«Το στάδιο των αρετών ηνέωκται»

Transcript

1 ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ Ι. Ν. ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΟΛΕΩΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΕΝΤΥΠΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ Περίοδος Α Έτος 3 ο Τεύχος 27 ο Μάρτιος 2013 Ιερές Ακολουθίες στον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου Από 18 Μαρτίου και καθ όλη τη διάρκεια της Μ. Τεσσαρακοστής όλες οι Ιερές Ακολουθίες θα γίνονται στον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου και όχι στον Ι. Ν. της Αγίας Ειρήνης. Μαθήματα πρακτικής εκμάθησης της Ψαλτικής Τέχνης Τα μαθήματα εκμάθησης της Ψαλτικής Τέχνης αλλά και της συγκρότησης Χορωδίας της Ενορίας μας, για τον μήνα Μάρτιο θα γίνουν ως εξής: - Πέμπτη 7 και Πέμπτη 14 Μαρτίου στις 5.30 μ.μ. στον Ιερό Ναό της Αγίας Ειρήνης. - Από Πέμπτη 21 Μαρτίου και εξής και έως την λήξη των μαθημάτων, στις 6.00 μ.μ. στον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου. - Μετά την αλλαγή της ώρας, τα μαθήματα θα γίνονται κάθε Πέμπτη στις 7.00 μ.μ. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΕΥΧΟΥΣ - Το στάδιο των αρετών ηνέωκται Κρητικό Αγιολόγιο μηνός Μαρτίου Οι Νεομάρτυρες στη ζωή της Εκκλησίας Γ Αγωγή παιδιών-εφήβων-ν ων κατά τον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό Συμβουλές Γέροντος της Όπτινα σε χριστιανούς που ζουν στον κόσμο Χρυσοστομικός Άμβων Από την ζωή της Ενορίας α) Αρχιερατική Θ. Λειτουργία 144 β) Τέλεση Μνημοσύνων 144 «Το στάδιο των αρετών ηνέωκται» κ. Λάμπρου Σκόντζου, Θεολόγου Αποστολή της αγίας μας Εκκλησίας είναι να προσκαλεί κάθε άνθρωπο στη σωτηρία, παρέχοντας όλα εκείνα τα εφόδια, τα στοιχεία και τους τρόπους, που είναι απαραίτητα για την πραγματοποίησή της. Αυτή ως στοργική μητέρα προσφέρει άπειρες ευκαιρίες στα παιδιά της, προκειμένου να τα φέρει κοντά της και να τα σώσει. Ποια άλλωστε φυσική μητέρα δε θα έκανε τα πάντα προκειμένου να γλυτώσει τα παιδιά της από βέβαιο κίνδυνο και αφανισμό; Ο ενιαύσιος εορτολογικός κύκλος της Εκκλησίας μας είναι ένας πολύ καλός τρόπος να εισάγει τους πιστούς στο κλίμα της λυτρωτικής της διαδικασίας ώστε να κατανοήσουν την αναγκαιότητα της εν Χριστώ α- πολυτρώσεως. Μια πολύ καλή τέτοια ευκαιρία, ίσως η καλλίτερη, είναι η κατανυκτική περίοδος του Τριωδίου, η οποία προσφέρει πλουσιότατο πεδίο πνευματικής δράσεως σε όσους έχουν τη διάθεση να νοιώσουν το απύθμενο βάθος του θείου ελέους και να αισθανθούν το άμετρο μεγαλείο της θείας κοινωνίας με την ανθρώπινη σχετικότητα και μηδαμινότητα. Είναι μια μοναδική πρόσκληση σε όσους θέλουν να συμμετάσχουν στην αγωνιστική διαδικασία αυτής της ιερής χρονικής περιόδου και να λάβουν τα πνευματικά έπαθλα ως επιβράβευση για την όποια προσπάθειά τους. Άλλωστε, σύμφωνα με τον άγιο Ι- σαάκ τον Σύρο, «η άσκηση είναι η μητέρα του αγιασμού» (Λόγος ΙΣΤ ). Η ιερή περίοδος του Τριωδίου αποτελεί το προπαρασκευαστικό χρονικό διάστημα πριν το Πάσχα, για την οντολογική προετοιμασία ημών των πιστών για την ύπατη και λαμπρότατη εορτή της Εκκλησίας μας. Για την ψυχοσωματική μας κάθαρση από όλους εκείνους τους ρίπους, που μολύνουν την ύπαρξή μας και μας καθιστούν οντότητες νοσηρές, έκπτωτες από την αυθεντικότητά μας. Η μετοχή μας στη φωτοφόρο πανήγυρη των πανηγύρεων απαιτεί προσωπική ανακαίνιση, ειδάλλως το ανέσπερο αναστάσιμο φως θα καταδείξει την ψυχική μας ρυπαρότητα και δε θα δυνηθούμε να γίνουμε κοινωνοί του Αναστάντος Λυτρωτή μας και θα μας αφήσουν ανέγγιχτους οι άρρητες δωρεές της Αναστάσεως. Είναι ανάγκη, όπως μας παροτρύνει ο απόστολος Παύλος, να «μορφωθεί ο Χριστός» στην ύπαρξή μας (Γαλ.4,19). Η μακρά περίοδος του Τριωδίου είναι για τη ζωή της Εκκλησία μας, και ιδιαίτερα για την ορθόδοξη παράδοσή μας, το νοητό στάδιο πνευματικού αγώνα. Οι άγιοι Πατέρες πήραν παραστατικές εικόνες από την θύραθεν πραγματικότητα για να εκφράσουν εκκλησιαστικούς όρους. Μια από αυτές είναι η εικόνα του σταδίου, ένας τόπος προσφιλής στους αρχαίους, με έντονα παραβολικά και διδακτικά στοιχεία. Όπως στα αθλητικά κοσμικά στάδια δεν παίρνουν μέρος όλοι οι άνθρωποι, παρά μόνο οι αθλητές, έτσι και στο νοητό στάδιο αγώνα του Τριωδίου παίρνουν μέρος μόνο οι αθλητές του Χριστού, όλοι εκείνοι που βρίσκονται αέναα σε εγρήγορση και αγωνιστικότητα και εισέρχονται στην αγία αυτή περίοδο να ξεπεράσουν τον αδύναμο πτωτικό εαυτό τους. Αντίθετα υπάρχουν έξω από το πνευματικό στάδιο πλήθος ανθρώπων οι οποίοι παίζουν το ρόλο των θεατών. Αυτοί ποτέ δε θα νοιώσουν τη χαρά της προκρίσεως και τις τιμές της νίκης.

2 Σ ε λ ί δ α 138 Ο πνευματικός αγώνας δεν είναι αγώνας χωρίς κανόνες και μεθοδολογία, όπως ακριβώς και οι αγώνες στα κοσμικά στάδια. Πνευματικός αγώνας χωρίς αρχές, κανόνες και συγκεκριμένες μεθοδολογίες είναι ανώφελος, ίσως και επιζήμιος. Οι άγιοι Πατέρες δημιούργησαν στο διάβα των αιώνων προϋποθέσεις γόνιμου πνευματικού αγώνα. Η αρχή είναι ήπια. Έτσι το χρονικό διάστημα από την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου έως την Κυριακή της Τυρινής ονομάζεται προπαρασκευαστική περίοδος του Τριωδίου, διότι έχει χαρακτήρα εισαγωγικό. Τα γεγονότα, οι εορτές και οι λειτουργικές ακολουθίες είναι τέλεια συνδυασμένες ώστε να αποτελούν για τον αγωνιζόμενο πιστό τον πολύτιμο κανονισμό και σύμβουλο ώ- στε ο πνευματικός του αγώνας να είναι καρποφόρος. Η ανάγνωση της ομώνυμης ευαγγελικής περικοπής την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου (Λουκ.18,10-14), διδάσκει την αποφυγή του ψυχοκτόνου πάθους της υπερηφάνειας και την άσκηση της αρετής της ταπείνωσης. διότι κατά τον άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή: «αρχή πάντων των παθών είναι η φιλαυτία, τέλος δε η υπερηφανία». Αυτό έχει μεγάλη σημασία, διότι ο άνθρωπος πρέπει να ξεκινήσει από αυτό το σημείο του πνευματικού του αγώνα. Αν δεν αποβάλει την υπερηφάνεια δεν θα μπορέσει ποτέ να τελεσφορήσει ο αγώνας του, όσο μεγάλος και αν είναι. Αφού ο πιστός αισθανθεί την ανάγκη της ταπεινότητας, το επόμενο στάδιο είναι να μάθει για την άμετρη α- γάπη του Θεού. Έτσι την επόμενη Κυριακή διαβάζεται στους ναούς η περικοπή του ασώτου υιού (Λουκ.15,11-33). Η αίσθηση της άμετρης θείας αγάπης προϋποθέτει την προσωπική ταπείνωση μπροστά στο θείο μεγαλείο. Μετά από αυτό πρέπει να συνειδητοποιήσει ο πιστός ότι ο Θεός δεν μόνο πολυέλαιος, αλλά και δίκαιος. Έτσι η Κυριακή των Απόκρεω είναι αφιερωμένη στη Μεγάλη Κρίση και γι αυτό διαβάζεται μάλιστα η ευαγγελική περικοπή της φοβερής Δευτέρας Παρουσίας του Κυρίου, για να καταλάβει ο πιστός ως η θύρα του Παραδείσου θα ανοίξει μόνο για εκείνους που λαχταρούν τη σωτηρία και έχουν τη διάθεση να αγωνιστούν γι αυτή. Η επόμενη Κυριακή της Τυρινής είναι αφιερωμένη στην ενθύμηση του φοβερού γεγονότος της εκδιώξεως των πρωτοπλάστων από τον παράδεισο της τρυφής. Διαβάζεται η ευαγγελική περικοπή που αναφέρεται στη νηστεία, στην προσευχή και στον τρόπο διαχείρισης των υ- λικών αγαθών (Ματθ.6,19-22). Η ψυχοσωματική νηστεία είναι η εθελούσια αποχή από ψυχοκτόνα πάθη και από βλαβερές για το σώμα τροφές. Η ψυχοσωματική κάθαρση για να είναι θεάρεστη και επωφελής για τον ασκούμενο πιστό, είναι απαραίτητο να γίνεται με διακριτικότητα και χωρίς επιδειξιμανία. Η νηστεία είναι αυστηρά προσωπική υπόθεση και α- φορά μόνο τον ίδιο. Το ίδιο και η προσωπική προσευχή. Η συσσώρευση πλούτου, πέρα από τις πραγματικές μας ανάγκες, είναι παράγων ανασταλτικός για την πνευματική μας προαγωγή. Η προσκόλληση στα υλικά αγαθά και η απολυτοποίησή τους μπορεί να μας στερήσει τη σωτηρία. Τα πάσης φύσεως αγαθά ανήκουν στο Θεό και ως εκ τούτου εμείς είμαστε απλοί διαχειριστές αυτών. Τα περισσεύματα ανήκουν στους συνανθρώπους. Ο πρώτος παράδεισος χάθηκε εξ αιτίας της κακής χρήσης των υλικών α- γαθών, ο δεύτερος παράδεισος μπορεί να ανακτηθεί με την καλή χρήση αυτών! Εισερχόμενοι στην Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή, ξεκινάει πιο έντονος ο αγώνας, με νηστεία, προσευχή, μελέτη των αγίων Γραφών, περισυλλογή και κυρίως μετοχή στη μυστηριακή και λειτουργική ζωή της Εκκλησίας μας. Δεν υπάρχουν περιθώρια χαλάρωσης του αγώνα και υποχωρήσεις μπροστά στα μύρια εμπόδια που εσκεμμένα μας βάζει μας βάζει στο δρόμο μας ο διάβολος. Κατά τον άγιο Μακάριο τον Αιγύπτιο: «Μύρια τω αντικειμένω πεπραγμάτευται, της ελπίδος ημάς αποσπάν και της εις Χριστόν α- γάπης μηχανωμένω». Ο αγωνιστής πιστός γνωρίζει πως η όποια ψυχική και σωματική κόπωση είναι παγίδα του πονηρού και πρέπει να παραθεωρηθεί. Η αγία μας Εκκλησία μας δείχνει το δρόμο και μας επικουρεί. Πρέπει να γνωρίζουμε πως «Αν υποφέροντες εν υπομονή πολλή, τονίζει ο άγιος Συμεών ο νέος Θοελόγος, μιμούμεθα του Χριστού τα παθήματα, δοξάζομεν δε δι αυτών τον Πατέρα ημών και Θεόν, ως υιοί αυτού χάριτι και συγκληρονόμοι Χριστού». Αυτή είναι η ουσία της ορθοδόξου ασκήσεως. Η Καθαρά Δευτέρα, ως η πρώτη ημέρα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής έχει χαρακτήρα αυστηρότατης νηστείας, για να κατανοήσει ο πιστός ότι εισέρχεται στην Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Η αποχή από ζωικές και λιπαρές τροφές είναι απαραίτητη στον πνευματικό αγώνα, διότι αυτές προξενούν στον ανθρώπινο οργανισμό υλόφρονα διάθεση και χαύνωση, παράγοντες λίαν επιζήμιους στην ψυχική καλλιέργεια. «Καθαρθήναι ουν βουλήθητι δια πόνων» παραγγέλλει ο όσιος Νικήτας Στηθάτος. Η πρώτη Κυριακή των Νηστειών είναι αφιερωμένη σε ένα πολύ σημαντικό γεγονός για την Εκκλησία μας. Ε- ορτάζεται λαμπρά η αναστύλωση των Ιερών Εικόνων, η οποία σήμανε την οριστικοποίηση του Δόγματος και τον θρίαμβο της Ορθοδοξίας. Καλείται ο αγωνιζόμενος πιστός να κατανοήσει πως ο πνευματικός του αγώνας δεν είναι αυτονομημένος από την αλήθεια και τη ζωή της Εκκλησίας. Πως η αποκαλυμμένη αλήθεια, όπως τη διασώζει η Εκκλησία, είναι προϋπόθεση για τη σωτηρία του. Η δεύτερη Κυριακή των Νηστειών είναι αφιερωμένη σε μια μεγάλη πατερική μορφή της Εκκλησίας μας: τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, ο οποίος έζησε και έδρασε σε μια δύσκολη ιστορική περίοδο για την Εκκλησία μας. Ο άγιος Γρηγόριος συνδύασε δύο πράγματα: τον προσωπικό του αγώνα για κάθαρση και αγιότητα και τον εκκλησιαστικό του αγώνα για τη διάσωση της σώζουσας αλήθειας και παραδόσεως, από τους καινοτόμους δυτικούς λεγομένους «βαρλαμιστές». Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς προβάλλεται, την αγία αυτή περίοδο, ως πρότυπο αγωνιστή ασκητή και υπερασπιστή της γνήσιας αυτοσυνειδησίας της Εκκλησίας του Χριστού. Η τρίτη Κυριακή των Νηστειών είναι αφιερωμένη στην προσκύνηση του Τιμίου Σταυρού και την άντληση δύναμης από αυτόν για τη συνέχιση του καλού αγώνα. Ο Τίμιος Σταυρός, ο «της εγέρσεως Χριστού τας αυγάς φωτοβολών», είναι το κατ εξοχήν σύμβολο του Χριστού, το οποίο αγιάζει τους πιστούς και ταυτόχρονα τους δείχνει το δρόμο του αγώνα και του μαρτυρίου, ως τη μόνη ατραπό της σωτηρίας τους. Ο θρίαμβος της αναστάσεως προϋποθέτει απαραίτητα τη σταύρωση. Η τετάρτη Κυριακή των Νηστειών είναι αφιερωμένη σε μια άλλη μεγάλη ασκητική προσωπικότητα της Εκκλησίας μας, τον άγιο Ιωάννη το Συγγραφέα του περιφήμου βιβλίου «Κλίμαξ», το οποίο αποτελεί για χίλια πεντακόσια περίπου χρόνια ως το σπουδαιότερο εγχειρίδιο και ο- δηγός πνευματικού αγώνα. Ο μεγάλος ασκητής με την καταπληκτική ψυχογνωστική τέχνη του ιεραρχεί κλιμακωτά την απόκτηση αρετών, οδηγώντας σταδιακά τον α- γωνιζόμενο πιστό σε υψηλά πνευματικά δώματα. Ο νους μόνο διά του άρματος των θείων αρετών ανέρχεται προς αιθέριον ύψος». Η πέμπτη Κυριακή των Νηστειών είναι αφιερωμένη στο κατ εξοχήν σύμβολο μετάνοιας, στην αγία Μαρία την Αιγυπτία, την πρώην διαβόητη πόρνη του λιμανιού της Αλεξάνδρειας, η οποία δια της ευλογημένης μετανοίας όχι μόνο ξεπέρασε το βόρβορο της αμαρτίας, αλλά α- ξιώθηκε να φτάσει

3 ξιώθηκε να φτάσει σε ασύλληπτα ύψη αγιότητας. Η σεπτή και άγια μορφή της διδάσκει τον κάθε πιστό πως η μετάνοια είναι ο θεόσδοτος τρόπος να γίνει και ο πιο αμαρτωλός άνθρωπος άγιος και κατά χάριν Θεός! Η Αγία μας Εκκλησία μας καλεί όλους μας να μπούμε στο νοητό στάδιο του Τριωδίου και να αγωνιστούμε. Δεν έχει σημασία αν θα πρωτεύσουμε ή όχι. Σημασία έχει ότι θα τρέξουμε τον τραχύ και δύσκολο δρόμο των αρετών, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα. Ας είναι έστω αυτό μόνο η αρχή. Η συμμετοχή μας όμως προϋποθέτει την έκδυση του φορτικού και ρυπαρού κοσμικού μας χιτώνα. Πρέπει με άλλα λόγια να αποβάλλουμε την κοσμική μας βιωτή και νοοτροπία, διότι αυτές ποδηγετούν την πνευματική μας πορεία και αναστέλλουν κάθε διάθεση για α- γώνα. Είναι ανάγκη να αποκωλυθούμε από τον όζοντα βάλτο της αμαρτωλής ζωής και να βαδίσουμε το δρόμο της αρετής. Δεν είναι εύκολη αυτή η απόφαση, διότι οι α- μαρτωλές μας έξεις έχουν αποκτήσει βαθιές ρίζες στον κοσμικό τρόπο ζωής, ο οποίος αντιστρατεύεται το θέλημα του Θεού και κατά συνέπεια το πραγματικό συμφέρον μας. Κατά τον άγιο Ισαάκ το Σύρο: «ο κόσμος μοιάζει με πόρνη, η οποία δια του κάλλους της έλκει στον πόθο της και παγιδεύει όλους εκείνους που προσβλέπουν προς αυτή»). Όμως με προσευχή και ατσαλένια θέληση μπορούμε να κάνουμε την πιο μεγάλη υπέρβαση και επανάσταση στη ζωή μας: Να χαράξουμε την νέα ουρανοδρόμο πορεία μας. Αυτή την ευκαιρία μας προσφέρει αυτή η ευλογημένη περίοδος του Τριωδίου. Ας την εκμεταλλευτούμε. *** *** *** Κρητικό Αγιολόγιο Επιμέλεια: Πρωτ. Βασίλειος Περουλάκης ΜΗΝΑΣ ΜΑΡΤΙΟΣ Η Εκκλησία του Χριστού δεν είναι ανθρώπινο ί- δρυμα και καθεστώς αλλά είναι η Βασιλεία του Θεού, της οποίας «οὐκ ἔσται τέλος». Σ αυτήν μένει το Άγιο Πνεύμα, με το οποίο σε κάθε εποχή εμπνέονται Άγιοι και «καταστέφονται Μάρτυρες». Έτσι, με τη Χάρη του Παρακλήτου ανεδείχθησαν και οι Κρήτες Άγιοι που τιμώνται από την Αγία μας Εκκλησία κατά τον μήνα Μάρτιο Μαρτίου: Νεομάρτυς Μανουήλ εκ Σφακίων και μαρτυρήσας εν Χίω, ( 1792). Καταγόταν από τα Σφακιά της Κρήτης και από γονείς ευσεβείς. Σε νεαρή ηλικία αιχμαλωτίσθηκε από Αγαρηνούς, που κατέλαβαν τα Σφακιά. Βλέποντας τις ικανότητές του, βιαίως του έκαναν περιτομή. παιδιά χωρίς να Σ ε λ ί δ α 139 Ο Μανουήλ όμως διατήρησε την ευσέβειά του, δραπέτευσε και ήλθε στη Μύκονο, όπου εξομολογήθηκε και επανήλθε στην χριστιανική πίστη. Νυμφεύθηκε και απέκτησε 6 γιους αλλά για την απιστία της συζύγου απομακρύνθηκε από αυτήν με τα παιδιά χωρίς να της δημιουργήσει πρόβληματα. Όμως ο αδελφός της γυναίκας του θέλησε να τον εκδικηθεί. Τον κατηγόρησε στους Τούρκους, μόλις του δόθηκε η ευκαιρία, ότι ήταν κάποτε Μουσουλμάνος και τώρα ζει ως Χριστιανός. Στην απάντηση του Μανουήλ προς τον Αγά ότι γεννήθηκε, είναι και θα πεθάνει Χριστιανός, ο Τούρκος αντέdρασε με βασανιστήρια. Στη Χίο παραδόθηκε στον δήμιο, που δείλιασε και δεν τον αποκεφάλισε, πράγμα που έκανε άλλος. Ο Τούρκος ηγεμόνας, που έμαθε τη χαρά των Χριστιανών για την ανδρεία του νεομάρτυρος, διέτακε να ρίξουν το λείψανο δεμένο με λίθους στη θάλασσα Μαρτίου: Παύλος ο Οσιομάρτυς. Ο Παύλος ήταν μοναχός ο οποίος καταγόταν από την Κρήτη. Συνελήφθη από τον Στρατηγό της Κρήτης Θεοφάνη, όταν βασιλιάς ήταν ο εικονομάχος Κωνσταντίνος ο Κοπρώνυμος ( ). Ο Στρατηγός Θεοφάνης εκβίαζε τον όσιο Παύλο με βασανιστήρια προκειμένου να καταπατήσει την αγία Εικόνα του Εσταυρωμένου. Ο Παύλος αρνήθηκε με αποτέλεσμα να υποστεί σκληρά βασανιστήρια με αποκορύφωμα την πρόσδεσή του α- νάποδα πάνω σε ένα καταπέλτη και αφού του κατέσκισαν το σώμα του με πυρωμένα σίδερα, τον πυρπόλησαν Μαρτίου: Νεομάρτυς Μύρων εξ Ηρακλείου Κρήτης ( 1793). Ο νεομάρτυς Μύρων καταγόταν από το Ηράκλειο της Κρήτης. Ήταν ένας σεμνός και σώφρωνας νέος ο οποίος ασκούσε το επάγγελμα του ράπτη. Κάποιος Αγαρηνός που τον φθονούσε, τον κατηγόρησε ότι δήθεν διέφθειρε έναν Οθωμανό νέο και για να μην τον φονεύσουν, τον πίεζαν κι εκείνον να γίνει μωαμεθανός. Με βασανιστήρια και ψεύτικες υποσχέσεις για να τον αθωώσουν από το δήθεν έγκλημά του, πέθανε στην αγχόνη. Μόλις παρέδωσε την ψυχή του στον Κύριο, ένα ουράνιο φως κάλυψε ολόκληρο το λείψανό του, πράγμα το οποίο μαρτυρούσε ότι βρήκε δόξα και λαμπρότητα Μαρτίου: Θεόφιλος Μάρτυρας. Ο άγιος μάρτυρας Θεόφιλος με τη σύζυγό του και τα παιδιά του ομολόγησαν το Χριστό κατά τους πρώτους διωγμούς των Ρωμαίων και αφού του έκαψαν τα άκρα, τον αποκεφάλησαν. Ταῖς τῶν Ἁγίων σου πρεσβείαις, ὁ Θεός, ἐλέησον ἡμᾶς. Ἀμήν.

4 Σ ε λ ί δ α 140 Οι Νεομάρτυρες στη ζωή της Εκκλησίας (Αγιολογικές & Εορτολογικές προσεγγίσεις) (Γ ) Του κ. Εμμανουήλ Κ. Δουνδουλάκη Δρ. Θεολογίας Εκλ. Επίκ. Καθηγητού Α.Ε.Α.Η.Κ. Ως γνωστόν, η κατηγορία των εξ αρνησιχρίστων νεομαρτύρων προβλημάτισε ιδιαίτερα το φιλόθεο λαό, για το εάν θα έπρεπε οι μεταστραφέντες στο χριστιανισμό και μαρτυρήσαντες αρνησίχριστοι, να θεωρούνται μάρτυρες. Ως «κανονικό» έρεισμα της μαρτυρικής τους αποδοχής, αναφέρεται ο όγδοος κανόνας του Πέτρου Αλεξανδρείας, που σημειώνει: «Τοις δε παραδεδομένοις, και εκπεπτωκόσι, τοις τε αυτοίς προσεληλυθόσιν εις τον αγώνα, και ομολογούσιν είναι χριστιανοίς, εμβεβλημένοις τε εν τη φυλακή μετά βασάνων, εύλογον εστιν εν αγαλλιάσει καρδίας συνεπισχύειν καταξιωθώσι και αυτοί του βραβείου της άνω κλήσεως». Παραδείγματα Αγίων, εξ αρνησιχρίστων, έχουμε ήδη από την πρώτη χριστιανική περίοδο (π.χ. μά ρ- τυς Κορδάτος). Ο Νικόδημος Αγιορείτης και Αθανάσιος Πάριος κατέβαλαν προσπάθειες να υποδείξουν στο λαό ότι το μαρτυρικό τέλος των εξ αρνησιθρήσκων μεταστραφέντων έχοντας ως αγιογραφικό έρεισμα την περίπτωση άρνησης του Πέτρου όχι μόνο διαγράφει την άρνηση, αφού αυτή εξαλείφεται από την ομολογία, αλλά προσθέτει και δόξα στο μάρτυρα. Ενδεικτικά είναι όσα σημειώνονται ακολούθως, από τον άγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο: «πολλοί δε και των Χριστόν αρνησαμένων δια την των βασάνων ανάγκην, ανεμαχέσαντο πάλιν, και τον του μαρτυρίου στέφανον απήλθον αναδησάμενοι». Ας μη λησμονούμε, τέλος, ότι πολλά σώματα νεομαρτύρων, πρώην αρνησιχρίστων, έχουν μείνει α- διάφθορα ή τα οστά τους είναι χαριτόβρυτα, εκπέμποντας άρρητη ευωδία, σημείο της θείας χάριτος επ αυτών. Στην κατηγορία αυτή των νεομαρτύρων συγκαταλέγονται εκείνοι οι νεομάρτυρες που προήλθαν από τις τάξεις των Μωαμεθανών. Στο Νεομαρτυρολόγιο της Εκκλησίας μας, σημειώνονται τρία ονόματα μωαμεθανών που ασπάστηκαν την ορθόδοξη χριστιανική πίστη, κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Εξ Αγαρηνών νεομάρτυρες είναι ο Αχμέτ Κάλφας, ο Ιωάννης ο εκ Μουσουλμάνων και ο Κωνσταντίνος εξ Αγαρηνών. Οι παραπάνω Νεομάρτυρες, όταν έγινε αντιληπτή η προσχώρησή τους στο Χριστιανισμό, ως αρνητές της πίστης του Μωάμεθ, θανατώθηκαν. Το πλήρωμα της Ορθόδοξης Εκκλησίας κυοφορεί και αναδεικνύει πάντοτε τους Μάρτυρες, Νεομάρτυρές της και η συνείδησή του είναι εκείνη που διαπιστώνει και διακηρύσσει την αγιότητά τους. Κριτήρια «πιστοποίησης» της αγιότητάς τους είναι το βάπτισμα (ή βάπτισμα αίματος), το ορθόδοξο φρ ό- νημα, ο ενάρετος βίος, η προσφορά υπηρεσιών στην εκκλησία, τα θαύματα ή η ευωδία των λειψάνων. Ως προς τα κριτήρια αυτά, αξίζει να σημειωθεί ότι όταν υπάρχει το μαρτύριο (βάπτισμα αίματος), δεν απα ι- τούνται τα άλλα στοιχεία, ακόμα και η ευωδία των λειψάνων ή τα θαύματα. τούνται τα άλλα στοιχεία, ακόμα και η ευωδία των λειψάνων ή τα θαύματα. Χαρακτηριστικά προς το τελευταίο σημειώνει ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης: «Των δε μαρτύρων τα λείψανα προσκυνούνται ως άγια και χωρίς θαυμάτων και ευωδίας, με το να γίνεται φανερά σε όλους, δια της εμπράκτου αποδείξεως του μαρτυρίου, η εις θεόν τελεία πίστις και τελεία αγάπη αυτών». Το πλήρωμα λοιπόν της Εκκλησίας (κληρικοί και λαοί), διαπιστώνοντας την αγιότητα του μάρτυρα, αποδεχόμενο συνειδησιακά την πραγματικότητα αυτή, διακηρύσσει την αγιότητά του. Αυτός είναι και ο λόγος που «για το σύνολο σχεδόν των αρχαίων και για πολλούς από τους νέους μάρτυρες δεν υπάρχει συνοδική πράξη αναγνωρίσεως, αλλά τιμώνται ως άγιοι χωρίς να αμφισβητείται η αγιότης των». Έτσι μερικοί νεομάρτυρες, αμέσως μετά το μαρτυρικό τους θάνατο, τιμήθηκαν ως άγιοι από τους χριστιανούς, χωρίς καμιά επίσημη διακήρυξη της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας (Οικουμενικού Πατριαρχείου), ενώ άλλοι «καθιερώθηκαν» μετά από αυτή. Ο Αθανάσιος Πάριος σημειώνει για τους νεομάρτυρες ότι «οι νέοι μάρτυρες εισίν άγιοι και πρέπει να τιμώνται ως άγιοι και άνευ κανονικής διατυπώσεως της Μεγάλης Εκκλησίας». Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η τιμή των νεομαρτύρων, ακόμα και σήμερα είναι τοπική, τουλάχιστον μέχρι τη «διακήρυξή» τους, ενώ η διαδικασία εγγραφής τους στο Εορτολόγιο της Εκκλησίας περιλαμβάνει έλεγχο των στοιχείων που πιστοποιούν την αγιότητά τους, τελετουργική πράξη εγγραφής στο εορτολόγιο, σύνταξη ακολουθίας και ανακομιδή των λειψάνων του νεομάρτυρα. Ας μη λησμονούμε ότι «ο ρόλος της επίσημης Εκκλησίας δεν είναι να αναδεικνύει ή ανακηρύττει αγίους, πολύ δε περισσότερο να αγιοποιεί ένα πρόσωπο, αλλ απλώς να μετουσιώνει ένα βίωμα των πιστών σε επίσημη εκκλησιαστική πράξη». Αξίζει να σημειωθεί ότι ο συνεκτικός χαρακτήρας μιας εορτής -στην οποία προβάλλεται η μνήμη ενός Αγίου, Νεομάρτυρα, στην περίπτωσή μας- δεν εκτείνεται, σύμφωνα τους κοινωνιολόγους, 1 μονάχα σε ε- πίπεδο εκκλησιαστικής κοινότητας, αλλά και στον ευρύτερο κοινωνικό χώρο. Συντελεί στην αποκατάσταση της τραυματισμένης κοινωνικότητας, στην άρση της κοινωνικής διάσπασης και ενθαρρύνεται η αποκατάσταση της κοινωνικής αλληλεγγύης. Οι ενοποιητικές και συνεκτικές λειτουργίες των εορτών αποτελούν συνισταμένη αφενός της ενοποιητικής διάστασης των προβαλλόμενων αληθειών και αφετέρου στην αυτή διάσταση των εορταστικών συνάξεων. Ως προς το τελευταίο, αρκεί να συνειδητοποιήσει κάποιος ότι μέσα από την ενοριακή εορταστική σύναξη συνδέονται πρόσωπα που ανήκουν σε διαφορετικά κοινωνικά, πολιτικά και οικονομικά στρώματα. Οι νεομάρτυρες και η προς τιμήν τους καθιέρωση εορτών, δεν παρέχει στο λαό τη δυνατότητα μονάχα να αναπέμψει δοξολογία προς το Θεό και να τους τιμήσει, αλλά και να συναχθεί «επί τω αυτώ», χωρίς διακρίσεις, βιώνοντας το στοιχείο της ενότητας και της συνοχής σε θρησκευτικό και κοινωνικό επίπεδο. (συνεχίζεται )

5 Ψυχοπαιδαγωγική προσέγγιση αγωγής διαφυλικών σχέσεων στο Νεοελληνικό Διαφωτισμό. Η περίπτωση του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού Αγωγή Παιδιών Εφήβων - Νέων Του κ. Μιχαήλ Τσακιράκη, Εκπαιδευτικού-Θεολόγου Συχνότατη η αναφορά του αγίου Κοσμά του Αιτωλού στην αγωγή των νέων ως δείγμα του ενδιαφέροντος και της αγάπης του για την ελληνική νεότητα και το μέλλον του τόπου παρότι σκλαβωμένου. Εκτός από το πρωτόλειο έργο του Σχολείο ντελικάτων εραστών και το Φυσικής Απάνθισμα όπως και τα άλλα σωζόμενα έργα του Ρήγα δείχνουν το πολύπλευρα φιλομαθές και πολυμαθές του χαρακτήρα του με αποδέκτες νέους και μη. Ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός λοιπόν κι αυτός δε θα μπορούσε να παραλείψει μια τόσο λεπτή πλευρά του όλου θέματος της αγωγής της νεότητας για την οποία μάλιστα μόχθησε ώστε να γεννηθούν, να αναγεννηθούν και να μορφωθούν χιλιάδες νέων, τόσο με το εθνικοαπελευθερωτικό του διδακτικό και διαφωτιστικό έργο όσο και με την ί- δρυση 210 εκπαιδευτηρίων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Σταχυολογούμε επομένως τα κυριότερα χωρία από τις διδαχές του όπως παρουσιάζονται στο σχετικό έργο του Ι. Μενούνου και με τη μέθοδο της Ανάλυσης Περιεχομένου (CONTENT ANALYSIS): Προσδιορίζει εξαρχής τους σκοπούς και στόχους της αγωγής υπό το πρίσμα της ορθόδοξης παράδοσης και ταπεινά ομολογεί ότι ο ίδιος είναι αδελφός κι όχι δάσκαλος γιατί διδάσκαλος είναι μόνο ο Χριστός μας. Υπέρμαχος της δωρεάν παιδείας όπως κι οι περισσότεροι στα δύσκολα εκείνα χρόνια δάσκαλοι του γένους και λόγιοι και πάντως αφιλάργυρος και εξαιρετικά ελεήμων, ως κατεξοχήν εκπροσώπου της μιας εκ των τριών κορυφών του παιδαγωγικού τριγώνου. Αναλόγως του τρόπου ζωής μας φαινόμαστε άνθρωποι ή ζώα, σκύλοι, γάιδαροι, γουρούνια γι αυτό πρέπει όλοι να μορφώνονται στα σχολεία και να μαθαίνουν γράμματα. (Προσ)Εύχεται ο άγιος τα παιδιά να ζήσουν, να προκόψουν κοντά στους καλούς τους γονείς αλλά προειδοποιεί ότι αν μείνουν αγράμματα θα μοιάζουν με τα γουρούνια και γι αυτό σπεύδει να τους παροτρύνει να του «χαρίσουν» ένα σχολείο στον τόπο τους για να μαθαίνουν τα παιδιά γράμματα να ξέρουν πού περπατούνε και να ορίσουν σχολικούς επιτρόπους και να βρουν αξιόλογους δασκάλους ώστε όλα τα παιδιά να μαθαίνουν -πλούσια και φτωχά- χωρίς πληρωμή αφού χωρίς σχολείο ελληνικό περπατάμε στο σκοτάδι. Καλύτερα σχολείο παρά βρύσες και ποτάμια γιατί αλλιώς μένει κι η ψυχή απότιστη. Και ορίζει και το Αναλυτικό Πρόγραμμα σπουδών σε γενικές γραμμές με έ- ντονη την επιδίωξη της μεταβίβασης της μάθησης και της εφαρμοσμένης γνώσης σε βασικά θέματα ζωής όπου ξεχωρίζουν οι διαφυλικές σχέσεις κ.ά. καλύπτοντας έτσι και τις άλλες δυο κορυφές του παιδαγωγικού τριγώνου. Αρχίζει εδώ την αγωγή με την παρουσίαση κινήτρων μάθησης και τον τρόπο σχηματισμού στην παιδική διάθεση παράλληλα με πρακτικές άσκησης φιλανθρωπίας και σε «άλλα» παιδιά έξω του οικείου περιβάλλοντος ώστε να προκύπτει όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ωφέλεια Σ ε λ ί δ α 141 και σε «άλλα» παιδιά έξω του οικείου περιβάλλοντος ώστε να προκύπτει όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ωφέλεια από μια τέτοια αγωγή: να αγαπάς τα φτωχά παιδιά καλύτερα από τα δικά σου! Ιδίως να προσέχουν οι γονείς κατά τον εορτασμό του αγίου που το όνομά του φέρει το παιδί τους κατά το τιμή αγίου μίμηση αγίου αλλιώς μοιάζουμε με σκύλους, γιατί οι γονείς μοιάζουν με δέντρο που όταν ποτίζεται η ρίζα των παιδιών με αρμόδια βιωτή τότε φυλάει ο Θεός και προκόπτουν και τα παιδιά! Κάνει μια μηλιά ξινά μήλα. Εμείς τώρα τι πρέπει να κατηγορήσουμε τη μηλιά ή τα μήλα; Τη μηλιά. Λοιπόν κάνετε καλά εσείς οι γονείς που είστε η μηλιά να γίνονται και τα μήλα γλυκά. Ακολουθεί η ειδική διδαχή που μας φέρνει στο πρώτο παγκόσμια συμβουλευτικό εγχειρίδιο αυτό του αγίου Νικοδήμου Αγιορείτη, περί φυλακής των αισθήσεων όχι μόνο των νέων και των παιδιών και εφήβων που γεννιούνται μέσα σε αυτό το ευλογημένο περιβάλλον. Πρέπει η παιδεία να στηρίζεται στην ελληνικότητα και οι γονείς να στρέφουν τα παιδιά τους να μαθαίνουν εξόχως τα ελληνικά και ως μορφή και ως περιεχόμενο γιατί αλλιώτικα το παιδί είναι σαν το γουρουνόπουλο. Και τότε το φταίξιμο είναι των γονιών όπως κι όταν εργάζονται την Κυριακή που φέρνει κατάρα στα σπίτια. Το κέρδος της Κυριακής που δεν μπορείς να αποφύγεις χώριζέ το σε επτά μέρη και το ένα κατά το παρόν εγώ σε συμβουλεύω- δώσε το στο σχολείο! Επειδή αγρίεψε το γένος μας από την αμάθεια και γίναμε σα θηρία σας συμβουλεύω να κάνετε κάθε τρόπο να έχετε σοχλεία στον τόπο σας να μη περπατάτε στο σκοτάδι. Όποιος θέλει να μάθει γράμματα ελληνικά ας σηκωθεί επάνω ό- πως έλεγε χαρακτηριστικά στα κηρύγματά του και να μου το πει να τον ευλογήσω και εγώ να βάλω και όλους τους χριστιανούς να τον συγχωρήσουνε. Σας παρακαλώ να τους χαρίσετε και τα χρέη τους. Τα παιδιά τέλος να τιμάνε τους γονείς τους και πάντως όχι αδιάκριτα αλλά μόνο στο καλό να τους (υπ)ακούνε. Πασίγνωστο τα κείμενα που ακολουθεί και ανακεφαλαιώνουν όλα τα παραπάνω εμφαντικά: (το πρώτο απευθύνεται σε κατοίκους του Ζαγοριού όταν τους συμβούλεψε να κτίσουν σχολείο ενώ εκείνοι επέμεναν να χτίσουν γέφυρα): ταλαίπωροι και ελεεινοί, για να μη πνιγούν δυο-τρεις συμπατριώτες σας φροντίζετε και λησμονείτε ότι όλοι συν γυναιξί και τέκνοις κινδυνεύετε να καταποντιστείτε στους αιώνες των αιώνων στο βάθος της αβύσσου! Το δεύτερο δίνει το περιεχόμενο της μάθησης αφού η γλώσσα και παράδοση πάνε πάντοτε μαζί στον τόπο μας και χαρακτηρίζουν την φιλτάτη πατρίδα ενώ άνευ τούτων το έθνος μας καταστρέφεται, και ενταυτώ δίνει μια ακτίδα ελπίδας για την εθνική μας παλιγγενεσία εκ της ελεεινής καταστάσεως εν τη οποία ευρισκόμεθα. Το τρίτο και καλύτερο: ευλογημένοι χριστιανοί, οι πολλές εκκλησίες σε ελεύθερη ΝΕ διασκευή- ούτε διατηρούν ούτε ενισχύουν την πίστη μας όσο και όπως πρέπει εάν οι πιστοί δεν είναι φωτισμένοι υπό των παλαιών και νέων γραφών. Η πίστη μας δε στερεώθηκε από αμαθείς αγίους αλλά από σοφούς και πεπαιδευμένους οι οποίοι και τις Άγιες Γραφές εξήγησαν και με θεόπνευστα λόγια αρκούντως μας εφώτισαν. Σήμερα όμως εξαιτίας των δεινών συμφορών και περιστάσεων

6 Σ ε λ ί δ α 142 θεόπνευστα λόγια αρκούντως μας εφώτισαν. Σήμερα ό- μως εξαιτίας των δεινών συμφορών και περιστάσεων που μας έπεσαν από τις πολλές μας αμαρτίες λείπουν και απουσιάζουν ή τουλάχιστον είναι σπανιότατοι τέτοιοι σοφοί και ενάρετοι άνθρωποι που θα διατηρούσαν ανεπηρέαστα τους ορθόδοξους ομογενείς μας. Γιατί πώς είναι δυνατόν να διατηρηθεί αβλαβές το έθνος μας στην ελευθερία και τη θρησκεία όταν ο ιερός κλήρος αγνοεί δυστυχώς την ερμηνεία των ΑΓ που στερεώνει την πίστη και μας φωτίζει; Όταν ένας ποιμένας δε γνωρίζει το θρεπτικό χόρτο για το ποίμνιό του και δε θεραπεύει τα παθήματά του που συμβαίνει να έχει, δεν τα προφυλάσσει από τα άγρια θηρία και τους κλέφτες πώς είναι δυνατόν να διατηρηθεί για πολύ το ποίμνιό του εκείνο; Γι αυτό παιδιά μου, Παργινοί, δια διαφύλαξη της πίστεως και ε- λευθερία της πατρίδος φροντίστε να συστήστε ανυπερθέτως σχολείο ελληνικό, με το οποίο θα γνωρίσουν τα παιδιά σας όσα εσείς αγνοείτε. Εδώ θυμίζουμε το πρώτο κείμενο του Αγώνα για την εθνική μας Ανεξαρτησία που δεν είναι άλλο από την περίφημη προκήρυξη του Αλέξανδρου Υψηλάντη στρατηγού και υπασπιστή του Τσάρου και ταυτόχρονα αρχηγού της Φιλικής Εταιρείας στο στρατόπεδο του Ιασίου Μάχου υπέρ πίστεως και πατρίδος που αποτέλεσε και τη βάση του εθνικού μας ύμνου. Ερχόμαστε φυσιολογικά στο θέμα του κλήρου γιατί ορθοδοξία και ελληνισμός ταυτίζονται επί τουρκοκρατίας πολλαπλά. Η ετερότητα αυτή με κάθε άλλο λαό ήταν και η ειδοποιός διαφορά αλλά και η σωτηρία για το ελληνικό έθνος που πάλευε να γλιτώσει σαν τον κόκκο του σταριού ανάμεσα στις δυο μεγάλες μυλόπετρες που το απειλούσαν με πλήρη αφανισμό: το ισλάμ και τον καθολικισμό δες και τουρκοκρατία και βενετοκρατία αγώνες σκληροί και αδυσώπητοι με εκατοντάδες νεομάρτυρες και εκατομμύρια μάρτυρες συνειδήσεως και όχι μόνο. Δεδομένου ότι σημαντικό ποσοστό των Ελλήνων εξισλαμίστηκε και οι Έλληνες εκείνοι που άλλαξαν πίστη κι ας συνέχισαν ορισμένοι να μιλάνε ελληνικά- χάθηκαν για πάντα για το ελληνικό έθνος εξαιτίας της νέας τους θρησκείας. Η Εκκλησία όμως που επιβίωσε και μετά την Άλωση του 1204 από τους Λατίνους και μετά το 1453 μετά την Άλωση από τους Τούρκους ένωσε τους Έλληνες έχοντας βαθύτατες ελληνικές και χριστιανικές ρίζες και όχι μόνο αφού πολλοί Αλβανοί και Σλάβοι κατέχουν εξέχουσα θέση στα χρονικά του ελληνικού πατριωτισμού. Αν και προτιμούσαν οι Έλληνες τον τουρκικό από το βενετικό ζυγό οι πιέσεις του ισλάμ και οι εξωμότες σε συνδυασμό με το παιδομάζωμα και την υποχρεωτική ναυτολογία Ελλήνων στον τουρκικό στόλο απείλησαν τον ελληνισμό με πλήρη αφανισμό με άπειρους φόρους κεφαλικούς-χαράτσια, τις γυναίκες τους έρμαια των ορέξεων των οθωμανών, την περιουσία ανά πάσα στιγμή άφαντη. Φυσικό ήταν ελάχιστοι να αντέξουν και να μη γίνουν τούρκοι, δηλαδή μωαμεθανοί και να χαθούν για τον ελληνισμό αφού έχασαν την ορθοδοξία. Αν η εκκλησία δεν είχε αναπτύξει μια τόσο έντονη δραστηριότητα θα είχε καταντήσει μειοψηφία ή θα είχε ολότελα χαθεί. Αντίθετα ο Πατριάρχης Έλληνας στα τέλη του 18 ου αι. που εξετάζουμε ήταν ηγέτης του ¼ των κατοίκων της αυτοκρατορίας, εθνάρχης και ηγέτης του ένδοξου ρωμαϊκού έθνους. Αυτά όλα όμως είχαν και το τίμημά τους: θρησκεία και κού έθνους. Αυτά όλα όμως είχαν και το τίμημά τους: θρησκεία και γλώσσα διασώθηκαν με την άμισθη κατά τα πλείστα διδασκαλία των κληρικών μας φανερή και κρυφή όποτε οι περιστάσεις καλούσαν και πάντως α- διάκοπα και συνέχεια στα μαύρα χρόνια της σκλαβιάς. Αυτά μάλιστα όλοι τους προσπάθησαν και κατόρθωσαν να διασώσουν από το γενικότερο κατακλυσμό ως πρώτιστο καθήκον, περισώζοντας ακόμα και τα σπάνια χειρόγραφα συγγραμμάτων θύραθεν και πατερικής φιλολογίας οδηγούμενος από τα Πατριαρχεία. Κλήρος λοιπόν και λαός συνταύτιζε ορθά και συνένωνε -βλέποντας τον ορθόδοξο ιερέα μόνο δάσκαλο του έθνους του- ορθοδοξία και ελληνισμό ακόμα και με τη σχοινοβασία του κρυπτοχριστιανισμού, ποτίζοντας πάντως πολλές φορές με το ίδιο τους το αίμα το χώμα της πατρίδας και ενισχύοντας το ποίμνιο όπως ακριβώς συνέβη και με τον άγιο Κοσμά, επειδή άλλωστε θεωρούνταν όλοι οι κληρικοί συνωμότες και επαναστάτες και μάλιστα με σύμφωνη την ομολογία τούρκων ιστορικών. Και δεν ήταν λίγοι οι κληρικοί που έγιναν αντί για ιερείς στρατιώτες όταν ξέσπασε ο Αγώνας. Και αργότερα πάλι ανεξιθρησκεία εφαρμόζοντας παρέμεινε πιστός στο υψηλό του κάλεσμα. *** *** *** Συμβουλές Γέροντος της Όπτινα σε χριστιανούς που ζουν στον κόσμο Νεοελληνική απόδοση από το βιβλίο του Σεργίου Α. Νείλου «Τα ιερά υπό τον μόδιον» Η παρούσα ζωή μας δόθηκε μόνο και μόνο για να δοξάζουμε το Θεό, να ευεργετούμε τον πλησίον και να αγωνιζόμαστε για την απόκτηση της Βασιλείας των ουρανών, βαδίζοντας την «στενή» και «τεθλιμμένη» οδό που μας υποδεικνύει το Ευαγγέλιο. *** Ο αγώνας της ζωής αυτής αποδεικνύεται φορτίο δυσβάστακτο για όσους δεν πιστεύουν στο Θεό. Για εκείνους που εμπιστεύονται την ύπαρξή τους στον Κύριό μας Ιησού Χριστό και ελπίζουν στη δική Του πρόνοια, η παρούσα ζωή γίνεται «ζυγός χρηστός» και «φορτίον ελαφρόν». *** Σας παρακαλώ αδελφοί μου, αν θέλετε να ευαρεστήσετε το Θεό, μην περιφρονείτε καμία αρετή. Γιατί μπορούμε με πολλούς τρόπους να γίνουμε ευάρεστοι στο Θεό. *** Η ευγενική συμπεριφορά στον πλησίον, ο παρήγορος λόγος μας στον θλιμμένο, η υπεράσπιση του αδικουμένου, η αντίδρασή μας στους κακούς λογισμούς, ο αγώνας μας στην προσευχή, η υπομονή, η ευσπλαχνία, η δικαιοσύνη και κάθε άλλη αρετή. Αυτά είναι που αναπαύουν το Θεό και προσελκύουν στην ψυχή μας τη δική Του Χάρη, η οποία μας κάνει ικανούς να ξεπερνάμε και τις πλέον ανυπέρβλητες δυσκολίες της ζωής. *** Επιδιώξτε τη σωτηρία σας ευαρεστώντας το Θεό πρωτίστως με την αρετή της αγάπης. Αυτό να είναι το μοναδικό σας μέλημα: το πώς θα γίνετε πλούσιοι σε αγάπη. Εκείνος που έχει αγάπη έχει μέσα του τον ίδιο το Θεό. (συνεχίζεται...)

7 Η Μετάνοια Επιμέλεια: Πρωτ. Βασίλειος Περουλάκης Κατά τον άγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο δεν υπάρχει κανείς που να μην έχει ανάγκη από μετάνοια. Όταν ο Θεός δει σοβαρή μετάνοια, ανακαλεί αμέσως την απόφασή Του να τιμωρήσει τον αμαρτωλό. Τα χαρακτηριστικά της ειλικρινούς μετανοίας είναι τα κάτωθι: -Όποιος μετανοεί δεν οργίζεται, δεν αγριεύει, δεν ξεθαρρεύει, είναι εσωτερικά συντετριμμένος, πενθεί για την αναξιότητά του και τις αμαρτίες του και πιστεύει ότι μπορεί να σωθεί μόνον κατά χάριν. -Τα δάκρυα της μετάνοιας απομακρύνουν τα πάθη, ποτίζουν σαν άλλη βροχή και αυξάνουν τα σπέρματα της αρετής, εξευμενίζουν το Θεό, καταπραΰνουν τον θυμό Του και χαρίζουν γαλήνη στην ψυχή. Οι εκδηλώσεις της έμπρακτης μετάνοιας είναι: -Ο σκληρός πόλεμος κατά του κακού, η προσευχή και οι ύμνοι προς το Θεό, η αποφυγή των πονηρών πράξεων, η χρήση των όπλως της αρετής, η δικαιοσύνη, η πίστη, η ελπίδα, η αγνότητα και η εξομολόγηση, που αποτελεί άρρηκτο τείχος. -Η αναγνώρηση των παραπτωμάτων μας και η διαρκής ανάμνησή τους θεραπεύει την ψυχή και μας κάνει διστακτικούς να πράξουμε εκ νέου το κακό. Συντελεί τα μέγιστα στη διόρθωση των σφαλάτων η ομολογία τους, η εξομολόγηση. Η αντίδραση σ αυτήν την αναγνώριση είναι σατανική. Η μετάνοια είναι σωτήρια, γιατί: -Είναι χωνευτήρι της αμαρτίας. Σώζεται και ο μοιχός και ο μέθυσος και ο ειδωλολάτρης και ο βλάσφημος και ο αλαζόνας. -Ελκύει το έλεος του Θεού και χαρίζει τη σωτηρία. -Έχει τόσο μεγάλη δύναμη, ώστε εξαφανίζει κάθε κακία. -Με τη μετάνοια σώθηκε η πόρνη Ραάβ και ο ληστής πάνω στο Σταυρό μ αυτή ο Τελώνης έγινε Ευαγγελιστής, ο διώκτης Παύλος Απόστολος και οι Νινευίτες σώθηκαν από την καταστροφή. Άλλοι από το θέατρο και την ορχήστρα μεταπήδησαν στην αγγελική πολιτεία. Ποτέ μην απογοητεύεσαι λοιπόν, αλλά να έχεις θάρρος και να αφυπνίζεις τον εαυτό σου. Δεν υπάρχει κανένα αμάρτημα, που να μην υποχωρεί μπροστά στη δύναμη της μετανοίας, μάλλον δε μπροστά στη Χάρη του Χριστού. Τίποτα δεν κάνει τόσο ελεήμονα και σπλαχνικό το Θεό, όσο το να ομολογούμε τις αμαρτίες μας. Ο Θεός δεν θυμάται τα περασμένα. έσεως θαυμάτων Σ ε λ ί δ α 143 Συμβουλές για σταθερό γάμο Η αγάπη προς τον σύντροφό μας και τα παιδιά μας είναι το πρώτο πεδίο εφαρμογής της εντολής του Κυρίου ν αγαπήσουμε τον πλησίον μας όπως τον εαυτό μας. Παρ όλα αυτά κάποιες χρηστικές συμβουλές προς τους συζύγους μπορούν να βοηθήσουν στην καλύτερη κατανόηση του τρόπου εφαρμογής της εντολής αυτής μέσα στο Γάμο: Αν θέλεις να διατηρήσεις τον γάμο σου σταθερό και ακλόνητο, αν θέλεις να μην φτάσεις ποτέ στο διαζύγιο, ακολούθησε τις παρακάτω συμβουλές: [1] Μάθε να εκδηλώνεις την αγάπη στον ή στη σύντροφό σου. Η αγάπη είναι δώρο του Θεού στους συζύγους, για να τους βοηθήσει να στηρίξουν την σχέση τους. Η αγάπη δεν παύει ποτέ να είναι της μόδας ή επίκαιρη. Η τρυφερότητα δεν θεωρείται ταμπού σε κανέναν πολιτισμό. Και ο άντρας και η γυναίκα έχουν ανάγκη να αγαπιούνται μέχρι το τέλος της ζωής τους,, όπως και την ημέρα του γάμου τους. [2] Μάθε να ενισχύεις και όχι να καταστρέφεις την αυτοεκτίμησή του ή της συντρόφου σου. Πρακτικά, όλοι μας από καιρό σε καιρό, αναρωτιόμαστε αν αξίζουμε ή όχι. Σε τέτοιες στιγμές τίποτα δεν είναι τόσο καταστροφικό όσο η αποκάλυψη ότι το πρόσωπο, που όφειλε να μας γνωρίζει καλύτερα και να μας αγαπά περισσότερο, είναι αυτό που μας υποτιμά και μας περιφρονεί. [3] Μάθε να είσαι ευτυχισμένος με αυτά που έχεις. Είναι καλό να ξέρεις πώς να ζεις όταν έχεις αφθονία αγαθών, αλλά είναι καλύτερο να ξέρεις πώς να ζεις όταν στερείσαι. Ποτέ μην προσπαθήσεις να ζεις πολυτελέστερα απ ότι σου επιτρέπει το εισόδημά σου, ή ν αγοράζεις με πίστωση πέρα από τις δυνατότητές σου. Τα οικονομικά προβλήματα κι η συσσώρευση χρεών δημιουργούν ένταση μέσα στην οικογένεια και μπορεί να οδηγήσουν σε ατέλειωτους τσακωμούς. [4] Μην παντρευτείς κάποιον ή κάποια με τη σκέψη να τον ή να την αλλάξεις. Μελέτες έχουν αποδείξει ότι ελάχιστος αριθμός ανθρώπων μπορεί να σημείωσε κάποια αλλαγή, απλά και μόνο χάρη στο γάμο τους. Μάθε ν αποδέχεσαι και ν α- γαπάς τον σύντροφό σου όπως είναι. Αν θεωρείς κάποιο στοιχείο του χαρακτήρα του ανυπόφορο, τότε φρόντισε να μην προχωρήσεις στο Γάμο. Αν το διαπιστώσεις μετά το Γάμο τότε βρες τρόπο να το ξεπεράσεις με περισσότερη αγάπη. [5] Να αναζητείτε και να βρίσκετε κοινούς στόχους και κατευθύνσεις. Ζούμε σε μια εποχή που «ο καθένας ακολουθεί το δρόμο του». Η σύζυγος παίρνει τη δική της κατεύθυνση και ο σύζυγος τη δική του και πουθενά δεν συναντιούνται οι δρόμοι τους. Βρείτε στόχους που μπορείτε να τους επιδιώξετε μαζί. Όχι ο καθένας ξεχωριστά. Και μην ξεχνάτε ο βασικός σκοπός του Γάμου είναι, μέσ απ τη συζυγική αγάπη να προάγουμε την αγάπη μας στον Κύριο. [6] Μάθετε να συμβιβάζεστε μεταξύ σας. Να μην ξεχνάτε ποτέ ότι οι γλυκύτερες λέξεις που μπορεί κανείς να προφέρει είναι: «Με συγχωρείς, έκανα λάθος». [7] Μην επιτρέπετε σε συγγενείς σας να παρεμβαίνουν στα οικογενειακά σας. Συνειδητοποιήστε ότι έχετε φύγει από τους γονείς σας και προσκολληθεί στον άντρα ή στη γυναίκα σας. [8] Μάθετε να ανοίγετε την καρδιά σας στον ή στη σύζυγό σας και να λέτε τις σκέψεις σας. Ο πιο σίγουρος δρόμος για το διαζύγιο ονομάζεται δρόμος της σιωπής. [9] Εμπιστευθείτε την πορεία της οικογένειάς σας σ ένα καλό Πνευματικό. Τα μέλη της οικογένειας είναι καλό να έχουν κοινό Πνευματικό, ώστε να γνωρίζει το οικογενειακό περιβάλλον καλύτερα και να μπορεί να βοηθήσει πιο ουσιαστικά στην εξομάλυνση των πιθανών εσωτερικών προβλημάτων. Το βασικότερο στοιχείο για την επιτυχία ενός γάμου είναι το ανδρόγυνο

8 Σ ε λ ί δ α 144 εξομάλυνση των πιθανών εσωτερικών προβλημάτων. Το βασικότερο στοιχείο για την επιτυχία ενός γάμου είναι το ανδρόγυνο να βαδίζει στο δρόμο του Θεού. Τα παιδιά θα το βλέπουν, θα το αισθάνονται, θα το ζουν. Οι γείτονες θα το παρατηρήσουν και η Εκκλησία θα τους χαίρεται. Ι.Ν. Αγ. Γεωργίου Ι.Ν. Αγ. Αντωνίου Πρόγραμμα Ιερών Ακολουθιών Αγίας & Μεγάλης Τεσσαρακοστής για τον μήνα Μάρτιο ΚΥΡΙΑΚΗ Πρωί: Ώρα 7.00 π.μ. Όρθρος & Θεία Λειτουργία στους Ιερούς Ναούς Αγίου Γεωργίου & Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Εσπέρας: Ώρα 5.00 μ.μ. Κατανυκτικός Εσπερινός στον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου. ΔΕΥΤΕΡΑ Εσπέρας: Ώρα 5.00 μ.μ. Μέγα Απόδειπνο στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου και Ιερά Παράκληση στην Παναγία την «Πορταΐτισσα» και στη συνέχεια η σχετική ομιλία. ΤΡΙΤΗ Εσπέρας: Ώρα 5.00 μ.μ. Μέγα Απόδειπνο στον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου. ΤΕΤΑΡΤΗ Εσπέρας: Ώρα 6.00 μ.μ. Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία στους Ιερούς Ναούς Κοιμήσεως της Θεοτόκου & Αγίου Γεωργίου. ΠΕΜΠΤΗ Εσπέρας: Ώρα 5.00 μ.μ. Μέγα Απόδειπνο στον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Πρωί: Ώρα 7.00 π.μ. Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία στον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου. Εσπέρας: Ώρα 7.00 μ.μ. Χαιρετισμοί της Θεοτόκου στους Ιερούς Ναούς Αγίου Γεωργίου & Κοιμήσεως της Θεοτόκου. ΣΑΒΒΑΤΟ Πρωί: Ώρα 7.00 π.μ. Όρθρος & Θεία Λειτουργία στον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου. Εσπέρας: Ώρα 5.00 μ.μ. Εσπερινός στους Ιερούς Ναούς Αγίου Γεωργίου & Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Μετά την αλλαγή της ώρας στις 31 Μαρτίου, οι Εσπερινοί και τα Μ. Απόδειπνα, θα τελούνται στις 6.00 μ.μ. Αρχιερατική Θεία Λειτουργία Την πρώτη Κυριακή του Τριωδίου 24 Φεβρουαρίου (Τελώνου & Φαρισαίου), ο Σεβασμιώτατος Μ η- τροπολίτης Πέτρας & Χερρονήσου κ. ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ, χοροστάτησε στην Ακολουθία του Όρθρου και προέστη στην Θεία Λειτουργία στον Ιερό Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας τέλεσε το ετήσιο μνημόσυνο του μακαριστού Εμμανουήλ Κοκκίνη, τ. Ταμία του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου της Ε- νορίας μας. *** *** *** Τέλεση Μνημοσύνων Κατά τον μήνα Φεβρουάριο, στους Ιερούς Ναούς της Ενορίας μας, τελέστηκαν τα παρακάτω Μνημόσυνα: - Στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Την Κυριακή 10 Φεβρουαρίου, τελέσαμε το 6- μηνο μνημόσυνο της Μαρίας Μακράκη και το 6-μηνο μνημόσυνο της Μαρίας Χάβα. Την Κυριακή 17 Φεβρουαρίου, τελέσαμε το 3- μηνο μνημόσυνο της Αικατερίνης Σαρρή. - Στον Ιερό Ναό Αγίας Ειρήνης Το Σάββατο 16 Φεβρουαρίου, τελέσαμε το 6- μηνο μνημόσυνο της Χαρίκλειας Σφακιανάκη. Την Τρίτη 26 Φεβρουαρίου, τελέσαμε το 3- ήμερο μνημόσυνο της Μαρίας Σφακιωτάκη. Την Πέμπτη 28 Φεβρουαρίου, τελέσαμε το 6- μηνο μνημόσυνο του Δημητρίου Βλάσση. - Στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου Την Κυριακή 24 Φεβρουαρίου, τελέσαμε το ετήσιο μνημόσυνο του Εμμανουήλ Κοκκίνη τ. Ταμία του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου της Ενορίας μας. ΕΝΟΡΙΑΚΑ ΝΕΑ Έκδοση Ενορίας Αγίου Γεωργίου Αγίου Αντωνίου Διευθυντής: Πρωτ. Γεώργιος Ατσαλάκης Υπεύθυνος Εκδόσεως: Πρωτ. Βασίλειος Περουλάκης Επιστημ. συνεργάτης: Ανδρέας Χρονάκης, Μάστερ Θεολογίας Επικοινωνία για παρατηρήσεις, σχόλια και προτάσεις Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου - Τηλ Ιερός Ναός Αγίου Αντωνίου - Τηλ Κινητό: Ηλεκτρονική Ιστοσελίδα: enoriaagiougeorgiou.blogspot.gr Ε-mail: enoriaagiougeorgiou@gmail.com ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ