-16 ο - ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Θέμα: Η Ανάσταση Του Χριστού (κεφ.11) Σχολείο:Περιφερειακό Λύκειο Αγίου Χαραλάμπους, Έμπα Τάξη:Α Λυκείου Καθηγητής:Νικόλαος Καραμπάς Π.Μ.Π.: 16951 Α Σκοπός: Να αντιληφθούν οι μαθητές, ότι η Ανάσταση Του Χριστού αποτελεί γεγονός ύψιστης σημασίας για τη ζωή της Εκκλησίας και τη Σωτηρία των πιστών. Β Στόχοι: Οι μαθητές: 1. Να γνωρίσουν μέσα από τους ύμνους και τις ακολουθίες της Εκκλησίας μας το γεγονός της Ανάστασης Του Χριστού, 2. Να συνειδητοποιήσουν την αναγκαιότητα της Ανάστασης, 3. Να διαπιστώσουν ότι το γεγονός της Ανάστασης είναι ένα γεγονός χαράς και ελπίδας για τους πιστούς, 4. Να κατανοήσουν ότι η Ανάσταση Του Χριστού είναι προάγγελος και της δικής μας ανάστασης. Γ Πορεία: α. Αξιολόγηση του προηγούμενου μαθήματος (ερωτήσεις). β. Ως αφόρμηση για το νέο μάθημα χρησιμοποιώ την εικόνα της Ανάστασης σε διαφάνεια και την ακρόαση του Ύμνου της Αναστάσεως «Χριστός Ανέστη εκ νεκρών...», από cd. γ. Στη συνέχεια δίνω τον απαιτούμενο χρόνο στους μαθητές για να διαβάσουν κάθε υποενότητα του μαθήματος ξεχωριστά, χρησιμοποιώ το ανακλαστικό διασκόπιο για να προβάλλω εικόνες σε διαφάνειες που αντιστοιχούν στα διάφορα θέματα των υποενοτήτων, ακούμε από cd αναστάσιμους ύμνους και μαζί με τους μαθητές (αποδίδουμε πρώτα περιληπτικά το μάθημα και στη συνέχεια τους υποβάλλω ερωτήσεις, εντοπίζουν τις απαντήσεις και τους ενθαρρύνω να εκφράσουν ελεύθερα τις απόψεις τους), αναλύουμε το μάθημα. Το Μυστήριο Του Σταυρού: είναι Μυστήριο λύπης και χαράς. Λύπη για τα Πάθη και τις αμαρτίες μας και χαρά για την Ανάσταση και την άφεση των αμαρτιών. δ. Η συμμετοχή στην Ανάσταση Η πραγματική χαρά προέρχεται από τη συμμετοχή του πιστού στην Ανάσταση. Αυτό σημαίνει βίωση του Πάθους με καθαρή καρδιά, και τώρα βίωση της Ανάστασης και μεταμόρφωση της ζωής. Η συμμετοχή στην Ανάσταση δίνει χαρά αδιάλειπτη (ασταμάτητη, συνεχή) στον πιστό, γιατί βλέπει τα πάντα με το πρίσμα της ελπίδας της Ανάστασης. Π.χ. ο Άγιος Σεραφείμ του Σαρώφ (που έζησε στη Ρωσία), ο οποίος βίωνε τόσο έντονο τη χαρά της Ανάστασης, ώστε έβλεπε αυτή τη χαρά και την ελπίδα στα πρόσωπα των άλλων, τους οποίους χαιρέτιζε καθημερινά με τα ακόλουθα λόγια: «Χριστός Ανέστη, χαρά μου» (ακούμε από cd το στιχηρό των Αίνων «Αι μυροφόροι γυναίκες όρθρου βαθέος...») σελίδα 61 (εικόνα των Μυροφόρων σε διαφάνεια).
ε. Το νόημα της Ανάστασης Τρία γεγονότα γιορτάζονται. Η συγχώρεση, η αθανασία μας και η νέα ζωή. Η Ανάσταση είναι η βάση της πίστης μας. Αν δεν υπήρχε Ανάσταση δε θα υπήρχε Εκκλησία. Ο Απόστολος Παύλος γράφει: αν δεν αναστήθηκε ο Χριστός το κήρυγμά μας είναι χωρίς περιεχόμενο αλλά και η πίστη σας είναι κενή. Αν από μας τους Αποστόλους κηρύττεται ότι ο Χριστός αναστήθηκε εκ νεκρών, πώς λένε μερικοί από σας ότι δεν υπάρχει Ανάσταση νεκρών; Αν δεν υπάρχει Ανάσταση νεκρών, τότε ούτε και ο Χριστός αναστήθηκε (1 Κορ. 15, 12-14). Η πρώτη Εκκλησία στήριξε την ομολογία της και το μαρτύριο των πιστών στην πίστη αυτή. Η κοινή Ανάσταση όλων μας θα γίνει κατά τη Δευτέρα Παρουσία. Το σώμα μας ενώ διαλύεται θα αναστηθεί, όπως ο σπόρος που φαίνεται ότι σαπίζει στο χωράφι, αλλά μετά από καιρό εμφανίζεται μια νέα ζωή. Το σώμα θα είναι πνευματικό, όπως του Χριστού, μεταμορφωμένο, άφθαρτο. «Πρωτότοκος εκ των νεκρών» είναι ο Χριστός, που αναστήθηκε πρώτος και θα αναστήσει κι εμάς, όπως ομολογούμε στο Σύμβολο της Πίστεως: «προσδοκώ Ανάστασιν νεκρών». ς`. Η γιορτή της Ανάστασης Η χαρά της Ανάστασης βιώνεται από του πιστούς και είναι πρόγευση της Βασιλείας του, χαρά για τη νίκη κατά του θανάτου. Η Ορθόδοξη πίστη στηρίζεται στην Ανάσταση του Χριστού, όπως ομολογούμε στο Σύμβολο της Πίστεως. Η Ορθόδοξη Εκκλησία δίνει μεγαλύτερη βαρύτητα στη νίκη του Χριστού κατά του θανάτου, που τυλιγμένοι από τη δροσιά και τις ευωδίες της ανοιξιάτικης νύχτας, λαμπροφορεμένοι μετά το θρήνο των Παθών, προσδοκούμε με λαχτάρα να ντυθούμε με το φως της Ανάστασης του Χριστού. Η χαρά από τις καρδιές ανεβαίνει στα πρόσωπα, που λάμπουν. Πανηγυρίζουμε! Για την Αθανασία που μας χαρίστηκε ξανά, για τη συγχώρεση των λαθών μας, που εξαγοράστηκαν με τη θυσία του Χριστού, για την ακτινοβολούσα, ολοκαίνουργια ζωή που νίκησε το θάνατο. (ανάγνωση του κειμένου του Φώτη Κόντογλου, σελίδα 64) ζ. Η ενότητα των πιστών με το Χριστό Η ενότητα δεν είναι θεωρητική, αλλά ουσιαστική, οργανική, όπως το αμπέλι με τα κλήματα (εικόνα του Χριστού σε διαφάνεια «Εγώ ειμί η Άμπελος η Αληθινή») και μπορεί να συμβεί μόνο στην Εκκλησία, όπου τα γεγονότα βιώνονται. Στην Εκκλησία με τη Θεία Ευχαριστία, την προσευχή, τη νηστεία, τον αγώνα κατά της αμαρτίας, ο χριστιανός δοκιμάζει τη χαρά και τις δοκιμασίες συμμετέχοντας στη ζωή του Χριστού. * * * Πώς βιώνεται από τον πιστό η γιορτή του Πάσχα; Βιώνεται ως πρόγευση της καινούργιας πραγματικότητας που ο Χριστός εγκαινίασε, της Βασιλείας του Θεού. (ακούμε από cd τον ύμνο «Δεύτε λάβετε φως...») Η ευφροσύνη και η χαρά της Ανάστασης πού εκφράζεται στην Εκκλησία; Εκφράζεται μέσα από τους αναστάσιμους ύμνους της ακολουθίας του όρθρου της Ανάστασης, που ακολουθεί μετά την Ανάσταση. (ακούμε από cd τον ύμνο «Αναστάσεως ημέρα λαμπρυνθώμεν λαοί...»)
Γιατί δεν απολαμβάνουν αυτή την πνευματική χαρά όλοι οι πιστοί; Γιατί συνήθως οι πιστοί μετά το πρώτο νικητήριο σάλπισμα, μετά το «Χριστός Ανάστη» αποχωρούν από το ναό και έτσι δεν γνωρίζουν τι ψάλλεται στη συνέχεια κατά την ακολουθία του όρθρου και της Θείας Λειτουργίας της Αναστάσεως. (ακούμε από cd τον ύμνο Τον Καλό Λόγο - «Την Ανάστασίν σου Χριστέ Σωτήρ...») Γιατί η Ορθόδοξη Εκκλησία έδωσε τόση βαρύτητα στην Ανάσταση του Χριστού; Διότι η Ορθόδοξη Εκκλησία βίωσε με μεγαλύτερη ένταση το γεγονός της θέωσης του ανθρώπου απ` ότι το γεγονός της ενανθρώπισης του Θεού. Χωρίς να υποτιμά το γεγονός της ενανθρώπισης, η Ορθόδοξη Εκκλησία έδωσε μεγαλύτερη βαρύτητα στη νίκη κατά του θανάτου και στο θρίαμβο της ζωής. (ακούμε από cd τον ύμνο «Αναστάς ο Ιησούς από του τάφου...») Γιατί το γεγονός της Ανάστασης του Χριστού αποτέλεσε τη βάση της πίστης της Εκκλησίας μας; Γιατί η πίστη στο Χριστό και κατ` επέκταση η Σωτηρία μας, δε θα ήταν ολοκληρωμένη χωρίς την Ανάστασή του. Ένας Χριστός, που θα είχε ζήσει, θα είχε διδάξει, θα είχε πάθει αλλά δε θα είχε αναστηθεί, δε θα ήταν Θεός, δε θα μπορούσε να εγγυηθεί για την Ανάσταση των νεκρών, δε θα έδινε την ελπίδα στον άνθρωπο για τη Βασιλεία που ο ίδιος είχε εγκαινιάσει. (ακούμε από cd τον ύμνο «Επί της Θείας φυλακής...») Πότε θα γίνει η Ανάσταση των νεκρών; Θα γίνει στο τέλος της ιστορίας του κόσμου, κατά τη Δευτέρα Παρουσία του Χριστού. Τότε θα γίνει η κοινή Ανάσταση όλων των ανθρώπων. (ακούμε από cd τον ύμνο «Ο Άγγελος εβόα η κεχαριτωμένη...») Μπορεί να βιώσει κανείς το γεγονός της Ανάστασης χωρίς να έχει βιώσει το Πάθος; Είναι απαραίτητο, για να νιώσει κανείς το βάθος της Ανάστασης και την πραγματική χαρά που απορρέει από αυτήν, να έχει ο πιστός παρακολουθήσει τα γεγονότα του Πάθους. Τότε αισθάνεται ο πιστός και το μέγεθος της δωρεάς και της χαράς που προέρχεται από την Ανάσταση. (ακούμε από cd τον ύμνο «Ως ενιαύσιος Αμνός...») Τι σημαίνει πραγματική συμμετοχή στην Ανάσταση του Χριστού; Σημαίνει ότι ο πιστός αντιλαμβάνεται τη ζωή του με ένα διαφορετικό τρόπο, βλέπει τα γεγονότα με την προοπτική της Ανάστασης και της αιωνιότητας και επομένως φροντίζει ώστε να μεταμορφώνει τη ζωή του και να την προσαρμόζει στο θέλημα του Θεού και στη Βασιλεία του. Κάτω από το πρίσμα της Ανάστασης όλα μεταμορφώνονται και η ζωή αποκτά τις πραγματικές της διαστάσεις. (ακούμε από cd τον ύμνο «Αύτη η κλητή και Αγία ημέρα...»)
Επηρεάζει τη ζωή του χριστιανού η βίωση της χαράς της Ανάστασης; Την επηρεάζει καταλυτικά. Είναι γεγονός ότι πολλοί πιστοί που βίωναν έντονα το Μυστήριο της Ανάστασης του Χριστού, εξέπεμπαν έναν αέρα αναστάσιμο στους γύρω τους, ακτινοβολούσαν τη χαρά αυτή στους συνανθρώπους τους, όπως συνέβη με τον Άγιο Σεραφείμ του Σαρώφ, που χαιρετούσε καθημερινά τους συνανθρώπους του με τα λόγια: «Χριστός Ανέστη χαρά μου». (ακούμε από cd τον ύμνο «Μεγάλυνον ψυχή μου...») Μέθοδος Διδασκαλίας: Επαγωγική, διαλογική. Εποπτικά Μέσα: Διαφάνειες, εικόνες της Αναστάσεως, ύμνοι από cd, ψαλμωδία γνωστών στους μαθητές ύμνων ( π.χ. Χριστός Ανέστη εκ νεκρών...), ανάγνωση κειμένων. Δ. Αξιολόγηση: 1. Είναι παρατηρημένο ότι όταν οι πιστοί ψάλλουν το «Χριστός Ανέστη εκ νεκρών...», αυτό ηχεί σαν παιάνας, υπάρχει ένα στοιχείο θριάμβου. Πού νομίζεται ότι οφείλεται αυτό;
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Όνομα:... ΚΕΦ. 11. Η Ανάσταση Του Χριστού 1.Να βάλετε σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α. Η συμμετοχή στην Ανάσταση του Χριστού προϋποθέτει α. Τη συμμετοχή στο Πάθος του Χριστού. β. Τη συμμετοχή στις τελετές της Εκκλησίας. γ. Τη συμμετοχή στα Μυστήρια της Εκκλησίας. Β. Η Ορθόδοξη Εκκλησία δίνει μεγαλύτερη βαρύτητα στη γιορτή α. Των Χριστουγέννων. β. Των Θεοφανείων. γ. Της Ανάστασης. Γ. Ο πιστός αισθάνεται συμμετέχοντας στο Πάθος του Χριστού α. Λύπη για τον άδικο τρόπο που πέθανε ο Χριστός. β. Απογοήτευση και πίκρα για όσα έπαθε ο Χριστός. γ. Λύπη για το Πάθος και Χαρά για τη σωτηρία και την Ανάσταση. Δ. Μετά τη Δευτέρα Παρουσία του Χριστού το σώμα μας α. Θα παραμείνει στον τάφο και θα Αναστηθεί η ψυχή. β. Θα Αναστηθεί και θα είναι ακριβώς όπως είναι τώρα. γ. Θα Αναστηθεί και θα είναι μεταμορφωμένο επί το «πνευματικότερον». Ε. «Αν δεν υπάρχει Ανάσταση νεκρών, τότε ούτε ο Χριστός Αναστήθηκε», είπε ο α. Άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ. β. Απόστολος Παύλος. γ. Απόστολος Πέτρος. 2.Να αντιστοιχίσετε τα στοιχεία της στήλης Α με εκείνα που ταιριάζουν στη στήλη Β. Α Β 1. Πάσχα α. Άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ 2. Ιησούς Χριστός β. Πέρασμα 3. «Χριστός Ανέστη χαρά μου» γ. Μυστικός Δείπνος 4. Απόστολος Παύλος δ. Η «Άμπελος η Αληθινή» 5. Δευτέρα Παρουσία ε. Απόστολος Πέτρος ς.κήρυγμα Ανάστασης 1... 2... 3... 4... 5... ζ. Ανάσταση νεκρών
3. Σημειώστε δίπλα από κάθε πρόταση ΣΩΣΤΟ ή ΛΑΘΟΣ α. Η γιορτή του Πάσχα είναι νίκη της ζωής κατά του θανάτου.... β. Η Ορθόδοξη Εκκλησία έδωσε μεγαλύτερη βαρύτητα στα Χριστούγεννα.... γ. Αν δεν υπήρχε η Ανάσταση του Χριστού δε θα υπήρχε η Εκκλησία.... δ. Κατά τη Δευτέρα Παρουσία θα αναστηθούμε όσοι ζούμε χριστιανική ζωή.... ε. Τα γεγονότα του Πάσχα απλά μας θυμίζουν τα ιστορικά γεγονότα του Πάθους και της Ανάστασης.... ς`.κατά τον Απόστολο Παύλο, ο Κύριος με την Ανάστασή του ήταν σαν να γεννήθηκε από τον τάφο.... ζ. Το μαρτύριο των πρώτων χριστιανών ήταν αποτέλεσμα της πίστης τους στην Ανάσταση του Χριστού.... η. Ο Χριστός με την Ανάστασή του, νίκησε το διάβολο αλλά όχι και τον θάνατο.... θ. Όσο πιο προετοιμασμένα βιώνει κανείς τα Πάθη, τόσο περισσότερο χαίρεται τη χαρά της Ανάστασης.... ι. Στη γιορτή της Ανάστασης πανηγυρίζουμε τα γεγονότα της συγχώρησης, της αθανασίας και της καινούργιας ζωής.... 4. Να συμπληρώσετε τα κενά του παρακάτω κειμένου βάζοντας στην κατάλληλη θέση τις λέξεις:ανάσταση, καρδιά, χαρά, συνέπεια, απολαύσεις, Πάσχα, ζωή, συμμετοχή, Μ. Εβδομάδα, Πάθος, στοιχεία, Ανάσταση. Τη νύχτα του..., οι καρδιές των χριστιανών γεμίζουν από τη χαρά της.... Η χαρά αυτή είναι πολύ περιορισμένη όταν στηρίζεται μόνο στις υλικές... του Πάσχα. Η βαθιά και αληθινή αναστάσιμη... προέρχεται από την πραγματική... του πιστού στην Ανάσταση, όταν δηλαδή έχει βιώσει το... του Χριστού που προηγήθηκε. Με όσο μεγαλύτερη... ζωής και με όσο καθαρότερη... έζησε ο χριστιανός τα γεγονότα της..., τόσο περισσότερο η χαρά της... δεν περιορίζεται στα εξωτερικά... της γιορτής αλλά αγγίζει και μεταμορφώνει τη... του. ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ