Γενικά Στοιχεία Η Καλλιθέα είναι δήµος του Νοτίου Τοµέα στην Περιφέρεια Αττικής. Οικιστικός πυρήνας είναι η πλατεία αβάκη, που βρίσκεται σε απόσταση 3 χλµ νότια της Αθήνας και 3 χλµ βορειοανατολικά από το κέντρο του Πειραιά. Η Καλλιθέα επεκτείνεται από τους λόφους Φιλοπάππου και Σικελίας βόρεια ως τον όρµο Φαλήρου νότια. ύο άλλες πλευρές της αποτελούνται από τη λεωφόρο Συγγρού ανατολικά (σύνορα στους δήµους Νέας Σµύρνης και Παλαιού Φαλήρου) και τον ποταµό Ιλισό στα δυτικά (σύνορα στους δήµους Ταύρου και Μοσχάτου). Η Καλλιθέα, µε πληθυσµό που προσεγγίζει τις 200.000 κατοίκους, απλώνεται ανάµεσα στην Αθήνα και το Φαληρικό Όρµο, σε µία έκταση 4.500 στρεµµάτων. Ο ήµος της πόλης έχει ως έµβληµα τον Θησέα που, σύµφωνα µε τη µυθολογία, όταν επέστρεψε από την Κρήτη, όπου είχε εξοντώσει τον Μινώταυρο, αποβιβάστηκε στις ακτές της Καλλιθέας. Στη συνέχεια παρατίθεται σε ηλεκτρονική µορφή η έκδοση του Πολιτιστικού Οργανισµού Καλλιθέας «Όψεις της ιστορίας του ήµου και της πόλης». Πραγµατοποιώντας για πρώτη φορά µια τόσο συστηµατική έρευνα στο ιστορικό αρχείο του ήµου και τα Πρακτικά του ηµοτικού Συµβουλίου, καθώς και σε σειρά από άλλες πηγές, η έκδοση αυτή έρχεται να εµπλουτίσει αποφασιστικά την υπάρχουσα βιβλιογραφία για την τοπική ιστορία και να εκπροσωπήσει τον πρωταγωνιστικό ρόλο τον οποίο πρέπει να διαδραµατίζει η Τοπική Αυτοδιοίκηση στη διάσωσή της. Ιστορία της Πόλης Η Καλλιθέα, µε πληθυσµό που προσεγγίζει τις 200.000 κατοίκους, απλώνεται ανάµεσα στην Αθήνα και το Φαληρικό Όρµο, σε µία έκταση 4.500 στρεµµάτων. Ο ήµος της πόλης έχει ως έµβληµα τον Θησέα που, σύµφωνα µε τη µυθολογία, όταν επέστρεψε από την Κρήτη, όπου είχε εξοντώσει τον Μινώταυρο, αποβιβάστηκε στις ακτές της Καλλιθέας. Αρχαιότητα Αρχαιολογικά ευρήµατα ενισχύουν την άποψη, ότι η περιοχή της Καλλιθέας κατοικούνταν ήδη από τον 4ο αιώνα π.χ., οπότε θεωρείται πως σ' αυτή αναπτύχθηκε ναυτιλιακή δραστηριότητα. Ελληνική Επανάσταση ΗΜΟΤΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ " Σοφία Λασκαρίδου " Στην εποχή της Ελληνικής Επανάστασης, η περιοχή που συνορεύει στη σηµερινή Καλλιθέα από τον Άγιο Σώστη µέχρι 1
την οδό Σπάρτης, γνωστό ως Ανάλατος, έγινε το πεδίο της µάχης, κατά την οποία σκοτώθηκε ο Γεώργιος Καρα σκάκης, στις 22 Απριλίου 1827. Ο σχηµατισµός του σύγχρονου οικισµού της Καλλιθέας άρχισε το 1884-1885, µε πρωτοβουλία µίας Οικοδοµικής Εταιρίας. Μεταξύ των πρώτων οικιστών του νέου προαστίου συγκαταλέγονται ο νοµικός Γεώργιος Φιλάρετος, ο έµπορος Λάσκαρις Λασκαρίδης και ο ιστορικός Γεώργιος Κρέµος. Στους Ολυµπιακούς Αγώνες του 1896 στην Καλλιθέα διεξήχθη το άθληµα της σκοποβολής, στο Σκοπευτήριο που χτίστηκε ειδικά για το λόγο αυτό. Μικρασιατική Καταστροφή Ύστερα από τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922, η εγκατάσταση στην Καλλιθέα περίπου 25.000 προσφύγων από τη Μικρά Ασία και τον Πόντο τη µετέτρεψε σε προσφυγική συνοικία και ανέκοψε την εξέλιξή της σε προάστιο αναψυχής. Ο οικισµός αποσπάστηκε από το ήµο Αθηναίων το 1925, οπότε έγινε Κοινότητα, ενώ το 1933 ήµος. Κατά την προπολεµική περίοδο, η πόλη έγινε τόπος εγκατάστασης βιοµηχανιών και βιοτεχνιών, ενώ η θέση της µεταξύ Αθήνας και Πειραιά διεύρυνε την εµπορική της δραστηριότητα. Β Παγκόσµιος Πόλεµος Στην περίοδο του Β Παγκοσµίου Πολέµου, η Καλλιθέα συµµετείχε ενεργά στην Εθνική Αντίσταση. Μεταξύ των κυριοτέρων γεγονότων της περιόδου υπήρξε η Μάχη της Οδού Μπιζανίου, µεταξύ 10 ΕΠΟΝιτών και κατοχικών δυνάµεων, τον Ιούλιο του 1944, καθώς και το Μπλόκο του Αυγούστου του ιδίου έτους. Μεταπολεµική περίοδος Η µεταπολεµική εξέλιξη της Καλλιθέας παρακολούθησε αυτή ολόκληρης της Αθήνας. εχόµενη το δικό της µερίδιο από την εσωτερική µετανάστευση, ήδη από τις δεκαετίες του '50 και του '60 η Καλλιθέα απέκτησε τα χαρακτηριστικά µεγαλούπολης, ενώ στη δεκαετία του '70 η ανοικοδόµηση των παλαιών κατοικιών µε τη µέθοδο της αντιπαροχής οδήγησε σε νέα µεγάλη αύξηση του πληθυσµού, αλλά και τη στέρηση της πόλης από ελεύθερους χώρους. Κατά τη δεκαετία του '90, η Καλλιθέα έγινε τόπος εγκατάστασης αξιοσηµείωτου αριθµού ΠΛΑΤΕΙΑ ΑΒΑΚΗ " Το κεντρικό πάρκο Καλλιθέας " Ελλήνων Ποντίων από τις ηµοκρατίες της τέως Σοβιετικής Ένωσης. Με την ευκαιρία των Ολυµπιακών Αγώνων του 2004, η Καλλιθέα είναι και πάλι Ολυµπιακή πόλη, ενώ η οριστική αποµάκρυνση του Ιπποδρόµου και η συστηµατική προσπάθεια του ήµου για τη διεύρυνση του δικτύου της κοινωφελούς υποδοµής της δηµιουργούν βάσιµη αισιοδοξία για την αναπτυξιακή της προοπτική στον 21ο αιώνα. 2
Με την εφαρµογή της νέας διοικητικής διαίρεσης της χώρας κατά το Πρόγραµµα Καλλικράτης το 2011 ουδεµία µεταβολή επήλθε σύµφωνα µε το άρθρο 1, 5.1.Β αυτού. Η προτοµή της Ποήτριας Σοφίας Μαυροειδή Παπαδάκη στην είσοδο του ηµαρχιακού Μεγάρου Η προτοµή του Μανιάτη ποιητή και Λογοτέχνη Κούλη Αλέπη στην είσοδο του ηµαρχιακού Μεγάρου Η προτοµή του Λογοτέχνη Γιάννη Χατζίνη στην είσοδο του ηµαρχιακού Μεγάρου Φυσικό Περιβάλλον και Αισθητική Αναβάθµιση Πόλης Για την σηµερινή κατάσταση του αστικού περιβάλλοντος στις περισσότερες πόλεις ευθύνεται το παρελθόν, αλλά ευθύνεται και το παρόν! Οι ιστορικοί, κοινωνικοί και οικονοµικοί λόγοι που συνετέλεσαν στη δηµιουργία των σηµερινών προβληµάτων είναι γνωστοί σε όλους. Αλλά και το παρόν έχει σηµαντικότατες ευθύνες: το νοµικό πλαίσιο δεν επιτρέπει στους δήµους να έχουν επαρκή και αποτελεσµατική εποπτεία και έλεγχο στη ρύπανση του περιβάλλοντος. Η περίπτωση του εργοστασίου 'Φοίβος' είναι χαρακτηριστικό παράδειγµα των πολύπλοκων και αδιαφανών µηχανισµών, που προκαλούν προβλήµατα στην προσπάθεια βελτίωσης και προστασίας του περιβάλλοντος. Μία από τις βασικές µας θέσεις είναι πως ο δήµος οφείλει να βελτιώνει την αισθητική της πόλης. Οφείλουµε να πολεµήσουµε το Πλ. αβάκη απέραντο γκρί. Η αισθητική αναβάθµιση έχει άµεση σχέση µε την ποιότητα ζωής καθώς ο πολίτης έχει ανάγκη να ζει και να κινείται σε ένα όµορφο περιβάλλον. Επί πλέον, η αισθητική 3
αναβάθµιση βοηθά στο ζωντάνεµα της πόλης καθώς οι πολίτες εµπιστεύονται την πόλη τους και απολαµβάνουν να κινούνται σε αυτήν. Τα άµεσα αποτελέσµατα αυτής της κίνησης των πολιτών στην πόλη είναι η στήριξη της τοπικής οικονοµίας, αλλά και η αύξηση της ασφάλειας της πόλης : Αυξηµένη κίνηση στην πόλη σηµαίνει αύξηση της δηµόσιας εποπτείας των ανοικτών χώρων και αυτό οδηγεί σε µείωση της παρουσίας και της δραστηριότητας των αντικοινωνικών στοιχείων που υπάρχουν σε κάθε σύγχρονη πόλη. «...Η πόλη µας, έχει υποστεί τις τελευταίες δεκαετίες ραγδαία οικοδοµική και πληθυσµιακή ανάπτυξη µε αποτέλεσµα να είναι σήµερα ο πιο πυκνοκατοικηµένος και πυκνοδοµηµένος ήµος της χώρας. Χρόνο µε το χρόνο, µειώνονται σηµαντικά οι διαθέσιµοι ελεύθεροι χώροι, που θα µπορούσαν να µετατραπούν σε εστίες πρασίνου, γαλήνης και ψυχαγωγίας. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, οφείλει να δηµιουργεί όλες εκείνες τις προ ποθέσεις, που προάγουν την ποιότητα ζωής στην πόλη µας...» (απόσπασµα από την οµιλία του ηµάρχου Καλλιθέας κ. Κώστα Ασκούνη στα εγκαίνια του Πάρκου Ιλισού) 4
Εκπαίδευση Στο νέο Πάρκο Ιλισού Στην Καλλιθέα εδρεύουν δύο πανεπιστήµια, το Πάντειο και το Χαροκόπειο, καθώς και η ιστορική Σιβιτανίδειος ηµόσια Σχολή Τεχνών και Επαγγελµάτων. Στο δήµο υπάρχουν 11 παιδικοί δηµοτικοί σταθµοί, 25 δηµόσια νηπιαγωγεία, 27 δηµόσια δηµοτικά σχολεία, 14 δηµόσια γυµνάσια, 8 δηµόσια λύκεια, παράλληλα λειτουργεί και 1 εσπερινό γυµνάσιο-λύκειο και 1 ιδιωτικό. Αθλητισµός Γνωστά αθλητικά σωµατεία του δήµου είναι: ο Γ.Σ. Καλλιθέας ο Παντζιτζιφιακός Α.Ο η Α.Ε. Ίκαρου Καλλιθέας ο Α.Ο. Αετός Καλλιθέας ο Π.Ο.Κ Έσπερος ο Α.Ο. Φοίνικας Καλλιθέας ο Α.Σ. Ολυµπιακός Καλλιθέας η Α.Ε. Εσπερίδες Καλλιθέας o Γ.Σ. Ίκαρος Καλλιθέας o Πόλις Α.Σ. Καλλιθέας Το ποδοσφαιρικό τµήµα του Γ.Σ. Καλλιθέας αγωνίζεται στη Β' Εθνική, στο ηµοτικό Στάδιο Γρηγόρης Λαµπράκης. Επίσης ο Γ.Σ. Καλλιθέας διατηρεί και τµήµατα ενόργανης γυµναστικής και στίβου. Ο Παντζιτζιφιακός Α.Ο. διατηρεί τµήµα ποδοσφαίρου και αγωνίζεται στις τοπικές ερασιτεχνικές κατηγορίες. Ο Ίκαρος Καλλιθέας, ο Α.Ο. Αετός Καλλιθέας και ο Π.Ο.Κ. Έσπερος διατηρούν τµήµατα καλαθοσφαίρισης και αγωνίζονται στη Β' Εθνική, στην Α' ΕΣΚΑΝΑ και στην Α' ΕΣΚΑΝΑ αντίστοιχα. Όµως από το 2009 ο Ίκαρος συγχωνεύθηκε µε τον Έσπερο και η νέα οµάδα που δηµιουργήθηκε αγωνίζεται στην Α2. Ο Φοίνικας Καλλιθέας µε έτος 5
ίδρυσης το 1947. Ποδοσφαιρικό σωµατείο κλασικού ποδοσφαίρου (11Χ11) της ΕΠΣ Αθηνών. Ο Ολυµπιακός Καλλιθέας µε έτος ίδρυσης το 1993. Σωµατείο ποδοσφαίρου σάλας (5Χ5)της ΠΕΠΣΣ (Πανελλήνια Ένωση Ποδοσφαιρικών Σωµατείων Σάλας). 6