ΣΑΛΑΜΙΝΕΙΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ

ΣΑΛΑΜΙΝΕΙΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ Κατὰ τὸ τρέχον ἀκαδημαϊκὸ ἔτος 2011-2012 λειτουργεῖ, γιὰ πρώτη χρονιά, τὸ Σαλαμίνειο Ἐλεύθερο Πανεπιστήμιο Ἀμμοχώστου στὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Κωνσταντίας - Ἀμμοχώστου στὸ Παραλίμνι. Ἡ Τελετὴ Ἔναρξης πραγματοποιήθηκε τὴν Πέμπτη, 20 Ὀκτωβρίου 2011 στὸ Συνοδικὸ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως, ἐνῶ κάθε μήνα (ἀπὸ τὸν Ὀκτώβριο μέχρι τὸ Μάιο) πραγματοποιεῖται μία διάλεξη ἀπὸ μέλη τοῦ Διδακτικοῦ καὶ Ἐρευνητικοῦ Προσωπικοὺ τοῦ Πανεπιστημίου Κύπρου. Τὸ Σαλαμίνειο Ἐλεύθερο Πανεπιστήμιο Ἀμμοχώστου λειτουργεῖ μὲ πρωτοβουλία τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Κωνσταντίας - Ἀμμοχώστου καὶ διοργανώνεται ἀπὸ κοινοῦ μὲ τὸ Πανεπιστήμιο Κύπρου. Στόχος τοῦ Σαλαμίνειου Ἐλεύθερου Πανεπιστημίου εἶναι ἡ ἐνημέρωση τοῦ εὐρύτερου κοινοῦ μέσα ἀπὸ ἐκλαϊκευμένες διαλέξεις γιὰ ἐπίκαιρα, σύγχρονα καὶ διαχρονικὰ θέματα. Μέσα ἀπὸ τὸν κοινωνικὸ καὶ πολιτιστικὸ αὐτὸ θεσμό, τὸ Σαλαμίνειο Ἐλεύθερο Πανεπιστήμιο Ἀμμοχώστου ἐπιδιώκει νὰ συμβάλει στὴν πολιτιστικὴ ἀναβάθμιση τῆς ἐλεύθερης ἐπαρχίας Ἀμμοχώστου. Τὰ μέλη τοῦ Διδακτικοῦ καὶ Ἐρευνητικοῦ Προσωπικοῦ τοῦ Πανεπιστημίου Κύπρου μέσα ἀπὸ τὶς εἰσηγήσεις τοὺς ἔρχονται σὲ ἐποικοδομητικὸ διάλογο μὲ τοὺς κατοίκους τῆς μητροπολιτικῆς περιφέρειας Κωνσταντίας-Ἀμμοχώστου. Τὸ πρόγραμμα γιὰ τὸ Ἀκαδημαϊκὸ Ἔτος 2011-2012, ἀπὸ τὸν Ὀκτώβριο μέχρι τὸ Μάιο, περιλαμβάνει ὀκτὼ διαλέξεις. Ὅλες οἱ διαλέξεις μεταδίδονται ἀπευθείας ἀπὸ τὴν ἰστοσελίδα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Κωνσταντίας - Ἀμμοχώστου (www.imconstantias.org.cy) καὶ ἠχογραφημένες ἀπὸ τὸν τοπικὸ ραδιοσταθμὸ «Ράδιο Πολιτεία», τὸ ραδιοφωνικὸ σταθμὸ «Ὁ Λόγος» καὶ ἀπὸ τὸ ραδιοφωνικὸ σταθμὸ τοῦ Πανεπιστημίου Κύπρου UCY Voice. Χορηγοὶ εἶναι ἡ Ἑλληνικὴ Τράπεζα, ἡ Συνεργατικὴ Πιστωτικὴ Ἑταιρεία Σωτήρας καὶ ἡ Συνεργατικὴ Πιστωτικὴ Ἑταιρεία Παραλιμνίου. Χορηγοὶ Ἐπικοινωνίας εἶναι οἱ τρεῖς παραπάνω ραδιοσταθμοί, ἡ ἐφημερίδα «ὁ Φιλελεύθερος» καὶ ἡ ἡλεκτρονικὴ ἐφημερίδα «Famagusta News-Ἡ ἠχὼ τῆς Ἀμμοχώστου». Γιὰ τὸ τρέχον ἀκαδημαϊκὸ ἔτος ἔχουν ἐγγραφεῖ πέραν τῶν 400 μελῶν. Ἡ μεγάλη αὐτὴ ἀνταπόκριση καὶ συμμετοχὴ τοῦ κοινοῦ στὶς διαλέξεις τοῦ Σαλαμίνειου Ἐλεύθερου Πανεπιστημίου Ἀμμοχώστου, ποὺ εἶναι πρωτόγνωρη στὴν ἱστορία τοῦ θεσμοῦ τῶν Ἐλεύθερων Πανεπιστημίων, καθιερώνει τὸ Σαλαμίνειο ὡς ἕνα θεσμὸ στὰ πλαίσια τῶν δραστηριοτήτων τόσο τῆς Μητροπόλεώς μας, ὅσο καὶ τοῦ Πανεπιστημίου Κύπρου. Τὸ πρόγραμμα τῆς Τελετῆς Ἔναρξης περιελάμβανε Χαιρετισμὸ τοῦ Ὑπουργοῦ Παιδείας καὶ Πολιτισμοῦ κ. Γιώργου Δημοσθένους, τοῦ Πρύτανη τοῦ Πανεπιστημίου Κύπρου κ. Κωνσταν- 92 Πνευματική Διακονία, τεῦχος 13o

τίνου Χριστοφίδη καὶ Εἰσαγωγικὴ Ὁμιλία ἀπὸ τὸν Πανιερώτατο Μητροπολίτη Κωνσταντίας- Ἀμμοχώστου κ. Βασίλειο. Ἀκολούθως δόθηκε ἡ πρώτη διάλεξη τοῦ ἔτους ἀπὸ τὸν Πρύτανη τοῦ Πανεπιστημίου Κύπρου Καθηγητὴ Κωνσταντῖνο Χριστοφίδη μὲ θέμα: «Γιὰ μία ἐνεργειακὴ πολιτικὴ ἐκτὸς συμβατικῶν πλαισίων». Μέσα ἀπὸ τὴ διάλεξή του ὁ κ. Χριστοφίδης ἀναφέρθηκε στὴν ἀειφόρο ἀνάπτυξη μέσα ἀπὸ τὴν καινοτομία καὶ τὴν ἐφαρμογὴ δημιουργικῶν ἐνεργειακῶν πρακτικῶν. Παρουσίασε ἐναλλακτικὲς πηγὲς ἐνέργειας ποὺ ἡ χρήση τους δύναται νὰ προσφέρει μακροπρόθεσμη εὐρωστία καὶ ἀπεξάρτηση ἀπὸ τὸν ἐνεργειακό, πετρελαϊκὸ ἐγκλωβισμὸ στὸν ὁποῖο βρισκόμαστε σήμερα. Παράλληλα ἀνέπτυξε μεθόδους ἀξιοποίησης τοῦ φυσικοῦ ἀερίου καὶ πολιτικὲς διαχείρισης τῶν σημερινῶν ἐνεργειακῶν εὐκαιριῶν γιὰ τὴν Κύπρο. Εἰσαγωγικὴ Ὁμιλία Πανιερ. Μητροπολίτη Κωνσταντίας-Ἀμμοχώστου κ. Βασιλείου κατὰ τὴν Τελετὴ Ἔναρξης τοῦ Σαλαμίνειου Ἐλεύθερου Πανεπιστημίου Ἀμμοχώστου Εἶναι ἰδιαίτερη ἡ χαρὰ καὶ ἡ συγκίνησή μας γιατί σήμερα ἐγκαινιάζεται ἡ λειτουργία τοῦ «Σαλαμίνειου Ἐλεύθερου Πανεπιστημίου Ἀμμοχώστου» στοὺς χώρους τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Κωνσταντίας Ἀμμοχώστου. Βεβαίως, θὰ ἦταν εὐχῆς ἔργο ἂν ἡ λειτουργία τοῦ «Σαλαμίνειου Ἐλεύθερου Πανεπιστημίου Ἀμμοχώστου», ὅπως καὶ ἄλλων Ἀνωτάτων Ἐκπαιδευτικῶν ἱδρυμάτων γινόταν στὴν πόλη τῆς Ἀμμοχώστου. Ἃς εὐχηθοῦμε σύντομα νὰ πραγματοποιηθεῖ αὐτὸς ὁ πόθος καὶ ἡ ἐλπίδα τῆς ἐπιστροφῆς στὴν κατεχόμενη πόλη καὶ ἐπαρχία μας, ὅπως βέβαια καὶ σὲ ὅλη τὴν κατεχόμενη Πατρίδα μας. Μὲ τὸ βλέμμα στραμμένο πρὸς τὴν κατεχόμενη πρωτεύουσα τῆς Ἐπαρχίας μας, ἡ Ἱερὰ Μητρόπολή μας εἶχε ὀργανώσει πέρυσι τὴν Ἃ Διεθνῆ Ἔκθεση Βιβλίου τῆς Ἐπαρχίας Ἀμμο- Πνευματική Διακονία, τεῦχος 13o 93

χώστου καὶ ἡ ἑπόμενη τὸ 2012 ἔχει ἤδη ἐνταχθεῖ στὰ προγράμματα τῆς Δημοκρατίας κατὰ τὴν περίοδο ποὺ ἡ Κύπρος θὰ προεδρεύει τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης. Θὰ ἤθελα νὰ εὐχαριστήσω αὐτὴ τὴ στιγμὴ τὸν ἐντιμολογιώτατο Πρύτανη τοῦ Πανεπιστημίου Κύπρου κ. Κωνσταντῖνο Χριστοφίδη γιὰ τὸ ζωηρὸ ἐνδιαφέρον καὶ τὴν προθυμία ποὺ ἐπέδειξε κατὰ τὴ συνάντησή μας, ὅταν ἀποφασίσθηκε ἀπὸ κοινοῦ ἡ λειτουργία τοῦ «Σαλαμίνειου Ἐλεύθερου Πανεπιστημίου Ἀμμοχώστου» στὸ Παραλίμνι, μὲ τὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Κωνσταντίας Ἀμμοχώστου νὰ ἀναλαμβάνει τὴν εὐθύνη γιὰ τὴν πρακτικὴ ὀργάνωση. Τὸ ἐνδιαφέρον ποὺ ἔχει ἐπιδειχθεῖ μετὰ τὴν ἐξαγγελία τῆς λειτουργίας τοῦ Ἐλεύθερου Πανεπιστημίου καὶ ἡ ἀθρόα προσέλευση στὴν πρώτη αὐτὴ διάλεξη ἐκ μέρους τοῦ κυρίου Πρύτανη, ἀποδεικνύουν τὴν ἀνάγκη ποὺ ὑπῆρχε γιὰ τὴν Ἐπαρχία Ἀμμοχώστου ἡ λειτουργία τοῦ ἐκπαιδευτικοῦ αὐτοῦ θεσμοῦ. Στόχος, τόσο τῆς Μητροπόλεως, τῶν Δήμων καὶ Κοινοτήτων καὶ τῶν ἄλλων παραγόντων τῆς Ἐπαρχίας, ὅσο καὶ τοῦ ἀνωτάτου Πνευματικοῦ Ἀκαδημαϊκοῦ Καθιδρύματος τῆς Κύπρου εἶναι ἡ προσφορὰ τοῦ ἀγαθοῦ της Παιδείας ὡς ὀφειλὴ πρὸς τὸ λαὸ τῆς Ἐπαρχίας μας, ὁ ὁποῖος μέχρι τώρα, θὰ μπορούσαμε νὰ ποῦμε, ἔχει ἀδικηθεῖ ἀπὸ τὶς διάφορες ἐπιλογὲς λειτουργίας ἐκπαιδευτικῶν ἱδρυμάτων μόνο σὲ ἄλλες περιοχὲς τῆς Κύπρου. Πρέπει νὰ ἐπισημάνουμε τὴν ποικιλία τῶν θεμάτων ποὺ ἔχουν ἐξαγγελθεῖ καὶ περιληφθεῖ στὸ ἐτήσιο Πρόγραμμα. Στόχος ἦταν νὰ ἀναπτυχθοῦν θέματα ποὺ ἀφοροῦν τὴν Ἐπαρχία τῆς Ἀμμοχώστου ἢ καὶ ἄλλα σύγχρονα θέματα ποὺ ἀπασχολοῦν τὴν κοινωνία μᾶς σήμερα. Πιστεύω πὼς ἡ θεματικὴ αὐτὴ καλύπτει τοὺς στόχους αὐτοὺς καὶ εὐελπιστοῦμε ὅτι μὲ τὴν πάροδο τοῦ χρόνου νὰ καλυφθοῦν πολλὲς θεματικὲς ποὺ νὰ ἱκανοποιοῦν αὐτοὺς ποὺ ἐπιθυμοῦν νὰ παρακολουθοῦν τὶς εἰσηγήσεις τῶν ἐγκρίτων εἰσηγητῶν, τοὺς ὁποίους καὶ εὐχαριστοῦμε ἐκ τῶν προτέρων. Ἐντός των ἴδιων αὐτῶν τῶν στόχων, πληροφοροῦμε, καὶ αὐτὸ πιστεύω θὰ ἀποτελέσει καὶ τὸ δημόσιο συμβόλαιο μεταξύ του Πανεπιστημίου Κύπρου καὶ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως, ὅτι ἐπιπρόσθετα συμφωνήθηκε ἤδη ὥστε ἀπὸ τὸ ἑπόμενο ἀκαδημαϊκὸ ἔτος νὰ λειτουργήσει Ἰνστιτοῦτο Σπουδῶν μὲ δύο θεματικές: (α) Πολιτισμοὶ τῆς Μέσης Ἀνατολῆς καὶ (β) Κυπριακὴ Ἁγιολογία, στὰ πλαίσια τῶν δραστηριοτήτων τῆς Πολιτιστικῆς Ἀκαδημίας «Ἅγιος Ἐπιφάνιος» τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως, ποὺ ἔχει ἕδρα τὴν ἀρχαία ἱστορικὴ Μονὴ τῆς Ἁγίας Νάπας, ὅπου θὰ λειτουργήσουν ἐπίσης, Μουσεῖο, Βιβλιοθήκη, Συνεδριακὸς χῶρος, καθὼς καὶ χῶρος ὀργανώσεως ποικίλων πολιτιστικῶν ἐκδηλώσεων. Ἤδη, βρισκόμαστε σὲ ἀρκετὰ προχωρημένο στάδιο γιὰ τὴν ὀργάνωση τοῦ πρώτου στὴν ἱστορία τῆς ἔρευνας τῆς Κυπριακῆς Ἁγιολογίας, θὰ ἀκολουθήσουν καὶ ἄλλα μέχρι νὰ καλυφθεῖ τὸ θέμα ἀπὸ ὅλες τὶς δυνατές του ὄψεις, μὲ συμμετοχὴ πέρα ἀπὸ τριάντα πανεπιστημιακῶν διδασκάλων εἰδικῶν στὴν Ἁγιολογικὴ ἔρευνα, ἀπὸ τὴν Κύπρο, τὴν Ἑλλάδα, ἄλλες Εὐρωπαϊκὲς χῶρες, τὶς Ἡνωμένες Πολιτεῖες κ.λπ. Οἱ ἡμερομηνίες ποὺ ἔχουν καθορισθεῖ εἶναι ἀπὸ τὶς 9-12 Φεβρουαρίου τοῦ ἐρχόμενου ἔτους. Καταγράφουμε ἐπίσης καὶ τὸ πρῶτο Διεθνὲς Συνέδριο γιὰ τὸν Ἅγιο Ἐπιφάνιο Κωνσταντίας ποὺ ἔχει ἤδη διεξαχθεῖ στοὺς χώρους αὐτούς. Θὰ ἤθελα νὰ ὑπογραμμίσω τὴν ἄριστη συνεργασία τῶν λειτουργῶν του Πανεπιστημίου 94 Πνευματική Διακονία, τεῦχος 13o

καὶ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως γιὰ τὴν ὀργάνωση καὶ ἀντιμετώπιση πρακτικῶν ζητημάτων γιὰ τὴ λειτουργία τοῦ Σαλαμίνειου Ἐλεύθερου Πανεπιστημίου Ἀμμοχώστου, καὶ νὰ εὐχαριστήσω ἰδιαιτέρως γι αὐτό. Εὐχαριστῶ ἐπίσης τὴν Ὀργανωτικὴ Ἐπιτροπὴ ποὺ μὲ τὴν ἀποδοχὴ συμμετοχῆς τοὺς σ αὐτὴ τιμοῦν τὸ θεσμὸ αὐτὸ καὶ εἶμαι βέβαιος ὅτι θὰ συμβάλουν στὴν περαιτέρω ἐνίσχυσή του. Εὐχαριστῶ βεβαίως καὶ τοὺς χορηγούς του Σαλαμίνειου Ἐλεύθερου Πανεπιστημίου Ἀμμοχώστου: τὴν Ἑλληνικὴ Τράπεζα, τὴ ΣΠΕ Σωτήρας Ἀμμοχώστου καὶ τὴν Συνεργατικὴ Παραλιμνίου γιατί μὲ τὸν δικό τους τρόπο συμβάλλουν στὴν ἀναβάθμιση τοῦ πνευματικοῦ ἐπιπέδου της Ἐπαρχίας μας. Εὐχαριστῶ καὶ τοὺς χορηγοὺς ἐπικοινωνίας: τὸ Ραδιόφωνο τοῦ Λόγου, τὸ Ράδιο Πολιτεία στὸ Παραλίμνι καὶ τὴν ἔγκριτη ἐφημερίδα Φιλελεύθερος. Ἐξ ἄλλου, θὰ ἤθελα νὰ ἐνημερώσω, ὅτι οἱ διαλέξεις τοῦ Ἐλεύθερου Πανεπιστημίου μεταδίδονται ζωντανὰ καὶ μέσω τῆς ἰστοσελίδας τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως. Θὰ εὐχηθῶ καὶ ἐγὼ μὲ τὴ σειρά μου, ὁ θεσμὸς τοῦ Σαλαμίνειου Ἐλεύθερου Πανεπιστημίου Ἀμμοχώστου νὰ στεφθεῖ μὲ ἐπιτυχία. Εἶμαι βέβαιος γι αὐτὸ ἐπειδὴ ὑπάρχει ἡ βούληση, τόσο ἀπὸ τὸ Πανεπιστήμιο Κύπρου καὶ ἀπὸ τὴν Ἱερὰ Μητρόπολη, ὅσο καὶ κυρίως ἕνεκα τῆς ἀνταπόκρισής σας νὰ συμμετάσχετε στὶς ὀργανωμένες διαλέξεις ὅπως ἔχουν προγραμματισθεῖ. ΣΑΛΑΜΙΝΕΙΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΛΕΞΕΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2011-2012 Πέμπτη, 20 Ὀκτωβρίου 2011 ΤΕΛΕΤΗ ΕΝΑΡΞΗΣ «Γιὰ μία ἐνεργειακὴ πολιτικὴ ἐκτὸς συμβατικῶν πλαισίων» Εἰσηγητής: Καθηγητὴς Κωνσταντῖνος Χριστοφίδης, Πρύτανης Πανεπιστημίου Κύπρου, Καθηγητὴς Τμήματος Φυσικῆς. Πέμπτη, 17 Νοεμβρίου 2011 «Ἡ προσφορὰ τῆς Ἐπαρχίας Ἀμμοχώστου στοὺς Βαλκανικοὺς Πολέμους» Εἰσηγητής: Πέτρος Παπαπολυβίου, Ἀναπληρωτὴς Καθηγητής, Τμῆμα Ἱστορίας καὶ Ἀρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Κύπρου Πέμπτη, 15 Δεκεμβρίου 2011 «Οἱ συγκρούσεις τῶν ἀνθρώπων καὶ ἡ εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ» Εἰσηγητής: Σταῦρος Φωτίου, Ἀναπληρωτὴς Καθηγητής, Τμῆμα Ἐπιστημῶν τῆς Ἀγωγῆς, Πανεπιστήμιο Κύπρου Πέμπτη, 19 Ἰανουαρίου 2012 «Ἡ Ἀμμόχωστος στὰ χρόνια του Β Παγκοσμίου πολέμου» Εἰσηγητής: Γιῶργος Γεωργής, Καθηγητής, Τμῆμα Ἱστορίας καὶ Ἀρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Κύπρου Πνευματική Διακονία, τεῦχος 13o 95

Πέμπτη, 16 Φεβρουαρίου 2012 «Ἐπιχειρηματικότητα καὶ Οἰκονομία τῆς Γνώσης Ὁ δρόμος πρὸς Εὔρωστη Οἰκονομία» Εἰσηγήτρια: Σταυριάνα Ἀ. Κοφτερός, Ἐκτ. Διευθύντρια τοῦ «Διογένης» Ἐκκολαπτηρίου Ἐπιχειρήσεων Πανεπιστημίου Κύπρου Πέμπτη, 15 Μαρτίου 2012 «Ἔγκωμη Σαλαμίνα Ἀμμόχωστος: Αἰῶνες Ἱστορίας καὶ Πολιτισμοῦ» Εἰσηγητής: Δρ Γιῶργος Παπαντωνίου, Ἐρευνητής, Τμῆμα Ἱστορίας καὶ Ἀρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Κύπρου Πέμπτη, 26 Ἀπριλίου 2012 «Ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ τῆς Ἀμμοχώστου κατὰ τὴν περίοδο τοῦ μεσαιωνικοῦ βασιλείου» Εἰσηγητής: Μιχάλης Ὀλύμπιος, Λέκτορας, Τμῆμα Ἱστορίας καὶ Ἀρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Κύπρου Πέμπτη, 17 Μαΐου 2012 «Γιὰ μιὰ νέα πολιτικὴ πορεία μετὰ τὰ γεγονότα τῆς 11ης Ἰουλίου» Εἰσηγητής: Σταῦρος Ζένιος, Καθηγητής, Τμῆμα Δημόσιας Διοίκησης καὶ Διοίκησης Ἐπιχειρήσεων, Πανεπιστήμιο Κύπρου, Πρόεδρος τῶν Πρυτάνεων τῶν Πανεπιστημίων τῶν Εὐρωπαϊκῶν Πρωτευουσῶν ΤΕΛΕΤΗ ΛΗΞΗΣ - Ἐπίδοση Πιστοποιητικῶν Συμμετοχῆς ΕΚΔΗΜΙΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ Ἐκοιμήθη τὰ ξημερώματα τοῦ Σαββάτου 5 Νοεμβρίου ὁ Μητροπολίτης Ἀδριανουπόλεως κυρὸς Δαμασκηνὸς Παπανδρέου, σὲ ἡλικία 75 ἐτῶν, ὕστερα ἀπὸ μακρόχρονη ἀσθένεια. Ὁ μακαριστὸς Ἱεράρχης ὑπῆρξε ἕνας ἐκ τῶν κορυφαίων Ἱεραρχῶν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, τῶν θεολογικῶν γραμμάτων καὶ τῶν διαχριστιανικῶν καὶ διαθρησκειακῶν διαλόγων. Ἄφησε τὴν τελευταία του πνοὴ σὲ Νοσοκομεῖο τῆς Γενεύης, ὅπου νοσηλευόταν τὸ τελευταῖο διάστημα, μετὰ ἀπὸ τὴν ἐπιδείνωση τῆς κατάστασης τῆς ὑγείας του. Ὁ μακαριστὸς Μητροπολίτης Δαμασκηνὸς γεννήθηκε στὸ Κάτω Χρυσοβίτση Αἰτωλίας τὸ ἔτος 1936. Τὰ ἐγκύκλια μαθήματα παρακολούθησε στὸ Γυμνάσιο τοῦ Θερμοῦ. Σπούδασε Θεολογία στην Ἱερὰ Θεολογικὴ Σχολὴ τῆς Χάλκης ἀπὸ τὴν ὁποία ἀποφοίτησε τὸ ἔτος 1959. Τὸ ἴδιο ἔτος χειροτονήθηκε Διάκονος καὶ συνέχισε μεταπτυχιακὲς σπουδὲς στὶς Θεολογικὲς καὶ Φιλοσοφικὲς Σχολὲς τῶν Πανεπιστημίων Βόννης καὶ Μαρμπουργκ (1959-1965), στὴ Γενικὴ Ἐκκλησιαστικὴ Ἱστορία καὶ στὴ Φιλοσοφία τῆς Θρησκείας. Κατὰ τὴ διάρκεια τῶν μεταπτυχιακῶν 96 Πνευματική Διακονία, τεῦχος 13o

σπουδῶν του, χειροτονήθηκε Πρεσβύτερος (1961) καὶ προεχειρίσθηκε σὲ Ἀρχιμανδρίτη. Ἡ διδακτορικὴ διατριβὴ τοῦ ὑπὸ τὸν τίτλο «Ἵδρυσις καὶ ὀργάνωσις της Ἀρμενικής Ἐκκλησίας μέχρι τῆς Ἅ Οἰκουμενικῆς Συνόδου» στὴ Θεολογικὴ Σχολὴ τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν (1966) ἔχει μεταφρασθεῖ καὶ στὴν ἀρμενικὴ γλώσσα. Μὲ ἀπόφαση της Ἁγίας καὶ Ἱερᾶς Συνόδου τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ὁρίσθηκε Ἡγούμενος τοῦ νεοσύστατου ὀρθοδόξου μοναστικοῦ κέντρου στὸ Τaize τῆς Γαλλίας (1965). Τὸ ἔτος 1969 διορίσθηκε Προϊστάμενος τοῦ ἐν Chambesy Γενεύης Ὀρθοδόξου Κέντρου τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ἀναλαμβάνοντας συγχρόνως καὶ τὴν εὐθύνη τῆς Γραμματείας ἐπὶ τῆς προπαρασκευῆς της Ἁγίας καὶ Μεγάλης Συνόδου της Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία ἑδρεύει στὸ Ὀρθόδοξο Κέντρο. Τὸ ὀφφίκιο τοῦ Μ. Ἀρχιμανδρίτου της Ἁγίας του Χριστοῦ Μ. Ἐκκλησίας ἔλαβε τὸ ἔτος 1969 ὑπὸ τοῦ ἀοιδίμου Πατριάρχου Ἀθηναγόρου. Τὸ ἔτος 1970 ἐξελέγη ἀπὸ την Ἁγία καὶ Ἱερὰ Σύνοδο Μητροπολίτης Τρανουπόλεως, τὸ δὲ ἔτος 1975 ἡ Μητρόπολις Τρανουπόλεως ἀνυψώθη στὸ πρόσωπό του στὴν τάξη τῶν ἐν ἐνεργεία Μητροπόλεων τοῦ Θρόνου. Τὸ ἔτος 1982 κατεστάθη πρῶτος Μητροπολίτης τῆς ἀρτισυστάτου Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἑλβετίας. Ἐκπροσώπησε τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο σὲ ἀποστολὲς καὶ συνέδρια. Κατὰ τὸν Ἰανουάριο τοῦ ἔτους 2003 μετετέθη στην Ἱερὰ Μητρόπολη Ἀδριανουπόλεως. Ὑπῆρξε Ἀντεπιστέλλον Μέλος της Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν, Πρόεδρος τοὺ Ἱδρύματος Διαθρησκειακῶν καὶ Διαπολιτισμικῶν ἐρευνῶν καὶ διαλόγων, Μέλος τῆς Διεθνοῦς Συμβουλευτικῆς Διαθρησκειακής Ἐπιτροπῆς τῆς UNESCO, Μέλος τῆς Διεθνούς Ἑταιρείας Εὐρωπαϊκοῦ Πολιτισμοῦ, Ἀντιπρόεδρος τοῦ διεθνούς Ἱδρύματος Fondation Latsis Internationale, Ἐπίτιμο Μέλος τοὺ Ἱδρύματος Ρro Oriente τῆς Βιέννης καὶ Μέλος τῆς Διεθνούς Ἀκαδημίας Θρησκευτικών Ἐπιστημῶν. Διετέλεσε Καθηγητὴς τῆς ρωμαιοκαθολικῆς πανεπιστημιακῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τῆς Λουκέρνης, ἕνας ἐκ τῶν Προέδρων τῆς Διασκέψεως Εὐρωπαϊκών Ἐκκλησιῶν (1986-1992), Πρόεδρος τῆς Διεθνούς Ἀκαδημίας Θρησκευτικών Ἐπιστημῶν, Πρόεδρος τῶν Διορθοδόξων Ἐπιτροπῶν τοῦ Διαλόγου της Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μετὰ τῆς Παλαιοκαθολικής Ἐκκλησίας, καὶ μετὰ των Ἀρχαίων Ἀνατολικών Ἐκκλησιῶν, Πρόεδρος, ἀπὸ χριστιανικῆς πλευρᾶς, τῶν διμερών Ἀκαδημαϊκῶν Συναντήσεων μετὰ τοὺ Ἰουδαϊσμοῦ καὶ τοὺ Ἰσλὰμ καὶ Πρύτανις τοῦ παρὰ τὼ Ὀρθοδόξω Κεντρω τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου Ἰνστιτούτου Μεταπτυχιακῶν Σπουδών Ὀρθοδόξου Θεολογίας. Τιμήθηκε διὰ τοῦ τίτλου τοὺ Ἐπιτίμου Διδάκτορος ὑπὸ των Ὀρθοδόξων Θεολογικῶν Σχολῶν τοῦ Βουκουρεστίου (1981), τοῦ Βελιγραδίου (1982), τοὺ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1985), τοῦ Πρέσωβ (1987), τοὺ Ἐθνικοῦ καὶ Καποδιστριακοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν (1990), τῆς Θεολογικής Ἀκαδημίας Μόσχας (1992), τοῦ Πανεπιστημίου «Ἅγιος Κλήμης Ἀχρίδος» τῆς Σόφιας (1999), καὶ τοῦ Πανεπιστημίου «Ἀλέξανδρος Ἰω. Κούζα» τοὺ Ἰασίου (1999) ὑπὸ τῶν Ρωμαιοκαθολικῶν Θεολογικῶν Σχολῶν τοῦ Πανεπιστημίου τῆς Βοννης (1986) καὶ τοῦ Ποντηφικοῦ Πανεπιστημίου «Ἅγιος Θωμὰς» τῆς Μανίλας τῶν Φιλιππίνων Νήσων (1998) ὑπὸ τῆς Παλαιοκαθολικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου τῆς Βερνης (1987) καὶ ὑπὸ τῆς Αὐτονόμου Προτεσταντικῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου τῆς Γενεύης (1999), ὑπὸ τοῦ Κρατικοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Μὶνσκ τῆς Λευκορρωσίας (1998) καὶ ὑπὸ τοῦ Τμήματος Ἱστορίας- Ἀρχαιολογίας τῆς Φιλοσοφικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἰωαννίνων (1998). Γιὰ τὴν ποικίλη προσφορά του στὴν προώθηση τῶν διορθοδόξων καὶ τῶν διεκκλησιαστικῶν Πνευματική Διακονία, τεῦχος 13o 97

σχέσεων της Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἔχει τιμηθεῖ διὰ τῶν ἀνωτάτων τιμητικῶν διακρίσεων πολλῶν Πατριαρχείων καὶ Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν. Εἶναι ὁ πρῶτος στὸν ὁποῖο ἀπενεμήθη τὴν 5ην Δεκεμβρίου 1992, τὸ βραβεῖο Abt Emmanuel Heufelder τῆς ρωμαιοκαθολικῆς Μονῆς τῶν Βενεδικτίνων τοῦ Niederaltaich, σὲ ἐπιβράβευση τῆς διακονίας του γιὰ τὴν ἑνότητα των Ἐκκλησιῶν. Ἡ βιογραφία τοῦ περιλαμβάνεται στὸ τόμο «Θεολογικὰ Πορτραίτα. Ἑλβετοὶ καὶ Ἑλβετίδες Θεολόγοι στὸν 19ον καὶ τὸν 20ον αἰώνα», ὁ ὁποῖος κυκλοφόρησε μὲ τὴν εὐκαιρία τῆς 150ης ἐπετείου της Ἑλβετικῆς Συνομοσπονδίας (1998). Ὁ Πανιερώτατος Μητροπολίτης Κωνσταντίας καὶ Ἀμμοχώστου κ. Βασίλειος εἶχε ἰδιαίτερη σχέση μὲ τὸν μακαριστὸ Ἱεράρχη, καθὼς διετέλεσε διάκονός του κατὰ τὰ ἔτη 1978 1981 καὶ ἐν συνεχεία πρῶτος Πρωτοσύγκελλός τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἑλβετίας κατὰ τὰ ἔτη 1982-1991. Ἡ ἐξόδιος ἀκολουθία τελέσθηκε τὴν Πέμπτη 10 Νοεμβρίου στὸν Ι.Ν. Ἄπ. Παύλου στὸ Ὀρθόδοξο Κέντρο τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου στὸ Σαμπεζὺ τῆς Γενεύης. ΟΜΙΛΙΑ ΠΑΝΙΕΡΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΑΣ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ κ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΤΗΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ (Φρίμπουργκ Ἑλβετίας, 1 η Μαρτίου 2012) Τὸ Ἰνστιτοῦτο Οἰκουμενικῶν Σπουδῶν τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Φρίμπουργκ διοργάνωσε μιὰ ἀκαδημαϊκὴ συνεδρία στὴ μνήμη τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτη Ἀνδριανουπόλεως κυροῦ Δαμασκηνοῦ (Παπανδρέου). Ἡ συνεδρία πραγματοποιήθηκε τὴν Πέμπτη, 1η Μαρτίου 2012 μὲ κύριο ὁμιλητὴ τὸν Πανιερώτατο Μητροπολίτη Κωνσταντίας κ. Βασίλειο. Ὁ Μητροπολίτης Κωνσταντίας μίλησε μὲ θέμα: «Μητροπολίτης Δαμασκηνός, ἡ ζωὴ καὶ τὸ ἔργο του καὶ οἱ προοπτικὲς γιὰ τὸν πανορθόδο διάλογο, διαθρησκειακὸ καὶ διαχριστιανικό». Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ: Η ΖΩΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΟΡΘΟΔΟΞΟΥ, ΔΙΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΔΙΑΘΡΗΣΚΕΙΑΚΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ Πανιερ. Μητροπολίτη Κωνσταντίας-Ἀμμοχώστου κ. Βασιλείου Ἐπιθυμῶ νὰ ἐκφράσω τὶς εἰλικρινεῖς μου εὐχαριστίες γιὰ τὴν τιμητικὴ πρόσκληση νὰ εἶμαι ὁμιλητῆς στὴν ἀποψινὴ Ἀκαδημαϊκὴ Συνεδρία τιμῆς καὶ μνήμης τοῦ ἀείμνηστου Μητροπολίτη Δαμασκηνοῦ. Ἡ πρόσκληση αὐτὴ ἅπτεται δύο εὐαίσθητων χορδῶν τῆς ζωῆς μου. Τόσο τὸ Πανεπιστήμιο τοῦ Fribourg, ὅσο καὶ ὁ Μητροπολίτης Δαμασκηνός, ἀποτελοῦν γιὰ μένα δύο πνευματικοὺς πόλους ποὺ χαρακτηρίζουν τὴν πνευματική μου πορεία μέσα στὴν Ἐκκλησία. Οἱ θεολογικές μου σπουδὲς στὸ ἐνταύθα Πανεπιστήμιο καὶ ἡ ἐκκλησιαστικὴ ἐμπειρία ποὺ ἀπέκτησα κοντὰ στὸν Μητροπολίτη κυρὸ Δαμασκηνὸ ἀκολουθοῦν τὰ βήματά μου καὶ ἐμπνέουν συνεχῶς τὶς δραστηριότητές μου στὴ δική μου ἐκκλησιαστικὴ Ἐπαρχία στὴν Κύπρο. 98 Πνευματική Διακονία, τεῦχος 13o

Ὁ Μητροπολίτης Δαμασκηνὸς καὶ τὸ ἐκκλησιαστικό του ἔργο Ἀρχίζοντας τὴν ἀξιολόγηση τοῦ προσώπου καὶ τοῦ ἔργου τοῦ τιμώμενου προσώπου, θὰ ἔλεγα ὅτι ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ καθορίζουν τὴν ἱστορία καὶ τὴν ἐποχή τους καὶ τῆς προσφέρουν προσανατολισμὸ καὶ περιεχόμενο καὶ ὑπάρχουν ἄνθρωποι οἱ ὁποῖοι χαρακτηρίζονται ἀπὸ τὴν ἐποχή τους, λαμβάνοντας τὸ μήνυμα καὶ τὸ νόημα τῶν καιρῶν τους καὶ καθίστανται σύγχρονοι ἄνθρωποι. Ὁ Μητροπολίτης Δαμασκηνὸς πέτυχε καὶ τὰ δύο. Ἦταν ἄνθρωπος πρωτοποριακὸς καὶ ἀνελάμβανε πρωτοβουλίες ποὺ ξεπερνοῦσαν τὰ δεδομένα τῆς δικῆς του ἐποχῆς καὶ μποροῦσαν νὰ ἀποτελοῦν σημεῖο ἀντιλεγόμενο γιὰ πολλούς, γιατί γινόταν πάντοτε μπροστάρης καὶ καθοδηγητὴς σὲ σημεῖο ποὺ πολλὲς φορὲς ἦταν δύσκολο νὰ τὸν παρακολουθήσει κανείς. Καὶ αὐτὸ συνέβαινε μέσα στὸ χῶρο τῆς Ἐκκλησίας του, τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία χαρακτηρίζεται ἀπὸ τὴν ἐμμονὴ στὴν Παράδοση καὶ τὴ θεολογική της ἰδιαιτερότητα, ὥστε πολλὲς φορὲς νὰ ὁδηγεῖται σὲ μία παρεξηγημένη ἀκαμψία μπροστὰ στὰ φλέγοντα ζητήματα τῶν καιρῶν καὶ τοὺς ὁραματισμοὺς τοῦ μέλλοντος, μὲ ἀποτέλεσμα ἡ συσχέτιση μεταξύ της συγχρονικότητας καὶ τῆς διαχρονικότητας νὰ καθίσταται δύσκολη μέχρι καὶ ἀκατόρθωτη. Φαίνεται ὅμως ὅτι ἡ Ἐκκλησία εἶχε τὴν ἀνάγκη ἑνὸς ὁραματιστή, ὅπως ὁ Μητροπολίτης Δαμασκηνός, γιατί τὸ ἔργο του δὲν ἔφυγε μαζί του μὲ τὴν πρόσφατη ἐκδημία του, ἀλλὰ ἔχει ἐκτιμηθεῖ δεόντως καὶ πολλαπλῶς ἀπὸ πολλοὺς καὶ θὰ συνεχίσει νὰ ἀποτελεῖ ὁδοδείκτη γιὰ πολὺ ἀκόμα καιρό. Χαίρομαι μάλιστα, γιατί τὸ Πανεπιστήμιο τοῦ Fribourg, ἐκτιμώντας τὸ ἔργο του καὶ θέλοντας νὰ συμβάλει στὴ σωστὴ ἀξιολόγηση καὶ συνέχισή του, ὀργάνωσε τὴν παροῦσα ἐκδήλωση. Ἡ ἀποχώρησή του ἀπὸ Ἐλβετίας Μητροπολίτη Ἀδριανουπόλεως ἀπὸ τὴ σκηνὴ τῶν διεργασιῶν καὶ ζυμώσεων τῶν ἐκκλησιαστικῶν πραγμάτων, ἀρχικὰ μὲ τὴν ἀσθένεια καὶ πρόσφατα μὲ τὸ θάνατό του, ὁμολογουμένως ἔχει ἀφήσει δυσαναπλήρωτο κενὸ καὶ φαίνεται νὰ ἰσχύει ἡ κοινωνιολογικὴ παρατήρηση ὅτι ἄνθρωποι ποὺ ἀποτελοῦν τοὺς πρωτοπόρους της ἀνθρωπότητας δὲν γεννιοῦνται καθημερινά. Ἐξ ἄλλου, ὁ ὁραματιστὴς καὶ πρωτοπόρος γιὰ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μητροπολίτης Δαμασκηνός, δὲν ἦταν δυνατὸ νὰ μὴ γίνει ἀποδέκτης καὶ τῶν μηνυμάτων τῶν καιρῶν καὶ μὲ βάσει αὐτὰ νὰ καθορίσει τὸ πρόγραμμα τῶν δραστηριοτήτων του γιὰ τὴ χάραξη τῆς πορείας τοῦ μέλλοντος τῆς Ἐκκλησίας. Δὲν νομίζω ὅτι θὰ μπορέσω νὰ πῶ κάτι περισσότερο γιὰ τὸν τιμώμενο ἀπόψε ἐκκλησιαστικὸ ἄνδρα ἂν ἐπιδοθῶ στὴν διήγηση τῆς ζωῆς του. Εἶναι, ἐν τούτοις, ἀπαραίτητο νὰ ἀναφερθοῦν οἱ σημαντικοὶ σταθμοὶ τῶν δραστηριοτήτων του, ἂφ/ ἑνὸς μέν, γιὰ νὰ ἐπιβεβαιωθοῦν ὅσα ἔχουν λεχθεῖ προηγουμένως ἐν εἴδη ἀπολογισμοῦ καὶ ἀξιολόγησης, ἂφ/ ἑτέρου δέ, γιὰ νὰ διαπιστωθεῖ κατὰ πόσο συνεχιστὲς τοῦ ἔργου τοῦ μποροῦν νὰ ἐπιτύχουν τὴν ἐφαρμογὴ τῆς ἀξιοζήλευτης πνευματικῆς του παρακαταθήκης. Ὑπενθυμίζουμε τοὺς κύριους τομεῖς τῶν δραστηριοτήτων του ποὺ ἀναπτύσσονταν στὸ Ὀρθόδοξο Κέντρο τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου στὸ Chambesy τῆς Γενεύης. Υπό τὴν ἰδιότητά του Γραμματέως γιὰ τὴν προετοιμασία τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Συνόδου τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, ἔχει ἐργασθεῖ ἐπὶ σκηνῆς καὶ παρασκηνιακὰ γιὰ τὴν Πανορθόδοξη συνεργασία καὶ προαγωγὴ τῶν πανορθοδόξων σχέσεων, ἀπαραίτητων γιὰ τὴν ἀποστολὴ τῆς Ἐκκλησίας στὸ σύγχρονο κόσμο. Ἦταν ἕνας Ἀνατολικὸς Ὀρθόδοξος ἱεράρχης. Ὅμως εἶχε τὴ δυνατότητα νὰ διακρίνει τὸ ρόλο τῆς Ἐκκλησίας, ποὺ εἶναι πάνω ἀπὸ ἐθνικιστικὲς διελκυστίνδες καὶ νὰ προσβλέπει πρὸς τὴν οἰκουμενικότητα τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς φύσεως καὶ ἀποστολῆς τῆς Ἐκκλησίας. Ἐμφορούμενος ἀπὸ τὸ πνεῦμα αὐτὸ συμμετεῖχε ἐνεργά, ὡς Ὀρθόδοξος Συμπρόεδρος ἢ καὶ πα- Πνευματική Διακονία, τεῦχος 13o 99

ρεῖχε στήριξη πρὸς τοὺς Διμερεῖς καὶ Πολυμερεῖς Θεολογικοὺς Διαλόγους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καὶ τῶν ἄλλων Ἐκκλησιῶν. Ἡ χαίνουσα πληγῆ τῆς διαιρέσεως τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ δὲν τὸν ἄφηνε ἥσυχο. Ἡ συμμετοχὴ καὶ στήριξη τοῦ ἔργου τῆς Οἰκουμενικῆς Κινήσεως ἦταν, κατὰ τὸν Δαμασκηνό, μία ἀναγκαιότητα γιὰ τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Γι αὐτὸ καὶ ὁ ἴδιος ἦταν στρατευμένος στὸ ἔργο αὐτό, εἴτε θεσμικά, ὡς Μητροπολίτης τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, εἴτε μὲ προσωπικὲς παρεμβάσεις μὲ ὁμιλίες καὶ δημοσιεύματα, ἐκφράζοντας μὲ παρρησία καὶ καθαρότητα τὶς θέσεις καὶ ἀπόψεις του καὶ τὴν Ὀρθόδοξη τοποθέτηση γιὰ ποικίλα ζητήματα. Η πρωτοβουλία ποὺ ἀνέπτυξε γιὰ τὴν ἔναρξη καὶ διεξαγωγὴ τῶν Διαθρησκειακῶν Διαλόγων συνιστοῦσε πρωτοποριακὴ ἐνέργεια, σὲ περίοδο ποὺ ἡ ἀνθρωπότητα ἦταν ἀκόμα ἀνυποψίαστη γιὰ τὶς συγκρούσεις καὶ τρομοκρατικὲς ἐπιθέσεις ποὺ εἶχαν ὡς προκάλυμμα θρησκευτικὰ μοτίβα. Ὁ βασικὸς στόχος τοῦ Δαμασκηνοῦ ἦταν ἡ θρησκεῖες νὰ συνεργασθοῦν γιὰ τὸν ἄνθρωπο ὡς πρόσωπο, δημιουργημένο κατ εἰκόνα καὶ ὁμοίωση Θεοῦ. Η μακρὰ ἐμπειρία τῆς διακονίας του στὴ Δύση τοῦ δημιουργοῦσε τὰ ἐχέγγυα γιὰ τὸν καθορισμὸ τῆς ποιμαντικὴ εὐθύνη καὶ ἀποστολὴ τῆς Ἐκκλησίας στὸ σύγχρονο κόσμο καὶ κὰτ/ ἐξοχὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας στὴ Διασπορά. Ἐπὶ τῇ βάσει αὐτῶν στοχοθετοῦσε, τόσο τὴν ὀργάνωση τῆς Ἐκκλησιαστικῆς του Ἐπαρχίας, τῆς Ὀρθοδόξου Μητροπόλεως Ἐλβετίας, ἢ καὶ διέκρινε τὴ λύση τοῦ δύσκολου κανονικοῦ ζητήματος τῆς Ὀρθοδόξου Διασπορᾶς. Είχε συνείδηση ὅτι τὸ ἔργο ποὺ πρότεινε ὡς ἀποστολὴ τῆς Ἐκκλησίας στὸ σύγχρονο κόσμο δὲν ἦταν δυνατὸ νὰ ἐπιτευχθεῖ ἀπὸ ἕνα πρόσωπο, γιατί πρέπει νὰ ἔχει συνέχεια. Ἔτσι, σημαντικὸ μέλημά του ἦταν ἡ προετοιμασία στελεχῶν γιὰ νὰ ἀναλάβουν τὸ ἔργο τῆς Ἐκκλησίας ποὺ τῆς ἀνέθεσε ὁ Ἱδρυτής της καὶ φέρουν τὴν εὐθύνη τῆς συνεχίσεως τοῦ οἱ ταγοὶ τῆς Ἐκκλησίας. Γιὰ νὰ ἐπιτύχει τὸ στόχο αὐτὸ προέβη: α) Στὴν ὀργάνωση σειρᾶς μεταπτυχιακῶν Συνεδρίων, στὰ ὁποῖα συμμετεῖχαν μεταπτυχιακοὶ φοιτητές, προερχόμενοι εἴτε ἀπὸ τὶς Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίας, εἴτε ἀπὸ ἄλλες Ἐκκλησίες. Τὰ πρακτικά των Συνεδρίων αὐτῶν εἶναι πολύτιμο ὑλικὸ πρὸς μελέτη. β) Στὴν ἵδρυση Μεταπτυχιακοῦ Ἰνστιτούτου Σπουδῶν, σὲ συνεργασία μὲ τὰ Πανεπιστήμια Γενεύης καὶ Fribourg, μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο προετοιμάζονται στελέχη τῆς Ἐκκλησίας γιὰ νὰ ἀνταποκριθοῦν στὶς προσδοκίες τοῦ μεγάλου ἐμπνευστῆ καὶ πνευματικοῦ καθοδηγητῆ. Χωρὶς νὰ θέλουμε νὰ μειώσουμε τὴν προσφορὰ ἄλλων, ἐπίσης ἀξίων ἱεραρχῶν, εἴτε τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου εἴτε ἄλλων Ἐκκλησιῶν, γνωρίζοντας τὸν ἄνθρωπο, τὶς ὑπεράνθρωπες προσπάθειες ποὺ κατέβαλλε νυχθημερόν, τὶς συνεχεῖς ἀγωνίες του γιὰ ἐπιτυχία τῶν στόχων του, ἔδιδε τὸ στίγμα του πῶς καὶ ποιὲς πρέπει νὰ εἶναι οἱ πανορθόδοξες σχέσεις. Αὐτές, ἄλλωστε, τὶς καθόριζε πάντοτε στὶς εἰσηγητικές του ἐκθέσεις ἐνώπιόν των Πανορθοδόξων Συναντήσεων προετοιμασίας τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Συνόδου τῆς τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν. Ὡς γραμματέας ἐπὶ τῆς προετοιμασίας τῆς Συνόδου τὸ εἶχε κάνει στόχο καὶ ἔργο ζωῆς. Θὰ μπορούσαμε νὰ ποῦμε γιὰ τὸν Δαμασκηνό το τοῦ Ψαλμωδοῦ ὅτι ὁ ζῆλος τοῦ οἴκου σου κατέφαγε μὲ (Ψάλμ. 69:10). Ὁ Μητροπολίτης Δαμασκηνὸς εἶναι ὁ οὐσιαστικὸς κτήτορας τοῦ Ὀρθοδόξου Κέντρου τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου στὸ Chambesy τῆς Γενεύης. Ὡς κτήριο θὰ παρέμενε ἄψυχο ἂν ὁ ἴδιος δὲν τοῦ ἐνέπνεε ψυχὴ καὶ ζωὴ μὲ τὶς ποικίλες δραστηριότητες ποὺ ἀνέπτυσσε ἀκατάπαυστα. Δὲν ἦταν τυχαῖο το ὅτι τὸ Ὀρθόδοξο Κέντρο προσήλκυσε τὴν προσοχὴ καὶ τὸ ἐνδιαφέρον ὅλων καὶ δὲν γινόταν νὰ ὀργανωθεῖ ὁτιδήποτε, π.χ. Πανορθόδοξες, Διαχριστιανικές, Διαθρησκειακὲς Συναντήσεις, Θεολογικοὶ Διάλογοι κ.λπ. ἀφήνοντας τὸ ἔξω ἀπὸ τοὺς προγραμματισμούς. Μὲ 100 Πνευματική Διακονία, τεῦχος 13o

τὴν εὐρύτητα τῶν δραστηριοτήτων του, ἔχει ξεπεράσει κατὰ πολύ τους σκοποὺς ἱδρύσεως τοῦ Ὀρθοδόξου Κέντρου ἀπὸ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο τὸ 1966. Εἶχε καταστεῖ πόλος ἕλξης καὶ φωτεινὸ παράδειγμα γιὰ τὸ τί μπορεῖ νὰ ἐπιτύχει ἕνας φωτισμένος Ἱεράρχης, ὑπεράνω ἀπὸ ἰδιοτέλειες καὶ μικροπολιτικές. Μέσα ἀπὸ τὶς ἐπιλογές του, ὁ Μητροπολίτης Δαμασκηνὸς ἔδειξε μὲ ἀνάγλυφο τρόπο τὴ φύση καὶ ἀποστολὴ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας: Παράδοση καὶ ἐκσυγχρονισμὸς ἦταν τὸ πλαίσιο μέσα στὸ ὁποῖο περιέγραφε τὴν ἀποστολὴ τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἐνέτασσε πάντοτε τὶς δραστηριότητες καὶ τὴ θεολογική του σκέψη. Ἡ δραστηριότητα τοῦ Ὀρθοδόξου Κέντρου καὶ ἰδιαιτέρως τοῦ Μητροπολίτη Δαμασκηνοῦ ἦταν μία κενωτικῆ πορεία προσφορᾶς καὶ συνεχὲς προσκλητήριο γιὰ τὴν ἑνότητα τῶν Ὀρθοδόξων καὶ ὅλων των Χριστιανῶν, καθὼς καὶ τὴ συνεργασία μὲ τὶς ἄλλες θρησκεῖες γιὰ τὸ καλὸ ὅλων των ἀνθρώπων, σκοπὸ στὸν ὁποῖο εἶναι ὅλες ταγμένες. Ὡς μητροπολίτης τοῦ Οἰκουμενικοῦ θρόνου ἐνσάρκωνε τὴν οἰκουμενικὴ διάσταση τῆς Ἐκκλησίας καὶ διακονοῦσε τὸ σύνολο τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν. Θὰ τὸν χαρακτηρίζαμε, χωρὶς κανένα δισταγμὸ ὡς «οἰκουμενικὸ ἄνθρωπο». Ἔτσι, μποροῦμε νὰ ἑρμηνεύσουμε τὸν ἔνθερμο ζῆλο ποὺ τὸν διέκρινε καὶ τὶς δραστηριότητες ποὺ ἀνέπτυσσε. Οἱ ἐπιτυχίες του δὲν ὀφείλονταν σὲ μόνη τὴν ἐφαρμογὴ τῶν ὁραματισμῶν του γιὰ τὸ μέλλον τῆς Ἐκκλησίας γενικότερα καὶ τῆς Ὀρθοδοξίας εἰδικότερα, ἀλλὰ καὶ λόγω τῆς ἐμπιστοσύνης ποὺ ἐνέπνεε στοὺς συνομιλητές του, γιατί ἤσαν βέβαιοι ὅτι δὲν θὰ τοὺς προδιδε μὲ ἀτομικὰ ἢ ἀλλότρια συμφέροντα. Οἱ ἐπιδιώξεις καὶ οἱ στόχοι τοῦ συνοδεύονταν ἀπὸ τὸ εἰλικρινὲς ἐνδιαφέρον του γιὰ τὴν Ἐκκλησία. Προοπτικές του ἔργου τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἀνδρός, Μητροπολίτη Δαμασκηνοῦ Γιὰ νὰ ἀναδειχθοῦν οἱ προοπτικές του ἔργου τοῦ ἀείμνηστου Μητροπολίτη εἶναι προφανὲς ὅτι πρέπει νὰ γίνει ἐπανατοποθέτηση τοῦ σημερινοῦ πλαισίου ἐντός του ὁποίου δραστηριοποιοῦνται οἱ Ἐκκλησίες, μὲ ὅλα τα συμπαρομαρτούντα πολιτικά, κοινωνικά, οἰκονομικὰ προβλήματα καὶ ἀδιέξοδα. Ἔχω τὴν πεποίθηση καὶ τὴν ἐντύπωση ὅτι ἡ σημερινὴ κατάσταση τῶν Ἐκκλησιῶν τοῦ Χριστοῦ ἔχει διαφοροποιηθεῖ ἀπὸ ἐκείνη τὴν ὁποία ἀντιμετώπιζε ὁ τιμώμενος ἱεράρχης. Ἡ ἀξιολόγηση αὐτὴ ἀφορᾶ, πρώτον, τὴν κατάσταση τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, οἱ ὁποῖες, κατὰ τὴ χρονικὴ περίοδο ποὺ ὁ Μητροπολίτης Δαμασκηνὸς μπῆκε στὴ σκηνή, ὑποσχόμενος πολλὰ καὶ δημιουργώντας πολλὲς προσδοκίες γιὰ τὴν Ἐκκλησία, ἦταν διαφορετικὴ ἀπὸ τὴ σημερινή. Εἶναι γνωστὴ ἡ κατάσταση πολλῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν ποὺ βρίσκονταν κάτω ἀπὸ τὸ κομμουνιστικὸ καθεστὼς καὶ οἱ δυσκολίες ποὺ ἀντιμετώπιζαν ὅσον ἀφορᾶ στὴν ἀνάπτυξη τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ τους ἔργου καὶ ἀποστολῆς. Ἐξ ἄλλου, τὸ σύνολο τῶν Παλαίφατων Πατριαρχείων, περιλαμβανομένης καὶ τῆς δικῆς του Ἐκκλησίας, τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, δραστηριοποιεῖται μέσα σὲ περιβάλλον ὄχι ἀπόλυτα φιλικὸ πρὸς τὸν Χριστιανισμό. Ἐπιπρόσθετα, σημαντικὸ στοιχεῖο γιὰ τὴν ἀξιολόγηση τοῦ ἔργου τοῦ εἶναι καὶ αὐτὴ αὕτη ἡ δομὴ καὶ φύση τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ποὺ τὴν περίοδο αὐτὴ ἐξερχόταν ἀπὸ μία ἱστορικὴ ἀπομόνωση καὶ ἀντιμετώπιζε κάθε ἀναλαμβανόμενη πρωτοβουλία μὲ καχυποψία καὶ ἀπορριπτικότητα. Μετὰ τὸ μεγάλο σχίσμα μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσεως, οἱ Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες, μὲ μοναδικὸ στόχο τὴν αὐτοάμυνά τους, ὄχι μόνο ἀπέναντι στοὺς Χριστιανοὺς τῆς Δύσεως, ἀλλὰ καὶ ἀπέναντι στὸ Ἰσλάμ, στὸ ὁποῖο εἶχαν κατὰ τὸ μεγαλύτερο μέρος ὑποταχθεῖ, παρέμειναν στὰ στεγανὰ παραδοσιακὰ καὶ κανονικά τους ὅρια. Αὐτό, βεβαίως λειτούργησε καὶ κατὰ ἕνα θετικὸ τρόπο, γιατί ἔτσι διατήρησε τὴ θεολογικὴ καὶ λειτουργική της παράδοση ἀκέραιη. Ἕνα Πνευματική Διακονία, τεῦχος 13o 101

ἄλλο γεγονὸς τῆς ζωῆς τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν ἦταν ἡ ἀπομόνωση καὶ μεταξύ τους ἕνεκα ἐνδογενῶν καὶ ἐξωγενῶν ἱστορικῶν παραγόντων. Ὁ ἐθνικισμὸς ποὺ εἶχε ἀναπτυχθεῖ στοὺς κόλπους πολλῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν ἀναιροῦσε τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησιολογία τῆς Μίας, Ἁγίας, Καθολικῆς καὶ Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας. Δύο γεγονότα βοήθησαν τὶς Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες νὰ ἐξέλθουν ἓν τινι μέτρω ἀπὸ τὴν ἀπομόνωσή τους κατὰ τὸν 19ο καὶ 20ο αἰώνα: ἡ Οἰκουμενικὴ Κίνηση καὶ ἡ Ὀρθόδοξη Διασπορά. Μέσα σὲ αὐτὰ τὰ ἐπιγραμματικὰ πλαίσια τῆς ἀποτελμάτωσης τῶν πανορθοδόξων, τῶν διαχριστιανικῶν καὶ διαθρησκειακῶν καταστάσεων εἶναι ποὺ ἀνέλαβε τὸ ἔργο τοῦ ὁ Μητροπολίτης Δαμασκηνός, ὁπότε ἀντιλαμβάνεται κανεὶς τὸ δύσκολό του ἐγχειρήματός του. Οἱ ἀλλαγὲς ποὺ ἐπῆλθαν κατὰ τὶς τελευταῖες δεκαετίες δὲν πρέπει νὰ ἀφήνουν ἀδιάφορους ἐκείνους ποὺ ἐπιθυμοῦν νὰ γίνουν συνεχιστὲς τοῦ ἔργου τοῦ Μητροπολίτη Δαμασκηνοῦ. Ἡ παρακαταθήκη τοῦ εἶναι βαριά. Θὰ ἀπαριθμήσω ἐνδεικτικὰ μερικὲς ἀλλαγὲς ποὺ ἐπηρεάζουν τὴ ζωὴ τῶν Ἐκκλησιῶν μας. Τὸ ἐρώτημα ἐπὶ τοῦ προκειμένου εἶναι κατὰ πόσο οἱ βάσεις τοῦ ἔργου τοῦ Μητροπολίτη Δαμασκηνοῦ συνεχίζουν ἢ ὄχι νὰ εἶναι ἐπίκαιρες. Χρειάζεται νὰ ἐγκύψουμε, ὅσο ποτὲ ἄλλοτε, στὰ σύγχρονα θέματα καὶ νὰ προσφέρουμε τὴν ἐλπίδα στὸ σύγχρονο ἄνθρωπο. Εἶχα λάβει μέρος σὲ διοργάνωση Συνάντησης τοῦ Παγκόσμιου Χριστιανικοῦ Φόρουμ στὴν Ἰνδονησία πρὸ μερικῶν μηνῶν, ὅπου ἔχει διαφανεῖ, πρώτον, ἡ ἀλλαγὴ τοῦ χάρτη τῆς παρουσίας τῶν Χριστιανῶν στὸν Πλανήτη καί, δεύτερον, ἡ ἀλλαγὴ τῶν ὁμολογιακῶν ἰσοζυγίων, μὲ τὴν ἐκρηκτικὴ αὔξηση τῶν χριστιανικῶν ὁμάδων, χωρὶς τὴν παραδεδομένη ἐκκλησιολογία, Πεντηκοστιανῶν καὶ Εὐαγγελικῶν, ποὺ ἐπιδίδονται στὴν «ἱεραποστολή». Εἶναι προφανὲς ὅτι διαφωνοῦμε μὲ τὴν ἀνεξέλεγκτη μὴ ἐκκλησιολογικὴ βάση τῆς δημιουργίας χριστιανικῶν ὁμάδων, ἀλλὰ εἴτε τὸ θέλουμε εἴτε ὄχι, ὁ Χριστιανισμὸς παρουσιάζει μία ἄλλη εἰκόνα ἀπὸ ἐκείνη ποὺ εἶχε τὸν προηγούμενο αἰώνα. Ἡ Οἰκουμενικὴ Κίνηση ἀδυνατεῖ νὰ περιλάβει στοὺς κόλπους τοῦ τὰ φαινόμενα αὐτά. Δὲν θὰ ὑπεισέλθω στὴν κριτικὴ τῆς πορείας τῆς Οἰκουμενικῆς Κινήσεως σήμερα. Οἱ πολιτικὲς ἀλλαγὲς στὶς χῶρες τῆς πρώην Σοβιετικῆς Ἑνώσεως μὲ τὴν πτώση τῆς κομμουνιστικῆς ἰδεολογίας, ἔχουν ἐπηρεάσει κατὰ πολὺ αἰσθητὸ τρόπο καὶ τὴ συμπεριφορὰ τῶν Ἐκκλησιῶν τῶν χωρῶν αὐτῶν, τόσον ὅσον ἀφορᾶ στὰ πανορθόδοξα πράγματα, ὅσον καὶ στὰ οἰκουμενικὰ θέματα, γιατί ἐλλοχεύει καὶ πάλιν ἕνας ἄκαρπος ἐθνικισμός. Γι αὐτὸ καὶ παρατηροῦνται οἱ δυσκολίες κατὰ τὶς συναντήσεις προετοιμασίας τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Ἐπιπρόσθετα, πρέπει νὰ προσεχθεῖ ἰδιαιτέρως τὸ φαινόμενο τῆς ἀλλαγῆς προτεραιοτήτων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν σὲ σχέση μὲ τὶς προηγούμενες λίγες δεκαετίες. Ἡ κατάσταση τῶν σχέσεων μεταξύ των θρησκειῶν τοῦ κόσμου δὲν σημείωσε τὰ ἀναμενόμενα ἀποτελέσματα. Γίναμε μάρτυρες τῶν τρομοκρατικῶν ἐπιθέσεων, μὲ ἐπικάλυμμα βεβαίως θρησκευτικό, ἀλλὰ μὲ πολιτικὰ κίνητρα. Δὲν ἀρνούμεθα ὅτι καταβάλλονται συνεχεῖς προσπάθειες ὑπερπηδήσεως τῶν προβλημάτων αὐτῶν μὲ διάφορες διαθρησκειακὲς συναντήσεις, ποὺ πολλὲς φορὲς ὅμως εἶναι ἀναποτελεσματικές. Ἐπὶ τῇ βάσει τῶν σύντομων αὐτῶν παρατηρήσεων, θὰ ἔλεγα πὼς τὸ πανορθόδοξο, τὸ διεκκλησιστικὸ καὶ διαθρησκειακὸ ἔργο τοῦ κυροῦ Δαμασκηνοῦ συνεχίζει νὰ εἶναι ἐπίκαιρο καὶ σημαντικό. Ἡ ἐνοποίηση τῶν χωρῶν τῆς Εὐρώπης δημιουργεῖ νέες προοπτικὲς καὶ ὁρίζοντες δράσεως τῶν Ἐκκλησιῶν, θετικοὺς καὶ ἀρνητικοὺς συγχρόνως. Τὸ περιβάλλον ἔχει μετατραπεῖ σὲ πολυπολιτισμικὸ καὶ πολυθρησκευτικό. Αὐτὸ ἀποτελεῖ συνεχῆ πρόσκληση καὶ πρόκληση πρὸς τὶς Ἐκκλησίες νὰ ξεπεράσουν στεγανὰ καὶ αὐτοπεριορισμοὺς καὶ νὰ ἐργασθοῦν μὲ γνώμονα τὶς ἀρχὲς 102 Πνευματική Διακονία, τεῦχος 13o

τοῦ Εὐαγγελίου. Ἡ ἐκκοσμίκευση τῶν κοινωνιῶν, ἡ συνεχὴς πίεση πρὸς τὶς ἀξίες καὶ ἀρχὲς τῆς χριστιανικῆς πίστεως γιὰ νὰ ἐξοβελισθοῦν καὶ νὰ ἀντικατασταθοῦν ἀπὸ ἄλλες ἀναδεικνύουν τὸ πρόβλημα καὶ τὴν εὐθύνη τῶν Ἐκκλησιῶν νὰ τὸ ἀντιμετωπίσουν ἀποτελεσματικά, θεολογικὰ καὶ ποιμαντικά. Τὸ γνωστὸ ἄρθρο τοῦ Μητροπολίτη Δαμασκηνοῦ γιὰ τὴν ἐνοποίηση τῆς Εὐρώπης θέτει ἐπιτακτικά τα ζητήματα αὐτά. Θα ἀπευθύνουμε ἔκκληση ἀπὸ αὐτὸ τὸ βῆμα μὲ πολλοὺς ἀποδέκτες, ὥστε ὅλοι νὰ ἀναλογισθοῦμε τὸ βάρος τῶν εὐθυνῶν τῆς ἱστορίας καὶ τοῦ μέλλοντος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, καθὼς καὶ τοῦ πρωταγωνιστικοῦ της ρόλου ποὺ καλεῖται νὰ διαδραματίσει, ὅπως τὸν εἶχε ὁραματισθεῖ ὁ Μητροπολίτης Δαμασκηνός, νὰ συνεχισθοῦν οἱ Πανορθόδοξες Συναντήσεις καὶ διεργασίες μὲ στόχο τὴν ὁρατὴ ἑνότητα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καὶ τὴν ἀξιοπιστία τοῦ μηνύματός της στὸ σύγχρονο κόσμο. Οι Διμερεῖς Θεολογικοὶ Διάλογοι, ἀπὸ τὴν ἐμπειρία τῆς δικῆς μου συμμετοχῆς σ αὐτούς, ὅπως γιὰ παράδειγμα ἐκεῖνον μεταξύ της Ρωμαιοκαθολικῆς καὶ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, δὲν ἀποδίδουν τὰ ἀναμενόμενα ἀποτελέσματα καὶ ἁπλῶς συντηροῦνται γιὰ τὴν ὕπαρξη καλῶν σχέσεων. Δὲν θὰ ἦταν ἡ ἀντιμετώπιση ἀπὸ τὸν ἀείμνηστο Δαμασκηνό, ὁ ὁποῖος ἐπιθυμοῦσε πάση θυσία τὴν ὁλοκλήρωση τοῦ ἔργου μίας Θεολογικῆς Ἐπιτροπῆς γιὰ νὰ τεθοῦν πλέον οἱ Ἐκκλησίες ἐνώπιόν των εὐθυνῶν τους καὶ νὰ λάβουν τὶς δέουσες ἀποφάσεις. Η Οἰκουμενικὴ Κίνηση, γιὰ τὴν Ὀρθόδοξη κατανόηση, ἦθος καὶ προσδοκίες, ἔχει προσανατολισθεῖ περισσότερο σὲ ἕνα ἀκτιβισμὸ καὶ λιγότερο ἢ καθόλου σὲ θεολογικὸ προβληματισμό, γιατί ἡ ἔννοια τῆς ἑνώσεως τῶν Ἐκκλησιῶν ἔχει λάβει ἕνα τελείως διαφορετικὸ τρόπο ἀπ ὅτι τὸν κατανοεῖ ἡ Ὀρθόδοξη καὶ ἡ Ρωμαιοκαθολικὴ ἐκκλησιολογία. Ἔχω θέσει πολλὲς φορὲς τὸ ζήτημα τοῦ ἐπαναπροσδιορισμοῦ τοῦ χρησιμοποιούμενου κατὰ κόρον ὄρου «ὁρατὴ ἑνότητα», γιατί παρέχεται ἡ ἐντύπωση ὅτι ἀναζητεῖται μία κοινωνιολογικὴ καὶ ὄχι μία ἐκκλησιολογικὴ ἑνότητα τῶν Ἐκκλησιῶν. Οι Θεολογικὲς Σχολές, εἶναι ἀλήθεια, ἐργάζονται τὴ Θεολογικὴ ἐπιστήμη καὶ προάγουν τὴν ἔρευνα, ὥστε ὁ σύγχρονος Θεολόγος νὰ μὴ εὑρίσκεται ἐκτός των δεδομένων τῆς ἐποχῆς του. Ἐπιπρόσθετα, ἔχει λεχθεῖ ὅτι μετὰ τὶς Οἰκουμενικὲς Συνόδους ἢ καὶ μετὰ τοὺς χρόνους τῶν Μεγάλων Πατέρων, ἡ μόνη παραγωγὴ ἐξειδικευμένης καὶ σύγχρονης θεολογίας εἶναι αὐτὴ ποὺ καλλιεργεῖται μέσα στὴν Οἰκουμενικὴ Κίνηση. Ἄσχετα μὲ τὸ ἂν συμφωνοῦμε ἢ διαφωνοῦμε μὲ τὴ διαπίστωση αὐτή, θὰ προσέθετα ὅτι, μέσα ἀπὸ τὶς συντονισμένες προσπάθειες καὶ τὸ ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Δαμασκηνοῦ ἔχει παραχθεῖ σημαντικὸ θεολογικὸ ἔργο, τόσο ἀπὸ τὸν ἴδιο, ὅσο καὶ ἀπὸ τοὺς συνεργάτες του, θεολογικὸ ἔργο ποὺ ἀφορᾶ στὴ ζωὴ τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν μέσα στὴ σύγχρονη κοινωνία, τὶς μεταξύ τους σχέσεις, τὶς σχέσεις τους μὲ τὸν ἄλλο χριστιανικὸ κόσμο καθὼς καὶ μὲ τὶς ἄλλες θρησκεῖες. Ἡ θεολογικὴ αὐτὴ προσφορὰ ἀποτελεῖ θεολογία ἀναφορᾶς γιὰ ὅποιον θέλει νὰ ἐγκύψει σὲ θέματα σύγχρονου προβληματισμοῦ. Συγχαίρω τὸ γεγονὸς ὅτι τὸ Πανεπιστήμιο τοῦ Fribourg συνεχίζει νὰ ἀναπτύσσει τὴ σχέση του μὲ τὸ Ἰνστιτοῦτο Σπουδῶν τοῦ Ὀρθοδόξου Κέντρου, γιατί αὐτὸ ἀνταποκρίνεται σὲ δύο ἀπὸ τὶς συνισταμένες τοῦ ἔργου τοῦ Μητροπολίτη Δαμασκηνοῦ: τὴν συνέχιση παραγωγῆς θεολογικῆς σκέψης καὶ παιδείας καὶ τὸν καταρτισμὸ στελεχῶν τῆς Ἐκκλησίας. Θὰ ἔλεγα, ἐν κατακλείδι, ὅτι ὅλοι οἱ περιγραφέντες ἄξονες τοῦ ἔργου τοῦ ἀείμνηστου Μητροπολίτη Δαμασκηνοῦ ἀνταποκρίνονται πλήρως στὶς ἀπαιτήσεις τῶν καιρῶν καὶ εἶναι καθῆκον ὅλων μας νὰ ἐφαρμόσουμε τὴν πνευματική του παρακαταθήκη. Πνευματική Διακονία, τεῦχος 13o 103

χειροτονιεσ διακονων Ἀπό τήν εἰς διάκονον χειροτονία τοῦ π. Ἀνδρέα Παπαμιχαήλ Ὁ Πανιερώτατος Μητροπολίτης Κωνσταντίας Αμμοχώστου κ. Βασίλειος, κατὰ τὸ τελευταῖο τετράμηνο τοῦ 2011, τέλεσε τὴν εἰς διακόνον χειροτονία τριῶν νέων κληρικῶν τῆς Μητροπόλεώς μας. Τὴν Κυριακή, 25 Σεπτεμβρίου 2011, τελέσθηκε ἡ χειροτονία τοῦ θεολόγου Ἀνδρέα Παπαμιχαήλ στὸν ἱερὸ ναὸ Ἁγίας Βαρβάρας στὸν προσφυγικὸ συνοικισμὸ Παραλιμνίου. Ὁ π. Ἀνδρέας κατάγεται ἀπὸ τὴ Βιτσάδα Ἀμμοχώστου καὶ τὴν Ἀμμόχωστο. Εἶναι πτυχιοῦχος τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, ἔγγαμος καὶ πατέρας ἑνὸς παιδιοῦ. Τὸ Σάββατο, 3 Δεκεμβρίου 2011, ὁ Πανιερώτατος τέλεσε τὴν εἰς διάκονον χειροτονία τοῦ θεολόγου Εἰρηναίου Κυριάκου στὸν ἱερὸ ναὸ Ἁγίων Πάντων Δερύνειας. Ὁ π. Εἰρηναῖος κατάγεται ἀπὸ τὴν Ἀμμόχωστο καὶ τὴν κατεχόμενη κοινότητα Ἀχερίτου. Εἶναι πτυχιοῦχος τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ἔγγαμος καὶ πατέρας ἑνὸς παιδιοῦ. Ἀπό τήν εἰς διάκονον χειροτονία τοῦ π. Εἰρηναίου Κυριάκου 104 Πνευματική Διακονία, τεῦχος 13o

Ἀπό τήν εἰς διάκονον χειροτονία τοῦ π. Ἀλεξίου Αὐσίεβιτς. Τὴν Κυριακή, 4 Νοεμβρίου 2011, κατὰ τὴ θεία Λειτουργία στὸν πανηγυρίζοντα ἱερὸ ναὸ Ἁγίας Βαρβάρας στὸν προσφυγικὸ συνοικισμὸ Παραλιμνίου ὁ Πανιερώτατος τέλεσε τὴν εἰς διάκονον χειροτονία τοῦ θεολόγου Ἀλεξίου Αὐσίεβιτς. Ὁ π. Ἀλέξιος κατάγεται ἀπὸ τὴ Λευκορωσία καὶ θὰ ἐξυπηρετεῖ τὶς λειτουργικὲς ἀνάγκες τῶν ὀρθοδόξων Ρώσων καὶ ἄλλων σλαβοφώνων ποὺ διαμένουν στὴ μητροπολιτική μας περιφέρεια. Εἶναι ἔγγαμος καὶ πατέρας ἑνὸς παιδιοῦ. ΕΠΙΣΗΜΗ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΣΤΗΝ ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΑΣ - ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ (17 Δεκεμβρίου 2011) Πνευματική Διακονία, τεῦχος 13o 105

Λαμπρὴ ὑποδοχὴ ἐπεφύλαξε στὸν Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κ.κ. Ἱερώνυμο ὁ Ποιμενάρχης, ὁ ἱερὸς κλῆρος, οἱ ἀρχὲς καὶ ὁ εὐσεβὴς λαὸς τῆς Μητροπόλεως Κωνσταντίας καὶ Ἀμμοχώστου στὸ Παραλίμνι. Ἡ ὑποδοχὴ τοῦ Μακαριωτάτου ἔγινε στὴν πλατεία τῆς Μητροπόλεως, πλησίον τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγίου Γεωργίου. Τὸ Μακαριώτατο καλωσόρισε ὁ Δήμαρχος Παραλιμνίου κ. Ἀνδρέας Εὐαγγέλου, ὁ ὁποῖος τοῦ ἀπένειμε τὸ χρυσὸ κλειδὶ τῆς πόλης. Ὁ Μακαριώτατος στὴν ἀντιφώνησή του εὐχαρίστησε τὸ Δήμαρχο καὶ ἐξέφρασε τὴ χαρὰ καὶ συγκίνησή του γιατί βρίσκεται στὴ μαρτυρικὴ μεγαλόνησο καὶ εἰδικότερα στὴν ἐλεύθερη ἐπαρχία τῆς Ἀμμοχώστου. Στὴ συνέχεια σχηματίστηκε πομπὴ πρὸς τὸ Μητροπολιτικὸ Ναό, ὅπου ἐψάλη Δοξολογία καὶ ἀκολούθησαν ἡ προσφώνηση τοῦ Πανιερωτάτου Μητροπολίτη Κωνσταντίας κ. Βασιλείου καὶ ἡ ἀντιφώνηση τοῦ Μακαριωτάτου. Ὁ Πανιερώτατος προσέφερε στὸν Μακαριώτατο ἕνα δίπτυχο μὲ τὶς εἰκόνες τοῦ Ἀποστόλου Βαρνάβα καὶ τοῦ Ἁγίου Ἐπιφανίου, προστάτου τῆς Μητροπόλεως. Ὁ Μακαριώτατος δώρισε στὸν Πανιερώτατο ἕνα ἀρχιερατικὸ ἐγκόλπιο καὶ τοῦ εὐχήθηκε σύντομα νὰ ἐπιστρέψει στὴ φυσικὴ ἕδρα τῆς Μητροπόλεώς μας, τὴν Ἀμμόχωστο. Κατόπιν ὁ Μακαριώτατος δέχθηκε τὸ χαιρετισμὸ τῶν πιστῶν ἐντός του Ναοῦ καὶ ἀκολούθησε γεῦμα στὸ Μέγα Συνοδικό της Μητροπόλεως. ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΗ ΕΠΙ ΤΗ ΕΠΙΣΚΕΨΕΙ ΤΟΥ ΜΑΚΑΡΙΩΤΑΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΚΑΙ ΠΑΣΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ κ. κ. ΙΕΡΩΝΥΜΟΥ Β ΕΙΣ ΤΗΝ ΙΕΡΑΝ ΜΗΤΡΟ- ΠΟΛΙΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΑΣ-ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ Πανιερ. Μητροπολίτου Κωνσταντίας-Ἀμμοχώστου κ. Βασιλείου Μακαριώτατε, Ἀρχιεπίσκοπε Ἀθηνῶν καὶ Πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερώνυμε, τίμια Συνοδεία Ἀρχιερέων, κληρικῶν καὶ λαϊκῶν, Μακαριώτατε Ἀρχιεπίσκοπε Κύπρου κ. Χρυσόστομε, τίμια Μέλη τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς καθ ἠμᾶς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας Κύπρου, τίμιον Πρεσβυτέριον τῆς καθ ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως, Ἐντιμώτατοι κύριοι Δήμαρχοι, ἐντιμώτατοι κύριοι Βουλευτές, Ἀξιότιμοι κύριοι Πρόεδροι τῶν Κοινοτήτων, Κύριοι ἐκπρόσωποι τοῦ Στρατοῦ, τῆς Ἀστυνομίας καὶ τῆς Πυροσβεστικῆς Ὑπηρεσίας Ἐπαρχίας Ἀμμοχώστου, Τιμημένοι νέες καὶ νέοι των Ἐκπαιδευτηρίων τῆς Ἐπαρχίας Ἀμμοχώστου, Κύριοι ἐκπρόσωποι τῶν Συνδέσμων Γονέων καὶ τῶν Σχολικῶν Ὀργανώσεων, Εὐσεβὲς πλήρωμα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας, Ὁ κλῆρος καὶ ὁ λαὸς τῆς καθ ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Κωνσταντίας καὶ Ἀμμοχώστου, μαζὶ μὲ τὴν ταπεινότητά μου, σᾶς ὑποδεχόμαστε, Μακαριώτατε, μαζὶ μὲ τὴν τίμια Συνοδεία σας, καὶ ἐκφράζουμε τὴ μεγάλη μας χαρὰ γιατί μὲ τὴν εἰρηνική σας ἐπίσκεψη στὴν Ἁγιώτατη Ἐκκλησία τῆς Κύπρου, ὁδηγήσατε τὰ βήματά σας καὶ στὴ 106 Πνευματική Διακονία, τεῦχος 13o

δική μας Ἱερὰ Μητρόπολη. Γι αὐτὸ σᾶς ἐκφράζουμε τὴν εὐγνωμοσύνη μας καὶ τὶς εὐχαριστίες μας. Ὑποδεχόμενοι ἐσᾶς, Μακαριώτατε, ὅπως καὶ τὰ μέλη τῆς τίμιας Συνοδείας σας, ὑποδεχόμαστε ὄχι μόνο τὸν Προκαθήμενο τῆς Ἑλληνικῆς Ἐκκλησίας, ἀλλὰ στὸ πρόσωπό σας, ὑποδεχόμαστε καὶ ἀπευθύνουμε ἐγκάρδιο χαιρετισμὸ πρὸς ὁλόκληρο τὸν ἀδελφὸ Ἑλληνικὸ λαό. Γνωρίζετε καὶ ἐσεῖς πολὺ καλὰ πόσο ὁ Κυπριακὸς Ἑλληνισμὸς εἶναι συναισθηματικὰ καὶ ἐθνικὰ συνδεδεμένος μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ πόσο στήριξε τὶς ἐλπίδες του, τοὺς μακρόχρονους ἀγῶνες τῆς ἐθνικῆς, τῆς θρησκευτικῆς καὶ τῆς φυσικῆς του ἐπιβίωσης, ὅπως καὶ τῆς σύγχρονης πορείας του μέσα στὸ εὐρωπαϊκὸ περιβάλλον στὴν Μητέρα Πατρίδα, τὴν Ἑλλάδα. Θὰ θέλαμε, βέβαια, ἡ ὑποδοχὴ αὐτὴ νὰ εἶχε γίνει στὴν Ἀμμόχωστο, στὴ φυσικὴ ἕδρα τῆς Μητροπόλεώς μας καὶ νὰ μπορούσατε νὰ προσκυνήσετε στὸν Τάφο καὶ στὴ γεραρὰ καὶ ἱστορικὴ Μονὴ τοῦ Ἱδρυτῆ καὶ Προστάτη τῆς Ἐκκλησίας μᾶς Ἀποστόλου Βαρνάβα, καθὼς καὶ στὴν ἀρχαία Βασιλική του Μεγάλου Ἐπιφανίου Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντίας, προστάτη τῆς Μητροπόλεώς μας, ἀλλὰ βεβαίως καὶ νὰ ἐπισκεφθεῖτε τὴν Ἀρχαία Σαλαμίνα, τὴν κοιτίδα τοῦ Ἑλληνισμοῦ τῆς Κύπρου. Ἐπειδή, δυστυχῶς, συνεχίζεται τὸ ἔγκλημα τῆς εἰσβολῆς καὶ τῆς κατοχῆς, γιὰ τὸ λόγο αὐτὸ σᾶς ὑποδεχόμαστε στὴν προσωρινὴ αὐτὴ ἕδρα τῆς Μητροπόλεώς μας, στὴν πόλη τοῦ Παραλιμνίου. Ἡ ἐπίσκεψή σας στὴ Μητρόπολή μας καὶ στὴ μητροπολιτική μας περιφέρεια εἶναι ἀντιπροσωπευτικὴ γιὰ τὴν ἱστορία, γιὰ τὸ παρελθὸν καὶ γιὰ τὸ παρὸν τῆς Ἐκκλησίας Κύπρου καὶ τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἐν γένει γιὰ ὅλη τὴν Κύπρο. Αὐτὰ ποὺ συνέβησαν ἡ καὶ συνεχίζουν νὰ συμβαίνουν στὴν περιοχὴ μᾶς εἶναι ἐνδεικτικά του συνόλου τῆς ἔνδοξης Ἑλληνικῆς ἱστορίας τοῦ τόπου, τῆς Ἐκκλησιαστικῆς του πορείας, ἀλλὰ συγχρόνως καὶ τοῦ σύγχρονου δράματος τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ τῆς Κύπρου. Πρὸ ὀλίγου ἐπισκεφθήκατε τὸ Πολιτιστικὸ Κέντρο τοῦ κατεχόμενου Δήμου τῆς Ἀμμοχώστου καὶ διαπιστώσατε ἰδίοις ὄμμασι ἀπὸ μακριὰ τὴν τόσο κοντὰ εὑρισκόμενη βασιλεύουσα πόλη τῆς Ἀμμοχώστου καὶ ἐν τούτοις τόσο μακριὰ ἕνεκα τῆς κατοχῆς της ἀπὸ τοὺς εἰσβολεῖς. Αὐτὴ εἶναι ἡ κατάσταση ὅλων τῶν κατεχομένων ἐδαφῶν τῆς Πατρίδας μας, μὲ τοὺς ἱεροὺς ναούς μας νὰ βεβηλώνονται καὶ νὰ καταστρέφονται, τὸν Κυπριακὸ Ἑλληνισμὸ νὰ στερεῖται τῶν βασικῶν δικαιωμάτων καὶ ἐλευθεριῶν του, τοὺς πρόσφυγες νὰ ἐμποδίζονται νὰ ἐπιστρέψουν στὶς ἑστίες καὶ περιουσίες τους, τὴν Κύπρο νὰ συνεχίζει νὰ δέχεται ἀκόμα καὶ σήμερα τὶς ἀπειλὲς ἀπὸ τὴν κατοχικὴ χώρα καὶ κανένας ἀπὸ τοὺς ἰσχυρούς του κόσμου αὐτοῦ νὰ μὴ θέλει νὰ στηρίξει τὸ δίκαιο, ἐπιβραβεύοντας ἔτσι τὸ ἄδικό του κατακτητῆ. Παράκληση καὶ παρηγορία τοῦ Κυπριακοῦ Ἑλληνισμοῦ ἦταν καὶ συνεχίζουν νὰ παραμένουν οἱ Ἅγιοί του, οἱ ὁποῖοι πρεσβεύουν στὸν Τριαδικὸ Θεό, ὥστε νὰ κολοβώσει τὸ χρόνο τῆς δοκιμασίας του καὶ νὰ προσφέρει τὴ λύτρωση ἀπὸ τὰ δεινά της κατοχῆς. Κατὰ τὴ διάρκεια τῶν δύο χιλιάδων χρόνων ἱστορίας τοῦ Χριστιανισμοῦ τῆς Κύπρου, ὁ λαός μας κατόρθωσε νὰ διατηρήσει τὴν Ὀρθόδοξη Χριστιανικὴ πίστη καὶ Ἑλληνικότητά του, παρὰ τὸ ὅτι διῆλθε διὰ πυρὸς καὶ σιδήρου καὶ ὑπέστη πάμπολλα δεινά, εἴτε κατὰ τὴ διάρκεια τῶν Ἀραβικῶν ἐπιδρομῶν, εἴτε κατὰ τὴν περίοδο τῆς Πνευματική Διακονία, τεῦχος 13o 107

κατακτήσεως τῆς Κύπρου ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους, τὴν ἐγκατάσταση Λατινικῆς Ἱεραρχίας καὶ τῆς συστηματικῆς προσπάθειας ἐκλατινισμοῦ τοῦ ὀρθοδόξου πληρώματος, εἴτε κατὰ τὴ διάρκεια τῆς στυγνῆς Ὀθωμανικῆς ἐπικυριαρχίας, εἴτε κατὰ τὴν περίοδο τῆς ἀπάνθρωπης Ἀγγλικῆς ἀποικιοκρατίας, καὶ ἀκόμα ἕνεκα τῆς πρὸ 37 χρόνων εἰσβολῆς καὶ κατοχῆς ἀπὸ τὰ Τουρκικὰ στρατεύματα. Εἰδικότερα, Μακαριώτατε, αὐτὴ ἡ πόλη ἔχει νὰ προβάλει τοὺς τελευταίους ἥρωες τοῦ Κυπριακοῦ Ἑλληνισμοῦ, τὸν Τάσο Μάρκου, ποὺ ἀγωνίσθηκε ἡρωικὰ κατὰ τὴν εἰσβολὴ καὶ ἀγνοεῖται ἀκόμα ἡ τύχη του, ὅπως καὶ τοὺς ἄλλους δύο ἡρωομάρτυρες, τὸν Τάσο Ἰσαὰκ καὶ τὸν Σολωμὸ Σολωμοῦ ποὺ ἀντιστάθηκαν στὴν ἀδικία καὶ ἔδειξαν ψυχικὴ ἀνδρεία ἀντικρίζοντας κατὰ πρόσωπο τοὺς κατακτητὲς καὶ ἐλέγχοντάς τους γιὰ τὰ ἐγκλήματά τους καὶ τὶς ἀδικίες μὲ τὴν ἡρωική τους θυσία. Παρὰ τὰ δεινὰ αὐτά, ἡ Ἐκκλησία τῆς Κύπρου δὲν ἔπαψε νὰ γεννᾶ Ἁγίους καὶ οἱ Ἅγιοί της νὰ ἀποτελοῦν τὸ βάλσαμο καὶ τὴν παρηγοριὰ τοῦ Ὀρθοδόξου πληρώματος. Ἔχει δικαίως χαρακτηρισθεῖ ἡ Κύπρος ὡς «Νῆσος τῶν Ἁγίων». Παραφράζοντας τοὺς λόγους τοῦ σύγχρονου Σέρβου Ἁγιολόγου καὶ Ἁγίου Ἰουστίνου Πόποβιτς, θὰ ἔλεγα καὶ ἐγώ: «Τί εἶναι ἐκεῖνο τὸ ὅποιο συνιστᾶ τὸν παράδεισο τῆς Κυπριακῆς ψυχῆς; Εἶναι οἱ θεοφόροι καὶ χριστοφόροι Κύπριοι Ἅγιοι, ὅπως καὶ ὁλόκληρη ἡ χορεία τῶν Ἁγίων ἀνδρῶν καὶ γυναικῶν τῆς Καθολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, οἱ ὁποῖοι κατ ἐξαίρετο τρόπο τιμῶνται στὴν Κύπρο, ἀρχίζοντας ἀπὸ τὸν θεμελιωτὴ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Πατρίδας του, τὸν ἔνδοξο Μάρτυρα καὶ Ἀπόστολο τῆς κατὰ Κύπρον Ἐκκλησίας, τὸν Υἱὸ τῆς Παρακλήσεως Βαρνάβα, τὸν Μέγα Ἐπιφάνιο, τὸν κατ οὐσία θεμελιωτὴ τοῦ αὐτοκεφάλου της Ἐκκλησίας, τὸν Ἅγιο Λάζαρο τῆς κατὰ Κίτιον Ἐκκλησίας, τὸν Πρωτόκλητο Ἀπόστολο Ἀνδρέα, τὸν ἔνδοξο καὶ θαυματουργὸ Σπυρίδωνα, τὸν Ἅγιο Νεόφυτο, τὸν ἀποκληθέντα Χρυσόστομο τῆς Κυπριακῆς Ἐκκλησίας, τὴν Ἁγία Φωτεινὴ 108 Πνευματική Διακονία, τεῦχος 13o

καὶ τὸν Ἅγιο Φίλωνα Καρπασίας, τὸν Ἅγιο Πανάρετο Πάφου, τὸν Ἅγιο Κενδέα, τὸν Ἅγιο Ἀναστάσιο ἀπὸ τὴν Περιστερωνοπηγή, τὴν Ἁγία Αἰκατερίνη, τὴν Ἁγία Θέκλα καὶ ἄλλους ὧν οὐκ ἔστιν ἀριθμός. Αὐτὸ εἶναι ἕνα μικρὸ δεῖγμα τοῦ θαυμάσιου ἀπέραντου παραδείσου τῆς Κυπριακῆς ψυχῆς καὶ εὐσέβειας, ἐπειδὴ εἶναι θαυμάσια ἡ ἀπέραντη ἁγιότητα τῶν ἐνδόξων ἁγίων της Κύπρου. Ἕκαστος ἅγιος σημαίνει ψυχὴ ποὺ λυτρώθηκε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία, ἀπὸ τὸ θάνατο καὶ ἀπὸ τὸ διάβολο καὶ ἔχει ἑνωθεῖ μὲ τὸν Θεό, ἔχει ἑνωθεῖ μὲ τὴν ἁγιότητα καὶ αἰωνιότητά Του. Περιγράφοντας τὴν Κύπρο ὡς Νῆσο τῶν Ἁγίων, ὁ Χρονικογράφος Λεόντιος Μαχαιρᾶς λέγει χαρακτηριστικὰ μεταξὺ ἄλλων: «Εἶναι ἀναγκαῖο νὰ πλέξω τὸ ἐγκώμιο τῆς ἁγίας Νήσου Κύπρου, καὶ ὅποιο ἐγκώμιο καὶ ἂν εἶναι αὐτό, δὲν θὰ εἶναι ἀντίθετο πρὸς τὴν πραγματικότητα» (Χρονικὸ Λεοντίου Μαχαιρᾶ, σελ. 20 τῆς Γαλλικῆς μεταφράσεως). Ποῦ εὑρίσκεται, λοιπόν, ὁ παράδεισος τῆς Κυπριακῆς ψυχῆς; Στὴν Ὑπεραγία Θεοτόκο, τὴν Παναγία Μητέρα μας, στὸ ὄνομα τῆς ὁποίας εἶναι ἀφιερωμένες οἱ σημαντικώτερες Μονὲς τῆς Κύπρου Κύκκου καὶ Μαχαιρᾶ, στοὺς ὁσιομάρτυρες τῆς Μονῆς Καντάρας, ποὺ μαρτύρησαν κατὰ τὴν περίοδο τῆς Λατινικρατίας, στὸν Ἅγιο Γεώργιο, ποὺ ἰδιαιτέρως τιμᾶται στὴν Κύπρο, ἀλλὰ καὶ σὲ κάθε μάρτυρα, σὲ κάθε ὁμολογητή, καὶ σὲ κάθε ἀσκητή, σὲ κάθε δίκαιο τῆς Κυπριακῆς γῆς, ἐκεῖ εὑρίσκεται ὁ παράδεισος, ἐκεῖ εὑρίσκεται ἡ παράκληση καὶ ἡ παρηγορία, ἐκεῖ εὑρίσκεται ἡ ἐλπί- Πνευματική Διακονία, τεῦχος 13o 109

δα γιὰ τὴ λύτρωση ἀπὸ τὰ δεινά του. Ὅπως βεβαιώνει ὁ κοσμήτωρ τῆς Θεολογίας Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, ὅσο περισσότερους Ἁγίους ἔχουμε στὸν οὐρανό, τόσο περισσότερους πρεσβευτὲς ἔχουμε ἐνώπιόν του θρόνου τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ. Μέσα ἀπὸ αὐτὴ τὴν ἐμπειρία τῆς εἰσόδου τῆς ἁγιότητας στὴ ζωὴ καὶ στὸν καθημερινὸ βίο τοῦ Κυπριακοῦ λαοῦ, ἀλλὰ εἶμαι βέβαιος καὶ τοῦ Ἑλληνικοῦ Ὀρθόδοξου λαοῦ, τὸν ὁποῖο θεοφιλῶς ποιμαίνετε, Μακαριώτατε, πηγάζει ἕνα συμπέρασμα καὶ μία πτυχὴ τῆς εὐθύνης τῶν Ἐκκλησιῶν μας ἀμοιβαίως. Τῆς εὐθύνης τους νὰ στηρίξουν τοὺς χειμαζόμενους συνανθρώπους μας ἀπὸ τὴ σύγχρονη πνευματικὴ καὶ οἰκονομικὴ κρίση. Ἀπὸ τὴν ἀξία τῆς ἁγιότητας ὁ κόσμος μετακινήθηκε στὴν ἀξία τοῦ ὑλικοῦ πλουτισμοῦ καὶ ἔφερε τὸ χάσμα μεταξύ του πνεύματος καὶ τῆς ὕλης καὶ γι αὐτὸ παρατηρεῖται ἡ πτώση τοῦ σύγχρονου ἀνθρώπου καὶ ἡ ἀποτυχία τῶν δικῶν του πύργων τῆς Βαβέλ. Παρακολουθοῦμε ἐναγωνίως, Μακαριώτατε, τὰ ὅσα συμβαίνουν στὴν Ἑλλάδα καὶ τὰ συνεχῶς συσσωρευόμενα δεινὰ τοῦ ἀδελφοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ. Ὁ πόνος τους εἶναι καὶ δικός μας πόνος, οἱ δοκιμασίες τους εἶναι καὶ δικές μας δοκιμασίες. Κατὰ τὸν Ἀπόστολο Παῦλο: «Εἴτε πάσχει ἓν μέλος, συμπάσχει πάντα τα μέλη» (Α Κορ. 12:26). Ὁ Κυπριακὸς Ἑλληνισμὸς αἰσθάνεται ὅτι ἀνήκει, τόσο ἱστορικά, ὅσο καὶ πολιτιστικά, καὶ ἐθνικά, καὶ εἶναι μέλος τοῦ ἰδίου σώματος τοῦ Ἑλληνικοῦ Γένους. Ἡ εὐχὴ καὶ προσευχὴ ὅλων μας εἶναι νὰ βελτιωθεῖ ἡ παροῦσα κατάσταση, ὥστε ὁ Ἑλληνικὸς λαὸς νὰ ἀνακτήσει τὴν ἀξιοπρέπεια καὶ τὴ θέση ποὺ τοῦ ἁρμόζει μέσα στὴν Εὐρώπη καὶ στὴν παγκόσμια κοινότητα. Ἑνώνουμε τὶς προσευχές μας μὲ τὶς δικές σας, Μακαριώτατε, οὕτως ὥστε, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, τοῦ ὁποίου θὰ γιορτάσουμε ἐντὸς ὀλίγων ἡμερῶν τὴν κατὰ σάρκα Γέννηση ἀπὸ τὴν Ὑπεραγία Θεοτόκο καὶ ἀειπάρθενο Μαρία, νὰ κομίσει τὴ χαρά, τὴν ἐλπίδα, τὴν εἰρήνη καὶ τὴν ἀναψυχή, τόσο στὸν Ἑλληνικὸ λαό, ὅσο καὶ στὸν Κυπριακὸ Ἑλληνισμό, τὸ δὲ νέον ἔτος 2012 νὰ εἶναι εὐλογημένο ἀπὸ τὸν Φιλάνθρωπο Κύριο, ἀπαλλάσσοντάς μας ἀπὸ τὶς ποικίλες δοκιμασίες τοῦ παρόντος καιροῦ. Μετὰ ἀπὸ αὐτὲς τὶς λιγοστὲς σκέψεις, Μακαριώτατε, παρακαλῶ, δεχθεῖτε ἐκ μέρους ἐμοῦ προσωπικά, ἐκ μέρους τοῦ ἱεροῦ κλήρου καὶ τοῦ εὐσεβοῦς πληρώματος τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Κωνσταντίας καὶ Ἀμμοχώστου, κυρίως ἐκ μέρους τῆς μαθητιώσας νεολαίας μας ποὺ συγκεντρώθηκε ἐδῶ γιὰ νὰ λάβει τὴν εὐχὴ καὶ εὐλογία σας, αὐτὴ τὴν ἱερὰ εἰκόνα τῶν ἐπιφανῶν Ἁγίων της Ἐκκλησίας Κύπρου, τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου καὶ πανευφήμου Ἀποστόλου Βαρνάβα καὶ τοῦ Ἁγίου Ἐπιφανίου τοῦ Μεγάλου, Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντίας, μὲ τὴν εὐχή, σύντομα νὰ μᾶς ἔλθετε ξανὰ γιὰ νὰ γιορτάσουμε τὰ ἐλευθέρια της κατεχόμενης γῆς μας, ἐπισκεπτόμενοι, τόσο τὴ Μονὴ τοῦ Ἀποστόλου Βαρνάβα, ὅσο καὶ τὴ Βασιλική του Ἁγίου Ἐπιφανίου στὴ Σαλαμίνα, ὅπως βεβαίως καὶ ὅλες τὶς κατεχόμενες περιοχὲς τῆς Πατρίδας μας. «Εἰς πολλὰ ἔτη Δέσποτα». Ὡς εὖ παρέστητε! 110 Πνευματική Διακονία, τεῦχος 13o

Δημοσιεύουμε στὴ συνέχεια τὴν εὐχαριστήρια ἐπιστολὴ τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν κ. Ἱερωνύμου, τὴν ὁποία ἀπέστειλε πρὸς τὸν Πανιερώτατο Μητροπολίτη Κωνσταντίας κ. Βασίλειο, μετὰ τὴν ὁλοκλήρωση τῆς ἐπίσκεψής του στὴν Κύπρο. Πνευματική Διακονία, τεῦχος 13o 111

ΕΙΣ ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΝ ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΑ π. ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΚΑΡΑ Μετὰ τὸ πέρας τοῦ πρώτου Διεθνοῦς Συνεδρίου Κυπριακῆς Ἁγιολογίας ποὺ πραγματοποιήθηκε στὴν Ι.Μ. Κωνσταντίας ἀπὸ 9 μέχρι 11 Φεβρουαρίου, τὴν Κυριακὴ 12 Φεβρουαρίου 2012, ὁ Πανιερώτατος Μητροπολίτης Κωνστνατίας Ἀμμοχώστου κ. Βασίλειος λειτούργησε καὶ κήρυξε τὸ θεῖο λόγο στὸν Μητροπολιτικὸ Ναὸ Ἁγίου Γεωργίου στὸ Παραλίμνι. Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς θείας λειτουργίας τέλεσε τὴν εἰς Πρεσβύτερον χειροτονία τοῦ διακόνου π. Αὐγουστίνου Κκαρᾶ. Ὁ π. Αὐγουστῖνος κατάγεται ἀπὸ τὸ Παραλίμνι καὶ εἶναι ἄγαμος κληρικός. Εἶναι ἀπόφοιτος τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Χειροτονήθηκε διάκονος στὶς 15 Ἀπριλίου 2007 ὑπὸ τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Κύπρου κ.κ. Χρυσοστόμου Β, στὸν Ἱερὸ Ναὸ Ἁγίου Δημητρίου στὸ Παραλίμνι, ὅπου καὶ διακόνησε γιὰ περίπου ἕνα χρόνο. Ἀπὸ τὸ 2008 διετέλεσε διάκονος τοῦ Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Κωνσταντίας κ. Βασιλείου. Προσφώνηση Πανιερ. Μητροπολίτη Κωνσταντίας κ. Βασιλείου Ἡ κατὰ Κωνσταντίαν Ἐκκλησία χαίρει ἰδιαιτέρως γιὰ τὴ σημερινὴ μέρα τῆς χειροτονίας σὲ πρεσβύτερο τοῦ Διακόνου Αὐγουστίνου. Συνήθως, στὶς περιπτώσεις χειροτονιῶν ἀναφερόμαστε στὴν κλήση τοῦ Θεοῦ ποὺ απευθύνει σὲ ὅσους εἰσέρχονται στὶς τάξεις τοῦ ἱεροῦ κλήρου. Ἡ ἀναφορὰ αὐτὴ εἶναι σημαντικὴ καὶ στηρίζεται εἴτε πάνω σὲ γεγονότα καὶ πρόσωπα τῆς Ἁγίας Γραφῆς, ποὺ δέχθηκαν τὴν κλήση τοῦ Θεοῦ, εἴτε ἀνήκουν στὴν ἱστορία καὶ ἐμπειρία τῆς Ἐκκλησίας. Σήμερα θὰ ὑπενθυμίσω ἀπὸ τὸν προφήτη Ἠσαΐα (40:9) τὸ πῶς ὁ Θεὸς τὸν κάλεσε, τὸ πῶς τὸν ἐγκατέστησε καὶ τὸ πῶς ὅρισε τὴν ἀποστολὴ τοῦ προφήτη, ὁ ὁποῖος δίσταζε νὰ ἀναλάβει τὴν προφητικὴ ἀποστολὴ ποὺ τοῦ ἀνέθεσε ὁ Θεός, θεωρώντας ὡς ἄδικο καὶ χαμένο κόπο νὰ ἀναλάβει ἕνα τέτοιο ἔργο, γιατὶ ἡ ἀποστασία ἦταν τόση, ποὺ κατὰ τὰ ἀνθρώπινα κριτήρια ἦταν προδιαγεγραμμένη ἡ ἀποτυχία της. Ὅμως, στὸ δισταγμὸ αὐτὸ τοῦ προφήτη, ὁ Θεὸς τὸν προτρέπει: «Ἐπ ὄρος ὑψηλὸν ἀνάβη- 112 Πνευματική Διακονία, τεῦχος 13o