Δείκτες Ενεργειακής Έντασης

Transcript

1 Σειρά Πληροφοριακού και εκπαιδευτικού υλικού Δείκτες Ενεργειακής Έντασης Τοπικό σχέδιο για την απασχόληση ανέργων στην κατασκευή και τη συντήρηση έργων Α.Π.Ε. με έμφαση στις δράσεις του προγράμματος και παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας Κωδικός ΟΠΣ: ΣΑΕ: Ενάριθμος: ΕΠ ΕΠ DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 1 of 20

2 Σκοπός Σκοπός του εγγράφου είναι να παρουσιάσει πληροφορίες σχετικά με τους δείκτες ενεργειακής έντασης και αντίστοιχα στατιστικά στοιχεία για την Ελλάδα. Το παρόν συνετάγη στο πλαίσιο του προγράμματος «- Τοπικό σχέδιο για την απασχόληση ανέργων στην κατασκευή και τη συντήρηση έργων Α.Π.Ε. με έμφαση στις δράσεις του προγράμματος και παρεμβάσεων ε-ξοικονόμησης ενέργειας» και αποτελεί παραδοτέο της ακόλουθης δράσης: Δράση Τίτλος Παραδοτέο/προϊόν 4 Ηλεκτρονική δικτύωση, προετοιμασία υπηρεσιών και παραγωγή εκπαιδευτικού και πληροφοριακού υλικού Έντυπο και ηλεκτρονικό αντίγραφο του πληροφοριακού και εκπαιδευτικού υλικού Η σύνταξη του πραγματοποιήθηκε από: Πανεπιστήμιο Πατρών / Πολυτεχνική Σχολή / Τμήμα Μηχανολόγων & Αεροναυπηγών Μηχανικών / Εργαστήριο Τεχνικής Μηχανικής & Ταλαντώσεων. Υπεύθυνος Επικοινωνίας/ /τηλέφωνο: Ιάκωβος Καλαϊτζόγλου / jk@mech.upatras.gr / DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 2 of 20

3 Περιεχόμενα 0. Σκοπός Ορισμοί & Συντομογραφίες Ορισμοί Συντομογραφίες Εισαγωγή Δείκτες Ενεργειακής Έντασης... 7 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ Εικόνα 1: Εξέλιξη συνολικής ενεργειακής κατανάλωσης ενέργειας ανά τομέα ( ) (ΚΑΠΕ)... 7 Εικόνα 2: Δείκτης ενεργειακής έντασης (για έτος αναφοράς 2005) (ΕΜΠ ΗΜΜΥ)... 8 Εικόνα 3: Εξέλιξη δείκτη Καθαρών Εισαγωγών Πετρελαίου / ΑΕΠ (ΚΑΠΕ)... 9 Εικόνα 4: Εξέλιξη δείκτη Συνολικής Διάθεσης Ενέργειας / ΑΕΠ (ΚΑΠΕ) Εικόνα 5: Εξέλιξη δείκτη Βιομηχανικής Κατανάλωσης / Βιομηχανική Παραγωγή (ΚΑΠΕ) Εικόνα 6: Εξέλιξη δείκτη Πρωτογενούς Παραγωγής Ενέργειας / Συνολική Διάθεση Ενέργειας (ΚΑΠΕ) Εικόνα 7: Δείκτης Έντασης Εκπομπών CO 2 (ΕΜΠ - ΗΜΜΥ) Εικόνα 8: Δείκτης Διείσδυσης ΑΠΕ στο ενεργειακό σύστημα (ΕΜΠ - ΗΜΜΥ) Εικόνα 9: Δείκτης Ενεργειακής Εξάρτησης (ΕΜΠ - ΗΜΜΥ) Εικόνα 10: Δείκτης Κατανάλωσης Ενέργειας ανά Κάτοικο (ΕΜΠ - ΗΜΜΥ) Εικόνα 11: Δείκτης Παραγωγής και Κατανάλωσης Ηλεκτρικής Ενέργειας ανά Κάτοικο (ΕΜΠ - ΗΜΜΥ) Εικόνα 12: Εξέλιξη δείκτη τελικής κατανάλωσης ενέργειας / ΑΕΠ (Odyssee - Mure) Εικόνα 13: Εξέλιξη δείκτη Κατανάλωσης Ενέργειας / Κατοικία (Odyssee - Mure) Εικόνα 14: Εξέλιξη δείκτη Κατανάλωσης Ενέργειας για θέρμανση / Κατοικία (Odyssee - Mure) DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 3 of 20

4 Ορισμοί & Συντομογραφίες 1.1. Ορισμοί Τόνος Ισοδύναμου Πετρελαίου (ΤΙΠ) = Ton of Oil Equivalent (TOE) Ο τόνος ισοδύναμου πετρελαίου ισοδυναμεί με την ενέργεια που εκλύεται από την καύση ενός τόνου αργού πετρελαίου. (1 ΤΙΠ = 41,868 GJ) Έτος Αναφοράς Ως έτος αναφοράς ορίζεται το πρώτο έτος από μία σειρά ετών για έναν οικονομικό δείκτη. Συνήθως ορίζεται αυθαίρεται ίσο με το 100, έτσι ώστε οι ποσοστιαίες αλλαγές (αύξηση ή μείωση) να είναι εύκολα προσδιορίσιμες και ορατές. Κάθε έτος μπορεί να θεωρηθεί ως έτος αναφοράς. 60 DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 4 of 20

5 Συντομογραφίες ΤΙΠ: Τόνος Ισοδύναμου Πετρελαίου ΕΕ: Ευρωπαϊκή Ένωση ΑΠΕ: Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας 62 DOC Type Controlled Document 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 5 of 20

6 Εισαγωγή Από τη δεκαετία του 1970 και μετά άρχισε η παγκόσμια κοινότητα να συνειδητοποιεί το μέγεθος της παγκόσμιας ρύπανσης και τους κινδύνους που αυτή εγκυμονούσε για το μέλλον του πλανήτη. Η 1 η Παγκόσμια Συνδιάσκεψη του ΟΗΕ για το Περιβάλλον έλαβε χώρα στη Στοκχόλμη το Εν συνεχεία, ακολούθησαν και άλλες Σύνοδοι, στις οποίες παρουσιαζόταν η τρέχουσα κατάσταση και ορίζονταν οι στόχοι και τα μέτρα που έπρεπε να ληφθούν για ένα χρονικό διάστημα μέχρι να οριστεί νέα Σύνοδος. Το 1987 η Παγκόσμια Επιτροπή για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη του ΟΗΕ δημοσίευσε μία Έκθεση με τίτλο «Το Κοινό μας Μέλλον», μέσα στην οποία εισήχθη ο όρος «Αειφόρος ή Βιώσιμη Ανάπτυξη» ως μέτρο αξιολόγησης και στόχο πολιτικής για τις σημερινές κοινωνίες. Πιο συγκεκριμένα, ως «Αειφόρος Ανάπτυξη» ορίστηκε η ανάπτυξη που ικανοποιεί τις σημερινές ανάγκες χωρίς να διακυβεύει την ικανότητα των επόμενων γενεών να ικανοποιήσουν τις δικές τους. Έκτοτε, ακολούθησαν και άλλες συνδιασκέψης με κορυφαία την 3 η Παγκόσμια Συνδιάσκεψη του ΟΗΕ στο Κυότο το 1997, όπου υπογράφηκε το αντίστοιχο Πρωτόκολλο. Παρά το γεγονός ότι οι ΗΠΑ δεν επικύρωσαν το Πρωτόκολλο, η Ευρωπαϊκή Ένωση τήρηση ενιαία στάση υπέρ της εφαρμογής του Πρωτοκόλλου από όλα τα κράτη μέλη της. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να αναφερθεί ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί μία δύναμη προόδου στην κατεύθυνση της αειφόρου ανάπτυξης, δεδομένου ότι οι αρχές της αειφόρου ανάπτυξης έχουν αποτυπωθεί σε όλα τα επίσημα κείμενά της. Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισσαβώνας που πραγματοποιήθηκε το 2000, η Ευρωπαϊκή Ένωση έθεσε ως στρατηγικό στόχο για την επόμενη δεκαετία να γίνει «η ανταγωνιστικότερη και δυναμικότερη, βασισμένη στη γνώση, οικονομία στον κόσμο, ικανή για βιώσιμη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη με περισσότερες και καλύτερες εργασίες και μεγαλύτερη κοινωνική συνοχή» (παράγραφος 5 των συμπερασμάτων του Συμβουλίου). Για αυτό το λόγο, η Επιτροπή θα έπρεπε να καταρτίσει ετήσια Συνολική Έκθεση σχετικά με την πρόοδο, σύμφωνα με δείκτες ανάπτυξης. Αρχικώς, το 2001 ορίστηκαν 35 δείκτες ανάπτυξης, οι οποίοι αναθεωρούνται ετησίως λαμβάνοντας υπόψη τις πολιτικές προτεραιότητες καθώς και την πρόοδο όσον αφορά στην ανάπτυξη των δεικτών. Η EUROSTAT συμβάλει στο συγκεκριμένο τομέα όσον αφορά στην επιλογή των δεικτών αειφόρου ανάπτυξης και της παροχής στοιχείων που απαιτούνται για τον υπολογισμό των δεικτών. Ενδεικτικά αναφέρονται ως δείκτες αειφόρου ανάπτυξης οι δείκτες γενικού οικονομικού υποβάθρου (στους οποίους επί παραδείγματι ανήκουν ο Πληθωρισμός, το Δημόσιο Έλλειμμα και η Παραγωγικότητα της εργασίας), οι δείκτες καινοτομίας και έρευνας (στους οποίους επί παραδείγματι ανήκει ο Δείκτης πρόσβασης στο Διαδίκτυο νοικοκυριά, τα Διπλώματα ευρεσιτεχνίας και οι Δαπάνες στην τεχνολογία επικοινωνιών) και οι περιβαλλοντικοί δείκτες. Σημειώνεται ότι στους περιβαλλοντικούς δείκτες ανήκουν οι συνολικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην ηλεκτροπαραγωγή και ο δείκτης ενεργειακής έντασης DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 6 of 20

7 Δείκτες Ενεργειακής Έντασης Δείκτης Ενεργειακής Έντασης Ο δείκτης ενεργειακής έντασης είναι ο δείκτης ο οποίος μετράει το μέγεθος των ενεργειακών αναγκών ανά μονάδα δραστηριότητας και πιο συγκεκριμένα ορίζεται κυρίως ως ο λόγος της ακαθάριστης εγχώριας κατανάλωσης ενέργειας προς το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (ΑΕΠ) ή αλλιώς το σύνολο των παραγόμενων αγαθών και υπηρεσιών. Κατά τη διάρκεια των ετών παρατηρείται μία αύξηση στην κατά κεφαλήν κατανάλωση ενέργειας, η οποία ωστόσο από μόνη της δεν αποτελεί τεκμήριο τεχνολογικής, κοινωνικής ή οικονομικής προόδου. Αντιθέτως, υπάρχει πιθανότητα να αποτελεί ένδειξη ανεπάρκειας και σπατάλης, καθώς η κατανάλωση της ενέργειας θα πρέπει να συνδυάζεται με την παραγωγή ωφέλιμου έργου. Η παρακάτω εικόνα παρουσιάζει την εξέλιξη της τελικής κατανάλωσης ενέργειας ανά τομέα, σε ΜΤΙΠ, δηλαδή σε 10 6 ΤΙΠ Εικόνα 1: Εξέλιξη συνολικής ενεργειακής κατανάλωσης ενέργειας ανά τομέα ( ) (ΚΑΠΕ) Εν γένει, η ενεργειακή ένταση στην Ελλάδα κυμαίνεται σε αρκετά υψηλά επίπεδα, παρουσιάζοντας απόκλιση από τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο. Η απόκλιση αυτή φανερώνει τη μη παραγωγική χρήση της ενέργειας στην ελληνική οικονομία. DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 7 of 20

8 Εικόνα 2: Δείκτης ενεργειακής έντασης (για έτος αναφοράς 2005) (ΕΜΠ ΗΜΜΥ) Η διαφοροποίηση που παρατηρείται στο παραπάνω διάγραμμα ανάμεσα στις χώρες μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, όπως: Το διαφορετικό επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης Κλιματικοί και γεωγραφικοί παράγοντες Συνολική απόδοση των εγκαταστάσεων μετατροπής και διανομής ενέργειας που εξαρτάται από την κατανομή της παραγωγής ανά ενεργειακή μορφή Στο βαθμό χρησιμοποίησης των ενεργειακών εξοπλισμών των καταναλωτών και τον τρόπο γενικά της ζωής τους Ο δείκτης ενεργειακής έντασης μπορεί να συγκεκριμενοποιηθεί περαιτέρω για κάθε τομέα της οικονομίας μιας χώρας με κατάλληλη επιλογή των δεδομένων του αριθμητή και του παρονομαστή. Σύμφωνα με το ΚΑΠΕ, ως δείκτες ενεργειακής έντασης μπορούν να οριστούν: Καθαρές Εισαγωγές Πετρελαίου / ΑΕΠ DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 8 of 20

9 Χαρακτηριστικό Διάγραμμα εξέλιξης του συγκεκριμένου δείκτη (με έτος αναφοράς το 1995) παρουσιάζεται στην εικόνα που ακολουθεί Εικόνα 3: Εξέλιξη δείκτη Καθαρών Εισαγωγών Πετρελαίου / ΑΕΠ (ΚΑΠΕ) Συνολική Διάθεση Ενέργειας / ΑΕΠ Χαρακτηριστικό Διάγραμμα εξέλιξης του συγκεκριμένου δείκτη (με έτος αναφοράς το 1995) παρουσιάζεται στην εικόνα που ακολουθεί. DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 9 of 20

10 Εικόνα 4: Εξέλιξη δείκτη Συνολικής Διάθεσης Ενέργειας / ΑΕΠ (ΚΑΠΕ) Βιομηχανική Κατανάλωση / Βιομηχανική Παραγωγή Χαρακτηριστικό Διάγραμμα εξέλιξης του συγκεκριμένου δείκτη (με έτος αναφοράς το 1995) παρουσιάζεται στην εικόνα που ακολουθεί. DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 10 of 20

11 Εικόνα 5: Εξέλιξη δείκτη Βιομηχανικής Κατανάλωσης / Βιομηχανική Παραγωγή (ΚΑΠΕ) Πρωτογενής Παραγωγή Ενέργειας / Συνολική Διάθεση Ενέργειας Χαρακτηριστικό Διάγραμμα εξέλιξης του συγκεκριμένου δείκτη παρουσιάζεται στην εικόνα που ακολουθεί. DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 11 of 20

12 Εικόνα 6: Εξέλιξη δείκτη Πρωτογενούς Παραγωγής Ενέργειας / Συνολική Διάθεση Ενέργειας (ΚΑΠΕ) Εκτός των προαναφερόμενων δεικτών, υφίστανται και περαιτέρω δείκτες οι οποίοι εμπίπτουν στους περιβαλλοντικούς δείκτες για την αειφορία και χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση της περιβαλλοντικής πολιτικής του κράτους. Ενδεικτικά αναλύονται οι κάτωθι δείκτες: Δείκτης Έντασης Εκπομπών CO 2 Ο δείκτης αυτός μετράει το μέγεθος των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO 2 ) ανά μονάδα κατανάλωσης και είναι ο λόγος της ποσότητας εκπομπών CO 2 προς τη συνολική κατανάλωση καυσίμων. Ο δείκτης αυτός εφαρμόζεται για την αξιολόγηση του συνολικού ενεργειακού συστήματος, καθώς επίσης και για την αξιολόγηση διαφορετικών κλάδων μετατροπής και κατανάλωσης ενέργειας. Η διαφοροποίηση που παρατηρείται στο δείκτη αυτό ανάμεσα στις χώρες οφείλεται κατά κύριο λόγο στην επιλογή του καυσίμου που χρησιμοποιείται, δηλαδή μία χώρα που στηρίζεται κατά κύριο λόγο στην πυρηνική ενέργεια θα έχει συγκριτικό πλεονέκτημα σε σχέση με μία άλλη που στηρίζεται στην καύση λιγνίτη, όπως ηελλάδα. Η παρακάτω εικόνα παρουσιάζει το δείκτη έντασης εκπομπών CO 2 για έτος αναφοράς 2005 για τις χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 12 of 20

13 Εικόνα 7: Δείκτης Έντασης Εκπομπών CO 2 (ΕΜΠ - ΗΜΜΥ) Δείκτης Διείσδυσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Ο δείκτης αυτός σχετίζεται με το ποσοστό των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας και ορίζεται ως ο λόγος της ποσότητας ανανεώσιμων μορφών ενέργειας προς τη συνολική κατανάλωση καυσίμων συμπεριλαμβανομένων και των απωλειών και της ιδιοκατανάλωσης ηλεκτρισμού και ατμού. Ο δείκτης αυτός καθορίστηκε σχετικά πρόσφατα (το 2008) και θεωρείται ότι εκφράζει καλύτερα το βαθμό διείσδυσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό σύστημα μιας χώρας. Η διαφοροποίηση που παρατηρείται στο δείκτη αυτό ανάμεσα στις χώρες έγκειται κυρίως στην πολιτική που ακολουθεί κάθε χώρα για την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στη διαθεσιμότητα των πηγών αυτών σε κάθε χώρα. Σχετικό διάγραμμα για κάθε χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρουσιάζεται ακολούθως, για έτος αναφοράς το DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 13 of 20

14 Εικόνα 8: Δείκτης Διείσδυσης ΑΠΕ στο ενεργειακό σύστημα (ΕΜΠ - ΗΜΜΥ) Δείκτης Ενεργειακής Εξάρτησης Ο δείκτης αυτός παρουσιάζει την εξάρτηση της χώρας από την εισαγόμενη ενέργεια και πιο συγκεκριμένα παρουσιάζει το ποσοστό των εισαγωγών ενέργειας στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση. Ο δείκτης αυτός ορίζεται ως ο λόγος της ποσότητας εισαγωγών ενέργειας προς τη συνολική ακαθάριστη εγχώρια κατανάλωση καυσίμων. Η διαφοροποίηση που παρατηρείται στο δείκτη αυτό ανάμεσα στις χώρες οφείλεται κυρίως στη διαθεσιμότητα των εγχώριων πηγών ενέργειας και στο βαθμό εκμετάλλευσής τους. Σχετικό διάγραμμα για όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρουσιάζεται παρακάτω, για έτος αναφοράς το DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 14 of 20

15 Εικόνα 9: Δείκτης Ενεργειακής Εξάρτησης (ΕΜΠ - ΗΜΜΥ) Δείκτης Κατανάλωσης Συνολικής και Ηλεκτρικής Ενέργειας ανά κάτοικο Ο δείκτης αυτός παρουσιάζει την κατανάλωση ενέργειας (της συνολικής ή της ηλεκτρικής) ανά κάτοικο και ορίζεται ως ο λόγος της ποσότητας της ενέργειας προς τον πληθυσμό της χώρας. Ο δείκτης μπορεί να οριστεί σε επίπεδο συνολικού συστήματος ή τελικής ενεργειακής ζήτησης. Σε περίπτωση που ο δείκτης ηλεκτρικής ενέργειας εφαρμόζεται σε επίπεδο συνολικού ενεργειακού συστήματος, τότε μπορεί να οριστεί και ως παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ανά κάτοικο. Η διαφοροποίηση που παρατηρείται στο δείκτη αυτό ανάμεσα στα κράτη έγκειται κυρίως στο διαφορετικό επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης των χωρών, στις συνήθειες των κατοίκων και στις κλιματολογικές συνθήκες. Σχετικά διαγράμματα παρουσιάζονται ακολούθως, με έτος αναφοράς το DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 15 of 20

16 Εικόνα 10: Δείκτης Κατανάλωσης Ενέργειας ανά Κάτοικο (ΕΜΠ - ΗΜΜΥ) 196 DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 16 of 20

17 Εικόνα 11: Δείκτης Παραγωγής και Κατανάλωσης Ηλεκτρικής Ενέργειας ανά Κάτοικο (ΕΜΠ - ΗΜΜΥ) Πρόγραμμα Odyssee-Mure Το πρόγραμμα Odyssee Mure αποτελεί ένα πρόγραμμα που συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και στοχεύει στον έλεγχο των τάσεων ενεργειακής απόδοσης και πολιτικών στην Ευρώπη, χρησιμοποιώντας 2 βάσεις δεδομένων. Πιο συγκεκριμένα, παρουσιάζει στοιχεία για τα όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (28 κράτη) και της Νορβηγίας. Η μία βάση δεδομένων καλείται Odyssee και σχετίζεται με την ενεργειακή απόδοση και τους δείκτες ενεργειακής απόδοσης, περιλαμβάνοντας αναλυτικά δεδομένα όσον αφορά στην κατανάλωση ενέργειας και στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO 2 ). Η άλλη βάση δεδομένων καλείται Mure και σχετίζεται με τα μέτρα και τις πολιτικές ενεργειακής απόδοσης που ακολουθούνται στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, περιλαμβάνοντας και τον αντίκτυπο που μπορεί να έχουν. Τα δεδομένα των βάσεων ανανεώνονται τακτικά από αντιπροσώπους των χωρών, οι οποίοι μπορεί να είναι οργανισμοί στατιστικών υπηρεσιών. Σύμφωνα με τα ανωτέρω, το πρόγραμμα αυτό παρέχει εκτός των άλλων και δείκτες ενεργειακής έντασης για κάθε χώρα, με στόχο την παρατήρηση της εξέλιξης μίας χώρας, αλλά και τη σύγκρισή της με τις λοιπές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ιστοσελίδα του προγράμματος είναι η: Ενδεικτικά παρουσιάζονται τα ακόλουθα διαγράμματα, εκ των οποίων το πρώτο σχετίζεται με το δείκτη της τελικής κατανάλωσης προς το ΑΕΠ της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την εξέλιξή του από το 2000 μέχρι το 2012 (έτος αναφοράς 2005), το δεύτερο αφορά στο δείκτη της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας ανά κατοικία για την DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 17 of 20

18 Ελλάδα και για την Ευρωπαϊκή Ένωση και την εξέλιξή του από το 2000 μέχρι το 2012, ενώ το τρίτο παρουσιάζει την κατανάλωση ενέργειας για θέρμανση χώρων για μόνιμες κατοικίες ανά κατοικία για την Ελλάδα και για την Ευρωπαϊκή Ένωση και την εξέλιξή του από το 2000 μέχρι το Εικόνα 12: Εξέλιξη δείκτη τελικής κατανάλωσης ενέργειας / ΑΕΠ (Odyssee - Mure) 220 DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 18 of 20

19 Εικόνα 13: Εξέλιξη δείκτη Κατανάλωσης Ενέργειας / Κατοικία (Odyssee - Mure) Εικόνα 14: Εξέλιξη δείκτη Κατανάλωσης Ενέργειας για θέρμανση / Κατοικία (Odyssee - Mure) DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 19 of 20

20 Περαιτέρω δείκτες μπορούν να βρεθούν στην προαναφερόμενη ιστοσελίδα του προγράμματος, όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά για κάθε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ 1) Παρατηρητήριο Αειφορίας και Περιβάλλοντος Θεσσαλονίκης (ΠΑΠΘ), (nd), Energy 3 ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΕΝΤΑΣΗ, 2) Γιακουμέλος Λ., ( ), Το Ελληνικό Ενεργειακό Σύστημα Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, url=http%3a%2f%2fthess.pde.sch.gr%2fkpe%2ffile_library%2feisigisi_energeia_2013_energeiako_systima. ppt&ei=zf6jvoyuyfjq5yac2as&usg=afqjcnftz9vjpsdzrr8p4ouwkhih5qohrg&sig2=bzvtapwe5rediwop wg7qvq 3) Παπακωνσταντίνου Δ., ( ), Σύγκριση των κρατών μελών της ΕΕ με βάση τους δείκτες αειφόρου ανάπτυξης, 4) Κάπρος Π., (2006), Βασικοί Δείκτες ενός Ενεργειακού Συστήματος, CE%95%CE%A3_%CE%95%CE%9D%CE%95%CE%A1%CE%93%CE%95%CE%99%CE%91%CE%9A%CE%97_%CE %9F%CE%99%CE%9A/NTUA_Energy_Economics_slides.pdf 5) ΚΑΠΕ, (nd), Δείκτες Ενεργειακής Έντασης, DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 20 of 20