ΔΙΕΘΝΗ ΤΡΑΠΕΖΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Transcript

1 Ενότητα 11: Διεθνείς Χρηματοδοτικοί Οργανισμοί Μιχαλόπουλος Γεώργιος

2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2

3 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3

4 Σκοποί ενότητας Να περιγράψει και να αξιολογήσει τον ρόλο των Διεθνών Χρηματοδοτικών Οργανισμών στην σύγχρονη διεθνή τραπεζική. 4

5 Διεθνείς Χρηματοδοτικοί Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών Διεθνές Νομισματικό Ταμείο Παγκόσμια Τράπεζα Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων Διαρθρωτικά ταμεία ΕΕ Οργανισμοί Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθεροποίησης Τράπεζα Εμπορίου και Ανάπτυξης Ευξείνου Πόντου 5

6 Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (Bank for International Settlements (BIS)) (1) Ιδρύθηκε το 1930 ως διεθνής οργανισμός των κεντρικών τραπεζών με αρχικό σκοπό τον συντονισμό των νομισματικών αρχών για την αποπληρωμή των πολεμικών αποζημιώσεων του Α Παγκοσμίου Πολέμου. Σταδιακά: Συνεργασία εθνικών νομισματικών αρχών (ιδιαίτερο ρόλο σε Ευρωπαϊκό επίπεδο αρχικά) Συντονισμένη προσπάθεια στην λύση νομισματικών προβλημάτων Σήμερα ιδιαίτερη έμφαση στην Παρακολούθηση της λειτουργίας Διεθνούς τραπεζικής και συντονισμός στην εποπτεία Παρακολούθηση της λειτουργίας Διεθνών Κεφαλαιαγορών Μελέτη νομισματικών φαινομένων και παραγωγή στατιστικών στοιχείων (πχ έκδοση Εκθέσεων Μελετών) 6

7 Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (2) Συμβολή στην νομισματική συνεργασία στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ιδιαίτερα στο Ευρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα, συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο για συντονισμό της διαχείρισης των συναλ/κων ισοτιμιών Φιλοξενεί την Επιτροπή της Βασιλείας που παράγει οδηγίες για την διεθνή εποπτεία των τραπεζικών ιδρυμάτων (Βασιλεία Ι, ΙΙ, ΙΙΙ) με έμφαση στην εποπτεία της επάρκειας κεφαλαίων, και Στην διαφάνεια ως προς τα αποθεματικά των τραπεζών 7

8 Διεθνές Νομισματικό Ταμείο Φορέας στήριξης του Συστήματος του Breton Woods δημιουργήθηκε το 1945 ως οργανισμός που θα διαχειριζόταν το σύστημα των διεθνών πληρωμών. Παρείχε προσωρινή χρηματοδότηση στα μέλη που βρισκόταν σε εξωτερική ανισορροπία (ελλείμματα ισοζυγίου πληρωμών) Ρύθμιση παγκόσμιας ρευστότητας μέσω Δημιουργίας Ειδικών Τραβηχτικών Δικαιωμάτων (Special Drawing Rights, SDRs) ως είδος καθαρά διεθνούς χρήματος σε αντίθεση με τα άλλα εθνικά νομίσματα που είχαν διεθνή χρήση (πχ το δολάριο ΗΠΑ) Στήριξη συναλλαγματικής συνεργασίας χωρών Στήριξη χωρών στην προσαρμογή των εξωτερικών ανισορροπιών τους Με την πτώση του συστήματος Breton Woods ο ρόλος του αλλάζει: Σκοπός του σήμερα η παρακολούθηση του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος και η προαγωγή σταθερότητας στο εμπόριο και τις πληρωμές Βοήθεια στις υπερχρεωμένες χώρες μέσω δανειακής διαδικασίας υπό όρους: της πολιτικής νομισματικής σταθεροποίησης της πολιτικής ανοίγματος στο εξωτερικό εμπόριο της πολιτικής απελευθέρωσης των αγορών συνετής συναλλαγματικής πολιτικής 8

9 Αναθεώρηση της Πολιτικής του ΔΝΤ Κριτική: Είναι έξω από το οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό γίγνεσθαι των χωρών που χρειάζονται μεταρρύθμιση Η πολιτική δανειοδότησης υπό όρους υποσκάπτει την πολιτική σταθερότητα Υπερβολική έμφαση στην δημοσιονομική προσαρμογή, την απελευθέρωση των αγορών χωρίς να συζητά άλλα θέματα Ο σχεδιασμός του Ταμείου έγινε για άλλους σκοπούς, αντανακλά της ανάγκες της Δυτικής Χρηματοπιστωτικής Κοινότητας (Stiglitz) και όχι αυτές των υπό ανάπτυξη χωρών Αν οι συνταγές του ΔΝΤ για ανάπτυξη είναι λάθος δεν φταίει αυτό αλλά η ανεπάρκεια της επιστήμης των οικονομικών της ανάπτυξης ως προς τις προτάσεις για αποτελεσματικές αναπτυξιακές πολιτικές (J. Sachs) 9

10 Παγκόσμια Τράπεζα World Bank Group Παγκόσμια Τράπεζα {a) Διεθνής Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, και b) Ένωση Διεθνούς Ανάπτυξης} Διεθνής Χρηματοδοτικός Οργανισμός Οργανισμός Πολυμερούς Ασφάλισης Επενδύσεων (MIGA), και το Διεθνές Κέντρο Διακανονισμού Διαφορών από Επενδύσεις (ICSID). Παγκόσμια Τράπεζα Δάνεια Σκληρών Όρων ευνοϊκότερα της αγοράς Χρηματοδότηση υποδομών Παραγωγή Πληροφόρησης για φερεγγυότητα χωρών Χρηματοδότηση Επιχειρήσεων Συνεργασία με ΔΝΤ για την καθοδήγηση κυβερνήσεων και για την εφαρμογή των όρων προσαρμογής 10

11 ΔΧΟ και ΕΔΑ Διεθνής Χρηματοδοτικός Οργανισμός Δάνεια Σκληρών Όρων (hard loans) στον ιδιωτικό τομέα Χρηματοδότηση υποδομών Προτίμηση σε joint ventures και συνεργασία με άλλους χρηματοδοτικούς φορείς ανάπτυξης Ενίσχυση τοπικών κεφαλαιαγορών Ένωση Διεθνούς Ανάπτυξης Δάνεια Μαλακών Όρων - soft loans (χαμηλό ή μηδενικό επιτόκιο, πληρωμή σε μαλακό νόμισμα, μεγάλη διάρκεια & περίοδο χάριτος) Πηγές κεφαλαίων από συνεισφορές και χορηγίες Κριτήριο για χρηματοδότηση: κατά κεφαλή ΑΕΠ 11

12 Οργανισμός Πολυμερούς Ασφάλισης Επενδύσεων Οργανισμός Πολυμερούς Ασφάλισης Επενδύσεων (MIGA) Ίδρυση το 1988, με σκοπό να προωθεί τις Άμεσες Ξένες Επενδύσεις (ΑΞΕ) του Ιδιωτικού Τομέα στις υπό Ανάπτυξη Χώρες Δίνει εγγυήσεις κυρίως για την κάλυψη του πολιτικού κινδύνου στις χώρες αυτές, ώστε να μειωθούν τα αντικίνητρα στις ΑΞΕ Διεθνές Κέντρο Διακανονισμού Διαφορών από Επενδύσεις (ICSID) Παρέχει υπηρεσίες διεθνούς διαμεσολάβησης για την επίλυση διαφορών σχετικών με τις διεθνείς επενδύσεις 12

13 Ευρωπαϊκοί Τραπεζικοί Οργανισμοί (1) Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (Συνθήκη της Ρώμης- ίδρυση 1958, ΕΤΕπ, έδρα Λουξεμβούργο). Σκοπός η χρηματοδότηση των έργων προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της Ένωσης. Οι δραστηριότητές της αφορούν στην Την περιφερειακή ανάπτυξη - ανάπτυξη των υποβαθμισμένων περιοχών Χρηματοδότηση για την ανάπτυξη των δικτύων μεταφοράς. Την ανάπτυξη των δικτύων επικοινωνίας-τηλεπικοινωνίας και ενέργειας. Την υποστήριξη έρευνας για την προστασία του περιβάλλοντος. Τη χρηματοδότηση εκπαιδευτικών και κοινωνικών προγραμμάτων. Αργότερα δάνεια σε συνδεδεμένες τρίτες χώρες (σήμερα 130 χώρες) Ευρωπαϊκό ταμείο νομισματικής συνεργασίας Βοήθεια και συντονισμός στην παρέμβαση στις συναλλαγματικές αγορές (στο Ευρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα) 13

14 Ευρωπαϊκοί Τραπεζικοί Διαρθρωτικά ταμεία ΕΕ Ταμείο Αγροτικού Προσανατολισμού Ευρωπαϊκό κοινωνικό ταμείο Οργανισμοί (2) Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής ανάπτυξης Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (1991) Στόχος η μετάβαση των σε οικονομίες ελεύθερης αγοράς και να προωθήσει ιδιωτικές και επιχειρηματικές πρωτοβουλίες σε χώρες της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης Σήμερα ιδιαίτερη έμφαση σε επενδύσεις στον τομέα της ενέργειας 14

15 Πρόσφατες θεσμικές εξελίξεις στον τραπεζικό χώρο της ΕΕ Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας από το 2010 έως το 2013 ως προσωρινός μηχανισμός χρηματοδοτικής αρωγής σε χώρες μέλη με χρηματοδοτικό πρόβλημα Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθεροποίησης ως μόνιμος μηχανισμός χρηματοπιστωτικής βοήθειας Συζήτηση για την δημιουργία μόνιμου κοινού μηχανισμού διάσωσης τραπεζών το (με βάση τις αποφάσεις του συμβουλίου της ΕΕ) Ενιαίος μηχανισμός τραπεζικής εποπτείας Κοινό ταμείο εγγυήσεων καταθέσεων και κοινός μηχανισμός διάσωσης τραπεζών 15

16 Τράπεζα Εμπορίου και Ανάπτυξης Ευξείνου Πόντου (Black Sea Trade and Development Bank, BSTDB) Ιδρύθηκε το 1997 από τα 11 κράτη-μέλη του Οργανισμού Συνεργασίας Ευξείνου Πόντου (Βαλκανικές και παρευξείνιες χώρες) και εδρεύει στη Θεσσαλονίκη ( Ελλάδα, Ρωσία, και Τουρκία κατέχουν το 50% του μετοχικού της κεφαλαίου σε ίσα μερίδια. Συνολική κεφαλαιακή βάση 3,45 δισεκατ. ευρώ μετά από αύξηση το 2007 Σκοπός: στηρίζει την οικονομική ανάπτυξη και την συνεργασία των χωρώνμελών, παρέχοντας χρηματοδότηση του διεθνούς εμπορίου και επενδύσεων (projects), εγγυήσεις και μετοχικά κεφάλαια για έργα με αναπτυξιακό χαρακτήρα, δημόσιων αλλά και ιδιωτικών επιχειρήσεων στις χώρες-μέλη. Έμφαση δίνεται σήμερα, στην χρηματοδότηση της δραστηριότητας των Μικρομεσαίων επιχειρήσεων με στόχο την αύξηση του εξαγωγικού χαρακτήρα τους, της ανταγωνιστικότητας, και της ενίσχυσης της διάχυσης της δραστηριότητας και των επενδύσεων στην περιοχή 16

17 Τέλος Ενότητας