Λογισμικό: Το σπίτι και το σχολείο μου Κατηγορία αναπηρίας: Βαριά Νοητική Αναπηρία Μάθημα: Γλώσσα Παρουσίαση Λογισμικού: Κατερίνα Αραμπατζή Προμηθευτής: Καστανιώτης
Προσβασιμότητα: Τα προγράμματα του λογισμικού «Το Σπίτι και το Σχολείο μου» προσφέρουν πολλές εναλλακτικές προτάσεις χειρισμού, που επιτρέπουν στον δάσκαλο να προσαρμόσει το μάθημα στον χρήστη. Με αυτά τα χαρακτηριστικά, το κάθε πρόγραμμα είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για πολλά ειδικά εκπαιδευτικά περιβάλλοντα, καθώς προσαρμόζεται το επίπεδο δυσκολίας του κάθε προγράμματος και οι απαιτήσεις πρόσβασης. Αυτή ακριβώς η ευελιξία του προγράμματος, κάνει το κάθε πρόγραμμα αποτελεσματικό για μία σειρά από άτομα με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, με ποικίλο βαθμό δυσκολίας, σε διάφορα περιβάλλοντα. Συγκεκριμένα, στην Προετοιμασία Μαθήματος, αφού επιλέξουμε την κατάλληλη δραστηριότητα, ένα συγκεκριμένο σκηνικό και το επιθυμητό λεξιλόγιο, παρουσιάζεται το μενού διεπαφής. Οι παράμετροι διεπαφής επιτρέπουν τροποποίηση του προγράμματος ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες και ικανότητες του παρόντα χρήστη. Οι επιλογές περιβάλλοντος διεπαφής επιτρέπουν στο χρήστη να έχει πρόσβαση στον υπολογιστή με το πληκτρολόγιο, με το ποντίκι ή με το μονό διακόπτη. Η παράμετρος του ορισμού χρόνου απόκρισης επιτρέπει στο δάσκαλο να θέσει προκαθορισμένο εύρος χρόνου, κατά το οποίο ο υπολογιστής θα περιμένει την απάντηση. Εάν η επιλογή του μονού διακόπτη (σκανάρισμα) επιλεγεί ως περιβάλλον διεπαφής, η ταχύτητα σκαναρίσματος μπορεί να μειωθεί ή να επιταχυνθεί, ανάλογα με τις ικανότητες σκαναρίσματος του χρήστη. Ενεργοποιώντας ή απενεργοποιώντας την ένδειξη καθοδήγηση, καθορίζεται το κατά πόσο το αντικείμενο στόχος θα αναβοσβήσει, προτού ζητηθεί από το χρήστη να το αναγνωρίσει. 2
Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: Φυσιολογικός ήχος και ρεαλιστικά γραφικά Προαιρετικό κείμενο Επιλογή δασκάλου για το λεξιλόγιο που θα διδάξει Πρόσβαση με πληκτρολόγιο, οθόνη αφής, μονό διακόπτη ή ποντίκι Αυτόματη καταγραφή επίδοσης Δομή και περιεχόμενο του Λογισμικού Το λογισμικό «Το Σπίτι και το Σχολείο μου» αποτελείται από δύο ομιλούντα εκπαιδευτικά προγράμματα (το σπίτι, το σχολείο) που έχουν σχεδιαστεί για να διευκολύνουν παιδιά με βαριά νοητική αναπηρία και σοβαρές επικοινωνιακές δυσκολίες να κατανοήσουν και να εκφράσουν τη γλώσσα που συναντούν στις καθημερινές τους δραστηριότητες. Περιγραφή Προγράμματος Κάθε πρόγραμμα χρησιμοποιεί τέσσερις ελκυστικές σκηνές για να διδάξει περισσότερα από 100 κοινά είδη λεξιλογίου. Με αυτό μπορεί να διδάξει κανείς όλα τα αντικείμενα σε συγκεκριμένο σκηνικό ή να διαλέξει συγκεκριμένα αντικείμενα. Αυτά τα 3
προγράμματα δεν είναι μόνο ευχάριστα στη χρήση, αλλά δομούν λειτουργικές γλωσσικές δεξιότητες και αναπτύσσουν την αυτονομία. Το Σπίτι μου Το πρόγραμμα «Το σπίτι μου» βοηθάει τα παιδιά να αναπτύξουν αυτονομία στο σπίτι τους. Θα μάθουν περισσότερα από 100 είδη λεξιλογίου που μπορεί να βρει κανείς σε τέσσερα διαφορετικά δωμάτια: σαλόνι, κουζίνα, κρεβατοκάμαρα και μπάνιο. Το Σχολείο μου Το πρόγραμμα «Το Σχολείο μου» είναι ιδανικό για να προετοιμάζει παιδιά για σχολικές εμπειρίες. Τα παιδιά μπορούν να μάθουν 100 είδη λεξιλογίου σε 4 σχολικά περιβάλλοντα: την τάξη, την αυλή, το κυλικείο και το διάδρομο, την αίθουσα εκδηλώσεων. Υπάρχουν τέσσερις δραστηριότητες για κάθε σκηνή 1) Ανακάλυψη Ονομάτων Ο μαθητής διαλέγει ένα αντικείμενο και ο υπολογιστής του λέει τι είναι (Αυτός είναι ένας φούρνος). 2) Ανακάλυψη Λειτουργιών / Περιγραφές Ο μαθητής διαλέγει ένα αντικείμενο και ο υπολογιστής του λέει τι κάνει το αντικείμενο ή του δίνει μια περιγραφή του (Μπορείς να χρησιμοποιήσεις το ψαλίδι για να κόψεις το χαρτί). 3) Αναγνώριση Ονομασιών Ο υπολογιστής σου ζητάει να βρεις διάφορα αντικείμενα από το όνομά τους (Βρες το πεζοδρόμιο). 4) Αναγνώριση Λειτουργιών/ Περιγραφές Ο υπολογιστής σου ζητάει να βρεις ένα αντικείμενο από τη λειτουργία ή την περιγραφή του ( Πού κρεμάς τα ρούχα σου;). Γενικός Σκοπός Να ενθαρρύνει την ανακάλυψη, την εκμάθηση και την επικοινωνία σχετικά με αντικείμενα και δραστηριότητες της καθημερινής ζωής. 4
Το εκπαιδευτικό περιεχόμενο του λογισμικού Γίνεται παρουσίαση, σε πινακοποιημένη μορφή, ενδεικτικού μέρους του περιεχομένου του λογισμικού που συσχετίζεται με το αντίστοιχο Πρόγραμμα Σπουδών Ειδικής Αγωγής για μαθητές με Βαριά Νοητική Αναπηρία του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΒΑΡΙΑ ΝΟΗΤΙΚΗ ΑΝΑΠΗΡΙΑ Τι περιλαμβάνει το λογισμικό «Το Σπίτι και Το σχολείο μου» Δεξιότητες ΑΥΤΟΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗΣ Να ενισχυθεί η βλεμματική επαφή Τα ελκυστικά γραφικά και η συνοδεία εκφώνησης καθιστούν ενδιαφέρον το λογισμικό και αυξάνουν την βλεμματική επαφή. Να μάθει να αναγνωρίζει διάφορα είδη ρουχισμού Πολλά από τα αντικείμενα που περιλαμβάνονται στο λογισμικό είναι είδη ρουχισμού, τα οποία το παιδί μαθαίνει μέσα από την λειτουργία «Ανακάλυψη ονομάτων» και «Ανακάλυψη λειτουργιών» Να αναγνωρίζει διαφορετικά αντικείμενα Περιλαμβάνονται αρκετά αντικείμενα σίτισης σίτισης στα προς εκμάθηση αντικείμενα του λογισμικού Να αναγνωρίζει είδη μπάνιου ή πλυσίματος Περιλαμβάνονται αντικείμενα της συγκεκριμένης κατηγορίας στο λογισμικό στο δωμάτιο του Μπάνιου. Να αναγνωρίζει αντικείμενα βουρτσίσματος Περιλαμβάνονται στο «Μπάνιο» των δοντιών Να εκφράζεται λεκτικά ή μη λεκτικά Οι ασκήσεις «Αναγνώριση ονομάτων» και χρησιμοποιώντας σύμβολα, νοήματα ή «Αναγνώριση λειτουργιών» απαιτούν την εικόνες χρήση των λέξεων που έχουν κατακτηθεί. Να αναγνωρίζει προσωπικά και σχολικά Η χρήση διαφορετικών δωματίων του αντικείμενα που είναι τοποθετημένα σε σπιτιού και χώρων του σχολείου σε συγκεκριμένο χώρο συνδυασμό με τα ευρισκόμενα σε αυτούς τους χώρους αντικείμενα επιτυγχάνει το συγκεκριμένο στόχο. Να επικεντρώνει το βλέμμα του σε ένα Ο αργός και ελεγχόμενος ρυθμός 5
ερέθισμα παρουσίασης των διαφορετικών 48 ερεθισμάτων παράλληλα με τη σωστή επιλογή γραφικών που ελκύουν χωρίς να διασπούν την προσοχή διασφαλίζουν το συγκεκριμένο στόχο. Να γνωρίζει χώρους και αντικείμενα που καθημερινά χρησιμοποιεί (σχολείο, τάξη τουαλέτα, θρανίο, χαρτί κ.α.) Να αναγνωρίζει μαγειρικά σκεύη Δεξιότητες ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Να αναγνωρίζει οπτικά ερεθίσματα Να σταθεροποιήσει τον οπτικό κινητικό συντονισμό Να δείχνει Να αναγνωρίζει πρόσωπα και αντικείμενα εικονικά Να ασκηθεί στην ικανότητα ακρόασης Να αναγνωρίζει και να ολοκληρώνει οδηγίες Είναι ο κύριος στόχος του λογισμικού. Στο δωμάτιο «Κουζίνα» παρουσιάζονται αρκετά μαγειρικά σκεύη μαζί με τη λειτουργία τους. Στο λογισμικό χρησιμοποιούνται ελκυστικά γραφικά τα οποία προάγουν την βλεμματική επαφή και τη διατήρηση της προσοχής, που οδηγούν στην αναγνώριση των οπτικών ερεθισμάτων. Η χρήση του ποντικιού με στόχο την απόκριση σε ερέθισμα, που παρουσιάζει το λογισμικό εξασκεί τον οπτικό κινητικό συντονισμό. Το ποντίκι μπορεί να υποκατασταθεί από το δείκτη του παιδιού, εάν αυτό θεωρηθεί αναγκαίο από τον εκπαιδευτικό. Το λογισμικό εξασφαλίζει την επίτευξη του στόχου αυτού μέσα από την παρουσίαση αντικειμένων, που χρησιμοποιούνται στα πλαίσια της καθημερινής διαβίωσης Οι ελκυστικές ιδιότητες του λογισμικού, ο αργός ρυθμός με τον οποίο παρουσιάζονται τα ερεθίσματα, ασκεί την ικανότητα ακρόασης. Οι οδηγίες του προγράμματος είναι σύντομες και εύληπτες. 6
Να χρησιμοποιεί βασικό λεξιλόγιο Η παρουσίαση και προσδοκώμενη επικοινωνίας με τη χρήση πολυμέσων εκμάθηση του βασικού λεξιλογίου γίνεται μέσα από τη χρήση του λογισμικού, που ενσωματώνει εικόνα και ήχο Ακρόαση και κατανόηση των εντολών που ακούει Οι οδηγίες που χρησιμοποιούνται από το λογισμικό είναι σύντομες και εύληπτες και εξασκούν τη συγκεκριμένη δεξιότητα. Να εκτελεί προφορικές εντολές Ο εκπαιδευτικός ρυθμίζει το λογισμικό ώστε να μην προχωρά η παρουσίαση ερεθισμάτων, εάν δεν εκτελεστεί μία συγκεκριμένη εντολή Να ακολουθεί οδηγίες που δίνονται Ο γραμμικός τρόπος ανάπτυξης του διαδοχικά προγράμματος καθώς και ο ελεγχόμενος ρυθμός παρουσίασης του υλικού, διευκολύνει την παρακολούθηση των διαδοχικών οδηγιών Να αναγνωρίζει και να ονομάζει αντικείμενα Αυτός είναι ο βασικός στόχος του προγράμματος. Να κατανοεί και να απαντά σε ερωτήσεις Η δραστηριότητα «Αναγνώριση αντικειμένων» και «Αναγνώριση λειτουργιών» διεξάγεται με την υποβολή ερωτήσεων που απαιτούν απόκριση έτσι ώστε να συνεχιστεί το παιχνίδι. Να ονομάζει αντικείμενα ή συσκευές τους Μεγάλος αριθμός αντικειμένων σπιτιού, του σχολείου και της κοινότητας παρουσιάζεται στους χώρους του σχολείου ή του σπιτιού. Να κάνει χρήση νέων τεχνολογιών Η χρησιμοποίηση λογισμικού συνιστά χρήση νέων τεχνολογιών Να ασκείται σε δεξιότητες οπτικοκινητικού συντονισμού Η χρήση ποντικιού και η περιήγηση στην οθόνη καθώς και η επιλογή αντικειμένων εξασκεί αυτού του τύπου τις δεξιότητες Να αναγνωρίζει λέξεις Κύριος στόχος του προγράμματος είναι η παρουσίαση και εκμάθηση λέξεων του καθημερινού λεξιλογίου 7
Να ασκηθεί στην ακρόαση λόγου Το λογισμικό δημιουργεί τις συνθήκες (ελκυστικά γραφικά, αργός ρυθμός παρουσίασης ερεθισμάτων), έτσι ώστε να διατηρείται και να ενισχύεται η προσοχή και η συνεπαγόμενη ακρόαση του λόγου του εκφωνητή. Δεξιότητες ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗΣ ΜΕ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Να ξεκινά και να τελειώνει από κοινού μια δραστηριότητα Να εκτελεί για κάποιο χρονικό διάστημα μια εργασία Να αναπτύξει την ικανότητα να αποδέχεται και να συνεχίσει μια δραστηριότητα για αρκετό χρόνο. Να γνωρίσει τη χρήση των αντικειμένων σε καθημερινές καταστάσεις Να αντιλαμβάνεται τη χρήση των αντικειμένων σε οργανωμένες καταστάσεις Το μεγαλύτερο μέρος του προγράμματος διεκπεραιώνεται με τη βοήθεια του εκπαιδευτικού, ο οποίος και επιλέγει ορισμένα χαρακτηριστικά (ρυθμός παρουσίασης, αμοιβή, ηχητική υποστήριξη κ.λπ.). Αυτό ενισχύει την ικανότητα συνεργασίας του μαθητή, Τα ελκυστικά χαρακτηριστικά του λογισμικού (γραφικά, προσαρμοζόμενη υποστήριξη) μαζί με την παρουσία του δασκάλου ενισχύουν τη συγκεκριμένη δεξιότητα. Κύριος στόχος του λογισμικού μέσα από την παρουσίαση αντικειμένων μέσα στο φυσικό τους περιβάλλον είναι η γνωριμία του μαθητή με τη χρήση τους 8
Χειρισμός του προγράμματος Με την έναρξη του προγράμματος εγκατάστασης εμφανίζεται η ακόλουθη οθόνη: Επιλέγουμε : Εγκατάσταση του προγράμματος Αμέσως μετά εμφανίζεται μια οθόνη με τις πληροφορίες για τη θέση του προγράμματος στο σκληρό σας δίσκο και τις επιλογές σας. Το λογισμικό θα εγκατασταθεί στον κατάλογο MyHome του σκληρού σας δίσκου (C:\MyHome). Στην συνέχεια ο εκπαιδευτικός ή άλλος ειδικός μπορεί να εισάγει τα στοιχεία του και τα στοιχεία του μαθητή με τον οποίο πρόκειται να δουλέψει στα προγράμματα του λογισμικού. Για κάθε νέο μαθητή που εισάγεται στο πρόγραμμα εμφανίζεται μία καρτέλα που περιέχει όλα τα στοιχεία του μαθητή, γονέων, κηδεμόνα, στοιχεία επικοινωνίας, σημειώσεις και υπάρχει η δυνατότητα εισαγωγής ψηφιακής φωτογραφίας του μαθητή. Τα στοιχεία αυτά μπορούν να επεξεργαστούν από τον διαχειριστή του προγράμματος οποιαδήποτε στιγμή. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει μία ποικιλία επιλογών που διαχειρίζονται τη διεπαφή χρήστη και διάφορα χαρακτηριστικά του περιβάλλοντος διδασκαλίας. Οι μεταβλητές του μαθήματος, όπως το φόντο και η πολυπλοκότητα της επιβράβευσης, η χρήση κειμένου και ομιλίας, το λεξιλόγιο που θέλει ο εκπαιδευτικός να διδάξει όπως και η διάρκεια του 9
μαθήματος, μπορούν επίσης να ρυθμιστούν αναλόγως για να ανταποκριθούν στις εξατομικευμένες εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών. Με την εντολή επιλέγετε το δωμάτιο και το λεξιλόγιο που θέλετε να διδάξετε. Μπορείτε να επιλέξετε το σύνολο του λεξιλογίου ή μερικό. Με την εντολή χρήστης λειτουργεί καλύτερα. Με την εντολή του μαθητή. επιλέγετε τη διεπαφή που ο συγκεκριμένος επιλέγετε τον τρόπο διαχείρισης του φακέλου Όταν χρειάζεστε επιπλέον εξατομίκευση, με την εντολή επιλέγετε την εμφάνιση ειδικών πλήκτρων, το χρώμα του φόντου της εφαρμογής, την ένταση του ήχου, το χρόνο απάντησης ή την ένδειξη σωστής απάντησης. Τέλος, όλο το περιεχόμενο του λογισμικού είναι εκτυπώσιμο και αξιοποιήσιμο για την προβολή με προβολέα διαφανειών και video projector. Όλες οι εικόνες μπορούν να εκτυπωθούν έγχρωμες ή σε ασπρόμαυρο γραμμικό σχέδιο, σε οποιοδήποτε μέγεθος για χρήση ως καρτέλες ζωγραφικής, αντιστοιχήσεων ή για επιβράβευση των μαθητών. Ελάχιστες Προϋποθέσεις Χρήσης Επεξεργαστής: Pentium III Μνήμη: 128 MB Χώρος στο σκληρό δίσκο: 100 MB Κάρτα γραφικών: Ανεξαρτήτως μοντέλου (απαιτείται η ύπαρξη) Ανάλυση οθόνης: 800x600 24 ή 32bit Color Λειτουργικό σύστημα: MS Widows (98, Me, 2000, XP) με υποστήριξη ελληνικών Κάρτα ήχου: Ανεξαρτήτως μοντέλου (απαιτείται η ύπαρξη). 10