ΛΑΝΙΤΕΙΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2016-2017 ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ-ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 29/05/2017 ΒΑΘΜΟΣ: ΤΑΞΗ: Γ ΥΠΟΓΡ. ΚΑΘΗΓΗΤΗ: ΧΡΟΝΟΣ: 2 ΩΡΕΣ ΟΝΟΜΑ: ΤΜΗΜΑ: ΑΡ: ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ( Μονάδες 4 ) ΤΟ ΓΡΑΠΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΠΕΝΤΕ (5) ΣΕΛΙΔΕΣ ΟΛΕΣ ΟΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΝΑ ΔΟΘΟΥΝ ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΑΠΑΝΤΗΣΗΣ ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ Η ΧΡΗΣΗ ΔΙΟΡΘΩΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ Να απαντήσεις ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ και στις ΔΥΟ (2) ερωτήσεις. 1. Να γράψεις στα φύλλα απάντησής σου τους αριθμούς της στήλης Α και δίπλα από τον καθένα το αντίστοιχο γράμμα με το ορθό περιεχόμενο της στήλης Β. Προσοχή: στη στήλη Β περισσεύει ένα σημείο. (4Χ0,5 = μον.2) ΣΤΗΛΗ Α ΣΤΗΛΗ Β 1. Οδυσσέας Ανδρούτσος Α. Ελληνοτουρκικός Πόλεμος 1897 2. Όθωνας Β. Ελληνική Επανάσταση 3. Βενιζέλος Γ. Εθνικοαπελευθερωτικός Αγώνας 1955-59 4. Γρηγόρης Αυξεντίου Δ. Βαλκανικοί πόλεμοι Ε. Επανάσταση 3 ης Σεπτεμβρίου 2. Να προσδιορίσεις, αν το περιεχόμενο των ακόλουθων προτάσεων είναι «σωστό» ή «λάθος», γράφοντας στα φύλλα απάντησής σου τη λέξη «σωστό» ή «λάθος» δίπλα από το γράμμα που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση: (4Χ0,5 = μον.2) α) Το Σύνταγμα του 1844 καθιέρωνε ως πολίτευμα την απόλυτη μοναρχία. β) Οι Εβραίοι διώκονταν από τους Ναζί. γ) Σύμφωνα με την «αρχή της δεδηλωμένης», πρωθυπουργός διοριζόταν μόνο εκείνος που είχε την υποστήριξη της πλειοψηφίας της Βουλής. δ) Το 1960 οι Κύπριοι αξίωσαν με δημοψήφισμα την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. 1
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ ( Μονάδες 6 ) Να απαντήσεις σε ΔΥΟ (2) ΜΟΝΟ από τις πιο κάτω ερωτήσεις. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με τρεις (3) μονάδες. 1. Να γράψεις κατατοπιστικά σημειώματα για τα πιο κάτω: α) Συνέδριο της Βιέννης 1815 (αποφάσεις) (μον. 1) β) Εθνικός Διχασμός (μον. 1) γ) Φιλική Εταιρεία (σκοπός- τρόπος λειτουργίας) (μον. 1) 2. Να γράψεις τρεις (3) λόγους για τους οποίους απέτυχε η επανάσταση στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες και τρεις(3) λόγους για τους οποίους εδραιώθηκε στον νότιο ελλαδικό χώρο. 3. Τι ήταν η Μεγάλη Ιδέα και ο αλυτρωτισμός και πώς επηρέασαν την ελληνική εξωτερική πολιτική μέχρι το 1922; ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ ( Μονάδες 8 ) Να απαντήσεις σε ΔΥΟ (2) ΜΟΝΟ από τις πιο κάτω ερωτήσεις. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με τέσσερις (4) μονάδες. Προσοχή: η αντιγραφή αυτούσιων χωρίων από τις πηγές, χωρίς περαιτέρω επεξεργασία τους, αξιολογείται με μηδέν (0) μονάδες. 1. Αφού μελετήσεις προσεκτικά τα πιο κάτω παραθέματα και με βάση τις ιστορικές σου γνώσεις: (α) Να αναφέρεις τον τρόπο πολιτειακής οργάνωσης των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής. (μον. 2) (β) Να αναζητήσεις επιδράσεις των πολιτικών θέσεων του Διαφωτισμού τόσο στον τρόπο πολιτειακής οργάνωσης των Η.Π.Α όσο και στη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας. (μον. 2) Α. Είναι αλήθεια ότι δε θα ήταν συνετό να αλλάζουμε τις κυβερνήσεις που έχουν επιλεχθεί προ πολλού επικαλούμενοι επιπόλαια και συγκυριακά προσχήματα. Εξάλλου, η ιστορική εμπειρία έχει δείξει ότι συχνά οι άνθρωποι προτιμούν να υποστούν τα κακά παρά να πάρουν τον νόμο στα χέρια τους και να καταστρέψουν τους θεσμούς µε τους οποίους έχουν μάθει να ζουν. Αλλά, όταν η κατάχρηση και ο σφετερισμός της εξουσίας οδηγεί στον απόλυτο δεσποτισμό, οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα να την αλλάξουν και να βρουν νέους τρόπους προστασίας για τη µμελλοντική τους ασφάλεια. Γι' αυτούς τους λόγους οι Αποικίες αυτές έδειξαν μέχρι σήμερα υπομονή και ωθούνται στην ανάγκη να αλλάξουν το παλιό σύστημα διακυβέρνησής τους. Η ιστορία του σημερινού μονάρχη της Αγγλίας είναι µια ιστορία συνεχών αδικιών και σφετερισμών, που αποσκοπούν στο να επιβάλουν µια απόλυτη τυραννία εις βάρος αυτών των Πολιτειών. Γι αυτό, οι αντιπρόσωποι των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, στη Γενική Συνέλευση, κάνοντας έκκληση στον Ανώτατο Δικαστή του κόσμου για την εντιμότητα των προθέσεών μας, στο όνομα της και διά της αρχής του καλού λαού αυτών των αποικιών, ορκίζονται επισήμως και διακηρύττουν ότι αυτές οι ενωμένες αποικίες είναι, και έχουν το δικαίωμα να είναι ελεύθερα και ανεξάρτητα κράτη. Ότι απαλλάσσονται από κάθε υποταγή στο βρετανικό στέμμα http://www.let.rug.nl/~usa/d/. The Final Text of the Declaration of Independence, July 4, 1776 2
Β. Άρθρο 4. Κάθε Πολιτεία θα επιδεικνύει πίστη και αναγνώριση στους νόμους, αρχεία και δικαστικές αποφάσεις κάθε άλλης Πολιτείας. Το Κογκρέσο μέσω νομοθεσίας δύναται να καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο αυτοί οι νόμοι, αρχεία και αποφάσεις θα αποδεικνύονται και την εφαρμογή τους. Νέες Πολιτείες δύνανται να εισέλθουν στην Ένωση ύστερα από απόφαση του Κογκρέσου, αλλά δε θα δύνανται να δημιουργηθούν νέες Πολιτείες εντός των εδαφών καμιάς Πολιτείας. Το Κογκρέσο θα έχει την δικαιοδοσία να δημιουργήσει όλους τους απαραίτητους κανόνες και ρυθμίσεις που θα προστατεύουν τα εδάφη ή άλλη περιουσία που ανήκει στις Ηνωμένες Πολιτείες και τίποτε στο Σύνταγμα αυτό δεν θα θεωρείται ότι περιορίζει τα δικαιώματα των Ηνωμένων Πολιτειών ή οποιασδήποτε Πολιτείας. Άρθρο 6. Αυτό το Σύνταγμα και όλοι οι νόμοι των Ηνωμένων Πολιτειών που θα δημιουργηθούν ως αποτέλεσμα του και όλες οι συνθήκες που έχουν γίνει ή θα γίνουν υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Πολιτειών, θα είναι ο ανώτατος νόμος της χώρας και οι δικαστές των Πολιτειών θα δεσμεύονται από αυτόν, εκτός εάν αντιτίθεται σε προβλέψεις του Συντάγματος ή τους νόμους των Πολιτειών Tο Σύνταγμα των ΗΠΑ https://irakliotis.gr/blog/?p=1260 2. Αφού μελετήσεις προσεκτικά τα πιο κάτω παραθέματα και με βάση τις ιστορικές σου γνώσεις να απαντήσεις στα πιο κάτω ερωτήματα: (α) Στο πιο κάτω δημοτικό τραγούδι ο Καποδίστριας χαρακτηρίζεται ως «φρόνιμος» για την Ελλάδα. Να δικαιολογήσετε τον χαρακτηρισμό, παρουσιάζοντας το έργο του στον στρατιωτικό και τον εκπαιδευτικό τομέα. (μον. 3) (β) Ποια κριτική δέχτηκε ο Καποδίστριας για την πολιτική του στον τομέα της εκπαίδευσης. Συμφωνείτε ή διαφωνείτε και γιατί; (μον. 1) Α. Τον Καποδίστρια εστείλανε για να μας κυβερνήσει, κι αυτός μας εκυβέρνησε σαν φρόνιμος οπού ήταν. Πρώτα επήρε τ άρματα από τους στρατιώτες κι ύστερ από τους αρχηγούς και τους καπεταναίους κι εσύστησε το τακτικό, έβαλε σ όλα τάξη κι ήθελε και τα σύνορα πολύ να τα τεντώσει. Και δυο μινίστροι φθονεροί έβαλαν κακή γνώμη κι έβαλαν και τον σκότωσαν στης εκκλησιάς την πόρτα. Σοφοκλής Δημητρακόπουλος, Ιστορία και Δημοτικό Τραγούδι, Εκδόσεις Παρουσία, Αθήνα 1993, σ. 256 (Ηπειρωτικό δημοτικό τραγούδι) Β. Στον βαθμό που λειτουργούσε ως φιλελεύθερος πολιτικός, [ ] [είχε] μια επιθυμία να καλυτερέψει η ανθρώπινη μοίρα με τη βελτίωση στη Διοίκηση και με την προώθηση μια χρήσιμης και ηθοπλαστικής παιδείας. Ανάμεσα στους φίλους του συγκαταλέγονταν πολλοί εξέχοντες Ευρωπαίοι παιδαγωγοί, και, αναφορικά με την Ελλάδα, πίστευε πως τα σχολεία και οι δάσκαλοι παίζουν πολύ πιο σημαντικό ρόλο σε μια εθνική παλιγγενεσία* από τις συνταγματικές επινοήσεις. * παλιγγενεσία = ξαναζωντάνεμα, αναγέννηση Douglas Dakin, Ο αγώνας των Ελλήνων για την ανεξαρτησία, 1821 1833, Εκδόσεις ΜΙΕΤ, Αθήνα 2010, σ. 304 3
3. Αφού μελετήσεις προσεκτικά τα πιο κάτω παραθέματα και με βάση τις ιστορικές σου γνώσεις να απαντήσεις στα ερωτήματα που ακολουθούν: (α) Να αναφέρεις τέσσερις (4) λόγους για τους οποίους ο Μικρασιατικός πόλεμος κατέληξε στη Μικρασιατική Καταστροφή; (μον. 2) (β) Η συνθήκη της Λοζάνης κατήργησε τη Συνθήκη των Σεβρών. Να κρίνεις την πιο πάνω θέση αναφέροντας τις πρόνοιες των πιο πάνω συνθηκών που αφορούσαν την Ελλάδα. (μον. 2) Α. «Οι Έλληνες ήταν πρώτης τάξεως πολεμιστές και σίγουρα, κάμποσα σκαλοπάτια παραπάνω από τον στρατό του Κεμάλ. Αυτή είναι η άποψη του Γουίτταλ. Πιστεύει ότι οι τσολιάδες θα είχαν καταλάβει την Άγκυρα και θα είχαν τελειώσει τον πόλεμο αν δεν είχαν προδοθεί. Όταν ο Κωνσταντίνος ήρθε στην εξουσία όλοι οι Έλληνες αξιωματικοί που ήταν σε επιτελικές θέσεις υποβαθμίστηκαν αμέσως σε χαμηλότερες θέσεις. Πολλοί απ αυτούς είχαν πάρει τα γαλόνια τους με ανδραγαθήματα στο πεδίο της μάχης. Ήταν έξοχοι πολεμιστές και σπουδαίοι ηγέτες. Αυτό δεν εμπόδισε το κόμμα του Κωνσταντίνου να τους διώξει και να τους αντικαταστήσει με αξιωματικούς που δεν είχαν ακούσει ποτέ τους να πέφτει ούτε μια τουφεκιά. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να σπάσει το μέτωπο». 4 Έρνεστ Μίλλερ Χέμινγουεϊ (Ernest Miller Hemingway) Β. Η σύσκεψη στην Κιουτάχεια (16 / 7 / 1921) υπό την προεδρία του Κωνσταντίνου και με συμμετοχή της πολιτικής ηγεσίας, αφού ακούστηκαν σοβαροί ενδοιασμοί για την σκοπιμότητα και την δυνατότητα της παραπέρα προέλασης, καθώς και για τις δυσχέρειες ανεφοδιασμού, θα αποφασίσει περαιτέρω προέλαση παρά τις αντίθετες υποδείξεις και συστάσεις. Ο Ελληνικός στρατός θα προχωρήσει και θα φτάσει ως το Σαγγάριο ποταμό. Η πολύνεκρη μάχη του Σαγγάριου ανέκοψε οριστικά την επιθετική πορεία του Ελληνικού στρατού, ο οποίος τελικά συμπτύχθηκε στη γραμμή Εσκί Σεχίρ- Κιουτάχεια- Αφιόν Καραχισάρ, όπου και θα καθηλωθεί για ένα χρόνο, κατέχοντας μια ζώνη 100.000 περίπου τετραγωνικών χιλιομέτρων (όπως δήλωνε στη Βουλή ο Γούναρης τον Οκτώβριο του 1921). Ο Κεμάλ είχε κατάφέρει να παρασύρει τους Έλληνες μακριά από τις πηγές ανεφοδιασμού τους κάνοντας όλο και πιο εύθραυστο το μέτωπό τους σε περίπτωση επίθεσης, ενώ το ηθικό του στρατού, καθηλωμένου στον άξενο τόπο, ήταν προφανές ότι θα αποδυναμωνόταν. Οι Τούρκοι γιόρτασαν το γεγονός ως μεγάλη νίκη. Αν δεν ήταν νίκη, ήταν πάντως απαρχή αντιστροφής των πολεμικών επιχειρήσεων. Είχε αρχίσει να απόδίδει υπέρ των Τούρκων ο παράγοντας γεωγραφία, τοπογραφία, απόσταση, δυσχέρεια επιμελητείας των Ελλήνων... Η νέα συνθήκη υπογράφτηκε τελικά στη Λοζάνη, στις 24 Ιουλίου 1923 από την Ελλάδα, την Τουρκία και τις άλλες χώρες που πολέμησαν στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και την Μικρασιατική εκστρατεία (1919-1922) και συμμετείχαν στην Συνθήκη των Σεβρών συμπεριλαμβανομένης και της ΕΣΣΔ (που δεν συμμετείχε στην προηγούμενη συνθήκη). Η συνθήκη της Λοζάνης κατήργησε την Συνθήκη των Σεβρών που δεν είχε γίνει αποδεκτή από την νέα κυβέρνηση της Τουρκίας που διαδέχθηκε τον Σουλτάνο της Κωνσταντινούπολης. http://greekworldhistory.blogspot.com.cy/2015/04/1919-1922_42.html ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ ( Μονάδες 2 ) Να απαντήσεις σε ΜΙΑ (1) ΜΟΝΟ από τις πιο κάτω ερωτήσεις: 1. Η στάση της Βρετανίας στο Κυπριακό αποτέλεσε οργανικό τμήμα της γενικότερης πολιτικής της στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή, που αποσκοπούσε να καλύψει μία ανάγκη της πραγματικά υπαρξιακή. Ευάνθης Χατζηβασιλείου, Ο τελευταίος ελληνικός απελευθερωτικός αγώνας: Κύπρος 1954-1959
α). Γιατί οι Άγγλοι επιδίωξαν να πάρουν την Κύπρο το 1878 και κάτω από ποιες συνθήκες έγινε η μετάβαση του νησιού από τους Οθωμανούς στην Αγγλία; (μον. 1) β) Πώς δέχτηκαν οι Κύπριοι τους Άγγλους και γιατί; (μον. 1) 2. Η ιστορία διδάσκει ότι η απουσία ενότητας και οι εθνικοί διχασμοί πλήττουν ανεπανόρθωτα το εθνικό συμφέρον και μόνο δεινά επιφέρουν στην πατρίδα. Νίκος Χριστοδουλίδης 28/6/2017 α) Ποιες ήταν οι συνέπειες του εθνικού διχασμού για το εθνικό ζήτημα της Κύπρου; (μον. 1) β) Να γράψετε δυο (2) ιστορικά γεγονότα τα οποία αναφέρονται στην προσπάθεια των Κυπρίων να πραγματοποιήσουν τον εθνικό πόθο για ένωση τους με την Ελλάδα. (μον. 1) Οι Εισηγήτριες Κυριακή Αυγορίτου, Β.Δ. Χρύσα Τριανταφυλλίδου Στέλλα Κυριάκου Η Συντονίστρια Κυριακή Αυγορίτου, Β.Δ. Η Διευθύντρια Άννα Γιακουμή 5
α). Γιατί οι Άγγλοι επιδίωξαν να πάρουν την Κύπρο το 1878 και κάτω από ποιες συνθήκες έγινε η μετάβαση του νησιού από τους Οθωμανούς στην Αγγλία; (μον. 1) β) Πώς δέχτηκαν οι Κύπριοι τους Άγγλους και γιατί; (μον. 1) 2. Η ιστορία διδάσκει ότι η απουσία ενότητας και οι εθνικοί διχασμοί πλήττουν ανεπανόρθωτα το εθνικό συμφέρον και μόνο δεινά επιφέρουν στην πατρίδα». Νίκος Χριστοδουλίδης 28/6/2017 α) Ποιες ήταν οι συνέπειες του εθνικού διχασμού για το εθνικό ζήτημα της Κύπρου; (μον. 1) β) Να γράψετε δυο (2) ιστορικά γεγονότα με τα οποία οι Κύπριοι προσπάθησαν να πραγματοποιήσουν τον εθνικό πόθο για ένωση τους με την Ελλάδα. (μον. 1) Η Διευθύντρια Άννα Γιακουμή 5 6