Ιχνηλατώντας τα Μυστικά του Σύμπαντος

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Ιχνηλατώντας τα Μυστικά του Σύμπαντος"

Transcript

1 Ιχνηλατώντας τα Μυστικά του Σύμπαντος Τα πιο πρόσφατα αποτελέσµατα από το CERN Χαρά Πετρίδου Καθηγήτρια Φυσικής, Α.Π.Θ. Εγκαίνια Έκθεσης CERN Καβάλα, 10 Φεβρουαρίου 20121

2 Το LHC είναι το µεγαλύτερο Επιστηµονικό Εγχείρηµα του ανθρώπου που θα µας αποκαλύψει τα Μυστικά της Αρχής του Σύµπαντος 2

3 Περιεχόµενα Η Γνώση µας για τον Kόσµο σήµερα Το LHC και τα Πειράµατα στο CERN Τι ψάχνουµε-τα αναπάντητα ερωτήµατα Το σωµατίδιο Higgs Υπάρχουν άλλες διαστάσεις στη φύση? Η Σκοτεινή ύλη Μετά από δύο χρόνια λειτουργίας του επιταχυντή... Τι µαθαίνουµε απο την παρατήρηση των σωµατιδίων? Τι µάθαµε για το σωµατίδιο Higgs Αντί Συµπεράσµατος 3

4 Την Ιστορία του Σύµπαντος την Διαβάζουµε µε τα Τηλεσκόπια και τα Διαστηµόπλοια Βλέπουµε το Νεαρό Σύµπαν των ετών! 4

5 Η Ιστορία του Σύµπαντος Το LHC αντιστοιχεί στίς συνθήκες εδώ Με τους επιταχυντές µελετάµε το Νεογένητο Σύµπαν: Δισεκατοµµυριοστό του δευτερολέπτου! 5

6 Ταξίδι σε συνθήκες πρώιµου σύµπαντος Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων (LHC) στο CERN: 14 TeV ~ sec Σηµείωση: 1 TeV = 1000 GeV = ενέργεια όση η µάζα 1000 πρωτονίων 6

7 Το απειροστό συναντάει το απειρο! Μελετώντας το απειροστό παίρνουµε πληροφορίες για απειρο! 7

8 Φυσική Στοιχειωδών Σωµατιδίων είναι ο σύγχρονος τρόπος µιας προσπάθειας αιώνων, του ανθρώπου, να κατανοήσει τους Νόµους της Φύσης Εd Witten Δημόκριτος ( π.Χ): Η ύλη είναι ά-τομα στον κενό χώρο Αριστοτέλης ( π.χ): Ό χώρος είναι ένα συνεχές ύλης Πως µελετούµε τα σωµατίδια και τις δυνάµεις που ασκούνται µεταξύ τους? 8

9 Μετά από ~100 χρόνια πειραµάτων σκέδασης 1 m (µέτρο) 1/1,000,000,000 μόρια ηλεκτρόνια νετρόνια πυρήνας πρωτόνια H 2 0 άτομα κουάρκς 1/10 1/10,000 1/10 1/10,000 9

10 Μετά από ~100 χρόνια πειραµάτων σκέδασης 1 m (µέτρο) 1/1,000,000,000 μόρια ηλεκτρόνια νετρόνια πυρήνας πρωτόνια H 2 0 άτομα Hλεκτρόνια και κουάρκ: δε βλέπουμε δομή - θεμελιώδη κουάρκ 10

11 Υπάρχουν και δυνάμεις Τα σωματίδια αισθάνονται το ένα το άλλο αλληλεπιδρούν με διάφορες δυνάμεις ανταλλάσοντας ειδικά σωματίδια που είναι οι φορείς της δύναμης 11

12 Υπάρχουν και δυνάμεις Τα σωματίδια αισθάνονται το ένα το άλλο αλληλεπιδρούν με διάφορες δυνάμεις ανταλλάσοντας ειδικά σωματίδια που είναι οι φορείς της δύναμης 12

13 Υπάρχουν και δυνάμεις Τα σωματίδια αισθάνονται το ένα το άλλο αλληλεπιδρούν με διάφορες δυνάμεις ανταλλάσοντας ειδικά σωματίδια που είναι οι φορείς της δύναμης Τα φορτισμένα σωματίδια ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΟΥΝ μεταξύ τους: έλκονται ή απωθούνται ανταλλασοντας μεταξύ τους φωτόνια Το φωτόνιο (γ) είναι ο φορέας της ηλεκτρομαγνητικής δύναμης 13

14 Μετά από ~100 χρόνια πειραµάτων σκέδασης Οι δοµικοί λίθοι της ύλης! Φορείς των δυνάμεων κουάρκ Λεπτόνια 3 γενιές σωματιδίων ύλης Οι τρείς Οικογένειες 14

15 Οι τέσσερεις Δυνάµεις στη Φύση βαρύτητα βαρυτόνιο ασθενείς W+, W-, Z0 ηλεκτρομα γνητισμός φωτόνιο ισχυρές γκλουόνιο Οι φορείς των δυνάµεων 15

16 Σήµερα πως µελετούµε τους Νόµους και τις δυνάµεις της Φύσης? Με τους επιταχυντές...μια ιστορία των τελευταίων 80 χρόνων! Tο 1930 o Ernest Lawrence κατασκευάζει το πρώτο κύκλοτρο σε µέγεθος τραπεζιού και κόστος 25 $! Ένας γραµµικός επιταχυντής του 1960 (ενέργειας 2MeV) Σήµερα, µετά από δρόµο µακρύ κατασκευάσαµε το LHC στην υπόγεια σήραγγα του CERN µε κόστος ~ 2 Δις ευρώ! (3.5ΤeV πρωτόνια) 16

17 Πως το πετυχαίνουµε? Ο Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων (LHC) είναι η Θερµότερη Γωνιά του Γαλαξία µας Ένας γραµµικός επιταχυντής του 1960 (ενέργειας 2MeV)... και Ο ψυχρότερος δακτύλιος στο Σύµπαν? 1.9 Κ (CMBR 2.7 K) 17

18 Οι συγκρούσεις των πρωτονίων στο LHC Τα πρωτόνια που συγκρούονται στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων (LHC), προκαλούν θερµοκρασίες φορές µεγαλύτερες του ήλιου σε µιά απειροελάχιστη περιοχή στο χώρο. Ισοδυναµεί µε θερµοκρασία δισεκατοµµυριοστά του δευτερολέπτου µετά το Βig Bang 18

19 Πως µελετούµε τους Νόµους και τις δυνάµεις της Φύσης σηµερα?...και µε Σύνθετους Ανιχνευτές Ο Ανιχνευτής CMS 19

20 Ο Ανιχνευτής ATLAS Ο ανιχνευτής ATLAS - µια πενταόροφη πολυκατοικία! 20

21 Τέσσερα κύρια πειράµατα γίνονται στη σήραγγα του LHC: σε 100 µέτρα βάθος Η ενέργεια σύγκρουσης των πρωτονίων είναι 7τρις εκατοµύρια µπαταρίες του 1 Volt! Δύο δέσµες µε ~300 τρισεκατοµ. πρωτόνια (3000 δεσµίδες των 100 δις) ταξιδεύουν µε ταχύτητα % του φωτός, Kάνουν ~11000 φορές το δευτερόλεπτο τον γύρο του επιταχυντή (27km περίµετρος) και συγκρούονται κάθε φορά στο κέτρο των 4 πειρ. 21

22 Οι Συγκρούσεις των πρωτονίων στο LHC Η μάζα είναι μια μορφή ενέργειας E = mc 2 ενέργεια μάζα c = ταχύτητα του φωτός Για να µάθουµε κάτι από τις συγκρούσεις αυτές χρειαζόµαστε ανιχνευτές για: - Να μετρήσουμε την ενέργεια και την ορμή των σωματιδίων που παράγονται στις συγκρούσεις - Να ταυτοποιήσουμε το είδος των σωματιδίων 22

23 ...Μετά από 2 χρόνια θριάµβου στο LHC... Αν τα γράφαµε σε CD θα φτάνανε στην άκρη της ατµόσφαιρας! (~ 20 Km) ένα βουνό από δεδοµένα! Ισοδυναµούν µε 10 χρόνια λειτουργίας του επιταχυντή στο Fermilab! 23

24 Τι µαθαίνουµε από τα δεδοµένα αυτά? Τι είναι η µάζα? Σκοτεινή ύλη Αντιύλη Τα Aναπάντητα Ερωτήµατα Γιατί τα σωµατίδια έχουν µάζα? Υπάρχει το Higgs? Μήπως ζούµε σε χώρο πολλών διαστάσεων? Υπάρχουν άλλες δυνάµεις στη Φύση? Ζουµε σε χώρο πολλών διαστάσεων? Υπάρχουν Mini-µελανές οπές? Γιατί το Σύµπαν µας αποτελείται κυρίως από σκοτεινή ύλη? Που πήγε η αντιύλη στο Συµπαν µετά την µεγάλη έκρηξη? 24

25 Γιατί τα σωµατιδια έχουν µάζα? και µάλιστα τόσο διαφορετικές µάζες? Μια πιθανή απάντηση είναι ο Μηχανισµός Higgs που προβλέπει την ύπαρξη του σωµατιδίου Higgs (Θεωρία 1964) Οι µάζες των κουάρκ Peter Higgs To πεδίο Higgs, αν υπάρχει, γεµίζει το σύµπαν και τα σωµατίδια που αλληλεπιδρούν µαζί του αποκτούν µάζα! Μεγάλη ή µικρή ανάλογα µε την αλληλεπίδραση 25

26 Μήπως ζούµε σε Χώρο Πολλών Διαστάσεων? (Extra Dimensions) Προκύπτει φυσικά στη Θεωρία χορδών (string theory) Προβλέπει τον σχηµατισµό µιας Η ακροβάτης κινείται Μικρής Μελανής Οπής! σε µιά διάσταση, ΑΛΛΑ το έντοµο σε δύο! ΜΟΝΟ που η µια από τις δυό διαστάσεις είναι ΠΟΛΥ µικρή Αν υπάρχουν θα είναι ΠΟΛΥ µικρές! 26

27 H Σκοτεινή Υλη στο Σύµπαν Οι Αστρονόµοι λένε ότι υπάρχει µεγάλη ποσότητα σκοτεινής ύλης σε Γαλαξίες και Σµήνη Γαλαξιών Η Σκοτεινή ύλη ΔΕΝ εκπέµπει ηλεκτροµαγνητική ακτινοβολία και άρα ΔΕΝ µπορούµε να την δούµε! Την καταλαβαίνου ΜΟΝΟ λόγω βαρύτητας Τα Υπερσυµµετρικά Σωµατίδια Η ύλη που βλέπουµε ΜΟΝΟ 4% Θα µπορούσαν να είναι η απάντηση 27

28 Υπερσυµµετρία SUperSYmmetry - SUSY Προτείνει συµµετρία ανάµεσα στην ύλη (Φερµιόνια) και τις δυνάµεις (Mποζόνια) Tα Kαθιερωµένα σωµατίδια Kίνητρο η ενοποίηση ύλης και δυνάµεων η επίλυση προβληµάτων στο Καθιερωµένο Πρότυπο (αποκλίσεις στη µάζα του Higgs) Τα Υπερσσυµµετρικά (SUSY) Κάθε σωµάτιο µε σπιν s έχει το Υπερσυµµετρικό του ζευγάρι µε σπιν ~ s-1/2 q (s=1/2) q (s=0) squark ~ g (s=1) g (s=1/2) gluino 28

29 Πως θα δούµε το Higgs? Πως θα δούµε αν ζούµε σε χώρο πολλών διαστάσεων? Πως θα καταλάβουµε αν υπάρχει η υπερσυµµετρία? Η Σκοτεινή Ύλη? µε το LHC Τα σωµατίδια που δεν ανήκουν στον κόσµο µας παράγονται κατά τις συγκρούσεις και διασπώνται ακαριαία Παρατηρούµε τα σωµατίδια που προέκυψαν από τη διάσπαση... τα παιδιά τους! Ζούν πολύ και τα βλέπουµε επειδή αλληλεπιδρούν µε τους ανιχνευτές µας Στους ανιχνευτές µας βλέπουµε : Ηλεκτρόνια, Φωτόνια, Μιόνια, Κουάρκς Πίδακες Αδρονίων 29

30 Πως αναζητούµε το Higgs? ένα παράδειγµα Τι βλέπει ο ανιχνευτής µας στο σηµείο της σύγκρουσης! Η εικόνα όλου του ανιχνευτή Σε µία εγκάρσια τοµή 30

31 Πως αναζητούµε το Higgs? ένα παράδειγµα Μετά την ταυτοποίηση όλων των σωµατιδίων που παράγονται σ άυτή τη µία σύγκρουση βλέπουµε αν στη συγκεκριµένη σύγκρουση δηµιουργήθηκε ένα σωµατίδιο Higgs: E = mc 2 H εικόνα αντιστοιχεί σε ένα σωµατίδιο που πιθανόν να είναι Higgs! Δε θα το µάθουµε ποτέ!! 31

32 Πως αναζητούµε το Higgs? ένα παράδειγµα Το Higgs µόλις παραχθεί θα διασπασθεί ακαριαία! Ανάλογα µε το τι µάζα έχει, τα τελικά του προϊόντα θα είναι διαφορετικά. Η θεωρία ΔΕΝ προβλέπει την µάζα του! LHC Higgs cross-section working group, 2010, arxiv: Αναζητούµε στον ανιχνευτή µας όλους τους τρόπους διάσπασης για κάθε περιοχή πιθανής µάζας του Higgs 125 GeV 32

33 Αναζητώντας το σωµατίδιο Higgs Το καθιερωµένο πρότυπο δεν µας λέει πόση είναι η µάζα του Higgs, αλλά ποιά είναι η πιθανότητα παραγωγής του σαν συνάρτηση της µάζας του. Αριθμός γεγονότων ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Μάζα του συστήματος των 4 μιονίων 33

34 Πως αναζητούµε το Higgs? ένα παράδειγµα Αν το Higgs διασπάται σε δύο φωτόνια: Αναζητούµε στον ανιχνευτή µας όλα τα γεγονότα που έχουν δύο φωτόνια και υπολογίζουµε την µάζα τους Όλα τα δεδοµένα του 2011! Το Higgs είναι πολύ σπάνιο:...πρέπει να το διαχωρίσουµε από το θόρυβο! Ελέγχουµε άν έχουµε πλεόνασµα γεγονότων σε κάποια περιοχή Σε 10 τρις εκατ. γεγονότα µπορεί να υπάρχει 1 Higgs! 34

35 Αναζητώντας το σωµατίδιο Higgs Το καθιερωµένο πρότυπο δεν µας λέει πόση είναι η µάζα του Higgs, αλλά ποιά είναι η πιθανότητα παραγωγής του σαν συνάρτηση της µάζας του. Είµαστε 95% σίγουροι ότι το Higgs δεν είναι βαρύτερο από ~132 GeV Επίσης, υπάρχει µια συγκέντρωση γεγονότων που συµφωνούν µε την υπόθεση ότι το Higgs έχει µάζα ~ 125 GeV Αλλά υπάρχει ακόµα αρκετή πιθανότητα αυτά τα παραπανίσια γεγονότα να είναι µια στατιστική έξαρση από γεγονότα υποβάθρου... 35

36 Πως αναζητούµε το Higgs? ένα παράδειγµα Αν το Higgs διασπάται σε 4 ηλεκτρόνια ή µιόνια: Αναζητούµε στον ανιχνευτή µας όλα τα γεγονότα που έχουν 4 ηλεκτρόνια ή µιόνια και υπολογίζουµε την µάζα τους Όλα τα δεδοµένα του 2011! Το Higgs είναι πολύ σπάνιο:...πρέπει να το διαχωρίσουµε από το θόρυβο! Σε 10 τρις εκατ. γεγονότα µπορεί να υπάρχει 1 Higgs! Ελέγχουµε άν έχουµε πλεόνασµα γεγονότων σε κάποια περιοχή 36

37 Τα αποτελέσµατα από το ATLAS για το Higgs µε ΟΛΑ τα δεδοµένα του 2011! Οι ΠΡΩΤΟΙ που τα βλέπετε! Τα δηµοσιεύσαµε 7 Φεβρουαρίου... Αποκλείονται µάζες του Higgs: GeV, GeV και GeV GeV Μόνο η περιοχή πάνω από την κόκκινη γραµµή ΔΕΝ µπορεί να αποκλειστεί! 37

38 Τι έχουµε µάθει για το Higgs? µέχρι σήµερα? Tι προκύπτει από την συνδυασµένη στατιστική ανάλυση των δύο πειραµάτων για όλες τις πιθανές µάζες και όλους τους ανιχνεύσιµους τρόπους διάσπασης Μόνο η περιοχή πάνω από την κόκκινη γραµµή ΔΕΝ µπορεί να αποκλειστεί! 38

39 Πέρα από το LHC: Τα γρήγορα νετρίνα Πρόσφατα µετρήθηκαν νετρίνα στο πείραµα OPERA (Gran Sasso-Italy) να φτάνουν από το CERN (730km µακριά, µέσα από την γή) γρηγορότερα από την ταχύτητα του φωτός κατά περίπου 20 εκατοµυριοστά της ταχύτητας του φωτός! Τα νετρίνα είναι ουδέτερα σωµατίδια, µε ελάχιστη µάζα και αλληλεπιδρούν σπάνια µε την ύλη 39

40 Πέρα από το LHC: Τα γρήγορα νετρίνα Αν τα πειραµατικά αποτελέσµατα επιβεβαιωθούν οι συνέπειες στους Νοµους της Φύσης θα είναι συναρπαστικές Νετρίνα από το CERN στο Gran Sasso. Μήπως κόβουν δρόµο από κάποια επιπλέον διάσταση, µή αντιληπτή από µάς;;!! Η απόσταση (730km) είναι γνωστή µε ακρίβεια 20 cm! και ο χρόνος άφιξης των νετρίνων µε ακρίβεια 10ns 40

41 Αντί Συµπεράσµατος... Η έρευνα για την κατανόηση των Νόµων της Φύσης βρίσκεται σήµερα στο απόγειό της! Οι απαντήσεις της Φυσικής όποιες κι αν είναι: για την ύπαρξη του Higgs, για την ύπαρξη άλλων δυνάµεων στη φύση, για την ύπαρξη επιπλέον διαστάσεων θα διαµορφώσουν, µέσα στην επόµενη δεκαετία, τον τρόπο που σκεπτόµαστε Η Ελλάδα και το Πανεπιστήµιό µας, ειδικώτερα, συµµετέχει ενεργά σ αυτό το γίγνεσθαι. (βλ. επόµενη οµιλία) Το πολυτιµο αυτό κεφάλαιο είναι στα χέρια της Νέας Γενιάς, που αξίζει να το αξιοποιήσει και να συνεχίσει σ αυτή την πρόκληση Η έκθεση του CERN που βρίσκεται σήµερα εδώ είναι µια πρώτη ευκαιρία για να προβληµατιστείτε για την αξία και την σπουδαιότητα της έρευνας 41

42 Από την... Πρώτη Μέρα του LHC το ΑΠΘ, µαζί µε τα άλλα Ελληνικά Πανεπιστήµια & ΤΕΙ ήταν Παρόν! 42

43 ...Πληθώρα δηµοσιευµένων αποτελεσµάτων στο ATLAS µε την συµβολή του ΑΠΘ! Relative E Di-muon Candidates / ( GeV ).4 ATLAS Preliminary 1 L = 6.4nb 0.2 Opposite Sign MU0 Barrel+Endcaps 1 + µ - ) [nb/gev] dy*br(j/ µ T /dp d entries / 2 GeV J/ p [GeV] T ATLAS Preliminary s = 7 TeV -1 L dt = 41 pb m 4 µµ [GeV] (Pythia+NRQCD) x0.1 Spin-alignment uncertainty 0.4 ATLAS Preliminary -1 L = 6.4 nb 0.2 MU0 Barrel Muon p [GeV] T ATLAS Preliminary -1 L int = 9.5 nb ATLAS Preliminary 1.50 y <2.25 J/ 0.75 y <1.50 J/ 0.00 y <0.75 J/ } x J/ p [GeV] T entries / ATLAS Preliminary L = 6.4 nb TeV data Monte Carlo Simulation MC statistical error averaged over all bins p [GeV] T 120 (GeV) T J/ p Data: 2010 Fit projection Fit projection of bkg. N J/ = ± 1000 µ = ± GeV J/ J/ = 65 ± 1 MeV Entries/0.080 [GeV] L = 6.4 nb TeV data 100 Monte Carlo Simulation 50 MC statistical error averaged over all bins 1.2 ATLAS Preliminary p > 3 GeV 1.3 < < s= 7 TeV 0.6 Ldt = 3.1 pb 0.4 CB+ST MC Chain 1 CB+ST Data Chain CB MC Chain 1 CB Data Chain p [GeV] y Data: ratio of non-prompt to prompt 8 5 J/ Pythia+NRQCD Reconstructed 4 ATLAS Preliminary J/ candidate map L int = 17.5 nb 2 2 ATLAS } x100 Preliminary L = nb int } x10 (Absolute) 0.3 J/ rapidity d (bb J/ )/d (pp J/ ) Efficiency ATLAS Preliminary 7 TeV data: Opposite Sign Monte Carlo Simulation Χαρά Πετρίδου Entries / (30 MeV) L int Entries / (30 MeV) Κώστας Κορδάς J/ p (GeV) T 40-1 = 6.4 nb 20 Βασιλική Κούσκουρα J/ Mass [GeV] ATLAS Preliminary T s = 7 TeV -1 L dt = 3.4 pb -1 ATLAS Preliminary s = 7 TeV L dt = 3.4 pb m J/ K (MeV) [GeV] T p Entries/0.05 GeV m B ± = ± 2.5 (stat.) MeV = 39 ± 3 (stat.) MeV N B ± = 283 ± 22 (stat.) + + J/ (µ µ )K + J/ (µ µ )K L xy > 300 µm s= 7 TeV p [GeV] Ldt = 3.1 pb T ATLAS Preliminary 0.55 CB Simulation 0.4 CB+ST MC Chain s = 7 TeV L dt = 3.1 pb 0.5 CB+ST Data Chain p > 3 GeV CB MC Chain 1 3 < p 4 GeV ATLAS Preliminary T CB Data Chain < 1.1 Data 2010 ( s = 7 TeV) Unmatched W µ QCD ATLAS Preliminary probe p > 3 GeV p [GeV] Z µµ <0.1 T W Z s= 7 TeV tt Ldt = 3.1 pb CB Gaussian+quadratic fit Matched probe 1000 CB+ST Efficiency L xy > 300 µm m J/ K ATLAS Preliminary Δήµος Σαµψωνίδης Efficiency Relative Efficiency Efficiency Gaussian+quadratic fit 0.4 p > 6 GeV T s= 7 TeV 0.2 CB+ST MC Chain 1-1 Ldt = 3.1 pb CB+ST Data Chain q 0.4 ± (MeV) -1 L = 6.4 nb ATLAS Preliminary CB MC Chain CB MU0 Data Barrel Chain 1 Efficiency GeV 8 < p 10 < 6 GeV T 12 p > 3 GeV Muon p [GeV] T 1.2 ATLAS Preliminary p > 3 GeV 2.0 < < s= 7 TeV Ldt = 3.1 pb CB+ST MC Chain 1 CB+ST Data Chain CB MC Chain CB Data Chain p [GeV] T ATLAS Preliminary 0.75 p > 3 GeV < < Efficiency Entries / 2.5 GeV CB+ST MC Chain 1 0 CB+ST Data Chain CB MC Chain 1 m [GeV] CB Data Chain p [GeV] T Entries / 2.5 GeV ATLAS Preliminary s= 7 TeV Ldt = 3.1 pb q ATLAS Preliminary 3 10 Ιωάννης Νοµίδης Δηµήτρης Ηλιάδης L dt=37 pb 10 Entries / 2.5 GeV ATLAS Preliminary Data 2010 ( s = 7 TeV) W µ QCD L dt = 35 pb Z µµ W Z tt E T [GeV] Entries / 2.5 GeV Entries/2.5 GeV -1 Data 2010 ( s= 7 TeV) Z ee QCD Z W e tt L dt=3.14 pb m T [GeV] ATLAS Preliminary Data 2010 ( s=7 TeV) -1 L dt = 3.37 pb Z µµ tt Z QCD W µ 100 Data 2010 ( s= 7 TeV) 50 Z ee ATLAS Preliminary L dt=3.14 pb Δηµήτρης Κυριαζόπουλος Ντίνος Μπαχάς 43-1 ATLAS Prelimina m ee [GeV] Entries / 5 GeV Data 2010 ( Z ee QCD Z W e tt Ανδρέας Πετρίδης ATLAS Preliminary -1 L dt = 3.11 pb Ηλέκτρα Χρηστίδη [GeV] m T s= 7 T E T [G

44 Spare Slides 44

45 Πως αναζητούµε το Higgs? ένα παράδειγµα Αν το Higgs διασπάται σε 4 ηλεκτρόνια: Αναζητούµε στον ανιχνευτή µας όλα τα γεγονότα που έχουν 4 ηλεκτρόνια και υπολογίζουµε την µάζα τους Το Higgs είναι πολύ σπάνιο:...πρέπει να το διαχωρίσουµε από το θόρυβο! Σε 10 τρις εκατ. γεγονότα µπορεί να υπάρχει 1 Higgs! Ελέγχουµε άν έχουµε πλεόνασµα γεγονότων σε κάποια περιοχή 45

46 Το Πείραµα ATLAS στο ΑΠΘ Ο στόχος-πρόκληση : Να ανακάλυψουµε το σωµατίδιο Higgs ή νέα σωµατίδια Higgs -> 2e+2µ + MinBias 46

47 Το Πείραµα ATLAS στο ΑΠΘ Ο στόχος-πρόκληση : Να ανακάλυψουµε το σωµατίδιο Higgs ή νέα σωµατίδια Πως από αυτό Higgs -> 2e+2µ + MinBias 46

48 Το Πείραµα ATLAS στο ΑΠΘ Ο στόχος-πρόκληση : Να ανακάλυψουµε το σωµατίδιο Higgs ή νέα σωµατίδια Πως από αυτό Higgs -> 2e+2µ + MinBias Θα βρούµε αυτό 46

49 Πως φαίνονται Ηλεκτρόνια, Φωτόνια, 47

50 Η Ενοποίηση των Αλληλεπιδράσεων 48

51 Οι Συγκρούσεις στο LHC σήµερα Παρατηρήθηκε για πρώτη φορά στις συγκρούσεις Pb-Pb η αναµενόµενη κατάσταση της ύλης-φάση: quark-gluon πλάσµα! 49

52 Οι δύο περιοχές στην Έρευνα της Φυσικής Η Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων μελετά το απειροστό Η Αστροφυσική μελετά το άπειρο Μικροσκόπια Κιάλια Οπτικά Τηλεσκόπια Ραδιοτηλεσκόπια Επιταχυντές Σωµατιδίων & Ανιχνευτές Γυµνό µάτι

Εκλαϊκευτική Ομιλία. Θεοδώρα. Παπαδοπούλου, Ομ. Καθηγήτρια Φυσικής, ΕΜΠ Μέλος του Συμβουλίου Πελοποννήσου. Ημερίδα CERN Τρίπολη, 13 Νοεμβρίου 2013

Εκλαϊκευτική Ομιλία. Θεοδώρα. Παπαδοπούλου, Ομ. Καθηγήτρια Φυσικής, ΕΜΠ Μέλος του Συμβουλίου Πελοποννήσου. Ημερίδα CERN Τρίπολη, 13 Νοεμβρίου 2013 Εκλαϊκευτική Ομιλία Θεοδώρα. Παπαδοπούλου, Ομ. Καθηγήτρια Φυσικής, ΕΜΠ Μέλος του Συμβουλίου Πελοποννήσου Ημερίδα CERN Τρίπολη, 13 Νοεμβρίου 2013 1 Περιεχόμενα Η γνώση μας για τα Στοιχειώδη Σωματίδια σήμερα

Διαβάστε περισσότερα

Σοιχεία Πυρηνικής Φυσικής και Στοιχειωδών Σωματιδίων 5ο εξάμηνο Μάθημα 1

Σοιχεία Πυρηνικής Φυσικής και Στοιχειωδών Σωματιδίων 5ο εξάμηνο Μάθημα 1 Σοιχεία Πυρηνικής Φυσικής και Στοιχειωδών Σωματιδίων 5ο εξάμηνο 2013-14 Τμήμα T3: Κ. Κορδάς & Χ. Πετρίδου Μάθημα 1 α) Ύλη, τρόπος διαβάσματος και εξέτασης β) Εισαγωγή στο αντικείμενο - Πείραμα Rutherford,

Διαβάστε περισσότερα

To CERN (Ευρωπαϊκός Οργανισµός Πυρηνικών Ερευνών) είναι το µεγαλύτερο σε έκταση (πειραµατικό) κέντρο πυρηνικών ερευνών και ειδικότερα επί της σωµατιδι

To CERN (Ευρωπαϊκός Οργανισµός Πυρηνικών Ερευνών) είναι το µεγαλύτερο σε έκταση (πειραµατικό) κέντρο πυρηνικών ερευνών και ειδικότερα επί της σωµατιδι To CERN (Ευρωπαϊκός Οργανισµός Πυρηνικών Ερευνών) είναι το µεγαλύτερο σε έκταση (πειραµατικό) κέντρο πυρηνικών ερευνών και ειδικότερα επί της σωµατιδιακής φυσικής στον κόσµο. Η ίδρυσή του το έτος 1954

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΩΜΑΤΙΔΙΑΚΗ ΦΥΣΙΚΗ Η ΕΝΑ ΤΑΞΕΙΔΙ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ ΜΕΧΡΙ... ΤΗΝ ΜΕΓΑΛΗ ΕΚΡΗΞΗ!! ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Ν. ΓΑΖΗΣ Καθηγητής Φυσικής Στοιχειωδών Σωματιδίων, ΕΜΠ Αναπληρωτής Εθνικός Εκπρόσωπος στο CERN ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

www.cc.uoa.gr/~dfassoul/syghroni_fysiki.html

www.cc.uoa.gr/~dfassoul/syghroni_fysiki.html Σύγχρονη Φυσική Στοιχειώδη Σωµατίδια Σωµατίδια Επιταχυντές Ανιχνευτές Αλληλεπιδράσεις Συµµετρίες Νόµοι ιατήρησης Καθιερωµένο Πρότυπο www.cc.uoa.gr/~dfassoul/syghroni_fysiki.html Σύγχρονη Φυσική: Στοιχειώδη

Διαβάστε περισσότερα

Η ΒΑΣΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗ ΣΩΜΑΤΙΔΙΑΚΗ ΦΥΣΙΚΗ

Η ΒΑΣΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗ ΣΩΜΑΤΙΔΙΑΚΗ ΦΥΣΙΚΗ Η ΒΑΣΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗ ΣΩΜΑΤΙΔΙΑΚΗ ΦΥΣΙΚΗ ΠΗΓΗ ΝΕΑΣ ΓΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΓΕΝΕΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Ν. ΓΑΖΗΣ Καθηγητής Πειραµατικής Φυσικής Στοιχειωδών Σωµατιδίων, ΕΜΠ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Δύο Συνταρακτικές Ανακαλύψεις

Δύο Συνταρακτικές Ανακαλύψεις Δύο Συνταρακτικές Ανακαλύψεις στα Όρια των Διαστάσεων του Χώρου Απόστολος Δ. Παναγιώτου Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών Επιστημονικός Συνεργάτης στο CERN Σώμα Ομοτίμων Καθηγητών Πανεπιστήμιου Αθηνών

Διαβάστε περισσότερα

Νετρίνο το σωματίδιο φάντασμα

Νετρίνο το σωματίδιο φάντασμα Νετρίνο το σωματίδιο φάντασμα Ι. Ρίζος Αναπληρωτής Καθηγητής Τομέας Θεωρητικής Φυσικής 2/10/2012 Διαλέξεις υποδοχής πρωτοετών φοιτητών Τμήματος Φυσικής Στοιχειώδη Σωματίδια Κουάρκς Φορείς αλληλεπιδράσεων

Διαβάστε περισσότερα

Πλησιάζοντας την ταχύτητα του φωτός. Επιταχυντές. Τα πιο ισχυρά μικροσκόπια

Πλησιάζοντας την ταχύτητα του φωτός. Επιταχυντές. Τα πιο ισχυρά μικροσκόπια Πλησιάζοντας την ταχύτητα του φωτός Επιταχυντές Τα πιο ισχυρά μικροσκόπια Γιώργος Φανουράκης Ινστιτούτο Πυρηνικής και Σωματιδιακής Φυσικής Ε.Κ.Ε.Φ.Ε. Δημόκριτος Η Φυσική στο Προσκήνιο Ελληνική Ομάδα Εκλαΐκευσης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Το πείραμα στο CERN και ο σκοπός του. Το «πολυπόθητο» μποζόνιο Higgs. Μηχανισμοί ανίχνευσης του μποζονίου Higgs. και τι περιμένουμε;

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Το πείραμα στο CERN και ο σκοπός του. Το «πολυπόθητο» μποζόνιο Higgs. Μηχανισμοί ανίχνευσης του μποζονίου Higgs. και τι περιμένουμε; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Το πείραμα στο CERN και ο σκοπός του Το «πολυπόθητο» μποζόνιο Higgs Μηχανισμοί ανίχνευσης του μποζονίου Higgs και τι περιμένουμε; Στη μήκους 27 χιλιομέτρων και διαμέτρου 3,8 μέτρων σήραγγα,

Διαβάστε περισσότερα

Η κατακόρυφη τομή...

Η κατακόρυφη τομή... Το CERN γεννήθηκε στη Γενεύη της Ελβετίας το 1954 από 12 ευρωπαϊκές χώρες μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Σήμερα, απαρτίζεται από 20 κράτη μέλη (τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, τις ΗΠΑ, Ινδία, Ισραήλ,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΤΟΥ CERN. Επιστημονική ομάδα ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΙΔΕΡΗΣ &ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΑΦΑΤΗΣ. 3ο Λύκειο Γαλατσίου 2011-2012

ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΤΟΥ CERN. Επιστημονική ομάδα ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΙΔΕΡΗΣ &ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΑΦΑΤΗΣ. 3ο Λύκειο Γαλατσίου 2011-2012 ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΤΟΥ CERN Επιστημονική ομάδα ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΙΔΕΡΗΣ &ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΑΦΑΤΗΣ 3ο Λύκειο Γαλατσίου 2011-2012 Υπεύθυνοι καθηγητές Μαραγκουδάκης Επαμεινώνδας και Φαράκου Γεωργία ΤΟ ΠΑΝΗΓΥΡΙ ΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΤΩΝ ΣΩΜΑΤΙΔΙΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΙΧΝΕΥΤΕΣ ΚΑΒΑΛΑΡΗ ΑΝΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ ΙΩΑΝΝΑ ΚΟΥΣΟΥΝΗ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ

ΑΝΙΧΝΕΥΤΕΣ ΚΑΒΑΛΑΡΗ ΑΝΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ ΙΩΑΝΝΑ ΚΟΥΣΟΥΝΗ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΑΝΙΧΝΕΥΤΕΣ ΚΑΒΑΛΑΡΗ ΑΝΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ ΙΩΑΝΝΑ ΚΟΥΣΟΥΝΗ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΑΝΙΧΝΕΥΤΕΣ Είναι «μηχανήματα» τα οποία θα «φωτογραφήσουν» τις τροχιές των σωματιδίων και θα ανιχνεύσουν νέα σωματίδια που ενδεχομένως θα προκύψουν

Διαβάστε περισσότερα

Τα μεγάλα πειράματα στο LHC

Τα μεγάλα πειράματα στο LHC Τα μεγάλα πειράματα στο LHC τα τηλεσκόπια του μικρόκοσμου Κώστας Κορδάς LHEP, University of Bern, Ελβετία Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, 10 Μαρτίου 2009 Τι θα συζητήσουμε Γιατί και πώς παρατηρούμε

Διαβάστε περισσότερα

Γιατί να Σπουδάσω Φυσική?

Γιατί να Σπουδάσω Φυσική? Γιατί να Σπουδάσω Φυσική? 1 Γιατί να Σπουδάσω Φυσική? Ενα σύντοµο ταξίδι στον Κόσµο της Φυσικής και στο Τµήµα Φυσικής του Α.Π.Θ. Σαµψωνίδης Δήµος Επικ. Καθηγητής Φυσικής Στοιχειωδών Σωµατιδίων, Α.Π.Θ.

Διαβάστε περισσότερα

Το μποζόνιο Higgs (Σωματίδιο του Θεού) και ο ρόλος του Μεγάλου Αδρονικού Επιταχυντή στην Ανακάλυψη του Ομάδα Μαθητών:

Το μποζόνιο Higgs (Σωματίδιο του Θεού) και ο ρόλος του Μεγάλου Αδρονικού Επιταχυντή στην Ανακάλυψη του Ομάδα Μαθητών: 1 Το μποζόνιο Higgs (Σωματίδιο του Θεού) και ο ρόλος του Μεγάλου Αδρονικού Επιταχυντή στην Ανακάλυψη του Ομάδα Μαθητών: Ιωάννου Παναγιώτης, Λεωνίδου Άντρεα, Βαφέα Ραφαέλα, Παναρέτου Κατερίνα Συντονιστής

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονη Φυσική : Πυρηνική Φυσική και Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων 18/04/16

Σύγχρονη Φυσική : Πυρηνική Φυσική και Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων 18/04/16 Διάλεξη 13: Στοιχειώδη σωμάτια Φυσική στοιχειωδών σωματίων Η φυσική στοιχειωδών σωματιδίων είναι ο τομέας της φυσικής ο οποίος προσπαθεί να απαντήσει στο βασικότατο ερώτημα: Ποια είναι τα στοιχειώδη δομικά

Διαβάστε περισσότερα

Παρατήρηση νέου σωματιδίου με μάζα 125 GeV Πείραμα CMS, CERN 4 Ιουλίου 2012

Παρατήρηση νέου σωματιδίου με μάζα 125 GeV Πείραμα CMS, CERN 4 Ιουλίου 2012 Παρατήρηση νέου σωματιδίου με μάζα 125 GeV Πείραμα CMS, CERN 4 Ιουλίου 2012 Σύνοψη Σε ένα κοινό σεμινάριο σήμερα μεταξύ του CERN και του συνεδρίιου "ICHEP 2012" [1] στη Μελβούρνη, οι ερευνητές του πειράματος

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων. 5 ο Εξάμηνο Δεκέμβριος 2009

Εισαγωγή στη Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων. 5 ο Εξάμηνο Δεκέμβριος 2009 Εισαγωγή στη Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων 5 ο Εξάμηνο Δεκέμβριος 2009 Τι θα μάθουμε (1) Εισαγωγή: Το Απειροστό και το Άπειρο Που βρίσκεται ο κλάδος αυτός της βασικής έρευνας σήμερα? Γιατί μας ενδιαφέρει?

Διαβάστε περισσότερα

Κοσμολογία & Αστροσωματιδική Φυσική Μάγδα Λώλα CERN, 28/9/2010

Κοσμολογία & Αστροσωματιδική Φυσική Μάγδα Λώλα CERN, 28/9/2010 Κοσμολογία & Αστροσωματιδική Φυσική Μάγδα Λώλα CERN, 28/9/2010 Η φυσική υψηλών ενεργειών µελετά το µικρόκοσµο, αλλά συνδέεται άµεσα µε το µακρόκοσµο Κοσµολογία - Μελέτη της δηµιουργίας και εξέλιξης του

Διαβάστε περισσότερα

Το Μποζόνιο Higgs. Το σωματίδιο Higgs σύμφωνα με το Καθιερωμένο Πρότυπο

Το Μποζόνιο Higgs. Το σωματίδιο Higgs σύμφωνα με το Καθιερωμένο Πρότυπο 1 Το Μποζόνιο Higgs 29/05/13 Σκοποί: I. Να απαντήσει στο ερώτημα του τι είναι ακριβώς το σωματίδιο Higgs. II. Να εισάγει τους διάφορους τρόπους παραγωγής και μετάπτωσης του Higgs. III. Να δώσει μία σύντομη

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων ΙΙ (8ου εξαμήνου)

Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων ΙΙ (8ου εξαμήνου) Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων ΙΙ (8ου εξαμήνου) Μάθημα 2β: Πειράματα-Ανιχνευτές (α' μέρος) Λέκτορας Κώστας Κορδάς Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Στοιχειώδη ΙΙ, Αριστοτέλειο Παν. Θ/νίκης, 9 Μαρτίου

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΚΕΨΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ : ΤΟΥ ΠΣΠΑ ΤΗΣ ΒΠΣ ΣΤΟ. public.web.cern.ch/ public/en/about/ About-en.html

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΚΕΨΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ : ΤΟΥ ΠΣΠΑ ΤΗΣ ΒΠΣ ΣΤΟ.  public.web.cern.ch/ public/en/about/ About-en.html ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΚΕΨΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ : ΤΟΥ ΠΣΠΑ ΤΗΣ ΒΠΣ ΣΤΟ http:// public.web.cern.ch/ public/en/about/ About-en.html Δευτέρα 20/6/2011 10:30 Επίσκεψη στο κέντρο επιστηµών και Καινοτοµίας GLOBE:

Διαβάστε περισσότερα

Ευτράπελα σχετικά με τον επιταχυντή LHC και τους ελέφαντες. Μετάφραση του Fun facts about LHC and elephants του Πανεπιστημίου του Birmingham

Ευτράπελα σχετικά με τον επιταχυντή LHC και τους ελέφαντες. Μετάφραση του Fun facts about LHC and elephants του Πανεπιστημίου του Birmingham Ευτράπελα σχετικά με τον επιταχυντή LHC και τους ελέφαντες Μετάφραση του Fun facts about LHC and elephants του Πανεπιστημίου του Birmingham LHC Ο Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων O LHC είναι ο μεγαλύτερος

Διαβάστε περισσότερα

Η ασφάλεια στον LHC Ο Μεγάλος Επιταχυντής Συγκρουόµενων εσµών Αδρονίων (Large Hadron Collider, LHC) είναι ικανός να επιτύχει ενέργειες που κανένας άλλος επιταχυντής έως σήµερα δεν έχει προσεγγίσει. Ωστόσο,

Διαβάστε περισσότερα

Τα μεγάλα πειράματα στη Φυσική Στοιχεωδών Σωματιδίων: Τα τηλεσκόπια του μικροκοσμου και η ανακάλυψη του Higgs. Κώστας Κορδάς και. Δέσποινα Σαμψωνίδου

Τα μεγάλα πειράματα στη Φυσική Στοιχεωδών Σωματιδίων: Τα τηλεσκόπια του μικροκοσμου και η ανακάλυψη του Higgs. Κώστας Κορδάς και. Δέσποινα Σαμψωνίδου Τα μεγάλα πειράματα στη Φυσική Στοιχεωδών Σωματιδίων: Τα τηλεσκόπια του μικροκοσμου και η ανακάλυψη του Higgs Κώστας Κορδάς και Δέσποινα Σαμψωνίδου Τμήμα Φυσικής Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Διαβάστε περισσότερα

Εξαιρετικά σπάνια διάσπαση στο CMS, CERN 19 Ιουλίου 2012

Εξαιρετικά σπάνια διάσπαση στο CMS, CERN 19 Ιουλίου 2012 Εξαιρετικά σπάνια διάσπαση στο CMS, CERN 19 Ιουλίου 2012 Οι ερευνητές του πειράματος Compact Muon Solenoid (CMS) στο Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) θα παρουσίασουν αποτελέσματα πανω σε μια εξαιρετικά

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση δεδοµένων του πειράµατος DELPHI Μέτρηση των ποσοστών διάσπασης του µποζονίου Ζ

Ανάλυση δεδοµένων του πειράµατος DELPHI Μέτρηση των ποσοστών διάσπασης του µποζονίου Ζ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΥΡΗΝΙΚΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ II Χ. Πετρίδου,. Σαµψωνίδης Ανάλυση δεδοµένων του πειράµατος DELPHI Μέτρηση των ποσοστών διάσπασης του µποζονίου Ζ http://wyp.physics.auth.gr/physics.htm Σκοπός O σκοπός της

Διαβάστε περισσότερα

Το Καθιερωμένο Πρότυπο. (Standard Model)

Το Καθιερωμένο Πρότυπο. (Standard Model) Το Καθιερωμένο Πρότυπο (Standard Model) Αρχαίοι Ίωνες φιλόσοφοι Αρχικά οι αρχαίοι Ίωνες φιλόσοφοι, θεώρησαν αρχή των πάντων το νερό, το άπειρο, τον αέρα, ή τα τέσσερα στοιχεία της φύσης, ενώ αργότερα ο

Διαβάστε περισσότερα

Theory Greek (Cyprus) Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων (LHC) (10 μονάδες)

Theory Greek (Cyprus) Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων (LHC) (10 μονάδες) Q3-1 Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων (LHC) (10 μονάδες) Σας παρακαλούμε να διαβάσετε προσεκτικά τις Γενικές Οδηγίες που υπάρχουν στον ξεχωριστό φάκελο πριν ξεκινήσετε την επίλυση του προβλήματος. Σε αυτό

Διαβάστε περισσότερα

Στοιχειώδη Σωματίδια. Διάλεξη 1η Πετρίδου Χαρά

Στοιχειώδη Σωματίδια. Διάλεξη 1η Πετρίδου Χαρά Στοιχειώδη Σωματίδια Διάλεξη 1η Πετρίδου Χαρά Τι θα μάθουμε (Ι) 2 Το Απειροστό και το Άπειρο: Πως συνδέονται? Γιατί μας ενδιαφέρει? Μέχρι που φτάνει η γνώση μας σήμερα? Βασικά χαρακτηριστικά και ιδιότητες

Διαβάστε περισσότερα

Δομή του Πρωτονίου με νετρίνο. Εισαγωγή στη ΦΣΣ - Γ. Τσιπολίτης

Δομή του Πρωτονίου με νετρίνο. Εισαγωγή στη ΦΣΣ - Γ. Τσιπολίτης Δομή του Πρωτονίου με νετρίνο 411 Η Ηλεκτρασθενής Ενοποίηση Ο Maxwell ενοποίησε τις Ηλεκτρικές με τις Μαγνητικές δυνάμεις στον γνωστό μας Ηλεκτρομαγνητισμό. Οι Glashow, Weinberg και Salam απέδειξαν ότι

Διαβάστε περισσότερα

Τι ελπίζουµε να δούµε στον Μεγάλο Αδρονικό Συγκρουστή (LHC) Γ.Ι. Γούναρης, Τµήµα Φυσικής, Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης Μάρτιος 2008

Τι ελπίζουµε να δούµε στον Μεγάλο Αδρονικό Συγκρουστή (LHC) Γ.Ι. Γούναρης, Τµήµα Φυσικής, Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης Μάρτιος 2008 Τι ελπίζουµε να δούµε στον Μεγάλο Αδρονικό Συγκρουστή (LHC) Γ.Ι. Γούναρης, Τµήµα Φυσικής, Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης Μάρτιος 2008 Ένα σηµαντικό κοµµάτι του Σύµπαντος... Ένα σηµαντικό κοµµάτι του Σύµπαντος...

Διαβάστε περισσότερα

Theory Greek (Greece) Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων (LHC) (10 Μονάδες)

Theory Greek (Greece) Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων (LHC) (10 Μονάδες) Q3-1 Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων (LHC) (10 Μονάδες) Παρακαλείστε να διαβάσετε τις Γενικές Οδηγίες στον ξεχωριστό φάκελο πριν ξεκινήσετε το πρόβλημα αυτό. Σε αυτό το πρόβλημα θα ασχοληθείτε με τη Φυσική

Διαβάστε περισσότερα

Γιατί να Σπουδάσω Φυσική? Sunday, December 12, 2010

Γιατί να Σπουδάσω Φυσική? Sunday, December 12, 2010 Γιατί να Σπουδάσω Φυσική? 1 Γιατί να Σπουδάσω Φυσική? Ενα σύντοµο ταξίδι στον Κόσµο της Φυσικής και στο Τµήµα Φυσικής του Α.Π.Θ. Χαρά Πετρίδου Καθηγήτρια Φυσικής Στοιχειωδών Σωµατιδίων, Α.Π.Θ. 2 Η Ιστορία

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 18: Καθιερωμένο πρότυπο (1978-?)

Διάλεξη 18: Καθιερωμένο πρότυπο (1978-?) Διάλεξη 18: Καθιερωμένο πρότυπο (1978-?) Φορείς αλληλεπίδρασεων Αλληλεπίδραση Ισχύς Εμβέλεια Φορέας Ισχυρή 1 ~fm g-γλουόνιο Η/Μ 10-2 1/r 2 γ-φωτόνιο Ασθενής 10-9 ~fm W ±,Z μποζόνια Βαρυτική 10-38 1/r 2

Διαβάστε περισσότερα

Ο Maxwell ενοποίησε τις Ηλεκτρικές με τις Μαγνητικές δυνάμεις στον

Ο Maxwell ενοποίησε τις Ηλεκτρικές με τις Μαγνητικές δυνάμεις στον Η Ηλεκτρασθενής Ενοποίηση Ο Maxwell ενοποίησε τις Ηλεκτρικές με τις Μαγνητικές δυνάμεις στον γνωστό μας Ηλεκτρομαγνητισμό. Οι Glashow, einberg και Salam απέδειξαν ότι οι Ηλεκτρομαγνητικές αλληλεπιδράσεις

Διαβάστε περισσότερα

Τα ευρήματα δύο ερευνητικών ομάδων συμπίπτουν ως προς τις τιμές μάζας του μποζονίου Χιγκς

Τα ευρήματα δύο ερευνητικών ομάδων συμπίπτουν ως προς τις τιμές μάζας του μποζονίου Χιγκς Τα ευρήματα δύο ερευνητικών ομάδων συμπίπτουν ως προς τις τιμές μάζας του μποζονίου Χιγκς Συγγραφέας: Χάρης Βάρβογλης, Καθηγητής Τμήματος Φυσικής Α.Π.Θ. 1 / 5 Εικόνα: Ο καθηγητής Πίτερ Χιγκς στον Μεγάλο

Διαβάστε περισσότερα

Καλώς Ορίσατε στο CERN

Καλώς Ορίσατε στο CERN Καλώς Ορίσατε στο CERN Το Ευρωπαϊκό Ερευνητικό Κέντρο Σωματιδιακής Φυσικής CERN - Σήμερα και στο Μέλλον... Ευάγγελος ΓΑΖΗΣ Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο CERN / 21 Αυγούστου 2016 1 Περιεχόμενα της Ομιλίας

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων ΙΙ (8ου εξαμήνου) Μάθημα 1γ: Επιταχυντές (α' μέρος) Λέκτορας Κώστας Κορδάς

Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων ΙΙ (8ου εξαμήνου) Μάθημα 1γ: Επιταχυντές (α' μέρος) Λέκτορας Κώστας Κορδάς Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων ΙΙ (8ου εξαμήνου) Μάθημα 1γ: Επιταχυντές (α' μέρος) Λέκτορας Κώστας Κορδάς Αριστοτέλειο Πανεπιστήμ ιο Θεσσαλονίκης Στοιχειώδη ΙΙ, Αριστοτέλειο Παν. Θ/νίκης, 23 Φεβρουαρίου

Διαβάστε περισσότερα

Αναστασόπουλος Πασχάλης. LHC στο CERN: Η µεγαλύτερη µηχανή του κόσµου

Αναστασόπουλος Πασχάλης. LHC στο CERN: Η µεγαλύτερη µηχανή του κόσµου Αναστασόπουλος Πασχάλης LHC στο CERN: Η µεγαλύτερη µηχανή του κόσµου Περιεχόµενα Η θεωρία: Τι ξέρουµε. Τι ψάχνουµε. Ο Μεγάλος Αδρονικός Επιταχυντής (LHC) Περιγραφή. Πώς δουλεύει. Επίλογος. Η Θεωρία Μια

Διαβάστε περισσότερα

Theory Greek (Greece) Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων (LHC) (10 Μονάδες)

Theory Greek (Greece) Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων (LHC) (10 Μονάδες) Q3-1 Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων (LHC) (10 Μονάδες) Παρακαλείστε να διαβάσετε τις Γενικές Οδηγίες στον ξεχωριστό φάκελο πριν ξεκινήσετε το πρόβλημα αυτό. Σε αυτό το πρόβλημα θα ασχοληθείτε με τη Φυσική

Διαβάστε περισσότερα

Αναζητώντας παράξενα σωματίδια στο A LargeIonColliderExperimnent. MasterClasses : Μαθήματα στοιχειωδών σωματιδίων

Αναζητώντας παράξενα σωματίδια στο A LargeIonColliderExperimnent. MasterClasses : Μαθήματα στοιχειωδών σωματιδίων Αναζητώντας παράξενα σωματίδια στο A LargeIonColliderExperimnent MasterClasses : Μαθήματα στοιχειωδών σωματιδίων Σωματίδια, σωμάτια... Εκτός από τα διάσημα πρωτόνια, νετρόνια και ηλεκτρόνια, υπάρχουν πολλά

Διαβάστε περισσότερα

Q2-1. Πού βρίσκεται το νετρίνο; (10 μονάδες) Theory. Μέρος A. Η Φυσική του Ανιχνευτή ATLAS (4.0 μονάδες) Greek (Greece)

Q2-1. Πού βρίσκεται το νετρίνο; (10 μονάδες) Theory. Μέρος A. Η Φυσική του Ανιχνευτή ATLAS (4.0 μονάδες) Greek (Greece) Πού βρίσκεται το νετρίνο; (10 μονάδες) Q2-1 Κατά τη σύγκρουση δύο πρωτονίων σε πολύ υψηλές ενέργειες μέσα στο Μεγάλο Ανιχνευτή Αδρονίων (Large Hadron Collider ή LHC), παράγεται ένα πλήθος σωματιδίων, όπως

Διαβάστε περισσότερα

Στοιχειώδη Σωματίδια. Διάλεξη 9η Πετρίδου Χαρά

Στοιχειώδη Σωματίδια. Διάλεξη 9η Πετρίδου Χαρά Στοιχειώδη Σωματίδια Διάλεξη 9η Πετρίδου Χαρά Τι θα μάθουμε (Ι) 2 Το Απειροστό και το Άπειρο: Πως συνδέονται? Γιατί μας ενδιαφέρει? Μέχρι που φτάνει η γνώση μας σήμερα? Βασικά χαρακτηριστικά και ιδιότητες

Διαβάστε περισσότερα

Μεγάλα πειράματα για τη Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων

Μεγάλα πειράματα για τη Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων Μεγάλα πειράματα για τη Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων τα τηλεσκόπια του μικρόκοσμου Κώστας Κορδάς Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης HEP MasterClass Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, 4 Μαρτίου

Διαβάστε περισσότερα

Σωματιδιακή Φυσική: Από το Ηλεκτρόνιο μέχρι το Higgs και το Μεγάλο Αδρονικό Επιταχυντή (LHC) στο CERN

Σωματιδιακή Φυσική: Από το Ηλεκτρόνιο μέχρι το Higgs και το Μεγάλο Αδρονικό Επιταχυντή (LHC) στο CERN Σωματιδιακή Φυσική: Από το Ηλεκτρόνιο μέχρι το Higgs και το Μεγάλο Αδρονικό Επιταχυντή (LHC) στο CERN Κωνσταντίνος Φουντάς Καθηγητής Παν/μίου Ιωαννίνων Ευάγγελος Γαζής Καθηγητής Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου

Διαβάστε περισσότερα

The Large Hadron Collider @ CERN Εισαγωγή στη Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων

The Large Hadron Collider @ CERN Εισαγωγή στη Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων The Large Hadron Collider @ CERN Εισαγωγή στη Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων Αντώνης Παπανέστης Rutherford Appleton Laboratory Μεγάλη Βρετανία Rutherford Appleton Laboratory Σύντομο βιογραφικό 44 ο Γυμνάσιο

Διαβάστε περισσότερα

Και τα τρία σωμάτια έχουν σπιν μονάδα.

Και τα τρία σωμάτια έχουν σπιν μονάδα. Καθιερωμένο Πρότυπο W και Z μποζόνια Στη φυσική, τα W και Z μποζόνια είναι τα στοιχειώδη σωμάτια που μεταδίδουν την ασθενή αλληλεπίδραση. Η ανακάλυψή τους στο CERN το 1983 αντιμετωπίστηκε ως μια σπουδαία

Διαβάστε περισσότερα

Η κλασσική, η σχετικιστική και η κβαντική προσέγγιση. Θωµάς Μελίστας Α 3

Η κλασσική, η σχετικιστική και η κβαντική προσέγγιση. Θωµάς Μελίστας Α 3 Η κλασσική, η σχετικιστική και η κβαντική προσέγγιση Θωµάς Μελίστας Α 3 Σύµφωνα µε την κλασσική µηχανική και την γενική αντίληψη η µάζα είναι µία εγγενής ιδιότητα των φυσικών σωµάτων. Μάζα είναι η ποσότητα

Διαβάστε περισσότερα

Καθ. Κ. Φουντάς, Εργ. Φυσικής Υψηλών Ενεργειών, Παν. Ιωαννίνων

Καθ. Κ. Φουντάς, Εργ. Φυσικής Υψηλών Ενεργειών, Παν. Ιωαννίνων Αναδρομή από τις αρχές του εικοστού αιώνα όταν γεννήθηκε η Σωματιδιακή Φυσική (Φυσική Υψηλών Ενεργειών)- ανακαλύψεις, τεχνικές, τεράστια πρόοδος αλλά επίσης σύγχυση και λάθη. Το καθιερωμένο Μοντέλο Τι

Διαβάστε περισσότερα

Ο Κόσµος ο Μικρός και ο Μέγας: µια βόλτα στα Όµορφα µονοπάτια της σύγχρονης Θεµελιώδους Φυσικής

Ο Κόσµος ο Μικρός και ο Μέγας: µια βόλτα στα Όµορφα µονοπάτια της σύγχρονης Θεµελιώδους Φυσικής Σπουδαστήριο Θεωρητικής Φυσικής Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης Ο Κόσµος ο Μικρός και ο Μέγας: µια βόλτα στα Όµορφα µονοπάτια της σύγχρονης Θεµελιώδους Φυσικής Αναστάσιος Χρ. Πέτκου Αναπληρωτής

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Πυρηνική Φυσική και τα Στοιχειώδη Σωµάτια

Εισαγωγή στην Πυρηνική Φυσική και τα Στοιχειώδη Σωµάτια στην Πυρηνική Φυσική και τα Στοιχειώδη Σωµάτια Περιεχόµενα Διαγράµµατα Feynman Δυνητικά σωµάτια Οι τρείς αλληλεπιδράσεις Ηλεκτροµαγνητισµός Ισχυρή Ασθενής Περίληψη Κ. Παπανικόλας, Ε. Στυλιάρης, Π. Σφήκας

Διαβάστε περισσότερα

Στοιχειώδη σωμάτια. Τα σωμάτια ύλης

Στοιχειώδη σωμάτια. Τα σωμάτια ύλης Στοιχειώδη σωμάτια Γύρω στο 1930 η εικόνα που είχαν οι φυσικοί για τα στοιχειώδη σωμάτια- σωμάτια που τότε πίστευαν ότι δεν είχαν συστατικά φαίνεται στον παρακάτω πίνακα: Σωμάτια Σύμβολο Μάζα ΜeV/c 2 Τα

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 22: Παραβίαση της κατοπτρικής συμμετρίας στις ασθενείς αλληλεπιδράσεις

Διάλεξη 22: Παραβίαση της κατοπτρικής συμμετρίας στις ασθενείς αλληλεπιδράσεις Διάλεξη 22: Παραβίαση της κατοπτρικής συμμετρίας στις ασθενείς αλληλεπιδράσεις Το 1956 ο Lee και ο Yang σε μια εργασία τους θέτουν το ερώτημα αν η πάριτη δηλαδή η κατοπτρική συμμετρία παραβιάζεται ή όχι

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Θεωρία των Στοιχειωδών Σωµατιδίων

Εισαγωγή στη Θεωρία των Στοιχειωδών Σωµατιδίων Εισαγωγή στη Θεωρία των Στοιχειωδών Σωµατιδίων ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ο κόσµος των σωµατιδίων σήµερα Το Καθιερωµένο Πρότυπο Προοπτική για τη νέα Φυσική ΕΚΕΦΕ «Δηµόκριτος» Δρ. Θεόδωρος Γέραλης Ινστιτούτο Πυρηνικής

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική Στοιχειωδών Σωµατιδίων ΙΙ. Μάθηµα 1ο 15/2/2011

Φυσική Στοιχειωδών Σωµατιδίων ΙΙ. Μάθηµα 1ο 15/2/2011 Φυσική Στοιχειωδών Σωµατιδίων ΙΙ Μάθηµα 1ο 15/2/2011 Τι θα συζητήσουμε σήμερα Γενικά στοιχεία για τα πειράματα Στοιχειωδών σωματιδίων Γενικά - χαρακτηριστικά επιταχυντών ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία Γραμμικοί

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΣΤΗΜΟΠΛΟΙΟΥ ΤΟΝ ΜΕΓΑΛΟ ΑΔΡΟΝΙΚΟ ΕΠΙΤΑΧΥΝΤΗ LHC ΤΟΥ CERN ΧΩΡΟΧΡΟΝΙΚΟΥ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Ν. ΓΑΖΗΣ

ΔΙΑΣΤΗΜΟΠΛΟΙΟΥ ΤΟΝ ΜΕΓΑΛΟ ΑΔΡΟΝΙΚΟ ΕΠΙΤΑΧΥΝΤΗ LHC ΤΟΥ CERN ΧΩΡΟΧΡΟΝΙΚΟΥ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Ν. ΓΑΖΗΣ ΕΝΑ ΤΑΞΕΙΔΙ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ ΜΕΧΡΙ... ΤΗΝ ΜΕΓΑΛΗ ΕΚΡΗΞΗ!! ΜΕ ΤΗΝ ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΟΧΡΟΝΙΚΟΥ ΔΙΑΣΤΗΜΟΠΛΟΙΟΥ ΤΟΝ ΜΕΓΑΛΟ ΑΔΡΟΝΙΚΟ ΕΠΙΤΑΧΥΝΤΗ LHC ΤΟΥ CERN ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Ν. ΓΑΖΗΣ Καθηγητής Φυσικής Στοιχειωδών

Διαβάστε περισσότερα

Τι ελπίζουμε να δούμε στον Μεγάλο Αδρονικό Επιταχυντή (LHC) Γ.Ι. Γούναρης, Τμήμα Φυσικής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Μάιος 2009

Τι ελπίζουμε να δούμε στον Μεγάλο Αδρονικό Επιταχυντή (LHC) Γ.Ι. Γούναρης, Τμήμα Φυσικής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Μάιος 2009 Τι ελπίζουμε να δούμε στον Μεγάλο Αδρονικό Επιταχυντή (LHC) Γ.Ι. Γούναρης, Τμήμα Φυσικής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Μάιος 2009 1 LHC και τα 4 πειράματά του. Περ.: 27 χιλμ. 2 Στο τούνελ του LHC Χρειάσθηκαν

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΩΝ ΣΩΜΑΤΙΔΙΩΝ ΙΙ. ΜΑΘΗΜΑ 4ο

ΦΥΣΙΚΗΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΩΝ ΣΩΜΑΤΙΔΙΩΝ ΙΙ. ΜΑΘΗΜΑ 4ο ΦΥΣΙΚΗΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΩΝ ΣΩΜΑΤΙΔΙΩΝ ΙΙ ΜΑΘΗΜΑ 4ο Αλληλεπιδράσεις αδρονίου αδρονίου Μελέτη χαρακτηριστικών των ισχυρών αλληλεπιδράσεων (αδρονίων-αδρονίων) Σε θεµελιώδες επίπεδο: αλληλεπιδράσεις µεταξύ quark

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΣΜΟΛΟΓΙΑ ΚΟΣΜΟΛΟΓΙΑ είναι ο τομέας τις ϕυσικής που προσπαθεί να εξηγήσει την γένεση και την εξέλιξη του σύμπαντος χρησιμοποιώντας παρατηρήσεις και τ

ΚΟΣΜΟΛΟΓΙΑ ΚΟΣΜΟΛΟΓΙΑ είναι ο τομέας τις ϕυσικής που προσπαθεί να εξηγήσει την γένεση και την εξέλιξη του σύμπαντος χρησιμοποιώντας παρατηρήσεις και τ ΗΡΑΚΛΕΙΟ, 10 Οκτωβρίου, 2017 ΚΟΣΜΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΑΡΧΑΡΙΟΥΣ Πανεπιστήμιο Κρήτης 1- ΚΟΣΜΟΛΟΓΙΑ ΚΟΣΜΟΛΟΓΙΑ είναι ο τομέας τις ϕυσικής που προσπαθεί να εξηγήσει την γένεση και την εξέλιξη του σύμπαντος χρησιμοποιώντας

Διαβάστε περισσότερα

1 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩ ΩΝ ΣΩΜΑΤΙ ΙΩΝ ΚΑΙ ΚΟΣΜΟΛΟΓΙΑΣ Στοιχειώδη σωµατίδια 1) Τι ονοµάζουµε στοιχειώδη σωµατίδια και τι στοιχειώδη σωµάτια; Η συνήθης ύλη, ήταν γνωστό µέχρι το 1932 ότι αποτελείται

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΙΑΚΗ ΚΟΣΜΟΛΟΓΙΑ

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΙΑΚΗ ΚΟΣΜΟΛΟΓΙΑ Ελένη Πετράκου - National Taiwan University ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΙΑΚΗ ΚΟΣΜΟΛΟΓΙΑ Πρόγραμμα επιμόρφωσης ελλήνων εκπαιδευτικών CERN, 7 Νοεμβρίου 2014 You are here! 1929: απομάκρυνση γαλαξιών θεωρία της μεγάλης έκρηξης

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηµα Φεβρουαρίου 2011 Tuesday, February 22, 2011

Μαθηµα Φεβρουαρίου 2011 Tuesday, February 22, 2011 Μαθηµα 2 0 21 Φεβρουαρίου 2011 Βασικές Ιδιότητες των Επιταχυντών Σωµατιδίων Το είδος των σωµατιδίων που επιταχύνονται Η ενέργεια στην οποία επιταχύνονται τα σωµατίδια Το ποσοστό της ενέργειας της δέσµης

Διαβάστε περισσότερα

Κοσμολογία. Η δομή, η εξέλιξη του Σύμπαντος και τα πειράματα στο CERN. Γιάννης Νταλιάνης (PhD)

Κοσμολογία. Η δομή, η εξέλιξη του Σύμπαντος και τα πειράματα στο CERN. Γιάννης Νταλιάνης (PhD) Κοσμολογία Η δομή, η εξέλιξη του Σύμπαντος και τα πειράματα στο CERN Γιάννης Νταλιάνης (PhD) Σχολή Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών Ε. Μ. Πολυτεχνείο Ελληνική Ομάδα Εκλαΐκευσης Γη Τοπική

Διαβάστε περισσότερα

Οι γνώσεις µας για τη θεµελιώδη δοµή της ύλης και τις θεµελιώδεις αλληλεπιδράσεις

Οι γνώσεις µας για τη θεµελιώδη δοµή της ύλης και τις θεµελιώδεις αλληλεπιδράσεις TO ΠEIΡAMA ATLAS ΣTON EΠITAXYNTH LHC TOY CERN Στη δίψα του ο άνθρωπος να καταλάβει τον εαυτό του και τον κόσµο θέτει υπαρξιακά ερωτήµατα και αναζητά και επιστηµονικές απαντήσεις: Στη µελέτη του αχανούς

Διαβάστε περισσότερα

Κατερίνα Αρώνη Δεκέμβριος 2012

Κατερίνα Αρώνη Δεκέμβριος 2012 Κατερίνα Αρώνη Δεκέμβριος 2012 Η αναζήτηση Από τα αρχαία χρόνια ο άνθρωπος προσπαθούσε να ανακαλύψει τα δομικά συστατικά της ύλης. Ο Αριστοτέλης πίστευε ότι 4 βασικά στοιχεία συνθέτουν τον κόσμο γύρω μας:

Διαβάστε περισσότερα

«Ταξίδι» στην Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων. Κύκλοι Μαθημάτων Σύγχρονης Φυσικής Πρασιανάκης Γιώργος Καραδημητρίου Μιχάλης

«Ταξίδι» στην Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων. Κύκλοι Μαθημάτων Σύγχρονης Φυσικής Πρασιανάκης Γιώργος Καραδημητρίου Μιχάλης «Ταξίδι» στην Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων Κύκλοι Μαθημάτων Σύγχρονης Φυσικής Πρασιανάκης Γιώργος Καραδημητρίου Μιχάλης Δυνάμεις του 10! Ένα ταξίδι από το μικρό στο μεγάλο και πάλι πίσω! Καλό ταξίδι!

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική Στοιχειωδών Σωµατιδίων ΙΙ. Μάθηµα 1ο 24/4/2007

Φυσική Στοιχειωδών Σωµατιδίων ΙΙ. Μάθηµα 1ο 24/4/2007 Φυσική Στοιχειωδών Σωµατιδίων ΙΙ Μάθηµα 1ο 24/4/2007 Τα πειράµατα στη Φυσική Στοιχειωδών Σωµατιδίων (παρόν-µέλλον) Πολύπλοκα: δέσµες επιταχυντών Επιταχυντές δεσµών Σωµατιδίων Κατασκευή ανιχνευτή Ηλεκτρονικά

Διαβάστε περισσότερα

Μεγάλα πειράματα στη Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων

Μεγάλα πειράματα στη Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων Μεγάλα πειράματα στη Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων τα τηλεσκόπια του μικρόκοσμου Κώστας Κορδάς Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Εκδήλωση βράβευσης των μαθητών που συμμετείχαν στην Α φάση του Πανελλήνιου

Διαβάστε περισσότερα

Καινούριες Ιδέες στη Θεωρία Χορδών και στην Κοσμολογία. New ideas on Strings and Cosmology. Ioannis Florakis

Καινούριες Ιδέες στη Θεωρία Χορδών και στην Κοσμολογία. New ideas on Strings and Cosmology. Ioannis Florakis Καινούριες Ιδέες στη Θεωρία Χορδών και στην Κοσμολογία New ideas on Strings and Cosmology Ioannis Florakis Καινούριες Ιδέες στη Θεωρία Χορδών και στην Κοσμολογία New ideas on Strings and Cosmology Ioannis

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογία του LHC- Κατασκευές. Τίνα Νάντσου Παιδαγωγική Υπεύθυνη Playing with Protons Ελλάδα 2017

Τεχνολογία του LHC- Κατασκευές. Τίνα Νάντσου Παιδαγωγική Υπεύθυνη Playing with Protons Ελλάδα 2017 Τεχνολογία του LHC- Κατασκευές Τίνα Νάντσου Παιδαγωγική Υπεύθυνη Playing with Protons Ελλάδα 2017 Μεγάλη Έκρηξη Πρωτόνιο Άτομο Ιός Γή LHC Γαλαξίες Σύμπαν Οι νόμοι της φυσικής στις πρώτες στιγμές μετά

Διαβάστε περισσότερα

Καλώς Ορίσατε στο CERN

Καλώς Ορίσατε στο CERN The image part with ID rid2 Thenot image was found in part with the file. Καλώς Ορίσατε στο CERN Το Ευρωπαϊκό Ερευνητικό Κέντρο Σωµατιδιακής Φυσικής CERN Σήµερα και στο Μέλλον... Ευάγγελος ΓΑΖΗΣ Εθνικό

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων ΙΙ (8ου εξαμήνου) Μάθημα 1β: Εισαγωγή

Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων ΙΙ (8ου εξαμήνου) Μάθημα 1β: Εισαγωγή Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων ΙΙ (8ου εξαμήνου) Μάθημα 1β: Εισαγωγή Λέκτορας Κώστας Κορδάς Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Στοιχειώδη ΙΙ, Αριστοτέλειο Παν. Θ/νίκης, 23 Φεβρουαρίου 2010 Τι θα συζητήσουμε

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων. Δήμος Σαμψωνίδης ( ) Στοιχεία Πυρηνικής Φυσικής & Φυσικής Στοιχειωδών Σωματιδίων 5 ο Εξάμηνο

Εισαγωγή στη Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων. Δήμος Σαμψωνίδης ( ) Στοιχεία Πυρηνικής Φυσικής & Φυσικής Στοιχειωδών Σωματιδίων 5 ο Εξάμηνο Εισαγωγή στη Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων Δήμος Σαμψωνίδης (19-12- 2018) Στοιχεία Πυρηνικής Φυσικής & Φυσικής Στοιχειωδών Σωματιδίων 5 ο Εξάμηνο 1 Τα Θεμελιώδη Φερμιόνια απο τα οποία αποτελείται η Ύλη:

Διαβάστε περισσότερα

Κωστής Χαλκιαδάκης, φυσικός. Συσκάκης Γιάννης, φυσικός. 10 Ερωτήσεις και 10 απαντήσεις για το CERN

Κωστής Χαλκιαδάκης, φυσικός. Συσκάκης Γιάννης, φυσικός. 10 Ερωτήσεις και 10 απαντήσεις για το CERN Κωστής Χαλκιαδάκης, φυσικός Συσκάκης Γιάννης, φυσικός 10 Ερωτήσεις και 10 απαντήσεις για το CERN 1. Τι είναι το CERN To CERN είναι Ευρωπαϊκό Ερευνητικό κέντρο που ασχολείται με τη μελέτη της φυσικής των

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη φυσική στοιχειωδών σωματιδίων

Εισαγωγή στη φυσική στοιχειωδών σωματιδίων Εργαστήριο Εισαγωγή στη φυσική στοιχειωδών σωματιδίων Hypatia : http://hypatia.phys.uoa.gr/ To Hypatia αποτελεί μέρος του ATLAS ASEC, ένα καινοτόμο εκπαιδευτικό πρόγραμμα στη Φυσική των Στοιχειωδών Σωματιδίων.

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγη στους ανιχνευτες σωματιδιων στο CERN

Εισαγωγη στους ανιχνευτες σωματιδιων στο CERN Εισαγωγη στους ανιχνευτες σωματιδιων στο CERN...και ισως μερικες πιθανες ιδεες για τους μαθητες σας Προγραμμα Ελληνων καθηγητων, CERN 18-21/04/2016 Οι επιταχυντες στο CERN: αναπαραγουν σε καθωρισμενο χωρο

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονη Φυσική 1, Διάλεξη 7, Τμήμα Φυσικής, Παν/μιο Ιωαννίνων. Οι Μετασχηματισμοί του Lorentz και η Διαστολή του Χρόνου

Σύγχρονη Φυσική 1, Διάλεξη 7, Τμήμα Φυσικής, Παν/μιο Ιωαννίνων. Οι Μετασχηματισμοί του Lorentz και η Διαστολή του Χρόνου 1 Οι Μετασχηματισμοί του Lorentz και η Διαστολή του Χρόνου Σκοπός της έβδομης διάλεξης: 9.2.2012 Η κατανόηση της διαστολής τού χρόνου σαν απόρροια των μετασχηματισμών του Lorentz. Η κατανόηση ότι τόσο

Διαβάστε περισσότερα

Τι ελπίζουμε από τον μεγάλο επιταχυντή στο CERN

Τι ελπίζουμε από τον μεγάλο επιταχυντή στο CERN Τι ελπίζουμε από τον μεγάλο επιταχυντή στο CERN Γεωργίου Ι. Γούναρη Τμήμα Φυσικής, Αριστoτέλειον Πανεπιστήμιον Θεσσαλονίκης 1 Εισαγωγή Πρώτα μια εικόνα από το CERN, το τούνελ και τα 4 μεγάλα εκεί πειράματα:

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Αξιοποίηση του CERN στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση

Εκπαιδευτική Αξιοποίηση του CERN στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Εκπαιδευτική Αξιοποίηση του CERN στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Ράπτη Μαρία Φυσικός - Πληροφορικός Δρ Καλαθάκη Μαρία Σχολική Σύμβουλος ΦΕ Δυτικής Κρήτης To CERN («Ευρωπαϊκός Οργανισμός Πυρηνικών Ερευνών»)

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΕΡΓΟΣ ΔΙΑΤΟΜΗ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΙΔΙΟΥ W

ΕΝΕΡΓΟΣ ΔΙΑΤΟΜΗ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΙΔΙΟΥ W ΕΝΕΡΓΟΣ ΔΙΑΤΟΜΗ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΙΔΙΟΥ W ΧΡΥΣΑΝΘΗ ΜΟΝΗ Α.Ε.Μ. : 12679 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 17/05/11 Τι είναι και πότε ανακαλύφθηκε το μποζόνιο W Το μποζόνιο Wείναι ένα από τα στοιχειώδη σωμάτια που μεταδίδουν την ασθενή

Διαβάστε περισσότερα

Πυρηνική Φυσική και Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων (5ου εξαμήνου, χειμερινό ) Τμήμα T2: Κ. Κορδάς & Δ. Σαμψωνίδης

Πυρηνική Φυσική και Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων (5ου εξαμήνου, χειμερινό ) Τμήμα T2: Κ. Κορδάς & Δ. Σαμψωνίδης Πυρηνική Φυσική και Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων (5ου εξαμήνου, χειμερινό 2017-18) Τμήμα T2: Κ. Κορδάς & Δ. Σαμψωνίδης Μάθημα 1γ Μια ματιά στα Στοιχειώδη Σωμάτια και τους κβαντικούς αριθμούς τους Κώστας

Διαβάστε περισσότερα

CERN black board, Jul Presse écrite après l annonce de la découverte du boson de Higgs au séminaire du 4 juillet 2012 au CERN

CERN black board, Jul Presse écrite après l annonce de la découverte du boson de Higgs au séminaire du 4 juillet 2012 au CERN Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΜΑΖΑΣ ΣΤΟ ΑΡΧΕΓΟΝΟ ΣΥΜΠΑΝ Κέρκυρα Σεπτέμβριος 2015 Τι μας διδάσκει η ανακάλυψη ενός καινούργιου σωματιδίου στο CERN για την Ιστορία του Κόσμου CERN black board, Jul 2012 Presse écrite

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων Ε: Από τί αποτελείται η ύλη σε θεμελειώδες επίπεδο;

Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων Ε: Από τί αποτελείται η ύλη σε θεμελειώδες επίπεδο; Εκεί, κάτω στον μικρόκοσμο... Από τί αποτελείται ο κόσμος και τί τον κρατάει ενωμένο; Αθανάσιος Δέδες Τμήμα Φυσικής, Τομέας Θεωρητικής Φυσικής, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων 5 Οκτωβρίου 2015 Φυσική Στοιχειωδών

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση ATLAS Z path Τι θα μετρήσουμε σήμερα και πώς

Άσκηση ATLAS Z path Τι θα μετρήσουμε σήμερα και πώς Άσκηση ATLAS Z path Τι θα μετρήσουμε σήμερα και πώς Εργαστήριο Πυρηνικής ΙΙ, 8ου εξαμήνου Κώστας Κορδάς Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης To LHC και ο ανιχνευτής ATLAS LHC ~100 m κάτω από το έδαφος,

Διαβάστε περισσότερα

Μεθοδολογίες Ανάλυσης εδοµένων στη Σωµατιδιακή Φυσική

Μεθοδολογίες Ανάλυσης εδοµένων στη Σωµατιδιακή Φυσική Μεθοδολογίες Ανάλυσης εδοµένων στη Σωµατιδιακή Φυσική ρ. Αριστοτέλης Κυριάκης Ινστιτούτο Πυρηνικής Φυσικής ΕΚΕΦΕ ΗΜΟΚΡΙΤΟΣ Προβλέψεις του Καθιερωµένου Πρoτύπου (Standard Model, SM) για τον τύπο και τις

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων. Δήμος Σαμψωνίδης ( ) Στοιχεία Πυρηνικής Φυσικής & Φυσικής Στοιχειωδών Σωματιδίων 5 ο Εξάμηνο

Εισαγωγή στη Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων. Δήμος Σαμψωνίδης ( ) Στοιχεία Πυρηνικής Φυσικής & Φυσικής Στοιχειωδών Σωματιδίων 5 ο Εξάμηνο Εισαγωγή στη Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων Δήμος Σαμψωνίδης (8-1- 2018) Στοιχεία Πυρηνικής Φυσικής & Φυσικής Στοιχειωδών Σωματιδίων 5 ο Εξάμηνο 1 Αλληλεπιδράσεις και Πεδία στη Σωματιδιακή Φυσική 2 Κλασική

Διαβάστε περισσότερα

Καλώς Ορίσατε στο CERN

Καλώς Ορίσατε στο CERN Καλώς Ορίσατε στο CERN Το Ευρωπαϊκό Ερευνητικό Κέντρο Σωματιδιακής Φυσικής CERN - Σήμερα και στο Μέλλον... Ευάγγελος ΓΑΖΗΣ Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο CERN / 27 Αυγούστου 2017 1 Περιεχόμενα της Ομιλίας

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων ΙΙ (8ου εξαμήνου) Χ. Πετρίδου, Κ. Κορδάς. Μάθημα 2α: Επιταχυντές

Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων ΙΙ (8ου εξαμήνου) Χ. Πετρίδου, Κ. Κορδάς. Μάθημα 2α: Επιταχυντές Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων ΙΙ (8ου εξαμήνου) Χ. Πετρίδου, Κ. Κορδάς Μάθημα 2α: Επιταχυντές Λέκτορας Κώστας Κορδάς Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Στοιχειώδη ΙΙ, Αριστοτέλειο Παν. Θ/νίκης, 28

Διαβάστε περισσότερα

Κωστής Χαλκιαδάκης, φυσικός. Συσκάκης Γιάννης, φυσικός ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΗ ΣΩΜΑΤΙΔΙΑ. ΑΠΟ ΤΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΦΤΙΑΓΜΕΝΟΙ.

Κωστής Χαλκιαδάκης, φυσικός. Συσκάκης Γιάννης, φυσικός ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΗ ΣΩΜΑΤΙΔΙΑ. ΑΠΟ ΤΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΦΤΙΑΓΜΕΝΟΙ. Κωστής Χαλκιαδάκης, φυσικός Συσκάκης Γιάννης, φυσικός ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΗ ΣΩΜΑΤΙΔΙΑ. ΑΠΟ ΤΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΦΤΙΑΓΜΕΝΟΙ. Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΩΝ ΣΩΜΑΤΙ ΙΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΚΑΘΙΕΡΩΜΕΝΟ ΠΡΟΤΥΠΟ Αν σε κάποιο κατακλυσµό πρόκειται να καταστραφεί

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Σωµατιδιακή Φυσική. Δοµική Συγκρότηση και Θεµελιώδεις Αλληλεπιδράσεις της Υλης

Εισαγωγή στην Σωµατιδιακή Φυσική. Δοµική Συγκρότηση και Θεµελιώδεις Αλληλεπιδράσεις της Υλης Εισαγωγή στην Σωµατιδιακή Φυσική Δοµική Συγκρότηση και Θεµελιώδεις Αλληλεπιδράσεις της Υλης LHC περίµετρος: 27 km 9300 υπεραγώγιµοι µαγνήτες σε θερµοκρασία 1,9ο Κ, 12000 τόννοι «πολύκλωνο» υπεραγώγιµο

Διαβάστε περισσότερα

Masterclasses. Εισαγωγή

Masterclasses. Εισαγωγή Masterclasses Εισαγωγή λίγα λόγια για μένα Γεννηθείς εν Αθήναις Πτυχίο Φυσικής, Πανεπιστήμιο Πατρών (2002) Μεταπτυχιακό Δίπλωμα, ΕΜΠ (2005) Διδακτορικό Δίπλωμα, ΕΜΠ/ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος (2009) Μεταδιδακτορικός

Διαβάστε περισσότερα

Μιχάλης Κορατζίνος. Πρόγραμμα καθηγητών Φυσικής μέσης εκπαίδευσης του CERN, Τετάρτη, 25 Ιουνίου Αντιύλη 1

Μιχάλης Κορατζίνος. Πρόγραμμα καθηγητών Φυσικής μέσης εκπαίδευσης του CERN, Τετάρτη, 25 Ιουνίου Αντιύλη 1 Αντιύλη Μιχάλης Κορατζίνος CERN Πρόγραμμα καθηγητών Φυσικής μέσης εκπαίδευσης του CERN, Τετάρτη, 25 Ιουνίου 2008. Αντιύλη 1 Ερωτήσεις Επτά ερωτήσεις Τι είναι αντιύλη Πώς την φτιάχνουμε Που την φτιάχνουμε

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 1: Εισαγωγή, Ατομικός Πυρήνας

Διάλεξη 1: Εισαγωγή, Ατομικός Πυρήνας Σύγχρονη Φυσική - 06: Πυρηνική Φυσική και Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων /03/6 Διάλεξη : Εισαγωγή, Ατομικός Πυρήνας Εισαγωγή Το μάθημα της σύγχρονης φυσικής και ειδικότερα το μέρος του μαθήματος που αφορά

Διαβάστε περισσότερα

Τα μεγάλα πειράματα στη Φυσική Στοιχεωδών Σωματιδίων: τα εργαλεία μας για την εξερεύνηση του μικρόκοσμου

Τα μεγάλα πειράματα στη Φυσική Στοιχεωδών Σωματιδίων: τα εργαλεία μας για την εξερεύνηση του μικρόκοσμου Τα μεγάλα πειράματα στη Φυσική Στοιχεωδών Σωματιδίων: τα εργαλεία μας για την εξερεύνηση του μικρόκοσμου Κώστας Κορδάς Τμήμα Φυσικής Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης ΑΠΘ, 11 Δεκεμβρίου 2014 Τι θα

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων Τμήμα Φυσικής, Α.Π.Θ. 7ο Εξάμηνο

Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων Τμήμα Φυσικής, Α.Π.Θ. 7ο Εξάμηνο Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων Τμήμα Φυσικής, Α.Π.Θ. 7ο Εξάμηνο 1 Θεματολογία 1: 2: 3: 4: 5: Ρυθμός διάσπασης και Ενεργός διατομή Η εξίσωση Dirac και περιγραφή του Spin Αλληλεπιδράσεις με ανταλλαγή σωματιδίων

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονη Φυσική - 2012: Πυρηνική Φυσική και Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων 11/05/15

Σύγχρονη Φυσική - 2012: Πυρηνική Φυσική και Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων 11/05/15 Διάλεξη 14: Μεσόνια και αντισωματίδια Μεσόνια Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως (διάλεξη 13) η έννοια των στοιχειωδών σωματίων άλλαξε πολλές φορές μέχρι σήμερα. Μέχρι το 1934 ο κόσμος των στοιχειωδών σωματιδίων

Διαβάστε περισσότερα

Μιόνιο μ ±. Mass m = ± MeV Mean life τ = ( ± ) 10 6 s τμ+/τ μ = ± cτ = 658.

Μιόνιο μ ±. Mass m = ± MeV Mean life τ = ( ± ) 10 6 s τμ+/τ μ = ± cτ = 658. Μιόνιο μ ±. Mass m = 105.6583715 ± 0.0000035 MeV Mean life τ = (2.1969811 ± 0.0000022) 10 6 s τμ+/τ μ = 1.00002 ± 0.00008 cτ = 658.6384 m Παραγωγή μιονίων π ± μ ± + ν μ ( 100%) K ± μ ± + ν μ. ( 63,5%)

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ «Επιταχύνοντας» την Επιστήμη Η διαδραστική έκθεση του CERN στην Αθήνα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ «Επιταχύνοντας» την Επιστήμη Η διαδραστική έκθεση του CERN στην Αθήνα ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ «Επιταχύνοντας» την Επιστήμη Η διαδραστική έκθεση του CERN στην Αθήνα Δελτίο Τύπου Επιταχύνοντας την Επιστήμη H διαδραστική έκθεση του CERN στην Αθήνα Την εντυπωσιακή διαδραστική έκθεση που

Διαβάστε περισσότερα