2 ΕΡΕΥΝΑ Μέση Τιμή Ελληνικών Βιβλίων 2006 ΙΩΑΝΝΙΝΑ 2007
3 Πρόλογος Κάθε Βιβλιοθήκη, ανεξάρτητα από µέγεθος και τύπο, διαθέτει μέρος του προϋπολογισμού της για την προμήθεια βιβλίων. Κατά τη διαδικασία κατάρτισης του προϋπολογισμού προσκτήσεων βιβλίων είναι ιδιαίτερα χρήσιμη η ύπαρξη στοιχείων για το μέσο κόστος των βιβλίων. Με την παρούσα έρευνα η Μονάδα Ολικής Ποιότητας Ακαδηµαϊκών Βιβλιοθηκών (Μ.Ο.Π.Α.Β.) παρέχει στις Βιβλιοθήκες στοιχεία για την καλύτερη εκτίµηση των κονδυλίων που απαιτούνται για την πρόσκτηση ελληνικών βιβλίων, συµβάλλοντας έτσι στην όσο το δυνατό καλύτερη διαχείριση του προϋπολογισµού τους 1. Η παρούσα µελέτη χωρίζεται σε δύο ενότητες. Στην πρώτη παρουσιάζονται σε πίνακες στατιστικά στοιχεία για τη µέση τιµή των ελληνικών βιβλίων οργανωμένα ανά θεµατική κατηγορία για το έτος 2006, ενώ στη δεύτερη τα δεδομένα που αφορούν στον αριθμό και στο κόστος των βιβλίων ανά κατηγορία βιβλιοδεσίας. Τέλος, τα ανωτέρω στοιχεία απεικονίζονται σε γραφήματα και πίνακες. Το δείγµα που χρησιµοποιήθηκε για την πραγµατοποίηση της έρευνας του µέσου κόστους ελληνικών βιβλίων αντλήθηκε από τη Βάση Βιβλιογραφικών εδοµένων της ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ που βρίσκεται στην ακόλουθη ιστοσελίδα : http://www.biblionet.gr (αφορά σε βιβλία που εκδόθηκαν το 2006 και βρίσκονται σε κυκλοφορία). Η θεµατική ταξινόµηση των βιβλίων πραγµατοποιήθηκε µε χρήση της εκαδικής Ταξινόµησης Dewey : 1 Για τα βιβλία στην αγγλική γλώσσα στατιστικά στοιχεία παρουσιάζονται στην ιστοσελίδα της LISU : http://www.lboro.ac.uk/departments/dis/lisu/pages/publications/publications.html
4 000 Γενικά θέματα 100 Φιλοσοφία και ψυχολογία 200 Θρησκεία 300 Κοινωνικές επιστήμες 400 Γλώσσα 500 Φυσικές Επιστήμες και Μαθηματικά 600 Τεχνολογία (Εφαρμοσμένες Επιστήμες) 700 Τέχνες Καλές και διακοσμητικές τέχνες 800 Λογοτεχνία και ρητορική 900 Γεωγραφία και ιστορία Ευχαριστώ τον κ. Βασίλειο Πολυχρονόπουλο και την κα Δήμητρα Τσάμη για την επιμέλεια της παρούσης εργασίας. Δρ. Γεώργιος Κ. Ζάχος Υπεύθυνος της Μονάδας Ολικής Ποιότητας Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών
5 ΤΙΜΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΕΤΟΥΣ 2006 Στοιχεία Δείγματος Έρευνας Τα στοιχεία για την εκτίμηση του μέσου κόστους των ελληνικών βιβλίων για το έτος 2006 αντλήθηκαν από τη Βάση Βιβλιογραφικών εδοµένων της ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ. Ο συνολικός αριθμός βιβλίων του δείγματος είναι 1886 βιβλία και παρουσιάζεται αναλυτικά στον Πίνακα 1, όπου παρατίθενται τόσο ο αριθμός των τίτλων κάθε επιμέρους δείγματος της θεματικής κατηγορίας, όσο και το συνολικό του κόστος. Στον πίνακα παρουσιάζεται, επίσης, και το συνολικό κόστος όλων των επιμέρους δειγμάτων : Πίνακας 1 είγµα Ελληνικών Βιβλίων έτους 2006 Θεµατική ταξινόµηση 000 Γενικά θέµατα 004 Πληροφορική 100 Φιλοσοφία 200 Θρησκεία 300 Κοινωνικές Επιστήμες 400 Γλώσσα 500 Φυσικές Επιστήμες 600 Τεχνολογία 700 Καλές Τέχνες 800 Λογοτεχνία 900 Ιστορία & Γεωγραφία Αριθµός τίτλων δείγµατος 238 155 116 32 179 63 143 38 90 401 431 Συνολικό κόστος δείγµατος 4.313,48 4.711,99 1.891,14 461,76 3544,15 1.236,38 3326,82 1142,56 1867,93 4.206,57 9.587,74 ΣΥΝΟΛΟ : 1.886 36.290,52
6 ΤΙΜΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΕΤΟΥΣ 2006 Ανά θεματική κατηγορία Από το δείγµα των 1.886 βιβλίων που καταγράφηκαν στη βάση δεδοµένων της ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ για το έτος 2006, η μέση τιμή των Ελληνικών Βιβλίων ανα θεματική κατηγορία παρουσιάζεται στον ακόλουθο πίνακα (Πίνακας 2) : Πίνακας 2 Μέση Τιµή Ελληνικών Βιβλίων έτους 2006 Θεματική ταξινόμηση Μέση τιµή Βιβλίων 000 Γενικά θέματα 18,12 004 Πληροφορική 30,86 100 Φιλοσοφία 16,30 200 Θρησκεία 14,43 300 Κοινωνικές Επιστήμες 19,80 400 Γλώσσα 19,63 500 Φυσικές Επιστήμες 23,26 600 Τεχνολογία 30,07 700 Καλές Τέχνες 20,75 800 Λογοτεχνία 10,49 900 Ιστορία & Γεωγραφία 22,25 ΣΥΝΟΛΟ : 19,24 Μια προσεκτική εξέταση των δεδομένων του Πίνακα 2 φανερώνει πως τα βιβλία Πληροφορικής και Τεχνολογίας έχουν το μεγαλύτερο μέσο κόστος με τιμές 30,86 και 30,07 αντίστοιχα. Ακολουθούν οι Φυσικές Επιστήμες (23,26 ), η Ιστορία & Γεωγραφία (22,25 ) και οι Καλές Τέχνες (20,75 ). Τα βιβλία Λογοτεχνίας με μέση τιμή 10,49 και Θρησκείας με 14,43 έχουν τις
7 χαμηλότερες μέσες τιμές. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η εξέταση των παραπάνω στατιστικών στοιχείων σε ποσοστό %. Το ποσοστό του συνολικού κόστος κάθε θεματικής κατηγορίας επί του συνόλου εμφανίζεται στον Πίνακα 3, αλλά και στο Γράφημα 1 (βλ. σελ. 10): Πίνακας 3 Ποσοστό % επί του συνολικού κόστους των Ελληνικών Βιβλίων ανά θεματική κατηγορία Θεµατική ταξινόµηση 000 Γενικά θέµατα 004 Πληροφορική 100 Φιλοσοφία 200 Θρησκεία 300 Κοινωνικές Επιστήµες 400 Γλώσσα 500 Φυσικές Επιστήµες 600 Τεχνολογία 700 Καλές Τέχνες 800 Λογοτεχνία 900 Ιστορία & Γεωγραφία Συνολικό κόστος δείγµατος 4.313,48 4.711,99 1.891,14 461,76 3544,15 1.236,38 3326,82 1142,56 1867,93 4.206,57 9.587,74 Ποσοστό % επί του συνολικού κόστους 11,89% 12,98% 5,21% 1,26% 9,77% 3,41% 9,16% 3,15% 5,15% 11,60% 26,42% ΣΥΝΟΛΟ : 36.290,52 100%
8 ΤΙΜΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΕΤΟΥΣ 2006 Ανά τύπο Βιβλιοδεσίας Από το δείγµα των 1.886 βιβλίων, που καταγράφηκαν στη βάση δεδοµένων της ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ για το έτος 2006, το 78% αφορά σε βιβλία µε μαλακό εξώφυλλο, το 19,14% σε βιβλία με σκληρό εξώφυλλο, ενώ τα υπόλοιπα αποτελούν αντίστοιχα βιβλία µε εξώφυλλο από πανί (1,96%), δέρµα (0,53%) ή σπιράλ (0,37%). Τα ανωτέρω στοιχεία παρουσιάζονται αναλυτικά στον Πίνακα 4, αλλά και σε μορφή Γραφήματος (βλ. Γράφημα 2, σελ.11): Πίνακας 4 Ποσοστό βιβλίων ανά είδος εξωφύλλου Είδος εξωφύλλου Σκληρό Μαλακό Πανόδετο Δερματόδετο Σπειροειδές Αριθµός τίτλων δείγµατος 361 1471 37 10 7 Ποσοστό επί του συνόλου 19,14% 78% 1,96% 0,53% 0,37% ΣΥΝΟΛΟ : 1.886 100% Από τον παραπάνω πίνακα καθίσταται σαφές ότι η συντριπτική πλειοψηφία των βιβλίων ανήκει στην κατηγορία με μαλακό εξώφυλλο (78%), ενώ ένα σημαντικό ποσοστό (19,14%) είναι βιβλία με σκληρό εξώφυλλο. Ο αριθμός των εκδόσεων με πανί και δέρμα, καθώς και τα βιβλία με σπειροειδές εξώφυλλο αποτελούν ένα μικρό ποσοστό.
9 Στον Πίνακα 5 παρουσιάζεται η μέση τιμή ελληνικών βιβλίων ανά τύπο βιβλιοδεσίας. Η μέση τιμή βιβλίων με εξώφυλλο από πανί ή δέρμα είναι κατά πολύ υψηλότερη από τις άλλες κατηγορίες γεγονός που επηρεάζει την επιλογή τους από τις Βιβλιοθήκες. Τα βιβλία με σπειροειδές εξώφυλλο αφορούν ειδικές κατηγορίες εκδόσεων όπως ημερολόγια, παιδικά βιβλία και έχουν περιορισμένο αριθμό : Πίνακας 5 Στατιστικά ανά είδος εξωφύλλου Είδος εξωφύλλου Αριθµός τίτλων δείγµατος Συνολικό κόστος δείγµατος Μέση τιμή Σκληρό 361 7372,49 20,42 Μαλακό 1471 26918,80 18,30 Πανόδετο 37 1626,22 43,95 Δερματόδετο 10 284,88 28,49 Σπειροειδές 7 88,13 12,59 ΣΥΝΟΛΑ: 1.886 36.290,52 19,24
10 ΓΡΑΦΗΜΑ 1 : ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ 2006 ΑΝΑ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 30,00% 25,00% 20,00% 15,00% Series1 10,00% 5,00% 0,00% Α Β Γ Δ Ε ΣΤ Ζ Η Θ Ι Κ Α = Γενικά Θέματα Β = Πληροφορική Γ = Φιλοσοφία Δ = Θρησκεία Ε = Κοινωνικές Επιστήµες Στ = Γλώσσα Ζ = Φυσικές Επιστήµες Η = Τεχνολογία Θ = Καλές Τέχνες Ι = Λογοτεχνία Κ = Ιστορία & Γεωγραφία
11 ΓΡΑΦΗΜΑ 2 : ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΠΟΣΟΣΤΟΥ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ 2006 ΑΝΑ ΕΙΔΟΣ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ 80% 70% 60% 50% 40% Series1 30% 20% 10% 0% Σκληρό Μαλακό Πανόδετο Δερματόδετο Σπειροειδές