!"#$%&# '()*+%+'$+'",' *+-.##&'$&(#$,# /01 )"$+#+'$,#- &.!&()"#.!& *%&2%+))+ *%&'3(2,#

Transcript

1 !"#$%&# '()*+%+'$+'",' *+-.##&'$&(#$,# /01 )"$+#+'$,#- &.!&()"#.!& *%&2%+))+ *%&'3(2,# 4/5678 9:07;8:1<;=;>? *:<B:Cµµ0;<D *:<7EAB>?/ ERP [2:0E6F< #<µ1/=d *:<7;07F0D,!<1?>?1/=D ';=:1G8D /01 +1;<A?;>? *:<7EAB>? /01 )6;0?07;I?] B10 ;8? J6:F<9< 0JK 1 8D '6J;6µL:F<@ 2013 M>D @B<A7;<@ 2014 "@50HF0 *0JJC *:<N7;0µM?8 2:0E6F<@ ERP!"#$%, 18 &'()'µ*+,

2 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Α. To Οικουμενικό Πρόγραμμα Προσφύγων στο πλαίσιο της Αστικής Εταιρείας, KΣΠΜ ERP 3 4 Β. Καθήκοντα Προϊσταμένης ERP, μέλους και εισηγήτριας της Δ.Ε 4 5 Γ. Ομάδα στόχου που εξυπηρετεί το ERP, θεσμικές αλλαγές στο πεδίο, δραστηριότητες του Γραφείου κατά την περίοδο αναφοράς 5 13 Γ.1 Οι επωφελούμενοι της υπηρεσίας μας: ομάδα στόχου, αιτούντες άσυλο, πρόσφυγες και άτομα που χρήζουν διεθνούς προστασίας 5 6 Γ.2 Θεσμικές και άλλες αλλαγές, εξελίξεις στο πεδίο αναφορικά με το άσυλο και τις συνθήκες υποδοχής που επηρεάζουν άμεσα ή έμμεσα τις δράσεις του ERP και την παροχή υπηρεσιών 6 11 Γ.3 Λειτουργία του «ERP», συνεργάτες, ώρες υποδοχής κοινού και άλλες δραστηριότητες του προσωπικού εκτός γραφείου, συνεργασία με άλλους φορείς και τη διοίκηση Δ. Δράσεις πεδίου: Προγράμματα που υλοποιήθηκαν και ολοκληρώθηκαν ή συνεχίζουν να υλοποιούνται (Σεπτέμβριος 2013 Αύγουστος 2014) με εξωτερική χρηματοδότηση, φορείς χρηματοδότησης Δ.1. Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσφύγων Δ.2. Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες/UNHCR Ε. Συνηγορία για θέματα προστασίας της ομάδας στόχου στην Ελλάδα και το εξωτερικό, συμμετοχή σε εκστρατείες ευαισθητοποίησης και ενέργειες δημοσιότητας, επισκέψεις εκπροσώπων διεθνών οργανισμών και ΜΚΟ στο Γραφείο του ERP Z. Αποστολές εκτός έδρας, συμμετοχή σε διεθνείς συναντήσεις και εκπαιδευτικά σεμινάρια Η. Διανομή υλικής βοήθειας σε επωφελούμενους της κοινωνικής υπηρεσίας του ERP Θ. Επίσκεψη μελών της Δ.Ε της Αστικής Εταιρείας και συνεργατών του KSPM ERP σε χώρο κράτησης αλλοδαπών στην Αμυγδαλέζα Σημειώσεις

3 Α. To Οικουμενικό Πρόγραμμα Προσφύγων/ERP στο πλαίσιο της Αστικής Mη Κερδοσκοπικής Εταιρείας, ΚΣΠΜ ERP Η αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία της Εκκλησίας της Ελλάδος «Κέντρο Συμπαραστάσεως Παλιννοστούντων και Μεταναστών Οικουμενικό Πρόγραμμα Προσφύγων/KΣΠΜ ERP» (εφεξής «Κέντρο») ιδρύθηκε τον Ιούλιο του 2012 και αποτελεί καθολικό διάδοχο [ βλ. τον υπ αριθμώ 234/2012 Κανονισμό, ο οποίος δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ, τεύχ. Α 148/ περί «καταργήσεως του Κέντρου Συμπαραστάσεως Παλιννοστούντων Μεταναστών και του Οικουμενικού Προγράμματος Προσφύγων ως υπηρεσιών της Εκκλησίας της Ελλάδος Μεταφορά των δραστηριοτήτων των εις διάδοχον φορέα και υποστήριξις αυτού»] του Κέντρου Συμπαραστάσεως Παλιννοστούντων Μεταναστών, το οποίο είχε συσταθεί το 1978 ως υπηρεσία της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος με στόχο την παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών σε παλιννοστούντες μετανάστες από γερμανόφωνες χώρες της Δυτικής Ευρώπης, ώστε αυτοί να αντεπεξέλθουν στα προβλήματα που προέκυπταν κατά την επιστροφή και επανένταξή τους στην ελληνική κοινωνία. Το 1994 το ΚΣΠΜ ξεκίνησε τη λειτουργία ενός ιδιαίτερου γραφείου, του Οικουμενικού Προγράμματος Προσφύγων (ERP) προκειμένου να διαχειρίζεται αποτελεσματικότερα υποθέσεις αιτούντων ασύλου, προσφύγων και μεταναστών. Το ΕRP αποτέλεσε διάδοχη κατάσταση του επί 50ετία λειτουργήσαντος «Γραφείου Προσφύγων» του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών, το οποίο είχε εφαρμόσει πολυάριθμα προγράμματα αποκατάστασης και μετεγκατάστασης προσφύγων (Καναδάς, Αυστραλία, ΗΠΑ). Κατά τη διάρκεια της περιόδου αναφοράς, η αστική εταιρεία εκπροσωπήθηκε από τριμελή Διοικούσα Επιτροπή σύμφωνα με το Καταστατικό. Πρόεδρος της Δ.Ε. είναι ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ιλίου, Αχαρνών και Πετρουπόλεως κ. Αθηναγόρας, μέλος της Δ.Ε. και Διευθυντής (έως 3 Σεπτεμβρίου 2014) ο Πανοσολογιώτατος Αρχιμ. π. Τιμόθεος Άνθης (ήδη εκλέχθηκε Μητροπολίτης Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφερσάλων στις 27 Ιουνίου 2014) και μέλος και εισηγήτρια της Δ.Ε. η κ. Ευθαλία Παππά, Προϊσταμένη του Οικουμενικού Προγράμματος Προσφύγων. Στις 25 Αυγούστου 2014 με Απόφαση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος (μοναδικού εταίρου του «Κέντρου») αποφασίσθηκε η αντικατάσταση του Διευθυντή και εξουσιοδοτήθηκε ο Μακαριώτατος Πρόεδρος της ΔΙΣ για την υπογραφή της τροποποίησης του οικείου άρθρου του καταστατικού, το οποίο τροποποιήθηκε και τέθηκε εν ισχύ από τις 3 Σεπτεμβρίου 2014, ημέρα καταχώρισής του στα βιβλία εταιρειών του Πρωτοδικείου Αθηνών οπότε και ορίσθηκε πλέον νέος Διευθυντής, μέλος της Δ.Ε. του «Κέντρου» ο Πανοσολογιώτατος Αρχιμ. π. Χρυσόστομος Συμεωνίδης. Στο πλαίσιο του Καταστατικού του «Κέντρου», στο άρθρο 11, το Οικουμενικό Πρόγραμμα Προσφύγων/Ecumenical Refugee Program, εφεξής ERP, ορίζεται ως Γραφείο Νομικής Προστασίας, Κοινωνικής Στήριξης και Συνηγορίας Αιτούντων Άσυλο, Προσφύγων και Μεταναστών, και αναφέρονται αναλυτικά οι δραστηριότητες του οι οποίες συνοψίζουν την εικοσαετή δράση του ( ). 3

4 Το ERP έχει ως αποστολή την παροχή υπηρεσιών ενημέρωσης, συμβουλευτικής, νομικής και κοινωνικής στήριξης των αιτούντων άσυλο, προσφύγων, και ατόμων που χρήζουν διεθνούς προστασίας μέσα από την ανάπτυξη και υλοποίηση ειδικών προγραμμάτων και δράσεων στο πλαίσιο της υποδοχής και της ένταξης. Οι δράσεις αυτές περιλαμβάνουν και την δικτύωση και συνεργασία με φορείς της κοινωνίας των πολιτών, εθνικές και διεθνείς Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, την ευαισθητοποίηση του πληθυσμού επί θεμάτων ασύλου, προσφύγων, ασυνόδευτων ανηλίκων, κράτησης, καταπολέμησης του ρατσισμού και της ξενοφοβίας καθώς και συνηγορία ενώπιων των Αρχών για θέματα που αφορούν θεσμικά δικαιώματα των ατόμων της ομάδας στόχου, σύμφωνα με το ελληνικό και διεθνές δίκαιο. Β. Καθήκοντα Προϊσταμένης ERP, μέλους και εισηγήτριας της Δ.Ε Με την υπ' αριθμ. πρωτ. 3725/1562/ Απόφαση της Ιεράς Συνόδου εγκρίθηκε η απόσπαση της εκκλησιαστικής υπαλλήλου, παρά τη Συνοδική Επιτροπή Διορθοδόξων και Διεκκλησιαστικών Σχέσεων, Ευθαλίας Παππά, στη θέση υπαλλήλου του ERP και η ανάθεση σε αυτήν καθηκόντων Προϊσταμένης του Γραφείου. Είναι διοικητικά και επιστημονικά υπεύθυνη του Γραφείου από την έναρξη λειτουργίας του (1994). Είναι επικεφαλής της νομικής και κοινωνικής υπηρεσίας (μέσω των υλοποιούμενων προγραμμάτων )και εκπροσωπεί το ERP σε όλες τις επαφές με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς στην Ελλάδα και το εξωτερικό καθώς και την Εκκλησία της Ελλάδος (ένα από τα δύο μέλη) στις συνελεύσεις της Διεκκλησιαστικής Επιτροπής για τους Μετανάστες στην Ευρώπη, Churches Commission for Migrants in Europe/CCME. Στην 19 η Γενική Συνέλευση του CCME στη Sigtuna της Σουηδίας τον Ιούνιο 2014 εξελέγη μέλος της νέας Εκτελεστικής Επιτροπής. Είναι υπεύθυνη για ενέργειες συνηγορίας και ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης για θέματα προστασίας προσφύγων. Έχει επίσης αναλάβει την εκπόνηση και υποβολή προς έγκριση, προγραμμάτων για χρηματοδότηση από εξωτερικούς φορείς για υλοποίηση δράσεων στο πλαίσιο της προστασίας των αιτούντων άσυλο και προσφύγων. Η ίδια ασκεί εποπτεία και συντονίζει το προσωπικό του Γραφείου (συνεργάτες υλοποιούμενων προγραμμάτων) παρακολουθεί την εκτέλεση και απόδοση του συνόλου του έργου του ERP. Με την υπ' αριθμ. Πρωτ. 3442/25 ης /7/12 Απόφαση της Ιεράς Συνόδου, η ανωτέρω διορίστηκε ως Εισηγήτρια και μέλος της τριμελούς Διοικούσας Επιτροπής του «Κέντρου». Εισηγείται προς τα μέλη της Δ.Ε θέματα που αφορούν τη λειτουργία των 3 Γραφείων, την υποβολή προτάσεων για χρηματοδότηση, κ.λπ. Κατά τη διάρκεια της περιόδου αναφοράς πραγματοποιήθηκαν 6 συνεδρίες της Διοικούσας Επιτροπής και συζητήθηκαν κρίσιμα θέματα που αφορούσαν τις δραστηριότητες του «Κέντρου», διοικητικά και επιστημονικά θέματα. Η Εισηγήτρια ήταν παρούσα στις 5 συνεδρίες και απουσίαζε σε μία για λόγους ανωτέρας βίας. 4

5 Γ. Ομάδα στόχου που εξυπηρετεί το ERP, θεσμικές αλλαγές στο πεδίο, λειτουργία του Γραφείου κατά την περίοδο αναφοράς «Η Ευρώπη διαμορφώθηκε όπως είναι σήμερα από τις μετακινήσεις και εγκαταστάσεις των πληθυσμών. Η μετανάστευση αποτέλεσε ιστορικά τμήμα της ανθρώπινης ύπαρξης. Ωστόσο σήμερα όλο και περισσότεροι άνθρωποι εγκαταλείπουν τις εστίες τους και μετακινούνται σαν αποτέλεσμα των πολέμων, περιβαλλοντικών αλλαγών και έλλειψης προοπτικής ασφαλούς ζωής για τους ίδιους και τις οικογένειες τους. Αν και οι περισσότεροι πρόσφυγες είναι εσωτερικά εκτοπισμένοι (στο έδαφος της ίδιας της χώρας τους) ή βρίσκουν προσωρινό καταφύγιο σε γειτονικές χώρες, πολλοί χάνουν τη ζωή τους όταν επιχειρούν να διαβούν τα σύνορα. Εν τω μεταξύ οι χώρες της Ευρώπης «φρούριο» συνεχώς αυξάνουν τα μέτρα αποτροπής της εισόδου στα σύνορα τους εναντίον ανθρώπων που χρειάζονται διεθνή προστασία...σαν Εκκλησίες και εκκλησιαστικές οργανώσεις κάνουμε έκκληση για μια αλλαγή αυτής της αντιμετώπισης αναφορικά με τη μετανάστευση και εναρμόνιση των πολιτικών με τις κοινές Ευρωπαϊκές αξίες, μια αληθινά ανθρωπιστική προσέγγιση εναρμονισμένη με το διεθνές και ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο. Αυτοί που έχουν ανάγκη διεθνούς προστασίας, θα πρέπει να έχουν νόμιμη και ασφαλή πρόσβαση στην Ευρώπη[σημ.1].». Δημόσια Δήλωση της Γενικής Συνέλευσης του CCME (Διεκκλησιαστική Επιτροπή για τους Μετανάστες στην Ευρώπη), Sigtuna, Σουηδία, 28 Ιουνίου 2014 Γ.1 Οι επωφελούμενοι της υπηρεσίας μας: ομάδα στόχου, αιτούντες άσυλο, πρόσφυγες και άτομα που χρήζουν διεθνούς προστασίας Το ERP συνηγορεί για θέματα που άπτονται της προστασίας των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο και υλοποιεί δράσεις πεδίου με σκοπό τη νομική και κοινωνική στήριξη αυτών των ατόμων στην Ελλάδα και ιδιαίτερα των πλέον ευάλωτων περιπτώσεων. Οι πρόσφυγες αναγκάζονται να διαφύγουν από τη χώρα καταγωγής ή της συνήθους πρότερης διαμονής (π.χ. Σύριοι, Ερυθραίοι, Ιρακινοί ) προκειμένου να σώσουν τη ζωή τους ή να διαφυλάξουν την ελευθερία τους. Ένας αυξανόμενος αριθμός απελπισμένων προσφύγων που εγκαταλείπουν τη Συρία και άλλες εμπόλεμες περιοχές επιλέγουν επικίνδυνες διαδρομές στην προσπάθειά τους να βρουν ασφάλεια στην Ευρώπη. Το ταξίδι της φυγής γίνεται κάτω από τραγικές και επικίνδυνες συνθήκες διακίνησης που θέτουν ακόμα μία φορά σε κίνδυνο τη ζωή τους [ σημ. 2] & [σημ. 10 ]. Ανάμεσα σε αυτό τον ήδη εξουθενωμένο πληθυσμό από τις διώξεις και τις κακουχίες του μεγάλου ταξιδιού προς την ελευθερία και τη σωτηρία της ζωής τους, υπάρχουν άτομα ακόμα πιο ευάλωτα, όπως είναι τα ασυνόδευτα παιδιά πρόσφυγες, γυναίκες ασθενείς ή έγκυοι ή κακοποιημένες που ταξίδεψαν μόνες για να σωθούν, θύματα βασανιστηρίων, ηλικιωμένοι, ακόμα και οικογένειες με βρέφη ή παιδιά σε πολύ μικρή ηλικία. Αυτές οι τελευταίες περιπτώσεις (οικογένειες με παιδιά) αποτελούν και το προφίλ των Συρίων προσφύγων που φθάνουν στην Ελλάδα τα τελευταία 2 χρόνια [σημ.3]. Οι αιτούντες άσυλο κουβαλούν τη τραυματική εμπειρία της δίωξης, του 5

6 πολέμου, του αναγκαστικού αποχωρισμού από τις εστίες και τους αγαπημένους τους. Φθάνοντας στη χώρα υποδοχής, εν προκειμένω στην Ελλάδα, έχουν να αντιμετωπίσουν την έλλειψη δομών υποδοχής. Η άγνοια της γλώσσας και ένα διοικητικό σύστημα με πολλά και σοβαρά προβλήματα στη πρακτική εφαρμογή του Νόμου [σημ.4] από το οποίο εξαρτάται η νομιμότητα της παραμονής καθώς και η προστασία τους απέναντι στο ενδεχόμενο της επαναπροώθησης στη χώρα καταγωγής, επιτείνουν μία ζοφερή κατάσταση προσφυγιάς. Με αυτά τα δεδομένα καθίσταται σαφές ότι η παροχή νομικής βοήθειας και κοινωνικής στήριξης είναι απαραίτητη για τους αιτούντες άσυλο και ειδικότερα τις πλέον ευάλωτες περιπτώσεις προκειμένου να μπορέσουν να κινηθούν επαρκώς στο δαιδαλώδες νομικό πλαίσιο, να επωφεληθούν των συνθηκών υποδοχής και κυρίως να ξεπεράσουν τους σκοπέλους παράτυπων πρακτικών της Διοίκησης [σημ. 5]. Γ.2 Θεσμικές και άλλες αλλαγές, εξελίξεις στο πεδίο αναφορικά με το άσυλο, την μετανάστευση και τις συνθήκες υποδοχής που επηρεάζουν άμεσα ή έμμεσα τις δράσεις του ERP και την παροχή υπηρεσιών Το πρώτο εξάμηνο του 2014 η Ελλάδα!"#$!%& '(" )*+&,*-! '(. /0*12!345. 6"17(. (/./.) 7& µ8! 70940*-! 4!': '(" +2+-! ( /./. &-;& µ2*+7': '(. 2*+4$57&8.!$$: 4!8 &04!8*-&. <7+"!=+*: '+ :70$+ 4!8 '(,8&>"5 2*+7'!7-!.? Ύπατη Αρμοστεία κάλεσε την Προεδρία της Ελλάδας, τα κράτη μέλη και τους φορείς της Ε.Ε. να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή: στη διασφάλιση της προστασίας των Σύρων προσφύγων στην Ευρώπη, στην ενίσχυση της ευελιξίας και της ανταπόκρισης των συστημάτων χορήγησης ασύλου της Ε.Ε., στην πρόσβαση στην επικράτεια και τις διαδικασίες ασύλου, ειδικότερα στη Μεσόγειο, στην εφαρμογή της νομοθεσίας της Ε.Ε. για το άσυλο με στόχο δίκαια και αποτελεσματικά συστήματα ασύλου, στο άσυλο στο χώρο της Ελευθερίας, Ασφάλειας και Δικαιοσύνης μετά το 2014 [σημ.6] Η Υπηρεσία Ασύλου, μία πολιτική υπηρεσία στελεχωμένη με 176 δημόσιους υπαλλήλους ( από τους 235 που προέβλεπε ο νόμος) που αποσπάστηκαν στη νέα ανεξάρτητη υπηρεσία και 18 συνεργάτες της Ύπατης Αρμοστείας, υπάγεται στο Υπουργείο Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη και ξεκίνησε τη λειτουργία της στις 7 Ιουνίου 2013 με καθυστέρηση περίπου 2 ετών από την αρχικά προβλεπόμενη ημερομηνία έναρξης με βάση τον Ν. 3907/2011 [σημ.7]. Αρχικά λειτούργησε μόνο το Περιφερειακό Γραφείο ασύλου της Αθήνας για την παραλαβή και εξέταση των νέων αιτημάτων ασύλου ενώ μέχρι το τέλος Αυγούστου 2014 ήταν επιχειρησιακά και μερικά από τα υπόλοιπα Γραφεία που προέβλεπε ο παραπάνω νόμος [σημ.8]. Σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά της υπηρεσίας ασύλου που έχουν αναρτηθεί στην σχετική ιστοσελίδα, για το διάστημα, Ιανουάριος 2014 Αύγουστος 2014, υποβλήθηκαν αιτήματα ασύλου εκ των οποίων εξετάστηκαν Εξ αυτών ένα ποσοστό 75% απορρίφθηκαν, 685 άτομα αναγνωρίστηκαν ως πρόσφυγες (ποσοστό 17,2%) ενώ 300 άτομα έλαβαν καθεστώς επικουρικής προστασίας (ποσοστό 7,6%). Σύμφωνα με το Π.Δ 113/2012 δεν υπάρχει πρόβλεψη για χορήγηση καθεστώτος ανθρωπιστικής 6

7 προστασίας. Επίσης σταδιακά από τα τέλη Αυγούστου 2013, ξεκίνησε και η λειτουργία της Υπηρεσίας Προσφυγών για την εξέταση των αιτημάτων ασύλου σε δεύτερο βαθμό, ανεξάρτητη υπηρεσία που στελεχώνεται από τριμελείς επιτροπές [σημ. 9]. Σε δεύτερο βαθμό κατά την ίδια χρονική περίοδο (Ιανουάριος Αύγουστος 2014) εξετάσθηκαν προσφυγές και το ποσοστό χορήγησης διεθνούς προστασίας (προσφυγικό και επικουρική ανήλθε στο 18,2%. Τα ποσοστά αυτά υπολείπονται κατά πολύ των αντίστοιχων ποσοστών αναγνώρισης της προσφυγικής ιδιότητας και χορήγησης επικουρικής προστασίας των ποσοστών στα συστήματα ασύλου των άλλων χωρών της Ένωσης. Στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης του συστήματος ασύλου και των μεταβατικών διατάξεων για εξέταση όλων των εκκρεμών υποθέσεων ασύλου (backlog)[ σημ. 10], αιτημάτων σε πρώτο βαθμό ή δεύτερο βαθμό που είχαν υποβληθεί με την αστυνομία το ΠΔ 114, παρέμεινε με την αστυνομία και τις παλαιές» επιτροπές προσφυγών. Να υπογραμμίσουμε εδώ ότι το ERP έχει ένα αρχείο περίπου ενεργών εκκρεμών υποθέσεων που αναμένεται να εξετασθούν μέσα στα 2 τουλάχιστον επόμενα χρόνια από τις επιτροπές προσφυγών του Π.Δ 114 (ενώ κάποιες υποθέσεις επωφελούμενων του ERP εκκρεμούν ακόμα σε πρώτο βαθμό ενώπιον της αστυνομίας). Από το 2011 που ξεκίνησε η μεταρρύθμιση του συστήματος ασύλου στην Ελλάδα, οι νομικοί του ERP, συμπεριλαμβανομένης και της προϊσταμένης έχουν παρασταθεί σε δεκάδες συνεντεύξεις ως συνήγοροι/νομικοί σύμβουλοι σε α και β βαθμό για υποθέσεις αιτούντων άσυλο καταγεγραμμένων στη νομική υπηρεσία του ERP. Εκκρεμούν ακόμα πολλές αποφάσεις από αυτές τις συνεδρίες των αρμόδιων οργάνων, στις οποίες παρέστη νομικός της υπηρεσίας μας, αλλά μέχρι και τον Ιούνιο 2014 είχαμε 91 θετικές αποφάσεις για χορήγηση προστασίας που αφορούν περισσότερα άτομα εφόσον κάποιες περιπτώσεις αναφέρονται σε όλα τα μέλη της οικογένειας, εκ των οποίων 57 αποφάσεις για χορήγηση προσφυγικού καθεστώτος (12 σε α βαθμό και 45 σε β βαθμό) 16 αποφάσεις για χορήγηση καθεστώτος επικουρικής προστασίας (8 σε α βαθμό και 8 σε β βαθμό) και ακόμα 18 αποφάσεις για χορήγηση καθεστώτος ανθρωπιστικής προστασίας. Στη διάρκεια του α εξαμήνου του 2014 αυξήθηκε γεωμετρικά (207% σύμφωνα με αστυνομικές πηγές) [σημ. 11] ο αριθμός των προσφύγων που εισήρθαν παράτυπα στη χώρα μας από τα ανατολικά θαλάσσια σύνορα. Η μεγάλη πλειοψηφία αυτών των αλλοδαπών είναι Σύριοι. Στις Σύμφωνα με πληροφορίες που έδωσε το Ελληνικό Λιμενικό Σώμα, τις πρώτες πρωινές ώρες της 11 η ς Ιουλίου 2014, ένα σκάφος με μη επιβεβαιωμένο συνολικό αριθμό ατόμων (οι πληροφορίες κάνουν λόγο για περίπου 40 άτομα), βυθίστηκε βορειοδυτικά της Σάμου κατά την πορεία του από τις Τουρκικές ακτές. Στην επιχείρηση έρευνας και διάσωσης που ακολούθησε, το Λιμενικό Σώμα διέσωσε 13 άτομα από τη Συρία και το Αφγανιστάν. Πριν από αυτό το τραγικό ναυάγιο, 7

8 σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου, ο αριθμός των επιβεβαιωμένων νεκρών από την αρχή του έτους είχε φτάσει στους 42 ενώ πολλοί αγνοούνται. Οι επιζώντες μεταφέρθηκαν στη Σάμο και στη Χίο. Κάποιοι νοσηλεύτηκαν, μεταξύ αυτών και ένας έφηβος από το Αφγανιστάν σε σοβαρή κατάσταση. Σύμφωνα με το σχετικό Δελτίο Τύπου που εξέδωσε η Ύπατη Αρμοστεία [σημ.12] «οι επιζώντες βρίσκονται σε δεινή ψυχολογική κατάσταση καθώς αντιμετωπίζουν το χαμό μελών των οικογενειών τους. Κάνουν έκκληση για τη συνέχιση της επιχείρησης έρευνας και διάσωσης. Η Υ.Α. καλεί τις αρμόδιες αρχές να ολοκληρώσουν τις διαδικασίες πρώτης υποδοχής για τους επιζώντες όπως προβλέπεται από την ισχύουσα νομοθεσία (3907/2011) και να διευκολύνουν την πρόσβαση στη διαδικασία ασύλου σε όσους το επιθυμούν». Γενικά η κατάσταση στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου και κυρίως τη Λέσβο, Χίο και Σάμο έχει αγγίξει τα όρια της ανθρωπιστικής κρίσης καθώς συνεχίζονται οι αφίξεις προσφύγων με επικίνδυνα πλοιάρια και τα ναυάγια. Οι συνθήκες πρώτης υποδοχής υπολείπονται σαφώς των αναγκών που έχουν δημιουργηθεί καθώς μόνο στη Λέσβο στη θέση «Μόρια» υπάρχει ένα κέντρο ταυτοποίησης [σημ.13] ενώ στη Χίο και Σάμο από το 2012 έχουν επαναλειτουργήσει τα κέντρα κράτησης αλλά αυτή τη στιγμή η χωρητικότητα τους έχει κατά πολύ υπερβεί την επιχειρησιακή τους δυνατότητα. Η δραματική κατάσταση στα νότια σύνορα της Ευρώπης σχετικά με την προσπάθεια απελπισμένων προσφύγων να προσεγγίσουν την ήπειρο με κίνδυνο τη ζωή τους και χιλιάδες θύματα ναυαγίων μέσα στο 2014, ήταν το κύριο θέμα παρουσίασης στην ημερίδα της 19 ης Γενικής Συνέλευσης του CCME [ ] στην Sigtuna της Σουηδίας, στις Ιουνίου 2014, βλ. ανωτ. σελ. 4. Τα μέλη της Γενικής Συνέλευσης συμφώνησαν ότι η κατάσταση αυτή αποτελεί μία πρόκληση για τις Εκκλησίες και εκκλησιαστικούς φορείς να ανταποκριθούν με τον πιο πρόσφορο τρόπο στην ανθρωπιστική αυτή κρίση και να συνηγορήσουν για τρόπους ασφαλούς διέλευσης των προσφύγων στην Ευρώπη. Με την εντολή αυτή, η Γενική Γραμματέας του CCME Doris Peschke προχώρησε τους αμέσως επόμενους μήνες, Ιούλιο και Αύγουστο 2014, σε αναζήτηση χρηματοδότησης για την υλοποίηση εντός των επόμενων ετών ενός προγράμματος με τον τίτλο Safe Passage και συμμετοχή τριών εκκλησιαστικών εταίρων από Ελλάδα (ΚΣΠΜ ERP), Ισπανία και Ιταλία και ήδη τέλος Αυγούστου 2014, απέστειλε στο Οικουμενικό Πρόγραμμα Προσφύγων το Σχέδιο Προγράμματος που περιλαμβάνει τις δράσεις και τους σκοπούς καθώς και τη χρηματοδότηση και τους φορείς χρηματοδότησης που είναι Εκκλησίες της Γερμανίας [σημ.14] Τον Μάρτιο 2014 δημοσιεύθηκε η 44/2014 Γνωμάτευση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους σύμφωνα με την οποία αλλοδαποί χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα που κρατούνται ήδη ένα 18μηνο στο πλαίσιο της διαδικασίας επιστροφής μπορεί να 8

9 9 εξακολουθούν να κρατούνται μέχρι να καταστεί δυνατή η αναχώρηση τους από τη χώρα. Η απόφαση της διοίκησης (Υπουργική Απόφαση ) για παράταση της κράτησης πέρα από το ανώτατο όριο που ορίζει το δίκαιο της Ένωσης είναι κατάφωρη παραβίαση του άρθρου 15(6) της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για τις Επιστροφές όπως την ερμήνευσε και το Δικαστήριο της Ένωσης (ΔΕΚ) στην υπόθεση (CJEU C 357/09, PPU Said Shamilovich Kadzoev (Huchbarov [σημ.15]. Σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες «η κράτηση των αιτούντων άσυλο και των προσφύγων έχει καταστεί ρουτίνα σε αρκετές χώρες, επιφέροντας σοβαρές μακροχρόνιες επιπτώσεις στους ανθρώπους και τις οικογένειες...η κράτηση των αιτούντων άσυλο και των προσφύγων προκαλεί περιττή ταλαιπωρία, συχνά με σοβαρές συνέπειες για την υγεία, ιδίως όταν τα άτομα κρατούνται για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Αυξάνει επίσης το άγχος, το φόβο και την απελπισία, και μπορεί να οξύνει προηγούμενες τραυματικές εμπειρίες. Για τα παιδιά, οι επιπτώσεις είναι ιδιαίτερα σοβαρές λόγω της καταστροφικής επίδρασης που μπορεί να έχει η κράτηση στη σωματική, συναισθηματική και ψυχολογική τους ανάπτυξη, ακόμη και στις περιπτώσεις που τα παιδιά δεν χωρίζονται από τις οικογένειές τους» [σημ. 16],[σημ. 17]. H νομική υπηρεσία του ERP μέσω των υλοποιούμενων προγραμμάτων προσφέρει νομική βοήθεια σε κρατούμενους αιτούντες άσυλο και άτομα που χρήζουν διεθνούς προστασίας και οι νομικοί επισκέφθηκαν κατά τη διάρκεια της περιόδου αναφοράς επανειλημμένως το ΚΦΑ Αμυγδαλέζας και το κέντρο κράτησης ασυνόδευτων ανηλίκων στην Αμυγδαλέζα ενώ μεταβάσεις των συνεργατών της νομικής υπηρεσίας του προγράμματος έγιναν και σε κρατητήρια αστυνομικών τμημάτων της Αττικής (π.χ. Α.Τ. Κυψέλης, Συντάγματος, Ακρόπολης, Γαλατσίου, Ζωγράφου, Νέου Κόσμου, Δάφνης, Δραπετσώνας, Πειραιά και κρατητήρια Ελληνικού και Πέτρου Ράλλη). Υπολογίζεται ότι κατά τη διάρκεια του Σχεδίου περισσότερες από 150 φορές συνεργάτες του προγράμματος έχουν μεταβεί σε όλους τους παραπάνω χώρους κράτησης. Ειδικά στις περιπτώσεις του ΚΦΑ Αμυγδαλέζας καθώς επίσης και στο κέντρο κράτησης ασυνόδευτων ανηλίκων στην Αμυγδαλέζα σε κάθε επίσκεψη, μετέβαιναν 2 3 νομικοί, μερικές φορές μαζί με την προϊσταμένη του ERP, συνοδεία των δύο διερμηνέων στα αραβικά και στα φαρσί/νταρί. Ως δικαστικό διάβημα με αφορμή ατομική περίπτωση, πρόσφυγα αναγνωρισμένου, θύματος βασανιστηρίων στη χώρα καταγωγής, και εξαιτίας των όσων μας εκμυστηρεύτηκε ο επωφελούμενος σχετικά με τις συνθήκες κράτησής του στην Ελλάδα αφού αφέθηκε ελεύθερος, καταθέσαμε στις 30/04/2014 προσφυγή ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου για παραβίαση των άρθρων 3, 5 παρ. 1 και 5 παρ. 4, και άρθρα 9 και 13. Για το θέμα της προσφυγής ενώπιον του ΕΔΔΑ έλαβε και σχετική απόφαση η από Διοικούσα Επιτροπή του ΚΣΠΜ ERP.

10 Και κατά τη διάρκεια της περιόδου αναφοράς, οι ευρωπαϊκές χώρες συνέχισαν την αναστολή των επιστροφών των αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα στο πλαίσιο του Κανονισμού Δουβλίνο ΙΙ και από 1 ης Ιανουαρίου 2014 Δουβλίνο ΙΙΙ [σημ.18]. Η αναστολή των επιστροφών πρακτικά σημαίνει ότι αιτούντες άσυλο που διαβιούν στην Ελλάδα δύνανται να αιτηθούν οικογενειακή συνένωση με μέλη των οικογενειών τους που αιτήθηκαν άσυλο σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Η Εθνική Μονάδα Δουβλίνου της Ελλάδας αποστέλλει εξερχόμενο αίτημα προς άλλη χώρα της Ένωσης προκειμένου να εξεταστεί εκεί επί της ουσίας το αίτημα ασύλου ενός αιτούντος με βάση τον Κανονισμό. Από τον Ιανουάριο του 2011 έως και τον Ιούνιο 2014 η νομική και κοινωνική υπηρεσία του Οικουμενικού Προγράμματος Προσφύγων μέσω διαφορετικών προγραμμάτων (ΕΤΠ και Ύπατη Αρμοστεία διαδοχικά) ανέλαβε τη διεκπεραίωση 310 υποθέσεων Δουβλίνου που αντιστοιχούν σε 580 άτομα (βλ. κατωτ. σελ για τις υποθέσεις Δουβλίνου που χειρίστηκε το ERP μέσω προγραμμάτων κατά τη διάρκεια της περιόδου αναφοράς). Στα άτομα αυτά περιλαμβάνονται 95 ασυνόδευτοι ανήλικοι, και 131 οικογένειες (369 άτομα). Από τις υποθέσεις αυτές οικογενειακής συνένωσης που ανέλαβε το ERP στο διάστημα των τριών τελευταίων ετών, ένα ποσοστό 65 % συνενώθηκε με μέλη της οικογένειας, ενώ εκκρεμεί η διαδικασία για ένα ποσοστό 11%. Η μεγάλη πλειοψηφία των ατόμων που αιτήθηκαν οικογενειακή συνένωση ήταν Αφγανοί σε ποσοστό 78% και ακολουθούν οι Σύριοι με 8%. Κυριότερες χώρες προορισμού είναι η Γερμανία (65%) και η Σουηδία (16%). Η παρέμβαση της νομικής υπηρεσίας του ERP (με τη συνδρομή όταν χρειάζεται και της κοινωνικής λειτουργού ) περιλαμβάνει βοήθεια για την υποβολή του αιτήματος με τεκμηρίωση του φακέλου του αιτούντα για να στοιχειοθετείται η περίπτωση «Δουβλίνου» δηλαδή του εξερχόμενου αιτήματος, επικοινωνία με τους συγγενείς που διαβιούν στην άλλη ευρωπαϊκή χώρα αλλά και τους φορείς στο εξωτερικό (ΜΚΟ) που τους συνδράμουν και στηρίζουν τη διαδικασία για αποδοχή του αιτήματος, επαφές με την Εθνική Μονάδα Δουβλίνου και συνεχή παρακολούθηση της πορείας του αιτήματος μέχρι την αποδοχή (ή απόρριψη) του αιτήματος και την αναχώρηση των αιτούντων για την χώρα αποδοχής. Η επικοινωνία και συνεργασία για τη στήριξη της υπόθεσης περιλαμβάνει και συνεργασία με την/τον Εισαγγελέα Ανηλίκων της Αθήνας για το θέμα της νομικής εξουσιοδότησης για εκπροσώπηση των ασυνόδευτων ανηλίκων καθόλη τη διάρκεια της διαδικασίας ασύλου. Με τα στοιχεία που περιέρχονται σε γνώση μας από τις οργανώσεις και τους συγγενείς στο εξωτερικό είμαστε σε θέση συχνά να πληροφορούμε τον εκ του νόμου προσωρινό επίτροπο δηλαδή τον Εισαγγελέα ανηλίκων για σοβαρά ζητήματα που αφορούν στους ασυνόδευτους ανηλίκους συμπεριλαμβανομένης της κράτησης (υποθέσεις Δουβλίνου και όχι μόνο). 10

11 Γ.3 Λειτουργία του «ERP», συνεργάτες, ώρες υποδοχής κοινού και άλλες δραστηριότητες του προσωπικού εκτός γραφείου, συνεργασία με άλλους φορείς και τη διοίκηση Το Γραφείο του ERP στεγάζεται σε ενοικιαζόμενο διαμέρισμα επί της οδού Ηριδανού 20, 90 τ.μ. Στον χώρο αυτό γίνεται η υποδοχή του κοινού και υλοποιούνται κατά κανόνα οι δράσεις και τα προγράμματα. Συνεργάτες, προσωπικό του Γραφείου: Εκτός της προϊσταμένης του Οικουμενικού Προγράμματος Προσφύγων που είναι εκκλησιαστική υπάλληλος αποσπασμένη στο ΚΣΠΜ ERP, εισηγήτρια, μέλος της Δ.Ε της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας και διοικητικά και επιστημονικά υπεύθυνη του Γραφείου, στο διάστημα της προαναφερόμενης περιόδου απασχολήθηκαν στο Γραφείο κατά περιόδους και διαδοχικά ή μαζί και οι εξής συνεργάτες (με Συμβάσεις έργου ή εντολής) στα πλαίσια των υλοποιούμενων προγραμμάτων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσφύγων και της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες: Δικηγόροι 7 (Δήμος Σαραντίδης, Ευαγγελία Καρδαμάκη, Αθανασία Σταθοπούλου, Παναγιώτα Μυλωνά, Οριάνα Μαρκέλλα Ντίνκα, Σοφία Χατούπη και Ευάγγελος Ξηνταρόπουλος) Κοινωνικός επιστήμονας 1 (Χριστίνα Πρίφτη) Κοινωνικοί Λειτουργοί Διερμηνείς 2 ( Έλλη Κούβαρη, Αθανασία Κοτσιάτου) 3 (Ραμπάπ Χασάν, Ρεζά Γκολαμί, Σαχ Μουμπάρακ) Λογιστής 1 (Δαμιανός Ευστρατιάδης) ήτοι σύνολο 14 συνεργάτες Επίσης κατά το διάστημα Σεπτέμβριος 2013 Φεβρουάριος 2014, έκανε πρακτική άσκηση στο Γραφείο του ERP o φοιτητής Andreas Jasiulek, (τμήμα κοινωνικών σπουδών και εργασίας του Πανεπιστημίου του Αμβούργου) κατόπιν σχετικής αιτήσεως που ενέκρινε η Δ.Ε του «Κέντρου». Την εποπτεία στο πλαίσιο της πρακτικής άσκησης έκαναν οι κοινωνικοί λειτουργοί Έλλη Κούβαρη και Αθανασία Κοτσιάτου. Ώρες υποδοχής κοινού και δραστηριότητες συνεργατών εκτός γραφείου Οι ώρες υποδοχής κοινού στο γραφείο του ERP είναι 2 φορές την εβδομάδα. Κάθε Τετάρτη και Παρασκευή από πμ έως το μεσημέρι ( το ωράριο αυτό παρατείνεται όταν χρειαζόταν). Την Τρίτη και την Πέμπτη οι συνεργάτες της νομικής και κοινωνικής υπηρεσίας εναλλάξ σύμφωνα με το εβδομαδιαίο πρόγραμμα υποδοχής δέχονται επείγουσες ή προγραμματισμένες επισκέψεις επωφελούμενων ενόψει προετοιμασίας νομικής ύλης για τη συνέντευξη ασύλου στα πλαίσια της διαδικασίας ή 11

12 λήψη κοινωνικού ιστορικού και παροχή συμβουλευτικής. Επίσης τις μέρες αυτές προετοιμάζουν τους φακέλους των επωφελουμένων και τη νομική ύλη και για τις ανάγκες του συντονισμού των έργων (συγγραφή υπομνημάτων, έρευνα χώρες καταγωγής, σύσκεψη συνεργατών). Εάν χρειαστεί οι δικηγόροι συνοδεύουν τους επωφελούμενους στη Δ/νση Αλλοδαπών Αττικής για διεκπεραίωση υποθέσεων, νομική παράσταση, παραλαβή εγγράφων, αιτήσεις για ενημέρωση επί των φακέλων των ατόμων που εξυπηρετεί το γραφείο κ.λπ. Οι κοινωνικές λειτουργοί συνοδεύουν ευάλωτες περιπτώσεις σε νοσοκομεία, άλλες υπηρεσίες της διοίκησης ή άλλους συνεργαζόμενους φορείς (ξενώνες) πολλές φορές με τη συνοδεία των διερμηνέων. Τέλος, κατά την περίοδο αναφοράς οι δικηγόροι του Προγράμματος πραγματοποίησαν συχνές επισκέψεις σε κρατούμενους αιτούντες άσυλο σε κρατητήρια του λεκανοπεδίου για παροχή νομικής συμβουλευτικής και βοήθειας. Επίσης 2 φορές την εβδομάδα γίνονταν συναντήσεις μεταξύ των συνεργατών των προγραμμάτων και της προϊσταμένης του Γραφείου για συντονισμό των δράσεων και εξέταση της πορείας των ατομικών υποθέσεων, προγραμματισμό, δράσεις συνηγορίας κ.λπ. Η Προϊσταμένη του ERP συμμετείχε μαζί με άλλους δικηγόρους της νομικής υπηρεσίας του ERP σε ομάδα εργασίας Μη κυβερνητικών φορέων «καμπάνια για την πρόσβαση στο άσυλο» που την περίοδο ασχολήθηκε με τα θέματα διοικητικής κράτησης (βλ. κατωτ. σελ.22 23) καθώς και στην ομάδα εργασίας του δικτύου (UNHCR και Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου) για την καταγραφή των θυμάτων και περιστατικών ρατσιστικής βίας (μαζί με την Ευαγγελία Δουρίδα, συνεργάτιδα του Γραφείου Μελετών του ΚΣΠΜ. Για συμμετοχή σε ημερίδες, συνεντεύξεις τύπου και εκπαιδευτικά σεμινάρια, (βλ. κατωτ. σελ.25) Επικοινωνία με τη διοίκηση, Διεθνείς Οργανισμούς και μη κυβερνητικούς φορείς στην Ελλάδα και το εξωτερικό για θέματα της αρμοδιότητας του Γραφείου Το ERP συνεργάζεται με το τμήμα ασύλου της Δ/νσης Αλλοδαπών Αττικής, τη νέα υπηρεσία ασύλου (Υπουργείο Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη), την Εισαγγελία Ανηλίκων Αθηνών, το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας (Δ/νση Κοινωνικής Αντίληψης και Αλληλεγγύης και ΕΚΚΑ ), το τμήμα Προστασίας της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Αθήνα και Αντιπροσωπεία στη Ρώμη), νοσοκομεία και πολλές ελληνικές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις στα πλαίσια των παραπομπών (ψυχολογική στήριξη, ξενώνες, συνηγορία κ.λπ.). Επίσης συνεργάζεται στενά με ΜΚΟ στην Ευρώπη και ειδικά εκκλησιαστικές οργανώσεις στη Γερμανία και Αυστρία παραρτήματα της Diakonisches Werk, αλλά και της Caritas, του Ερυθρού Σταυρού, το Pro Asyl, για τη διεκπεραίωση υποθέσεων επωφελούμενων, ειδικά των ευάλωτων περιπτώσεων (οικογένειες και ανηλίκους) που ζητούν να συνενωθούν με άλλα μέλη των οικογενειών που διαβιούν ως πρόσφυγες ή 12

13 νόμιμοι μετανάστες σε άλλη χώρα της Ένωσης στα πλαίσια του Κανονισμού του Δουβλίνου ΙΙ και Δουβλίνου ΙΙΙ καθώς και το ECRE (καμπάνια για τους πρόσφυγες από Συρία). Στενή συνεργασία υπάρχει και με το CCME για θέματα ενημέρωσης (ευρωπαϊκές εξελίξεις για το άσυλο και τη μετανάστευση), συνηγορίας, προετοιμασίας προγραμμάτων. Η προϊσταμένη του ERP είναι μέλος της νέας εκτελεστικής επιτροπής του CCME από το τέλος Ιουνίου Δ. Δράσεις πεδίου: Προγράμματα που υλοποιήθηκαν και ολοκληρώθηκαν ή συνεχίζουν να υλοποιούνται (Σεπτέμβριος 2013 Αύγουστος 2014) με εξωτερική χρηματοδότηση, φορείς χρηματοδότησης Δ.1. Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσφύγων /ΕΤΠ [ σημ.19 ] α. «!"#$%&µ'- ()*+,&#»: Υλοποίηση προγράμματος στο πλαίσιο των Επειγόντων Μέτρων ΕΤΠ 2013 από 1ης Σεπτεμβρίου 2013 έως 31 Οκτωβρίου 2013, υπεύθυνος συντονισμού, Δήμος Σαραντίδης ( υπεύθυνος και για τη σύνταξη και υποβολή της τελικής έκθεσης αποπληρωμής περιγραφή του φυσικού αντικειμένου που υλοποιήθηκε), επιστημονικά υπεύθυνη, Ευθαλία Παππά (υπεύθυνη επίσης για την σύνταξη και υποβολή της πρότασης χρηματοδότησης στη σειρά των Επειγόντων Μέτρων του ΕΤΠ καθώς και τη σύνταξη της αναμορφωμένης πρότασης κατόπιν της εγκριτικής απόφασης, επικοινωνία με την Υπεύθυνη Αρχή του ΕΤΠ στην Ελλάδα), νόμιμος εκπρόσωπος Αρχ. Τιμόθεος Άνθης: τίτλος του προγράμματος «@0",*+µ5- /2&-9+"», χρηματοδότηση 100% από κοινοτικούς πόρους Περιγραφή του σχεδίου: Το Σχέδιο Συνδρομή Επείγον διάρκειας 2 μηνών, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες αρχές των Επειγόντων Μέτρων του ΕΤΠ, κάλυψε επείγουσες ανάγκες για παροχή νομικής βοήθειας (legal aid) και κοινωνικής στήριξης σε άτομα της ομάδας στόχου αφενός στο πλαίσιο εξέτασης νέων πρωτοβάθμιων αιτημάτων ασύλου από το περιφερειακό γραφείο Αθηνών της νέας υπηρεσίας ασύλου που ξεκίνησε να λειτουργεί στις 7 Ιουνίου 2013, αφετέρου στο πλαίσιο της εντατικοποίησης από τα μέσα του καλοκαιριού 2013 της λειτουργίας των επιτροπών εκκρεμών προσφυγών (backlog) του Π.Δ 114. Συγκεκριμένα το Σχέδιο προέβλεψε τη παροχή ενημέρωσης, συμβουλευτικής, νομικής στήριξης και εκπροσώπησης καθώς και διερμηνείας στα άτομα της ομάδας στόχου για όλα τα στάδια της διαδικασίας ασύλου (υποβολή/ καταγραφή αιτήματος, πρωτοβάθμια συνέντευξη, δευτεροβάθμια διαδικασία αλλά και μία σειρά άλλων ζητημάτων όπως ανανεώσεις δελτίων, αλλαγές στοιχείων, επιδόσεις, αιτήσεις θεραπείας, μεταγενέστερα αιτήματα ενώπιον της νέας υπηρεσίας ασύλου, κλπ.). Στην ομάδα στόχου περιλαμβάνονταν και οι κρατούμενοι που είχαν ζητήσει ή είχαν ανάγκη διεθνούς προστασίας. Σύμφωνα με την Εγκριτική απόφαση, το Σχέδιο αναμενόταν να εξυπηρετήσει 150 άτομα της ομάδας στόχου. 13

14 Στόχοι που επιτεύχθηκαν, στατιστικά ατόμων που εξυπηρετήθηκαν, ευαλωτότητα: Το Σχέδιο που με την έγκριση της Ι. Συνόδου υποβλήθηκε για χρηματοδότηση στην Υπεύθυνη Αρχή του ΕΤΠ στην Ελλάδα (Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, Γενική Διεύθυνση Πρόνοιας και Αλληλεγγύης, Τμήμα Προστασίας Προσφύγων και Αιτούντων Άσυλο) ήταν επιχειρησιακά έτοιμο και ξεκίνησε την υλοποίηση των δράσεων αμέσως ήτοι μέσα στο πρώτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου 2013 με τους εξής συντελεστές: 2 δικηγόρους εκ των οποίων ο ένας ήταν και συντονιστής (Δήμος Σαραντίδης), την επιστημονικά υπεύθυνη, 1 κοινωνική λειτουργό, 1 υπεύθυνη διοικητικής στήριξης και 2 διερμηνείς. Υπεύθυνη για την αξιολόγηση ήταν η Ευαγγελία Δουρίδα. Εξυπηρετήθηκαν συνολικά 189 άτομα, της ομάδας στόχου, εκ των οποίων 174 επωφελούμενοι με νομικές ενέργειες [σημ.20]. Εξ αυτών (174) οι άνδρες ήταν 133 άτομα, οι γυναίκες 23, οι ασυνόδευτοι ανήλικοι 9 ενώ τα παιδιά που συνοδεύονταν από τους δύο ή έναν γονιό, αποτελούσαν επομένως μέλη οικογένειας, ήταν 9 (5 αγόρια και 2 κορίτσια). Ο αριθμός των οικογενειών που εξυπηρετήθηκαν από τους νομικούς του προγράμματος είναι 2 μονογονεϊκές οικογένειες με 4 άτομα μέλη και 16 οικογένειες με 24 άτομα μέλη. Από τις ως άνω καταγραφές, σημαντικός ήταν ο αριθμός των περιπτώσεων που ανήκαν σε μία ευάλωτη κατηγορία (εκτός από τα παραπάνω μέλη οικογενειών και τους ασυνόδευτους ανηλίκους) : 1 έγκυος, 10 θύματα βασανιστηρίων ή σοβαρών πράξεων βίας και 13 άτομα με σοβαρά προβλήματα υγείας. Στις νομικές ενέργειες περιλαμβάνονται και τα δικαστικά διαβήματα. Συγκεκριμένα, σε τρείς περιπτώσεις ασυνόδευτων ανήλικων κρατούμενων συντάχθηκαν και κατατέθηκαν αντιρρήσεις κατά της κράτησής τους στο Διοικητικό Πρωτοδικείο, κατά τη συζήτηση των οποίων παρέστη δικηγόρος του προγράμματος. Η κοινωνική υπηρεσία εξυπηρέτησε 36 άτομα εκ των οποίων 21 άτομα εξυπηρετήθηκαν σε συνδυασμό με την παροχή νομικών υπηρεσιών ενώ 15 άτομα εξυπηρετήθηκαν αποκλειστικά από την κοινωνική υπηρεσία. Από τους επωφελούμενους της κοινωνικής υπηρεσίας, 17 ήταν άνδρες, 10 γυναίκες, 6 ανήλικα παιδιά με συγγενείς (4 αγόρια και 2 κορίτσια) και 3 αγόρια, ασυνόδευτοι ανήλικοι [σημ. 21].!. "#"$%$/&'( 2012: Υλοποίηση προγράμματος παροχής νομικής βοήθειας με διερμηνεία σε άτομα της ομάδας στόχου στο πλαίσιο του ΕΤΠ 2012, ενέργεια Α 3, από 1 ης Νοεμβρίου 2013 έως 30 Ιουνίου 2014, υπεύθυνος συντονισμού, δικηγόρος Δήμος Σαραντίδης (υπεύθυνος και για τη σύνταξη και υποβολή των εκθέσεων παρακολούθησης του φυσικού αντικειμένου και της τελικής έκθεσης αποπληρωμής), επιστημονικά υπεύθυνη, Ευθαλία Παππά (υπεύθυνη επίσης για την σύνταξη και υποβολή της πρότασης χρηματοδότησης, της αναμορφωμένης πρότασης μετά την εγκριτική απόφαση και επικοινωνία με την Υπεύθυνη Αρχή του ΕΤΠ στην Ελλάδα), νόμιμος εκπρόσωπος Αρχ. Τιμόθεος Άνθης: τίτλος του προγράμματος ΙΛΙΣΟΣ, συγχρηματοδότηση κοινοτικοί πόροι ΕΤΠ 75%, Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας 25%. Το Σχέδιο ΙΛΙΣΟΣ απέσπασε την υψηλότερη βαθμολογία στη διαδικασία αξιολόγησης και κατατάχθηκε πρώτο στον κατάλογο των επιλεχθέντων Σχεδίων από την επιτροπή των αξιολογητών (Συνήγορος του Πολίτη, Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και Υπηρεσία Ασύλου). Με βάση αυτή την αξιολόγηση και ως bonus η Υπεύθυνη Αρχή αύξησε και τον προϋπολογισμό του Σχεδίου. Περιγραφή του σχεδίου: Το πρόγραμμα ΙΛΙΣΟΣ προέβλεπε την παροχή συμβουλευτικής 14

15 και νομικής στήριξης σε αιτούντες άσυλο αλλά και σε άτομα που χρήζουν ή απολαμβάνουν καθεστώτος διεθνούς προστασίας με υπηρεσίες διερμηνείας. Το σχέδιο έδινε έμφαση σε ευάλωτες περιπτώσεις, αιτούντες με δικαιολογημένο φόβο δίωξης, ασυνόδευτους ανήλικους κάτω των 14 ετών και εκπροσώπηση μέσω Εισαγγελικής εντολής και κρατούμενους. Το Σχέδιο αναμενόταν να εξυπηρετήσει 650 άτομα. Στόχος του προγράμματος ήταν να δοθεί προσοχή στην ποιοτική κάλυψη των αιτημάτων και τη νομική εκπροσώπηση των αιτούντων στο πλαίσιο της τήρησης των διαδικαστικών εγγυήσεων που προβλέπει ο νόμος. Δευτερογενής στόχος ήταν να στηριχθεί η «νέα» υπηρεσία ασύλου αλλά και η συμβολή στην ολοκλήρωση (μέσα σε περίοδο διετίας/τριετίας) των εκκρεμών υποθέσεις ασύλου που παρέμειναν στην αστυνομία. Στόχοι που επιτεύχθηκαν, στατιστικά ατόμων που εξυπηρετήθηκαν, ευαλωτότητα [ σημ. 22 ]: Αναφορικά με το σύνολο του παρασχεθέντος έργου [σημ.23] στη διάρκεια των 8 μηνών υλοποίησης καταγράφηκαν (νέες καταγραφές προγράμματος) και εξυπηρετήθηκαν 672 άτομα [σημ.24]. Οι πολυπληθέστερες εθνικές κατηγορία εξυπηρετούμενων, ήταν από Αφγανιστάν, Συρία, Αιθιοπία, Νιγηρία, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, Σουδάν, Ακτή Ελεφαντοστού και Ερυθραία. Η συντριπτική πλειοψηφία δηλαδή των επωφελουμένων προερχόταν από χώρες όπου διεξάγονται πόλεμοι, ένοπλες συρράξεις και όπου διαπιστώνονται συστηματικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων καθώς και φαινόμενα γενικευμένης βίας. Εξ αυτών, οι άνδρες ήταν 463 άτομα, οι γυναίκες 131, ενώ οι ανήλικοι ήταν 76. Αναφορικά με την ευαλωτότητα των περιπτώσεων που εξυπηρετήθηκαν: μονογονεϊκές οικογένειες 28/66 άτομα, πυρηνικές οικογένειες 32/96 άτομα, ασυνόδευτοι ανήλικοι 31 [σημ. 25], έγκυοι 2, θύματα βασανιστηρίων ή σοβαρών πράξεων βίας 62, άτομα με σοβαρά προβλήματα υγείας 89. Στους επωφελούμενους του προγράμματος περιλαμβάνονται 91 κρατούμενοι [σημ. 26]και 4 περιπτώσεις στο πλαίσιο της διαδικασίας οικογενειακής συνένωσης (Δουβλίνο ΙΙ & ΙΙΙ) εκ των οποίων οι 3 ήταν ασυνόδευτοι ανήλικοι [σημ.27]. Από τους επωφελούμενους του προγράμματος στους οποίους το πρόγραμμα παρείχε συμβουλευτική και νομική βοήθεια στο πλαίσιο της πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας διαδικασίας, συνολικά 43 άτομα έλαβαν καθεστώς διεθνούς προστασίας (28 αναγνωρίστηκαν πρόσφυγες και σε 15 δόθηκε καθεστώς επικουρικής προστασίας) ενώ άλλα 14 άτομα έλαβαν καθεστώς ανθρωπιστικής προστασίας. Ο μεγαλύτερος αριθμός των επωφελούμενων του προγράμματος αναμένει την πρωτοβάθμια ή δευτεροβάθμια απόφαση. 9.!"#$%/#&$ 2012: Υλοποίηση προγράμματος παροχής κοινωνικής στήριξης σε άτομα της ομάδας στόχου στο πλαίσιο του ΕΤΠ 2012, ενέργεια 1 Α4, από 1 ης Νοεμβρίου 2013 έως 30 Ιουνίου 2014, υπεύθυνη συντονισμού, Ευαγγελία Δουρίδα, επιστημονικά υπεύθυνη και κοινωνική λειτουργός Αθανασία Κοτσιάτου, νόμιμος εκπρόσωπος Αρχ. Τιμόθεος Άνθης: τίτλος του προγράμματος ΣΚΕΠΗ, συγχρηματοδότηση κοινοτικοί πόροι ΕΤΠ 75%, Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας 25%. Το Σχέδιο ΣΚΕΠΗ κατατάχθηκε δεύτερο στον κατάλογο των επιλεχθέντων Σχεδίων από την επιτροπή των αξιολογητών Περιγραφή του σχεδίου: Σκοπός του Σχεδίου ήταν η παροχή υπηρεσιών κοινωνικής στήριξης σε 15

16 ευάλωτες περιπτώσεις της ομάδας στόχου. Το Σχέδιο λειτούργησε συμπληρωματικά με τις υπηρεσίες νομικής συνδρομής του Σχεδίου «ΙΛΙΣΟΣ» που υλοποίησε το ERP στο πλαίσιο της Δράσης Α.3. του ΕΤΠ Η παροχή κοινωνικής στήριξης πραγματοποιήθηκε από κοινωνική λειτουργό με τη συνδρομή διερμηνέως στα αραβικά, υπό την εποπτεία της συντονίστριας του Σχεδίου και περιλάμβανε μεταξύ άλλων, την παροχή συμβουλευτικής, παραπομπές σε δομές φιλοξενίας για στέγαση των ευάλωτων περιπτώσεων της ομάδας στόχου, παραπομπές σε κοινωνικές υπηρεσίες για ψυχοκοινωνική φροντίδα, σε νοσοκομεία για εξετάσεις ή νοσηλεία καθώς και την παρακολούθηση της εξέλιξης επωφελουμένων ατομικά. Το Σχέδιο είχε προβλέψει επίσης ενημέρωση σε κοινότητες, συλλόγους και συλλογικότητες προσφύγων σχετικά με επίκαιρα θέματα στους τομείς υγείας, εκπαίδευσης και πρόσβασης στην αγορά εργασίας. Το Σχέδιο υλοποιήθηκε στην περιοχή της Αθήνας. Σύμφωνα με την εγκριτική απόφαση αναμενόταν να εξυπηρετήσει 180 άτομα. Στόχοι που επιτεύχθηκαν, στατιστικά ατόμων που εξυπηρετήθηκαν, ευαλωτότητα [ σημ. 28 ]: Αναφορικά με την εκπλήρωση του ποσοτικού στόχου η κοινωνική υπηρεσία εξυπηρέτησε 205 άτομα /263 εξυπηρετήσεις. Tα περισσότερα από τα άτομα που εξυπηρετήθηκαν από την κοινωνική υπηρεσία του ΣΚΕΠΗ, ήταν και επωφελούμενοι του ΙΛΙΣΟΣ λόγω της συμπληρωματικότητας των 2 Σχεδίων. Από τους επωφελούμενους οι 145 ήταν ενήλικες ( 91 άνδρες και 54 γυναίκες) και οι 60 ανήλικοι. Άλλοι δείκτες ευαλωσιμότητας των περιπτώσεων που εξυπηρετήθηκαν είναι : πυρηνικές οικογένειες, 17 περιπτώσεις/52 άτομα, Μονογονεϊκές οικογένειες, 17 περιπτώσεις /44 άτομα, 14 ασυνόδευτοι ανήλικοι, 2 έγκυοι, 25 θύματα βασανιστηρίων ή πράξεων σοβαρής βίας, 27 άτομα με προβλήματα υγείας και 13 κρατούμενοι. Οι κυριότερες χώρες καταγωγής των επωφελουμένων του ΣΚΕΠΗ ήταν η Αιθιοπία, Συρία, Αφγανιστάν και Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό.!. ΙΛΙΣΟΣ ΙΙ/ ΕΤΠ 2013: "#$%&' ('# 1 ' )*+,-* υλοποίησης νέου προγράμματος διάρκειας 8 μηνών (έως 28 Φεβρουαρίου 2015) παροχής νομικής βοήθειας με διερμηνεία σε άτομα της ομάδας στόχου στο πλαίσιο του ΕΤΠ 2013, Δράση 1 Α 3, υπεύθυνος συντονισμού, Δήμος Σαραντίδης (υπεύθυνος για τη σύνταξη και υποβολή των εκθέσεων παρακολούθησης του φυσικού αντικειμένου και της τελικής έκθεσης αποπληρωμής), επιστημονικά υπεύθυνη, Ευθαλία Παππά (υπεύθυνη επίσης για την σύνταξη και υποβολή της πρότασης χρηματοδότησης, της αναμορφωμένης πρότασης μετά την εγκριτική απόφαση και επικοινωνία με την Υπεύθυνη Αρχή του ΕΤΠ στην Ελλάδα), νόμιμος εκπρόσωπος Αρχ. Τιμόθεος Άνθης [ σημ. 29] και από 3 Σεπτεμβρίου ο νέος Διευθυντής του «Κέντρου», Αρχ. Χρυσόστομος Συμεωνίδης. Τίτλος του προγράμματος, ΙΛΙΣΟΣ ΙΙ, συγχρηματοδότηση κοινοτικοί πόροι ΕΤΠ 75%, Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας 25%. Το Σχέδιο ΙΛΙΣΟΣ ΙΙ, όπως και το προηγούμενο πρόγραμμα στο πλαίσιο του ΕΤΠ 2012, απέσπασε την υψηλότερη βαθμολογία στη διαδικασία αξιολόγησης και κατατάχθηκε πρώτο στον κατάλογο των επιλεχθέντων Σχεδίων από την επιτροπή των αξιολογητών (Συνήγορος του Πολίτη, Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και Υπηρεσία Ασύλου). Περιγραφή του σχεδίου: Σκοπός του Σχεδίου ΙΛΙΣΟΣ ΙΙ, το οποίο αποτελεί ουσιαστικά συνέχιση του Σχεδίου ΙΛΙΣΟΣ/ΕΤΠ 2012 που υλοποιήθηκε από Νοέμβριο 2013 έως Ιούνιο 2014, είναι η παροχή συμβουλευτικής και νομικής στήριξης σε αιτούντες άσυλο (νέα αιτήματα 16

17 διεθνούς προστασίας στο πλαίσιο της πολιτικής υπηρεσίας ασύλου και εκκρεμή αιτήματα ενώπιον της αστυνομίας και των επιτροπών προσφυγών του ΠΔ 114/ 2010) αλλά και σε άτομα που χρήζουν ή απολαμβάνουν καθεστώτος διεθνούς προστασίας με υπηρεσίες διερμηνείας. Το σχέδιο δίνει έμφαση σε ευάλωτες περιπτώσεις, ασυνόδευτους ανήλικους κάτω των 14 ετών και εκπροσώπηση μέσω Εισαγγελικής εντολής, κρατούμενους, άτομα της ομάδας στόχου και περιπτώσεις «Δουβλίνου» για οικογενειακή συνένωση. Το Σχέδιο αναμένεται να εξυπηρετήσει 600 άτομα. Ενέργειες κατά τη διάρκεια του τελευταίου διμήνου αναφοράς (Ιούλιος Αύγουστος 2014), στατιστικά με επωφελούμενους και εξυπηρετήσεις: Κατά το δίμηνο του προγράμματος ΙΛΙΣΟΣ ΙΙ, δηλαδή από την 1η Ιουλίου έως και 31η Αυγούστου 2014 εξυπηρετήθηκαν από το Σχέδιο ΙΛΙΣΟΣ ΙΙ, 245 άτομα, με πολλαπλάσιο αριθμό εξυπηρετήσεων. Μεγάλος αριθμός αυτών ήταν ευάλωτες περιπτώσεις. Σε όλους παρασχέθηκε νομική συμβουλευτική/ενημέρωση (παροχή πληροφοριών και νομικών συμβουλών για τη διαδικασία ασύλου και τις συνθήκες υποδοχής). Εξ αυτών, οι άνδρες ήταν 148 άτομα, οι γυναίκες 49, οι ασυνόδευτοι ανήλικοι 22 (21 αγόρια και 1 κορίτσι) ενώ τα παιδιά που συνοδεύονταν από τους δύο ή έναν γονιό, ήταν 26 (11 αγόρια και 1 κορίτσι). Ο μεγάλος αριθμός των παιδιών (οικογενειών) παραπέμπει στον εξίσου μεγάλο αριθμό οικογενειών που εξυπηρετήθηκαν μέσα στο δίμηνο, ήτοι 12 μονογονεϊκές οικογένειες με 27 άτομα μέλη και 22 οικογένειες με 72 άτομα μέλη. Από τις νέες καταγραφές του επταμήνου, 183 άτομα ανήκουν σε μία ευάλωτη κατηγορία, δηλαδή ένα ποσοστό 74,7%. Στο πλαίσιο της πρωτοβάθμιας διαδικασίας ασύλου έγινε ενημέρωση/συμβουλευτική ως προς τη διαδικασία ασύλου σε 159 άτομα (συμπεριλαμβάνονται και οι κρατούμενοι). Έγιναν 2 παραστάσεις των νομικών κατά τη διάρκεια της πρωτοβάθμιας εξέτασης αιτημάτων διεθνούς προστασίας (Νέα Υπηρεσία Ασύλου) και υπεβλήθησαν 2 αναλυτικά γραπτά υπομνήματα για συνηγορία υπέρ της αναγνώρισης στο πρόσωπο του αιτούντα του καθεστώτος του πρόσφυγα. Κατετέθη 1 μεταγενέστερη αίτηση παροχής διεθνούς προστασίας. Στο πλαίσιο της δευτεροβάθμιας διαδικασίας ασύλου έγινε ενημέρωση/συμβουλευτική σε 86 άτομα (συμπεριλαμβάνονται και οι κρατούμενοι). Έγιναν 4 παραστάσεις των νομικών ενώπιον των Επιτροπών Προσφυγών και υπεβλήθησαν 4 αναλυτικά γραπτά υπομνήματα (4 περιπτώσεις/5 άτομα, αφού η μία περίπτωση αφορά μονογονεική οικογένεια) για συνηγορία υπέρ της αναγνώρισης στο πρόσωπο του αιτούντα του καθεστώτος του πρόσφυγα. Επίσης κατατέθηκε 1 αναλυτικό γραπτό υπομνήματα πρόσθετων λόγων προς τις Επιτροπές Προσφυγών της Υπηρεσίας Ασύλου. Κατετέθησαν 4 προσφυγές (4 περιπτώσεις/ 8 άτομα). Συγκεκριμένα, η 1η προσφυγή αφορούσε την απόρριψη μεταγενέστερης αίτησης διεθνούς προστασίας, η 2η προσφυγή (μητέρας και ανήλικων τέκνων) καθ' ο μέρος απορρίπτεται το αίτημα ασύλου και αποφασίζεται η μη χορήγηση προσφυγικού καθεστώτος, η 3η και η 4η προσφυγή απευθύνθηκαν στη Νέα υπηρεσία ασύλου κατά απορριπτικής απόφασης σε Α' βαθμό. Από τα 245 άτομα σε πρώτο και σε δεύτερο βαθμό στην πορεία 16 αναγνωρίστηκαν πρόσφυγες, σε 7 δόθηκε καθεστώς επικουρικής προστασίας και σε 5 αναγνωρίστηκε το ανθρωπιστικό καθεστώς προστασίας. 17

18 Τέλος ως προς άλλες νομικές ενέργειες στο πλαίσιο της διαδικασίας ασύλου συντάχθηκαν από τη νομική υπηρεσία του προγράμματος 3 αιτήσεις θεραπείας κατά πράξεων διακοπής. Ως προς τη νομική στήριξη κρατουμένων, εξυπηρετήθηκαν και κατεγράφησαν, 26 άτομα εκ των οποίων οι 12 ήταν ασυνόδευτοι ανήλικοι με μετάβαση των δικηγόρων και διερμηνέων στους χώρους κράτησης για αρκετούς κρατούμενους περισσότερες από μία φορές. Ως προς τη νομική στήριξη ασυνόδευτων ανηλίκων εξυπηρετήθηκαν από τη νομική υπηρεσία 22 ασυνόδευτοι ανήλικοι (21 αγόρια και 1 κορίτσι) εκ των οποίων οι 12 ήταν κρατούμενοι. Σχετικά με τη διαδικασία οικογενειακής συνένωσης, (Δουβλίνο ΙΙ & ΙΙΙ) η νομική υπηρεσία του προγράμματος έκανε ενέργειες για 9 περιπτώσεις / 17 άτομα. Σε ό,τι αφορά στη διεκπεραίωση άλλων αιτημάτων συναφών με τη διαδικασία ασύλου (ανανεώσεις δελτίων, αλλαγή διεύθυνσης, απώλειες ειδικού δελτίου, αίτηση για διόρθωση στοιχείων στο δελτίο κ.λπ.) που αποτελούν έναν πολύ μεγάλο όγκο της δουλειάς, έγιναν πολλαπλές ενέργειες (μετάβαση στη Διεύθυνση Αλλοδαπών Αττικής, συνοδείες, πολλές τηλεφωνικές επικοινωνίες). Τέλος, έγιναν ενέργειες συνηγορίας ενώ το ΚΣΠΜ ERP συμμετέχει ενεργά στην καμπάνια για πρόσβαση στη διαδικασία ασύλου.!. "#$%&'µ()( µ! )*+,(-./)0#*/* )1+.2$3#(45+ )1+!3,#6)6,5+ (2$47/!1+,(6 )*8 9.µ41+:(8 ;26<=)*/*8? µ&9:$( 4!>07'#*(7( '+0!*µ<,8+0 A2+0*9&-+0 '<7+!"!=+*84: µ& '("!"!4+-"17( '1"!2+'&$&7µ:'1" (B&%*+0:* ) &2- '+0 /C) ! &-;!" 02+%$(>&-!2< '+0. =+*&-. 7'(" A2&D>0"( E*;5 +0 /C) '+" F+D$ <7+ 4!8 µ& '(" 02+9*!=5 '(. /94*8'845. E2<=!7(. 4!8 /28,<'(7(. (F+D" ) 4!8 '(" &4'!µ-&07( '(. 2*G'(.,<7(. ;*(µ!'+,<'(7(. 98! <$! 2+0 0$+2+85>(4!" (/2&-9+"'! 2013, /C) 2012,,*:7&8. 1 E 3 & 1 E 4),,(µ8+D*9(7& #"! 4$-µ!!%&%!8<'('!. 4!8,07!*#74&8!. 7'+0. =+*&-. 0$+2+-(7(.!$$: 4!8 7'+0. 70"'&$&7'#. ;1*-. <µ1. "! &2(*&:7&8 '( *+5 '1" 2*+9*!µµ:'1" 4!8 '(" &2-'&0H( '+0 &28;&8*(78!4+D 7'<;+0.? 2*+37'!µ#"( '+0 ERP 70µµ&'&-;& 7& :'02( +µ:,! &*9!7-!. 4!8 2-&7(. µ!i- µ& &42*+7G2+0. :$$1" =+*#1" '1" +2+-1" &-;!"!H8+$+9(>&- >&'84: 7'+ 2$!-78+ '+0 '!4'84+D 2*+9*:µµ!'+. /C) ! *+4&8µ#"+0 "! 70"!"'(>+D" µ&!*µ<, (*&78!4+D. =+*&-. '+0 A2+0*9&-+0 /*9!7-!., J+8"1"845. E7=:$87(. 4!8 )*<"+8!. 4!8 "! &4>#7+0" '! 2*+%$5µ!'! µ& '8. 4!>07'&*57&8. 7'(,8!,84!7-! #94*87(., 02+9*!=5. /28,<'(7(. 4!8 4!'!%+$5. '(. 1 (.,<7(. 2$!-78!!0'5. '(. +µ:,!. #98"& '+" F+D$ ":"'(7( µ& '+" 0=02+0*9< 4+ J&94#*+9$+0 4!8 :$$+0. 02(*&78!4+D. 2!*:9+"'&. '+0 A2+0*9&-+0 /*9!7-!.. Δ. 2. Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες/ UNHCR [σημ. 30] α. «Family Reunification & Social Interventions for Persons of Concern with special needs, such as children /Οικογενειακή συνένωση και κοινωνικές παρεμβάσεις για άτομα της ομάδας στόχου με ειδικές ανάγκες όπως παιδιά», UNHCR, KSPM ERP, IP Agreement No. 24/ Συμφωνία επιδότησης (100% χρηματοδότηση)!2< 1 (. F!"+0!*-+0 #1. 31 (. K&4&µ%* , 70"'+"-7'*8! /0>!$-! )!22: 18

19 Περιγραφή του προγράμματος : Στόχος του προγράμματος ήταν να συνεισφέρει στην βελτίωση των συνθηκών υποδοχής στην Ελλάδα για άτομα που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα τoυ UNHCR όπως επίσης και να συμβάλει στην ενίσχυση της προστασίας των παιδιών και ιδιαίτερα των ασυνόδευτων ανηλίκων. Το πρόγραμμα είχε δύο συνιστάμενες (Component A & B) ή άλλως πρόβλεπε 2 δράσεις: H πρώτη δράση αφορούσε την παροχή κοινωνικής στήριξης και νομικής βοήθειας με διερμηνεία σε ευάλωτες περιπτώσεις της ομάδας στόχου, κυρίως παιδιά που ήταν μέλη οικογενειών που διαβιούσαν στην Ελλάδα και ασυνόδευτους ανηλίκους στο πλαίσιο των υπαρχουσών συνθηκών υποδοχής. Οι παρεμβάσεις της κοινωνικής υπηρεσίας περιλάμβαναν βοήθεια για προσανατολισμό έτσι ώστε τα άτομα της ομάδας στόχου να έχουν πρόσβαση σε συνθήκες υποδοχής, κοινωνικές υπηρεσίες όπως νοσοκομεία, φαγητό, στέγη, εκπαίδευση. Η νομική βοήθεια περιλάμβανε συμβουλευτική και εκπροσώπηση στη διαδικασία ασύλου, παρεμβάσεις των νομικών στα πλαίσια της διοικητικής διαδικασίας που ήταν απαραίτητες για την προστασία των προσφύγων και αιτούντων άσυλο. To δεύτερο σκέλος του προγράμματος περιλάμβανε παροχή βοήθειας και χειρισμό υποθέσεων στο πλαίσιο της οικογενειακής συνένωσης, κυρίως ασυνόδευτων ανηλίκων ή περιπτώσεων που αφορούσαν συνένωση μελών οικογενειών με παιδιά με συγγενείς σε άλλη χώρα της Ευρώπης (αιτούντων άσυλο). Στόχοι που επιτεύχθηκαν, στατιστικά ατόμων που εξυπηρετήθηκαν, ευαλωτότητα (2 ο εξάμηνο 2013) Από τον Ιούλιο έως και τον Δεκέμβριο 2013 (2 ο εξάμηνο υλοποίησης του προγράμματος ) στο πλαίσιο της πρώτης δράσης εξυπηρετήθηκαν 263 άτομα [σημ. 31] (93 άτομα/58 περιπτώσεις από τη νομική και κοινωνική υπηρεσία ενώ 11 άτομα μόνο από την κοινωνική). Από τα ανωτέρω άτομα, τα 213 ήταν ευάλωτες και εξαιρετικά ευάλωτες περιπτώσεις [ σημ. 32] και μεταξύ τους τα παιδιά ήταν 75 (13 ασυνόδευτοι ανήλικοι και 63 παιδιά μέλη οικογενειών). Η κυριότερη χώρα καταγωγής των επωφελουμένων ήταν η Αιθιοπία [σημ.33]. Στο πλαίσιο της δεύτερης δράσης «βοήθεια για οικογενειακή επανένωση» στα πλαίσια του Κανονισμού του Δουβλίνου αλλά και της διαδικασίας χορήγησης ανθρωπιστικής βίζας μέσω των πρεσβειών ( Νορβηγία, Σουηδία) εξυπηρετήθηκαν 42 περιπτώσεις/77 άτομα. Μεταξύ αυτών 18 οικογένειες και 8 ασυνόδευτοι ανήλικοι, 12 αιτούντες από Συρία και 58 από το Αφγανιστάν. Για τη νομική στήριξη των περιπτώσεων αυτών αναλήφθηκαν πολλαπλές ενέργειας σε συνεργασία με την Εθνική Μονάδα Δουβλίνου του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη, τη Νέα Υπηρεσία ασύλου, τη Δ/νση Αλλοδαπών Αττικής, την Εισαγγελία Ανηλίκων Αθηνών αλλά και τις ανθρωπιστικές οργανώσεις στις χώρες ανάληψης ευθύνης (κυρίως τη Γερμανία) όπου απευθυνόταν το εξερχόμενο αίτημα [σημ.34]. 19

20 β. «Family Reunification, Legal & Social Interventions for Children/ Οικογενειακή Συνένωση, Νομικές και Κοινωνικές Παρεμβάσεις για παιδιά», UNHCR, KSPM ERP, IP Agreement No. 30/ Συμφωνία επιδότησης (100% χρηματοδότηση), περίοδος υλοποίησης από 1 ης Ιανουαρίου έως 30 Ιουνίου 2014, υπεύθυνη συντονισμού, Ευθαλία Παππά Περιγραφή του προγράμματος : Στόχος του προγράμματος ήταν η ενδυνάμωση της προστασίας των παιδιών και ιδιαίτερα των ασυνόδευτων ανηλίκων (UASC) στην Ελλάδα και των οικογενειών με παιδιά που χρήζουν διεθνούς προστασίας μέσω της διαδικασίας οικογενειακής συνένωσης στο πλαίσιο του Κανονισμού Δουβλίνο ΙΙ και ΙΙΙ, και μέσω παροχής νομικής βοήθειας/εκπροσώπησης και κοινωνικής στήριξης με υπηρεσίες διερμηνείας προκειμένου να έχουν πρόσβαση σε μηχανισμούς προστασίας και κοινωνικές παροχές. Η Συμφωνία Επιδότησης προέβλεπε τη συνέχιση παρακολούθησης 40 εκκρεμών υποθέσεων οικογενειακής συνένωσης του προηγούμενου προγράμματος που υλοποίησε το Γραφείο ΕRP (2013) [σημ. 34] και την ανάληψη 20 νέων υποθέσεων «Δουβλίνου». Επίσης αναμενόταν να εξυπηρετήσει τουλάχιστον 130 περιπτώσεις παιδιών με μέλη των οικογενειών τους ή ασυνόδευτα που διαβιούν στην Ελλάδα από την ομάδα στόχου. Στόχοι που επιτεύχθηκαν, στατιστικά ατόμων που εξυπηρετήθηκαν Από τον Ιανουάριο έως 30 Ιουνίου 2014, στο πρόγραμμα (νομική και κοινωνική υπηρεσία) συνολικά εξυπηρετήθηκαν 291 άτομα [σημ.35]. Αναφορικά με τη δράση για παροχή νομικής βοήθειας και εκπροσώπησης σε περιπτώσεις «Δουβλίνου» παλαιές και νέες καταγραφές του προγράμματος, στη διάρκεια αυτού του 1 ου εξαμήνου του 2014, εξυπηρετήθηκαν 76 περιπτώσεις (155 άτομα) εκ των οποίων 36 νέες περιπτώσεις (82 άτομα ) and 40 εκκρεμείς υποθέσεις από το πρόγραμμα UNHCR 2013 που αντιστοιχούσαν σε 73 άτομα. Από τα 155 άτομα τα 90 ήταν παιδιά. Στο πλαίσιο της παροχής νομικής και κοινωνικής στήριξης σε οικογένειες με παιδιά και ασυνόδευτους ανηλίκους, καταγράφηκαν 61 νέες υποθέσεις που αντιστοιχούν σε 136 επωφελούμενους. Από αυτούς οι 83 ήταν ανήλικοι (22 ασυνόδευτοι ανήλικοι και 61 παιδιά που συνοδεύονταν από νόμιμο κηδεμόνα ή γονιό). Aπό τους ασυνόδευτους ανηλίκους, οι 18 ήταν κρατούμενοι στο κέντρο κράτησης ανηλίκων στην Αμυγδαλέζα και στα κρατητήρια της Δ/νσης Αλλοδαπών Αττικής. Σε όλα τα ενήλικα άτομα που εξυπηρετήθηκαν (αρχηγούς και μέλη οικογενειών με παιδιά) και στους ασυνόδευτους ανηλίκους οι συνεργάτες του προγράμματος παρείχαν συμβουλευτική, νομική βοήθεια και εκπροσώπηση καθώς και κοινωνική στήριξη ανάλογα με τις ειδικές ανάγκες τους. Διερμηνεία υπήρχε στα φαρσί/νταρί, στα αραβικά, ενώ οι συνεργάτες επικοινωνούσαν απευθείας με τους επωφελούμενους στα αγγλικά και γαλλικά. Επίσης έγιναν δικαστικά διαβήματα κατά κράτησης και κατατέθηκαν 4 αιτήσεις (αφορούσαν 11 άτομα) στο δικαστήριο για διόρθωση των στοιχείων της ληξιαρχικής πράξης γέννησης [σημ 36]. 20