ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ Ε.Ι.Α.Χ. ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014 ΤΕΥΧΟΣ 26 Χαλκός & Τεχνολογία O Κόσμος του Χαλκού Χαλκός & Αρχιτεκτονική Χαλκός & Υγεία http://www.antimicrobialcopper.com/
editorial Παρέχοντας στους εκπαιδευόμενους μαθητές των ΕΠΑΛ-ΕΠΑΣ μια άριστη τεχνική εκπαίδευση από τους επαγγελματίες εκπαιδευτές του Ε.Ι.Α.Χ., διασφαλίζουμε άρτια καταρτισμένους επαγγελματίες, οι οποίοι αποτελούν βασικό στόχο της στρατηγικής του Ε.Ι.Α.Χ. Η ικανότητα, η επιδεξιότητα και η αποτελεσματικότητά τους στις σύγχρονες εφαρμογές του χαλκού, συνεισφέρουν στην καταξίωση, τόσο των ίδιων ως επαγγελματίες, όσο και του χαλκού, ως το μοναδικό υλικό που μπορεί να ανταπεξέλθει επάξια στις σύγχρονες απαιτήσεις. Νίκος Βεργόπουλος Γενικός Διευθυντής Ε.Ι.Α.Χ. Ζούμε στην εποχή της αβεβαιότητος και της συνεχούς μετάλλαξης της καθημερινότητάς μας. Τίποτα πλέον δεν μπορεί να θεωρηθεί δεδομένο και κατοχυρωμένο. Όλα είναι ρευστά και οι απαιτήσεις ολοένα ανεβάζουν τον πήχη. Σε αυτή την δύσκολη περίοδο, η επένδυση στην γνώση είναι μονόδρομος. Η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας, συνεπάγεται σε αναγκαία και βίαιαη προσαρμογή νέων δεδομένων, όπου μόνο η συνεχής ενημέρωση και εκπαίδευση μπορεί να βοηθήσει. Η δυνατότητα στην εκπαίδευση θα πρέπει να δίνεται ισάξια σε όλους, με ίσες ευκαιρίες στην μάθηση έτσι ώστε ο καθένας να μπορέσει να σταθεί ανταγωνιστικά στην αγορά, όπως αυτή διαμορφώνεται με τα σημερινά δεδομένα. Το Ε.Ι.Α.Χ. επενδύει και φέτος, περισσότερο από κάθε άλλη χρονιά, στην εκπαίδευση των νέων υδραυλικών και θερμοϋδραυλικών, συνεχίζοντας με αμείωτο ρυθμό τα σεμινάρια σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Επί πλέον, συνεχίζει και φέτος με την βοήθεια της Ελληνικής βιομηχανίας Χαλκού, το διαγωνισμό των νέων υδραυλικών και θερμοϋδραυλικών στην Αθήνα, πιστεύοντας ότι με τον τρόπο αυτό, συμβάλλει εποικοδομητικά και βοηθάει τους αυριανούς επαγγελματίες να σταθούν επάξια στις νέες απαιτήσεις που διαμορφώνονται. ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ Ε.Ι.Α.Χ. Χαλκός Μηνιαία ηλεκτρονική έκδοση του Ε.Ι.Α.Χ. Πειραιώς 252 177 78 Ταύρος Αθήνα Τηλ.: 210 4898 298 Fax: 210 4898 311 e-mail: info@copperalliance.gr www.copper.org.gr Ιδιοκτησία: Ελληνικό Ινστιτούτο Ανάπτυξης Χαλκού Εκδότης: Νίκος Βεργόπουλος Εκδοτικός Σύμβουλος & Επιμέλεια Έκδοσης: Action Global Communications Hellas 2
χαλκός & αρχιτεκτονική Χαλκός στο Σταθμό Γκόγια στη Σαραγόσα της Ισπανίας Ιδιοκτήτης: ADIF Ιστοσελίδα: www.adif.es Χρονιά αποπεράτωσης: 2011 Χώρα: Ισπανία Πόλη: Σαραγόσα Οδός: Λεωφόρος Σαραγόσα Αυτός ο νέος προαστιακός σιδηροδρομικός σταθμός ανταποκρίνεται σε τρεις συνθήκες οι οποίες τον καθιστούν ορόσημο για τους πολίτες της Σαραγόσα: τον αρχιτεκτονικό του σχεδιασμό, την κεντρική του θέση και τη λειτουργικότητα που προσφέρει, συνδεόμενος με άλλα συστήματα αστικών μεταφορών. Το κτίριο Η κατασκευή του νέου τερματικού σταθμού, αντιπροσωπεύει μία νέα ανάπτυξη για την πόλη της Σαραγόσα τα τελευταία χρόνια, συνδεόμενη με την εξέλιξη στην υποδομή των σιδηροδρόμων. Το κτίριο είναι χωρισμένο σε δύο ορόφους. Ο πρώτος όροφος, βρίσκεται στο επίπεδο της Λεωφόρου Γκόγια, και φιλοξενεί τον χώρο υποδοχής που περιλαμβάνει το γραφείο εισιτηρίων, τις δημόσιες τουαλέτες, τα καταστήματα και τον έλεγχο εισόδου στις αποβάθρες. Το ισόγειο, περιλαμβάνει την κεντρική πλατφόρμα των τρένων. Η σχεδίαση του σταθμού, βασίζεται σε κριτήρια που αφορούν στον νεωτερισμό, στην προσβασιμότητα και στην αειφορία, δημιουργώντας ανοιχτούς χώρους από γυαλί που εκμεταλλεύονται στην ηλιοφάνεια. Η οροφή Το πιο χαρακτηριστικό στοιχείο της αρχιτεκτονικής σχεδίασης, είναι η οροφή καλυμμένη από φύλλα ξύλου και χαλκού σε ένα εύρος 1.006 τ.μ., εμφανιζόμενη ως ένα ενιαίο στοιχείο. Η σχεδίασή της παραπέμπει σε κυματιστό φύλλο, βασισμένο στο ύψος και στην γεωμετρία της δομής των ξύλινων δοκών όπου στηρίζεται, φθάνοντας σε ύψος 10 μέτρων. Η οροφή καλύπτεται από προπατιναρισμένο φύλλο χαλκού, χρησιμοποιώντας ένα σταθερό σύστημα συναρμολόγησης σε συνδυασμό με την TIG (tungsten inert gas) διαδικασία συγκόλλησης, η οποία διασφαλίζει τους εγκάρσιους αρμούς στεγανοποίησης. Η σοφίτα της στέγης καλύπτεται με προπατιναρισμένη ζώνη από χαλκό. Περισσότερες αρχιτεκτονικές εφαρμογές του χαλκού μπορείτε να δείτε στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.copperconcept.org/ 3
χαλκός & τεχνολογία Επιστήμονες Χρησιμοποιούν Χαλκό στην Νανοτεχνολογία Ιρανοί ερευνητές χρησιμοποιούν την νανοτεχνολογία για την παραγωγή νανοσύνθετου καρβιδίου χαλκού-σιλικόνης για χρήση σε ανθεκτική συγκόλληση ηλεκτροδίου Η νανοσύνθεση, που αναπτύχθηκε σε συνεργασία με το Κέντρο Ερευνών Υλικών και Ενέργειας (MERC) και το τμήμα Επιστημών και Τεχνολογίας του Παν/ μιου Pohang της Ν. Κορέας, επιδεικνύει υψηλή αντοχή και θερμική σταθερότητα σε σχέση με τα ηλεκτρόδια που χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία, όπως μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων Fars News. Είναι πολύ προσιτό καθώς φθηνά υλικά χρησιμοποιούνται για την παραγωγή του. Οι ερευνητές, παρήγαγαν πρώτα νανοκρυσταλλική πούδρα χαλκού με ομογενή διανομή του καρβιδίου σιλικόνης, μέσω μίας μηχανικής μεθόδου αλέσεως υψηλής ενέργειας και έπειτα μελέτησαν τη δομή του. Επόμενο βήμα, ήταν η παραγωγή ποσοτήτων δειγμάτων του νανοσύνθετου, χρησιμοποιώντας την νανοκρυσταλλική πούδρα μέσω μίας θερμικής μεθόδου πίεσης. Τέλος, έγινε και ο χαρακτηρισμός της μικροδομής του νανοσύνθετου. Επιπρόσθετα, οι ερευνητές μελέτησαν τις μηχανικές ιδιότητες και την ηλεκτρική αγωγιμότητα του νανοσύνθετου σε θερμοκρασία δωματίου και σε υψηλότερες θερμοκρασίες, έτσι ώστε να μελετηθεί η απόδοσή του σε συνθήκες εργασίας των ηλεκτροδίων ανθεκτικής συγκόλλησης. Η ομογενής διανομή των SiC νανοσωματιδίων, η θερμική τους σταθερότητα και το μικρό μέγεθος των σωματιδίων χαλκού στα νανοσωματίδια, αποτελούν τα σημαντικότερα επιτεύγματα αυτής της έρευνας, τα οποία αποκτήθηκαν μέσω της συνθετικής διαδικασίας. Επί πλέον, τα αποτελέσματα από τη μέτρηση της πίεσης και των ιδιοτήτων αντοχής / σκληρότητας σε θερμοκρασία δωματίου, έδειξαν ότι καθώς η δομή των σωματιδίων γίνεται μικρότερη σε μέγεθος και τα νανοσωματίδια προστίθονται τέσσερις φορές σε όγκο, παρατηρείται μία πενταπλάσια αύξηση στην ανθεκτικότητα και τριπλάσια αύξηση στην σκληρότητά του, σε σύγκριση με τα σωματίδια χαλκού στην μικρομετρική κλίμακα. Η νανοσύνθεση, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή ηλεκτροδίων συγκόλλησης, τα οποία τοποθετούνται στην κορυφή ανθεκτικών συσκευών. Η ανθεκτική συγκόλληση, έχει εφαρμογή στην προσκόλληση των πλαϊνών στο κύριο μέρος των αυτοκινήτων, σε οικιακές συσκευές και σε κατασκευές κτιρίων. 4
χαλκός & υγεία Οι Επιφάνειες Χαλκού Ανάμεσα στα Υλικά Κορυφαίας Τεχνολογίας για τα Στελέχη Νοσοκομείων το 2014 Σε έγγραφο που δημοσίευσε το Ινστιτούτο ECRI, με τίτλο: «Λίστα των 10 καλύτερων τεχνολογιών από κορυφαία στελέχη νοσοκομείων» για το 2014 τονίστηκε η σημασία του αντιμικροβιακού χαλκού. Ο πρωταρχικός στόχος δημιουργίας του συγκεκριμένου εγγράφου, είναι η επεξήγηση των νέων τεχνολογιών, οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν τους υπεύθυνους των νοσοκομείων να βελτιώσουν τον σχεδιασμό τοποθέτησης των κεφαλαίων τους για το 2014. Ένα από τα θέματα που παρουσιάστηκαν στη δημοσίευση, ήταν η χρήση των επιφανειών χαλκού στις εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης. Αρχικά, έγινε ανάλυση των κινδύνων που σχετίζονται με την ενδονοσοκομειακή λοίμωξη. Ακολούθησε μία τοποθέτηση σχετικά με τις επιφάνειες αντιμικροβιακού χαλκού, παρέχοντας επιστημονικά στοιχεία και σχόλια σχετικά με το πώς η στρατηγική χρήση των επιφανειών αντιμικροβιακού χαλκού μπορεί να συνεισφέρει θετικά στις υπηρεσίες υγείας. Τα συμπεράσματα του Ινστιτούτου ECRI, προήλθαν από τη χρήση στοιχείων του δοκιμαστικού πρωτόκολλου του Οργανισμού Προστασίας Περιβάλλοντος της Αμερικής (EPA) - τμήμα του Υπουργείου Άμυνας, που χρηματοδότησε την κλινική έρευνα καθώς και μία χρηματοδοτούμενη κλινική δοκιμή από το Πρακτορείο για την Φροντίδα Υγείας, Έρευνας και Ποιότητας (AHRQ), η οποία υλοποιείται στη Σχολή Μηχανικών και Εφαρμοσμένων Επιστημών του Πανεπιστημίου UCLA της Αμερικής. 5
ο κόσμος του χαλκού Χάλκινες Περικεφαλαίες οποίο, ο καλλιτέχνης μπορεί να αποτυπώσει επάξια την όποια δημιουργία του, ταυτόχρονα όμως καλύπτει και όλες τις απαιτήσεις της σύγχρονης κοινωνίας μας, βρίσκοντας εφαρμογή σε πολλαπλές χρήσεις στη βιομηχανία, στην ιατρική και στην σύγχρονη τεχνολογία». Οι χάλκινες περικεφαλαίες του γλύπτη Γεώργιου Ρούσση εντυπωσιάζουν από την πρώτη στιγμή που τις βλέπεις, καθώς η εικόνα που παρουσιάζουν είναι αυθεντική σαν να προέρχονται από ανασκαφές. Με αφορμή τις χάλκινες δημιουργίες του, πραγματοποιήσαμε μία συζήτηση για να μας δώσει το στίγμα του και τη σχέση με το αιώνιο μέταλλο. Ξεκίνησε λέγοντας πως η επαφή του με τον χαλκό ήταν από τα πρώτα παιδικά του χρόνια, «θυμάμαι ότι στις πόρτες είχαμε χάλκινα χερούλια. Όταν θέλαμε να μας ανοίξουν την εξώπορτα χτυπάγαμε ένα χάλκινο χεράκι που έκανε θόρυβο και έτσι μας άνοιγαν. Μετά είχαμε τα χάλκινα σκεύη της κουζίνας μας, ήταν από τα πρώτα χάλκινα αντικείμενα που μου έκαναν εντύπωση για το όμορφο χρώμα τους». Σε ηλικία 20 ετών και με το πάθος που είχε για την γλυπτική, έκανε τα πρώτα του χάλκινα χυτά γλυπτά για διακοσμητικά εσωτερικού χώρου. Αναφορικά με τη συλλογή του αρχαίου χάλκινου ελληνικού κράνους, ο κύριος Ρούσσης έχει φιλοτεχνήσει συνολικά 22 κράνη ξεκινώντας την κατασκευή τους από το πρώτο το οποίο ήταν από δέρμα και δόντια κάπρου, το δεύτερο από δέρμα και χαλκό «σύνθεση», και τα υπόλοιπα 20 από χαλκό, όπως βρεθήκαν και υπάρχουν στα μουσεία της Ελλάδος και του εξωτερικού αλλά και σε ιδιωτικές συλλογές παγκοσμίως. Έχουν φιλοτεχνηθεί ακριβώς με το ίδιο μέταλλο (χαλκός), ίδια οξείδωση (πατίνα) αλλά και με το ακριβές βάρος που είχαν τα αρχαία ελληνικά κράνη, όπου βρίσκονται στα μουσεία του κόσμου. Για τη συλλογή του, που αποτελείται από 22 κράνη, δηλώνει ότι «Όσο ζω θα δημιουργώ». Θα μας τονίσει ότι, κεντρικός στόχος του καλλιτεχνικού του έργου είναι να αναδείξει το αρχαίο κάλλος, την εκφραστική δύναμη και την αγάπη που είχαν προς τη φύση και προς ορισμένες ηθικοπνευματικές αξίες οι αρχαίοι Έλληνες, και κυρίως να αναδείξει την αγάπη προς το «κάλλος», ως έκφανση του «καλού και αγαθού», και την αποστροφή τους προς το άσχημο και το κακό. Στη συνέχεια σημειώνει ότι «ο χαλκός είναι ένα μέταλλο που δουλεύοντάς το αισθάνεσαι μεγάλη ικανοποίηση για πολλούς λογούς π.χ. την ομορφιά, το γυάλισμα, την οξείδωση (πατίνα), που τον καθιστούν ικανό να προσαρμόζεται σε όλους τους χώρους. Γενικά είναι ένα μέταλλο ευγενές. Δημιουργώντας ένα έργο από χαλκό, ξέρεις ότι αφήνεις κάτι που θα υπάρχει για χιλιάδες χρόνια. Πόσα έργα χάλκινα γλυπτά έχουμε 6000 ετών, που μας κάνουν να θαυμάζουμε τους προγονούς μας; Είναι το μέταλλο, πάνω στο 6
ο κόσμος του χαλκού Συγκεκριμένα, τα αρχαία ελληνικά κράνη έχουν εντυπωσιάσει αρχαιολόγους, μελετητές και τεχνίτες, με την ομορφιά, την ανατομική ακρίβεια και ευστοχία καθώς και για την άρτια παροχή προστασίας στον φέροντα. Αυτά τα τέλεια μελετημένα και κατασκευασμένα χρηστικά και συνάμα αισθητικά αντικείμενα, με την πολυκύμαντη ιστορία τους, από την αρχή - μυκηναϊκή - μέχρι και το τέλος της Ελληνιστικής Περιόδου - όψιμα κορινθιακά - με συγκίνησαν βαθιά και με παρακίνησαν να στραφώ σε αυτά με πάθος και αγάπη, να τα αναδημιουργήσω με τον ίδιο αρχαίο τρόπο, άγνωστο εξαρχής, αλλά στην πορεία πολλών ετών μελέτης, έρευνας, αφοσίωσης και μετά από πολύ κόπο, πιστεύω πως κατάφερα να φωτιστεί ένα ελάχιστο κομμάτι της συνέχειας της κατασκευής στα αρχαία κράνη και ξίφη. Βιογραφικό: «Ο γλύπτης Γεώργιος Ρούσσης γεννήθηκε στην περιοχή «Μαρίνα Ζέας» του Πειραιά. Σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών (Α.Σ.Κ.Τ. Αθηνών) με Υποτροφία στο Τμήμα Γλυπτικής. Τελείωσε και τη Σχολή Διακοσμητών (BOZAR). Έχει φιλοτεχνήσει πολλά γλυπτά έργα, όπως προτομές, ανδριάντες και μνημεία, μοντέρνα αλλά και κλασσικά, ορειχάλκινα και μαρμάρινα, τα οποία έχουν τοποθετηθεί στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, σε διάφορες ιδιωτικές αλλά και δημοτικές συλλογές. Είναι τακτικό μέλος στο Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος και στο Σύλλογο Γλυπτών Ελλάδος. Χρημάτισε επίσης μέλος του Δ.Σ. της Εταιρείας Γραμμάτων και Τεχνών Πειραιά, μέλος του Δ.Σ. της UNESCO Ελλάδος, αλλά και μέλος του Δ.Σ. της Εταιρείας Κατοχύρωσης Πνευματικών Δικαιωμάτων (ΟΣΔΕΕΤΕ). Έχει βραβευτεί από την Τράπεζα της Ελλάδος για τη φιλοτέχνηση του νομίσματος σειράς ΕΥΡΩ. Επίσης, έχει λάβει χρυσό βραβείο για το Λέοντα του Πειραιώς (Πόρτο Λεόνε). Έχει συμμετάσχει σε πολλές ομαδικές εκθέσεις, καθώς και συμπόσια. Έχει κάνει και πολλές ατομικές εκθέσεις ανά τον κόσμο, από το 1989 έως και σήμερα». Γιώργος Ρούσσης 6972143221-email: rossig@otenet.gr 7