ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΗΡΙΑ ΜΑΝΤΟΥΛΙ Η ΠΑΙ ΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ - ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΗΜΟΤΙΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ- ΛΥΚΕΙΟ Επώνυµο: Όνοµα:... Πατρώνυµο: Τηλέφωνο:... Σχολείο από το οποίο αποφοίτησα:. Θέρµη, 10 Μαΐου 2009 Α. ΚΕΙΜΕΝΑ ΚΕΙΜΕΝΟ Α ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ : ΕΛΛΗΝΙΚΑ «Μη βιάζεσαι να δηµιουργείς φιλικούς δεσµούς αν όµως δηµιουργήσεις, να διατηρείς αδιάλυτο το δεσµό µε κάθε τρόπο, βαστάζοντας όλο το βάρος του πλησίον σου... Να κάνεις φίλους εκείνους που διατήρησαν πάντοτε ειλικρινή τη φιλία τους προς τους άλλους και δεν τους είδαν µε µάτι ζηλοτυπίας, όταν ευτυχούσαν, ούτε αδιαφόρησαν, όταν δυστυχούσαν. Γιατί πολλοί πρόσφεραν συνδροµή και βοήθησαν τους φίλους, όταν δυστυχούσαν όταν όµως ευτυχούσαν, δεν µπορούσαν να βλέπουν την ευτυχία τους κι εκείνους που δεν τους φανέρωσε ο καιρός της συµπάθειας, αν ήταν πραγµατικοί φίλοι ή όχι, τους ανακάλυψε το πάθος του φθόνου. Να κάνεις, λοιπόν, φίλους όχι τους φαύλους, αλλά τους άριστους να µη ζητάς, όµως, ν' ακούς τα ευχάριστα από τους φίλους, να ζητάς καλύτερα ν' ακούς τ' αληθινά». Μ. Φώτιος, Προς Μιχαήλ, τον άρχοντα της Βουλγαρίας ΚΕΙΜΕΝΟ Β «Σε µια αληθινή φιλία βρίσκοµαι µαζί µε τον άλλο άνθρωπο, για να µοιραστούµε την ίδια τη ζωή, τις χαρές και τις λύπες της. Ο αληθινός φίλος είναι συνοδοιπόρος µου, όχι µόνο στις εύκολες και ευχάριστες στιγµές, αλλά επίσης στις αναπόφευκτες περιόδους θλίψης και δυσκολίας. Σε µια γνήσια φιλία υπάρχει ο αµοιβαίος σεβασµός, ώστε να υπάρχει ώρα και χώρος, για να εκφραστούν όλοι. Ο καλύτερος φίλος είναι αυτός που δε φοβάται να µας πει την αλήθεια, αν πιστεύει ότι σε κάτι έχουµε παρεκτραπεί. Είναι, όµως, παράλληλα έτοιµος να σεβαστεί τις επιλογές µας, έστω και αν διαφωνεί, χωρίς να φύγει από το πλευρό µας». Από τον ηµερήσιο τύπο Β. ΝΟΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ (Να απαντηθούν στην κόλα αναφοράς). Με βάση τα κείµενα να απαντήσεις στα ερωτήµατα: 1. Πώς συµπεριφέρονται οι πραγµατικοί φίλοι µας, όταν είµαστε ευτυχισµένοι; 2. Ποιο κοινό χαρακτηριστικό έχουν τα λόγια των γνήσιων φίλων, σύµφωνα και µε τα δύο κείµενα; (Μονάδες 20) Γ. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ (Να απαντηθεί στην κόλα αναφοράς).
Παίρνοντας αφορµή και µονάχα αφορµή από τα κείµενα να γράψεις µια έκθεση µε θέµα: «Πώς φαντάζοµαι τους φίλους µου στο Γυµνάσιο». Η έκθεσή σου αυτή να έχει σύντοµο πρόλογο, σύντοµο επίλογο και ενδιάµεσα δύο παραγράφους, απ τις οποίες η πρώτη να περιλαµβάνει τα προτερήµατα που θέλεις να έχουν οι νέοι σου φίλοι και η δεύτερη τη σηµασία που πιστεύεις πως έχει η φιλία για την καινούρια σχολική σου ζωή. Ολόκληρο το κείµενό σου (πρόλογος, κύριο µέρος και επίλογος) να µην ξεπερνάει τη µία σελίδα στην κόλα αναφοράς. (Μονάδες 30). ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΕΣ-ΜΟΡΦΟΣΥΝΤΑΚΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ (Να απαντηθούν σ αυτό το έντυπο). 1. α) Να συµπληρώσεις τα κενά µε τον κατάλληλο (ως προς το γένος, την πτώση και τον αριθµό) τύπο του επιθέτου που βρίσκεται στην παρένθεση: Μερικά παιδιά στην τάξη µου είναι πολύ (αγενής).... Η κυβέρνηση πρέπει να προστατεύει τα δικαιώµατα των (εργαζόµενος).... Τα αντιβιοτικά που καταπολεµούν πολλά είδη µικροβίων χαρακτηρίζονται (ευρύς)... φάσµατος. Την περίοδο της ελληνικής επανάστασης διατυπώθηκαν κατηγορίες για τους (επαχθής)... όρους των δανείων. Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στη διατύπωση των (κύριος)... όρων του συµβολαίου. Το περιεχόµενο της επιστολής είναι (σαφής).... β) Να σχηµατίσεις τα µονολεκτικά παραθετικά των παρακάτω επιθέτων στον αντίστοιχο (ως προς το γένος, τον αριθµό και την πτώση) τύπο µ αυτόν που δίνεται στο θετικό βαθµό: Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός λίγους (η) επιεικής σοφών φαρδιάς απλό (τους) εµπαθείς 2
2. Να ξαναγράψεις τις παρακάτω λέξεις στο διπλανό κενό συλλαβισµένες (βάζοντας δηλαδή ενωτικό ανάµεσα στις συλλαβές τους): έµµεσος άπιαστος παντζάρια αντιπερισπασµός κατάντια 3. α) Στις παρακάτω φράσεις να συµπληρώσεις τα κενά βάζοντας στη θέση της παύλας ό,τι χρειάζεται κάθε φορά: Τηλεφων...στε, όποτε µε χρειαστείτε. Πάρε µαζί σου όσ... λιγότερα πράγµατα µπορείς. Μας περιβά...ει πάντα µε πολ... αγάπη Είναι πολύ µικρά τα γράµµατα, πρέπει να µεγεθ...νουµε τη σελίδα. β) Από τα ρήµατα που δίνονται παρακάτω να σχηµατίσεις και να γράψεις τον τύπο που σηµειώνεται µέσα στην παρένθεση : προσποιούµαι ( γ πληθ. πρ. παρατ. οριστ.)... ανατέλλω ( β πληθ. πρ. αορ. οριστ. )... προσβάλλω ( α πληθ. πρ. υπερσ. οριστ. )... πίνω ( β εν. πρ. αορ. προστ. )... ανέχοµαι ( β πληθ. πρ. αορ. υποτ. )... καταβάλλοµαι ( γ πληθ. αορ.οριστ. )... επιλέγω ( β εν. πρ. αορ. προστ. )... (Μονάδες 3,5) 4. α) Να γράψεις τι µέρος του λόγου είναι καθεµιά από τις λέξεις που είναι γραµµένες µε έντονα γράµµατα στο παρακάτω κείµενο: Η διατροφική συµπεριφορά που παρατήρησαν οι γιατροί απ το Ιλινόις δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη, γιατί είναι φυσιολογική και έµφυτη. Λειτουργεί αιώνες τώρα, αλλά τελευταία οι διαιτολόγοι και όσοι ασχολούνται µε θέµατα διατροφής άρχισαν να την κατανοούν. 3
διατροφική... που... πρέπει... τελευταία... διαιτολόγοι... την... β) Να συµπληρώσεις τον παρακάτω πίνακα (οι επιθετικοί τύποι να γραφούν στο αρσενικό γένος): Αριθ. Απόλυτα Τακτικά Πολλαπλασιαστικά Αναλογικά Περιληπτικά 4 4 5. α) Στις ακόλουθες φράσεις να βάλεις τον κατάλληλο τύπο του ονόµατος που είναι µέσα στην παρένθεση: Στα γινόµενα µε το 100 προσθέτουµε στον αριθµό δύο (µηδέν)... Πρέπει να ξεχάσουµε τα µίση του (παρελθόν)... Ας µείνουµε στην ουσία του (γεγονός)... Ο καφές αυξάνει τα (οξύ)...στο στοµάχι. (Μονάδες 2) β) Να µεταφέρεις τις παρακάτω προτάσεις στον άλλο αριθµό, όπου είναι δυνατό. Μην εµπιστεύεσαι την υπόσχεση βάρβαρου ανθρώπου.... Το οικονοµικό κέρδος αυτής της συµφωνίας θα είναι µεγάλο. Αυτή η οδός έχει όνοµα νησιού.
6. Να συµπληρώσεις τον παρακάτω πίνακα τοποθετώντας τα συνώνυµα και τα αντώνυµα των λέξεων της πρώτης στήλης : καινούριος ακίνδυνος κουραστικός Συνώνυµο Αντώνυµο 7. α) Να σχηµατίσεις σύνθετα µε τα παρακάτω ζευγάρια των λέξεων: επί + όνοµα (ουσιαστικό)... άνθος +δέχοµαι (ουσιαστικό)... συν + χρόνος ( επίρρηµα)... αντί + υπολοχαγός (ουσιαστικό)... πολύς + έτος (επίθετο)... β) Πώς λέγεται µε σύνθετη λέξη : 5 αυτός που είναι υπερβολικά λαίµαργος... το δέντρο που έχει καρπό σε σχήµα κώνου... αυτός που αγαπάει τη µουσική... το κοινό γεύµα που µοιράζεται στο στρατό... αυτός που έχει τρεις ορόφους... 8. α) Να αναγνωρίσεις το συντακτικό ρόλο των λέξεων που είναι γραµµένες µε έντονα γράµµατα (υποκείµενο, αντικείµενο, κατηγορούµενο): Ολοένα και πιο γερασµένος φαίνεται στη χώρα µας ο αγροτικός πληθυσµός. Οι ηλικιωµένοι αγρότες θεωρούνται λιγότερο πρόθυµοι να ακολουθήσουν νέες µεθόδους καλλιέργειας και να εκσυγχρονίσουν τους τρόπους παραγωγής. Ετσι δεν µπορούν να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες της ελληνικής γης και να µας προσφέρουν σε επαρκή ποσότητα τα αγαθά της.
γερασµένος... οι αγρότες... πρόθυµοι... µεθόδους... τους τρόπους... µας... β) Να µετατρέψεις τη σύνταξη των παρακάτω προτάσεων: i) από ενεργητική σε παθητική: Ολοι επιδοκιµάζουν την ηθική πράξη. ii) από παθητική σε ενεργητική: Η ηµεροµηνία έναρξης των εξετάσεων ανακοινώθηκε από τον υπουργό Παιδείας. γ) Να µετατρέψεις: i) τον ευθύ λόγο σε πλάγιο: (Μονάδες 2) Ο µαθητής ρώτησε το δάσκαλό του «Κύριε, την ηµέρα του εκκλησιασµού µπορούµε να κοινωνήσουµε;».... ii) τον πλάγιο λόγο σε ευθύ: Η Ζωή υποσχέθηκε στη µαµά της πως θα της έλεγε πάντα την αλήθεια. «...». (Μονάδες 2) 6
Ε. ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ (Μονάδες 10) ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΒΑΘΜΟΣ 1 ου ΒΑΘΜΟΛΟΓΗΤΗ:.... ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:.... ΥΠΟΓΡΑΦΗ:....... ΒΑΘΜΟΣ 2 ου ΒΑΘΜΟΛΟΓΗΤΗ:.. ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:.... ΥΠΟΓΡΑΦΗ:..... Μ.Ο.: 7