ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ ΜΑΡΤΙΟΣ 2015 ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΥΣ ΕΤΟΣ 13ο τεύχος 48 Βασίλειος Κάτσος Πρόεδρος του Φαρμακευτικού Ομίλου Pharmathen Ευ Ζειν Τα Οφέλη της Νηστείας Γιώργος Χριστοφορίδης Υποψήφιος Βουλευτής ΑΝΕΛ για την Α Πειραιά, Εκδότης Εφημερίδας «Το Χωνί» Γιάννης Κραίογλου Αντιπρόεδρος του Φ.Σ. Ροδόπης Ταξιδιωτικό Κυανή Ακτή Ανακαλύπτουμε τα κοσμικά Γαλλικά παράλια της Μεσογείου KΩΔΙΚΟΣ: 6860
«Από τη στιγμή που δεν μπορούμε να αλλάξουμε την πραγματικότητα, ας αλλάξουμε τα μάτια που την βλέπουν». Νίκος Καζαντ ζάκης η φαρμακόγλωσσα 03
περιεχόμενα ΤΕΥΧΟΣ 48 ΦΑΡΜΑΚΟΓΛΩΣΣΑ 3 μηνιαία περιοδική έκδοση για τον φαρμακοποιό IANOYΑΡΙΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ ΜΑΡΤΙΟΣ 2015 Έτος ιδρύσεως 2003 30 ΕΥ ΖΕΙΝ Η Νηστεία και τα οφέλη της 34 ΙΑΤΡΙΚΟ ΘΕΜΑ Η Επέλαση των Γενόσημων 06 Φαρμακευτικά Νέα 38 Iατρικό Θέμα Υπέρταση 16 Συνέντευξη επί Προσωπικού Τα ύποπτα Συμπτώματα Γιώργος Χριστοφορίδης και η Θεραπεία Υποψήφιος Βουλευτής ΑΝΕΛ Α Πειραιά, Εκδότης 42 Iατρικό Θέμα Ενέσιμο Υαλουρονικό Οξύ της Εφημερίδας «Το Χωνί» Αποτελέσματα & Παρενέργειες 20 Συνέντευξη επί Προσωπικού Γιάννης Κραίογλου 46 Iατρικό Θέμα Αντιπρόεδρος Φ.Σ. Ροδόπης Βαρηκοΐα Πως γίνεται η Διάγνωση 24 Συνέντευξη επί Προσωπικού και ποια η Θεραπεία Βασίλειος Κάτσος Πρόεδρος του Φαρμακευτικού 50 Τροφή Σαρδέλα και Σολομός Ομίλου PHARMATHEN Διατροφή με Ψάρια 30 Ευ Ζειν για Υγεία και Αδυνάτισμα Τα οφέλη της Νηστείας 54 Marketing 34 Iατρικό Θέμα Απογραφή: κάτι περισσότερο Η επέλαση των Γενόσημων από καταμέτρηση ή αλλιώς... παπούτσι από τον τόπο σου! 58 Ας Χαλαρώσουμε 60 Η ΦΑΡΜΑΚΟγλωσσα ταξιδεύει Κυανή Ακτή ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΤΕ ΜΑΖΙ ΜΑΣ 04 Γούναρη 229 & Ηφαίστου, Γλυφάδα, Τ.Κ. 166 74 e-mail: pharmakoglossa@gmail.com τηλ. 210 96 20 027, 210 96 47 195 fax: 210 96 20 027 η φαρμακόγλωσσα Συνδρομές: Φαρμακευτικές εταιρείες: 30 ευρώ Φαρμακεία: 0,01 ευρώ Το αντίτυπο: 5 ευρώ *Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν αποκλειστικά τις γνώμες των συγγραφέων τους και δεν απηχούν τη γνώμη του περιοδικού ΦΑΡΜΑΚΟγλωσσα. Ιδιοκτήτης - Εκδότης - Διευθυντής: Μπιάνκα Μπογδάνου Σύμβουλος Έκδοσης: Ρένα Μπογδάνου Αρχισυντάκτρια: Μπιάνκα Μπογδάνου Συνεργάτες: Μιχάλης Βικέλης, Χρυσούλα Γκούσκου, Γιώργος Κουτέπας, Λαμπρινή Λυμπερτάδου, Ευαγγελία Γιατήλη, Χρήστος Παπανικολάου. Σχεδιασμός Εντύπου και Λογοτύπου: Ρία Στάβερη, e-mail:riastaveri@gmail.com Εκτύπωση: BAKIS ΑΕΒΕ, Χίου 18, Τ.Κ. 193 00, Ασπρόπυργος, τηλ.: 210 5143214
φαρμακευτικά νέα ΦαρμακευτικάΝέα Άγγελος Κατακουζηνός: Αφιέρωμα στον Επιστήμονα, τον Πνευματικό Άνθρωπο Είναι εξαιρετικά δύσκολο στον περιορισμένο χώρο μιας σελίδας να περιγράψει κανείς την τόσο γεμάτη ζωή του Άγγελου Κατακουζηνού, του επιφανούς επιστήμονα, του πνευματικού ανθρώπου, ο οποίος δεν έζησε απλώς τα γεγονότα του περασμένου αιώνα αλλά με την στάση του υπήρξε σε πολλά από αυτά συνδιαμορφωτής. Ο Άγγελος Κατακουζηνός γεννήθηκε στην Λέσβο το 1904 και εκεί επέστρεφε στις καλοκαιρινές του διακοπές, από την Σμύρνη όπου η εύπορη οικογένειά του είχε επιχειρήσεις εμπορίας ξύλου. Το μικρότερο παιδί τετραμελούς οικογένειας (δύο αγόρια, δύο κορίτσια) αποφοίτησε με έπαινο από την περίφημη Ευαγγελική Σχολή της Σμύρνης και συνέχισε τις σπουδές του στην Γαλλία. Σπούδασε ιατρική στο Montpellier αρχικά και αργότερα εξειδικεύτηκε στην ψυχιατρική στο Παρίσι έχοντας τους κορυφαίους καθηγητές J. Sicard και Th. Alajouanine στα από τον Γιώργο Τσελεμπή, Διευθυντή Πωλήσεων στην Εταιρεία Farmasyn A.E. νοσοκομεία Necker και Salpetriere. Εκεί, στην διάρκεια των σπουδών του στην Γαλλία θεμελίωσε ισχυρές φιλίες με άλλους φοιτητές, οι οποίοι στην συνέχεια θα γινόταν οι ηγετικές μορφές της Ελληνικής πνευματικής και καλλιτεχνικής ζωής, η λεγόμενη «Γενιά του Τριάντα». Ο Άγγελος Κατακουζηνός με την ολοκλήρωση των σπουδών του επέστρεψε να εργαστεί στην Ελλάδα αρνούμενος δελεαστικές προτάσεις από ΗΠΑ και Ευρώπη. Υπήρξε από τους ιδρυτές της ψυχιατρικής κλινικής του νοσοκομείου «Ευαγγελισμός» και από τους πρώτους που χρησιμοποίησαν στην Ευρώπη την ναρκοαναλυτική μέθοδο διάγνωσης. Τρανταχτά ονόματα του Ελληνικού και παγκόσμιου στερεώματος υπήρξαν πελάτες του όπως ο Αριστοτέλης Ωνάσης, ο Αμερικανός νομπελίστας Willian Faulkner και δεκάδες άλλοι. Το ιατρικό έργο του δημοσιεύτηκε στα Ελληνικά, Γαλλικά και Γερμανικά. Διετέλεσε επί τριάντα έτη διευθυντής της ψυχιατρικής κλινικής του νοσοκομείου «Παμμακάριστος» -μία κλινική που ο ίδιος δημιούργησε- καθώς και διευθυντής του ινστιτούτου «Παστέρ» στο οποίο υποδέχθηκε τον Γάλλο πρόεδρο Σαντ ντε Γκώλ στην επίσκεψή του στην χώρα μας (Μάϊος 1963). Ο Άγγελος Κατακουζηνός υπήρξε καθηγητής της ψυχιατρικής στο πανεπιστήμιο του Παρισιού καθώς και μέλος της λεγεώνας της τιμής. Τιμητικές διακρίσεις για το επιστημονικό του έργο και προτάσεις συνεργασίας δέχθηκε από πολλά ιδρύματα του εξωτερικού αλλά προτίμησε την συνεισφορά στην Ελλάδα η οποία όπως συχνά συμβαίνει δεν τον αξιοποίησε. Δεν κατάφερε να εκλεγεί καθηγητής στο πανεπιστήμιο Αθηνών με το αιτιολογικό του εκλεκτορικού σώματος «ότι είναι υπερβολικά καλός ομιλητής, πειστικός και διαυγής και συνεπώς ικανός να αποπροσανατολίσει τους φοιτητές». Παρόλο που δικαιώθηκε στο δικαστήριο το οποίο απέρριψε την απορριπτική πρόταση του πανεπιστημίου Αθηνών δεν ξαναεπεδίωξε να επανέλθει δείχνοντας πλήρη αδιαφορία για αυτούς που τον απέρριψαν, Το ίδιο συνέβη και το 1979 όπου η Ακαδημία Αθηνών δεν τον δέχθηκε για μέλος της γιατί ήταν έξω από κάθε λογής μαγειρέματα. Ο Άγγελος Κατακουζηνός υπήρξε ανιδιοτελής σαν επιστήμονας και άνθρωπος. Ανήκε στην γενιά του 30 η οποία σπουδαγμένη στο εξωτερικό, επέστρεψε στην πατρίδα με το όραμα να Ο Άγγελος Κατακουζηνός υπήρξε καθηγητής της ψυχιατρικής στο πανεπιστήμιο του Παρισιού καθώς και μέλος της λεγεώνας της τιμής. Τιμητικές διακρίσεις για το επιστημονικό του έργο και προτάσεις συνεργασίας δέχθηκε από πολλά ιδρύματα του εξωτερικού αλλά προτίμησε την συνεισφορά στην Ελλάδα η οποία όπως συχνά συμβαίνει δεν τον αξιοποίησε. μεταμορφώσει την Ελλάδα σε σύγχρονο κράτος, παραμένοντας πιστή στην μοναδικότητα και την τεράστια κληρονομιά της. Ηταν συνέχεια των φιλοδοξιών του Ελευθερίου Βενιζέλου. Ο Κατακουζηνός ανέπτυξε αντιστασιακή δράση κατά των Γερμανών κατακτητών κατά την διάρκεια της Γερμανικής κατοχής και βοήθησε πολλούς Ελληνες στα δύσκολα αυτά χρόνια. Μετά την απελευθέρωση κράτησε μια προοδευτική στάση και είχε επαφές με την Ευρωπαϊκή διανόηση ιδιαίτερα της Γαλλίας και της Αμερικής. Πέρα από την επιστημονική του καριέρα ο Κατακουζηνός ήταν άνθρωπος υψηλής πνευματικότητας και αγαπούσε την τέχνη. Ίδρυσε το Γαλλοελληνικό Ινστιτούτο και την Ελληνοαμερικανική Ενωση με στόχο την προώθηση των πολιτιστικών ανταλλαγών. Οι στοχαστικές ομιλίες του και οι προσωπικότητες που προσείλκυε στις διαλέξεις του συγκέντρωναν την προσοχή και προκαλούσαν θαυμασμό. Στις 28 Απριλίου 1955 προσκάλεσε στην Αθήνα τον κάτοχο του βραβείου Νόμπελ λογοτεχνίας Albert Camus να μιλήσει σε συνέδριο για το μέλλον του Ευρωπαϊκού πολιτισμού. Πνευματικοί άνθρωποι της γενιάς του 30 ήταν φίλοι της οικογένειας Κατακουζηνού. Μεταξύ αυτών ο Οδυσσέας Ελύτης (στο διαμέρισμα Κατακουζηνού δόθηκε η δεξίωση για την κατάκτηση του Νομπέλ το 1979) ο Γ. Σεφέρης, Ηλίας Βενέζης Γιώργος Θεοτοκάς Άγγελλος Τερζάκης, Ανδρέας Εμπειρίκος, Γιώργος Γουναρόπουλος, Γιώργος Κατσίμπαλης, ο Τσαρούχης, ο Γκίκας, ο Μόραλης, ο Στρατής Ελευθεριάδης (Teriade) και πάρα πολύ άλλοι. Ο Άγγελος Κατακουζηνός ενδιαφέρθηκε πολύ για την ίδρυση του Μουσείου Θεόφιλου στην Βαριά-Λέσβου. Ήταν πρόεδρος της επιτροπής Εορτών Θεόφιλλου και συνέβαλε στην ίδρυση της βιβλιοθήκης Στρατή Ελευθεριάδη-Τεριάντ. Στα εγκαίνια του μουσείου Θεόφιλου στην Μυτιλήνη μίσθωσε το πλοίο Αδωνις (το πλέον σύγχρονο τότε της ακτοπλοΐας) και με την πνευματική ελίτ των Αθηνών ταξίδεψαν για τα εγκαίνια. Η πρώτη έκθεση των έργων του άγνωστου τότε Θεόφιλου έγινε στο σπίτι του Κατακουζηνού το 1946 (δώδεκα χρόνια από τον θάνατο του καλλιτέχνη) και στην κυριολεξία τον επέβαλε μέσω των καλλιτεχνών φίλων του, παρά τα αρνητικά δημοσιεύματα της εποχής. Η εφημερίδα «Αθηναϊκή» υποδέχθηκε την πρωτοβουλία με το εξής δημοσίευμα: «Πού οδηγούμαστε; Ενας Κατακουζηνός να εκθέτει σπίτι του έναν κομμουνιστή μπογιατζή. Να τον επαινεί ο Σεφέρης και να κόπτεται υπέρ αυτού ένας Χατζηκυριάκος-Γκίκας». Η σύζυγος του Άγγελου Κατακουζηνού, Λητώ, με την οποία έζησε 45 χρόνια χωρίς να αποκτήσουν παιδιά ήταν χαρισματικό άτομο, ισχυρή προσωπικότητα με καλλιτεχνικές κλίσεις και συνέγραψε μετά τον θάνατο του συντρόφου της ένα βιβλίο στο οποίο περιγράφει την κοινή τους ζωή και αποτελεί την βιτρίνα των γεγονότων και καταστάσεων της Ελλάδος για πολλές δεκαετίες. Ο Άγγελος Κατακουζηνός έφυγε από την ζωή το 1982 και η σύζυγός του Λητώ τον ακολούθησε 15 χρόνια αργότερα, το 1997. 06 η φαρμακόγλωσσα η φαρμακόγλωσσα 07
φαρμακευτικά νέα Ο Π.Ι.Σ. απαιτεί την αντιμετώπιση των καρκινοπαθών με ευπρέπεια και ασφάλεια από το Γραφείο Τύπου του Π.Ι.Σ. Τα οδυνηρά προβλήματα, τα οποία παρακολουθούμε τόσο καιρό, στην αντιμετώπιση και τη θεραπεία των ογκολογικών ασθενών στην Ελλάδα, όπως αυτά παρουσιάσθηκαν την Τρίτη 24 Φεβρουαρίου 2015, στο πλαίσιο του Συνεδρίου: «Πολιτικές και Οικονομικά του Καρκίνου», δημιουργούν την επείγουσα ανάγκη για αποφάσεις οι οποίες θα ανακουφίσουν τους ασθενείς αυτής της πολυπληθούς κατηγορίας. Οι πανταχόθεν διαπιστωμένες αδυναμίες στην πρόσβαση των καρκινοπαθών στις δημόσιες δομές Υγείας και στην ενδεδειγμένη θεραπεία πρέπει να αντιμετωπισθούν άμεσα, ώστε η δοκιμασία την οποία περνούν αυτοί οι συνάνθρωποί μας να λήξει και να τους βρει νικητές στον αγώνα τους για ζωή με αξιοπρέπεια και σεβασμό. Ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος έχει διαμορφώσει εδραία πεποίθηση ότι ο ΕΟΠΥΥ πρέπει τάχιστα να τακτοποιήσει τις υποχρεώσεις του, προκειμένου τα φάρμακα των καρκινοπαθών να παραδίδονται άμεσα στα Νοσοκομεία του ΕΣΥ από τα οποία οι ασθενείς παρακολουθούνται και συνεχίζουν τη θεραπεία τους, χωρίς πρόσθετες επιβαρύνσεις με μετακινήσεις σε Φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ. Ο Π.Ι.Σ. θα καταβάλει κάθε προσπάθεια σε συνεργασία με την Πολιτεία και τον ΕΟΠΥΥ, προς την ως άνω κατεύθυνση. Άρθρο της Ρένας Μπογδάνου δημοσιεύεται στην εφημερίδα 08 η φαρμακόγλωσσα
φαρμακευτικά νέα Διευκρινήσεις του Υπουργείου Υγείας σχετικά με τον εγκεκριμένο προϋπολογισμό των νοσοκομείων Σε συνέχεια δημοσιεύματος της εφημερίδας «ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ» με θέμα «Δραματικές Περικοπές στη Χρηματοδότηση των Νοσοκομείων» και της άκρως εσφαλμένης αναφοράς περί μείωσης στους μηνιαίους προϋπολογισμούς των νοσοκομείων από τον μήνα Μάρτιο κατά 51%, σας γνωστοποιούμε τα εξής: Οι προϋπολογισμοί των νοσοκομείων για το έτος 2015 οριοθετήθηκαν από την προηγουμένη κυβέρνηση με συνολικό ποσό δαπάνης 1.388.587.994 για φάρμακα, υγειονομικό υλικό, ορθοπεδικό υλικό, αντιδραστήρια, μισθοδοσία επικουρικού προσωπικού, υπηρεσίες (outsourcing) και λοιπές, τη στιγμή μάλιστα που το αντίστοιχο ποσό για τον προϋπολογισμό το 2014 ήταν στα 1.618.000. Η κατανομή του ποσού αυτού ανά ΔΥΠΕ αποφασίσθηκε στην 43η απόφαση του ΚΕΣΥΠΕ στις 6/10/2014 και κατανεμήθηκε στα νοσοκομεία κάθε ΔΥΠΕ με απόφαση των διοικήσεων των ΔΥΠΕ. Οι αγορές των νοσοκομείων του μηνός Ιανουαρίου 2015, ανήλθαν στα 87,7 εκ. ευρώ στις οποίες δεν συμπεριλαμβάνονται οι δαπάνες επικουρικού προσωπικού και πρόσθετων αμοιβών οι οποίες βαρύνουν τα έσοδα των νοσοκομείων. Από τα απολογιστικά στοιχεία του Ιανουαρίου (υπόλοιπα λογαριασμών σε τράπεζες) προκύπτει ότι τα νοσοκομεία έχουν ταμειακά διαθέσιμα 31/1/2015 258,5 εκ. ευρώ και εξ αυτών δεσμευμένα 93,4 εκ. ευρώ, δηλαδή προς διάθεση 165,1 εκ. ευρώ. Εκτιμώντας την ταμειακή κατάσταση κάθε νοσοκομείου (υπόλοιπα τραπεζών), για τις αγορές του μηνός Ιανουαρίου 2015 χρηματοδοτήθηκαν στο σύνολο των δαπανών τους τα νοσοκομεία με μικρό ταμειακό υπόλοιπο όπως το ΚΑΤ, της Μυτιλήνης, το Χατζηκώστα των Ιωαννίνων κ.α. Συνεπώς δεν υπάρχει νοσοκομείο ακάλυπτο ως προς την πληρωμή των υποχρεώσεών του σε προμηθευτές. Η συνολική χρηματοδότηση για τις αγορές Ιανουαρίου 2015 ανήλθε στα 43,3 εκ. ευρώ και τα υπόλοιπα θα αποδοθούν στα νοσοκομεία που οφείλονται, όταν αυτά πληρώσουν στους προμηθευτές τα χρήματα που διαθέτουν στις τράπεζες από προηγούμενες χρηματοδοτήσεις. Κατόπιν των ανωτέρω, είναι σαφές ότι το δημοσίευμα στερείται βάσης, αφού ο εγκεκριμένος προϋπολογισμός των νοσοκομείων δεν εξαρτάται από το ποσό της χρηματοδότησης για τις αγορές του μηνός Ιανουαρίου, τουναντίον η χρηματοδότηση νοσοκομείων με υψηλά υπόλοιπα στους τραπεζικούς λογαριασμούς μετατρέπει αυτά σε «τράπεζες». «For Her»: Καμπάνια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τον καρκίνο της γυναίκας από τη Roche Hellas 10 η φαρμακόγλωσσα Την καμπάνια «For Her» με στόχο την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού για τις μορφές του γυναικείου και γυναικολογικού καρκίνου παρουσίασε σήμερα η Roche Hellas. Η καμπάνια «For Her», στο πλαίσιο της οποίας προγραμματίζεται μία σειρά δράσεων, πραγματοποιείται σε συνεργασία με την Αστική μη Κερδοσκοπική Εταιρεία «Women for Oncology» και την υποστήριξη του Πανελλήνιου Συλλόγου Γυναικών με Καρκίνο Μαστού «Αλμα Ζωής». Η καμπάνια «For Her» θα ξεκινήσει το Σάββατο 7 Μαρτίου, ώρα 11:00-15:00, όπου με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας σε εκδήλωση ενημέρωσης του κοινού στο Golden Hall, οι γυναίκες θα έχουν την ευκαιρία να ενημερω-
φαρμακευτικά νέα θούν και να συζητήσουν με εξειδικευμένους γιατρούς ενώ παράλληλα, θα έχουν τη δυνατότητα να υποβληθούν σε ψηλάφηση μαστού από ειδικά καταρτισμένους επιστήμονες της «Women for Oncology». Παράλληλα, στο πλαίσιο της «For Her», η Αστική μη Κερδοσκοπική Εταιρεία «Women for Oncology» θα πραγματοποιήσει ενημερωτική ομιλία για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, στο βιβλιοπωλείο Ιανός, Σταδίου 24 το Σάββατο 7 Μαρτίου, ώρα 15:00. «Θεωρούμε καθήκον μας να συμβάλλουμε στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των γυναικών για ένα τόσο σημαντικό θέμα όσο ο καρκίνος της γυναίκας. Με την καμπάνια «For Her» στόχος μας είναι να προσεγγίσουμε όσο το δυνατόν περισσότερες γυναίκες και με τη συμβολή των «Γυναικών στην Ογκολογία» και του «Άλματος Ζωής» να μεταφέρουμε το μήνυμα ότι με την πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση ο καρκίνος μπορεί να νικηθεί». Ανέφερε η κα Δήμητρα Κιντώνη, Product Strategy Director, Roche Hellas. Οι Παθολόγοι-Ογκολόγοι, εκπρόσωποι του δικτύου «Women for Oncology» δήλωσαν χαρακτηριστικά: «Οι ιδιαιτερότητες του καρκίνου στη γυναίκα είναι πολλές και περίπλοκες, και μπορούμε να τις αντιμετωπίσουμε με επιτυχία μόνο αν εξασφαλίσουμε τη συμμετοχή των ίδιων των γυναικών. Στόχος μας με την καμπάνια «For Her» είναι να ενημερώσουμε τις γυναίκες και να τις ευαισθητοποιήσουμε αναδεικνύοντας τη σημασία της έγκαιρης διάγνωσης». Από την πλευρά της η κα Κλεοπάτρα Γαβριηλίδου πρόεδρος του Συλλόγου «Άλμα Ζωής» σημείωσε: «Είμαστε χαρούμενοι που η νέα καμπάνια «For Her» έρχεται να ενδυναμώσει το μήνυμά μας και να το μεταφέρει σε ακόμα περισσότερες γυναίκες. Η σύμπραξη όλων είναι καθοριστική για να καταφέρουμε να υπενθυμίζουμε συνεχώς σε όλες τις γυναίκες ότι οφείλουν να προστατέψουν οι ίδιες τον εαυτό τους με τη σωστή πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση». H καμπάνια «For Her» είναι αφιερωμένη στις γυναίκες αλλά απευθύνεται σε όλους, καθώς όλοι έχουμε τουλάχιστον μία σημαντική γυναίκα στη ζωή μας. Ο καρκίνος της γυναίκας είναι μια πολύπλοκη νόσος και διαχωρίζεται στον γυναικείο καρκίνο που αφορά στον καρκίνο του μαστού και στον γυναικολογικό που αφορά στο γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα της γυναίκας όπως ο καρκίνος των ωοθηκών, του τραχήλου της μήτρας κ.α. Η γνώση και η ενημέρωση όλων, -και όχι μόνο των γυναικών- για τον γυναικείο και γυναικολογικό καρκίνο μπορεί να συμβάλλει καθοριστικά στην έγκαιρη πρόληψη και αποτελεσματική θεραπεία της νόσου. Για περισσότερες πληροφορίες: Κίμων Μαλαταράς Διευθυντής Εταιρικών Υποθέσεων Roche Hellas email:kimon.malataras@roche.com Ιωάννα Καραμανλή Communications Officer Roche Hellas email: ioanna.karamanli@roche.com Σχετικά με τη Roche Με έδρα τη Βασιλεία της Ελβετίας, η Roche αποτελεί έναν από τους ηγετικούς ομίλους στη φροντίδα υγείας, που είναι βασισμένος στην έρευνα και συνδυάζει τη δυναμική του Κλάδου Φαρμάκων και Διαγνωστικών. Η Roche είναι πρωτοπόρος παγκοσμίως στα in-vitro διαγνωστικά προϊόντα, την ιστολογική διάγνωση του καρκίνου, καθώς και τη διαχείριση της νόσου του διαβήτη. Η Roche ιδρύθηκε το 1896 και έκτοτε συνεισφέρει σημαντικά στην παγκόσμια υγεία για περισσότερο από έναν αιώνα. Είκοσι τέσσερα φάρμακα που αναπτύχθηκαν από τη Roche περιλαμβάνονται στις λίστες μοντέλων βασικών φαρμάκων WHO, μεταξύ των οποίων αντιβιοτικά, φάρμακα κατά της ελονοσίας και χημειοθεραπείες. Το 2014, η Roche απασχόλησε περισσότερους από 88.500 εργαζόμενους παγκοσμίως, επένδυσε 8,9 δισεκατομμύρια Ελβετικά φράγκα σε Έρευνα και Ανάπτυξη και σημείωσε πωλήσεις 47,5 δισεκατομμυρίων ελβετικών φράγκων. ΑΝΑΧΩΡΗΣΗ 29 ΜΑΪΟΥ Στην Μαγευτική ΑΝΔΑΛΟΥΣΙΑ του ΙΣΠΑΝΙΚΟΥ ΝΟΤΟΥ Διάρκεια Ταξιδιού: 7 ημέρες σε ξενοδοχεία 4* Για περισσότερες πληροφορίες και κρατήσεις, επικοινωνήστε στα τηλέφωνα: Bravo Travel, τηλ.: 210 96 81 213 (έως 18.00 - κα Κωνσταντίνα & κα Μίκα) κιν.: 6945 90 80 45 (κα Ρένα Μπογδάνου) 12 η φαρμακόγλωσσα
φαρμακευτικά νέα Κυκλοφορία του μυθιστορήματος του Βεροιώτη Ξ. Γ. Τροχόπουλου «Η Στάμπα» από τις εκδόσεις Ars Poetica Οι Βεροιώτικες Εκδόσεις Ars Poetica με χαρά ανακοινώνουν την κυκλοφορία του πρώτου μυθιστορήματος του επιφανούς Βεροιώτη συγγραφέα, πιανίστα και φαρμακοποιού Γ. Ξ. Τροχόπουλου με τίτλο «Η Στάμπα». Ο Ξάνθιππος Τροχόπουλος με το καινούργιο του βιβλίο, μετά τη συλλογή χρονογραφημάτων «Πολίτης Ξάνθιππος», μας εισάγει σε έναν καινούργιο κόσμο μυθοπλασίας και μας διηγείται την ιστορία (ή τις ιστορίες θα έλεγε κανείς) μιας οικογένειας από την Μικρασιατική Καταστροφή στην εγκατάστασή τους στην Βέροια, και από το χτίσιμο μιας νέας αρχής στις δυσκολίες του Β Παγκοσμίου Πολέμου, της Κατοχής και της Αντίστασης και τέλος της Απελευθέρωσης. Όλες αυτές οι ιστορίες όμως έχουν ως συνδετικό κρίκο και μίτο της αφήγησης μια πολύ συγκινητική, αλλά και ανθρώπινη κοινωνική ιστορία. Την ιστορία μιας υιοθεσίας. Ένα πολύ συχνό φαινόμενο στα περασμένα χρόνια που μεγάλες οικογένειες μη μπορώντας να αντέξουν οικονομικά την ανατροφή των 14 η φαρμακόγλωσσα παιδιών τους αναγκαζόταν να τα δώσουν «ψυχοπαίδια». Μια ιστορία που προσπαθεί μέσα από μνήμες και από συμβάντα, που θα μπορούσαν να συμβούν και πέρα από τον μύθο, να σκιαγραφήσει μια εποχή και να συγκινήσει όσο και μια αληθινή ιστορία. Ένα βιβλίο από έναν Βεροιώτη, με φόντο την πόλη της Βέροιας, αλλά και την νεότερη ιστορία της Ελλάδας, που συγκινεί τόσο τους κατοίκους της, όσο και όλους όσοι μπορούν να δουν μέσα από τα μάτια της ανθρωπιάς την τραγικότητα της ιστορίας, αλλά και την τραγικότητα των προσωπικών στιγμών των ανθρώπων που όταν δίνονται, όπως στη «Στάμπα» με άρτιο και συγκινητικό λόγο δονούν τις πιο ευαίσθητες χορδές της ανθρώπινής μας φύσης. Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου Βέροια, δεκαετία του 50, σε μια Ελλάδα που προσπαθεί να ορθοποδήσει μετά την Κατοχή και τον Εμφύλιο με νωπές τις μνήμες ακόμα από την Μικρασιατική Καταστροφή και τον ξεριζωμό των Ποντίων, δυο οικογένειες προσφύγων προσπαθούν να ζήσουν την ζωή τους. Το φαινόμενο της εσωτερικής υιοθεσίας είναι συχνό. Ένα παιδί δίνεται ψυχοπαίδι. Ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα που διηγείται την υπόθεση της υιοθεσίας ενός μικρού αγοριού ανάμεσα στις δυο οικογένειες με φόντο τις ζωές των ανθρώπων που ζήσανε τις κακουχίες του ξεριζωμού από την Πατρίδα (τον Πόντο), την ένταξή τους σε ένα αδύναμο ελληνικό κράτος, την προσπάθεια προσαρμογής τους και το ξεκίνημα από την αρχή για το χτίσιμο της χαμένης τους ζωής, την Κατοχή που ήρθε να καταστρέψει τα όσα είχαν καταφέρει μέχρι εκείνη την εποχή, τον Εμφύλιο που έσπειρε την διχόνοια και άφησε ανοιχτές πληγές για πολλές δεκαετίες μετέπειτα. Ένα μυθιστόρημα που σκύβει τρυφερά και διεισδυτικά στην ψυχολογία όλων των εμπλεκομένων στην υπόθεση της υιοθεσίας καταγράφοντας, χαρτογραφώντας και περιγράφοντας σε βάθος τα συναισθήματα και τις αντιδράσεις των δυο πολύπαθων οικογενειών, μέσα στο ιστορικό πλαίσιο μιας ταραγμένης εποχής. Ένα τρυφερό και συγκινητικό μυθιστόρημα, ένα γλαφυρό ανάγλυφο της ιστορίας της Ελλάδας μέσα από τον Βίο και την Πολιτεία δυο οικογενειών και την υπόθεση υιοθεσίας μεταξύ τους. Ο συγγραφέας Ο Γιώργος-Ξάνθιππος Τροχόπουλος γεννήθηκε στη Βέροια από γονείς πρόσφυγες του Πόντου. Είναι φαρμακοποιός, απόφοιτος του ΑΠΘ και γνωστός πιανίστας με εμφανίσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Διετέλεσε Δημοτικός Σύμβουλος και Αντιδήμαρχος Πολιτισμού του Δήμου Βέροιας, μέλος του Ανώτατου Πειθαρχικού Συμβουλίου του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου, Πρόεδρος του ΣΥΦΑ Ημαθίας-Πέλλας, εκλέκτορας του ΦΣΗ. Τον Οκτώβριο του 2013, στα πλαίσια του φαρμακευτικού Συνεδρίου PHARMA Point, ο Φ.Σ.Θεσσαλονίκης του απένειμε τιμητική διάκριση «ως ελάχιστη αναγνώριση των προσπαθειών του για την καταξίωση και την ανάδειξη του κοινωνικού ρόλου του φαρμακοποιού». Για την εν γένει δράση του τιμήθηκε από τον Μητροπολίτη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ.κ. Παντελεήμονα. Είναι παντρεμένος με την Αναστασία Καρακώστα και έχουν τρία παιδιά. Ζει και εργάζεται στη Βέροια. Αρθρογραφεί στον τύπο της πόλης του και είναι συγγραφέας του βιβλίου «Πολίτης Ξάνθιππος».
συνέντευξη επί προσωπικού από τη Μπιάνκα Μπογδάνου Γιώργος Χριστοφορίδης πρώτος σε σταυρούς υποψήφιος βουλευτής ΑΝΕΛ, Α Πειραιά, εκδότης της εφημερίδας «Το ΧΩΝΙ» Πότε αποφάσισες να γίνεις δημοσιογράφος; Γεννήθηκα σε δημοσιογραφική οικογένεια. Ο πατέρας μου, ο Βαγγέλης (συνταξιούχος πλέον), ήταν διευθυντής σύνταξης στον «Ελληνικό Βορρά». Τότε, τον μπαμπά τον βλέπαμε λίγο, γιατί εκείνο τον καιρό οι εφημερίδες πήγαιναν στο πιεστήριο κυριολεκτικά το ξημέρωμα. Κάθε μέρα. Έτσι, οι δημοσιογράφοι ζούσαν ζωή νυχτερίδας. Παρότι ο πατέρας μου λοιπόν, λάτρευε -και λατρεύει- τη δημοσιογραφία, δεν ήθελε ο γιος του και η μελλοντική του οικογένεια να ζήσουν μια τέτοια ζωή. Μόνο τώρα, που κοιτάζω πίσω, καταλαβαίνω πόση λαχτάρα είχε ο πατέρας μου να δει τον γιο του δημοσιογράφο και πόσο -ταυτόχρονα- έσφιγγε τα δόντια κι έκανε ό,τι μπορούσε για να με αποτρέψει ν ακολουθήσω τα χνάρια του. Θυμάμαι στο οικογενειακό τραπέζι της Κυριακής να μου λέει ότι: «Η δημοσιογραφία, παιδί μου, δεν είναι για σένα». Όπως καταλαβαίνεις όμως, όταν λες «μη» σε ένα παιδί, αυτό πάει και κάνει ΑΚΡΙΒΩΣ το αντίθετο! Έτσι κι εγώ. Από πολύ μικρός σφήνωσα στο μυαλό μου την ιδέα να γίνω δημοσιογράφος και έβγαλα τη δική μου σχολική εφημερίδα. Και δεύτερη. Και τρίτη. Αργότερα, στο Λύκειο, έγραφα και σελιδοποιούσα μόνος μου ένα μουσικό περιοδικό (fanzine), ενώ στο στρατό έβγαζα και την εφημερίδα του τάγματός μου. Πότε και πώς γεννήθηκε το «Το ΧΩΝΙ»; Για να συνεχίσω από την προηγούμενη ερώτησή σου και ταυτόχρονα να απαντήσω και σε αυτή μεγάλωσα ανάμεσα στα δημοσιογραφικά γραφεία και μυρίζοντας το αντιμόνιο στο τυπογραφείο. Θαμπωνόμουν από τις τεράστιες μηχανές που τύπωναν τα χιλιάδες αντίτυπα της εφημερίδας. Τότε, δεν αποφάσισα μόνο να γίνω δημοσιογράφος, αλλά 16 η φαρμακόγλωσσα και -κάποτε- να αποκτήσω τη δική μου εφημερίδα. Στο «Πρώτο Θέμα», όταν ήμουν διευθυντής σύνταξης, γνώρισα τον Μάνο Κακλαμάνο. Ηταν τότε βοηθός αρχισυντάκτη στην εκπομπή του Μάκη Τριανταφυλλόπουλου. Ο Μάνος ήταν που μου πρότεινε να βγάλουμε εφημερίδα. Θυμάμαι σαν και τώρα τα λόγια του: «Θα είμαστε οι μόνοι που δεν έχουν μεγαλόσχημους χρηματοδότες, δεν έχουν συμφέροντα και, άρα, θα μπορούμε να λέμε αυτά που πιστεύουμε, όχι εκείνα που θέλει το αφεντικό». Προχωρήσαμε χωρίς εκατομμυριούχους χρηματοδότες και χωρίς δάνεια. Πήραμε μαζί μας τον κόσμο. Από μια μικρή «γιάφκα» στην Παιανία, το πρώτο φύλλο βγήκε χωρίς να έχουμε ίντερνετ και τηλέφωνο στο διαμέρισμα των 90 τ.μ. που φιλοξένησε τα γραφεία μας για τα δύο πρώτα χρό-
συνέντευξη επί προσωπικού νια. Το φτιάξαμε, λοιπόν «Το ΧΩΝΙ» και ήρθαν χιλιάδες αναγνώστες. Αγόραζαν την εφημερίδα την πρώτη Κυριακή με 1,5 ευρώ και έτσι εξασφαλίζαμε την έκδοση της επόμενης. Λίγο αργότερα ήρθε και το ενημερωτικό μας site, www.toxwni. gr, που επιλέγουν για την πληροφόρησή τους εκατομμύρια Ελληνες κάθε μήνα. Και γιατί διάλεξες αυτό το όνομα; «Το ΧΩΝΙ» δεν είναι τυχαίο. Εμπνευστήκαμε από τα παιδιά, που -με κίνδυνο της ζωής τους- στην κατοχή έβγαιναν κάθε βράδυ στις γειτονιές με ένα χωνί, μια ντουντούκα, στο χέρι και φώναζαν τα νέα, τις ειδήσεις της αντίστασης. Η σύγχρονη Ελλάδα, στην οποία όλα τα μεγάλα media είναι ελεγχόμενα και προσπαθούν να μας πείσουν ότι η μνημονιακή λαίλαπα κατέστρεψε τον Ελληνικό λαό «για το καλό μας», χρειαζόταν λοιπόν Το σύγχρονο «ΧΩΝΙ». Μάλιστα, μια από τις πιο συγκινητικές στιγμές ήταν όταν στο δεύτερο φύλλο της εφημερίδας, δημοσιεύσαμε τη συνέντευξη από ένα ζωντανό «χωνί». Μια ηλικιωμένη που έβγαινε με τη ντουντούκα στις γειτονιές στην προηγούμενη Γερμανική κατοχή. Μια Κυρία (με «Κ» κεφαλαίο) που είδε τους ναζί να σκοτώνουν τον αδελφό της και τη ντουντούκα να πέφτει από τα χέρια του Γιατί αποφάσισες να ασχοληθείς με την πολιτική; Ήταν ένα μικρόβιο που είχες από πάντα; Η αλήθεια είναι πως ποτέ δεν είχε περάσει από το μυαλό μου να γίνω πολιτικός. Πάντα έβλεπα τον εαυτό μου ως δημοσιογράφο και τίποτε άλλο. Ακόμη και όταν έδωσα Πανελλήνιες, επέλεξα το Οικονομικό με στόχο το οικονομικό ρεπορτάζ, στο οποίο είχε στραφεί στο μεταξύ και ο πατέρας μου. Ομως, από την πρώτη στιγμή, Στο «ΧΩΝΙ» υποστηρίξαμε την απόλυτη ανάγκη να ενωθεί ο αντιμνημονιακός χώρος. Ετσι, σπεύσαμε να ανταποκριθούμε στην πρόταση του αρχηγού των ΑΝΕΛ, Πάνου Καμμένου, να αναλάβουμε την πρωτοβουλία για τη συγκρότηση ενός δημοκρατικού, πατριωτικού, αντιμνημονιακού μετώπου. Εργαστήκαμε γι αυτό με όλες μας 18 η φαρμακόγλωσσα «Το ΧΩΝΙ» δεν είναι τυχαίο. Εμπνευστήκαμε από τα παιδιά, που -με κίνδυνο της ζωής τουςστην κατοχή έβγαιναν κάθε βράδυ στις γειτονιές με ένα χωνί, μια ντουντούκα στο χέρι και φώναζαν τα νέα, τις ειδήσεις της αντίστασης. τις δυνάμεις. Ο Πάνος Καμμένος μου έκανε μια πρόταση που ήταν αδύνατο να αρνηθώ. Τα υπόλοιπα είναι -όπως λένε- ιστορία. Ο αγώνας ήταν νικηφόρος. Κι εγώ βγήκα πρώτος σε σταυρούς υποψήφιος βουλευτής των ΑΝΕΛ στην Α Πειραιά! Οι Πειραιώτες με τίμησαν με την ψήφο τους, μετά από μια προεκλογική περίοδο μόλις δύο εβδομάδων! Μεγάλη τιμή, μεγάλη ευθύνη στην οποία θα κάνω ό,τι μπορώ για να ανταποκριθώ τα τέσσερα χρόνια μέχρι τις επόμενες εκλογές. Τα μεγάλα είναι μπροστά μας. Είναι η προσπάθεια να αποτινάξουμε τον μνημονιακό ζυγό και να ορθοποδήσουμε τη χώρα. Ηδη ξεκίνησε η μεγάλη προσπάθεια για να ξαναζήσει όπως πρέπει ο Ελληνας, για να νιώσει ο Πειραιώτης ότι το λιμάνι του είναι και πάλι ο ιδανικός τόπος για να μεγαλώσει τα τα παιδιά του. Και γιατί επέλεξες να συμμετάσχεις στο σχήμα των ΑΝΕΛ; Ήταν ήδη δεδομένη η συμπόρευση μου με τα προτάγματα των ΑΝΕΛ, τόσο σε ό,τι αφορά την αντιμνημονιακή πολιτική τους, όσο και στις θέσεις τους επί των εθνικών θεμάτων. Ποιά η θέση σου απέναντι στις εξελίξεις με την τρόικα; Προσωπικά, αισθάνομαι πολύ περήφανος που βλέπω, για πρώτη φορά μετά από πέντε χρόνια, την Ελληνική κυβέρνηση να υπερασπίζεται την αξιοπρέπεια του Ελληνικού λαού. Η νέα κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ μίλησε ως ισότιμος εταίρος. Διαπραγματεύτηκε με επιχειρήματα και σθένος. Η Ελληνική κυβέρνηση ήδη ακύρωσε το mail Χαρδούβελη. Ηδη, προχωρά στην ψήφιση νομοσχεδίων για την ανθρωπιστική κρίση, για τις 100 δόσεις, για την πρώτη κατοικία. Για να γίνει αυτό, προφανώς, συμφωνήσαμε σε ένα κείμενο αρκετά αόριστο ώστε να μπορέσει να περάσει από τα ξένα κοινοβούλια. Εμείς, όμως, περνάμε τα μέτρα ανακούφισης του Ελληνικού λαού. Αυτό είναι που έχει σημασία. Και κάποιοι ισχυρίζονται ότι -λέει- αυτό είναι μνημόνιο με άλλο όνομα! Μνημόνιο είναι τα υφεσιακά μέτρα. Εμείς δεν θα αυξήσουμε το ΦΠΑ ούτε στα φάρμακα, ούτε στα νησιά, ούτε στα ξενοδοχεία, ούτε στα τρόφιμα. Οι μισθοί και οι συντάξεις δεν θα κουρευτούν εκ νέου. Ούτε οι ομαδικές απολύσεις θα απελευθερωθούν. Ναι, υπογράψαμε την παράταση της δανειακής σύμβασης για τέσσερεις μήνες. Αλλά αυτό έγινε προκείμενου να έχει η νέα κυβέρνηση το χρόνο να αναπτύξει το πρόγραμμά της και να διαπραγματευτεί την δανειακή σύμβαση εξ ολοκλήρου αργότερα. Δηλαδή, να μιλήσουμε για το χρέος μας, για το ΑΠΟΛΥ- ΤΩΣ ΜΗ ΒΙΩΣΙΜΟ χρέος μας, σε λίγους μήνες, όταν οι κυβερνήσεις σε Ισπανία και Πορτογαλία θα έχουν αλλάξει. Τώρα, λοιπόν, ο Έλληνας είναι σε θέση να μπορεί να αποκτήσει ξανά την αξιοπρέπεια και την ελπίδα του και προς αυτό το σκοπό θα αγωνιστούμε. f
συνέντευξη επί προσωπικού από τη Μπιάνκα Μπογδάνου Γιάννης Κραίογλου αντιπροεδροσ φ.σ. ροδοπησ, φαρμακοποιοσ Γεννήθηκα το 1952 στο χωριό Άμπελοι της επαρχίας Βισαλτίας Σερρών, από γονείς αγρότες και είμαι το τρίτο παιδί της οικογένειας. Στη παιδική μου ηλικία οι εικόνες που είχα ήταν πολύ έντονες. Με θυμάμαι να κρατώ στο ένα χέρι αγοραστό ψωμί από την πόλη, έτσι τότε το λέγαμε το ψωμί που αγοράζαμε κάπου-κάπου από τον φούρνο, και στο άλλο το ψωμί της μάνας μου, το ζυμωτό. Και με τις δύο αυτές φέτες ψωμιού να προσπαθώ να γεμίσω το στομάχι μου! Είναι μιά από τις πολλές εικόνες εκείνης της εποχής. Το να περιγράφει κανείς σήμερα τέτοιου είδους εικόνες ίσως και να κινδυνεύει να θεωρηθεί υπερβολικός ή ότι διηγείται ένα παραμύθι. Στη δεκαετία του 50 και στη συνέχεια στην εφηβεία μου στη δεκαετία του 60 στα περισσότερα μέρη της επαρχίας οι συνθήκες και οι εικόνες ήταν ακριβώς αυτές... τα ξυπόλυτα πιτσιρίκια με το ψωμί στο χέρι! Από τα τέσσερά μου χρόνια αναγκαστικά, μιας και δεν είχαν τότε πού να μ αφήσουν, συνόδευα τους γονείς μου από τα χαράματα στα χωράφια του κάμπου με τα καπνά και τ αμπέλια, απ όπου και το όνομα του χωριού μου. Στο σχολείο απ όσο θυμάμαι ήθελα να πηγαίνω για να ξεφύγω από τα χωράφια. Από πολύ νωρίς οι δάσκαλοί μου παρότρυναν τους γονείς μου να με στείλουν στο 6ταξιο τότε γυμνάσιο. Και παρά τη συνήθεια που είχαν τότε πολλοί να μη στέλνουν τα παιδιά τους στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, λόγω της μεγάλης απόστασης από τη μεγαλούπολη αλλά και λόγω των αναγκών τους από χέρια αγροτικά για τις δουλειές στα χωράφια. Κάπως έτσι βρέθηκα στα εντεκάμιση μου χρόνια μόνος στις Σέρρες σε ένα μικρό δωμάτιο, όπου απ όσο θυμάμαι, το παράθυρο του ήταν οριακά στην επιφάνεια της γης με ένα ντιβάνι και μια γκαζιέρα για να μαγειρεύω δύο φορές την 20 η φαρμακόγλωσσα εβδομάδα εναλλάξ φακές και φασόλια! Η «απειλή» ή διαβάζω ή πάω στα χωράφια για μένα ήταν κάτι που ακόμη και σήμερα στα όνειρά μου με κυνηγάει σε σημείο να βλέπω και εφιάλτες. Το τί ήταν φαρμακευτική θα πω ψέματα εάν πω ότι ήξερα! Η αλήθεια ήταν ότι ήθελα να γίνω γιατρός και από την τετάρτη γυμνασίου ετοιμαζόμουν να δώσω εξετάσεις για την ιατρική! Επειδή αυτό αρχικά δεν το κατάφερα είχα αποφάσισει τελικά μόνος μου να πάω στη Θεσσαλονίκη στη σχολή του Ευκλείδη να σπουδάσω ασυρματιστής και να φύγω στα καράβια. Ήταν ίσως ο μόνος τρόπος να απαλλαγώ και από τα χωράφια αλλά και να φτιάξω ένα αύριο καλύτερο οικονομικά μιας και στα καράβια οι αμοιβές ήταν αρκετά υψηλές! Οι γονείς μου με παρότρυναν να δώσω μια φορά ακόμη εξετάσεις και μετά να κάνω ό,τι νομίζω! Με έπεισαν και έδωσα στη Φαρμακευτική, όπου και πέρασα. Άρχισα την φοίτησή μου στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης το 1971 χωρίς να ξέρω τι σπουδάζω, τι σημαίνει φαρμακευτική και τι θα κάνω αν ποτέ τελειώσω! Το 1975 τελειώνω τις σπουδές μου και πηγαίνω στον στρατό. Τότε η θητεία ήταν 30 μήνες! Από τον Οκτώβρη του 76 και τέλειωσα τον Μάρτη του 79 Ένα χρόνο νωρίτερα γνωρίζω την σημερινή σύντροφο της ζωής μου και αρραβωνιάζομαι χωρίς ειλικρινά να ξέρω αν θα ασχοληθώ με το αντικείμενο που σπούδασα. Η σύντροφος μου, κόρη αγρότη και αυτή με ιδιαίτερη κοινωνική
συνέντευξη επί προσωπικού καλλιέργεια, κατάγεται από το Φανάρι της Κομοτηνής. Με την παρότρυνσή της αποφασίζω να ανοίξω φαρμακείο στην Κομοτηνή, όπου τότε πρέπει αν θυμάμαι καλά είχε μόνο 10 φαρμακεία χωρίς να έχει στα χωριά άλλα. Οι πιστώσεις τότε ήταν πάνω από χρόνο και πληρώναμε με γραμμάτια. Δεν ήξερα ειλικρινά πού μπαίνω και πού θα με βγάλει. Πριν ανοίξω το φαρμακείο γεννιέται η κόρη μου, η οποία σήμερα στα 35 της χρόνια είναι συνάδελφός μου και μητέρα τριών παιδιών. Η μεγαλη για μένα ευτυχία τα τρία εγγονια μου. Το φαρμακείο τότε στην περιφέρεια ήταν ο χώρος όπου ο φαρμακοποιός άκουγε όλα τα προβλήματα του ασθενή. Με μια λέξη ήσουν «όλα» για τον ασθενή, μα, κυριολεκτικά «όλα»! Οι ανθρώπινες σχέσεις στον υπέρτατο βαθμό. Εδώ είναι και η ουσιαστική διαφορά από το φαρμακείο αστικού τύπου, στο οποίο όχι ότι δεν υπάρχει η ανθρώπινη σχέση αλλά το στοιχείο της «ανωνυμίας» είναι εντονότερο. Ήταν εποχές που ο φαρμακοποιός πραγματικά κέρδιζε και με τη προσφορά του στον ασθενή αλλά και οικονομικά τα χρόνια εκείνα θα πούμε ψέματα εάν δε παραδεχτούμε για τη κερδοφορία μας. Με τα κοινά ασχολιόμουν πάντα. Διατέλεσα Πρόεδρος του Συλλόγου Επιστημόνων Κομοτηνής, με ενεργή τότε πολιτική ανάμειξη και δράση συμμετείχα στα κοινά. Δεν θα ταίριαζε στην καταγωγή μου να ήμουν αδιάφορος με το τι γίνεται στη κοινωνία μας. Επίσης εξελέγην και διατέλεσα Πρόεδρος του ΣΥ.ΦΑ. Ροδόπης και ήμουν μάλιστα από τα ιδρυτικά του μέλη. Με την ιδιότητά μου αυτή συμμετείχα και ως ιδρυτικό μέλος στην ΟΣΦΕ. Οι συνεταιρισμοί ξεκίνησαν με πολύ καλές και σωστές προϋποθέσεις αλλά στην πορεία δεν νομίζω πως πέτυχαν τον απόλυτο στόχο της δημιουργίας τους. Οι φαρμακοποιοί βλέπανε τους Συνεταιρισμούς ως απλά καταστήματα της προσωπικής τους εξυπηρέτησης και όχι ως δικές τους επιχειρήσεις. Έχω την εντύπωση ότι επιτέλους οι συνάδελφοι πρέπει να αποτινάξουν την μεταξύ τους μιζέρια και την αντιπαλότητα και να δούνε από κοινού τους συνεταιρισμούς αλλά και το φαρμακείο 22 η φαρμακόγλωσσα με ολότελα διαφορετικό πρίσμα. Με βάση τα νέα δεδομένα που προέκυψαν από τους μνημονιακούς νόμους, που ήδη είναι εν ισχύ, έκανα τη πρόταση μου για τον εδώ Φαρμακευτικό Σύλλογο Ροδόπης, αλλά και γιατί όχι και για όποιον άλλο σύλλογο και είπα: «Όταν και εφόσον μια άδεια συναδέλφου που αποχωρεί από το επάγγελμα, είναι διαθέσιμη να ενημερώνεται ο Φ.Σ. και είτε όλοι οι συνάδελφοι του Φ.Σ., είτε ένα μέρος αυτών, να αποκτούν την άδεια αυτή και στη συνέχεια να την διαχειρίζονται συνεταιριστικά». Έτσι με πολύ μικρό μετοχικό κεφάλαιο και με την παρουσία βέβαια φαρμακοποιού, περιχαρακώνεται η αγορά της πόλης και δεν διεισδύσουν άσχετοι με τον χώρο, αλλά και έχουμε μια άμεση πια άποψη το πώς λειτούργει ένα συνεταιριστικό φαρμακείο. Έτσι αυτό που για χρόνια τώρα όλοι μιλάμε για συνενώσεις φαρμακείων, θα επιτευχτεί μέσα από το εγχείρημα αυτό, τηρώντας και ελέγχοντας τα πληθυσμιακά κριτήρια. Πολλοί συνάδελφοι και δεν το θεωρώ αυτό κακό, μιας και η εμπειρία έρχεται μέσα από τη συνεχή τριβή, στη δύσκολη περίοδο που περάσαμε με τις καθυστερήσεις των πληρωμών από τον ΕΟΠΥΥ βρέθηκαν απροετοίμαστοι και εκτεθειμένοι στη λαίλαπα της κρίσης. Φαρμακεία με λούξ επιπλώσεις δεν είχαν να καλύψουν τις επιταγές τους. Θα μου πείτε μόνο αυτό φταίει; σίγουρα όχι. Θα τους συμβούλευα π.χ. τα χρήματα που επενδύουν σε επίπλωση να μην είναι πάνω του 1/4 του κεφαλαίου της επιχείρησης του φαρμακείου τους. Είναι μεγάλης σημασίας και για τους νέους αλλά και για τους παλιότερους συναδέλφους το να προσπαθήσουν και να δημιουργήσουν ένα τροφοδότη λογαριασμό κάποιου ύψους (π.χ. έως το διπλάσιο του λογαριασμού του ΕΟΠΥΥ). Έτσι θα μπορούν να αντιμετωπίσουν και τις καθυστερήσεις πληρωμών του ΕΟΠΥΥ και δεν θα εκτίθενται σε δυσάρεστες καταστάσεις, μιας και πάντα υπάρχει η πιθανότητα να βρεθούμε πάλι σε παρόμοιες. Το φαρμακείο είναι κάτι που αν δεν το ερωτευτείς σίγουρα θα σε προδώσει. Θέλει να διακατέχεσαι από έρωτα με αυτό που κάνεις, άσχετα αν στο τέλος σου αποδίδει τα όποια κέρδη. Αν το φαρμακείο το εκμεταλλεύεσαι με απώτερο και μόνο στόχο το κέρδος και δεν αγαπάς πραγματικά αυτό που κάνεις τότε η αποτυχία είναι δεδομένη. Επειδή είμαστε επιστήμονες αλλά και καλώς ή κακώς φέρουμε και την εμπορική ιδιότητα πρέπει να ξέρει κανείς και να μάθει τη σωστή διαχείριση για να μπορεί να αντιμετωπίζει προβλήματα όπως τις ελλείψεις, υποτιμήσεις, σωστές αγορές κ.λπ. Προσωπικά πιστεύω, όσο και αν ακούγεται ουτοπικό αυτό, ότι εάν δεν συνενωθούν τα φαρμακεία δεν διαβλέπω καλό το μέλλον της βιωσιμότητας τους. Κατι πολύ ουσιαστικό για μένα είναι να κατανοήσουμε την επιστημονική μας ιδιότητα, να την ενισχύουμε νέοι και παλαιοί με γνώσεις καθημερινά και να παρέχουμε κάθε τι που έχει σχέση με το φάρμακο στον ασθενή. Θα ήθελα να κάνω και μια έκκληση σε όσους συναδέλφους ασχολούνται με τον συνδικαλισμό σε δεύτερο βαθμό στον Π.Φ.Σ., να μη το βλέπουν απλά παραταξιακά και με κομματικά κριτήρια και να μη χρησιμοποιούν τον θώκο που υπηρετούν για προσωπική ανέλιξη. Η μέχρι τώρα πραγματικότητα έδειξε δυστυχώς αυτό και σίγουρα όσοι λειτουργούν με τέτοια νοοτροπία και τέτοιους σχεδιασμούς δεν θα πρέπει να αποτελούν παράδειγμα προς μίμηση! f Θα ήθελα να κάνω και μια έκκληση σε όσους συναδέλφους ασχολούνται με τον συνδικαλισμό, να μη το βλέπουν απλά παραταξιακά και με κομματικά κριτήρια και να μη χρησιμοποιούν τον θώκο που υπηρετούν για προσωπική ανέλιξη.
συνέντευξη επί προσωπικού από τη Μπιάνκα Μπογδάνου Βασίλειος Κάτσος προεδροσ tου φαρμακευτικου ομιλου εταιρείας και επαναπροσδιορίσαμε την επιχειρηματική μας δραστηριότητα προς αυτή την κατεύθυνση. Με έμφαση στο τρίπτυχο «Έρευνα- Εξωστρέφεια-Επενδύσεις» καταφέραμε να μεταμορφώσουμε την εταιρεία από μια μικρή ελληνική φαρμακευτική εταιρεία σε μία ελληνική πολυεθνική εταιρεία, με σημαντικά μεγέθη. Η Pharmathen είναι σήμερα μία από τις πέντε ταχύτερα αναπτυσσόμενες εταιρείες στην Ελλάδα. Διαθέτουμε τρία υπερσύγχρονα ερευνητικά κέντρα, δύο μονάδες παραγωγής φαρμακευτικών προϊόντων και απασχολούμε 1.000 εργαζόμενους. Ο κύκλος εργασιών της εταιρείας μας ανήλθε πέρυσι στα 181 εκατομμύρια ευρώ, με τις εξαγωγές να καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος της συνολικής μας δραστηριότητας. Συγκεκριμένα, το 1% των εξαγωγών της χώρας αφορούν προϊόντα της Pharmathen. Είμαστε μία από τις 200 μεγαλύτερες βιομηχανίες και μία από τις 150 πιο κερδοφόρες επιχειρήσεις στη χώρα. Ποιά η ιστορία της Pharmathen; H Pharmathen ιδρύθηκε το 1969, με έδρα την Αθήνα και στόχο την δραστηριοποίηση στην ανάπτυξη, παραγωγή και διακίνηση καινοτόμων φαρμακευτικών προϊόντων. Ιδρυτής της εταιρείας ήταν ο πατέρα μας, Νικόλαος Κάτσος. Το 1972 ξεκίνησε η παραγωγή προϊόντων, ενώ το 1975 δημιουργήθηκε το πρώτο προϊόν της Pharmathen. Η διοίκηση της εταιρείας πέρασε στην αδελφή μου Νέλλη και σε μένα το 1993. Από πολύ νωρίς καταλάβαμε ότι η εξωστρέφεια αποτελούσε το μέλλον της Τί σπουδάσατε τελικά και ποιό το σημαντικότερο εφόδιο που πήρατε από τις σπουδές σας; Ξεκίνησα τις σπουδές μου στη Φαρμακευτική έχοντας το όνειρο μετέπειτα να εμπλουτίσω τις σπουδές μου με κάποιο MBA. Όμως το αρχικό μου πλάνο σύντομα ανατράπηκε λόγω του θανάτου του πατέρα μου, όπου οι προτεραιότητες άλλαξαν πλήρως. Εκείνη την περίοδο, το να καταφέρουμε να κρατήσουμε την εταιρεία ήταν η μέγιστη προτεραιότητα για Η έρευνα και η καινοτομία είναι τομείς οι οποίοι χρειάζεται και μπορούν να ενισχυθούν για να συμβάλουν στην ανάδειξη του ελληνικού φαρμάκου ως βασικό εξαγώγιμο προϊόν. Τέτοιου είδους προσανατολισμοί μπορούν να επανακαθορίσουν τον κλάδο μας ως έναν από τους πιο καθοριστικούς κλάδους στην ελληνική οικονομία. 24 η φαρμακόγλωσσα
συνέντευξη επί προσωπικού συνθήκες έχει ενισχύσει την παρουσία της στην εγχώρια αγορά, διπλασιάζοντας τα τελευταία χρόνια το μερίδιό της, μέσα από το διευρυμένο χαρτοφυλάκιο γενοσήμων, πρωτοτύπων αλλά και καλλυντικών προϊόντων που διαθέτει. Στην χώρα μας έπρεπε να φτάσουμε στην Ελλάδα της κρίσης για να συνειδητοποιήσουμε τα οφέλη από τη διευρυμένη χρήση των γενοσήμων. Δυστυχώς όμως ακόμα και σήμερα, μετά από τόσες προσπάθειες και μεταρρυθμίσεις, διαπιστώνουμε ότι τα μέτρα που υλοποιήθηκαν δεν είχαν το επιθυμητό αποτέλεσμα. όλους μας και συνεπώς οι σπουδές μπήκαν δυστυχώς σε δεύτερη προτεραιότητα. Πόσο άλλαξε η αγορά για την εταιρεία σας με την εισαγωγή της δραστικής ουσίας και συνεπώς των γενοσήμων στην συνταγογράφηση; Τα γενόσημα αποτελούν τη λύση. Και αυτό στις Ευρωπαϊκές αγορές το έχουν κάνει πράξη από τις αρχές του 2000. Σε αυτό ακριβώς βασίστηκε και η εταιρεία μας προκειμένου να χαράξει τη διεθνή της στρατηγική. Στόχος μας εξαρχής ήταν να εξάγουμε το ελληνικό φάρμακο και την τεχνογνωσία, στον Άγγλο, στο Γερμανό, στο Γάλλο ασθενή και αυτό κάναμε πράξη. Αναπτυχθήκαμε στις Ευρωπαϊκές αγορές με συνέπεια και την στιγμή που όλες οι χώρες άρχισαν να αναπτύσσουν συστήματα διεύρυνσης της χρήσης των γενοσήμων. Σήμερα η Pharmathen κατέχει σημαντικά μερίδια αγοράς στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και σε συνολικά 85 χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, Καναδά και Αυστραλία. Αξίζει να σημειώσουμε ότι οι εξαγωγές μας αγγίζουν το 1% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών, προσφέροντας 1.000 θέσεις εργασίας στην ελληνική οικονομία. Στην χώρα μας έπρεπε να φτάσουμε στην Ελλάδα της κρίσης για να συνειδητοποιήσουμε τα οφέλη από τη διευρυμένη χρήση των γενοσήμων. Δυστυχώς όμως ακόμα και σήμερα, μετά από τόσες προσπάθειες και μεταρρυθμίσεις, διαπιστώνουμε ότι τα μέτρα που υλοποιήθηκαν δεν είχαν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Όπως είχαμε προβλέψει εξαρχής. Εκφράζοντας τις ισχυρές μας αντιθέσεις αλλά και τις προτάσεις μας, το μερίδιο αγοράς της χρήσης των γενοσήμων αυξήθηκε από το 18% στο 22%, την ίδια στιγμή που οι τιμές των ελληνικών γενοσήμων μειωθήκαν πάνω από σχεδόν 50%! Είναι σαφές λοιπόν ότι η εξαντλητική τιμολογιακή πολιτική που ακολουθήθηκε στα γενόσημα δεν απέδωσε. Απαιτούνται τομές σε βάθος από την πλευρά του κράτους και προσαρμογή των ελληνικών εταιρειών στη νέα πραγματικότητα, ώστε να αναδειχθούν τα πολλαπλά οφέλη και η δυναμική του Ελληνικού φαρμάκου, τόσο σε εγχώριο όσο και σε διεθνές επίπεδο. Η Pharmathen στις αντίξοες αυτές Τί δυσκολίες αντιμετωπίζει η φαρμακευτική παραγωγή στην Ελλάδα της κρίσης; Είναι σαφές ότι τα μέτρα που εφαρμόστηκαν σε συνδυασμό με το PSI αλλά και την παντελή έλλειψη ρευστότητας, δημιούργησαν στην αγορά ασφυκτικές συνθήκες για τις ελληνικές επιχειρήσεις. Ο φαρμακευτικός κλάδος αντιμετωπίζει τα ίδια προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα κάθε επιχείρηση στη χώρα, με μεγαλύτερο πρόβλημα την ανεπαρκή πρόσβαση σε χρηματοδοτικούς μηχανισμούς. Μείζον θέμα αποτελεί η ανάπτυξη και η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας. Η έρευνα και η καινοτομία είναι τομείς οι οποίοι χρειάζεται και μπορούν να ενισχυθούν και θα συμβάλουν στην ανάδειξη του ελληνικού φαρμάκου ως βασικό εξαγώγιμο προϊόν. Τέτοιου είδους προσανατολισμοί μπορούν να επανακαθορίσουν τον κλάδο μας ως έναν από τους πιο καθοριστικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας. Ως επιχειρηματίας και μιλώντας ειλικρινά, είστε αισιόδοξος για το μέλλον της ελληνικής οικονομίας; Είναι πραγματικά δύσκολη ερώτηση. Για να είναι κανείς ακριβής στην τοποθέτησή του, δεν αρκεί η ειλικρίνεια, αλλά χρειάζεται προσεκτική ανάλυση των δεδομένων. Τα τελευταία χρόνια η οικονομία βρίσκεται σε παρατεταμένη ύφεση, η οποία προκαλεί συνθήκες ασφυξίας στις επιχειρήσεις και τους πολίτες. Μέσα στο 2014, υπήρξαν σημάδια σταθεροποίησης. Απαιτούνται βαθιές τομές και μεταρρυθμίσεις, οι οποίες θα οδηγήσουν σε βελτίωση της μακροοικονομίας και θα δημιουργήσουν ένα πλαίσιο σταθερότητας στο επιχειρείν. Η περίπτωση της Pharmathen αποδεικνύει ότι υπάρχουν σημαντικές δυνα- 26 η φαρμακόγλωσσα
συνέντευξη επί προσωπικού τότητες ανάκαμψης και εν μέσω κρίσης. Το μήνυμα, πάνω στο οποίο βασίζεται το επιχειρηματικό μας μοντέλο για ανάπτυξη, είναι ξεκάθαρο: διαφοροποίηση και εξωστρέφεια. Υπάρχει μια ευθύνη που έρχεται με την θέση σας ως προς την κοινωνία. Μέσα από διάφορες κινήσεις σας, μεταξύ άλλων και της 10μελούς μουσικής μπάντας ονόματι Pharmaκλήδες, δείχνετε να είστε ευαισθητοποιημένος απέναντι στον συνάνθρωπο. Ποιά τα προσεχή σας πλάνα όσον αφορά την κοινωνική προσφορά; Στη Pharmathen θεωρούμε χρέος και προνόμιο την συνεχή και ουσιαστική κοινωνική προσφορά και βάση αυτού αναπτύσσουμε το πρόγραμμα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης. Διαφοροποίηση του προγράμματος ΕΚΕ της εταιρείας αποτελούν οι «Pharmaκλήδες», η πρώτη εταιρική μουσική μπάντα που δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία των εργαζομένων. Η Pharmathen ενθαρρύνει και στηρίζει πρωτοβουλίες των εργαζομένων, οι οποίες έχουν ως σκοπό την κοινωνική προσφορά. Στηρίζει με διάφορα μέσα ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες και υλοποιεί δράσεις που προωθούν τον εθελοντισμό, τον αθλητισμό, τον πολιτισμό και την εκπαίδευση. Είμαστε μια μεγάλη οικογένεια με 1.000 εργαζομένους στον όμιλο μας και όλοι μας έχουμε ψηλά την υπευθυνότητά μας. Αυτό που λέμε ξεκάθαρα είναι ότι: κερδίζουμε στο εξωτερικό -μέσα από τις εξαγωγές μας- και επενδύουμε στην Ελλάδα. Μιλήστε μου για το άνοιγμα της Pharmathen στο καλλυντικό. Η Pharmathen προχώρησε πρόσφατα στην ενίσχυση της σχέσης της με τον χώρο του φαρμακείου με τη διάθεση και άλλων προϊόντων, πέραν των φαρμακευτικών. Σε αυτό το πλαίσιο, αντιπροσωπεύουμε διεθνώς αναγνωρισμένα brands, όπως είναι τα Nuxe, Bioderma και Gum, τα οποία διανέμονται από τα φαρμακεία. Στόχος μας είναι να ενισχύσουμε περαιτέρω το χαρτοφυλάκιό μας, με εισαγωγή και άλλων brands στο άμεσο μέλλον έτσι ώστε να δημιουργήσουμε μια ισχυρή συνεργασία με τον Έλληνα φαρμακοποιό. Πολλοί επιχειρηματίες έχουν επικαλεστεί ως βοήθημα το βιβλίο «Η Τέχνη του Πολέμου» για την επαγγελματική τους επιτυχία. Τελικά μόνο μέσα από «πόλεμο» μπορεί μια επιχείρηση να ανθίσει; Ποια η δική σας προσέγγιση; Το επιχειρείν απαιτεί καθημερινές «μάχες». Απαιτεί να είσαι «μάχιμος» και «ετοιμοπόλεμος», προκειμένου να προσαρμοστείς στις απαιτήσεις της εκάστοτε εποχής και των συνεχώς μεταβαλλόμενων συνθηκών της αγοράς. Απαιτείται εγρήγορση, αναλυτική ικανότητα, ευελιξία, προσαρμοστικότητα και ανάληψη ρίσκων, όταν κρίνεται αναγκαίο. Υπό αυτήν την έννοια, ναι, πρόκειται για «πόλεμο». Και η Pharmathen είναι μάχιμη με όπλα της την διαφοροποίηση και την εξωστρέφεια, ώστε να ανταγωνίζεται επιτυχώς στις διεθνείς αγορές και να αποτελεί μοντέλο επιχειρηματικής ανάπτυξης στην Ελλάδα. Πάνω από όλα όμως χρειάζεται επιχειρηματικό όραμα και προσήλωση στην επίτευξη των στόχων, με συνέπεια και συνέχεια. Αν μπορούσατε να αλλάξετε κάτι στο ελληνικό σύστημα Υγείας, τι θα ήταν; Το σύστημα Υγείας της χώρας μας ταλανίζεται από αγκυλώσεις και αδυναμίες προσαρμογής στις νέες συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί και συνεχώς μεταβάλλονται. Τα τελευταία χρόνια, δοκιμάζεται από σοβαρές ελλείψεις πόρων και ανεπαρκές θεσμικό πλαίσιο. Ο καθένας μας μπορεί να έχει συγκεκριμένες ιδέες και απόψεις. Αυτό που έχουμε βιώσει είναι ότι με κάθε αλλαγή ηγεσίας αλλάζει και η στρατηγική. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μένουν όλα στον αέρα και ποτέ να μην ολοκληρώνεται τίποτα. Αυτό που χρειάζεται είναι ισχυρή δέσμευση και υλοποίηση των αποφασισμένων. Είναι σαφές όμως ότι το παρόν σύστημα έχει οδηγήσει σε υποβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τον πολίτη, λόγω έλλειψης πόρων. Ας μην βιαστούμε όμως να καταλήξουμε ότι χρειάζονται και άλλα χρήματα. Αυτό που χρειάζεται είναι να παρθούν τολμηρές αποφάσεις που θα αποδεσμεύσουν από το σύστημα πόρους που δαπανώνται σήμερα άσκοπα ή σε μη ανταποδοτικές ενέργειες. Χρειάζονται αποφάσεις και τομές, όχι πλέον οριζόντιες αλλά σε βάθος. Ποιά ήταν η καλύτερη συμβουλή που λάβατε μέχρι τώρα; Το παρόν που χτίζεις, πρέπει να μοιάζει με το μέλλον που ονειρεύεσαι. Και η πορεία της Pharmathen επιβεβαιώνει ότι κάθε στόχος είναι εφικτός, εφόσον υποστηριχθεί από τον κατάλληλο σχεδιασμό και τις σωστές συνεργασίες. Το επιχειρηματικό μας μοντέλο ήταν φιλόδοξο και στόχευε ψηλά. Καταφέραμε να υλοποιήσουμε τους στόχους μας, χάρη στη θέληση και την εμμονή στο αναπτυξιακό μας πρόγραμμα. Χάρη στη συμβολή και των ανθρώπων μας, φτάσαμε σε ένα αξιόλογο σημείο και στοχεύουμε ακόμα πιο ψηλά έτσι ώστε να διεθνοποιήσουμε ακόμα περισσότερο την παρουσία μας. f Είναι σαφές όμως ότι το παρόν σύστημα έχει οδηγήσει σε υποβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τον πολίτη, λόγω έλλειψης πόρων. Ας μην βιαστούμε όμως να καταλήξουμε ότι χρειάζονται και άλλα χρήματα. Αυτό που χρειάζεται είναι να παρθούν τολμηρές αποφάσεις που θα αποδεσμεύσουν από το σύστημα πόρους που δαπανώνται σήμερα άσκοπα ή σε μη ανταποδοτικές ενέργειες 28 η φαρμακόγλωσσα
ευ ζειν από τον Αναστάσιο Παπαλαζάρου, Κλινικό Διαιτολόγο-Διατροφολόγο, PhD, πηγή: www.iatronet.gr ευ ζειν Tα οφέλη της Νηστείας Το μεγάλο διατροφικό πλεονέκτημα της νηστείας είναι η αυξημένη κατανάλωση φυτικών ινών Τις μέρες αυτές άλλος για περισσότερο χρόνο (σαράντα μέρες), άλλος για λιγότερο, νηστεύουμε τηρώντας τις θρησκευτικές μας παραδόσεις. Οι ρίζες του συγκεκριμένου διατροφικού προτύπου (αποφυγή τροφών του ζωικού βασιλείου) έχει τις ρίζες του στην Αρχαία Ελλάδα, όπου πρώτος ο Πυθαγόρας μίλησε για τα πλεονεκτήματα του. Αργότερα και άλλες θρησκείες (Βουδισμός, Ινδουισμός) αναφέρθηκαν στις θετικές επιδράσεις του συγκεκριμένου τρόπου διατροφής. Ποιο είναι το κύριο πλεονέκτημα της νηστείας; Το μεγάλο διατροφικό πλεονέκτημα της νηστείας είναι η αυξημένη κατανάλωση φυτικών ινών. Έτσι, ενώ η μέση κατανάλωση φυτικών ινών στις αναπτυγμένες χώρες είναι 12-18 γραμ. την ημέρα με συνιστώμενη ποσότητα τα 25-30γραμ. την ημέρα, παρατηρήθηκε ότι κατά την διάρκεια της νηστείας, λόγω της αυξημένης κατανάλωσης φρούτων, λαχανικών και οσπρίων φτάνει τα 30-42 γραμ. την ημέρα. Είναι γνωστό πως οι φυτικές ίνες μειώνουν τα επίπεδα λιπιδίων και γλυκόζης στο αίμα, συμβάλλουν στην καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας και προφυλάσσουν από ορισμένες μορφές καρκίνου. Με την αυξημένη κατανάλωση λαχανικών, φρούτων, ακατέργαστων δημητριακών και λαδιού (κυρίως ελαιολάδου) θωρακίζουμε τον οργανισμό μας με καροτίνες (Β καροτίνη, λυκοπένιο), βιοφλαβονοειδή (κουερσιτίνη και λουτεϊνη) και βιταμίνες που είναι γνωστά πλέον για την αντιοξειδωτική τους δράση και την τόνωση του ανοσοποιητικού μας συστήματος. φωτό: www.shutterstock.com Επίσης, η μείωση της κατανάλωσης του κορεσμένου λίπους που συναντάται σε γαλακτοκομικά προϊόντα και κρέατα και θεωρείται πλέον ο κυριότερος παράγοντας κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα, συγκαταλέγεται στα σημαντικά πλεονεκτήματα της νηστείας. Τι συμβαίνει με την έλλειψη διαφόρων θρεπτικών συστατικών που παρατηρούνται κατά τη νηστεία; Το ασβέστιο και ο ψευδάργυρος είναι στοιχεία που θα πρέπει να προσεχθούν κατά τη νηστεία. Γνωρίζουμε ότι περισσότερο από το 70% του απαιτούμενου ασβεστίου ημερησίως προέρχεται από τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Το ασβέστιο συναντάται και σε τροφές του φυτικού βασιλείου, όπως στο σπανάκι και τα φασόλια αλλά η περιεκτικότητα σε οξαλικά οξέα των τροφών αυτών εμποδίζει σημαντικά την απορρόφησή του. Όμως τροφές όπως το μπρόκολο, το ταχίνι, τα αμύγδαλα και το λάχανο έχουν μικρή περιεκτικότητα σε οξαλικά οξέα και συνεπώς το ασβέστιό τους είναι πιο εύκολα απορροφήσιμο. Η συμβολή του ψευδαργύρου στο ανοσοποιητικό σύστημα είναι μεγάλη. Έλλειψη ψευδαργύρου μειώνει την παραγωγή αντισωμάτων, εξασθενώντας το αμυντικό σύστημα του οργανισμού. Η παρατεταμένη νηστεία μπορεί να δημιουργήσει αδυναμία του οργανισμού μας και χρειάζεται η σύσταση του ειδικού καθώς το φυτικό βασίλειο δύσκολα μπορεί να καλύψει τις διατροφικές μας απαιτήσεις σε ψευδάργυρο. Σε ότι αφορά τη μειωμένη πρόσληψη πρωτείνης (λόγω της αποφυγής κρέατος, γαλακτοκομικών και ψαριών), δεν επηρεάζεται ουσιαστικά το ισοζύγιο αζώτου του οργανισμού, ειδικά όταν γίνεται για μικρό χρονικό διάστημα. Η μη κατανάλωση κρέατος όμως σχετίζεται με τη μειωμένη πρόσληψη σιδήρου. Είναι γνωστό πως ο σίδηρος που υπάρχει στο φυτικό βασίλειο έχει χαμηλή βιοδιαθεσιμότητα, δηλαδή απορροφάται σε μικρές ποσότητες εξαιτίας ορισμένων συστατικών (π.χ φυτικό οξύ, τανίνες, οξαλικό οξύ) που υπάρχουν στις τροφές αυτές. Έτσι, για παράδειγμα τροφές όπως τα φασόλια και οι φακές, ενώ περιέχουν ικανοποιητική ποσότητα σιδήρου, αυτός είναι ελάχιστα εκμεταλλεύσιμος από τον οργανισμό μας. Δεν είναι όμως μόνο ο σίδηρος. Επίσης η βιταμίνη Β12 που σχετίζεται με την ανάπτυξη των ερυθροκυττάρων, προσλαμβάνεται και αυτή σε μικρές ποσότητες γιατί κατά κύριο λόγο βρίσκεται στο ζωικό βασίλειο. Έτσι για τα στοιχεία αυτά, παρατηρούνται χαμηλές συγκεντρώσεις τους στο αίμα σε παρατεταμένη νηστεία. Συμπτώματα δεν εμφανίζονται απαραιτήτως αν δεν υπάρχει προ νηστείας μειωμένη πρόσληψή τους ή δεν έχουμε αυξημένες απώλειες σιδήρου κατά τη διάρκεια της νηστείας (π.χ. αιμορραγίες, έμμηνος ρύση). Eιδικότερα για τις γυναίκες λοιπόν που νηστεύουν για μεγάλο χρονικό διάστημα και για να αποφευχθούν η εύκολη κόπωση, οι ζαλάδες και η αδυναμία, θα πρέπει να καταναλώνονται όσπρια, δημητριακά πρωινού (συνήθως είναι εμπλουτισμένα με σίδηρο), ενώ πολύ καλή πηγή σιδήρου αποτελούν και τα θαλασσινά. Επίσης, θα πρέπει παράλληλα να αυξήσουμε την πρόσληψη βιταμίνης C που αυξάνει την απορρόφηση σιδήρου. Αναμφίβολα λοιπόν η νηστεία όταν γίνεται για μικρό χρονικό διάστημα συμβάλλει πραγματικά στη σωματική μας αποτοξίνωση. Χρειαζόμαστε ιδιαίτερη προσοχή και την γνώμη του ειδικού, όταν νηστεύουμε για μεγάλο χρονικό διάστημα, γιατί στερούμε από τον οργανισμό μας ορισμένα δυσαναπλήρωτα θρεπτικά συστατικά που κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις μπορεί να αποβεί επικίνδυνο. f Eιδικότερα για τις γυναίκες λοιπόν που νηστεύουν για μεγάλο χρονικό διάστημα και για να αποφευχθούν η εύκολη κόπωση, οι ζαλάδες και η αδυναμία, θα πρέπει να καταναλώνονται όσπρια, δημητριακά πρωινού (συνήθως είναι εμπλουτισμένα με σίδηρο), ενώ πολύ καλή πηγή σιδήρου αποτελούν και τα θαλασσινά. 30 η φαρμακόγλωσσα η φαρμακόγλωσσα 31
ιατρικό θέμα από τους Σωτήρη Σιδέρη, Φαρμακοποιό-Βιολόγο MSc., PhD. και Ηλία Μπολτσή, Βιολόγο, MSc. ιατρικό θέμα Η επέλαση των Γενόσημων ή αλλιώς... παπούτσι απ τον τόπο σου! Tα τελευταία χρόνια έχει απασχολήσει ποικιλοτρόπως τον ευαίσθητο και πολύπαθο χώρο της υγείας το ζήτημα της υποχρεωτικής εισόδου -στη φαρμακευτική αγορά- των λεγόμενων γενοσήμων (ή πιο σωστά ομοιοδραστικών) φαρμάκων. Το ζήτημα απασχολεί τους επιστήμονες της υγείας και κυρίως τους δικαιούχους της κοινωνικής ασφάλισης που αγωνιούν για την ποιότητα των φαρμάκων που θα τους συνταγογραφούνται και θα επηρεάζουν την υγεία και άρα την ποιότητα ζωής τους. Ο όρος γενόσημο (generic) φάρμακο αποτελεί συχνά αντικείμενο αντιπαραθέσεων μεταξύ φωτό: www.shutterstock.com κών συστατικών και πιθανόν και άλλων βοηθητικών ουσιών στην ειδική και συγκεκριμένη τελική μορφή που αυτό χορηγείται σε ασθενή με συγκεκριμένο πρόβλημα υγείας. Η δραστική ουσία αποτελεί τον πυρήνα ή την «ψυχή» του φαρμάκου. Ως δραστική ουσία φαρμάκου ορίζεται ένα συστατικό ή συνδυασμός συστατικών που περιέχονται στην τελική (χορηγούμενη) φαρμακομορφή (σκεύασμα), τα οποία με ορισμένο και συγκεκριμένο ειδικών και μη. Το ζήτημα είναι λεπτό και θα επιχειρήσουμε να ρίξουμε λίγο φως χρησιμοποιώντας βασικούς ορισμούς και αρχές της φαρμακολογίας, με σκοπό την αποσαφήνιση εννοιών και την ενημέρωση κάθε ενδιαφερομένου. Ως φάρμακο ορίζεται κάθε συγκεκριμένη δόση ενός ή μίγματος δραστιτρόπο προκαλούν κάποια δράση στον οργανισμό του λήπτη (φαρμακολογικό αποτέλεσμα). Μεγάλο ποσοστό δραστικών ουσιών αλληλεπιδρούν στον οργανισμό με ειδικά μόρια-στόχους (υποδοχείς) και έχουν συντεθεί στο εργαστήριο για να επιδρούν σε αυτά τα μόρια και μόνο (εξειδίκευση δράσης). Η βιοϊσοδυναμία είναι η αναγκαία και ικανή απαίτηση από τις ελεγκτικές αρμόδιες αρχές, ώστε να επιτραπεί η κυκλοφορία αντιγράφου (μη πρωτοτύπου) φαρμάκου. Αφορά σε εργαστηριακούς και κλινικούς ελέγχους που αποδεικνύουν ότι το νέο φάρμακο είναι θεραπευτικά ισοδύναμο και εξίσου ασφαλές με κάποιο που κυκλοφορεί ήδη (πρωτότυπο). Μια ή περισσότερες δραστικές ουσίες μορφοποιούνται με την βοήθεια των εκδόχων σε φαρμακευτικά σκευάσματα, έτοιμα προς χορήγηση, συνήθως σε προκαθορισμένες δόσεις. Ως έκδοχο ορίζεται κάθε φαρμακολογικά αδρανής ουσία, η οποία συνδυάζεται με ένα ή περισσότερα δραστικά μόρια με σκοπό την παρασκευή ασφαλούς και σταθερής φαρμακομορφής, έτοιμης προς εφαρμογή ή χορήγηση (σκεύασμα). Τα έκδοχα δεν έχουν καμιά άμεση φαρμακολογική δράση (δεν προκαλούν φαρμακολογικό αποτέλεσμα), αλλά μπορούν έμμεσα να επηρεάσουν τη φαρμακολογική ενεργότητά του ή των δραστικών συστατικών, τροποποιώντας παραμέτρους που αφορούν το «ταξίδι» της δραστικής ουσίας προς το στόχο της ή τη σταθερότητα και την άρτια φυσικοχημική της κατάσταση. Ο ρόλος τους είναι καθαρά επικουρικός. Έτσι, μπορούν να καλύπτουν τη δυσάρεστη οσμή ή γεύση του δραστικού συστατικού, να προστατεύουν τη δραστική ουσία από την οξειδωτική δράση του αέρα και την υγρασία, να διευκολύνουν την είσοδο του δραστικού συστατικού σε σωματικές κοιλότητες (έκδοχα αερολυμάτων), να δίνουν τη δυνατότητα παρασκευής διαφορετικών φαρμακοτεχνικών μορφών της ίδιας δραστικής ουσίας (π.χ. αντιαλλεργικές ουσίες σε μορφή χαπιού, σιροπιού ή κρέμαςαλοιφής). Η μοναδική παρενέργεια που μπορεί να προκληθεί από τα έκδοχα των φαρμάκων, με την προϋπόθεση ότι γίνεται σωστή συντήρηση, φύλαξη και ορθολογική χρήση αυτών, είναι οι αλλεργικές αντιδράσεις, οι οποίες όμως χαρακτηρίζουν κάθε άτομο και είναι μη προβλέψιμες. Το αν θα εμφανίσει κάποιος οργανισμός αλλεργία σε ορισμένο έκδοχο, εκ φύσεως του προβλήματος δεν μπορεί να αποτελεί πρώτο μέλημα του υγειονομικού, ούτε βέβαια είναι δυνατόν ο ασθενής να υποβάλλεται σε τεστ ευαισθησίας για όλα τα έκδοχα του φαρμάκου που πρόκειται κάθε φορά να του χορηγηθεί. Να ξεκαθαριστεί στο σημείο αυτό ότι αναφερόμαστε σε αλλεργίες στα έκδοχα και όχι στη δραστική ουσία. Κάθε δραστική ουσία που κυκλοφορεί στο λιανεμπόριο υπό συγκεκριμένη εμπορική ονομασία, μπορεί νόμιμα να αντιγραφεί, μετά από τη λήξη του χρόνου πατέντας, που εξασφαλίζει απόσβεση των τεράστιων πόρων που επενδύθηκαν κατά την έρευνα και ανάπτυξη από την πρωτοπόρο εταιρία. Κάθε φάρμακο που περιέχει την ίδια δραστική ουσία με το πρωτότυπο φάρμακο, ονομάζεται αντίγραφο ή γενόσημο του πρωτοτύπου και οφείλει να είναι βιοϊσοδύναμο και θεραπευτικώς ισοδύναμο με αυτό, ώστε να κατοχυρώσει δυνατότητα παράλληλης κυκλοφορίας με τις ίδιες θεραπευτικές ενδείξεις. Η βιοϊσοδυναμία είναι η αναγκαία και ικανή απαίτηση από τις ελεγκτικές αρμόδιες αρχές, ώστε να επιτραπεί η κυκλοφορία αντιγράφου (μη πρωτοτύπου) φαρμάκου. Αφορά σε εργαστηριακούς και κλινικούς ελέγχους που αποδεικνύουν ότι το νέο φάρμακο είναι θεραπευτικά ισοδύναμο και εξίσου ασφαλές με κάποιο που κυκλοφορεί ήδη (πρωτότυπο). Δύο ή και περισσότερα βιοϊσοδύναμα προϊόντα είναι δυνατόν να περιέχουν όμοια αλλά 34 η φαρμακόγλωσσα η φαρμακόγλωσσα 35
ιατρικό θέμα και διαφορετικά έκδοχα και αυτό είναι αποδεκτό και σύννομο, αρκεί η παρασκευάστρια εταιρία να προσδιορίζει επακριβώς τις διαφορές και να πιστοποιεί ότι δεν επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια του τελικού προς χρήση σκευάσματος. Στη χώρα μας αρμόδιος φορέας για τη διενέργεια τέτοιων ελέγχων είναι ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων και επίσης ο αντίστοιχος Ευρωπαϊκός Οργανισμός. Εφόσον η γνωμοδότηση των φορέων είναι θετική, τότε είναι ελεύθερη η διακίνηση των γενοσήμων στην εθνική αγορά φαρμάκου. Τα γενόσημα φάρμακα οφείλουν λοιπόν να είναι ασφαλή και εξίσου αποτελεσματικά (μέσα σε συγκεκριμένα και προκαθορισμένα περιθώρια απόκλισης) με τα πρωτότυπα φάρμακα της κατηγορίας τους. Προϋπόθεση γι αυτό, αποτελεί η σωστή, υπό προδιαγρα- 36 η φαρμακόγλωσσα φές και απρόσκοπτη λειτουργία των ελεγκτικών μηχανισμών. Να επισημανθεί εδώ ότι, το γεγονός πως μια εταιρία διατηρεί εργοστάσιο παραγωγής σε οικονομικά αδύναμες (αναπτυσσόμενες) χώρες δε σημαίνει αυτόματα πως δεν εφαρμόζονται τα απαιτούμενα κριτήρια ποιότητας και πως ό,τι παράγεται εκεί είναι απαραίτητα υποδεέστερο και επικίνδυνο. Εξάλλου, όλες οι μεγάλες εταιρίες διατηρούν μονάδες παραγωγής σε χώρες με χαμηλό κόστος παραγωγής. Το δίλλημα επί της παρούσης είναι αν επιθυμούμε να εισάγουμε τα πάντα εις το διηνεκές ή να στηρίξουμε τις Ελληνικές Φαρμακοβιομηχανίες που παρέχουν αποδεδειγμένα υψηλής ποιότητας αντίγραφα φάρμακα και επιπλέον δίνουν εργασία σε εκατοντάδες Έλληνες επιστήμονες και τεχνικούς, που Το δίλλημα επί της παρούσης είναι αν επιθυμούμε να εισάγουμε τα πάντα εις το διηνεκές ή να στηρίξουμε τις Ελληνικές Φαρμακοβιομηχανίες που παρέχουν αποδεδειγμένα υψηλής ποιότητας αντίγραφα φάρμακα και επιπλέον δίνουν εργασία σε εκατοντάδες Έλληνες επιστήμονες και τεχνικούς, που στα χρόνια της κρίσης εγκαταλείπουν μαζικά μια Ελλάδα που δεν έχει να τους προσφέρει τίποτε άλλο παρά γερές δόσεις κατάθλιψης. φωτό: www.shutterstock.com στα χρόνια της κρίσης εγκαταλείπουν μαζικά μια Ελλάδα που δεν έχει να τους προσφέρει τίποτε άλλο παρά γερές δόσεις κατάθλιψης. Επιπλέον η ανάπτυξη και η εξωστρέφεια για να υλοποιηθούν και από όραμα να γίνουν πράξη και χορηγοί ελπίδας, απαιτείται ενεργοποίηση και στήριξη των αξιόπιστων μονάδων παραγωγής που διαθέτουμε στη χώρα. Ας γίνουμε αρωγοί σε αυτό όλοι μας ο καθείς από το μετερίζι του Κλείνοντας να υπενθυμίσουμε πως οι υγειονομικοί μας διαθέτουν την απαιτούμενη εκπαίδευση, επιστημονική γνώση και αίσθημα ευθύνης, ώστε να αξιολογήσουν και στην πράξη, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων που χορηγούν, και με την αρωγή της πολιτείας να εγγυηθούν στον ασθενή τους για την ασφάλειά τους, τιμώντας την σχέση αμοιβαίας εμπιστοσύνης και σεβασμού που έχουν f οικοδομήσει. n