ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΣ ΘΟΡΥΒΟΣ & ΑΣΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ Παράμετροι σχεδιασμού αντιθορυβικής προστασίας σε οδικά & σιδηροδρομικά συστήματα ΤΟ ΑΝΤΙΘΟΡΥΒΙΚΟ ΠΕΤΑΣΜΑ
Οι μετακινήσεις εντός του αστικού χώρου μπορούν να χαρακτηριστούν από : θέσεις (περιοχές) γένεσης μετακινήσεων. θέσεις (περιοχές) προσέλκυσης (ή έλξης) των μετακινήσεων. συνδέσμους διαδρόμους πραγματοποίησης των μετακινήσεων (ή συγκοινωνιακούς / μεταφορικούς διαδρόμους). ζήτηση για μετακινήσεις και προσφορά μεταφορικού έργου κάθε διαδρόμου. Η αλληλεξάρτηση μεταξύ συστημάτων μεταφορών, αστικής ανάπτυξης και χρήσεων γης στο σύστημα "πόλη" και συνεπώς με το πρόβλημα του περιβαλλοντικού θορύβου, είναι δεδομένη και εκφράζεται σε δύο βασικά επίπεδα διαλεκτικά συνδεδεμένα.
Η πλέον βασική μέθοδος ελάττωσης του θορύβου είναι η συνεχής επέμβαση στους κρίκους της αλυσίδας που συνδέει τον πομπό (π.χ. το όχημα στην κυκλοφορία) με τον δέκτη (τους κατοίκους των αστικών περιοχών), ώστε να αποφεύγεται η επανεμφάνιση του φαινομένου της εκτεταμένης ηχορύπανσης. Η μείωση του περιβαλλοντικού θορύβου από την οδική κυκλοφορία, σε αστικές περιοχές συνοψίζονται στα παρακάτω επίπεδα επέμβασης : Ελάττωση του θορύβου των οχημάτων, με χρήση νέων μοντέλων, όπου έχει ληφθεί πρόνοια για τη μείωση του εκπεμπόμενου θορύβου και με την εφαρμογή πλέον αυστηρών κανονισμών. Κατάλληλος γεωμετρικός σχεδιασμός των οδικών κυκλοφοριακών αξόνων, με την δημιουργία παρακάμψεων, την αύξηση της απόστασης της γραμμικής πηγής θορύβου (οδικός άξονας) από την πρόσοψη των δεκτών, την υποβάθμιση του επιπέδου κυκλοφορίας, και τελικά την υπογειοποίηση τους με σκοπό την αναδιοργάνωση των δικτύων και τη μείωση της στάθμης του περιβαλλοντικού θορύβου σε ευαίσθητες από άποψη θορύβου χρήσεις. Επέμβαση πάνω στην υποδομή με καθαρισμό των τεχνικών χαρακτηριστικών, λαμβάνοντας υπόψη τον περιβαλλοντικό θόρυβο και κατά συνέπεια την εφαρμογή πορωδών ή ελαστικών ηχοαπορροφητικών οδοστρωμάτων σε συνδυασμό και με την κατασκευή αναλόγων τεχνικών έργων και εδαφικών διαμορφώσεων στις οριογραμμές του καταστρώματος όπως π.χ. ηχοανακλαστικά - ηχοαπορροφητικά αντιθορυβικά πετάσματα.
Διαχείριση των οδικών συγκοινωνιακών συστημάτων με στόχο την ελάττωση του κυκλοφοριακού φόρτου και την βελτίωση της κυκλοφοριακής ροής. Ελάττωση της ταχύτητας στο αστικό οδικό δίκτυο είτε επιβάλλοντας όρια, είτε με κατάλληλη διαμόρφωση της οδού (π.χ. σαμαράκια ειδικών προδιαγραφών). Γενική αναδιοργάνωση του πολεοδομικού ιστού της μελετούμενης αστικής περιοχής, ώστε να μην αποτελεί το κυκλοφοριακό δίκτυο πηγή θορύβου. Ειδική ηχομονωτική κατασκευή των κτιρίων, των οποίων η ανέγερση σε περιοχές με κατάλληλα επίπεδα ηχορύπανσης δεν μπορεί να αποφευχθεί.
Κατά την απουσία εμποδίων το ηχητικό κύμα από το σημείο (S) διαδίδεται κατευθείαν προς το δέκτη (R) ακολουθώντας τη διαδρομή (S-R). Στην περίπτωση παρεμβολής πετάσματος το ηχητικό κύμα διαδίδεται προς διάφορες κατευθύνσεις, όπως παρακάτω : ένα μέρος του ηχητικού κύματος ανακλάται από το πέτασμα. Κατά συνέπεια επιστρέφει προς την πλευρά της πηγής (S) με γωνία ανάκλασης α ίση με γωνία πρόσπτωσης (όπως ισχύει και στην οπτική). ένα μέρος του ηχητικού κύματος απορροφάται από το πέτασμα, και μετατρέπεται σε θερμική ενέργεια. ένα μέρος του ηχητικού κύματος μεταδίδεται δια μέσου του πετάσματος, και τέλος, ένα μέρος του ηχητικού κύματος περιθλάται από την κορυφή του πετάσματος και από τα άκρα του. Περίθλαση Απορρόφηση
Για να έχει το ηχοπέτασμα καλή απόδοση στον τομέα της μείωσης του περιβαλλοντικού θορύβου, είναι απαραίτητο η μεταδιδόμενη ενέργεια, είτε διαμέσου του πετάσματος, είτε δια περιθλάσεως να είναι ελάχιστη δυνατή: Μετάδοση διαμέσου του πετάσματος (διαστασιολόγηση του πάχους και πυκνότητας) Περίθλαση (διαστασιολόγηση ύψους) Απευθείας μετάδοση (διαστασιολόγηση μήκους) Η σωστή διαστασιολόγηση του πετάσματος και η σωστή επιλογή της πυκνότητας και του τύπου του αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για αποτελεσματική μείωση του περιβαλλοντικού θορύβου. Εκτός από τα βασικά κριτήρια που αφορούν την ακουστική απόδοση του αντιθορυβικού πετάσματος και την ασφάλεια που παρέχουν, σημαντικό ρόλο έχουν οι επιπτώσεις στο άμεσο αστικό περιβάλλον από την εγκατάστασή τους με ιδιαίτερη έμφαση στα φαινόμενα αποκλεισμού και οπτικής παρεμβολής - όχλησης που αναμφισβήτητα επιφέρουν δυσμενείς επιπτώσεις τόσο σε προστατευόμενους όσο και σε χρήστες.
Στη συνέχεια δίνονται επιγραμματικά βασικοί εναλλακτικοί τύποι πετασμάτων. Η ουσιαστική διαφορά μεταξύ των εναλλακτικών αυτών τύπων αφορά στο υλικό και τον τρόπο κατασκευής τους, όχι όμως στο ύψος, τις γενικές τους διαστάσεις και τη θέση τοποθέτησής τους που έχουν καθορισθεί στη σχετική ακουστική μελέτη. Οι βασικές κατηγορίες υλικών (διαφανών και αδιαφανών) που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή των παρακάτω τύπων πετασμάτων κατηγοριοποιούνται ως εξής: α) διαφανή τμήματα κυρίως από διαφανές polycarbonate ή PMMA, β) από μέταλλο με ή χωρίς διάτρηση ηχο-απορρόφησης, γ) από συμπαγές υλικό δηλαδή οπλισμένο σκυρόδεμα ή συμπαγή υλικά (π.χ. χωμάτινες διαμορφώσεις) και συνδυασμό με στοιχεία πρασίνου.
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΕΤΡΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΔΙΑΦΑΝΕΣ ΜΕΤΑΛΛΙΚΟ ΣΥΜΠΑΓΕΣ ΚΑΛΟ ΠΟΛΥ ΚΑΛΟ ΜΕΤΡΙΟ ΚΑΛΟ ΠΟΛΥ ΚΑΛΟ ΜΕΤΡΙΟ ΚΑΛΟ ΠΟΛΥ ΚΑΛΟ ΠΡΑΣΙΝΟ ΕΔΑΦΙΚΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΜΕΤΡΙΟ Ασφάλεια* Αντιθορυβική προστασία*** Αντοχή στο χρόνο Απαιτούμενη συντήρηση Αισθητική Ένταξη στο τοπίο Επέμβαση επισκευής Ταχύτητα υλοποίησης ΚΑΛΟ ** Επισημαίνεται ότι τα πετάσματα από ΩΣ χωρίς ιδιαίτερη βελτιωτική αρχιτεκτονική διαμόρφωση δεν συστήνονται για εκτεταμένη χρήση σε καμία περίπτωση. Τέτοιες επιλογές πλήρως αδιαφανών συμπαγών πετασμάτων πρέπει να αποφεύγονται, λόγω της δημιουργίας "οπτικού φράγματος" το οποίο συνιστά ιδιαίτερο πρόβλημα οπτικής παρεμπόδισης που συνδυάζεται απόλυτα με ιδιαίτερα αρνητικές αντιδράσεις των περιοίκων ΠΟΛΥ ΚΑΛΟ
Τεχνικές Προδιαγραφές Ειδικής Ακουστικής Μελέτης Υπολογισµού και Εφαρμογής (ΕΑΜΥΕ) Αντιθορυβικών Πετασμάτων για την προστασία από τον περιβαλλοντικό συγκοινωνιακό θόρυβο ΚΥΑ 211773/2012 (ΦΕΚ 1367/Β/27-4-2012) ΔΕΙΚΤΕΣ Ισοδύναμη Συνεχής Στάθμη θορύβου Leq day evening ), η L d e (Equivalent Continuous Sound Level/day evening), που εκφράζει την σταθερή εκείνη στάθμη θορύβου, η οποία στην χρονική περίοδο «ημέρας απογεύματος» η «day evening» στο χρονικό διάστημα από 07:00 23:00, έχει το ίδιο ενεργειακό περιεχόμενο µε αυτό του πραγματικού θορύβου, σταθερού ή μεταβαλλόμενου, κατά την ίδια χρονική περίοδο, και Ισοδύναμη Συνεχής Στάθμη Θορύβου Leq night (Equivalent Continuous Sound Level/night), η L n που εκφράζει την σταθερή εκείνη στάθμη θορύβου, η οποία στη χρονική περίοδο «νύχτας» από 23:00 07:00, έχει το ίδιο ενεργειακό περιεχόμενο µε αυτό του πραγματικού θορύβου, σταθερού ή μεταβαλλόμενου, κατά την ίδια χρονική περίοδο. Ο δείκτης αυτός προφανώς συμπίπτει µε τον δείκτη L night της Στρατηγικής Χαρτογράφησης θορύβου που αναλύθηκε ανωτέρω. Ως ανώτατα επιτρεπόμενα όρια των ανωτέρω περιγραφομένων δεικτών Οδικού Κυκλοφοριακού Θορύβου και/ή Σιδηροδρομικού Θορύβου καθορίζονται τα ακόλουθα: α) Για τον δείκτη Leq d-e : τα 67 dβ(α), β) Για τον δείκτη Leq night : τα 60 db(a)
Σχέση μεταξύ ήχο-προστατευτικής ικανότητας πετάσματος, ευκολίας επίτευξης και ωφέλειας (αντίληψης κοινού για τη μείωση της έντασης) Ήχοπροστατευτική Αξία - Στόχος Ηχοπετάσματος Ευκολία επίτευξης στόχου Μείωση ηχητικής ενέργειας Σχετική μείωση έντασης ήχου (αντίληψη κοινού) 5dB(A) Απλή 68% 10dB(A) Δυνατή 90% Σχετικά Εύκολα αντιληπτή Μείωση στο ½ της αρχικής έντασης 15dB(A) Πολύ δύσκολη 97% Μείωση στο 1/3 της αρχικής έντασης 20dB(A) Σχεδόν αδύνατη 99% Μείωση στο ¼ της αρχικής έντασης
Πρόβλεψη της στάθμης δεικτών Οδικού Κυκλοφοριακού και Σιδηροδρομικού Θορύβου : έλεγχος τυχόν υπερβάσεων των σχετικών ορίων ανωτέρω για το 1ο έτος λειτουργίας του έργου στο σύνολο των υφιστάμενων δεκτών και εντός ζώνης 200µ. εκατέρωθεν του άξονα του συγκοινωνιακού έργου με τις παρακάτω μεθόδους : α) Για ΘΟΡΥΒΟΥΣ Ο ΙΚΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ: η γαλλική εθνική μέθοδος υπολογισμού «NMPB Routes 96 (SETRA CERTU LCPC CSTB)», όπως αναφέρεται στο «Arrêté du 5 Mai 1995 relatif au bruit des infrastructures routières, Journal Officiel du 10 Mai 1995, article 6» και στο γαλλικό πρότυπο «XPS 31 133» που αναλύθηκε ανωτέρω. Αναφορικά µε τα εισερχόμενα δεδομένα που αφορούν τις εκπομπές, τα έγγραφα αυτά αναφέρονται στον «Guide du bruit des transports terrestres, fascicule prévision des niveaux sonores, CETUR 1980». β) Για ΘΟΡΥΒΟΥΣ ΣΙ ΗΡΟ ΡΟΜΩΝ: η εθνική μέθοδος υπολογισμού των Κάτω Χωρών, όπως δημοσιεύθηκε στο «Reken en Meetvoorschrift Railverkeerslawaai 96, Ministerie Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, 20 November 1996», ή εναλλακτικά µε βάσει του «Guide du bruit des transports terrestres, fascicule prevision des niveaux sonores, CETUR 1980».
Πρόγραμμα παρακολούθησης περιβαλλοντικού θορύβου Προβλέπεται η εκπόνηση και εφαρμογή από τον κύριο του Έργου «Ειδικής Μελέτης Προγράμματος Παρακολούθησης Περιβαλλοντικού Θορύβου Συγκοινωνιακών Έργων» η οποία θα καθορίζει: α) την χωροθέτηση και τις κατάλληλες τεχνικές προδιαγραφές μόνιμου (ή μόνιμων) σταθμού (ή σταθμών) παρακολούθησης περιβαλλοντικού θορύβου εφόσον απαιτείται από τους περιβαλλοντικούς όρους και β) το αναλυτικό πρόγραµµα 24ωρων ακουστικών καταγραφών ωριαίας ανάλυσης σε ετήσια βάση που τυχόν θα προταθεί, και θα καλύπτει την καταγραφή του περιβαλλοντικού συγκοινωνιακού θορύβου, σε ύψος 4,0 ± 0,2 m (3,8 4,2 m) πάνω από το έδαφος και σε απόσταση 2µ από την πιο εκτεθειμένη πρόσοψη του υπό προστασία δέκτη. Με την υλοποίηση των προβλεπόμενων αντιθορυβικών έργων και την έναρξη λειτουργίας του έργου θα εκπονείται και στην συνέχεια θα υποβάλλεται για έγκριση στην αρμόδια υπηρεσία, το αργότερο μέχρι την 31η Ιανουαρίου του επομένου έτους, τα αποτελέσματα του «Ετήσιου Προγράμματος Παρακολούθησης Ορίων Δεικτών Περιβαλλοντικού Θορύβου».
Το ετήσιο πρόγραµµα θα εκτελείται, τόσο σε επίπεδο μόνιμου(ων) σταθμού(ών) όσο και των ανεξάρτητων ωριαίων καταγραφών 24ωρου σε διακριτές γεωγραφικές θέσεις και θα περιλαμβάνει: α) αναλυτικές αξιολογήσεις της διακύμανσης των σχετικών δεικτών θορύβου που προέρχεται από την λειτουργία του έργου, λαμβανομένου υπόψη του ακουστικού υποβάθρου της άμεσης περιοχής, β) στην περίπτωση σιδηροδρομικών έργων σταθερής τροχιάς και εφόσον αυτό κρίνεται αναγκαίο από την αξιολόγηση της σχετικής ΜΠΕ θα προτείνεται πέραν των ανωτέρω και ειδικό πρόγραµµα παρακολούθησης δονήσεων (ταχύτητα ή επιτάχυνση δόνησης στο φάσμα 10 100Ηz) και εδαφομεταφερόμενου θορύβου [σε dβ(α) στο φάσμα 10 200Ηz], στο εσωτερικό των πλησιέστερων προς το έργο δεκτών. Σε περίπτωση καταγραφής συστηματικών υπερβάσεων των ορίων θορύβου, ο κύριος του Έργου και ο φορέας λειτουργίας του Έργου οφείλουν να προβούν άμεσα σε μελέτη αντιμετώπισης θορύβου και να υποβάλουν προτάσεις µε τα κατάλληλα μέτρα άρσης των υπερβάσεων (η διαδικασία αυτή δεν αποτελεί μέρος του προγράμματος παρακολούθησης). Η «Ειδική Μελέτη Προγράμματος Παρακολούθησης Περιβαλλοντικού Συγκοινωνιακού Θορύβου» καθώς και τα εκάστοτε ετήσια προγράµµατα παρακολούθησης ορίων δεικτών περιβαλλοντικού θορύβου εκπονούνται από μελετητή κάτοχο Β η Γ τάξεως πτυχίου Περιβαλλοντικών Μελετών (κατηγορίας 27) µε εμπειρία σε παρόμοιες μελέτες, και υποβάλλεται και εγκρίνεται από την αρµόδια υπηρεσία και θα υλοποιείται µε ευθύνη του κυρίου του έργου ή της δραστηριότητας προ της έναρξης λειτουργίας του συγκοινωνιακού έργου