Αρ. Φακ. : Γ.Ε.Π. 11.17.07.10.77 Αρ. τηλ: 22 87 23 15 Αρ.Φαξ.:22 87 23 65 E-mail: childcom@ccr.gov.cy Λευκωσία, 1 Νοεμβρίου 2017 Πρόεδρο Κυπριακής Ομοσπονδίας Ξιφασκίας Τ.Θ. 54212, 3722 Λεμεσός Θέμα: Εφαρμογή Κανονισμών της Κυπριακής Ομοσπονδίας Ξιφασκίας Αξιολόγηση αποτελέσματος διερεύνησης παραπόνων από οποιαδήποτε αρχή ή υπηρεσία αναφορικά με την παραβίαση των δικαιωμάτων του παιδιού δυνάμει του άρθρου 4(2) (ι) των Νόμων 74(Ι)/2007 και 44(Ι)/2014 Αναφέρομαι στη μεταξύ μας αλληλογραφία η οποία λήγει με επιστολή σας, ημερομηνίας 18/09/2017, σχετικά με το πιο πάνω θέμα. Έχω μελετήσει επισταμένα όσα στοιχεία υποβλήθηκαν από τον παραπονούμενο καθώς και όσα αναφέρονται στην απάντηση σας. Διευκρινίζω ότι, πρόθεσή μου δεν είναι να υπεισέλθω στις οποιεσδήποτε προσωπικές διαφορές ή σε λεπτομέρειες που αφορούν διαφωνίες μεταξύ των εμπλεκομένων, αλλά να παραθέσω τις διαπιστώσεις μου, σε ότι αφορά στο σεβασμό και τη διασφάλιση των δικαιωμάτων του παιδιού, όπως αυτά κατοχυρώνονται από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού. 2.1 Από τα στοιχεία που τέθηκαν υπόψη μου φαίνεται, καταρχάς, ότι, δεν ισχύουν οι ισχυρισμοί του κου Παρασκευά για τη στελέχωση της Τεχνικής Επιτροπής της Κυπριακής Ομοσπονδίας Ξιφασκίας (ΚΟΞ), ότι δηλαδή απαρτίζεται στο μεγαλύτερο της μέρος, από άτομα του Σωματείου Ξιφασκίας Λεμεσού, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα, να ευνοούνται συγκεκριμένα σωματεία και να λαμβάνονται αποφάσεις εις βάρος των υπολοίπων σωματείων, εκ των οποίων και το σωματείο που αγωνίζεται τώρα ο Αλέξανδρος, γιός του παραπονούμενου. Στην επιστολή σας προς εμένα, ημερομηνίας 26/04/2017, αναφέρετε ότι μόνο 2 από τα 5 μέλη της Τεχνικής Επιτροπής έχουν σχέση με το Σωματείο Ξιφασκίας Λεμεσού και οποιαδήποτε απόφαση λαμβάνεται κατόπιν ψηφοφορίας και απλής πλειοψηφίας των παρόντων στη συνεδρία μελών. Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνεται στην επιστολή, «Σε καμία
περίπτωση η σχέση ενός ατόμου θα μπορούσε να επηρεάσει τη διαδικασία και την ψήφο των υπολοίπων». Επιπλέον, αναφέρετε ότι, στη συνεδρία της Τεχνικής Επιτροπής στις 29/07/2016, κατά την οποία αποφασίστηκε ποιοι αθλητές θα απαρτίζουν την εθνική ομάδα, παρών ήταν και ο προπονητής του Αλέξανδρου, ο οποίος, την εν λόγω περίοδο, ήταν και ο ομοσπονδιακός προπονητής. 2.2. Σε σχέση με την επιλογή του Αλέξανδρου στην Εθνική Ομάδα 2016-2017, σύμφωνα με την επαρκή και τεκμηριωμένη ενημέρωση που έλαβα από την επιστολή σας, θεωρώ δικαιολογημένη την απόφαση της Τεχνικής Επιτροπής για τη μη επιλογή του παιδιού, στη βάση των προνοιών του Κανονισμού που ισχύει για τις Εθνικές Ομάδες της ΚΟΞ. Συγκεκριμένα, η Τεχνική Επιτροπή επέλεξε τον πρώτο και δεύτερο καλύτερο αθλητή σε κάθε ηλικιακή κατηγορία, με βάση τα μόρια που συγκέντρωσαν κατά την περίοδο 2015-16, όπως καθορίζεται στον εν λόγω Κανονισμό. Δεδομένου ότι, σύμφωνα με τη μοριοδότηση που υπέβαλε ο ομοσπονδιακός προπονητής στην Τεχνική Επιτροπή στις 29/6/2016, ο Αλέξανδρος ήταν τρίτος στην κατηγορία εφήβων στην Παγκύπρια Κατάταξη, θεωρώ ορθή την απόφαση να μην επιλεγεί να ενταχθεί στην Εθνική Ομάδα. Σύμφωνα με την επιστολή σας, η συγκεκριμένη απόφαση της Τεχνικής Επιτροπής έτυχε έγκρισης και από το Δ.Σ. της Ομοσπονδίας, σε συνεδρία του στις 11/8/2016. 2.3 Υπό το φως των πιο πάνω, από τα όσα τέθηκαν ενώπιόν μου, στην προκειμένη περίπτωση δεν φαίνεται ότι η συμμετοχή του πρώην προπονητή του Αλέξανδρου στην Τεχνική Επιτροπή να επηρέασε με οποιοδήποτε τρόπο την απόφαση για μη-ένταξη του παιδιού στην εθνική ομάδα, καθότι η απόφαση πάρθηκε στη βάση αντικειμενικών κριτηρίων, δηλαδή της θέσης του στην Παγκύπρια Κατάταξη, η οποία μοριοδοτείται σύμφωνα με τους Κανονισμούς. Εντούτοις, είμαι της άποψης ότι, δεδομένης της σύνθεσης της Τεχνικής Επιτροπής από προπονητές προερχόμενους από τα Σωματεία-μέλη της Ομοσπονδίας, των αρμοδιοτήτων που έχει η Τεχνική Επιτροπή, καθώς και του μικρού μεγέθους του αθλήματος της ξιφασκίας στην Κύπρο, υπάρχει δυνητικά ο κίνδυνος, σε ορισμένες περιπτώσεις, να διαπιστώνεται σύγκρουση συμφερόντων, που επηρεάζει τη διαδικασία λήψης αποφάσεων της Τεχνικής Επιτροπής. 2.4 Πιο συγκεκριμένα, για την ένταξη παιδιών στην εθνική ομάδα, σύμφωνα με τους Κανονισμούς που μου έχετε αποστείλει, ισχύουν και άλλες προϋποθέσεις ένταξης, όπως είναι η ηλικία, η αγωνιστική συνέπεια και σταθερότητα, το ήθος και η συμπεριφορά του αθλητή, καθώς και το κατά πόσο είναι Κύπριος υπήκοος, τα οποία αξιολογούνται, αφότου ληφθεί υπόψη η μοριοδότηση του αθλητή. Ως εκ τούτου, δεδομένου ότι οι πιο πάνω προϋποθέσεις εμπίπτουν στη διακριτική ευχέρεια της Τεχνικής Επιτροπής να τις αξιολογήσει κατά πόσο συντρέχουν, υπάρχει δυνητικά ο κίνδυνος σύγκρουσης συμφερόντων, εάν προπονητής παιδιού, με το οποίο υπήρξε οποιαδήποτε σύγκρουση προηγουμένως, συμμετέχει στην Τεχνική Επιτροπή. 2.5 Ως εκ τούτου, εισηγούμαι όπως στο Καταστατικό της ΚΟΞ προστεθούν ειδικές διατάξεις αναφορικά με τη σύνθεση της Τεχνικής Επιτροπής, για αποτελεσματική αντιμετώπιση του ενδεχόμενου σύγκρουσης συμφερόντων κατά τη 2
λήψη αποφάσεων και διασφάλιση της αντικειμενικότητας της εν λόγω Επιτροπής. Θα μπορούσε, για παράδειγμα, να προβλέπεται ρητά ότι, σε περίπτωση ενδεχομένης σύγκρουσης συμφερόντων, αυτό να δηλώνεται από το μέλος της Τεχνικής Επιτροπής και να υπάρχει αποχή από τη διαδικασία ή αντικατάστασή του σε ad hoc βάση για τη συγκεκριμένη διαδικασία. 3.1 Όσον αφορά την ενημέρωση των παιδιών αθλητών και των γονιών τους σε σχέση με τους Κανονισμούς της ΚΟΞ και τις υποχρεώσεις τους στο άθλημα της ξιφασκίας, απαντάτε ότι, είναι ευθύνη των σωματείων να ενημερώνουν τους αθλητές τους και τους γονείς τους. Επιπλέον από τον Αύγουστο 2016, πέραν των Κανονισμών της ΚΟΞ, βρίσκονται αναρτημένα στην ιστοσελίδα της Ομοσπονδίας, όλα τα πρακτικά των συνεδριάσεων, οι βαθμολογίες των αθλητών, τα αποτελέσματα των αγώνων, οι πίνακες μοριοδότησης κτλ., στα πλαίσια της διαφάνειας των διαδικασιών που εφαρμόζει η ΚΟΞ. Ως εκ τούτου, οι αθλητές και οι γονείς τους έχουν ανά πάσα στιγμή πρόσβαση σε οποιαδήποτε πληροφόρηση αφορά το άθλημα της ξιφασκίας. 3.2 Συμφωνώ, εν μέρει, με την άποψη ότι αποτελεί υποχρέωση του Σωματείου να ενημερώνει τους αθλητές για τους Κανονισμούς, δεδομένου ότι το παιδί αθλητής έρχεται σε άμεση επαφή με το Σωματείο στο οποίο αγωνίζεται και όχι με την Ομοσπονδία. Όπως ορίζεται, άλλωστε, και στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού, τα Συμβαλλόμενα Κράτη οφείλουν να διασφαλίζουν στο παιδί που είναι ικανό να σχηματίζει δικές του απόψεις, το δικαίωμα ελεύθερης έκφρασης των απόψεών του σχετικά με οποιοδήποτε θέμα που το αφορά, δίνοντας στις απόψεις του παιδιού το απαιτούμενο βάρος αναλυτικά με την ηλικία του και με το βαθμό ωριμότητάς του. Σύμφωνα με το Γενικό Σχόλιο αρ.12 της Επιτροπής Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού, η πραγμάτωση του δικαιώματος αυτού, προϋποθέτει την παροχή επαρκούς ενημέρωσης των παιδιών από αυτούς που έχουν την ευθύνη να ακούσουν την άποψή τους και από τους γονείς τους, σχετικά με τα επιμέρους θέματα που προκύπτουν, τις επιλογές, καθώς και τις συνέπειες που ενδεχομένως να έχει η απόφαση που πρόκειται να λάβουν 1. 3.3 Ως εκ τούτου, εισηγούμαι όπως η ΚΟΞ θέσει την υποχρέωση στα Σωματεία-μέλη της, με την εγγραφή ενός παιδιού σε ένα Σωματείο, να ενημερώνουν άμεσα, τους γονείς του και το ίδιο για τους Κανονισμούς και τις διαδικασίες που διέπουν το άθλημα της ξιφασκίας. Η ενημέρωση αυτή θα πρέπει να είναι κατάλληλη για την ηλικία και το βαθμό ωριμότητας του παιδιού, κατανοητή και εύκολα προσβάσιμη για όλα τα παιδιά. Αυτό συμβάλλει στη δημιουργία ενός συστήματος με πιο διαφανείς διαδικασίες, όπου οι γονείς και τα παιδιά αθλητές θα γνωρίζουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους εκ των προτέρων σε σχέση με την ομάδα στην οποία αυτά αγωνίζονται. 1 UN Committee on the Rights of the Child General Comment No.12 (2009). The right of the child to be heard, (paragraph 25), CRC/C/GC/12 3
4.1 Όσον αφορά στο θέμα της αξιολόγησης της συμπεριφοράς των προπονητών, θέση της ΚΟΞ είναι ότι το θέμα πρέπει, επίσης, να ρυθμίζεται από τα Σωματεία, στη βάση των δικών τους κανονισμών. Επιπρόσθετα, βάσει του Καταστατικού της, εισηγείστε όπως γίνεται εφαρμογή των πιο κάτω, «43.ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ Όλα τα αθλητικά σωματεία μέλη που υπάγονται στην ομοσπονδία, καθώς και τα μέλη τους συμφωνούν, αποδέχονται και καθιστούν αποκλειστικά αρμόδια για την επίλυση όλων, χωρίς εξαίρεση, των διαφορών που αναφύονται μεταξύ τους και οι οποίες έχουν σχέση με την εφαρμογή και ερμηνεία των νόμων που ισχύουν κάθε φορά, του Καταστατικού, των ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΞΙΦΑΣΚΙΑΣ 26/27 Κανονισμών της ομοσπονδίας και των προκηρύξεων των αγώνων, μόνο τα προβλεπόμενα διοικητικά όργανα από το παρόν Καταστατικό». 4.2. Στην προκειμένη περίπτωση, βάσει της ενημέρωσης που έλαβα από τον πατέρα, το παιδί αθλητής είχε στο παρελθόν κακές σχέσεις με τον προπονητή του, γεγονός που τον ανάγκασε να ζητήσει μεταγραφή σε άλλο Σωματείο. Σε τέτοιες περιπτώσεις, το να προτρέπονται τα παιδιά αθλητές να αποταθούν στα δικαστικά όργανα της Ομοσπονδίας για επίλυση των διαφορών που έχουν είτε με το Σωματείο τους, είτε με τον προπονητή τους, για ενέργειες δηλαδή που, ενδεχομένως, συνιστούν παραβίαση των δικαιωμάτων τους, με βρίσκει κάθετα αντίθετη. 5.1 Συνεπώς, όσον αφορά γενικότερα το θέμα της μεταχείρισης παιδιών στο χώρο του αθλητισμού, πάγια μου θέση είναι η αναθεώρηση του περιεχομένου των σχετικών Κανονισμών των Ομοσπονδιών και των Σωματείων με τρόπο που αυτό να είναι συμβατό με τις Αρχές και τις πρόνοιες της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού: να προνοεί δηλαδή, διαδικασίες και πρακτικές που να διασφαλίζουν το συμφέρον του παιδιού, να παρέχει ευκαιρίες να ακούγεται η άποψη του παιδιού σύμφωνα με την ηλικία και το βαθμό ωριμότητάς του και να το προστατεύει από κάθε μορφή βίας ή εκμετάλλευση. Επί τούτου, εισηγούμαι όπως, τόσο η Ομοσπονδία, όσο και το κάθε Σωματείο, εγκαθιδρύσουν διαφανείς και προσιτές διαδικασίες υποβολής και διερεύνησης παραπόνων των παιδιών αθλητών: έτσι θα τους δίνεται η δυνατότητα να ακουστούν και να εκφράσουν τις απόψεις τους σε σχέση με τα αιτήματά τους και η Ομοσπονδία/Σωματείο να λαμβάνουν τις αποφάσεις τους στη βάση της διαδικασίας αξιολόγησης του συμφέροντος του παιδιού. Η Αρχή της Διασφάλισης του Συμφέροντος του παιδιού, μια εκ των γενικών αρχών της Σύμβασης, κατοχυρώνεται από το Άρθρο 3 της Σύμβασης, το οποίο καθορίζει ότι, σε όλες τις αποφάσεις που αφορούν στα παιδιά, είτε αυτές λαμβάνονται από δημοσίους ή ιδιωτικούς οργανισμούς κοινωνικής προστασίας, είτε από τα δικαστήρια, τις διοικητικές αρχές ή από τα νομοθετικά όργανα, πρέπει να λαμβάνεται, πρωτίστως, υπόψη το συμφέρον του παιδιού. 5.2 Αναγκαία, επίσης, θεωρώ τη δημιουργία, από πλευράς των Σωματείων, ενός κώδικα συμπεριφοράς που αναμένεται από τα παιδιά αθλητές και τους εμπλεκόμενους ενήλικες (προπονητές, παράγοντες των Σωματείων κτλ), κατά 4
τις προπονήσεις και τους αγώνες. Ένα τέτοιο μέτρο μπορεί να λειτουργήσει ως μέτρο πρόληψης και προστασίας των παιδιών από κάθε μορφή βίας ή εκμετάλλευσης στο χώρο του αθλήματος που δραστηριοποιούνται. Ο κώδικας αυτός θα μπορούσε να διαμορφωθεί κατόπιν διαβούλευσης με τα παιδιά αθλητές και να είναι προσαρμοσμένος στις ιδιαιτερότητες της κάθε ηλικίας και του αθλήματος. Ευθύνη της ΚΟΞ είναι να ελέγχει κατά πόσο το κάθε Σωματείο έχει καταρτίσει ένα τέτοιο κώδικα συμπεριφοράς, και το πώς εφαρμόζεται. 6. Εν κατακλείδι, είμαι της άποψης ότι, ο χώρος του αθλητισμού, συνιστά μεγάλο μέρος της ζωής των παιδιών που ασχολούνται ενεργά με κάποιο άθλημα. Ως εκ τούτου, θεωρώ υποχρέωση των ενηλίκων να δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες που να εμπνέουν τα παιδιά να θέλουν να γίνουν ενεργοί και δημοκρατικοί πολίτες, ικανοί να αγωνίζονται μέσα στα πλαίσια της αθλητικής δεοντολογίας και του ευ αγωνίζεσθαι, ως αθλητές στο πλαίσιο άσκησης των δικαιωμάτων τους. Παρακαλώ όπως με ενημερώσετε ως προς τις ενέργειες στις οποίες προτίθεται η Ομοσπονδία σας να προβεί προς αυτή την κατεύθυνση και όπως με τηρείτε ενήμερη για τις εξελίξεις επί του θέματος. Παραμένω στη διάθεσή σας για οποιεσδήποτε διευκρινήσεις. Λήδα Κουρσουμπά Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού Κοιν.: - Πρόεδρο Κυπριακού Οργανισμού Αθλητισμού Παραπονούμενο (με email) ΤΣ/ΓΣΤ 5