ΚΕΙΜΕΝΑ - ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ. Οι φίλοι μας πάνε διακοπές: Μπρίντεζι - Κέρκυρα με ιπτάμενο δελφίνι

Transcript

1 ΕΝΟΤΗΤΑ 13 Με ιπτάμενο δελφίνι A ΜΕΡΟΣ Α. ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΚΕΙΜΕΝΑ - ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ Οι φίλοι μας πάνε διακοπές: Μπρίντεζι - Κέρκυρα με ιπτάμενο δελφίνι Αλέξανδρος: Λοιπόν, πώς θα ταξιδέψουμε; Βασιλική: Με ιπτάμενο δελφίνι! Θα φύγουμε την Παρασκευή στις Αλέξανδρος: Έχεις τα εισιτήρια; Βασιλική: Βεβαίως. Βλέπεις; Αναχώρηση από το λιμάνι στο Μπρίντεζι. Άφιξη στην Κέρκυρα στις Αλέξανδρος: Δηλαδή, πόσο διαρκεί το ταξίδι; Τρεισήμισι ώρες; Βασιλική: Ακριβώς. Τα δελφίνια είναι γρήγορα μέσα μεταφοράς. Αλέξανδρος: Και ο καιρός; Βασιλική: Θα είναι καταπληκτικός! Άπνοια, ήλιος, ζέστη! Αλέξανδρος: Θα έχουμε το πιο καλό ταξίδι! Α1. ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ 1 δελφίνι Παρασκευή αναχώρηση λιμάνι γρήγορα άπνοια ήλιος δελφίνι, το Παρασκευή, η αναχώρηση, η λιμάνι, το γρήγορος-η-ο άπνοια, η ήλιος, ο ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ 2 διακοπές ιπτάμενα θα ταξιδέψουμε εισιτήρια άφιξη διαρκεί ταξίδι μέσα μεταφοράς καιρός καταπληκτικός ζέστη διακοπές, οι ιπτάμενος-η-ο ταξιδεύω εισιτήριο, το άφιξη, η διαρκώ ταξίδι, το μέσο μεταφοράς, το καιρός, ο καταπληκτικός-ή-ό ζέστη, η Α2. ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Σχηματίστε νέες λέξεις από τις λέξεις «λιμάνι» και «ήλιος»: λιμάνι λιμεν- -ικός/ή/ό λιμεν- + -αρχείο -ικός, ο αερο- + -λιμένας 1

2 -λουστος ηλιο- + -φάνεια -τρόπιο -θεραπεία 2. Συμπληρώστε τις προτάσεις με τη σωστή λέξη από το πλαίσιο: ταξίδι, άπνοια, γρήγορα, αναχώρηση, λιμάνι 1. Η για τη Μαδρίτη είναι στις Το διαρκεί 5 ώρες. 3. Σήμερα δε φυσάει τίποτα. Έχει. 4. Το πλοίο φεύγει από το στις Πάμε πιο! Θα κλείσουν τα μαγαζιά. 3α. Αντιστοιχίστε τις λέξεις που έχουν σχέση μεταξύ τους: καλό καταπληκτικός μέσα ιπτάμενο καιρός δελφίνι ταξίδι μεταφοράς 3β. Συμπληρώστε στον πίνακα τα ουσιαστικά ή τα ρήματα που λείπουν -υπάρχουν στο διάλογο: ρήμα αναχωρώ ταξιδεύω ουσιαστικό διάρκεια 4. Συμπληρώστε τις προτάσεις με τη σωστή λέξη από το πλαίσιο: ζέστη, διαρκεί, διακοπές, εισιτήριο, άφιξη, ταξίδι 1. Το για τα μέσα μεταφοράς είναι 1 ευρώ. 2. Θα πάμε στη Μύκονο! 3. Η στον Πειραιά θα είναι στις το βράδυ. 4. Έχει πολλή σήμερα! Θα πάμε στη θάλασσα. 5. Το από την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη περίπου 1 ώρα με το αεροπλάνο. 5. Επιλέξτε το σωστό: 1. Το δελφίνι φεύγει από το στις α. αεροδρόμιο β. λιμάνι γ. δρόμο 2. Ο Αλέξανδρος και η Βασιλική πηγαίνουν. α. στην Κέρκυρα β. στο Μπρίντεζι γ. στον Πειραιά 2

3 3. Το ταξίδι διαρκεί ώρες. α. πέντε β. τρεις γ. τρεισήμισι 4. Το ταξίδι με το δελφίνι είναι αρκετά. α. γρήγορο β. αργό γ. μεγάλο 5. Ο καιρός θα είναι καλός: με και. α. κρύο, ήλιο β. άπνοια, ήλιο γ. ζέστη, βροχή Β. ΚΕΙΜΕΝΟ Με τρένο ή με μετρό; Το τρένο λειτουργεί για πρώτη φορά το Φεβρουάριο του 1869 και συνδέει την Αθήνα με τον Πειραιά. Στην αρχή τα τρένα είναι ατμοκίνητα, από το 1904 όμως γίνονται ηλεκτρικά. Σιγά σιγά οι σιδηρόδρομοι μεγαλώνουν και κάτω από την πλατεία Ομονοίας γίνεται και υπόγειος σταθμός. Ανάμεσα στο 2001 και 2004 οι σταθμοί όλοι γίνονται σαν καινούργιοι, για τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Μεγάλο το κυκλοφοριακό πρόβλημα στην Αθήνα και γι αυτό αρχίζουν τα σχέδια για το Μετρό. Οι δύο γραμμές, η «κόκκινη» και η «μπλε», ανοίγουν το 2000, ενώ σιγά σιγά λειτουργούν πολλοί νέοι σταθμοί. Β1. ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ 1 μεγαλώνουν πρόβλημα σχέδια μεγαλώνω πρόβλημα, το σχέδιο, το ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ 2 τρένο μετρό φορά συνδέει ατμοκίνητα γίνονται σιγά σιγά σιδηρόδρομοι κάτω πλατεία υπόγειος σταθμός κυκλοφοριακό αρχίζουν γραμμές ανοίγουν τρένο, το μετρό, το φορά, η συνδέω ατμοκίνητος-η-ο γίνομαι σιγά σιγά σιδηρόδρομος, ο κάτω πλατεία, η υπόγειος-α-ο σταθμός, ο κυκλοφοριακός-ή-ό αρχίζω γραμμή, η ανοίγω Β2. ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Επιλέξτε το σωστό: 1. Το τρένο λειτουργεί για πρώτη φορά στην Αθήνα το. α β γ Στην αρχή τα τρένα λειτουργούν με και αργότερα με. 3

4 α. ηλεκτρισμό, ατμό β. ατμό, ηλεκτρισμό γ. ατμό, σιδηροδρόμους 3. Για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 οι σταθμοί γίνονται. α. σαν καινούργιοι β. πιο μεγάλοι γ. υπόγειοι 4. Το κυκλοφοριακό πρόβλημα στην Αθήνα είναι και γι αυτό αρχίζουν τα σχέδια του Μετρό. α. μικρό β. το ίδιο γ. μεγάλο 5. Το Μετρό λειτουργεί στην Αθήνα από το. α β γ Πού ταιριάζει η κάθε λέξη; Συμπληρώστε τον παρακάτω πίνακα με τις λέξεις από το πλαίσιο: μεγάλωμα, προβληματικός, σχεδιάζω, προβληματίζω, μεγαλωμένος, προβληματισμένος, σχεδιαστής πρόβλημα σχέδιο μεγαλώνω 3. Αντιστοιχίστε τις λέξεις που έχουν σχέση μεταξύ τους, σύμφωνα με το κείμενο: πρώτη ατμοκίνητα κυκλοφοριακό υπόγειος ηλεκτρικά σταθμός πρόβλημα τρένα φορά τρένα 4. Συμπληρώστε τα κενά με λέξεις από το πλαίσιο: κυκλοφοριακό, πλατεία, μεγαλώνει, συνδέει, υπόγειος, ανοίγουν 1. Η γραμμή αυτή την Αθήνα με την Κηφισιά. 2. Ο σταθμός του τρένου στην Ομόνοιας βρίσκεται κάτω από τη γη. Είναι. 3. Είναι μεγάλο το πρόβλημα στην Αθήνα. Οι άνθρωποι δεν χρησιμοποιούν τα μέσα μεταφοράς, αλλά το αυτοκίνητό τους. 4. Τα μαγαζιά από τις το πρωί έως τις το απόγευμα. 5. Το Μετρό! Νέοι σταθμοί θα υπάρχουν μέχρι το Σχηματίστε το ρήμα ή το ουσιαστικό ή το επίθετο από τις λέξεις που σας δίνονται. Θα σας βοηθήσουν οι καταλήξεις στις παρενθέσεις. ρήμα ουσιαστικό επίθετο συνδέ - ω (-ση) (-τικός) (-ώ) (-ία) κυκλοφορ - ιακός αρχ - ίζω (-ή) (-ικός) 4

5 Γ. ΚΕΙΜΕΝΟ Πάμε με το τραμ; Ναι, γιατί: Είναι οικολογικό και φιλικό για το περιβάλλον, γιατί είναι ηλεκτροκίνητο. Έχει δικό του δρόμο και φτάνει στην ώρα του. Είναι ασφαλές και υπάρχει αρμονικά με τους πεζούς. Παίρνει πολλούς επιβάτες -σε σχέση με τα αυτοκίνητα, τα λεωφορεία και τα τρόλλεϋ. Γίνεται ένα με την πόλη: σε μεγάλους και μικρούς δρόμους, μέσα από πάρκα, πλατείες και πεζοδρόμους, κοντά σε αρχαιολογικούς χώρους και εμπορικά κέντρα. ( με αλλαγές) Γ1. ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ 1 οικολογικό αρμονικά πόλη εμπορικά οικολογικός-ή-ό αρμονικά πόλη, η εμπορικός-ή-ό ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ 2 τραμ φιλικό περιβάλλον ηλεκτροκίνητο δρόμο φτάνει ασφαλές πεζούς επιβάτες σχέση αυτοκίνητα τρόλλεϋ πεζοδρόμους τραμ, το φιλικός-ή-ό περιβάλλον, το ηλεκτροκίνητος-η-ο δρόμος, ο φτάνω ασφαλής-ής-ές πεζός, ο επιβάτης, ο σχέση, η αυτοκίνητο, το τρόλλεϋ, το πεζόδρομος, ο Γ2. ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Σχηματίστε νέες λέξεις από το «οικο-» της λέξης «οικολογικός»: -λόγος -λογία οικο- + -νομία -νόμος -νομολόγος 5

6 2. Ποιες άλλες λέξεις γνωρίζετε από τη λέξη «πόλη»; -ική -ικός πόλ - η πολιτ- + -ης -εία -ειακό (σύστημα) 3. Επιλέξτε το σωστό: Πάω με το τραμ, γιατί 1. Είναι, καθώς είναι ηλεκτροκίνητο. α. εμπορικό β. οικολογικό γ. αρμονικό 2. στην ώρα του, γιατί έχει δικό του δρόμο. α. γίνεται β. παίρνει γ. φτάνει 3. Υπάρχει αρμονικά με τους πεζούς και είναι. α. μικρό β. ασφαλές γ. αρχαιολογικό 4. Σε σχέση με τα αυτοκίνητα, τα λεωφορεία και τα τρόλλεϋ παίρνει επιβάτες. α. πολλούς β. λίγους γ. τους ίδιους 5. Γίνεται ένα με : περνάει σχεδόν από παντού. α. το δρόμο β. τους πεζούς γ. την πόλη 4. Συμπληρώστε τα κενά με λέξεις από το πλαίσιο: λεωφορείο, εμπορικό, περιβάλλον, ασφαλές, δρόμο, πλατεία, επιβάτες 1. Το μας φωνάζει: SOS! 2. Οι ανεβαίνουν στο. Είναι ώρα για το ταξίδι τους. 3. Περνάμε το πάντα με πράσινο. 4. Το αεροπλάνο είναι μέσο μεταφοράς. 5. Στην υπάρχει ένα μεγάλο κέντρο. Πάμε εκεί για καφέ; 5. Σχηματίστε τα ουσιαστικά των παρακάτω επιθέτων. Θα σας βοηθήσουν οι καταλήξεις τους: επίθετα οικολογικός φιλικός ασφαλής αρχαιολογικός εμπορικός ουσιαστικά η (-ία) η (-ία) η (-εια) η (-ία) το (-ιο) 6

7 Β ΜΕΡΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ Β1. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ - ΘΕΩΡΙΑ 1. Μέλλοντας απλός ενεργητικής φωνής - ανώμαλα ρήματα Σε ορισμένα ρήματα ο απλός μέλλοντας δεν ακολουθεί τους κανόνες που ήδη γνωρίζουμε για το σχηματισμό του. Τα πιο σημαντικά από αυτά είναι: ενεστώτας απλός μέλλοντας ενεστώτας απλός μέλλοντας ανεβαίνω θα ανεβώ - θα ανέβω μένω θα μείνω βάζω θα βάλω μπαίνω θα μπω βγάζω θα βγάλω παθαίνω θα πάθω βγαίνω θα βγω παίρνω θα πάρω βλέπω θα δω πεθαίνω θα πεθάνω βρίσκω θα βρω πέφτω θα πέσω δίνω θα δώσω πηγαίνω θα πάω ζω θα ζήσω πίνω θα πιω καίω θα κάψω πλένω θα πλύνω καταλαβαίνω θα καταλάβω προσπαθώ θα προσπαθήσω κατεβαίνω θα κατεβώ - θα κατέβω στέλνω θα στείλω κλαίω θα κλάψω τρώω θα φάω λέω θα πω φέρνω θα φέρω μαθαίνω θα μάθω φεύγω θα φύγω Παραδείγματα: α. Αύριο θα πάρω το λεωφορείο και θα πάω στην αγορά. β. Θα βγεις σε δέκα λεπτά από το σπίτι; γ. Θα φάμε και μετά θα δούμε τα νέα στην τηλεόραση. Παρατήρηση: Ο μέλλοντας των ρημάτων αυτών κλίνεται κανονικά, εκτός από τα: θα βγω, θα δω, θα βρω, θα πω, θα μπω, θα πιω, τα οποία στο β πληθυντικό πρόσωπο κάνουν σε -είτε. Παράδειγμα: θα βγω, θα βγεις, θα βγει, θα βγούμε, θα βγείτε, θα βγουν 7

8 2. Αόριστες Αντωνυμίες Κανένας (κανείς), καμιά (καμία), κανένα: κλίνεται όπως η ένας, μία, ένα. Σημαίνει: κάποιος - κάποια - κάποιο π.χ. Υπάρχει κανένα φαρμακείο εδώ κοντά; ούτε ένας - ούτε μία - ούτε ένα π.χ. Δεν υπάρχει κανένας στο σπίτι. περίπου ένας - περίπου μία - περίπου ένα π.χ. Θα έρθω σε κανένα μήνα. Κάποιος, κάποια, κάποιο: κλίνεται όπως τα επίθετα που έχουν ίδιες καταλήξεις. Παραδείγματα: Κάποιοι μαθητές μπαίνουν στην τάξη. Κάποιες φορές νοσταλγώ τη χώρα μου. Παίζουν με κάποια παιδιά στην πλατεία. 3. Ουσιαστικά θηλυκά σε -ος ενικός αριθμός ονομαστική αιτιατική η οδός την οδό πληθυντικός αριθμός ονομαστική αιτιατική οι οδοί τις οδούς Στην κατηγορία αυτή ανήκουν και τα: είσοδος, έξοδος, άνοδος, κάθοδος, περίοδος, πρόοδος, μέθοδος κλπ. Προσοχή: Όταν το ουσιαστικό τονίζεται στην τρίτη από το τέλος συλλαβή, τότε στην αιτιατική του πληθυντικού αριθμού ο τόνος πηγαίνει στη δεύτερη από το τέλος συλλαβή. Π.χ. η μέθοδος - τις μεθόδους Β2. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Συμπληρώστε τις προτάσεις με το ρήμα στο κατάλληλο πρόσωπο του απλού μέλλοντα: Μια βόλτα Σήμερα το απόγευμα (πάω) μια βόλτα με το αυτοκίνητό μου. (βάζω) ζεστά ρούχα, γιατί κάνει κρύο. (κατεβαίνω) στο κέντρο της πόλης. (βρίσκω) ένα όμορφο καφενεδάκι. (μπαίνω) μέσα και (πίνω) ένα ζεστό ελληνικό καφέ. 2. Συμπληρώστε τις προτάσεις με το ρήμα στο κατάλληλο πρόσωπο του απλού μέλλοντα: Η ξενάγηση Παιδιά, σε λίγο (ανεβαίνω) όλοι μαζί στο λεωφορείο και (κάνω) μια ξενάγηση στο κέντρο της Αθήνας. 8

9 (φεύγω) από το Σύνταγμα και μετά από λίγο (βλέπω) στα δεξιά μας το Πανεπιστήμιο και την Εθνική Βιβλιοθήκη. Πιο πάνω (βρίσκω) την πλατεία Ομόνοιας. (παίρνω) το Μετρό και (κατεβαίνω) στο Μοναστηράκι. Εκεί (μπαίνω) σε τουριστικά μαγαζιά και (αγοράζω) διάφορα σουβενίρ. (βγάζω) πολλές φωτογραφίες, (πίνω) καφέ και αργότερα (τρώω) σουβλάκι. 3. Συμπληρώστε τα κενά με λέξεις από το πλαίσιο: κάποια, κανένα, καμιά, κάποιο, κανένας α. Υπάρχει φαρμακείο εδώ; β. Θα έρθουμε μέρα στο σπίτι σου για καφέ. γ. Δεν θα έρθει μαζί μου. Θα πάω μόνη μου. δ. παιδί στην τάξη μου μιλάει γερμανικά. ε. μέρα θα γίνω πλούσιος! 4. Συμπληρώστε με τα ουσιαστικά της παρένθεσης στο σωστό τύπο: 1. Θα σε περιμένω στην του καταστήματος. (έξοδος) 2. Πόσες έχει το σπίτι σου; (είσοδος) 3. -Πού μένεις; -Στην Ομήρου 8. (οδός) 4. Ποια διδασκαλίας ακολουθείς; (μέθοδος) 5. -Πού βρίσκεται το κατάστημα που μου λες; -Στην της λεωφόρου Κηφισίας. (άνοδος) Γ ΜΕΡΟΣ 1. Κρεμάλα ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΛΕΞΕΩΝ Βρείτε τις λέξεις: 1. Δρόμος για πεζούς. Π 2. Βρίσκεται κάτω από τη γη. Υ 3. Το μετρό είναι ένα μέσο. Μ 4. Όταν δεν έχει αέρα, έχει. Α 5. Είναι το...δελφίνι για την Κέρκυρα. Ι 9

10 2. Σταυρόλεξο Οριζόντια 1. Το αγοράζουμε για το μετρό. 2. Έχει πολλά προβλήματα από τον άνθρωπο. 3. Είναι ένα κέντρο με μαγαζιά. 4. Υπάρχει το τραμ με τους πεζούς. Κάθετα 1. Πάνω σε αυτόν «προχωράει» το τρένο. 2. Γίνομαι πιο μεγάλος. 3. Το αεροπλάνο στο αεροδρόμιο στις Κάνουμε συνήθως το καλοκαίρι ή τα Χριστούγεννα. 3. Εικόνα και Λέξη Βρείτε τις λέξεις: Π Α Λ Ο Δ Ι 10

11 Π Η Ε Σ Δ ΜΕΡΟΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟΥ ΛΕΞΕΙΣ ΛΕΞΕΙΣ ΚΙ ΑΛΛΕΣ ΛΕΞΕΙΣ αρμονικά αρμονία, η εμπορικό κέντρο, το εμπόριο, το έμπορος, ο ατμοκίνητος -η-ο ατμός, ο σιδηρόδρομ ος, ο σίδηρος, ο κυκλοφορια κός-ή-ό κυκλοφορία, η λιμάνι, το λιμενικός, ο Ε ΜΕΡΟΣ ΓΡΑΦΟΥΜΕ 1. Ποιο μέσο μεταφοράς χρησιμοποιείς μέσα στην πόλη; Γιατί το προτιμάς σε σχέση με τα άλλα; 2. «Οικολογικά Μέσα Μεταφοράς»: Τι προτείνεις; 3. Με ποιο μέσο μεταφοράς σου αρέσει να ταξιδεύεις: με το αυτοκίνητο, το τρένο, το πλοίο ή το αεροπλάνο; 11

12 ΣΤ ΜΕΡΟΣ ΜΙΛΑΜΕ Ποια μέσα μεταφοράς υπάρχουν στη χώρα σου; Εσύ ποια χρησιμοποιείς εκεί; Έχουν διαφορές με αυτά που συναντάς εδώ; Ζ ΜΕΡΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΛΕΞΕΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ αναχώρηση, η άπνοια, η αρμονικά γρήγορος-η-ο δελφίνι, το εμπορικός-ή-ό ήλιος, ο λιμάνι, το μεγαλώνω οικολογικός-ή-ό Παρασκευή, η πόλη, η πρόβλημα, το σχέδιο, το ανοίγω αρχίζω ασφαλής-ής-ές ατμοκίνητος-η-ο αυτοκίνητο, το άφιξη, η γραμμή, η διακοπές, οι διαρκώ δρόμος, ο εισιτήριο, το επιβάτης, ο ζέστη, η ηλεκτροκίνητος-η-ο ιπτάμενος-η-ο καιρός, ο καταπληκτικός-ή-ό κάτω κυκλοφοριακός-ή-ό μέσο μεταφοράς, το μετρό, το πεζόδρομος, ο πεζός, ο περιβάλλον, το πλατεία, η σιγά σιγά σιδηρόδρομος, ο σταθμός, ο συνδέω σχέση, η ταξιδεύω ταξίδι, το τραμ, το τρένο, το τρόλλεϋ, το υπόγειος-α-ο φιλικός-ή-ό φορά, η φτάνω 12