Ι ΑΓ Ω Ν Ι Σ Μ Α ΛΑΤΙΝΙΚΑ *** Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ [Α] ΚΕΙΜΕΝΟ Tum Camillus, qui diu apud Ardeam in exilio fuerat propter Veientanam praedam non aequo iure divisam absens dictator est factus; is Gallos iam abeuntes secutus est: quibus interemptis aurum omne recepit. Quod illic appensum civitati nomen dedit: nam Pisaurum dicitur, quod illic aurum pensatum est. Clamore deinde ancillarum in cubiculum vocatus Brutus ad eam obiurgandam venit, quod tonsoris praeripuisset officium. Cui secreto Porcia <<non est hoc>> inquit <<temerarium factum meum, sed certissimum indicium amoris mei erga te tale consilium molientem: experiri enim volui, quam aequo animo me ferro essem interemptura, si tibi consilium non ex sententia cessisset>>. Μονάδες 40 [Β] ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ. 1. α) Να γραφούν οι ζητούµενες πτώσεις : exilio : γενική ενικού iure : ονοµαστική ενικού quibus : αιτιατική πληθυντικού civitati : γενική πληθυντικού factum : ονοµαστική πληθυντικού clamore : γενική ενικού officium : ονοµαστική πληθυντικού sententia : γενική πληθυντικού Μονάδες 4 ( 0,5 x 8 ) β) Να κλιθούν και στους δύο αριθµούς : i) η συνεκφορά aequo iure 1
ii) η µετοχή abeuntes 2. α) Να γραφούν οι πλάγιες πτώσεις των αντωνυµιών που βρίσκονται στον αριθµό και γένος : is, quibus, hoc, eam. Μονάδες 6 β) Να κλιθούν στον άλλο αριθµό : mei, te γ) Να αντικατασταθούν παραθετικά τα επίθετα : aequo, certissimum. δ) omne : Nα κλιθεί και στους δύο αριθµούς 3. α) Να αντικατασταθούν χρονικά οι ρηµατικοί τύποι : fuerat, dedit, rediit, reversus est Mονάδες 4 β) Να γραφούν οι ζητούµενοι τύποι : recepit : β ενικό οριστικής ενεστώτα Μ. Φ. και β ενικό οριστικής µέλλοντα Μ. Φ. praeripuisset : γ ενικό υποτακτ. µέλλοντα Ε. Φ. volui : β πληθυντικό υποτακτ. παρατατικού 4. Να γραφούν οι ονοµατικοί τύποι του ρηµατικού τύπου secutus est. Μονάδες 4 2
5. α) Να χαρακτηριστούν συντακτικά οι τύποι : iure, quod, civitati, cui, amoris, animo, ferro, ex sententia Μονάδες 4 Mονάδες 8 β) Να εντοπιστούν οι µετοχές του πρώτου αποσπάσµατος, να χαρακτηριστούν συντακτικά και να αναλυθούν στις αντίστοιχες δευτερεύουσες προτάσεις. Μονάδες 12 6. α) ad eam obiurgandam : Να δηλώσετε τα συντακτικά ισοδύναµα αυτής της φράσης Μονάδες 5 β) «non est hoc temerarium factum meum, sed certissimum indicium amoris mei erga te tale consilium molientem» : Να µεταφερθεί η φράση στον πλάγιο λόγο µε εξάρτηση Porcia inquit. Μονάδες 5 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α. ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Τότε ο Κάµιλλος, ο οποίος για πολύ καιρό βρισκόταν σε εξορία κοντά στην Αρδέα εξαιτίας της λείας των Βηίων που δεν είχε µοιραστεί ακριβοδίκαια, αν και ήταν απών, έγινε δικτάτορας. Αυτός ακολούθησε τους Γαλάτες,καθώς αυτοί έφευγαν πια: αφού τους εξολόθρευσε, πήρε πίσω όλο το χρυσάφι. Αυτό, επειδή ζυγίστηκε εκεί,έδωσε το όνοµά του στην πολιτεία: ηλαδή ονοµάζεται Πίσαυρο, επειδή το χρυσάφι ζυγίστηκε εκεί. Έπειτα ο Βρούτος,όταν τον κάλεσαν οι υπηρέτριες στην κρεβατοκάµαρα µε τις φωνές τους, ήρθε για να τη µαλώσει επειδή τάχα είχε κλέψει την τέχνη του µανικιουρίστα. Η Πορκία είπε σ' αυτόν κρυφά : <<Αυτό (που έκανα) δεν είναι µια ασυλλόγιστη πράξη µου,αλλά βέβαιη απόδειξη της αγάπης µου προς εσένα που µηχανεύεσαι τέτοιο σχέδιο : θέλησα δηλαδή να δοκιµάσω µε πόση ηρεµία θα αυτοκτονούσα µε ξίφος, εάν το σχέδιο σου δεν πάει κατ' ευχήν.>> Β. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 1. α) exilii exili 3
ius quos civitatum civitatium facta clamoris officia sententiarum β) aequum ius abiens aequi iuris abeuntis aequo iuri abeunti aequum ius abeuntem aequum ius abiens aequo iure abeunte 2. α) eius quorum huius eius ei quibus huic ei eum quos hunc eam eo quibus hoc ea β) nos vos nostri - nostrum vestri - vestrum nobis vobis nos vos a nobis a vobis γ) aequo - aequiore - aequissimo certum - certius - certissimum δ) omne omnia omnis omnium omni omnibus omne omnia omne omnia omni omnibus 3. α) est erat erit fuit fuerat fuerit dat dabat dabit dedit dederat dederit redit redibat redibit rediit redierat redierit 4
β) reciperis recipieris praerepturus sit velletis 4. µετοχές sequens secuturus a um secutus a -um απαρέµφατα sequi secuturum am um esse secuturos -as -a esse secutum -am um esse secutos -as a esse secutum -am um fore secutos -as a fore σουπίνο secutum secutu γερούνδιο sequendi sequendo sequendum sequendo γερουνδιακό sequendus a -um 5. α) iure --- απρόθετη αφαιρετική ως επιρρηµατικός προσδιορισµός του τρόπου στη µετοχή divisam quod --- υποκείµενο του ρήµατος dedit και της µετοχής appensum civitati --- έµµεσο αντικείµενο στο ρήµα dedit cui --- έµµεσο αντικείµενο στο inquit amoris --- γενική αντικειµενική στο indicium animo --- απρόθετη αφαιρετική ως επιρρηµατικός προσδιορισµός του τρόπου στο ρήµα essem interemptura 5
ferro --- απρόθετη αφαιρετική ως επιρρηµατικός προσδιορισµός του οργάνου στο ρήµα essem interemptura ex sententia --- εµπρόθετος προσδιορισµός του τρόπου στο ρήµα essem interemptura β) divisam ---- quae non aequo iure divisa erat absens ---- etsi aberat abeuntes ---- dum abeunt interemptis ---- cum Camillus eos interemisset appensum ---- quod appensum est 6. α) causa eius obiurgandae ut eam obiurgaret qui eam obiurgaret eam obiurgatum β) Porcia inquit non esse illum temerarium factum suum, sed certissimum indicium amoris sui erga eum tale consilium molientem. 6