ΟΕΜΑ : Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΔΑΣΙΚΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ Ν.ΔΡΑΜΑΣ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

Transcript

1 ΤΕΙ ΚΑΒΑΛΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΟΕΜΑ : Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΔΑΣΙΚΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ Ν.ΔΡΑΜΑΣ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ Ε ΙΙΙΙΓ Ή Τ Η Σ : ΙίϊΑ Ν Μ Λ Η Σ Χ ΡΥ Σ Ο Σ Τ Ο Μ Ο Σ Φ Ο ΙΤ Η Τ Ρ ΙΑ : ΙΠ Π Ο Κ ΡΑ Τ Ο Υ Σ ΕΛΕΝ Η Κ Α Β Α.\Α 2003

2 0 7 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΓΕΝΙΚΑ Ο ΤΟΜΕΑΣ ΤΩΝ ΔΛΣΟΙΤΤΙΌΪΓΕΛΛΑΑΙΚΟ XiiPO 1.1 Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΔΑΣΟΠΟΝΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 1.2 ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ-ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΣΕΛ.1 ΣΕΛ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΑΥΞΗΣΗΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΠΡΩΤΟΓΕΝΩΝ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΞΥΛΕΙΑΣ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΞΥΛΩΔΟΥΣ ΟΓΚΟΥ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ ΞΥΛΩΔΟΥΣ ΟΓΚΟΥ 1.4 ΚΛΑΔΟΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΞΥΛΟΥ ΣΤΟΝ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ ΚΛΑΔΟΣ ΧΑΡΤΙΟΥ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΝΙΟΥ Σ Ε Λ.2 ΣΕΛ.2-3 ΣΕΛ.3 ΣΕΛ. 4-6 ΣΕΛ ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΧΑΡΤΟΒΙΟΜ ΗΧΑΝΙΑΣ ΣΕΛ. 7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΓΕΝΙΚ4 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑ! ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΟΥ Ν.ΔΡΑΜΑΣ ΚΑΙ Β.ΚΓίΑΑΟΣ 2.1 ΔΑΣΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΒΟΡΕΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΣΕΛ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΣΤΟ Ν.ΔΡΑΜΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ (ΑΝ.ΜΑΚΕΔΟΝΙA & ΘΡΑΚΗ) ΣΕΑ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΣΥΓΚΟΜΙΔΗΣ ΞΥΑΟΥ ΣΤΗ Β.ΕΑΑΑΔΑ ΣΕΑ ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΞΥΑΟΥ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΝ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ & ΘΡΑΚΗΣ ΣΕΑ ΠΡΙΣΤΗΡΙΑ-ΕΜΠΟΤΙΣΜΟΣ ΞΥΑΟΥ-ΜΟΝΑΔΕΣ ΠΑΑΛΕΤΩΝ-Β10ΜΗΧΑΝΙΕΣ ΙΝΟΣΑΝ1ΔΩΝ ΜΕΣΗΣ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑΣ (M.D.F) ΣΕΑ ΠΕΙΣΤΗΡΙΑ ΣΕΑ α. ΣΧΗΜΑ - ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΟΡΜΟΠΑΑΤΕΙΑΣ ΣΕ ΠΕΙΣΤΗΡΙΟ ΣΕΛ ρ. ΕΜΠΟΤΙΣΜΟΣ ΞΥΛΟΥ-ΕΜΠΟΤΙΣΤΗΡΙΟ ΣΤΥΠΩΝ Δ.Ε.Η. & Ο.Τ.Ε., ΣΤΡΩΤΗΡΩΝ κ.α. ΣΕΛ Η ΚΑΤΑΣΤΛΣΗ ΣΤΟΝ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ ΕΥΝΟΕΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΟΑΗ ΤΟΥ ΞΥΑΟΥ ΣΕΛ ΜΟΝΑΔΑ ΠΑΑΑΕΤΩΝ ΣΕΑ ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΕΑ ΙΝΟΣΑΝ1ΔΕΣ ΜΕΣΗΣ ΣΕΑ. 22 ΠΥΚΝΟΤΗΤΑΣ (M.D.F)

3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΤΑ ΛΑΣΗ ΊΟΥ ΝΟΜΟΥ ΔΡΑΜΑΣ 3.1 ΓΕΝΙΚΑ 3.2 ΤΑ ΔΑΣΗ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΣΕΑ ΣΕΑ ΔΙΑΤΙΙΡΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΟΑΗ ΤΟΥΣ ΣΤΟΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΚΥΚΑΟ ΑΝΘΡΑΚΑ ΑΕΙΦΟΡΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΑΑΟΝ 3.4 ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΔΑΣΩΝ ΤΗΣ ΔΡΑΜΑΣ 3.5 ΕΠΙΔΙΩΞΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΕΑ ΣΕΑ. 34 ΣΕΑ ΣΕΑ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΩΝ Α ΕΙΤΟ Υ ΡΠ Ω Ν ΤΩΝ ΔΑΣΩΝ (ΞΥΑΟ ΚΑΙ ΑΑΑΑ ΔΑΣΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ) 3.7 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4" ΠΣΙίΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΔΑΣΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΔΡΑΜΑΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΓΗΝ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΩΝ ΑΔΑΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ ΚΑΙ ΣΊ'ΝΘΗΚΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ 4.1 Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΔΑΣΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΑΠΑΣΧΟΑΗΣΗΣ ΟΙ ΠΑ0ΥΤ0ΠΑΡΑΓΩΓΙΚ01 ΠΟΡΟΙ ΤΗΣ ΔΡΑΜΑΣ ΣΕΑ ΣΕΑ ΣΕΑ. 43 ΣΕΑ ΣΕΑ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΟΥ ΤΟΜ ΕΑ ΞΥΑΟΥ - ΕΠΙΠΑΟΥ - ΣΥΝΟΨΗ - ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ -ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΑΟΓΙΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α ΣΥΝ ΕΝ ΤΕΥ ΞΕΙΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β ΠΙΝΑΚΕΣ ΠΑΡΑΡΤΠΜΑ Γ ΦΩΤΟ ΓΡΑ Φ ΙΕΣ ΒΙΒΑ10ΓΡΑΦ1Α

4 ΠΡΟΛΟΓΟΣ To θέμα της εργασίας μου είναι: «Η ετιίδραση του δασικού πλούτου της Βόρειας Ελλάδας και Ν. Δράμας ειδικότερα στην Οικονομία της περιο;ζής». Βασικός άξονας της μελέτης μου, είναι να δούμε τι ρόλο τιαίζει η επεξεργασία του ξύλου στην οικονομία της Δράμας. Για την υλοποίηση της μελέτης μου, οι μέθοδοι τις οποίες χρησιμοποίησα ήταν συνεντεύξεις με υλοτόμους, καθώς επίσης και τις επιχειρήσεις επεξεργασίας και εμπορίας ξύλου, το δασαρχείο του Ν.Δράμας. Επίσης έχω να κάνω εκτενείς συζητήσεις με ανθρώπους που ασχολούνται με το ξύλο, οι οποίοι με βοήθησαν στη συλλογή σημαντικών στοιχείων για την ολοκλήρωση της έρευνας μου. Τέλος με όλα αυτά κατάφερα να οδηγηθώ σε σημαντικά συμπεράσματα για το μέλλον της επεξεργασίας του ξύλου. Κρίνω σημαντικό να ευχαριστήσω όλους όσους με βοήθησαν στην διατύπωση της έρευνας αυτής. Τον κ.αργυρίου Γρηγόριο, Δασολόγο και διευθι'ινων σύμβουλο της Β.Ε.Ξ.. ευχαριστώ επίσης το Δασαρχείο Δράμας για τις χρήσιμες πληροφορίες που μου έδωσε. Κλείνοντας θα ήθελα να ευχαριστήσω τον καθηγητή μου Ιωαννίδη Χρυσόστομο για την πολύτιμη βοήθεια του και την ευκαιρία που μου έδαισε να ασχοληθώ με ένα θέμα που αφορά άμεσα την περιοχή μου.

5 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο άνθρωπος χρησιμοποίησε το δάσος από τα πρώτα χρόνια ττου εμφανίστηκε στη γη. Ο πρωτόγονος άνθρωπος βρήκε σ αυτό τροφή, προστασία και το ξύλο από το οποίο κατασκεύαζε τη στέγη του, τα εργαλεία του και τα χρησιμοποιούσε για τη θέρμανση. Με την πάροδο του χρόνου, ο άνθρωπος αρχίζει να εκχερσώνει το δάσος για να εκμεταλλευτεί την έκταση αυτή σαν χωράφι ή ακόμη σαν λιβάδι. Αργότερα με την εξέλιξη του πολιτισμού οι ανάγκες σε ξύλο αυξάνονται με την ίδρυση βιομηχανκίιν που χρησιμοποιούν σαν πρώτη ύλη το ξύλο. Έτσι έχουμε αλόγιστες εκχερσώσεις, σπατάλη καυσοξήλευση και γενικότερα έντονη εκμετάλλευση του δάσους. * Στο πρώτο κεφάλαιο αναφερόμαστε στο μέγεθος της προσφοράς της δασοπονίας στην Εθνική Οικονομία δεν μπορεί να εκημηθεί και να καταγραφεί στους εθνικούς λογαριασμούς, επηρεάζει οπωσδήποτε αρνητικά τη διάθεση των πόρων που απτιιτούνται για την ανάπτυξη της, γιατί υποβαθμίζει, όπως είναι φυσικό τα αναμενόμενα οφέλη (π.χ. αναψυχή βελτίωση του υδατικού ισοζυγίου κ.λ.π.). Στο δεύτερο κεφάλαιο στις περιφέρειες Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης και Δυτικής Μακεδονίας που είναι οι πιο πλούσιες από άποψη ποσοστού παραγωγικών δασών σε σύγκριση με άλλες περιοχές της χώρας. Στο τρίτο κεφάλαιο γίνεται αναφορά για τον Ν. Δράμας ο οποίος είναι ο πλουσιότερος της χώρας σε δάση, το 80% της έκτασης του Νομού είναι δάση και το 45% των δασών έχουν υψηλή παραγωγικότητα. Στο τελευταίο κεφάλαιο γίνεται αναφορά στη σημασία του δασικού τομέα για τον Ν. Δράμας και για την απασχόληση που προσφέρει στους κατοίκους της. Παράλληλα στον Νομό της Δράμας έχουμε ανάπτυξη του κλάδου των ξυλοβιομηχανιών. Μετά από τα τέσσερα κεφάλαια αναπτύσσονται οι κρίσεις και τα συμπεράσματα που προέκυψαν από την έρευνά μου. Τέλος παραθέτω και τρία παραρτήματα, όπου στο πρώτο έχω τις συνεντεύξεις που πραγματοποίησα, στο δεύτερο πίνακει; σχετικά με την συγκομιδή και την παραγωγή του ξύλου και στο τρίτο φωτογραφικό υλικό από τα δάση του Νομού μας. ' ΚΕΠΕ, Διερεύνηση αναιπρυξιακών δυνατοτήτων Δάση-Ξύλο-Χαρτί, Ν.ΣΠΑΝΑΚΗ, Αθήνα 1986

6 ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1.ΓΕΝΙΚΑ Ο ΤΟΜΕΑΣ ΤΩΝ ΑΑΣΩΝ ΣΤΟΝ ΕΛΛΑΑΙΚΟ ΧΩΡΟ. 1.1 Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΔΑΣΟΠΟΝΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ. Η πραγματική συμβολή της δασοπονίας στην εθνική οικονομία είναι δύσκολο να εκτιμηθεί γατί, εκτός από τα προϊόντα ξυλεία, ρετσίνης κ.λ.π προσφέρει και άλλα αγαθά, όπως η αναψυχή, η Θήρα, η προστασία των ορεινών και τιεδινών εδαφών, των υδροηλεκτρικών και εγγειοβελτιωτικών έργων, κ.λ.π που δεν μπορούν να αποτιμηθούν σε χρηματικές μονάδες. ' Το μέγεθος της προσφοράς της δασοπονίας στην Εθνική οικονομία που δεν μπορεί να εκτιμηθεί και να καταγραφεί στους Εθνικούς λογαριασμούς επηρεάζει οπωσδήτιοτε αρνητικά τη διάθεση των πόρων που απαιτούνται για την ανάπτυξη της, γιατί υποβαθμίζει, όπως είναι φυσικό, τα αναμενόμενα οφέλη (π.χ αναψυχή, βελτίωση του υδάτινου ισοζυγίου κ.λ.π ). 1.2 Εισαγωγές - Εξαγωγές δασικών προϊόντων Είναι γνωστό ότι η χώρα μας είναι ελλειμματική σε ξύλο. Με αποτέλεσμα να ξοδεύονται τεράστια ποσά συναλλάγματος για εισαγωγή ξυλείας, ξυλοπολτού και χαρτιού. Τα ποσά αυτά αυξάνονται σταθερά κάθε χοόνο, λόγω τόσο των αυξανόμενων εσωτερικών αναγκών, όσο και της αύξησης της τιμής των προϊόντων στη διεθνή αγορά.' Μετά το πετρέλαιο και το κρέας, η εξαγωγή του συναλλάγματος για δασικά προϊόντα καταλαμβάνει την τρίτη θέση. Αυτό θα το δείξου[ΐε στους Πίνακες στο παράρτημα των πινάκων. Μ αξία των εξαγωγών ετησίως εκτιμάται στο 10% των εισαγωγών. Το 60% της αξίας των εισαγωγών αντίστοιχα στο κλάδο της χημικής επεξεργασίας του ξύλου, δηλαδή στο ξυλοπολτό. Χαρτί και χαρτόνι, και το υπόλοιπο 40% σε πρώτες ύλες και προϊόντα μηχανικής κατεργασίας του ξύλου, δηλαδή στρογγυλή και πριστή ξυλεία, επικολλητά και ινοσανίδες κ.τ.λ. Έτσι οι εισαγωγές σε προϊόντα χημικής κατεργασίας του ξύλου αντιστοιχούν σε 1,0-1,2 εκατ. ισοδύναμου στρογγυλής ξυλείας και εκείνης σε προϊόντα χι^μικής κατεργασίας του ξύλου σε 1,0 tu.m^ ' ΚΕΠΕ, Διερεύνησιι αναπτυξιακών δυνατοτήτων Δάσιι-Ξύλο-Χαρτί Ν.ΣΠΑΝΛΚΗ, ΑΘΗΝΑ 1986 ^ ΚΕΜΕ, Εκθέσεις I, ΔΑΣΟΠΟΝΙΑ, ΑΘΗΝΑ 1989

7 ισοδύναμου στρογγυλής ξυλείας. Σαν χώρα είμαστε αυτάρκεις μόνο στις κατηγορίες των μοριοσανίδων και των καυσόξυλων.^ 1 3 Δυνατότητες αύ η«πις -me naoayoymc πρωτογενών δασικών προϊόντων. Παραγωγή μεγαλύτερης ποσότητας εγχώριας ξυλείας μπορεί να προέλθει από την καλύτερη εκμετάλλευση του συνολικού ξυλαποθέματος που υτιάρχει σήμερα και φυσικά, από την επέκταση των παραγωγικών δασών με την καλλιέργεια δένδρων είτε σε νέες δασικές εκτάσεις είτε στους τόπους της υλοτόμησης Καλύτερη εκαετάλλευοη του ξυλώδους όγκου της Χώρας Θα πρέπει να σημειώσουμε σ αυτό το σημείο ότι δε μπορ ούμε να γνωρίζουμιε με ακρίβεια τα συνολικά ξυλαποθέματα της Χώρας με όση προσέγγιση στην πραγματικότητα βέβαια οι χρησιμοποιούμενες σήμερα σχετικές ετηστημονικές μέθοδοι. Έτσι δεν μπορούμε να ξέρουμε, ανεξάρτητα από τον τρόπο και την οργάνωση της εκμετάλλευσης, πόση ξυλεία θα ήταν δυνατόν να υλοτομηθεί κάθε χρόνο από τα ελληνικά δάση. Από το Υπουργείο Γεωργίας εκτιμάται ότι το ύψος της ετήσιας παραγωγής μπορεί να φτάσει τα 3,6 εκατ. m^.' Η καλύτερη όμως εκμετάλλευση και μεγαλύτερη βέβαια παραγωγή ξυλείας, έστω και αν δεν γνωρίζουμε πόσο μεγαλύτερη προϋποθέτει βελτίωση της υποδομής και αντιμετώπιση των αδυναμιών που υπάρχουν. Συγκεκριμένα, η ετήσια παραγωγή ξυλείας μπορεί να αυξηθεί: Με τιι χρησιμοποίηση σε μεγαλύτερο βαθμό μηχανημάτων στις υλοτομικές εργασίες (ρίψη, αποκλάδωση, εκφλοίωση, τεμαχισμός). Ο βαθμός εκμηχάνισης αυτών των ερτγασιών εξαρτάται από το σύστημα υλοτομίας που εφαρμόζεται και φυσικά από τιτ μορφολογία του εδάφους που το επιβάλλει. Στΐ]ν Ελλάδα εφαρμόζεται το σύστημα ετπλογής των δένδρων που θα κοπούν. Αυτό σημαίνει ότι, εκτός από τα μηχανοπρίονα που έχουν βέβαια αντικαταστήσει τα παλιά χειροπρίονα, δεν είναι εύκολο να ^ ΚΕΠΕ, Εκθέσεις 1, , ΛΑΣΟΠΟΝ1Λ, ΑΘΜΝΑ 1989 ΚΕΠΕ, Διερεύνηση αναπτυξιακών δυνατοτήτων Δάση-=ύλο-Χαρτί, Ν.ΣΠΑΝΑΚΗ, ΑΘΗΝΑ 1986 ' ΚΕΠΕ, Διερεύνιιση αναπτυξιακών δυνατοτήτων Δάση-Ξύλο-Χαρτξ Ν.ΣΠΑΝΑΚΗ, ΑΘΗΝΑ 1986

8 χρησιμοποιηθούν σε μεγάλη έκταση αλλά παραγοιγικότερα μηχανήματα (μηχανικοί υλοτομητές) ^ Η χρησιμοποίηση επίσης μηχανών εκφλοιώσης στα εργοστάσια επεξεργασίας ξύλου θα μπορούσε να περιορίσει στο 50% περίπου το χρόνο που χρειάζεται η εργασία αυτή όταν γίνεται με το τσεκούρι και να αυξήσει την ημερήσια κατ άτομο παραγωγή ξυλείας που είναι σε πολύ χαμηλό επίπεδο (2,5m^) συγκριτικά με άλλες χώρες (12,5m^ Σουηδία, Καναδάς)' Με την εκμηχάνιση των εργασιών μετατόπισης του ξύλου, υπολογίζεται ότι τα 70% περίπου της στρόγγυλης ξυλείας μετατοττίζεται από το σημείο ρίψης μέχρι τους τόπους φόρτωσης ακόμη με ζώα και το υπόλοιπο 30%> με ελκυστήρες και σχοινιογερανούς. Η εφαρμογή και στην περίπτωση αυτή παραγιογικότεροιν μεθόδων προσκρούει σε δυσχέρειες που οφείλονται, όχι μόνο στη δυσμενή για τους τρόπους αυτούς μορφολογία των εδαφών όπου βρίσκονται τα Ελληνικά δάση, αλλά και στις μικρές ποσότητες ξύλου το οποίο υλοτομείται ανά στρέμμα. Με τη βελτίωσΐ] του τρόπου φορτοεκφόρτωσης Με την επέκταση του οδικού δασικού δικτύου Με την εκπαίδευση των δασεργατών' Αύζικηι του συνολικού ξυλώδους όγκου Με την εντατικότερη εκμετάλλευση των δασών που υπάρχουν μπορεί να αυξηθεζ όπως σημειώθηκε πιο πάνω, η ετήσια παραγωγή ξύλου. Για να φτάσει όμως σε τέτοιο επίπεδο που να επιτρέπει ουσιαστικά τον περιορισμό στο ελάχιστο της εξάρτησης της χώρας από το εξωτερικό, θα πρέπει να αυξηθεί το συνολικό ξυλώδες κεφάλαιο. Αυτό μπορεί να γίνει με τη δημιουργία νέων παραγωγικών δασών είτε με τον περιορισμό. των κινδύνων που απειλούν την ετήσια προσαύξηση των δασών τα οποία υπάρχουν. * ^ Κ.ΕΠΕ Εκθέσεις 1, ΔΑΣΟΠΟΝΙΑ, ΑΘ1ΙΝΑ 1989 ' ΚΕΠΕ, Διερεύνηση αναπτυξιακών δυνατοτήτων Δάση-Ξύλο-Χαρτί, Ν.ΙΠΑΝΑΚΗ, ΑΘΗΝΑ 1986 ' Κ.ΕΠΕ, Διερεύνηση αναπτυξιακών δυνατοτήτων Δάση-Ξύλο-Χαρτή Ν.ΣΠΑΝΑΚΗ, ΑΘΗΝΑ 1986

9 1.4 ΚΛΑΑΟΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΞΥΛΟΥ ΣΤΟΝ ΕΛΛΑΑ1ΚΟ ΧίΙΡΟ Η πρώτη εττεξεργασία ξύλου γίνεται από μικρές μονάδες (πριστήρια) με δυναμικότητα παραγωγής τιου υπολείπεται σημαντικά από την αντίστοιχη δυναμικότητα των μονάδων των οποίων το μέγεθος θεωρείται, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, άριστο. Τα σύγχρονα πριστήρια πρέπει να έχουν ετήσια δυναμικότητα παραγωγής ανώτερη από τα κυβικά μέτρα ξυλείας. Από τα ελληνικά πριστήρια μόνο 20 περίπου έχουν ετήσια δυναμικότητα μεγαλύτερη από κυβικά μέτρα. Τα υπόλοιπα είναι μονάδες με πολύ μικρό μέγεθος που φαίνεται ότι απασχολούνται ευκαιριακά. Είναι φανερό ότι η συγκρότηση αυτή του κλάδου σε πολύ μικρές μονάδες εντείνει τα προβλήματα της χαμηλής παραγωγικότητας, περιορίζει τις δυνατότητες να βελτιωθεί η ποιότητα των προϊόντων που παράγονται και να χρησιμοποιηθεί ο υποαπασχολούμενος μηχανικός εξοπλισμός. Παράλληλα όμως ((ίανερώνει ότι οι προοπτικές ανάπτυξης της δραστηριότητας αυτής βρίσκονται προς την κατεύθυνση καθετοποίησης και τυποποίησης της παραγωγής από μεγάλου μεγέθους συγκροτήματα που δεν υπάρχουν σήμερα (οι ικανοποιητικού μεγέθους σύγχρονες μονάδες παραγωγής μοριοσανίδων, πηχοσανίδων κ.λ.π. που λειτουργούν σήμερα δεν αλλάζουν την γενική εικόνα)' Με βάση της παραπάνω παρατηρήσεις θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι οι βασικές αδυναμίες του κλάδου 25 είναι: α) Η ανεπάρκεια και η κατώτερη ποιότητα της εγγώριας πρώτηε ύλης : Η εγχώρια ξυλεία π.χ. θεωρείται ακατάλληλη για την παραγωγή επΰιλων υψηλής ποιότητας, όπως και είναι η δρύινη ξυλεία που χρησιμοποιείται για την παραγωγή παρκέτων. Θα πρέπει να τονιστεί σ αυτό το σημείο ότι η ξυλεία που εισάγεται είναι σε μεγάλο ποσοστό ξυλεία διαλογής και επομένως η καλύτερη ποιότητα της σχετίζεται και με τις διαθέσιμες μεγάλες ποσότητες δασικών προϊόντων μπορεί να σημαίνει ταυτόχρονα και βελτίωση της ποιότητας της παραγόμενης ξυλείας. β) Ο αενάλοε αοιοαόε αικρών μονάδων και η σχεδόν παντελήε έλλευιιη καθετοποιημένων συγκροτημάτων. Η αδυναμία αυτή αποτελεί βέβαια γενικό χαρακτηριστικό γνώρισμα ολόκληρου του μεταποιητικού τομέα και δείχνει ότι υπάρχουν μεγάλα περιθώρια ανασυγκρότησιις του κλάδου σε μεγαλύτερου μεγέθους μονάδες που θα συμβάλλουν στιιν αύξησί] τιις παραγωγικότητας και ' ΚΕΠΕ, Διερεύνησιι αναπτυξιακών δυνατοτήτων Δάση-=.ύλο-Χαρτί, Ν.ΣΠΛΝΛΚΗ, ΑΘΗΝΑ 1986

10 ανταγωνιστικότητας των τταραγόμενων προϊόντων. Στην περίπτωση όμως που κυριαρχείται κυρίως από τα πολυάριθμα ξυλουργεία, καλαοοποιεία κ.λ.π. θα πρέττει ιδιαίτερα να εττισημανθεί ότι η εξέλιξη της μεταποιητικής αυτής δραστηριότητας στη μορφή που παρουσιάζεται σήμερα μπορεί να αποτελεί έκφραση κάποιας νοοτροπίας ή τρόπου ζωής. Το γεγονός αυτό δημιουργεί συνθήκες αρνητικές για την οργάνωση και λειτουργία μεγαλύτερου μεγέθους βιομηχανικών μονάδων επεξεργασίας ξύλου, πράγμα που έχει τις ακόλουθες πρόσθετες συνέπειες.' -Αδυναμία στην πληρέστερη αξιοποίηση της πρώτης ύλης και στην εξειδίκευση της παραγωγής σε προϊόντα παραπέρα επεξεργασίας, όπως κιβώτια, παρκέτα κ.λ.π. -Αδυναμία στην οργάνωση ξηραντηρίων για τεχνική ξήρανση και στη διάθεση των απαιτούμενων γηπέδων και αποθηκευτικών χώρων στη περίπτωση της φυσικής ξήρανσης, με αποτέλεσμα να πολλατιλασιάζονται οι κίνδυνοι υττοβάθμισης της πρώτης ύλης και των προϊόντων που παράγοντας γιατί σ αυτούς προστίθεται οι αδυναμίες και τα προβλήματα της συγκομιδής του ξύλου (χρόνος υλοτομίας, μετατότησης κ.λ.π.) -Αδυναμία στην πρόσληψη ειδικευμένου προσωπικού και στην οργάτ'ωση της εμπορίας και διάθεσης των παραγόμενων προϊόντων.' γ) Έλλει\ι/τι τυποποίησης των προϊόντων του κλάδου : Το πρόβλημα αυτό, που είναι σοβαρότερο στην περίπτωση κατασκευής ξύλινων κουφωμάτων, το δημιουργεί η παντελής έλλειψη τυποποίησιις στον κατασκευαστικό τομέα, αλλά και στην ετππλοποιία.' δ) Μειωμένη απασγόληση του δυνααικού των μονάδων : Υπολογίζεται ότι σήμερα απασχολείται γύρω στο 60% του δυναμικού των (,ιεγαλύτερων μονάδων του κλάδου. Το ποσοστό αυτό θα πρέ^ι να είναι μικρότερο, όταν ληφθεί υπόψη ο μεγάλος αριθμός των μικρών πριστηρίων που, σε πολλές περιπτώσεις, λειτουργούν ευκαιριακά ή μπορεί να είναι μονάδες συμπληρωματικής απασχόληστις του επιχειρηματία. ε) Γρύγοοη οικονοαική απαέίωση του μηγανολογικού εέοπλισαού : Η ανανέωση του μηχανολογικού εξοπλισμού θα πρέπει να σημειωθεί ότι γίνεται πιο δύσκολη σε περιόδους ππώσης του επιπέδου παραγωγής και πληθωρισμού, γιατί μειώνεται η δυνατότητα διάθεσιις ίδιων κεφαλαίων από τις μονάδες. Ενώ η προσφυγή ' ΚΕΠΕ Διερεύνηση αναπτυξιακών δυνατοτήτων, Δάση-Ξύλο-Χαρτί Ν.ΣΠΛΝΛΚΗ ΑΘΗΝΑ 1986

11 σε δανεισμό τις επιβαρύνει με πρόσθετα Χρηματοοικ-ονομικά έξοδα (υψηλότερα επιτόκια) που αυξάνουν το κόστος και έτσι μειώνουν την ανταγωνιστικότητα κ,λ.π.' Πίνακας 1,4 ΚΛΑΔΟΣ Αριθμός Ετπχεφήσεων Αριθμός A πασχολονμένων Μ.Ο. απασχολούμενων κατά εταχείρηση Ξυλουργικών προϊόντων ,2 Επίπλου ,7 Σύνολο ,5 ΠίΙΓΗ: Πανελλήνια Ομοσπονδία Βιοτεχνικών Σωματείων Κατεργασίας Ξύλου, 1989 στιδυσγέρειεε στην εισαγωγή ακατέργαστυε τpoπ^κήc &>?^iac ποιότητας : Το πρόβλημα αυτό δημιουργείται από την αναπτυξιακή πολιτική των ξυλοπαραγωγών χωρών και από τη λήψη μέτρων που δυσκολεύουν τις εξαγωγές της καλύτερης ποιότητας ακατέργαστης τροπικής ξυλείας. Το αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής είναι ότι εξωθεί τις ελληνικές μονάδες επεξεργασίας ξύλου είτε να αγοράζουν την ξυλεία της κατηγορίας αυτής σε υψηλότερες τιμές είτε να προμηθεύονται κατώτερης ποιότητας πρώτη ύλη με τις αρνητικές συνέπειες στην ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων (επενδύματα κ.τ.λ.)' Κλάδος χαρτιού και χαρτονιού (27) : α. -Λλ'επάοκεια πρώτιμ ύλης και κυρίοκ ti^c Χημικής yαpτo^άcαc : Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να τονιστεί ιδιαίτερα το πρόβλημα της ανεπάρκειας τν ς πρώτης ύλης που αvτι^ιετωπίζει και o κλάδος χαρτιού και χαρτονιού, πράγμα που οφείλεται βέβαια στην περιορισμένη παραγωγή κατάλληλων δασικών προϊόντων ξυλείας. ' β. Έλλειιι/η ποοδιανοαιρών : Η έλλειψη προδιαγραφών σημαίνει αδυναμία αποδεικτικών συγκρίσεων των Ελληνικών χαρτιών με τα εισαγόμενα, πολλά από τα οποία είναι ικανή να παράγει και η εγχώρια βιομηχανία.' ' ΚΕΠΕ Διερεύνηση αναπτυξιακών δυνατοτήτων, Δάση-Ξύλο-Χαρτί Ν.ΣΠΑΝ.ΛΚΗ ΑΘΗΝΑ 1986

12 1.4.2 Κλάδος χαρτιοΰ-χαρτονιού Τα μέτρα που κρίνονται απαραίτητα για την αντιμετώτηση των προβλημάτ(ον icax των αδυναμιών της χαρτοβιομηχανίας, θα πρέτιει βασικά να στοχεύουν ; α. Στην εξασφάλιση εγχώριας πρώτης ύλης και ειδικά χημικής χαρτόμαζας που, όπως προαναφέρθηκε τπο πάνω, αποτελεί την κύρια πρώτη ΐ)λη για την παραγιογή προϊόντων χαρτιού tissue. Θα πρέπει να τονιστεί ότι για τα προϊόντα αυτά υπάρχουν πολλά περιθώρια εξαγωγών στις χώρες κυρίως της Μέσης Ανατολής. Η προσπάθεια ανεξαρτοποίησης της ελληνικής χαρτοβιομηχανίας από τις ξένες αγορές που της προμηθεύουν την πρώτη ύλη, επιβάλλεται και από το εγονός ότι ήδη σήμερα οι σκανδιναβικές βιομηχανίες χαρτόμαζας προσανατολίζονται σε καθετοποίηση και παραγωγή χαρτιού απ τη χαρτόμαζά τους. Γι αυτό το λόγο είναι απαραίτητη η ίδρυση κάθετης βιομηχανίας παραγοιγής χημικής χαρτόμαζας too θα αξιοποιεί εγχώρια πρώτη ύλη. Είναι φανερό ότι η ίδρυση μιας τέτοιας μονάδας θα πρέπει να συνδυαστεί με την εφαρμογή προγράμματος για την ανάπτυξη των ελληνικών δασών και την κατασκευή έργων υποδομής (δρόμοι προσπέλασης, ζώνες πυροπροστασίας κ.λ.π.) β. Στην πλήρη αξιοποίηση του δυναμικού που υπάρχει και την εξειδίκευση της παραγωγής κάθε μονάδας η ποία θα οδηγήσει τόσο στη μείωση του κόστους όσο και στην αύξηση αλλά και την ποιοτική βελτίωση της παραγωγής. ' ' ΚΕΠΕ Διερεύνηση αναπτυξιακών δυνατοτήτων, Δάση-ηύλο-Χαρτί Ν.ΣΠΑΝΑΚΗ ΑΘΗΝΑ 1986

13 ΔΕΥΤΚΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2.Γενικά στογ/εία και μονάόες Επείεργασίαα του Ν. Apauac και Β. Ελλάδος. 2.1 ΔΑΣΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΛΛΑΑΑ Στην Κεντρική και Βόρεια Ελλάδα συγκεντρώνονται οι μεγαλύτερες εκτάσεις παραγωγικών δασών της χώρας. Οι περιφέρεις Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και Δυτικής Μακεδονίας είναι πιο πλούσιες από άποψη ποσοστού παραγωγικών δασών σε σύγκριση με άλλες περιοχές της χώρας. Τα δασοπο νικά είδη που κυριαρχούν στις τιεριοχές αυτές είναι η δασική πεύκη, η ερυθρελάτη, η οξιά, η δρυς και η σημύδα, ενώ σε μικρότερες αναλογίες η μαύρη πεύκη η Χαλέπιος και τραχεία πεύκη, η καστανιά και ο πλάτανος για την περιφέρεια Α. Μακεδονίας και Θράκης και η μαύρη πεύκη, η οξιά, η δρυς και η καστανιά για την περιφέρεια Δ. Μακεδονίας.^ Ο εμπορεύσιμος όγκος (διαμέτρου> 5 εκ.) και ο όγκος ξυλείας για πρίση (διαμέτρου > 20 εκ.) κωνοφόρων δέντρων και τιλατύφυλλων δασών στο Ν. Δράμας και σε περιοχές Μακεδονίας και Θράκης θα τα παρουσιάσουμε στον πίνακα 1.1. Με βάση τα στοιχεία του πίνακα 1.1 προκύπτει ότι τα μεγαλύτερα ποσοστά εμπορεύσιμου όγκου και όγκου ξυλείας για πρίση υπάρχουν στα δάση της Μακεδονίας και Θράκης και ιδιαίτερα στην περιοχή της A Μακεδονίας και Θράκης. Το 19,7% του εμπορεύσιμου όγκου και το 16,2% του όγκου ξυλείας για πρίση υπάρχουν στα δάση της A Μακεδονίας και Θράκης, ενώ στο σύνολο της Μακεδονίας και Θράκιις τα ποσοστά αυτά είναι 38,9% και 33,4% αντίστοιχα. Ο Ν. Δράμας εμφανίζεται ο παραγωγικότερος νομός αφού κατέχει το 7,5 % του εμπορεύσιμου όγκου της χώρας και το 6,2% του όγκου - ξυλείας για πρίση.^ ^ Παραγωγή και δυνατότητες αξιοποίησης των δασικών προϊόντων από τα ευρύτερης περιοχής. Αριστοτέλειο Παν/μιο Θες/νίκης, 1995, ΕΡΕΥΝΑ >υ Ν. Δράμας και της

14 Πίνακας 1.1 Εμ^ρεύσιμος όγκος και όγκος ξολ ίας προς πρίση σ και τιεριοχές Μακεδονίας και Θράκης. Εμπορεύσιμος όγκος, κ.μ. Ογκος ξυλείας για πρίση κ.μ. ΑΝ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΚΑΙ ΘΡΑΚΜ * ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗ Περιλαμβάνει και το Ν. Σερρών Πηγή: ΥΠ.ΓΕ Ανάλυση waoavanmc δασικών προϊόντων στο νοιιό Αράκας και της ευρύτερης περιογής (Α. Μακεδονίας. Θράκης > Όπως προκύπτει από αναλύσεις, ο Νομός Δράμας είναι ο πιο παραγωγικός όχι μόνο στην περιοχή Αν. Μακεδονίας αλλά και σε ολόκληρη τη χώρα. Η παραγωγή ξύλου του Ν. Δράμας αναλύεται συγκριτικά στους πίνακες Η παραγωγή ξύλου κατά κατηγορία και κατά Δασαρχείο στην περιοχή Α. Μακεδονίας, Θράκης και Ν. Σερρών για τα έτη 1993 και 1994 παρουσιάζεται στον πίνακα 1.2. Συνολικά η παραπάνω περιοχή παράγει περί τα κ.μ ξύλου ετησίως από τα οποία τα κ.μ (ποσοστό 31%) είναι τεχνικό και κ.μ (ποσοστό 15%) ξύλο θρυμματισμού. Το υπόλοιπο 54% είναι καυσόξυλο. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 58-65% του τεχνικού ξύλου ( κ.μ) και το 50-65% του βιομηχανικού ξύλου (ξύλο θρυμματισμού) παράγεται από το Ν. Δράμας. Από το σύνολο παραγωγής ξύλου το 40-44% παράγεται στο Ν. Δράμας. Ο Ν. Δράμας υπερέχει από άποψη παράγωγης κυρίως τεχνικού ξύλου και σε επίπεδο χώρας. Η υπεροχή αυτί) φαίνεται στον πίνακα 1.3. Το 23,2 % του τεχνικού ξύλου το 34,5% του βιομηχανικού, το 12,7% των καυσόξυλων εμπορίου και το 18,8% της συνολικής παραγωγής ξυλείας της χώρας παράγονται στο Ν. Δράμας. Σε σύγκριση με το σύνολο παραγωγής ξυλείας Α. Μακεδονίας και Θράκης (περιμβαλομένου και του Ν. Σερρών), τα ποσοστά αυτά είναι 65,5%, 53,9% 28,8% και 44,2% αντίστοιχα.^ Παραγωγή και δυνατότητες αξιοποίησης των δασικών προϊόντων από τα δάση τι ευρύτερης περιοχής. Αριστοτέλειο Παν/μιο Θες/νίκης, 1995, ΕΡΕΥΝΑ >Ν. Δράμας και της

15 Μετά το Ν.Δράμας, σημαντικές ποσότητες τεχνικού ξύλου τιαράγουν ο Ν. Σερρών ( κ.μ ετησίως), ο Ν Ροδόπης ( κ.μ), ο Ν. Καβάλας ( κ.μ) και ο Ν. Ξάνθης (4.500 κ.μ) Στο βιομηχανικό ξύλο (ξύλο θρυμματισμού) η φθίνουσα σειρά παραγιογής κατά νόμο είναι; Ν.Δράμας ( κ.μ), ο Ν. Έβρου ( κ.μ), ο Ν Σερρών (6.700 κ.μ), ο Ν. Καβάλας (3.750 κ.μ) και ο Ν. Ροδόπης (2.250 κ.μ)^ Τα καυσόξυλα, στο σύνολο της περιοχής, αντιστοιχούν στο 54 % ( κ.μ) της παραγωγής ξύλο. Οι νομοί Δράμας, Σερρών και Έβρου παράγουν σχεδόν ίδια ποσότητα καυσόξυλων (ττερί τα κ.μ ετησίως) και είναι οι πιο παραγωγικοί νομοί στην κατηγορία αυτή ξύλου. Αρκετές ποσότητες καυσόξυλων παράγουν και οι νομοί Ξάνθης (27.5ΘΘ κ.μ ) και Ροδόττης ( κ.μ Ϋ Τα κύρια δασοπονικά είδη που παράγουν σημαντικές ποσότητες ξύλου και μάλιστα μεγάλων διαστάσεων (τεχνικό ξύλο) είναι η ερυθρελάτη, η πεύκη, η οξιά, και η λεύκη. Η δρυς παράγει το 42% του συνολικού ξύλου της περιοχής, το οποίο όμως είναι κυρίως καυσόξυλο. Ο Ν. Δράμας παράγει το 100% ( κ.μ) της συνολικής παραγωγής ξύλου ερυθρελάτης, το 74% ( κ.μ) του ξύλου πεύκης., το 40% ( κ.μ) του ξύλου οξιάς, το 32% ( κ.μ) του ξύλου δρυός και το 89,5% ( κ.μ) του ξύλου άλλων δασοπονικών ειδών περιοχής.^ Παραγωγή και δυνατότητες αξιοποίησης των δασικών προϊόντων από τα δάση του Ν. Δράμας και της ευρύτερης περιοχής. Αριστοτέλειο Παν/μιο Θες/νίκης, Δεκέμβριος 1995, ΕΡΕΥΝΑ

16 α/α Πίνακας 1.2: ΓΙαραγοηή ξύλου κατά κατηγορία και δασαρχείο της περιοχής Α. Μακεδονίας και Θράκης συμπεριλαμβανομένου και του Ν. Σερρών H1994 Τ εχ Βιομη χανικό Καύ σιμό Σ Υ Ν Ο Λ Ο μ κ. μ- Δασαρχείο Αλεξανδρούπολης Σουφλίου Διδυμοτείχου Ξάνθης Σταυρούπολης Ροδόπης ΣΥΝΟΑΟ ΘΡΑΚΗΣ 7 Καβάλας Θάσου Δράμας Νευροκοπίου ΣΥΝΟΛΟ J ΑΝ.ΜΑΚΕΔΟΝ1ΑΣ ΣΥΝΟΛΟ Ν.ΑΡΑΜΑΣ Π Σερρών Σιδηροκάστρου Νιγρίτας ΣΥΝΟΛΟ Ν.ΣΕΡΡΟΝ ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ (13 Λαβαρχεία) Ν.ΑΡΑΜΑΣ (% ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ) : Συγκριτική παρουσίαση της παραγωγής ξύλου κατά κατηγορία του Ν. Δράμας με τις γειτονικές περιοχές και με το σύνολο της χώρας Παραγωγή ξυλείας 1994, κ.μ. Περιοχή Τεχ\ΊΚ0 Βιομηχανικό ΚαυσόξυΣ) Σύνολο Δράμας Ν. Ν. Καβάλας Ν. Σερρών ] Θράκη ΣΥΝΟΛΟ Ν. Δράμας (% του 65,5% 53,9% 28,8% 44,2% συνόλου) ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ *" (Δημόσια δάση) 23,2% 34,5% 18,8% Ν. Δράμας (% της χώρας) Ιίαραγωγή και δυνατότητες αξιοποίησης των δασικών προϊόντων από ια δάση του Ν. Δράμας και της ευρύτερης περιοχής. Αριστοτέλειο Παν/μιο Θες/νίκης, Δεκέμβριος 1995, ΕΡΕΥΝΑ

17 Πίνακας 1.4 : Παραγωγή ξύλου κατά δασοπονικό είδος και νομό της περιοχής Α. Μ ακεδονίας και Θ ράκης συμτιεριλαμβανομένου και του Ν. Σ^ερρών κατά το έτος 1994 ΕΡΥΘΡΕΛΑΤΗ ΛΕΥΚΗ ΚΑΣΤΑΝΙΑ ΑΛΛΑ Α. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Ν. ΔΡΑΜΑΣ (% ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ) ΠΗΓΗ : ΥΠ. ΓΕ. 1995" 2.3 Συνθήκκ <n)ykom6iic ξύλου στη Β. Ελλάδα Τα συστήματα συγκομιδής ξύλου που πρόκειται να εφαρμοσθούν σε μια προσπάθεια ορθολογικής ροής του υλοτομούμενου και διακινούμενου ξύλου από την δασοσυστάδα στο εργοστάσιο, επηρεάζονται πάρα πολύ από τις δασοκομικές και διαχειριστικές μεταβλητές των δασικών οικοσυστημάτων και την υφιστάμενη υποδομή. Έτσι η μεγάλη ποικιλία και η διαφοροποίηση των δασικών οικοσυστημάτων της περιοχής επιβάλει την κατάστρωση εξειδικευμένων μέτρων δασοκομικού χειρισμού και συγκομιδής ξύλου. Για να υπάρχουν όλα τα παραπάνω, απαιτείται μια καλύτερη δασοπονική υποδομή όπως π.χ ; Πύκνωση/ επαύξηση του οδικού δικτύου δασοδρόμων για την μείωση της απόστασης μεταξύ αυτών και ελαχιστοποίηση ζημιών από την μετατόπιση σε μεγάλες αποστάσεις. Δημιουργία μιας ελάχιστης δύναμης εκπαιδευμένου εργατοτεχνικού δυναμικού με δασοπονική επαγγελματική συνείδηση κάτι που δεν υπάρχει στις μέρες μας. ^ Παραγωγή και δυνατότητες αξιοποίησης των δασικών προϊόντων από τα δάση του Ν. Δράμας και της ευρύτερης περιοχής. Αριστοτέλειο Παν/μιο Θες/νίκης, 1995, ΕΡΕΥΝΑ

18 Παραχώρηση μεγαλύτερης ισχύος στην Δασική Υτιηρεσία για να μτγορεί να λειτουργήσει σωστά στην δασική διαχείριση και στην ξυλοπονική εκμετάλ^^ευση των δασών. Περιορισμός των δασεργατικών συνεταιρισμών καθαρά στην εργασιακή ατιοστολή τους χωρίς ανάμειξή τους στην εμπορία του ξύλου, όπου αλλοιώνονται οι κανόνες της υγιούς αγοράς και των διαδικασιών της. Δυστυχώς οι δασεργατικοί συνεταιρισμοί που εκτελούν σήμερα την συγκομιδή ξύλου (Δ.Π 126/86) δεν ενδιαφέρονται ούτε για την καλλιέργεια των δασών, ούτε για την τύχη τους ούτε για την ελαχιστοποίηση του κόστους συγκομιδής. Αυτά δημιουργούν ένα πολύ αρνητικό κλίμα σε οποιοδήτιοτε πρωτοβουλία ορθολογισμού πράγμα που λειτουργεί σε βάρος των δασών μας και των μελλοντικών αναγκών του Ε'ιληνικού πληθυσμού μακροπρόθεσμα.^ 2.4 Μονάδε επε εoγασ^αc Ξύλου στην πεοιοτή Α. Μακεδονίας και Θράκης Α. Πριστήρια, παρκετοποία, Κιβωτοποία: Η ^ριοχι) Μακεδονία και Θράκης συγκεντρώνει το 50% των πριστηρίων, παρκετοιοιων και κιβωτοποιιων της χώρας. Ειδικότερα για το Ν. Δράμας δεν υπάρχουν μονάδες παρκέτων, ενώ έχουν καταγραφεί 7 μονάδες παλλέτων και 6 μονάδες ξυλοκιβωίων. Αξιόλογη μονάδα ξυλοκιβωτίων είναι το εργοστάσιο «Μακεδονική Κιβωτοποϊία» (Καλαμπάκι Δράμας). Απασχολεί σήμερα περί τα 30 άτομα σε συνεχή βάση όλο το έτος. Ως πρώτη ύλη χρησιμοποιεί ξύλο λεύκης, σε μορφή κορμών οι οποίοι εκτυλίσσονται και ξύλο οξιάς μετά από πρίση και επανάπριση. Χρησιμοποιούνται ετήσης αντικολλητά από τον Νομό Ξάνθης και από εισαγωγές από τη Βουλγαρία. Το στρογγυλό ξύλο προέρχεται από δάση της Δράμας αλλά στην περίπτωση του ξύλου οξιάς και από εισαγωγές. Η ποσότητα ξυλείας που καταναλώνεται ετησίως ανέρχεται σε 1500 κ.μ σε μορφή αντικολλητών. Το 1992 αρήχθησαν ξύλινα κιβώτια.^ Παραγωγή και δυνατότητες αξιοποίησης των δασικών προϊόντων από τα δάση τ< ευρύτερης περιοχής. Αριστοτέλειο Παν/μιο βεςλ^ίκης, 1995, ΕΡΕΥΝΑ I Ν. Δράμας και της

19 Β. BiounvavieQ Ξυλοπλακών Στην Αν. Μακεδονία και Θράκη υπάρχουν δύο αξιόλογες βιομηχανίες μοριοσανίδων, μία στον Ν. Έβρου με έδρα την Αλεξανδρούτωλη, με την ετιωνυμία «ΑΚΡΙΤΑΣ Α.Ε.» και μία στη Δράμα, της «Αθηναϊκής Χαρτοποιίας Α.Ε.» (SOFTEX). Η «ΑΚΡΙΤΑΣ Α.Ε.» απασχολεί 160 εργαζομένους, έχει αναπτύξει δικό της δίκτυο πωλήσεων με υποκαταστήματα στην Αθήνα και Θεσ/νίκη και είναι μία από τις 5 μεγάλες μονάδες μοριοπλακών που λειτουργούν σήμερα στην Ελλάδα. Το βιομηχανικό συγκρότημα της «ΑΚΡΙΤΑΣ Α.Ε.» βρίσκεται στο χωριό Προβατώνας της επαρχίας Σουφλίου, 45 χλμ. από την Αλεξανδρούπολη και 5 χλμ. από τα ελληνοτουρκικά σύνορα. Η μονάδα υλοποιεί επενδύσεις εκσυγχρονισμού που περιλαμβάνουν επέκταση των ήδη εγκατεστημένων μονάδων και την ενσωμάτωση υψηλής τεχνολογίας παραγωγής υψηλών προδιαγραφών προϊόντων. Η μονάδα μοριοσανίδων της «Αθηναϊκής Χαρτοποιίας Α.Ε.» απασχολεί περί τα 75 άτομα. Οι πρώτες ύλες είναι το ξύλο κωνοφόρων και πλατυφύλλων που προέρχεται από υπολείμματα άλλων βιομηχανιών ξύλου, στρογγυλή ξυλεία μικρών διαστάσεων, ξύλο από φυτείες λεύκης κ.λ.π. Η μονάδα λειτουργεί εδώ και 18 τιερίπου χρόνια, έχει εξοπλισμό γερμανικής προέλευσης και το προϊόν διατίθεται κυρίως στην ελληνική αγορά αλλά εξάγεται και στο εξωτερικό. Η ετήσια παραγωγή μοριοπλακών ανέρχεται σε κ.μ. και ένα μέρος της παραγωγής (-30%) επενδύεται με φύλλα (χαρτί) μελαμίνης. Άλλες μονάδες ξυλοπλακών στη περιοχή είναι μία βιομηχανία ξυλοφύλλων (καπλαμάδων), βρίσκεται στο Ν. Ξάνθης και είναι δυναμικότητας Ι.ΟΟΟκ.μ. ετησίως, ενώ η βιομηχανία αντικολλητών (κόντρα πλακέ) με επωνυμία ΑΕΣΙΩΤΟΥ Α.Ε.Β.Ε. ιδρύθηκε το 1975 με τόπο εγκατάστασης τη Γενισέο Ξάΐ'θης. Το εγκατεστημένο δυναμικό της είναι 3.000κ.μ. και το απασχολούμενο προσωπικό 40 άτομα. Στην υπόλοιπη Μακεδονία υπάρχει μία μονάδα ινοσανίδων MDF στην περιοχή Γρεβενών δυναμικότητας κ.μ. τελικού προϊόντος, η οποία είναι και η μόνη που λειτουργεί σήμερα στην Ελλάδα. Άλλες σημαντικές βιομηχανίες στην Αν. Μακεδονία και Θράκη είναι τρεις μονάδες ξυλοπολτού, χαρτιού και μια βιομηχανία υπαίθριων ξύλινων κατασκευών και εμποτισμού ξύλου. Οι μονάδες αυτές είναι: 1.11 Χαρτοποιία Θοάκιις Α.Ε. (DIANA), που ιδρύθηκε το 1980 και βρίσκεται στο 17" χλμ. της οδού Ξάνθης - Μαγγάνων. Οι παραγωγικές εγκαταστάσεις της

20 βρίσκονταν στην Ξάνθη, ενώ οι διοικητικές υττηρεσίες και οι χώροι αποθήκευσης προϊόντων στην Αθήνα, Θεσ/νίκη και άλλες πόλεις. Στις παραγιογικες εγκαταστάσεις της βιομηχανίας εργάζονται 290 άτομα ενώ πανελλαδικά 500 άτομα. Η μονάδα παράγει χαρτί TISSUE (χαρτί υγείας, χαρτοπετσέτες, ρόλοι κουζίνας, χαρτομάντιλα) και χρησιμοποιεί ως πρώτη ύλη διάφορες κατηγορίες τιολτού (κυρΰος αποκόμματα εφημερίδων). Επίσης χρησιμοποιεί εισαγόμενο πολτό και παλιόχαρτο από ανακύκλωση. 2. Η Αθηναϊκή Χαρτοποιία (SOFTEX). που η βασική της μονάδα βρίσκεται στη Δράμα, χρησιμοποιεί χημικό πολτό τον οποίο εισάγει και παράγει θερμομηχανικό πολτό, για τον οποίο χρησιμοτιοιεί διάφορα είδη ξύλου, κυρύος λεύκη, ελάτη και πεύκη. Παράγει διαφόρους τύπους χαρτιών. Τα χαρτιά απορροφούνται από την εγχώρια αγορά ενώ ένα μέρος εξάγεται. 3. Η Χαρτοποιία Κομοτηνύε (Α.Β.Ε.Ε.). λειτουργεί από το 1979 στο νομό Ροδόπης και απασχολεί περί τα 200 άτομα. Εξάγει προϊόντα της στη Βουλγαρία, Τουρκία, Μέση Ανατολή και Η.Π.Α. 4. Τέλος, έχουμε μια βιομηχανία υπαίθριων ξύλινων κατασκευών και εμποτισμού ξύλου που λειτουργεί στη βιομηχανική περιοχή Δράμας με την επωνυμία «ΔΗΜΟΞΥΔΟΥΡ1ΊΚΗ Α.Ε. ΔΗΜΟΥ ΔΡΑΜΑΣ» εδώ και μία όετία περίπου. Χρησιμοποιεί λεπτή στρογγυλή ξυλεία κυρίως κωνοφόρων (π.χ. δασική ή μαύρη πεύκη), την οποία μετά από εμποτισμό με υδατοδιαλυτά άλατα την αξιοποιεί σε στρογγυλή κυρίως μορφή για κατασκευή διαφόρων υπαιθρίων ξύλινων κατασκευών (ξύλινα οικήματα, παιδικές χαρές, διπλά κιόσκια, υπόστεγα, πάσσαλος φράκτες κ.α.).' Στον Ν. Δράμας οι κύριες βιομηχανίες είναι: Εκτός την Αθηναϊκή Χαρτοποιία και τη Δημοξυλουργική που αναφέραμε στον νομό μας, λειτουργούν και άλλες επεξεργασίας ξύλου όπως κ-ύριες είναι οι ακόλουθες: Α) Τομπουλίδης Α.Β.Ε.Ε. (Χωριστή Δράμας) Β) Δερμεντζή Θ.-Κασμερίδου Ζ. Ο.Ε. (Ξηροχείμαρος Καλλιφύτου) Γ) Σοφρονίδης Παντελής του Χαραλάμπου (Καλαμπάκι) Παραγωγή και δυνατότητες αξιοποίησης των δασικών προϊόντων από τα δάση του Ν. Δράμας κ( ευρύτερης περιοχής. Αριστοτέλειο Παν/μιο Θες/νίκης, 1995, ΕΡΕΥΝΑ ιτης

21 Δ) ΣιδηρότΓουλοι Αφοί Ο.Ε. (Πυθαγόρα 29-Αρκαδικό) Ε) Ιακ:ο)βίδου Παναγιώτα - Γιαγκαζόγλου Δέσποινα Ο.Ε. (Μικροχώρι) ΣΤ) Συκοβαρίδης Θεόκλητος του Δημητρίου (Παγγαίου 46-Αρκαδικό) Ζ) ΓΚΑΝΗ ΣΠ. Αφοί Ο.Β.Ε.Ε. (Μυλοπόταμος) Π) Αριλάκης Αριστείδης του Αιμιλιανού (11 χλμ. Δράμας - Καβάλας) Θ) Γιαμουρίδης Ανώνυμη βιομηχανική και εμπορική εταιρεία εττεξεργασίας ξύλου, Γιαμουρίδης Α.Β.Ε.Ε. (Κουδούνια) 1) Βιομηχανία επεξεργασίας ξύλου Δράμας Α.Ε. Β.Ε.Ξ. Δράμας Α.Ε. (Αγ. Αθανάσιος) Κ) Μαυρούδης Ιωάννης - Παράσχου Παράσχος- Μαυρούδης Γεώργιος Ο.Ε. (1 χλμ. Προσοτσάνι^ς) Δ) Τσαπριάδης Νικόλαος & Σία Ε.Ε. (Οχυρό)"* 2.5 ΠΡΙΣΤΗΡΙΑ-ΕΜΠΟΤΙΣΜΟΣ ΞΥΛΟΥ-ΜΟΝΑΛΕΣ ΠΑΛΑΕΤΩΝ- ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ ΙΝΟΣΑΝΙΔΩΝ ΜΕΣΗΣ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑΣ (M.D.F.) ΠΡ1ΣΤΗΡ1Α Ο κλάδος των πριστηρίων είναι ο μεγαλύτερος σε αριθμό μονάδων όλων των άλλων κλάδων των βιομηχανιών ξύλου όχι μόνο σε ετππεδο χώρας αλλά και σε περιφερειακό εττίπεδο ή επίπεδο νομού. Στο Ν. Δράμας, τα πριστήρια αριθμούν 21 μονάδες από τις οποίες 16 είναι δυναμικότητας 5.000κ.μ. ετιεργαζόμιενης ποσότητας πρώτης ύλης ετησίως, 3 μεταξύ κ.μ. και δύο μόνον πάνω από κ.μ. Το ίδιο περίπου συμβαίνει και σε άλλους νομούς. Τα πριστήρια στο σύνολο τους (680 μονάδες περίπου σε όλη τη χώρα) ιδρύθηκαν χωρίς κάποιον κρατικό προγραμματισμό, τα τιερισσότερα σήμερα παρουσιάζουν προβλήματα επιβίωσΐ]ς, δεν έχει γίνει ουσιαστικός εκσυγχρονισμός του κλάδου και όλα τα χαρακτηριστικά ετητείνονται από την έντονη έλλειψη εγχώριων πρώτων υλών. Έτσι λόγω της έλλειψης αυτής τα περισσότερα πριστήρια υπολειτουργούν. Για να δημιουργηοεί ένα αυτόματο σύγχρονο πριστήριο με την υπάρχουσα υποδομή θα πρέπει να έχει ετήσια δυναμικότητα m^ στρογγυλής ξυλείας κωνοφόρων - πλατυφύλων. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω στον Ν Δράμας υπάρχουν 21 πριστήρια μόνο το ένα απ αυτά έχει την δυναμικότητα άνω των 50.00θιη^, μία ^ Βιομηχανίες από το καταστατικό του Εμπορικού Επιμελητιιρίου της Δράμας (2001)

22 μονάδα από έα»ς πι^/έτος, τρεις μονάδες από έως m^/έτος και έντεκα μονάδες από έοος 4.999πι^/έτος. Η συνολική επεξεργαζόμενη ποσότητα ξύλου είναι πι^/έτος δηλαδή ο βαθμός απασχόλησης του εγκατεστημένου δυναμικού είναι 28,62%.^ Παραγωγή και δυνατότητες αξιοποίησης των δασικών προϊόντων από τα Δάση του Ν. Δράμας κι της ευρύτερης περιοχής (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θες/νίκης, Δεκέμβριος 1995 ΕΡΕΥΝΑ

23 2.5.2 Σγήμα : Οργάνωση κοοηοπλατείαα σε ποιστήριο 1 Αποθήκευση - ταξινόμηση κορμών σε 6 χώρους των 20Χ20μ. Γ έρανός 5τον. επί 2 σιδηροτροχιάς 3 Αλυσομεταφορέας κορμών 4 Ανιχνευτής μετάλλων 5 Μονάς καταγραφής με Η/Υ των ογκομετρικών στοιχειών κορμών Αλυσοπρίονας 6 ή δισκοπρίονας εγκάρσιάς τομής κορμών Αποφλοιωτής κορμών 7 8 Α λυσομεταφορέας διαλογής κορμών μήκους 200μ. 9 Γερανός 3,5 τον. Επί σιδηροτροχιάς 38 βάθρα 10 αποθήκευσης ταξινομημένων κορμών

24 2.5.2 ΕΜΠΟΤΙΣΜΟΣΞΥΛΟΥ-ΕΜΠΟΤΙΣΤΗΡΙΟ ΣΤΥΛΩΝ ΛΕΗ ΚΑΙ ΟΤΕ. ΣΤΡΩΤΗΡΩΝ κ.α. Ο εμποτισμός του ξύλου με διάφορες προστατευτικές ουσίες γίνεται με σκοπό την προστασία του ξύλου από βιολογικούς και άλλους παράγοντες, την ετημήκυνση της διάρκειας υπηρεσίας μετά την εγκατάσταση του στην οριστική του θέση και επομένως την οικονομικότητα των ξύλινων κατασκευών και την εξοικονόμηση πρώτων υλών σε ξύλο, ώστε η αντικατάσταση τους να γίνεται ανά μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα.^ Ο εμποτισμός του ξύλου γίνεται για να πολλαπλασιάσει τα χρόνια ζωής του ξύλου από 5-6 χρόνια σε χρόνια ή και περισσότερο. Σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις χρησιμοποίησης του ξύλου ένα είδος εμποτισμού ή προληπτικής προστασίας του είναι απαραίτητοι χειρισμοί ιδιαίτερα όμως σε περυιτώσεις δύσκολων συνθηκών χρησιμοποίησης (σε επαφή με το έδαφος, στο εξωτερικό τιεριβάλλον), ο εμποτισμός του ξύλου με διάφορες προστατευτικές ουσίες επιβάλλεται (π.χ. στύλοι Ο.Τ.Ε. και Δ.Ε.ίί. πάσσαλοι, στρωτήρες Ο.Σ.Ε., ξυλεία μεταλλείων, ξύλινα σπίτια, υπαίθριες ξύλινες κατασκευές κ.λ.π.). Αντικατάσταση μιας ξύλινης κατασκευής είναι δαπανηρή ενώ μια προληπηκή συντήρηση του ξύλου δεν ξεπερνά το 6-10% του συνολικού κόστους κατασκευής. Στο εμπόριο υπάρχει ποικιλία προστατευτικών χημικών ουσιών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν προληππκά και κατασταλτικό για την προσιασία του ξύλου. Λόγοι που σχετίζονται με την προστασία του περιβάλλοντος και την υγιεινή του ανθρώπου, ζώων και φυτών ετηβάλλουν την προσεκτική ετπλογή των ουσιών αυτών σε σχέση με την χρήση του ξύλου, της κατάλληλης μεθόδου εμποτισμού και της λήψης κατάλληλων μέτρων εφαρμογής τους στο ξύλο.^ Τέλος, το ξύλο χρειάζεται κατάλληλη προετοιμασία και χειρισμός πριν από τον εμποτισμό αλλά και μετά τον εμποτισμό και πριν από την χρήση.^ Παραγωγή και δυνατότητες αξιοποίησης των δασικών προϊόντων από τα Δάση του Ν. Δράμας κι της ευρύτερης περιοχής (Λριστοτέλειο Πανεπιστήμιο βες/νίκης, Δεκέμβριος 1995 ΕΡΕΥΝΑ

25 2.5.3 Η ΚΑ ΤΑΣΤΑΣΗΣΤΟΝ ΕΛΛΑΝΙΚΟ ΧΩΡΟ ΕΥΝΟΕΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ Οι συνθήκες του ελληνικού κλίματος ευνοούν την προσβολή του ξύλου από μύκητες, έντομα και από καιρικά φαινόμενα (ήλιος, υγρασία, αέρας). Συνεπώς η συντήρηση του ξύλου και των κατασκευών ξύλου είναι επιβεβλημένη και ειδικότερα ο προληπτικός εμποησμός με υδατοδιαλυτά άλατα και ελαιοδιαλυτά συντηρητικά. Η χρήση του εμποτισμένου ξύλου στην Ελλάδα είναι περιορισμένη σε σχέση με άλλες χώρες. Αυτό οφείλεται κυρίως στην έλλειψη της απαραίτητης οργάνωσης απόμερος της πολιτείας και στην έλλειψη γνώσης απόμέρος φορέων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν το εμποτισμένο ξύλο όπως μηχανικοί, εργολάβοι, οργάνωση τοπικής αυτοδιοίκηση, Ο.Τ.Ε., Δ.Ε.Η., Ο.Σ.Ε. κατασκευαστικές εταιρείες.^ Χρησιμοποιούμενες αέθοδοι εαποτισμού : Από τις μεθόδους με πίεση χρησιμοποιείται η μέθοδος τοιν πλήρων κυττάρων για εμποτισμό με άλατα, και η μέθοδος των κενών κυττάρων (μέθοδος Rueping) για εμποτισμό του ξύλου με πισέλαιο. Από τις μεθόδους χωρίς πίεση ευρεία είναι η χρησιμοποίηση της απλής μεθόδου επάλειψης με πινέλο, βούρτσα ή ρολό και λιγότερο συνηθισμένες οι μέθοδοι επάλειψης με ραντισμό και εμβάπτιση.^ Υπάργουσες εγκαταστάσεις : Στην χώρα μας λειτουργούν 5 μονάδες εμποτισμού ξυλείας υπό πίεση σε ειδικές εγκαταστάσεις κυλίνδρων, με υδατοδιαλυτά συντηρητικά. Οι μονάδες αυτές έχουν δυναμικότητα στο σύνολο πι^ πριστής ξυλείας το χρόνο με μια βάρδια εργασίας. Στι^ν πραγματικότητα καλύπτουν ανάγκες που δεν υπερβαίνουν τις S.OOOm^ τον χρόνο περίπου. Η υπολειτουργικότητα των μονάδων οφείλεται στην μικρή ζήτηση εμποτισμένης ξυλείας, που περιορίζεται σε θερμοκήπια, περιφράξεις, ξυλοκατασκευές υπαίθρου, προκατασκευασμένα οικήματα και ξυλεία οικοδομών. Η πρώτη εγκατάσταση μονάδας εμποτισμού με άλατα έγινε το 1960 από τη Δασική υπηρεσία στην Καλαμπάκα που είναι η μεγαλύτερη στη χώρα μας. ^ Παραγωγή και δυνατότητες αξιοποίησης των δασικών προϊόντων από τα Δάση του Ν. Δράμας κι της ευρύτερης περιοχής (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θες/νίκης, Δεκέμβριος 1995 ΕΡΕΥΝΑ)

26 Πίνακας Αναλυτική κατανοαή των αονάδων παοαναχνής τταλετών Κ Λ Α Σ Η Δ Υ Ν Α Μ ΙΚ Ο Τ Η Τ Α Σ Από ΣΥΝ/ΚΗ ΕΠΕΞ/ΝΗ ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΥΝΟΛΟ ΔΥΝ/ΤΗΤΑ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΕΡΓ/ΝΩΝ ΝΟΜΟΣ ΜΟΝΑΔΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ ΞΥΛΟΥ ΣΥΝΟΛΙΚΑ τεμ/έτος τεμ/έτος m (σ) τεμ/έτος τεμ/έτος ΕΒΡΟΥ ΡΟΔΟΠΗΣ 2 I ΔΡΑΜΑΣ ; ΚΑΒΑΑΑΣ ΣΕΡΡΩΝ ΘΕΣΜΙΚΗΣ ΗΜΑΘΙΑΣ ΚΙΑΚΙΣ ΠΕΑΑΗΣ ΚΟΖΑΝΗΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ 1 I ΓΡΕΒΕΝΩΝ ΙΩΑΝΝίΝΩΝ ΑΑΡΙΣΑΣ 12 I ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ I ΤΡΙΚΑΑΩΝ ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ 3 2 I ΦΩΚΙΔΑΣ ΕΥΒΟΙΑΣ ΑΧ ΑΙΑΣ ΗΑΕΙΑΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ ΑΡΓΟΛΙΔΑΣ ΛΑΚΩΝΙΑΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΛΕΣΒΟΥ I ΚΡΗΤΗ ΣΥΝΟΛΟ ΠΗΓΗ ;ΥΙ 1,1 Ε. 1993β ΜΟΝΑΔΑ ΠΑΛΛΕΤΩΝ Σε όλη την Μακεδονία λειτουργούν στο σύνολο 70 μονάδες τιαραγωγής τιαλετών με συνολική δυναμικότητα τεμ/έτος και εγκατεστημένη ισχύ KW. Η συνολικά ετιεξεργαζόμενη ποσότητα ξύλου είναι της τάξεως των κ.μ. ξυλείας και απασχολούνται 362 άτομα.^ Από τη συνολική αυτή δραστηριότητα ο Ν.Δράμας συγ^cεvτpώvει το 21,6% της δυναμικότητας παραγωγής σε επτά μονάδες, που επεξεργάζονται 8,140κ.μ. στρογγυλής ξυλείας το χρόνο, και εργάζονται 70 άτο.ια. Και οι επτά μονάδες είναι μικρού έως μέτριου μεγέθους, με ελάχιστο βαθμό αυτομαησμού.^ ^ Παραγωγή και δυνατότητες αξιοποίησιις των δασικών προϊόντων από τα Δάση του Ν. Δράμας κι της ευρύτερης περιοχής (Λριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θες/νίκης, Δεκέμβριος 1995 ΕΡΕΥΝΑ)

27 Πβοτεινόαενη μονάδη : Με βάση τα δεδομένα στον Νομό, στην ευρύτερη περιοχή και λαμβάνοντας υπόψη την υπάρχουσα τάση δραστηριοποίησης και οικονομικής ανάτιτυξης στην Μακεδονία και τις γειτονικές χώρες προς Βορρά, προτείνεται η ίδρυση σύγχρονης μονάδας παραγιογής παλετών, μέσης δυναμικότητα τιαλετών το χρόνο (230 ημέρες σε 2 βάρδιες).^ ΙΝΟΣΑΝΜΕΣ ΜΕΣΗΣ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑΣ Γενικά : Τα ελληνικά δάση λόγω της φύσης τους αλλά και της υποβάθμισης που έχουν υποστεί ή της μη ορθολογικής καλλιέργειας και αξιοποίηιτης τους παράγουν σε μεγάλο ποσοστό, που φθάνει το 70% της συνολικής παραγωγής, ξύλο μικρών διαστάσεων και χαμηλής ποιότητας που χαρακτηρίζεται ως καυσόξυλο ή ξύλο θρυμματισμού. Οι εφαρμοζόμενοι τρόποι εκμετάλλευσης των δασών μας, ιδιαίτερα ξύλου μικρών διαστάσεων, αποτελεί εθνική ανάγκη τόσο από οικονομική όσο και από περιβαντολλογικιί άποψη.^ Ξύλο μικρών διαστάσεων, και υπολείμματα κατεργασίας είναι τεχνικά κατάλληλα για την παραγωγή συγκολλημένων προϊόντων από μικρά ξυλοτεμαχίδια (μοριοσανίδες) ή από ίνες (ινοσανίδες). Ο θρυμματισμός ή αποίνωση και η συγκόλληση τους στην παραγωγή μοριοσανίδων ή ινοσανίδων επιτρέπει την αξιοποίηση του ξύλου μικρών διαστάσεων και χαμηλής ποιόπ^τας σε προϊόντα μεγάλης προστιθέμενης αξίας και ευρείας χρήσεως.^ Η παραγωγή μοριοσανίδων στην Ελλάδα υ^ρκαλύτττει την εγχώρια ζήτηση ενώ η εγχώρια παραγωγή (MDF) καλύπτει κατά 25% περίπου την εγχώρια ζήτηση. Η κατανάλωση μοριοσανίδων παγκοσμίως, αλλά και στην Ελλάδα παρουσιάζει στασιμότητα ενώ η κατανάλωση του MDF παρουσιάζει τίολύ μεγάλους ρυθμούς αύξησης. Το MDF ως προϊόν στην Ελλάδα παρουσιάζει επίσης και άλλα πολύ αξιόλογα πλεονεκτήματα : Υποκαθιστά σε πολλές χρήσεις την εισαγόμενη τροπική ξυλεία και τα αντικολλητά που παράγονται στην Ελλάδα από εισαγόμενες ακριβές πρώτες ύλες και αποτελεί τεχνικά και ποιοτικά σιιμαντικά καλύτερη και φθηνότερη πρώτη ύλη για την παραγωγή επίπλων και άλλων κατασκευών.^ Παραγωγή και δυνατότητες αξιοποίησης των δασικών προϊόντων από τα Δάση του Ν. Δράμας κι της ευρύτερης περιοχής (Λριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θες/νίκης, Δεκέμβριος 1995 ΕΡΕΥΝΑ)

28 3. ΤΑ ΑΛΣΗ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΔΡΑΜΑΣ Ο Νομός Δράμας βρίσκεται στη ανατολική Μακεδονία μεταξύ τιαν Νομών Σερρών, Καβάλας, Ξάνθης και της Ελληνοβουλγαρικής μεθορίου. Έχει έκταση περίπου 3,5 εκ. στρεμ. και ο πληθυσμός προσεγγίζει τις Θ κατοίκους. Σύμφωνα με την απογραφή του 1991 η κατανομή του πληθυσμού είναι: -αστικός πληθυσμός (1 Δήμος) κατοίκους (32,2%) -ημιαστικός πληθυσμός (7 Δήμοι ή 7 κοινότητες) κάτοικοι (21,6%) -αγροτικός πληθυσμός (58 κοινότητες) κατοίκους (39,2%) Από τους 66 Δήμους και κοινότητες οι 22 ανήκουν στην κατηγορία των πεδινών, οι 21 στην κατηγορία των ημιορεινών και οι 23 στην κατηγορία των ορεινών. 11 ανάπτυξη στο Νομό Δράμας μετά τον 2 παγκόσμιο πόλεμο καθυστέρησε πολύ να εκδηλωθεί λόγω πολλών γεγονότων και κυρίαις του μειωμένου ενδιαφέροντος της Πολιτείας για τον απομακρυσμένο αυτό Νομό από το κέντρο της εξουσίας. Αναπτυξιακές δραστηριότητες άρχισαν να εμφανίζονται πολύ αργότερα, αλλά όχι σε έντονο βαθμό ώστε ακόμη και σήμερα παρά τις φιλότιμες προσπάθειες που γίνονται τα τελευταία χρόνια από την πολιτεία να βρίσκεται η περιοχή Δράμας σε μη ικανοποιητική θέση από άποψη οικονομικής ευρακττίας. Παράγοντες που μπορούν να συμβάλλουν αποτελεσματικά στην ανάπτυξη του Νομού Δράμας, ανάλογα αφενός με τον βαθμό και τιιν έκταση των διαθέσιμων υλικών και μέσων και αφετέρου με την αύξηση των δραστηριοτήτων της ανθρώτπνης ενέργειας είναι επιγραμματικά οι εξής : Από τον πρωτογενή τομέα η γεωργία, η κτιινοτροφία, η ιχθυοκαλλιέργεια και τα δάση. Από τον δευτερογενή τομέα ο ορυκτός πλούτος, οι βιομηχανίες και βιοτεχνίες. Από τον τριτογενή τομέα η εκπαίδευση, η συγκοινωνία, ο τουρισμός και η υγεία. Βασικοί και ουσιώδεις όμως παράγοντες που θα συμβάλλουν θετικά στην ανάπτυξη του Νομού Δράμας είναι τα δάση και οι φυσικοί πόροι του ορεινού χώρου που καλύπτουν τα % της έκτασης του Νομού. Η ανάπτυξη αυτών είναι επιτακτική και βασικής προτεραιότητας για την βελτίωση των συνθηκών ζωής και εργασίας των κατοίκων ηις ορεινής περιοχής και του Νομού Δράμας γενικότερα. Ο Νομός Δράμας είναι ο πλουσιότερος σε δάση Νομός της χώρας με σπουδαιότερα αυτά του συμπλέγματος του Δυτικού Νέστου. Στο Νομό Δράμας υπάρχουν δάση και δασικές εκτάσεις που αναπτύσσονται από τον πεδινό προς το

29 ορεινό χώρο της ^ρω χής σε βαθμό και έκταση too επηρεάζονται αφενός από τις γεωλογικές και κλιματικές συνθήκες και αφετέρου από τις επιδράσεις της ανθρώτπνης ενέργειας. Απαντώνται όλες σχεδόν οι μορφές Δασών που μττορούν να συναντηθούν στον Ελλαδικό χώρο. Η χλωρίδα της περιοχής είναι πολύ πλούσια σε φυτικά είδη (πάνω από 1.000) και περιλαμβάτ^ει πολλά ενδημικά της βαλκανικής Χερσονήσου αλλά και σπάνια ως μοναδικά για την Ελλάδα φυτά. Η Ελατιά με τα μοναδικά στην χώρα δάση Ερυθρελάτης και σημύδας, το απαλλαγμένο από ανθρώπινες επεμβάσεις Παρθένο Δάσος Φρακτού και τα αγριολούλουδα του Φαλακρού είναι μερικά από τα αξιόλογα δασικά οικοσυστήματα που χαρακτηρίζουν τον Νομό.^ 3.2 Τα δάση του Νοαού. Τα δάση του Νομού Δράμας είναι τα σημαντικότερα της χώρας μιας και αποτελούν αξιόλογη πηγή για την Εθνική μας οικονομία. Η συνολική έκτασιι των δασών και δασικών εκτάσεων ανέρχεται σε στρεμ. (δηλαδή το 80% περίπου της συνολικής έκτασης του Νομού), από τα οποία τα παραγωγικά δάση, με πλούσια ποικιλία δασοπονικών ειδών και με υψηλή παραγωγικότητα, είναι περίπου στρέμματα. Οι δυνατότητες παραγωγής ετήσιου λήμ),ιατος είναι κ.μ ξυλώδη όγκου, με βάση εγκεκριμένες διαχειριστικές μελέτες και μπορεί να φτάσει τις κ.μ ( με την καλλιέργεια των δασοσυστάδων, την βελτίωση των υποβαθμισμένων δασών κ.λ.π) Ενδεικτικά για ττ ν παραγωγικότητα των δασών μας, αναφέρουμε τα εξής : Το 1984 είχαμε το 12% της Ελληνικής παραγωγής ( κ.μ / κ.μ.) ενώ δαπανήσαμε για την εκμετάλλευση τους το 10% των συνολικών σχετικών δαπανών για την χώρα. Η διάθεση των δασικών προϊόντων στο εμπόριο για την ίδια χρονιά κάλυψε το 23% των διατεθείσων ποσοτήτων σε όλη τη χώρα. Τα τελευταία τρία χρόνια η παραγωγή σε σχέση με τις διατεθείσες πιστώσεις σε βασικά έργα υποδομής ( όπως δασική οδοποιία) και εκμετάλλευσης των δασών στο Νομό έχει ως εξής Έρευνα δασολόγων του Ν. Δράμας ΟΔΗΓΟΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΔΡΑΜΑΣ

30 Έτος Πιστώσεις για την δασική οδοποιία Πιστώσεις για την εκμετάλλευση δασών Παραγωγή δασικών προϊόντων δρχ δρχ κ.μ δρχ δρχ κ.μ δρχ δρχ κ.μ. Από τα ανωτέρω στοιχεία φαίνεται, ότι η ετήσια παραγωγή που πραγματοποιήθηκε την τριετία παρά την αύξηστ] που παρουσιάζεται σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, ήτανε χαμηλότερη των δυνατοτήτων των δασών μας. Αυτό οφείλεται στους πιο κάτω λόγους; 1. Στο ολιγάριθμο δασικό προσωπικό, παρά τη σχετική αύξηση τα τελευταία χρόνια. 2. Στο ότι τα δάση μας δεν είναι πλήρως προσπελάσιμα, καθότι δεν έχει ολοκληρωθεί το οδικό δίκτυο. * 3. Σης ανεπαρκείς ακόμη πιστώσεις, για την εκμετάλλευση των δασών (υλοτομικές εργασίες κ.λ.π) με αποτέλεσμα την μειωμένη, σε σχέση με τις δυνατότητες παραγωγής, τη στιγμή που η χώρα μας είναι ελλειμματική σε δασικά προϊόντα (3 πηγή εκροής συναλλάγματος π.χ για το 1983 δις δρχ.) και τα έσοδα από την πώληση τους, ανέρχονται, στο Νομό, σε διπλάσιο σχεδόν ποσό σε σχέση με τις διατεθείσες συνολικά πιστώσεις για την εκμετάλλευση.* Αποτέλεσμα όλων αυτών θα είναι: 1. Αύξηση, ποσοτικά και ποιοτικά της παραγωγής. 2. Αύξηση των εσόδων (με συντελεστή απόδοσης - έσοδα από πωλήσεις / δαπάνες εκμετάλλευση περίπου 2/1, που είναι ο μεγαλύτερος στην Ελλάδα). 3. Εξασφάλισιι εργασίας στους δασικούς συνεταιρισμοιίς, μικροεπαγγελματίεςμικροεπιχειρηματίες και γενικά δημιουργία ευκαιριών εργασίας στους περίοικους του δάσους, και 4. Εξασφάλισης διατήρησης προστατευτικών, υδρονομικών, υδρολογικών, αισθητικών, υγιεινών, τουριστικών κ.λ.π επιδράσεων του εδάιρους.* ΟΔΗΓΟΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΔΡΑΜΑΣ