INVESTING IN ENERGY 2015 Tρίτη 13 Οκτωβρίου 2015 Το Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΑΔΜΗΕ Γ. Καμπούρης Διευθυντής Σχεδιασμού Ανάπτυξης Συστήματος ΑΔΜΗΕ kabouris@admie.gr
ΔΕΚΑΕΤΕΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ (ΔΠΑ) ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ Ο ΑΔΜΗΕ, ως Διαχειριστής του Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΜΗΕ), λειτουργεί, εκμεταλλεύεται, συντηρεί και αναπτύσσει το Σύστημα Μεταφοράς, ώστε να διασφαλίζεται ο εφοδιασμός της χώρας με ηλεκτρική ενέργεια με τρόπο επαρκή, ασφαλή, αποδοτικό και αξιόπιστο. Συγχρόνως φροντίζει ώστε η μακροχρόνια ικανότητα του Συστήματος να ανταποκρίνεται σε εύλογες ανάγκες για μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας, υπό οικονομικά βιώσιμες συνθήκες. Ο ΑΔΜΗΕ εκπονεί κάθε έτος, κατόπιν διαβούλευσης με όλους τους υφιστάμενους και μελλοντικούς χρήστες του ΕΣΜΗΕ, Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης του Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς και το υποβάλλει προς έγκριση στη ΡΑΕ. Το ΔΠΑ αποτελεί το βασικό επενδυτικό πρόγραμμα του ΑΔΜΗΕ. Δεσμευτικό πρόγραμμα για την πρώτη τριετία Το ΔΠΑ περιόδου 2015-2024 έχει αναρτηθεί στον ιστότοπο του ΑΔΜΗΕ (www.admie.gr), και μετά από Δημόσια Διαβούλευση έχει υποβληθεί στη ΡΑΕ προς έγκριση 2
ΔΕΚΑΕΤΕΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 2015-2024 Συνέπεια της ύφεσης, είναι η σημαντική μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας: Μείωση κατά περίπου 3,7% στο ΕΣΜΗΕ το 2013 σε σχέση με το 2012 και 0,9% το 2014 σε σχέση με το 2013 Μείωση κατά περίπου 10,8% σε σχέση με τη μέγιστη ζήτηση (είχε σημειωθεί το 2008) Αντίστοιχη μείωση υπάρχει και στις εκτιμήσεις για τη διαμόρφωση της ζήτησης κατά την προσεχή δεκαετία Παράλληλη αύξηση της διεσπαρμένης παραγωγής (κυρίως Φ/Β), οδηγεί σε μείωση των αιχμών και των απαιτήσεων διακίνησης ενέργειας (~9% συμβολή το 2014) για την εξυπηρέτηση των ηλεκτρικών φορτίων από το Σύστημα Μεταφοράς. δυνατότητα χρονικής μετάθεσης ορισμένων έργων Μεταφοράς που σχετίζονται κυρίως με την εξυπηρέτηση φορτίων, χωρίς αυτό να έχει αρνητική επίπτωση στην ασφάλεια λειτουργίας του Συστήματος. Παράμετροι που Οδηγούν την ανάπτυξη του Συστήματος: σύνδεση σταθμών ΑΠΕ για κάλυψη των στόχων για αυξημένη διείσδυση ΑΠΕ (40% διείσδυση στον τομέα Ηλεκτρισμού) Διασυνδέσεις νησιών (ασφάλεια εφοδιασμού, μείωση κόστους καυσίμων, περιβαλλοντική ελάφρυνση) Mείζον πρόβλημα: Αντιδράσεις κοινού και καθυστερήσεις στην αδειοδότηση 3
Εξέλιξη Συνολικής Καθαρής Ζήτησης (χωρίς άντληση) TWh 60 Εξέλιξη Συνολικής Ζήτησης GW 12 55 11 50 10 45 9 40 35 Ζήτηση Ηλεκτρικής Ενέργειας (TWh) Ετήσια Αιχμή (GW) 8 7 30 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 6
Jan-11 Feb-11 Mar-11 Apr-11 May-11 Jun-11 Jul-11 Aug-11 Sep-11 Oct-11 Nov-11 Dec-11 Jan-12 Feb-12 Mar-12 Apr-12 May-12 Jun-12 Jul-12 Aug-12 Sep-12 Oct-12 Nov-12 Dec-12 Jan-13 Feb-13 Mar-13 Apr-13 May-13 Jun-13 Jul-13 Aug-13 Sep-13 Oct-13 Nov-13 Dec-13 Jan-14 Feb-14 Mar-14 Apr-14 May-14 Jun-14 Jul-14 Aug-14 Sep-14 Oct-14 Nov-14 Dec-14 Εξέλιξη εγκατάστασης Φ/Β 3,000.00 2,500.00 ΜW Φ/Β πλην στεγών ΜW Φ/Β στεγών (<10kW) ΣΥΝΟΛΟ MW 2,000.00 1,500.00 1,000.00 500.00 0.00
(MW) (TWh) Επίδραση διεσπαρμένης παραγωγής στη Ζήτηση Επίδραση διεσπαρμένης παραγωγής από ΑΠΕ στη Ζήτηση Ηλεκτρικής Ενέργειας 58 56 54 52 50 48 46 44 42 Συνολική Ζήτηση Ζήτηση Συστήματος 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 11000 10500 10000 Επίδραση διεσπαρμένης παραγωγής από ΑΠΕ στην Ετήσια Αιχμή Φορτίου Συνολική Αιχμή Αιχμή Συστήματος 9500 9000 8500 8000 7500 2009 2010 2011 2012 2013 2014
(MW) (MWh) Ζήτηση Ηλεκτρικής Ενέργειας για το 2014 Μηνιαία Ζήτηση Ηλεκτρικής Ενέργειας για το 2014 5500 5000 Συνολική Ζήτηση Ζήτηση Συστήματος 4500 4000 3500 3000 Ιαν Φεβ Μαρ Απρ Μάϊος Ιουν Ιουλ Αυγ Σεπ Οκτ Νοε Δεκ Μηνιαία Αιχμή Φορτίου για το 2014 9500 9000 8500 Συνολική Αιχμή Αιχμή Συστήματος 8000 7500 7000 6500 6000 Ιαν Φεβ Μαρ Απρ Μάϊος Ιουν Ιουλ Αυγ Σεπ Οκτ Νοε Δεκ
Εξέλιξη Μείγματος Παραγωγής Κατανομή Ισοζυγίου Παραγωγής για το 2014 ΑΠΕ 17,14% Διασυνδέσεις 17,49% Μερίδιο ΑΠΕ το 2014: ~ 26% Υδροηλεκτρικ ά 7,75% Φυσικό Αέριο 12,57% Πετρέλαιο 0,00% Λιγνίτης 45,04% Στόχος 2020: 40%
Επιδιωκόμενη Αναλογία Εγκατεστημένης Ισχύος ΑΠΕ του ΦΕΚ Β 1630/2010 και σημερινή κατάσταση (εξαιρούνται οι Σταθμοί αποκλ. αρμοδιότητας ΔΕΔΔΗΕ με Δεσμ. Πρ. Σύνδ.) [μετά την εφαρμογή του μέτρου των εγγυητικών επιστολών] ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤΟΧΟΣ 2014 (ΜW) ΣΤΟΧΟΣ 2020 (MW) ΣΕ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ 30-09-15 (ΜW) 30-09-15 επιπλέον με Οριστ. Προσφ. Σύνδ. (ΜW) YΗΣ & μυησ 3700 4650 3170,7+222,88 = 3393,58 702,6+22,25=724,7 Φ/Β Σταθμοί & Φ/Β σε στέγες 1500 2200 2443,71 (Φ/Β Στεγών= 350,65 ΜW) 30,06 Η/Θ 120 250 0,00 0,0 Α/Π 4000 7500 1767,17 2064,1 ΒΙΟΜΑΖΑ και ΒΙΟΑΕΡΙΟ 200 350 45,37 0,0
Κυριότερα Έργα Μεταφοράς που ολοκληρώθηκαν την τελευταία 4-ετία ΚΥΤ Ν. Σάντας (Θράκη) και σύνδεσή του στο σύστημα 400kV ΚΥΤ Λαγκαδά (Κ. Μακεδονία) και δίκτυα σύνδεσης 150kV και 400kV ΚΥΤ Αλιβερίου και δίκτυα σύνδεσης 150kV και 400kV (περιέχει καλωδιακό τμήμα) ΚΥΤ Μεγαλόπολης και δίκτυα σύνδεσης 150kV > 10 νέοι Υ/Σ 150kV/20kV για σύνδεση σταθμών ΑΠΕ και ανάγκες Διανομής Καλωδιακή σύνδεση Εύβοιας με Αττική (Νέα Μάκρη) για υποδοχή Αιολικών Πάρκων
Ολοκλήρωση σύνδεσης (150 kv) Αττικής - Εύβοιας για την απορρόφηση παραγωγής Α/Π (ηλέκτριση στις 22 Ιουνίου 2015) 1. Καλωδιακή σύνδεση Νέας Μάκρης Πολυποτάμου Γ.Μ.: Υπόγειο + Υποβρύχιο + Εναέριο Τμήμα (κίτρινη γραμμή) 2. Γ.Μ. : Υπόγειο (τμήμα της διασύνδεσης) προς την πλευρά του Υ/Σ Νέας Mάκρης 3. Εναέρια ΓΜ 150kV διπλού κυκλώματος προς νότια Εύβοια 4. Μπορεί να υποδεχθεί περί τα 400MW Α/Π 11
(ΤWh) (ΤWh) Πρόβλεψη Ζήτησης για την περίοδο 2014-2024 Εξέλιξη Συνολικής Ζήτησης Ενέργειας 65 63 61 59 57 Ιστορικά στοιχεία Σενάριο Χαμηλής Ζήτησης Σενάριο Αναφοράς Σενάριο Υψηλής Ζήτησης 55 53 51 49 47 45 2001 2003 2005 2007 2009 2011 2013 2015 2017 2019 2021 2023 2025 έτος Σύγκριση προβλέψεων ζήτησης ΑΔΜΗΕ (Σενάριο Αναφοράς) 70 65 ΔΠΑ 2014-2023 ΔΠΑ 2015-2024 60 55 50 45 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 έτος
Κυριότερα Έργα Μεταφοράς που περιλαμβάνει το ΔΠΑ περιόδου 2015-2024 Μικρές τροποποιήσεις σε σχέση με το ΔΠΑ 2014-2023 Καλωδιακή σύνδεση Εύβοιας με Αττική (Νέα Μάκρη) για υποδοχή Α/Π Νέα ΓΜ 400kV μεταξύ ΚΥΤ Λαγκαδά Φιλίππων Ανάπτυξη 400kV στην Πελοπόννησο και σύνδεση με τον κορμό 400kV και νέο ΚΥΤ στην Κόρινθο Νέο ΚΥΤ στο Ρούφ Νέα διασυνδετική ΓΜ με Βουλγαρία Ν. Σάντα-Maritsa (PCI) Καλωδιακές διασυνδέσεις νησιών Διασύνδεση των Κυκλάδων (σε εξέλιξη) Διασύνδεση της Κρήτης με το Ηπειρωτικό Σύστημα (υπό μελέτη) Τα έργα διασύνδεσης νησιών θα συμβάλλουν σε σημαντική μείωση του κόστους παραγωγής (και αντίστοιχη μείωση των ΥΚΩ), την αύξηση της ασφάλειας τροφοδότησής τους, τη δραστική αύξηση του ορίου διείσδυσης ΑΠΕ αλλά και την περιβαλλοντική τους αναβάθμιση (ιδιαίτερα στις Κυκλάδες)
Διασύνδεση Κυκλάδων Α φάση
Διασύνδεση Κυκλάδων Β φάση
Διασύνδεση Κυκλάδων Γ φάση
Νέα ΓΜ 400kV Λαγκαδάς - Φίλιπποι
Νέα διασυνδετική ΓΜ με Βουλγαρία Ν. Σάντα-Maritsa Σημαντική αύξηση της ικανότητας μεταφοράς μέσω των διασυνδέσεων
Ανάπτυξη δικτύου 400kV στην Πελοπόννησο Διπλασιασμός του ορίου απορρόφησης ΑΠΕ στην Πελ/σο
Νέο ΚΥΤ GIS στο Ρουφ και σύνδεση με καλώδια 400kV Σημαντική αύξηση αξιοπιστίας τροφοδότησης Αθήνας
Διασύνδεση της Κρήτης με το Ηπειρωτικό Σύστημα Ετήσια ζήτηση ~3ΤWh (~6% της ζήτησης στη χώρα) H διασύνδεση της Κρήτης με το ηπειρωτικό Σύστημα είχε μελετηθεί από τα μέσα της δεκαετίας του 80 - λύση σύνδεσης με Συνεχές Ρεύμα από το ακρωτήριο Σπάθα του νομού Χανίων σε περιοχή πλησίον της Μονεμβασιάς στην Πελοπόννησο. H σύνδεση αυτή προέβλεπε ισχύ 600MW (2x300MW). To έργο τότε δεν προχώρησε, κυρίως για οικονομικούς λόγους. Το 2011 ολοκληρώθηκε σχετική μελέτη σκοπιμότητας για τη Διασύνδεση της Κρήτης με το Ηπειρωτικό Σύστημα, η οποία εκπονήθηκε από κοινή ομάδα εργασίας ΔΕΣΜΗΕ, ΔΕΗ και ΡΑΕ. Εξετάσθηκε πλήθος εναλλακτικών σεναρίων διασύνδεσης, λαμβάνοντας υπόψη και τις πλέον πρόσφατες τεχνολογικές εξελίξεις ιδίως αυτές που αφορούν τους συνδέσμους HVDC με Voltage Source Converters (VSC). Στις αρχές του 2013 ολοκληρώθηκε η επικαιροποίηση των βασικών σεναρίων και στην συνέχεια πραγματοποιήθηκαν αναλυτικές μελέτες δυναμικής ευστάθειας. Με βάση τα αποτελέσματα των πιο πάνω Μελετών ο ΑΔΜΗΕ προωθεί την σύνδεση της Κρήτης με το ΕΣΜΗΕ με στόχο την υλοποίηση του έργου περί το 2020.
Διασύνδεση της Κρήτης με το ΕΣΜΗΕ Εξέλιξη Φορτίων Κρήτης τα τελευταία 50 χρόνια Έργο μεγάλης πολυπλοκότητας (τεχνολογική, Χ/Ο, χωρικήπεριβαλλοντική, κλπ. Αναζήτηση της Βέλτιστης τεχνικοοικονομικής λύσης πληθώρα κρίσιμων παραγόντων και κινδύνων Μελετώνται διάφορα εναλλακτικά σενάρια (ισχύς, τάση μεταφοράς, ΣΡ ή ΕΡ, σημεία σύνδεσης στην Κρήτη και στο Ηπειρωτικό Σύστημα) Ελαχιστοποίηση κόστους ΥΚΩ
Σχέδιο ΔΠΑ περιόδου 2015-2024 Επενδυτικό Πρόγραμμα 10ετίας περί τα 2200 εκ. Ευρώ
Σχέδιο ΔΠΑ περιόδου 2015-2024 Επενδύσεις 3ετίας: ~ 750 εκ. Ευρώ
Σχέδιο ΔΠΑ περιόδου 2015-2024 Κατανομή δαπανών στην 5ετία
Εν Κατακλείδι Ο ΑΔΜΗΕ υλοποιεί ένα πολύ φιλόδοξο πρόγραμμα Ανάπτυξης του Συστήματος Μεταφοράς της Χώρας που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τα σημαντικά έργα ανάπτυξης των 400kV στη Πελοπόννησο, την κατασκευή νέων ΚΥΤ, την Διασύνδεση των Κυκλάδων και της Κρήτης. Σκοπός είναι να διατηρηθεί το υψηλό επίπεδο ασφάλειας τροφοδότησης καλύπτοντας τις μελλοντικές ανάγκες, να ικανοποιηθούν οι στόχοι που έχουν τεθεί από την Πολιτεία για την ανάπτυξη των ΑΠΕ, να επιτευχθεί σύνδεση ηλεκτρικά απομονωμένων νησιωτικών περιοχών με μείωση του κόστους παραγωγής. Το πρόγραμμα απαιτεί σημαντικές επενδύσεις σε ένα δύσκολο οικονομικό περιβάλλον λόγω της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης. Παρά τις δυσκολίες ο ΑΔΜΗΕ αισιοδοξεί για την επιτυχή υλοποίησή του. θετική ανταπόκριση για την κάλυψη επενδυτικών δαπανών σημαντικών έργων τόσο με επιδότηση (ΕΣΠΑ/ΣΕΣ) όσο και με ευνοϊκούς όρους δανεισμού από τη Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων αλλά και την εκμετάλλευση του πακέτου Junker. Υπό έκδοση το Σχέδιο ΔΠΑ περιόδου 2017-2016 (Σε Δημ. Διαβούλευση τους επόμενους μήνες)
Ευχαριστώ www.admie.gr kabouris@admie.gr