Ο ρόλος των προηγμένων βιοκαυσίμων στην ενεργειακή και κλιματική στρατηγική της Ευρωπαικής Ένωσης Κυριάκος Μανιάτης PhD Τομέας Νέων Ενεργειακών Τεχνολογιών, Καινοτομίας και Καθαρού Άνθρακα, Γενική Διεύθυνση Ενέργειας, Ευρωπαική Επιτροπή
Τροχιά του Χάρτη Πορείας Χαμηλών Επιπέδων Ανθρακούχων Εκπομπών 100% 100% 80% Power Sector Current policy 80% 60% Residential & Tertiary 60% Industry 40% 40% Transport 20% 20% Non CO 2 Agriculture Non CO 2 Other Sectors 0% 0% 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050
Το 2050. Είναι πιθανό να χρειαζόμαστε ποσότητα βιοκαυσίμων αντίστοιχη με περίπου 100 εκ. τόνους πετρελαίου η οποία επιτυγχάνει σημαντική εξοικονόμηση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (ίση ή και περισσότερη του 75%). Σήμερα χρησιμοποιούμε πόσοτητα που αντιστοιχεί σε περίπου 14 εκ. τόνους πετρελαίου, λαμβάνοντας όμως υπόψιν τις εκτιμώμενες έμμεσες επιπτώσεις τα βιοκαύσιμα αυτά εξοικονομούν περίπου 20% εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σε σύγκριση με τα ορυκτά καύσιμα που αντικαθιστούν.
Το Πολιτικό Πλαίσιο των ανανεώσιμων καυσίμων στον τομεά της συγκοινωνίας Οδηγία για την Ποιότητα των Καυσίμων Στόχος για τη μείωση της έντασης εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά 6% για τα καύσιμα οδικών μεταφορών έως το 2020 Οδηγία για την Ενέργεια από Ανανεώσιμες Πηγές 20% μερίδιο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως το 2020 10% ενέργεια στον τομέα των μεταφορών από ανανεώσιμες πηγές έως το 2020 Σημαντική συνεισφορά για την επίτευξη και των δύο στόχων αναμένεται να προέλθει από το βιοκαύσιμα
Τρέχουσα χρήση βιοκαυσίμων στην ΕΕ
Κριτήρια Αειφορίας (1/2) Προκειμένου τα βιοκαύσιμα και τα βιορευστά να προσμετρηθούν στους εθνικούς στόχους πρέπει να συμμορφώνονται με τα κριτήρια αειφορίας : Ελάχιστη εξοικονόμηση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά 35%, η οποία αυξάνεται σε 50% από το 2017 (60% για νέες εγκαταστάσεις από το 2018)
Κριτήρια Αειφορίας (2/2) Για την προστασία εδαφών με υψηλά αποθέματα άνθρακα δεν επιτρέπεται καμία μετατροπή υγροβιότοπων, μη-αποστραγγισμένων τυρφώνων ή συνεχώς αναδασωτέων περιοχών Για τη διαφύλαξη της βιοποικιλότητας απαγορεύεται η χρησιμοποίηση πρώτων υλών από ευαίσθητες περιοχές (πρωτογενής δάση, λειμώνες, προστατευόμενες περιοχές)
Έμμεση αλλαγή χρήσης της γης: Τι είναι? Μη γεωργικές γαίες Γεωργικές γαίες Μη γεωργικές γαίες Γεωργικές γαίες Βιοκαύσιμα Δεν μπορεί να παρατηρηθεί, παρά μόνο να μοντελοποιηθεί Έμμεση αλλαγή χρήσης της γης
Μελέτη-IFPRI Τεχνικά Πορίσματα Η συνολική γη που θα μετατραπεί παγκοσμίως για να καλύψει της αυξανόμενες ανάγκες της ΕΕ για βιοκαύσιμα το 2020 εκτιμάται στα 1.7 εκ. εκτάρια οδηγώντας στην απελευθέρωση 500 εκ. τόννων CO 2. Κατά μέσο όρο, αυτές οι εκπομπές θα ακυρώσουν περίπου 70% της άμεσης μείωσης που προσφέρουν τα βιοκαύσιμα, καταλήγοντας σε 22% εξοικονόμηση για το μέσο μίγμα βιοκαυσίμων. Μεγάλες διαφορές στις εκτιμώμενες επιπτώσεις της έμμεσης αλλαγής χρήσης της γής μεταξύ των διαφόρων ομάδων καλλιεργειών. Η έμμεση αλλαγή χρήσης της γης αποτελεί μείζον θέμα, αλλά υπάρχουν σημαντικές αβεβαιότητες
Η πρόταση της Επιτροπής για την έμμεση αλλαγή χρήσης της γης: Περιορισμός σε 5% του ποσοστού των βιοκαυσίμων πρώτης γενιάς που μπορούν να προσμετρηθούν για τους στόχους της οδηγίας σχετικά με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας Αυξημένα κίνητρα για προηγμένα βιοκαύσιμα των οποίων η καλλιέργεια δεν απαιτεί πρόσθετη ζήτηση γης (τετραπλάσια συμβολή) Αύξηση σε 60% του ελάχιστου ορίου εξοικονόμησης εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου για νέες εγκαταστάσεις Ενταξη συντελεστών έμμεσης αλλαγής χρήσης της γης στις εκθέσεις σχετικά με την μείωση των εκπομπών θερμοκηπικών αερίων και για τις δυο οδηγίες
Μήνυμα για μετά το 2020 Η Επιτροπή πιστεύει ότι στην περίοδο μετά το 2020 τα βιοκαύσιμα τα οποία δεν προσφέρουν σημαντική εξοικονόμηση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου (όταν αυτές από την έμμεση αλλαγή χρήσης της γης συμπεριληφθούν) και παράγονται από καλλιέργειες που χρησιμοποιούνται για τρόφιμα και ζωοτροφές δεν θα πρέπει να επιδοτούνται.
Επιπτώσιες από την υλοποίηση των στόχων του 2020: Παράδειγμα 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 10% target Electricity non road transport Electricity road transport (2.5x) Hydrogen (2.5x) Max. conventional biofuels NREAP: double counted biofuels Additional need adv. biofuels if accounted 4x if accounted 2X Ανάγκη για περίπου 6 εκ. τόνους ισοδύναμου πετρελαίου προηγμένων βιοκαυσίμων. Αρκούν 15 μονάδες (ικανές να παράγουν 100 χιλ. τόνους ισοδύναμου πετρελαίου) παραγωγής προηγμένων βιοκαυσίμων τετραπλάσιας συμβολής
Ντίζελ/Βενζίνη Η αναλογία συνεχίζει να αυξάνεται EUROPIA
Λευκή Βίβλος για τις Μεταφορές Η χρήση αειφόρου βιοντίζελ θα μπορούσε να μειώσει τις εκπομπές των οδικών εμπορευματικών μεταφορών. Μέχρι το 2050 τα βιοκάυσιμα θα μπορούσαν να αντιπροσωπεύουν το 40% της ενεργειακής κατανάλωσης των οδικών εμπορευματικών μεταφορών μεγάλων αποστάσεων, όπου η ηλεκτροκίνηση έχει λιγότερες δυνατότητες. Στις αερομεταφορές τα καύσιμα χαμηλής περιεκτικότητας σε άνθρακα πρέπει να ανέλθουν στο 40% έως το 2050 Συνολικά, οι εκπομπές από καύσιμα πλοίων θα μπορούσαν να μειωθούν κατά 40% έως το 2050 συγκριτικα με το 2005
Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία FlightPath 2 εκ. Τόνοι Βιοκαυσίμων για Αερομεταφορές έως το 2020 = 4% της κατανάλωσης καυσίμων στην ΕΕ Συνεργάσια και ομοφωνία μεταξύ βιομηχανικών παραγόντων και κυβερνησεων Έως το 2015: Καθιέρωση χρηματοδοτικών μηχανισμών Εξασφάλιση αειφόρου παραγωγής πρώτων υλών για 3 διυλιστήρια Κατασκευή 3 νέων διυλιστηρίων και έναρξη παραγωγής βιοκαυσίμων Διαχείριση της επικοινωνιακής στρατηγικής Σκοπός Κόστος 3 Διυλιστήρια 1.300 εκ. Έως το 2018: Τακτικές εμπορικές πτήσεις χρησιμοποιώντας μίγματα βιοκηροζίνης Κατασκευή 4 ακόμα διυλιστηρίων Κατασκευή 2 επιπλέον διυλιστηρίων για την παραγωγή βιοκαυσίμων από άλγη και μικροβιακής προέλευσης έλαια Σκοπός Κόστος DG Energy 6 Διυλιστήρια 1.700 εκ. Έως το 2020: Πλήρης ανάπτυξη τουλάχιστον 2 εκ. τόνων βιοκαυσίμων για αερομεταφορές ετησίως στην ΕΕ 9 Διυλιστήρια και 3.000 εκ. συνολικό κόστος FlightPath 2020, Financing Workshop March 20 2012
Τρέχουσες Συμβάσεις του 7 ου ΠΠ Συμβολή ΕΕ 8.2 εκ. Σύμβαση Bιο-Διμεθυλαιθέρα (Bio-DME), Επικεφαλής κοινοπραξίας VOLVO Bio-DME από μαύρη αλισίβα SmurfitKappa μύλος Kraft Chemrec s DP-1 Αναπτυξιακή Μονάδα Μονάδα Σύνθεσης DME Value Chain 1: Synthetic Fuels/hydrocarbons Συνθετικά Καύσιμα/Υδρογονάνθρακες
Τρέχουσες Συμβάσεις του 7 ου ΠΠ Συμβολή ΕΕ 9.2 εκ. Σύμβαση KACELLE, Επικεφαλής Κοινοπραξίας Dong Energy Διαδικασία INBICON, αιθανόλη από άχυρο
Τρέχουσες Συμβάσεις του 7 ου ΠΠ Συμβολή ΕΕ 8.8 εκ. Σύμβαση LED, Επικεφαλής κοινοπραξίας Αbengoa Αιθανόλη από άχυρο & αραβόσιτο
Διαδικασία Chemtex, αιθανόλη από άχυρο Σύμβαση BIOLYFE, Chemtex Italia Συμβολή ΕΕ 8.6 εκ.
Συμπεράσματα Τα βιοκαύσιμα είναι απαραίτητα για την αντιμετώπιση των κλιματικών και ενεργειακών προκλήσεων Τα προηγμένα βιοκαύσιμα είναι ιδιαιτέρως σημαντικά από την άποψη αυτή και προωθούνται μέσω o Ρυθμιστικά μέτρα(έμμεση αλλαγή χρήσης της γης) o Μέτρα που αφορούν την έρευνα και την τεχνολογική ανάπτυξη (Horizon 2020)
Σας ευχαριστώ! Υλικό για τα αειφόρα κριτήρια συμπεραλαμβανομένης της μεθοδολογίας υπολογισμού των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα: http://ec.europa.eu/energy/renewables/biofuels/sustainability_criteria _en.htm Η πρόταση για την έμμεση αλλαγή χρήσης της γής και η εκτίμηση των επιπτώσεν είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα: http://ec.europa.eu/energy/renewables/biofuels/land_use_change_en.htm Πληροφορίες για την Πρωτοβουλία FlightPath που αφορά τα βιοκαύσιμα στην αεροπλοία είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα : http://ec.europa.eu/energy/renewables/biofuels/flight_path_en.htm