Προμήθεια η διάθεση γεωχωρικών δεδομένων

Transcript

1 Συχνές ερωτήσεις για την διάρθρωση και λειτουργία του ΚΟΣΕ Προμήθεια η διάθεση γεωχωρικών δεδομένων 1. Πώς μπορώ να βρω γεωχωρικά δεδομένα και υπηρεσίες της Δημόσιας Διοίκησης ; Γεωχωρικά δεδομένα και υπηρεσίες μπορείτε να αναζητήσετε μέσω των ακόλουθων μέσων: 1. Εθνικός Κατάλογος : Η πρώτη καταγραφή που διεξήγαγε ο ΟΚΧΕ το 2011, οδήγησε στη δημιουργία του Εθνικού Καταλόγου, ο οποίος περιλαμβάνει πληροφορία για περισσότερα από 1600 σύνολα δεδομένων της κεντρικής διοίκησης. Ο Κατάλογος διατίθεται από το site του ΟΚΧΕ σε δύο εκδόσεις, ανά θεματική κατηγορία και ανά αρμόδιο φορέα, για να διευκολύνονται οι αναζητήσεις. Στην πρώτη περίπτωση, οι εγγραφές του καταλόγου Α.1 είναι ταξινομημένες ως προς τις τιμές του πεδίου Α.1.36, όπου αναφέρεται ο αρμόδιος φορέας για κάθε σύνολο. Στη δεύτερη περίπτωση, ο Κατάλογος είναι ταξινομημένος ως προς τις τιμές του πεδίου Α.1.9, όπου αναγράφεται η θεματική κατηγορία κατά INSPIRE στην οποία αντιστοιχεί κάθε σύνολο δεδομένων. Λόγω του ότι κάποια σύνολα αντιστοιχούν σε περισσότερες από μία θεματικές κατηγορίες INSPIRE, ο χρήστης πρέπει να γνωρίζει ότι για την ταξινόμηση ανά θεματική κατηγορία χρησιμοποιήθηκε η πρώτη τιμή του πεδίου. Μπορείτε να βρείτε τα αντίστοιχα αρχεία εδώ. 2. geodata.gov.gr : Πολλά από τα δεδομένα του Καταλόγου είναι ήδη αναρτημένα σε ψηφιακή μορφή στην πύλη geodata.gov.gr. Μπορείτε λοιπόν να έχετε άμεση πρόσβαση σε αυτά που έχουν αναρτηθεί ήδη, είτε μέσω του χάρτη του geodata ( είτε να λάβετε αντίγραφο των ίδιων των αρχείων στον υπολογιστή σας ( &Itemid=17). 3. Άλλη πηγή : Αν γνωρίζετε ότι κάποια Δημόσια Αρχή έχει ένα σύνολο δεδομένων, το οποίο είναι α- παραίτητο για την άσκηση των αρμοδιοτήτων σας, μπορείτε να επικοινωνείτε απευθείας μαζί της. Ο Ν. 3882/2010 έχει εφαρμογή για όλα τα γεωχωρικά δεδομένα, τις υπηρεσίες και τα μεταδεδομένα αυτών και όχι μόνο για αυτά που έχουν καταγραφεί μέχρι στιγμής. Επίσης, θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε ότι στον κατάλογο Α.2 μπορείτε να δείτε περισσότερες από 60 ηλεκτρονικές γεωχωρικές υπηρεσίες που έχουν αναπτύξει και λειτουργούν οι δημόσιες αρχές της κεντρικής διοίκησης. 1

2 2. Σε ποιόν και με ποιόν τρόπο πρέπει να απευθυνθώ, για να λάβω γεωχωρικά δεδομένα από μια Δημόσια Αρχή ; Θα πρέπει να επικοινωνείτε απευθείας με την ίδια τη Δημόσια Αρχή κοινοποιώντας το αίτημά σας στο ΚΟΣΕ σας και στο ΚΟΣΕ που εκπροσωπεί τη δημόσια αρχή στην οποία γίνεται το αίτημα, εφόσον διαφέρει. Για τη διευκόλυνσή σας, στοιχεία επικοινωνίας των αρμόδιων Δημοσίων Αρχών για όσα από τα σύνολα δεδομένων έχουν καταγραφεί στον Κατάλογο Α.1, μπορείτε να βρείτε στα πεδία Α.1.36 (Αρμόδιοι φορείς για τον πόρο) και Α.1.38 (Ηλεκτρονικές διευθύνσεις αρμόδιων φορέων). 3. Ποια διαδικασία πρέπει να ακολουθήσω ως Δημόσια Αρχή για να προχωρήσω στην προμήθεια/παραγωγή/επικαιροποίηση γεωχωρικών δεδομένων και αντίστοιχων υπηρεσιών ; Η διαδικασία αποτελείται από τα ακόλουθα βήματα: 1. Αναζήτηση των απαραίτητων συνόλων γεωχωρικών δεδομένων και υπηρεσιών, στον πιο πρόσφατο Εθνικό Κατάλογο γεωχωρικών πόρων της δημόσιας διοίκησης, τον οποίο θα βρείτε εδώ. Αυτή η διαδικασία θα ακολουθείται μέχρι να είναι διαθέσιμες οι κατάλληλες υπηρεσίες της Γεωπύλης. 2. Ενημέρωση του ΚΟΣΕ σχετικά με την αναζήτηση, και το αποτέλεσμά της (ύπαρξη ή μη του συνόλου). 3. Αν το σύνολο δεδομένων υπάρχει ήδη σε άλλη δημόσια αρχή, η ενδιαφερόμενη αρχή το λαμβάνει από την Αρχή που το έχει ήδη στη διάθεσή της. Αν δεν υπάρχει, η ενδιαφερόμενη Αρχή προχωρεί σε προμήθεια ή δημιουργία. Σε περίπτωση που η Αρχή που έχει το σύνολο, αρνείται τη διάθεσή του και αυτή η άρνηση είναι δικαιολογημένη, τότε η Δημόσια Αρχή που αιτείται τα δεδομένα, θα πρέπει να προχωρήσει σε εκ νέου παραγωγή ή προμήθεια, ενώ παράλληλα να κοινοποιήσει την αιτιολογημένη άρνηση που έλαβε, στο ΚΟΣΕ της και τον ΟΚΧΕ. Αν η άρνηση είναι αδικαιολόγητη, η επικοινωνία μεταφέρεται σε επίπεδο ΚΟΣΕ. Αν δεν λυθεί το πρόβλημα, τότε μπορεί το ΚΟΣΕ της αιτούσας αρχής να ζητήσει την παρέμβαση του ΟΚΧΕ. 4. Στη συνέχεια, η Δημόσια Αρχή προχωρεί στην προμήθεια ή δημιουργία του συνόλου, λαμβάνοντας υπόψη τις προδιαγραφές (επόμενη ερώτηση) που πρέπει να πληρούνται για όλα τα σύνολα γεωχωρικών δεδομένων και τις αντίστοιχες υπηρεσίες που εμπίπτουν στις διατάξεις της ΕΥΓΕΠ και της INSPIRE. Σημειώνουμε εδώ, ότι σύμφωνα με τον Ν. 3882/2010 (άρθρο 19), τα ΚΟΣΕ πρέπει να ενημερώνουν τον ΟΚΧΕ για την πρόθεση κάθε Δημόσιας Αρχής που εκπροσωπούν να 2

3 προμηθευτεί, να δημιουργήσει ή να επικαιροποιήσει γεωχωρικά δεδομένα ή υπηρεσίες. Μέχρι να είναι διαθέσιμες οι ηλεκτρονικές υπηρεσίες της ΕΥΓΕΠ και για λόγους αποτελεσματικότερης διαχείρισης, αυτή η ενημέρωση του ΟΚΧΕ θα γίνεται με τη μορφή ετήσιας αναφοράς, όπως περιγράφεται εδώ. 4. Η διάθεση των γεωχωρικών δεδομένων της υπηρεσίας μου σε άλλο φορέα και στο κοινό είναι υποχρεωτική; Με τι χρέωση τι γίνεται; Μπορώ να χρεώνω άλλες δημόσιες αρχές ή τρίτους για τα δεδομένα ; Οι δημόσιες αρχές έχουν υποχρέωση να εξασφαλίζουν την πρόσβαση όλων στα δημόσια δεδομένα που διαχειρίζονται ή έχουν στην κατοχή τους, λαμβανομένων υπόψη των περιορισμών που αναφέρονται στο άρθρο 10 του Ν. 3882/2010 (π.χ. απόρρητα δεδομένα). Αυτό προκύπτει τόσο από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2003/98/ΕΚ (PSI), η οποία ενσωματώθηκε στο Εθνικό Δίκαιο με το Νόμο 3448/2006 όσο και από το Ν. 3882/2010. Επομένως, η διάθεση των γεωχωρικών δεδομένων και υπηρεσιών είναι υποχρεωτική τόσο σε άλλους φορείς του δημοσίου όσο και σε πολίτες και επιχειρήσεις. Ειδικότερα: 1. Σε ότι αφορά τη διάθεση μεταξύ δημοσίων αρχών, στην οποία αναφερόμαστε ως κοινοχρησία : Σύμφωνα με το άρθρο 27 παρ. 1 & 2 του νόμου 3882/2010, η διάθεση γεωχωρικών δεδομένων μεταξύ των δημοσίων αρχών και προς όργανα που ασκούν δικαστική ή νομοθετική εξουσία, γίνεται υποχρεωτικά χωρίς χρέωση και με άδεια χρήσης που να μη δημιουργεί προβλήματα στην κοινοχρησία. 2. Σε ότι αφορά τη διάθεση σε πολίτες και επιχειρήσεις για την περαιτέρω χρήση και α- ξιοποίηση εκ μέρους τους των πληροφοριών του δημοσίου τομέα : Σύμφωνα με το άρθρο 28 παρ, 2 του νόμου 3882/2010, η διάθεση γεωχωρικών δεδομένων από δημόσιες αρχές σε τρίτους είναι υποχρεωτική. Σε ότι αφορά τη χρέωση, ο νόμος 3882/2010 προβλέπει ότι οι δημόσιες αρχές έχουν δύο επιλογές σε αυτή την περίπτωση: Να διαθέσουν τα δεδομένα τους τελείως ελεύθερα, δωρεάν και ανοικτά, για κάθε είδους χρήση (π.χ.επιτρέποντας και την εμπορική χρήση). Να διαθέσουν τα δεδομένα τους ανοικτά για ορισμένους μόνο σκοπούς χρήσης (απαγορεύοντας π.χ. την εμπορική χρήση). Στην περίπτωση αυτή υποχρεούνται και σε διπλή αδειοδότηση, δηλαδή πρέπει να τα διαθέτουν και με τίμημα με άλλη άδεια, η οποία όμως θα δίνει το δικαίωμα αξιοποίησης των δεδομένων και για εμπορικούς σκοπούς. 5. Καταλαβαίνω την ανάγκη για δωρεάν κοινοχρησία μεταξύ των δημοσίων αρχών, αλλά γιατί δίνουμε τα δεδομένα δωρεάν και στους πολίτες ; 3

4 Καταρχήν γιατί έτσι ορίζει ο Νόμος 3882/2010. Συγκεκριμένα, ο νόμος λέει «Τα γεωχωρικά δεδομένα των δημόσιων αρχών διατίθενται προς τρίτους με κατάλληλες άδειες χρήσης που περιλαμβάνουν υποχρεωτικά την με τέλη όσο και τη χωρίς τέλη διάθεσή τους, ανάλογα με το σκοπό χρήσης.» Επίσης με το να διατηρούμε τα δεδομένα κλειστά, εκτός από όλα τα υπόλοιπα μειονεκτήματα που αυτό συνεπάγεται (αδιαφάνεια, αυθαιρεσία, μείωση της παραγωγικότητας, συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας στην αγορά κλπ) διατηρούμε το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα αυτών που έχουν προνομιακή πρόσβαση στα δεδομένα από μέσα. Ανοίγοντάς τα, διασφαλίζουμε ίσες συνθήκες για όλους και ανοίγουμε τη συγκεκριμένη αγορά που τώρα είναι κλειστή και μονοπωλιακή. 6. Πού θα βρούμε τις κατάλληλες άδειες για να διαθέτουμε τα δεδομένα σε άλλες δημόσιες αρχές και σε τρίτους σύμφωνα με το Ν. 3882/2010 ; Αρχικά προβλεπόταν ότι τα θέματα διάθεσης, τιμολόγησης, κοινοχρησίας και περαιτέρω χρήσης, συμπεριλαμβανομένων των πρότυπων αδειών, θα εξειδικεύονταν για πρώτη φορά στην Εθνική Πολιτική Γεωπληροφορίας. Ωστόσο, οι ανάγκες των δημοσίων αρχών και των πολιτών για πρόσβαση σε γεωχωρικά δεδομένα είναι επιτακτικές. Στη χώρα μας, το 90% των δημοσίων αρχών δεν έχει θεσπίσει ούτε ακολουθεί κάποιο αδειοδοτικό πλαίσιο για τη διάθεση των δεδομένων. Δεν είναι, δηλαδή, σαφείς οι όροι και οι προϋποθέσεις με τις οποίες μπορούν να τα χρησιμοποιούν οι δημόσιες αρχές, οι πολίτες και οι επιχειρήσεις και άρα είναι ουσιαστικά σα να μη διατίθενται. Η αναμονή για τη σύνταξη της Εθνικής Πολιτικής Γεωπληροφορίας, σε ένα περίπου χρόνο από σήμερα, θα είχε ως αποτέλεσμα να χαθεί πολύτιμος χρόνος. Για αυτό το λόγο, κατόπιν διετούς διαβούλευσης και επικοινωνίας με εκατοντάδες δημόσιες αρχές, τον Απρίλιο του 2012 προωθήθηκε από τον ΟΚΧΕ στην Εθνική Επιτροπή Γεωπληροφορίας σχετικό σχέδιο απόφασης το οποίο ψηφίστηκε, εγκρίθηκε και ισχύει. Με την απόφαση αυτή της ΕΘΕΓ, παρέχεται ένα ενιαίο αδειοδοτικό πλαίσιο ώστε η δημόσια γεωχωρική πληροφορία, πλην αυτής που είναι απόρρητη, να είναι προσβάσιμη και επεξεργάσιμη από όλους. Οι δημόσιες αρχές μπορούν να αποφασίσουν αν θέλουν να τη δίνουν χωρίς περιορισμούς σε όλους ή να χρεώνουν μόνο όταν κάποιος τη χρησιμοποιεί με σκοπό το οικονομικό κέρδος. Η απόφαση της ΕΘΕΓ περιλαμβάνει τις πρώτες πρότυπες άδειες διάθεσης των γεωχωρικών δεδομένων, τις οποίες πρέπει να χρησιμοποιούν οι δημόσιες αρχές. Η απόφαση δεν εισάγει νέους κανόνες. Παρέχει απλώς τα εργαλεία (π.χ. πρότυπες άδειες χρήσης) για να εφαρμοστούν οι διατάξεις ήδη υφιστάμενων και ψηφισμένων νόμων (3882/2010 και 3979/2011). Με αυτό τον τρόπο, η απόφαση της ΕΘΕΓ συνιστά ένα ευέλικτο και λειτουργικό πλαίσιο που εξειδικεύει τις διατάξεις των άρθρων 27 και 28 του Ν. 3882/2010, παραμένοντας απολύτως πιστό στο πνεύμα και τις κατευθύνσεις του νόμου. Το πλαίσιο αυτό διέπει την κοινοχρησία και την 4

5 περαιτέρω χρήση των δημόσιων γεωχωρικών δεδομένων κατά τη μεταβατική περίοδο από την ψήφισή του από την ΕΘΕΓ (2 Απριλίου 2012) έως και την έκδοση της Εθνικής Πολιτικής Γεωπληροφορίας, η οποία ενδέχεται να το τροποποιήσει ή και να το συμπληρώσει με νέες διατάξεις και διαδικασίες. Με την απόφαση αυτή της ΕΘΕΓ λύνονται τα σημαντικότερα θέματα της Εθνικής Πολιτικής Γεωπληροφορίας, δηλαδή η κοινοχρησία και η διάθεση, με τα οποία εξασφαλίζεται η πρόσβαση και περαιτέρω χρήση δημόσιων γεωχωρικών δεδομένων, η οποία θα αυξήσει σημαντικά την αποδοτικότητα των δημοσίων αρχών και θα τονώσει την αγορά γεωπληροφορίας, προάγοντας συγχρόνως τη διαφάνεια και τη λογοδοσία στη δημόσια διοίκηση. Η απόφαση της ΕΘΕΓ είναι διαθέσιμη εδώ, ενώ οι πρότυπες άδειες χρήσης είναι διαθέσιμες εδώ. Τα πλήρη απομαγνητοφωνημένα πρακτικά της 2ης συνεδρίασης της ΕΘΕΓ είναι διαθέσιμα εδώ. Συμπλήρωση του καταλόγου των γεωχωρικών δεδομένων 1. Γεωχωρικά δεδομένα που φτάνουν στις υπηρεσίες που εκπροσωπώ μετά από αιτήματα ή για λογαριασμό πολιτών, πρέπει να συμπληρωθούν στον Κατάλογο; Τέτοια παραδείγματα είναι σχέδια που συνοδεύουν μελέτες για χωροθετήσεις για τις οποίες γνωμοδοτεί κάποια υπηρεσία που υπάγεται στο ΚΟΣΕ μου ή τα σχέδια που συνοδεύουν το φάκελο που καταθέτει ο πολίτης για έκδοση Οικοδομικής Άδειας. Τα γεωχωρικά δεδομένα που φτάνουν στις δημόσιες αρχές ως αποτέλεσμα της διαδικασίας του αρ. 32 του Ν. 3882/2010, δηλαδή προκειμένου να εκδοθούν σχέδια, κανονιστικές ή ατομικές διοικητικές πράξεις, να εκπονηθούν ή εγκριθούν μελέτες ή να παραληφθούν δημόσια έργα, θα πρέπει να συμπληρώνονται οπωσδήποτε στον κατάλογο. Λόγω του πλήθους τους, τα δεδομένα αυτά αναφέρονται συνήθως ως ένα σύνολο ή μία σειρά γεωχωρικών δεδομένων (π.χ., «Οικοδομικές Άδειες», «Περιβαλλοντικές Μελέτες» κλπ). 2. Τα γεωχωρικά δεδομένα που διαθέτουν οι υπηρεσίες του οργανισμού μου είναι α- ναλογικά, δεν έχει ελεγχθεί η ποιότητά τους και δεν είναι επικαιροποιημένα. Δεν πρέπει να τα συμπληρώσω στον Κατάλογο λοιπόν. Σωστά ; Λάθος. Ο Ν. 3882/2010 προβλέπει ρητά την καταγραφή όλων των γεωχωρικών δεδομένων, ανεξάρτητα από την ποιότητα, την ακρίβεια, την παλαιότητα ή τη μορφή τους (αναλογικά ή ψηφιακά). Επίσης, η καταγραφή αφορά όχι μόνο τα γεωχωρικά δεδομένα που περιέχουν άμεσα γεωπληροφορία, αλλά και εκείνα στα οποία περιέχεται γεωπληροφορία με έμμεσο τρόπο. Τέλος, δεν εξαιρούνται από την καταγραφή τα σύνολα δεδομένων που δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί. 5

6 Ο σκοπός αυτής της πρώτης καταγραφής είναι ο εντοπισμός του διαθέσιμου υλικού αλλά και των ελλείψεων σε γεωπληροφορία. Η, όσο το δυνατόν, πληρέστερη εικόνα της κατάστασης στη δημόσια διοίκηση, θα οδηγήσει στη λήψη αποτελεσματικότερων μέτρων για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που εντοπίζονται εδώ και χρόνια. 3. Πρέπει να συμπληρώσω τον Κατάλογο και για τα γεωχωρικά δεδομένα και τις υπηρεσίες για τα οποία ισχύουν περιορισμοί στην πρόσβαση του κοινού ή συγκεκριμένοι όροι για τη χρήση τους ; Ναι. Στον Κατάλογο συμπληρώνονται υποχρεωτικά όλα τα σύνολα δεδομένων, ανεξάρτητα από τους όποιους περιορισμούς μπορεί να έχουν τεθεί για την πρόσβαση και τη χρήση των δεδομένων. Όπως θα δείτε, υπάρχουν κατάλληλα πεδία του Καταλόγου, όπου αναγράφονται οι περιορισμοί που μπορεί να ισχύουν για τη χρήση των δεδομένων ή για την πρόσβαση του κοινού (πεδία Α.1.29 έως Α.1.35). Γεωχωρικά δεδομένα 1. Ακούμε για «γεωχωρικά δεδομένα» για «γεωχωρική πληροφορία» και για «υποδομές γεωχωρικών πληροφοριών». Τι είναι αυτά τα πράγματα, γιατί μας αφορούν; Γεωχωρικά δεδομένα και γεωχωρική πληροφορία είναι όλα τα δεδομένα και η πληροφορία, που μπορούν να απεικονιστούν σε ένα γεωγραφικό χάρτη (ψηφιακό ή μη). Όπως και όλα τα άλλα δεδομένα του κράτους (π.χ. οικονομικά στοιχεία, διοικητικές α- ποφάσεις κλπ), τα δημόσια γεωχωρικά δεδομένα αποτελούν δημόσια «έγγραφα» (με την ευρύτερη έννοια του όρου). Οι κυβερνήσεις παράγουν, διαχειρίζονται και χρησιμοποιούν έναν τεράστιο όγκο δεδομένων, τα οποία κατ εκτίμηση αποτελούν το 60%-80% των πληροφοριών που διαχειρίζεται ένα κράτος. Τα τελευταία χρόνια, οι κυβερνήσεις στηρίζονται όλο και περισσότερα στα γεωχωρικά δεδομένα για να λάβουν ενημερωμένες αποφάσεις και να στηρίξουν συνολικές περιβαλλοντικές πολιτικές και αναπτυξιακές δράσεις. Γεωχωρικά δεδομένα, για παράδειγμα, θα χρειαστεί το Υπουργείο Περιβάλλοντος για να οριοθετήσει τις δασικές εκτάσεις και να εντοπίσει τα αυθαίρετα, το Υπουργείο Ανάπτυξης για να καθορίσει ζώνες οικονομικών κινήτρων και καινοτομίας, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για να ελέγξει τα αγροτεμάχια και τις καλλιέργειες που επιδοτούνται, το Υπουργείο Οικονομικών για να καταγράψει και να ελέγξει τη δημόσια περιουσία, το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη για να σημειώσει πιθανές εστίες κινδύνου ή εγκληματικότητας και πολλά ακόμη. Σε αντίθεση με άλλα δεδομένα, λόγω της ιδιαίτερης φύσης τους, τα γεωχωρικά δεδομένα έχουν ιδιαίτερες απαιτήσεις σε ότι αφορά τη δημιουργία, επικαιροποίηση και χρήση τους, δηλαδή δεν είναι απλά έγγραφα. Επίσης έχουν υψηλή αξία επαναχρησιμοποίη- 6

7 σης από πολλαπλούς δυνητικούς χρήστες για πληθώρα σκοπών. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο το γεγονός ότι σύμφωνα με πολλές πρόσφατες μελέτες στη βιβλιογραφία, τα γεωχωρικά δεδομένα είναι αυτά με το μεγαλύτερο αντίκτυπο από όλα τα άλλα δεδομένα στην οικονομία και την κοινωνία, (της τάξεως του 40%-60%). Για το λόγο αυτό τα κράτη δημιουργούν συγκεκριμένα οργανωτικά πλαίσια για τη διαχείρισή τους, τα οποία ονομάζονται Υποδομές Γεωχωρικών Πληροφοριών. Τα πλαίσια αυτά προτυποποιούν και ορίζουν όλες τις διαδικασίες και τις προδιαγραφές που απαιτούνται κατά την προμήθεια, την παραγωγή, τη διαχείριση, την επικαιροποίηση, τη χρήση και τη διάθεση γεωχωρικών δεδομένων. Εξασφαλίζουν για παράδειγμα ότι τα δεδομένα θα δημιουργούνται και θα τεκμηριώνονται με το σωστό τρόπο, ότι τα ίδια δεδομένα δε θα προμηθεύονται διπλά και τριπλά από διαφορετικούς δημόσιους φορείς κλπ. Στην Ελλάδα αυτή η Υποδομή λέγεται ΕΥΓΕΠ (Εθνική Υποδομή Γεωχωρικών Πληροφοριών). 2. Τι είναι τα μεταδεδομένα; Τα μεταδεδομένα είναι η «ταυτότητα» ενός συνόλου γεωχωρικών δεδομένων. Τα μεταδεδομένα αποτελούν μία συλλογή από πληροφορίες που τεκμηριώνουν ένα σύνολο γεωχωρικών δεδομένων ή μια υπηρεσία, και επιτρέπουν στο δυνητικό χρήση να αξιολογήσει αν είναι κατάλληλα για τη χρήση για την οποία τα προορίζει. Για παράδειγμα, μεταδεδομένα είναι η κλίμακα ενός γεωχωρικού συνόλου δεδομένων, τα στοιχεία επικοινωνίας του αρμόδιου για αυτό φορέα, η ημερομηνία δημιουργίας του, οι προδιαγραφές που πληροί κ.ά.. Τα μεταδεδομένα αποθηκεύονται σε κατάλληλο αρχείο με συγκεκριμένη δομή και σύνταξη, το οποίο συνήθως είναι τύπου.xml. Τα μεταδεδομένα, εκτός από το να τεκμηριώνουν τα δεδομένα, επιτρέπουν και την αποτελεσματική ανακάλυψή τους μέσα από διαδικτυακές υπηρεσίες αναζήτησης. Σε τέτοιες υπηρεσίες, ο χρήστης θέτει κάποια στοιχεία μεταδεδομένων ως κριτήρια και η υπηρεσία επιστρέφει τα σύνολα δεδομένων που τα επαληθεύουν. Διεθνείς οργανισμοί προτυποποίησης, όπως ο ISO, έχουν συντάξει πρότυπα για το πλήθος και το είδος των στοιχείων που καταγράφονται ως μεταδεδομένα αλλά και για τη δομή των αρχείων μεταδεδομένων. Η Ε.Ε. στο πλαίσιο της Οδηγίας INSPIRE, έχει επιλέξει, για τους σκοπούς της αναζήτησης συνόλων δεδομένων μέσω υπηρεσιών αναζήτησης, περίπου 30 τέτοια προτυποποιημένα στοιχεία μεταδεδομένων. Ο Κατάλογος του ΟΚΧΕ περιλαμβάνει αυτά τα συμβατά με το INSPIRE μεταδεδομένα, καθώς και άλλες πληροφορίες που πρέπει να καταγράφονται για τα σύνολα της ΕΥΓΕΠ, που όμως δεν ακολουθούν ακόμη κάποιο συγκεκριμένο πρότυπο. 3. Τι είναι ο Κατάλογος; 7

8 Ο Εθνικός Κατάλογος Γεωπληροφορίας ή Κατάλογος Γεωχωρικών Πόρων της Δημόσιας Διοίκησης, είναι ένα κεντρικό μητρώο που τηρείται και χρησιμοποιείται από όλες τις Δημόσιες Αρχές της χώρας, και στο οποίο καταγράφονται τα σύνολα, οι υπηρεσίες, το λογισμικό και ο εξοπλισμός που αφορούν στα γεωχωρικά δεδομένα όλων των δημοσίων αρχών. Ο Κατάλογος αυτός δημιουργείται μέσα από μία ευρεία συμμετοχική διαδικασία κατά την οποία, όλοι οι δημόσιοι φορείς, μέσω των εκπροσώπων τους (τα ΚΟΣΕ), καταγράφουν και αποστέλλουν στον ΟΚΧΕ πληροφορίες για τους γεωχωρικούς τους πόρους. Ο ΟΚΧΕ συντάσσει τον ενιαίο κατάλογο σε ένα έγγραφο, το οποίο αποστέλλεται μετά την ολοκλήρωσή του, πλήρες, σε όλες τις δημόσιες αρχές. Ο Κατάλογος βρίσκεται ήδη στη δεύτερή του έκδοση (έκδοση 2011 για το έτος αναφοράς 2010), η οποία περιέχει πληροφορία για περισσότερα από 1600 σύνολα δεδομένων της κεντρικής διοίκησης. Αυτή η έκδοση του Καταλόγου θα εμπλουτιστεί με την πληροφορία που θα συλλεχθεί για τα σύνολα και τις υπηρεσίες της Αποκεντρωμένης Διοίκησης και της Αυτοδιοίκησης. Η δημιουργία του Καταλόγου είναι μία συνεχής, διαχρονική διαδικασία. Αυτές οι πρώτες εκδόσεις θα μας βοηθήσουν να οργανώσουμε καλύτερα την πληροφορία που ήδη διαθέτουμε, να εντοπίσουμε τις ελλείψεις μας και να αποκτήσουμε ενιαίες προδιαγραφές για την διάθεση αυτών των δεδομένων μέσω της Γεωπύλης της ΕΥΓΕΠ. Στην τελική του μορφή, αυτός ο Κατάλογος θα είναι ένα σύγχρονο ηλεκτρονικό μητρώο και θα ενημερώνεται αποκεντρωμένα από κάθε δημόσια αρχή όταν συντρέχει λόγος (π.χ. διόρθωση εσφαλμένης εγγραφής, προσθήκη νέου συνόλου γεωχωρικών δεδομένων). 4. Πώς πρέπει να επικοινωνώ με τον ΟΚΧΕ σχετικά με τα θέματα του 3882/2010; Εάν είστε μέλος ΚΟΣΕ Ο ΟΚΧΕ επιδιώκει να διατηρεί ανοικτή επικοινωνία με τα μέλη των ΚΟΣΕ. Μπορείτε να επικοινωνήσετε οποτεδήποτε με τη Διεύθυνση Γεωπληροφορικής, κατά προτίμηση μέσω στο Εναλλακτικοί τρόποι επικοινωνίας: στο fax στην ταχυδρομική διεύθυνση Τιμολέοντος Βάσσου 11-13, ΤΚ 11521, Αθήνα. Εάν είστε σύνδεσμος ή στέλεχος δημόσιας αρχής Επικοινωνείτε έμμεσα με τον ΟΚΧΕ μέσω του ΚΟΣΕ στο οποίο ανήκει η υπηρεσία σας και κατά προτίμηση μέσω , τηλεφώνου ή φαξ. Εάν δεν λάβετε απάντηση από το ΚΟΣΕ σας, εντός εύλογου χρονικού διαστήματος, επαναλάβετε το ερώτημα αίτημα της υπηρεσίας σας προς το ΚΟΣΕ, κοινοποιώντας το αυτή τη φορά και στον ΟΚΧΕ στην ηλεκτρονική διεύθυνση 8

9 Λειτουργία του ΚΟΣΕ 1. Ποιος είναι ο ρόλος του ΚΟΣΕ; Με βάση τον Ν. 3882/2010 το ΚΟΣΕ είναι συντονιστικό όργανο, το οποίο αποτελεί το επίσημο σημείο επαφής και συνεργασίας, μεταξύ των δημοσίων αρχών που εκπροσωπεί και του ΟΚΧΕ. Οι αρμοδιότητες του ΚΟΣΕ περιγράφονται αναλυτικά στα άρθρα 19 και 22 του Ν. 3882/2010. Επιπλέον το ΚΟΣΕ παρέχει αρωγή στις δημόσιες αρχές που εκπροσωπεί, έτσι ώστε αυτές να ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους, όπως περιγράφονται στο Ν. 3882/2010 και ειδικότερα στα άρθρα 20 & 22. Πέραν των δράσεων καταγραφής και των απαραίτητων ενεργειών για την εφαρμογή του νόμου, το ΚΟΣΕ δύναται και θα πρέπει να εισηγείται τα απαραίτητα μέτρα που α- φορούν, μεταξύ άλλων: α) τον αναγκαίο εσωτερικό συντονισμό με τις δημόσιες αρχές και φορείς που εκπροσωπεί, β) προτάσεις νομοθετικών ή κανονιστικών διατάξεων προκειμένου να διασφαλιστεί η συμμόρφωση των δημοσίων αρχών που εκπροσωπεί με τις προβλέψεις του νόμου και των εκτελεστικών του διατάξεων. Για παράδειγμα εάν μία δημόσια αρχή ασκεί πολιτική διαμοιρασμού αντίθετη με τις προβλέψεις του Ν. 3882/2010 για κάποιο σύνολο γεωχωρικών δεδομένων (πχ πώληση των δεδομένων σε άλλες δημόσιες αρχές), τότε το ΚΟΣΕ οφείλει να εισηγηθεί στη δημόσια αρχή την τροποποίηση αυτής της πολιτικής. Για περισσότερες πληροφορίες, παρακαλούμε ανατρέξτε στα σχετικά άρθρα του Ν. 3882/ Γιατί το ΚΟΣΕ είναι επιτροπή και δεν αποτελεί οργανική μονάδα του φορέα μου; Πώς θα στηρίζεται διοικητικά η λειτουργία του ΚΟΣΕ; Ο νόμος 3882/2010 προβλέπει ότι τα ΚΟΣΕ είναι επιτροπές και όχι κάποιες οργανικές μονάδες, καθώς οι αρμοδιότητές τους είναι υποστηρικτικές και έχουν οριζόντιο χαρακτήρα. Αυτός ο σχεδιασμός προέκυψε έπειτα από ενδελεχή μελέτη του πώς κατανέμεται η γεωχωρική πληροφορία στη δημόσια διοίκηση και με βάση τις προτάσεις που υπεβλήθησαν κατά την ευρεία διαβούλευση με πάνω από 150 δημόσιους φορείς. Η γεωχωρική πληροφορία αφορά κατά εκτίμηση στο 80% της πληροφορίας της δημόσιας διοίκησης, συνεπώς η διαχείρισή της στα πλαίσια του ν 3882/2010 δεν είναι εφικτή μέσω μίας μόνο υπηρεσίας. Από την εφαρμογή του Ν προκύπτουν υποχρεώσεις για κάθε δημόσια αρχή. Έτσι, οι δράσεις των δημοσίων αρχών προς αυτή την κατεύθυνση συντονίζονται από το ΚΟΣΕ. 9

10 Σχετικά με τη γραμματειακή υποστήριξη των επιτροπών ΚΟΣΕ, στην εγκύκλιο 19 (αρ. πρωτ. 7325, , ΑΔΑ 4ΑΛΤΚ-Α) του Υπουργείου Εσωτερικών προβλέπεται ότι τα ΚΟΣΕ των Δήμων, Περιφερειών και Απ. Διοικήσεων στηρίζονται από μια συγκεκριμένη οργανική μονάδα. Αυτές οι οργανικές μονάδες των Απ. Διοικήσεων και Περιφερειών έχουν ήδη καθοριστεί στα σχετικά ΠΔ σύστασης των Οργανισμών του και είναι η Διεύθυνση Πληροφορικής και Επικοινωνιών. 3. Με ποιόν τρόπο λειτουργεί το ΚΟΣΕ; Κάθε πότε και για ποια θέματα συνεδριάζει; Πώς λαμβάνονται οι αποφάσεις; Το ΚΟΣΕ λειτουργεί όπως όλες οι επιτροπές της Δημόσιας Διοίκησης (σύμφωνα με το Άρθρο 14 του Ν. 2690/1999). Ο πρόεδρος προσκαλεί τα μέλη μέσω του γραμματέα, τουλάχιστον 2 ημέρες πριν τη συνεδρίαση και κοινοποιεί την ημερήσια διάταξη. Η συνεδρίαση είναι δυνατή και με τηλεδιάσκεψη και η ψηφοφορία μπορεί να γίνει μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Τηρούνται πρακτικά από τον γραμματέα, σε ηλεκτρονικό μητρώο συνεδριάσεων του ΚΟΣΕ. Οι αποφάσεις λαμβάνονται με απόλυτη πλειοψηφία. Τα πρακτικά δημοσιεύονται έπειτα από την έγκρισή τους στην σχετική ιστοσελίδα του ΚΟΣΕ, στους ιστότοπους των Υπουργείων, Δήμων, Περιφερειών και Απ. Διοικήσεων και κοινοποιούνται στο αρμόδιο όργανο αντίστοιχα με σχετική συνοδευτική επιστολή για ενέργειες που θα πρέπει να λάβει. Μια φορά τον χρόνο, το ΚΟΣΕ μαζί με την ετήσια καταγραφή συνόλων και δεδομένων αποστέλλει αναφορά πεπραγμένων στον ΟΚΧΕ, η οποία κοινοποιείται στις δημόσιες αρχές που εκπροσωπεί και στο αρμόδιο όργανο (Υπουργό, Δήμαρχο, Περιφερειάρχη, Γενικό Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης). Επίσης αναρτάται στον ιστότοπο του ΚΟΣΕ. Το πρότυπο της ετήσιας αναφοράς είναι διαθέσιμο εδώ. Tο ΚΟΣΕ συνεδριάζει τουλάχιστον 3 φορές ετησίως αλλά και εκτάκτως όταν υπάρχουν θέματα προς συζήτηση ή εφόσον τεθεί σχετικό γραπτό αίτημα και θέμα από μέλος ΚΟΣΕ ή δημόσια αρχή που εκπροσωπείται από το ΚΟΣΕ. Αναλυτικότερα, η θεματολογία των τριών συνεδριάσεων περιλαμβάνει: 1η συνεδρίαση : Την πρώτη χρονιά λειτουργίας του ΚΟΣΕ, αυτή η συνεδρίαση θα αφορά θέματα συντονισμού και ενημέρωσης για το Ν. 3882/2010 και τις δράσεις του ΚΟΣΕ για την υλοποίηση της ΕΥΓΕΠ. Σε αυτή τη συνεδρίαση θα ενημερωθούν τα μέλη που δεν παρακολούθησαν τις ενημερωτικές ημερίδες και οι σύνδεσμοι. Τις επόμενες χρονιές, η πρώτη συνεδρίαση μπορεί να αφορά θέματα οργάνωσης του δικτύου των συνδέσμων και λειτουργίας του ΚΟΣΕ γενικότερα. 2η συνεδρίαση : 10

11 Η συνεδρίαση θα αφορά θέματα συμπλήρωσης του Καταλόγου. Μέχρι την έκδοση του ΕΠΔΓΥ και την υλοποίηση των αντίστοιχων υπηρεσιών της Γεωπύλης (π.χ. Ηλεκτρονικό Μητρώο Γεωπληροφορίας), η συμπλήρωση και ενημέρωση του Καταλόγου θα είναι ετήσια. 3η συνεδρίαση : Η τελευταία τακτική συνεδρίαση θα αφορά τον απολογισμό των δράσεων του ΚΟΣΕ και τη σύνταξη της ετήσιας αναφοράς, η οποία θα αποστέλλεται στον ΟΚΧΕ. 11