Γήρανση του δέρµατος: σύγχρονοι τρόποι αντιµετώπισης Ρηγόπουλος Δηµήτρης Δερµατολόγος-Αφροδισιολόγος Καθηγητής Πανεπιστηµίου Αθηνών Πανεπιστηµιακό Γενικό Νοσοκοµείο ΑΤΤΙΚΟΝ
Ενώ η βιολογική γήρανση είναι ταυτόχρονη σε όλους τους ιστούς.και «αποδεκτή» από όλους, η γήρανση του δέρµατος είναι η µόνη, η οποία δεν είναι κοινωνικά δεκτή και δηµιουργεί τις µεγαλύτερες επιπτώσεις.
Αίτια γήρανσης δέρµατος Ενδογενής η φυσιολογική (χρονολογική) Οφειλόµενη σε ορµονικούς παράγοντες (εµµηνόπαυση) Φωτογήρανση Μυική
ΕΙΔΗ ΓΗΡΑΝΣΗΣ *ΕΞΩΓΕΝΗΣ: ΦΩΤΟΓΗΡΑΝΣΗ (1) ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΗ (2) *ΕΝΔΟΓΕΝΗΣ: ΧΡΟΝΟ-ΓΗΡΑΝΣΗ (3) ΟΡΜΟΝΙΚΗ (4) ΜΥΙΚΗ
Κλινική εικόνα γερασµένου δέρµατος Ξηρότητα Λέπτυνση Απολέπιση Εµφάνιση ρυτίδων Διαταραχή µελανίνης Χαλαρότητα
Ιστολογική ανάλυση της γήρανσης του δέρµατος Α. Επιδερµίδα Λέπτυνση της επιδερµίδας Oµαλοποίηση ενδοεπιθηλιακών πυρήνων Oµαλοποίηση δερµοεπιδερµικής ένωσης Βασική στιβάδα µε πυρήνες σε ανόµοιες µορφές µεγέθη Κυτταρική αποδιοργάνωση
Το κυρίως δέρµα (χόριο) κατά την γήρανση παρουσιάζει: µείωση του όγκου του µείωση των ινοβλαστών (κύτταρα που παράγουν κολλαγόνο) µείωση και κατακερµατισµός ελαστικών ινών µείωση και τροποποίηση κολλαγόνου
21 ετών 56 ετών Με την αύξηση της ηλικίας, οι θηλές επιπεδώνονται, το θηλώδες χόριο γίνεται «ασαφές».
ΦΩΤΟΓΗΡΑΝΣΗ ΠΡΟΚΑΛΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗ ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΥΠΕΡΙΩΔΟΥΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΣ
ΦΩΤΟΓΗΡΑΝΣΗ *ΑΥΞΗΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΧΡΟΝΟΥ. *ΑΛΛΑΓΗ ΜΟΔΑΣ ΡΟΥΧΩΝ. *ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΟΜΟΡΦΙΑΣ. 1930 2000 2013
ΦΩΤΟΓΗΡΑΝΣΗ 1953 1985 2012
ΦΩΤΟΓΗΡΑΝΣΗ
UVA (20 ΦΟΡΕΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΗ) ΠΡΩΙ-ΑΠΟΓΕΥΜΑ UVB ΜΕΣΗΜΕΡΙ ΕΠΙΔΕΡΜΙΔΑ ΧΟΡΙΟ -ΕΡΥΘΗΜΑ -ΚΑΡΚΙΝΟΓΕΝΕΣΗ? -ΦΩΤΟΓΗΡΑΝΣΗ + -ΕΡΥΘΗΜΑ -ΚΑΡΚΙΝΟΓΕΝΕΣΗ -ΦΩΤΟΓΗΡΑΝΣΗ
UVA ΙΝΟΒΛΑΣΤΕΣ ΚΑΚΟ ΚΟΛΛΑΓΟΝΟ
UVA ΕΝΕΓΟΠΟΙΗΣΗ ΕΛ.ΡΙΖΩΝ ΟΞΕΙΔΩΣΗ ΚΥΤΤΑΡΩΝ
UVA DNA ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΔΕΡΜΑΤΟΣ
UVΒ P-53 ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΔΟΜΗΣ DNA
ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΣΤΟ ΔΕΡΜΑ : Α. ΕΛΑΣΤΩΣΗ Β. ΑΚΤΙΝΙΚΕΣ ΥΠΕΡΚΕΡΑΤΩΣΕΙΣ Γ. ΥΠΕΡΧΡΩΣΕΙΣ Δ. ΡΥΤΙΔΕΣ Ε. ΚΑΡΚΙΝΟ
ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΗ Η δοµή των λιπιδίων και πρωτεϊνών της επιδερµίδας είναι τέτοια ώστε καθορίζει την ακεραιότητα του φραγµού, απαραίτητη για: -ΕΝΥΔΑΤΩΣΗ - ΑΠΟΛΕΠΙΣΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΔΕΡΜΙΔΑΣ
ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΗ Η επιδερµίδα προστατεύεται µε ένα αντι-οξειδωτικό σύστηµα: ΕΝΖΥΜΑΤΙΚΟ (π.χ. Καταλάση, δεσµουτάση,κ.α) ΜΗ ΕΝΖΥΜΑΤΙΚΟ (Βιταµίνες Α,C,Ε,Β-καρωτένη κ.α) τοκοφερόλες+τοκοτριενόλες
ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΗ Το Ο 3 επιδρά στο αντι-οξειδωτικό σύστηµα και τα λιπίδια µε άγνωστο µηχανισµό. Η UV ακτινοβολία προκαλεί: -υπεροξείδωση των λιπιδίων(;) -ελάττωση της α-τοκοφερόλης 50% -διαταραχή του φραγµού της επιδερµίδας ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΟ STRESS
ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΗ ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΟ STRESS ορίζεται: η ΥΠΕΡΠΑΡΑΓΩΓΗ ελεύθερων ριζών ή η ΕΛΑΤΩΣΗ των αµυντικών µηχανισµών ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ
ΧΡΟΝΟ-ΓΗΡΑΝΣΗ Γενετικά καθορισµένες αλλοιώσεις της επιδερµίδας, του χορίου και του υποδέρµατος την χαλάρωση της στοιβάδας στήριξης της επιδερµίδας την χαλάρωση της ίδιας της επιδερµίδας ΡΥΤΙΔΕΣ
ΟΡΜΟΝΙΚΗ Κατά την εµµηνόπαυση µειώνεται η ορµονική δραστηριότητα και επιταχύνεται η γήρανση της επιδερµίδας: -ΧΑΝΕΙ ΤΗΝ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ - ΞΗΡΑΙΝΕΤΑΙ - ΧΑΛΑΡΩΝΕΙ - ΜΕΙΩΝΕΤΑΙ ΤΟ ΔΕΡΜΟ-ΕΠΙΔΕΡΜΙΔΙΚΟ ΟΡΙΟ
ΜΥΙΚΗ Ενεργητική:Οφείλεται στην ΔΙΑΡΚΗ σύσπαση των µυών µε το πέρασµα του χρόνου και τις συνεχείς κινήσεις ΡΥΤΙΔΕΣ. Παθητική: Οφείλεται στην διαρκή και παρατεταµένη πτύχωση (π.χ ρυτίδες µετώπου).
ΜΥΙΚΗ ΣΥΣΠΑΣΗ ΜΥΩΝ Ca++ µεταφέρει την εντολή σύσπασης ΣΥΣΤΟΛΗ ΙΝΟΒΛΑΣΤΩΝ ΚΑΚΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΚΟΛΛΑΓΟΝΟ
ΠΩΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΤΑΙ : ΠΡΟΛΗΨΗ - ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΧΡΗΣΗ ΑΝΤΙΗΛΙΑΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ
Θεραπείες ανανέωσης-αντιγήρανσης αντιγήρανσης δέρµατος Τοπικά σκευάσµατα Τρετινοϊνη ΑΗΑs Ρετινόλες Βιταµινών C και Ε (αντιοξειδωτικά) Υαλουρονικό οξύ Ραµνόζη-Μανόζη (σάκχαρα) Χηµικά Peelings AHA Τριχλωροξικό Οξύ
Θεραπείες ανανέωσης-αντιγήρανσης αντιγήρανσης δέρµατος Εµφυτεύµατα ρυτίδων προσώπου Ενέσεις βοτουλινικής τοξίνης Δερµοαπόξεση Laser resurfacing Λιποαναρρόφηση Facelift
Αποτέλεσµα δράσης τοπικών ρετινοειδών Πάχυνση επιδερµίδας Συµπαγής κεράτινη στοιβάδα Άθροιση γλυκοζαµινογλυκανών Αντικατάσταση κολλαγονων ινών µε νέες καλώς δοµηµένες κολλαγονες ίνες Μείωση οζώδους µικροϊνώδους υλικού Ανεπιθύµητες ενέργειες Ξηρότητα δέρµατος Φωτοευαισθησία Ικανοποιητική ασφάλεια
Ενδείξεις χρήσεως Ακµή Διόρθωση επιφανειακών ουλών Φωτογήρανση Μορφές Τοπικά προϊόντα καθηµερινής χρήσης συγκέντρωσης 5%-20% Χηµικά peelings συγκέντρωσης 30%- 70%
Αποτελέσµατα δράσης Α-υδροξυοξέων, γλυκολικού οξέος Αύξηση πάχους επιδερµίδας Αύξηση πυκνότητας κολλαγόνου Βελτίωση ποιότητας ελαστικών ινών Αύξηση πάχους θηλώδους χορίου Αύξηση γλυκοπολυσακχαριτών χορίου
Αντιοξειδωτικά σκευάσµατα Παράγωγα βιταµίνης C-L ασκορβικό οξύ Σε συνδυασµό µε αντιηλιακά και όχι σαν υποκατάστατά τους Μπορούν να συνδυάζονται µε γλυκολικό οξύ ή και ρετινοειδή σε τοπικά σκευάσµατα
ΑΛΛΑΝΤΙΚΗ ΤΟΞΙΝΗ O µοναδικός παράγοντας που βελτιώνει τις ρυτίδες έκφρασης του προσώπου έχοντας ως στόχο τους υπεύθυνους µύες του υποστρώµατος.
ΑΛΛΑΝΤΙΚΗ ΤΟΞΙΝΗ Ισχυρή νευροτοξίνη Παράγεται από το αναερόβιο βακτηρίδιο Clostridium botulinum Επτά τύποι (Α, Β, C 1, D, E, F, G) µε διαφορετικές βιοχηµικές, φαρµακολογικές και αντιγονικές ιδιότητες
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 1895 Αποµόνωση του βακτηριδίου Clostridium botulinum από τον van Ermengen. 1946 Παρασκευή αλλαντικής τοξίνης Α σε κρυσταλλική µορφή από τους Schantz και Camp Detrick 1980 Αναγνώριση των θεραπευτικών ιδιοτήτων της αλλαντικής τοξίνης A από τον Scott 1987 Πρώτη εφαρµογή της αλλαντικής τοξίνης Α σε ρυτίδες µεσοφρύου από τους Jean και Alastair Carruthers 2002 Έγκριση χρήσης Βοτουλινικής Τοξίνης για αισθητικούς σκοπούς από το FDA στις ΗΠΑ
ΕΜΠΟΡΙΚΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΑΛΛΑΝΤΙΚΗΣ ΤΟΞΙΝΗΣ Ποσότητα Πρωτεϊνικό Ονοµασία Τύπος (U/vial) φορτίο (ng/vial) Eταιρεία BOTOX Α 100 5 Allergan DYSPORT Α 500 12.5 Ipsen MYOBLOCK - NEUROBLOCK Β 2.500 25 Elan 5.000 50 Pharmaceuticals 10.000 100
ΕΠΙΣΗΜΗ ΕΓΚΡΙΣΗ ΧΡΗΣΗΣ ΑΛΛΑΝΤΙΚΗΣ ΤΟΞΙΝΗΣ 16 χώρες για ρυτίδες µεσοφρύου 11 χώρες για υπεριδρωσία
ΧΗΜΙΚΗ ΔΟΜΗ ΑΛΛΑΝΤΙΚΗΣ ΤΟΞΙΝΗΣ Πολυπεπτιδικό µόριο από µια ελαφριά (50 kd) και µια βαριά (100 kd) αλυσίδα που συνδέονται µε δισουλφιδικό δεσµό Σύµπλοκο 900 kd
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΗΣ ΑΛΛΑΝΤΙΚΗΣ ΤΟΞΙΝΗΣ Αναστέλλει την απελευθέρωση ακετυλοχολίνης στη νευροµυϊκή σύναψη και προκαλεί προσωρινή χηµική απονεύρωση των υποκείµενων µυών του προσώπου µε αποτέλεσµα τη µείωση ή και πλήρη εξαφάνιση των ρυτίδων έκφρασης Η διάρκεια διαφέρει ανάλογα µε το άτοµο, τον τύπο της τοξίνης, τη δόση και τον µυ
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΗΣ ΑΛΛΑΝΤΙΚΗΣ ΤΟΞΙΝΗΣ 3 2 5 6 De Paiva et al., 1999
ΜΗ ΑΙΣΘΗΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΑΛΛΑΝΤΙΚΗΣ ΤΟΞΙΝΗΣ Στραβισµός Βλεφαρόσπασµος Σπαστικό ραιβόκρανο Περιφερική πάρεση προσωπικού νεύρου Επίµονοι πόνοι που οφείλονται σε σπαστικότητα Αχαλασία οισοφάγου, ραγάδες πρωκτού Άλλες
ΑΙΣΘΗΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΑΛΛΑΝΤΙΚΗΣ ΤΟΞΙΝΗΣ Ρυτίδες µεσοφρύου Οριζόντιες ρυτίδες µετώπου Πόδι της χήνας Ρυτίδες ρινός Ρυτίδες άνω χείλους Ρυτίδες θλίψης (Marionette lines) Ρυτιδωµένο πηγούνι Μυώδες πλάτυσµα και ρυτίδες λαιµού Ασυµµετρία προσώπου Υπεριδρωσία
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΛΛΑΝΤΙΚΗΣ ΤΟΞΙΝΗΣ Έναρξη Κορύφωση Διάρκεια : 1 2 ηµέρες : 1 4 εβδοµάδες : 4 6 µήνες
ΧΗΜΙΚΗ ΑΠΟΛΕΠΙΣΗ Η Χηµική Απολέπιση (Ρeeling) αποτελεί ιατρική ική πράξη της αισθητικής Δερµατολογίας Είναι µια διαδικασία εφαρµογής στο δέρµα χηµικών ουσιών ώστε να προκληθεί ελεγχόµενη καταστροφή επιφανειακών στιβάδων, µε σκοπό την αντικατάστα στασηση τους από νεόπλαστο υγιέστερο ιστό
Η ΛΟΓΙΚΗ ΤΟΥ PEELING Καυστική ουσία ελεγχόµενη καταστροφή στιβάδων δέρµατος επούλωση αναγεννηµένος υγιέστερος ιστός ωραιότερη εµφάνιση!
ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΧΗΜΙΚΟΥ PEELING Χρονoλογική γήρανση (λεπτές ως µέτριου βάθους ρυτίδες) Φωτογήρανση Δυσχρωµικές αλλοιώσεις (µέλασµα, εφηλίδες, υπερχρώσεις) Φαγεσωρική ακµή επιφανειακές ουλές ακµής Διάφορα νοσήµατα (ροδόχρους νόσος, ερυθρά ιόνθιος, ιχθύαση, κέχρια, υπερπλασία σµηγµ/νων νων,, dermatosis papulosa nigra, ακτινικές υπερκερατώσεις, ξανθελάσµατα ). Απλή ανανέωση επιδερµίδας
ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ Φωτότυποι IV, V Ιατρικό ιστορικό (παθήσεις, φάρµακα, Εγκυµοσύνη τάση για χηλοειδή, κάπνισµα, ) Προσωπικότητα Υπερβολικές προσδοκίες!
ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΧΗΜΙΚΟΥ PEELING ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟ ΒΑΘΟΣ Επιφανειακό : κοκκώδης στιβάδα ως θηλώδες χόριο Μέσου βάθους: άνω δικτυωτό χόριο Βαθύ : µέσο δικτυωτό χόριο
ΠΟΤΕ ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ Επιφανειακό : 1-6 εβδοµάδες Μέσου βάθους: 3-6 µήνες Ξανθελάσµατα: 1-3 µήνες Βαθύ : 12-18 µήνες
LASER ΣΤΗΝ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΑ L ight A mplification by S timulated E mission of R adiation
ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΕΡΟΝΤΙΚΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ ΕΝΥΔΑΤΩΣΗ ΧΡΗΣΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΜΕ ΑΝΤΙΡΥΤΙΔΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ Η γήρανση του δέρµατος είναι η µόνη που δεν είναι εύκολα αποδεκτή και µε τις περισσότερες επιπτώσεις. Γι αυτό χρειάζεται και την απόλυτη προσοχή µας