Ημερομηνία 25/2/2015 Μέσο Συντάκτης Link diastixo.gr Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης http://diastixo.gr/sinentefxeis/xenoi/3524-william-landay ΟΥΙΛΙΑΜ ΛΑΝΤΕΪ συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη Δημοσιεύτηκε Τετάρτη, 25 Φεβρουαρίου 2015 16:09 κείμενο: Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης Ο Ουίλιαμ Λάντεϊ (γενν. 1963, Βοστόνη) είναι βραβευμένος συγγραφέας αστυνομικής λογοτεχνίας. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ και στη Νομική Σχολή του Κολεγίου της Βοστόνης. Προτού στραφεί στη συγγραφή, εργάστηκε έξι χρόνια ως βοηθός εισαγγελέα. Από τις Εκδόσεις Διόπτρα κυκλοφορούν τα μυθιστορήματά του Υπόθεση Jacob και Διπλή παγίδα, το οποίο αποτέλεσε την αφορμή για τη σημερινή μας συνέντευξη.
Πώς ξεκίνησε η ιδέα για τη συγγραφή της Διπλής παγίδας; Δεν νομίζω ότι οποιοδήποτε μυθιστόρημα έχει μια μοναδική πηγή, τουλάχιστον όχι ένα μυθιστόρημα με κάποια πολυπλοκότητα. Η Διπλή παγίδα είχε πολλές πηγές έμπνευσης, στις οποίες περιλαμβάνεται μια σειρά ποινικών υποθέσεων που συνέβησαν στη Βοστόνη και γύρω από αυτή στη δεκαετία του 1990. Αλλά περισσότερο απ' οτιδήποτε άλλο, η έμπνευση ήταν να συνδέσω τον κόσμο που έβλεπα στη δουλειά μου ως βοηθός εισαγγελέα στο δικαστήριο τον κόσμο του εγκλήματος και της βίας με τον συνηθισμένο κόσμο όπου οι περισσότεροι άνθρωποι κατοικούν, όπου το έγκλημα είναι μια ασυνήθιστη, μοναδική εμπειρία. Πάντα μου έκανε εντύπωση ότι στην πόλη μου, και σε κάθε πόλη, η πραγματική φυσική απόσταση μεταξύ των περιοχών που μαστίζονται από το έγκλημα και των σικ περιοχών χωρίς έγκλημα είναι συχνά μόλις λίγα χιλιόμετρα, αλλά θα μπορούσαν κάλλιστα να είναι διαφορετικοί πλανήτες, γιατί τόσο λίγο αλληλεπιδρούν. Ο τίτλος [στο πρωτότυπο, Mission Flats] είναι συμβολικός; Ο τίτλος δεν έχει κάποια ιδιαίτερη σημασία, αν και λειτουργεί ως νύξη για κάποια γειτονιά στη Βοστόνη, ειδικά το Mission Hill. Κατά την επιλογή των ονομάτων, συμπεριλαμβανομένων των ονομάτων φανταστικών τοποθεσιών κάτι που ισχύει για το Mission Flats, μια φανταστική γειτονιά της Βοστόνης συχνά επιλέγεις κάτι που είναι υποβλητικό, που χτυπά τον σωστό τόνο στο μυαλό του αναγνώστη ακριβώς με τον τρόπο που ακούγεται. Σε ένα αμερικανικό ακροατήριο, ελπίζω ότι το Mission Flats είναι ένα υποβλητικό όνομα κατ' αυτόν τον τρόπο. "Η δουλειά του καλλιτέχνη είναι να ακολουθήσει το δικό του όραμα και να δημιουργήσει το καλύτερο δυνατό έργο. Το πώς αντιδρά το κοινό, τι λένε οι κριτικοί γι αυτό όλα αυτά είναι πέρα από τον έλεγχό του και, ειλικρινά, δεν θα πρέπει να τον αφορούν."
Διαβάζοντας το μυθιστόρημα, ο αναγνώστης έρχεται ως επί το πλείστον αντιμέτωπος με τη διαφθορά. Αυτή τη διαφθορά μπορεί να την περιορίσει η Αστυνομία; Μπορεί και ήδη το κάνει. Η συντριπτική πλειοψηφία των αστυνομικών δεν είναι διεφθαρμένοι σε αυτή τη χώρα, ούτως ή άλλως. Φυσικά, το ερώτημα του ποιος αστυνομεύει την αστυνομία είναι δύσκολο. Αλλά νομίζω ότι είναι λάθος απλά να υποθέσουμε ότι όλοι οι αστυνομικοί είναι διεφθαρμένοι πάντα και παντού. Υπάρχουν πολλοί διεφθαρμένοι αστυνομικοί στο Mission Flats, φυσικά, και αυτοί υπάρχουν παντού. Αλλά η διαφθορά της αστυνομίας δεν είναι αναπόφευκτη, ούτε και ανεξέλεγκτη. Ο Μπεν Τρούμαν προσπαθεί να ανακαλύψει ποιος δολοφόνησε τον εισαγγελέα. Και ενώ ψάχνει στοιχεία, του στήνουν μια πλεκτάνη. Τι είναι αυτό που του δίνει την ελπίδα ότι στο τέλος θα αποκαλύψει την αλήθεια; Νομίζω ότι όλοι οι αστυνομικοί ντετέκτιβ πιστεύουν ότι θα είναι σε θέση να αποκαλύψουν την αλήθεια. Η δουλειά αυτή απαιτεί αυτό το είδος της αυτοπεποίθησης. Το πρόβλημα είναι ότι στον πραγματικό κόσμο έξω από τον τακτοποιημένο, σεναριακό κόσμο των μυθιστορημάτων μυστηρίου ποτέ δεν είναι αρκετά σαφές εάν έχει αποκαλυφθεί η πλήρης αλήθεια. Όλα τα γεγονότα τείνουν να φαίνονται λίγο ασαφή και δύσκολο να γίνουν αντιληπτά. Το επάγγελμα αυτό από τη φύση του απαιτεί μια μικρή ανοχή στην αβεβαιότητα. Ο Μπράξτον κάπου με μπερδεύει. Μπορείτε να προσδιορίσετε τον χαρακτήρα και τις πράξεις του; Ο Μπράξτον είναι ένας πολύ, πολύ έξυπνος άνθρωπος, που λειτουργεί με ένα διαφορετικό σύνολο κανόνων. Για τους περισσότερους από εμάς, οι αστυνομικοί είναι σύμμαχοι. Αυτοί είναι οι «καλοί» και οι εγκληματίες είναι οι κακοί. Για τον Μπράξτον, η ζωή στον δρόμο είναι πιο περίπλοκη. Η αστυνομία είναι μια συμμορία που πρέπει να αντιμετωπίσει, μεταξύ πολλών άλλων. Ο κόσμος του είναι πολύ περίπλοκος και γεμάτος κινδύνους. Αν κοιτάξετε τις ενέργειές του με αυτόν τον τρόπο, θ' αντιληφθείτε ότι δεν είναι απλώς ένας κακοποιός. Είναι θέμα οπτικής. Υπάρχει ένα παλιό ρητό μεταξύ των συγγραφέων: «Ο κακός είναι ο ήρωας της δικής του ιστορίας».
Ο Μπεν Τρούμαν κρύβει κάποια μυστικά. Οι περισσότεροι από εμάς δεν κρύβουμε κάτι που δεν θέλουμε να θυμόμαστε; Αυτά τα μυστικά έχουν καμία σχέση με τις τύψεις που αναδύονται στην επιφάνεια; Ναι, φυσικά. Οι ιστορίες μυστήριου και οι αστυνομικές ιστορίες έχουν πλήρως να κάνουν με μυστικά. Έχουν να κάνουν με την αποκάλυψη αργή και με ενδιαφέροντες τρόπους των μυστικών που κρύβουν άλλοι άνθρωποι. Γι' αυτό και είναι τόσο συναρπαστικές για τους αναγνώστες. Είμαστε όλοι ένα μυστήριο ο ένας για τον άλλο. Κανείς από εμάς δεν καταλαβαίνει ποτέ τον άλλο εντελώς, ακόμα και τα άτομα που βρίσκονται κοντά μας. Έτσι, προσπαθούμε να ξεδιαλύνουμε τι συμβαίνει μέσα στο κεφάλι ενός άλλου ατόμου. Οι ιστορίες μυστηρίου παίζουν το ίδιο παιχνίδι, αλλά για μεγαλύτερα ρίσκα και σε πιο ενδιαφέροντα σκηνικά. Η πλοκή του βιβλίου έχει και ένα εκπληκτικό φινάλε. Αλήθεια, η εμπειρία σας ως βοηθός εισαγγελέα σάς βοήθησε στη συγγραφή του μυθιστορήματος; Ναι, σίγουρα. Προσπάθησα να ενσωματώσω όσο το δυνατόν περισσότερα στοιχεία, ωστόσο έπρεπε να φτάσω στο τρίτο βιβλίο μου, την Υπόθεση Jacob, για να συσχετίσω άμεσα την εμπειρία μου ως εισαγγελέας με τη συγγραφή. Στη Διπλή παγίδα νομίζω ότι ακόμη σκεπτόμουνα πώς θα χρησιμοποιήσω όλο αυτό το υλικό που μου είχε δώσει η δουλειά μου. Πώς υποδέχτηκε το αναγνωστικό κοινό της χώρας σας τη Διπλή παγίδα; Πολύ καλά. Οι κριτικές ήταν όλες πολύ καλές. Κέρδισε ένα βραβείο (το Creasey Dagger, για το καλύτερο ντεμπούτο σε μυθιστόρημα αστυνομικής λογοτεχνίας). Αλλά ως συγγραφέας προσπαθώ να μη δίνω προσοχή στο πώς υποδέχεται τα βιβλία μου το κοινό. Η δουλειά του καλλιτέχνη είναι να ακολουθήσει το δικό του όραμα και να δημιουργήσει το καλύτερο δυνατό έργο. Το πώς αντιδρά το κοινό, τι λένε οι κριτικοί γι' αυτό όλα αυτά είναι πέρα από τον έλεγχό του και, ειλικρινά, δεν θα πρέπει να τον αφορούν. Έχετε επισκεφτεί ποτέ την Ελλάδα; Όχι, αλλά θα ήθελα πολύ να έρθω κάποια μέρα. Στο μυαλό μου, είναι ένα από τα πιο όμορφα και πλούσια πολιτιστικά μέρη πάνω στη γη. Τι άλλο θα θέλατε να πείτε στους αναγνώστες που θα διαβάσουν τη συνέντευξή σας; Θα ήθελα να τους ευχαριστήσω απλώς και μόνο για την προσοχή που έδωσαν στα βιβλία μου. Κανένα ακροατήριο δεν ανήκει δικαιωματικά σε κάποιον
συγγραφέα. Είναι προνόμιο το να είσαι συγγραφέας, ένα προνόμιο που δίνεται σε πολύ λίγους, και εγώ ποτέ δεν ξεχνώ πόσο τυχερός είμαι που κάνω αυτή τη δουλειά. Κάθε συγγραφέας οφείλει στους αναγνώστες του ένα «ευχαριστώ». Διπλή παγίδα Ουίλιαμ Λάντεϊ μετάφραση: Γιώργος Μπαρουξής Διόπτρα 502 σελ. Τιμή 17,40