Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π. ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ " ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΒΙΒΛΙΑΚΟΥ ΚΑΙ ΑΡΧΕΙΑΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ"

Transcript

1 ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ " ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΒΙΒΛΙΑΚΟΥ ΚΑΙ ΑΡΧΕΙΑΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ" 1 η ΠΕΡΙΟΔΟΣ 2011

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ 1. Συνοπτική Περιγραφή Επαγγέλματος (Job Profile) Ανάλυση Επαγγελματικών Δραστηριοτήτων (Task Analysis) Eξετάσεις Πιστοποίησης Επαγγελματικής Κατάρτισης Το θεωρητικό μέρος των εξετάσεων Διαδικασία...8 α) Σκοπός...8 β) Περιεχόμενο εξέτασης...8 γ) Διαδικασία εξέτασης...8 δ) Διάρκεια εξετάσεων Στοχοθεσία εξεταστέας ύλης Το πρακτικό μέρος εξετάσεων Διαδικασία α) Σκοπός β) Περιεχόμενο εξέτασης γ) Διαδικασία εξέτασης δ) Διάρκεια εξετάσεων Στοχοθεσία εξεταστέας ύλης ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ...18 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α - ΧΗΜΕΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β - ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β - ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ - ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ - ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΥΛΙΚΩΝ / ΦΘΟΡΕΣ - ΑΙΤΙΑ ΦΘΟΡΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε - ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ - ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ Σελίδα 2 από 30

3 1. Συνοπτική Περιγραφή Επαγγέλματος (Job Profile) O κάτοχος διπλώματος Ι.Ε.Κ. στην ειδικότητα Τεχνικός Συντήρησης Βιβλιακού και Αρχειακού Υλικού* έχει πιστοποιήσει τις γνώσεις και δεξιότητες που τον καθιστούν ικανό να εργασθεί σαν βοηθός σε οργανωμένα εργαστήρια συντήρησης και αποκατάστασης Βιβλικού και Αρχειακού Υλικού, του Δημοσίου ή του Ιδιωτικού Φορέα όπως: 1. Βιβλιοθήκες (δημόσιες, δημοτικές, μοναστηριακές, οργανισμών, ιδρυμάτων, κ.α.) 2. Αρχεία (δημόσια ιδιωτικά, μοναστηριακά, οργανισμών, ιδρυμάτων, κ.α.) 3. Μουσεία (δημόσια και ιδιωτικά τα οποία έχουν βιβλιακές και αρχειακές συλλογές) 4. Ιδιωτικό Φορέα. Ανάλυση Επαγγέλματος Ο Τεχνικός Συντήρησης Βιβλιακού και Αρχειακού Υλικού βάσει της θεωρητικής του και κυρίως της τεχνικής του κατάρτισης μπορεί να εκτελεί τις ακόλουθες κύριες επαγγελματικές δραστηριότητες. 1. Να αναγνωρίζει το υπό συντήρηση αντικείμενο και να προσδιορίζει: α. την περίοδο κατασκευής του, β. τα υλικά από τα οποία είναι κατασκευασμένο, γ. την τεχνική κατασκευής του και δ. τις φθορές του. 2. Να καταγράφει τις εργασίες συντήρησης - αποκατάστασης σε ειδικό δελτίο. 3. Να εκτελεί την φωτογραφική τεκμηρίωση των προς αποκατάσταση αντικειμένων. 4. Να γνωρίζει την συμπεριφορά των συστατικών υλικών του Β.Α.Υ. έναντι των κλιματολογικών συνθηκών καθώς και των υλικών συντήρησης. 5. Να εφαρμόζει τους κανόνες της προληπτικής συντήρησης. 6. Να εφαρμόζει τις κατάλληλες, ανά περίπτωση, τεχνικές συντήρησης - αποκατάστασης Β.Α.Υ. 7. Να αναγνωρίζει τους διαφόρους τύπους Βιβλιοδεσιών και να είναι ικανός να προβαίνει στην συντήρηση - αποκατάσταση τους. 8. Να γνωρίζει τις γενικές αρχές συντήρησης και διαφύλαξης φωτογραφιών. 9. Να παρέχει συμβουλές και τεχνική βοήθεια όταν του ζητηθεί. 10. Να εκτελεί τις εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης σύμφωνα με τους διεθνής κανονισμούς. 11. Να ενημερώνεται αδιάκοπα για τις εξελίξεις στο χώρο της συντήρησης - αποκατάστασης του Β.Α.Υ.. * Β.Α.Υ. - Βιβλιακού και Αρχειακού Υλικού Σελίδα 3 από 30

4 2. Ανάλυση Επαγγελματικών Δραστηριοτήτων (Task Analysis) 2.1. Για την εκτέλεση της προμελέτης πρέπει: Να γνωρίζει τους τεχνικούς όρους της Να κατανοεί τις τεχνικές ιδιαιτερότητές της. Να κατανοεί απόλυτα το περιεχόμενό της. Να εφαρμόζει ορθά τη σειρά και το είδος των εργασιών της. Να την καταχωρεί και να την αρχειοθετεί Για την καταγραφή των εργασιών συντήρησης σε ειδικό δελτίο πρέπει: Να συμπληρώνει και να τηρεί τα δελτία συντήρησης. Να καταγράφει τη χρονολογία του αντικειμένου. Να καταγράφει διαστάσεις του αντικειμένου. Να καταγράφει τα δομικά υλικά του αντικειμένου. Να καταγράφει τη προέλευση του αντικειμένου. Να καταγράφει το θέμα του αντικείμενου. Να καταγράφει τις προγενέστερες επεμβάσεις συντήρησης Να καταγράφει τις προτεινόμενες εργασίες συντήρησης. Να καταγράφει τις εργασίες συντήρησης - αποκατάστασης Για τη φωτογράφηση των αντικειμένων πρέπει να γνωρίζει: Τα είδη των φωτογραφικών μηχανών. Τις χρήσεις όλων των ειδών φωτογραφικών μηχανών. Βασικά μέρη φωτογραφικής μηχανής. Βάθος πεδίου. Βάθος εστίασης. Φακούς και ιδιότητες φακών. Φωτόμετρο - Φωτομέτρηση. Φιλμ, είδη, ιδιότητες, χρήσεις. Πρακτικές φωτογράφησης αντικειμένων. Χημική επεξεργασία αρνητικών. Σελίδα 4 από 30

5 Φωτογραφικά χαρτιά, είδη, ιδιότητες. Εκτύπωση. Ειδικές φωτογραφήσεις Για τη τεχνολογία των υλικών και την εφαρμογή τους στην συντήρηση Βιβλιακού και Αρχειακού Υλικού πρέπει να γνωρίζει: Την ονομασία τους. Την προέλευσή τους. Την κατηγορία τους. Την σύστασή τους. Τους χημικούς τύπους τους. Φυσικές ιδιότητές τους. Χημικές ιδιότητές τους. Διαλύτες. Μείγματα Διαλυτών Για την χρησιμοποίηση των εργαλείων και των συσκευών του εργαστηρίου πρέπει να γνωρίζει και να χειρίζεται: Τράπεζα χαμηλής πίεσης (Suction Table) Θερμοϋδρογράφο. Ζυγαριά ακριβείας. Ποτήρια ζέσεως. Ογκομετρικούς σωλήνες. Πρέσα. pη μέτρο. Ηλεκτρική θερμαινόμενη σπάτουλα με διαφορετικές κεφαλές Για τη χρησιμοποίηση των διαφόρων τρόπων και μεθόδων συντήρησης - αποκατάστασης (πρώτα σωστικά μέτρα, προληπτική συντήρηση) πρέπει να γνωρίζει: Ιστορική αναδρομή του αντικειμένου. Τεχνολογία υλικών του αντικειμένου. Συνολική κατάσταση του αντικειμένου. Τεχνική αντικειμένου. Σελίδα 5 από 30

6 Δομή των υλικών του αντικειμένου. Χημική σύσταση των υλικών του αντικειμένου. Μηχανισμό φθοράς του αντικειμένου. Φθοροποιούς παράγοντες Για τη λήψη μέτρων της αποθήκευσης και έκθεσης των αντικειμένων πρέπει να γνωρίζει: Για περιβαλλοντικούς παράγοντες. Ακουστικό κλίμα. Οπτικό κλίμα. Ατμοσφαιρικό κλίμα. Θερμικό κλίμα. Την χημική αντίδραση των υλικών αντικειμένων στους περιβαλλοντικούς παράγοντες Για τη εφαρμογή των μέσων ατομικής προστασίας και υγιεινής πρέπει να γνωρίζει και να χρησιμοποιεί: Θάλαμο απαγωγής αερίων-κεντρικό. Ατομικό σύστημα εξαερισμού. Μάσκα προστασίας από χημικές ουσίες. Γυαλιά προστασίας. Μάσκα μιας χρήσης για σκόνη. Γάντια μιας χρήσεως. Γάντια χειρουργικά. Σελίδα 6 από 30

7 3. Eξετάσεις Πιστοποίησης Επαγγελματικής Κατάρτισης Για την απόκτηση του Διπλώματος Ι.Ε.Κ. της ειδικότητας Τεχνικός Συντήρησης Βιβλιακού και Αρχειακού Υλικού πρέπει να ικανοποιηθούν οι παρακάτω προϋποθέσεις: α) Επιτυχής ολοκλήρωση της φοίτησης στο Ι.Ε.Κ. και απόκτηση της βεβαίωσης επαγγελματικής κατάρτισης. β) Επιτυχία στο Θεωρητικό Μέρος των εξετάσεων πιστοποίησης επαγγελματικής κατάρτισης. γ) Επιτυχία στο Πρακτικό Μέρος των εξετάσεων πιστοποίησης επαγγελματικής κατάρτισης. Για το σκοπό αυτό, στον, συγκροτείται Κεντρική Εξεταστική Επιτροπή Πιστοποίησης Επαγγελματικής Κατάρτισης (Κ.Ε.Ε.Π.Ε.Κ.) που έχει ως έργο την ευθύνη για την ομαλή και αδιάβλητη διεξαγωγή των εξετάσεων, την εποπτεία, κατεύθυνση και συντονισμό του έργου των Περιφεριακών Εξεταστικών Επιτροπών Πιστοποίησης (Π.Ε.Ε.Π.). Οι Π.Ε.Ε.Π. έχουν ως έργο την οργάνωση και εφαρμογή των διαδικασιών των σχετικών με τις εξετάσεις στην περιφέρειά τους με βάση τις εκάστοτε ισχύουσες αποφάσεις του και τις οδηγίες της Κ.Ε.Ε.Π.Ε.Κ. Η Πιστοποίηση Επαγγελματικής Κατάρτισης βασίζεται σε τελικές εξετάσεις Θεωρητικού και Πρακτικού Μέρους, που διεξάγονται σε εθνικό επίπεδο με βάση τον ισχύοντα, κατά την διεξαγωγή των εξετάσεων, Κανονισμό Κατάρτισης κάθε ειδικότητας. Οι ενδιαφερόμενοι που απέτυχαν, μπορούν να συμμετέχουν εκ νέου στις Εξετάσεις Πιστοποίησης Επαγγελματικής Κατάρτισης χωρίς περιορισμό, οποτεδήποτε αυτές διεξάγονται. Εξετασθείς, ο οποίος πέτυχε στο Πρακτικό ή Θεωρητικό Μέρος των εξετάσεων κατοχυρώνει την επιτυχία του στο μέρος αυτό για τις έξι (6) επόμενες διαδοχικές εξεταστικές περιόδους, κατά τη διάρκεια των οποίων συμμετέχει μόνο στις εξετάσεις του μέρους στο οποίο απέτυχε. Αν μέσα στο χρονικό διάστημα των έξι (6) επόμενων διαδοχικών εξεταστικών περιόδων δεν πετύχει και στη δεύτερη δοκιμασία, υποχρεούται, εφ' όσον επιθυμεί να καταστεί κάτοχος Διπλώματος ή Πιστοποιητικού, να επαναλάβει εκ νέου και τα δύο (2) μέρη των Εξετάσεων Πιστοποίησης Επαγγελματικής Κατάρτισης (Θεωρητικό και Πρακτικό) με νέα αίτηση και νέα δικαιολογητικά, με βάση τις προϋποθέσεις που ισχύουν κατά το χρόνο υποβολής της νέας αυτής αίτησης. Σελίδα 7 από 30

8 3.1 Το θεωρητικό μέρος των εξετάσεων Διαδικασία α) Σκοπός Με τη δoκιμασία του Θεωρητικού Μέρους επιδιώκεται η διαπίστωση αν ο απόφοιτος του Ι.Ε.Κ. κατέχει και είναι ικανός να χρησιμοποιεί, σε συγκεκριμένες επαγγελματικές εφαρμογές, τις θεωρητικές γνώσεις που απαιτούνται για την άσκηση του επαγγέλματος. β) Περιεχόμενο εξέτασης Η γραπτή δοκιμασία γίνεται με ερωτήσεις που προκύπτουν από το περιεχόμενο της προβλεπόμενης στοχοθεσίας του Θεωρητικού Μέρους και μπορεί να περιέχει θέματα από όλα τα γνωστικά αντικείμενα (μαθήματα) που περιέχονται στην εξεταζόμενη θεματική ενότητα ή μέρος αυτών. Τα γραπτά είναι ανώνυμα κατά τη συλλογή και βαθμολόγηση μετά από επικάλυψη των ονομάτων των υποψηφίων. γ) Διαδικασία εξέτασης Το πρόγραμμα εξέτασης για το Θεωρητικό Μέρος ανακοινώνεται στην ιστοσελίδα του και αναρτάται στην έδρα της αρμόδιας Π.Ε.Ε.Π., μετα από έγκριση της Κ.Ε.Ε.Π.Ε.Κ και του Δ.Σ. του. Η Κ.Ε.Ε.Π.Ε.Κ. διαβιβάζει τα θέματα που κληρώθηκαν στις Επιτροπές Εξεταστικών Κέντρων με τον προσφορότερο και ασφαλέστερο, κατά την κρίση της, τρόπο. Οι υποψήφιοι καλούνται να απαντήσουν σε όλα τα θέματα που τους έχουν τεθεί. Μετά την εξάντληση του χρονικού ορίου αποχώρησης οι υποψήφιοι παραδίδουν τα γραπτά τους στους επιτηρητές οι οποίοι παρουσία του υποψηφίου καλύπτουν το μέρος του γραπτού που φέρει τα στοιχεία του υποψηφίου, με αδιαφανές κάλυμμα (αυτοκόλλητο). Κάθε γραπτό δοκίμιο αξιολογείται από δυο (2) βαθμολογητές. Η αξιολόγηση γίνεται με βάση την βαθμολογική κλίμακα από Ως «Επιτυχών» στο Θεωρητικό Μέρος θεωρείται αυτός που βαθμολογήθηκε με βαθμό δέκα (10) έως είκοσι (20). Ο τελικός βαθμός προκύπτει από το άθροισμα των βαθμών των δυο (2) βαθμολογητών διαιρούμενος δια του δυο (2). Η βαθμολόγηση γίνεται με ακέραιο βαθμό. Αν μετά τη διαίρεση του αθροίσματος των βαθμών των δυο (2) βαθμολογητών προκύπτει δεκαδικός αριθμός, ο βαθμός αυτός στρογγυλοποιείται στον αμέσως επόμενο (εάν το δεκαδικό στοιχείο είναι > 0.5) ή προηγούμενο (εάν το δεκαδικό στοιχείο είναι < 0.5) ακέραιο βαθμό. Γραπτό δοκίμιο των Εξετάσεων Πιστοποίησης Επαγγελματικής Κατάρτισης, αναβαθμολογείται μόνο στην περίπτωση που η διαφορά βαθμολογίας μεταξύ του πρώτου και του δεύτερου βαθμολογητή είναι μεγαλύτερη των τριών (3) μονάδων, από μέλος της οικείας ομάδας αναβαθμολογητών το οποίο ορίζει η Επιτροπή του Βαθμολογικού Κέντρου. Ο τελικός βαθμός στην περίπτωση αναβαθμολόγησης, προκύπτει από το άθροισμα των τριών βαθμών διαιρούμενο δια του τρία (3). Επανεξέταση ή αναβαθμολόγηση πέραν της ανωτέρω προβλεπόμενης δεν επιτρέπεται. Σελίδα 8 από 30

9 Η αξιολόγηση των γραπτών δοκιμίων γίνεται με αντικειμενική και δίκαιη κρίση και δεν επιτρέπεται αιτιολόγηση από τον βαθμολογητή ή τον αναβαθμολογητή. δ) Διάρκεια εξετάσεων Η εξέταση του Θεωρητικού Μέρους διαρκεί τρεις (3) ώρες Στοχοθεσία εξεταστέας ύλης Για την πιστοποίηση της επαγγελματικής ικανότητας, κατά το Θεωρητικό Μέρος, οι υποψήφιοι της ειδικότητας Τεχνικός Συντήρησης Βιβλιακού και Αρχειακού Υλικού εξετάζονται σε γενικά θέματα επαγγελματικών γνώσεων και ικανοτήτων και επίσης σε ειδικές επαγγελματικές γνώσεις και ικανότητες, που περιλαμβάνονται αποκλειστικά στη στοχοθεσία του Θεωρητικού Μέρους της ειδικότητας. Α. ΧΗΜΕΙΑ Στοιχεία Γενικής Χημείας Ειδικά Θέματα Χημείας Οργάνωση και Ασφάλεια Εργαστηρίου Β. ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ Θεωρία της Συντήρησης Συντήρηση Χαρτιού Συντήρηση Βιβλίου - Βιβλιοδεσίας Συντήρηση Περγαμηνής Συντήρηση Φωτογραφίας Γ. ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ Δ. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΥΛΙΚΩΝ / ΦΘΟΡΕΣ - ΑΙΤΙΑ ΦΘΟΡΩΝ Ε. ΙΣΤΟΡΙΑ Ιστορία και Τεχνικές Εκτύπωσης της Χαρακτικής Ιστορία του Βιβλίου Στοιχεία Αρχειονομίας - Βιβλιοθηκονομίας Στοιχεία Παλαιογραφίας - Κωδικολογίας Σελίδα 9 από 30

10 ΣΤ. ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ Ζ. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ Επιπλέον: 1. Για την κατανόηση προμελέτης πρέπει να:. Αναλύει τεχνικούς όρους.. Επεξηγεί τις τεχνικές ιδιαιτερότητες.. Επεξηγεί το περιεχόμενό της.. Επεξηγεί την ιεραρχία και κατηγορία εργασιών.. Καταχωρεί και αρχειοθετεί. 2. Για καταγραφή των εργασιών συντήρησης σε δελτία συντήρησης πρέπει να:. Έχει γνώσεις καταγραφής δελτίων.. Περιγράφει δελτίο συντήρησης.. Προσδιορίζει διαστάσεις αντικειμένου στο δελτίο συντήρησης.. Προσδιορίζει δομικά στοιχεία αντικειμένων στο δελτίο συντήρησης.. Προσδιορίζει την προέλευση αντικειμένου στο δελτίο συντήρησης.. Προσδιορίζει το θέμα στο δελτίο συντήρησης.. Προσδιορίζει τις προγενέστερες επεμβάσεις στο δελτίο συντήρησης.. Προσδιορίζει τις προτεινόμενες εργασίες συντήρησης στο δελτίο συντήρησης.. Προσδιορίζει τις εργασίες συντήρησης στο δελτίο συντήρησης. 3. Για την φωτογράφηση Βιβλιακού και Αρχειακού Υλικού πρέπει να γνωρίζει:. Τα είδη των φωτογραφικών μηχανών.. Τα βασικά μέρη των φωτογραφικών μηχανών.. Το βάθος πεδίου.. Το βάθος εστίασης.. Τους φακούς και τα είδη φακών.. Το φωτόμετρο.. Τα είδη των φιλμ και τις ιδιότητές τους.. Τα φωτογραφικά χαρτιά, τα είδη και τις ιδιότητές τους. Σελίδα 10 από 30

11 . Τη χρησιμότητα των φωτογραφικών μεθόδων στη συντήρηση. 4. Για τη τεχνολογία των υλικών και την εφαρμογή τους στη συντήρηση Βιβλιακού και Αρχειακού Υλικού πρέπει να γνωρίζει:. Την oνομασία.. Την προέλευση.. Την κατηγορία.. Την σύσταση.. Την ταξινόμηση.. Τις φυσικές ιδιότητες.. Τις χημικές ιδιότητες.. Τους διαλύτες.. Τα διαλύματα. Τις χημικές αντιδράσεις των υλικών του αντικειμένου.. Τις συνθήκες εφαρμογής τους. 5. Για την χρησιμοποίηση εργαλείων και συσκευών των εργαστηρίων συντήρησης Βιβλιακού και Αρχειακού Υλικού πρέπει να γνωρίζει:. Τα είδη εργαλείων.. Την oνομασία εργαλείων (κατηγορία).. Τα βασικά μέρη των εργαλείων.. Τη χρησιμότητά τους.. Τη λειτουργία εργαλείων.. Τα είδη συσκευών.. Την ονομασία συσκευών (κατηγορία).. Τη χρησιμότητά τους.. Τη λειτουργία συσκευών. Να έχει γνώση των μετρήσεων και των ενδείξεων του αντιστοίχου εργαστηριακού εξοπλισμού. 6. Για τη χρησιμοποίηση διαφόρων τρόπων και μεθόδων συντήρησης Βιβλιακού και Αρχειακού Υλικού (πρώτα σωστικά μέτρα - προληπτική συντήρηση) πρέπει να γνωρίζει:. Την τεχνική των αντικειμένων. Σελίδα 11 από 30

12 . Την τεχνολογία των υλικών των αντικειμένων.. Τη δομή των υλικών των αντικειμένων.. Τη χημική σύσταση των υλικών των αντικειμένων.. Τη μελέτη των μηχανισμών φθοράς.. Την εξέταση φθοροποιών παραγόντων.. Την ταξινόμηση προκαταρκτικών εργασιών συντήρησης.. Την περιγραφή τρόπων και μεθόδων συντήρησης.. Τη συνολική κατάσταση αντικειμένου. 7. Για τη σωστή έκθεση και αποθήκευση Βιβλιακού και Αρχειακού Υλικού πρέπει να γνωρίζει:. Την περιγραφή στοιχείων περιβαλλοντικών παραμέτρων.. Την καταγραφή επιπτώσεων των περιβαλλοντικών παραμέτρων στα Β.Α.Υ.. Το ακουστικό, θερμικό και οπτικό ατμοσφαιρικό κλίμα.. Τις αντιδράσεις του βιβλιακού και αρχειακού υλικού στους περιβαλλοντικούς παράγοντες. 8. Για την εφαρμογή μέσων ατομικής προστασίας και υγιεινής πρέπει να γνωρίζει:. Τα τοξικά υλικά στην συντήρηση Β.Α.Υ.. Τις επικίνδυνες εργασίες στην συντήρηση Β.Α.Υ.. Τη χρησιμότητα και λειτουργία κεντρικού θαλάμου απαγωγής αερίων.. Τη χρησιμότητα και λειτουργία μάσκας προστασίας από χημικές ουσίες.. Τη χρησιμότητα γυαλιών προστασίας.. Τη χρησιμότητα και λειτουργία ατομικού συστήματος εξαερισμού.. Τη χρησιμότητα μάσκας για σκόνη.. Τη χρησιμότητα γαντιών μιας χρήσης.. Τη χρησιμότητα χειρουργικών γαντιών. 9. Για την κατανόηση των Ειδικών Θεμάτων Χημείας πρέπει να είναι ικανός να:. Γνωρίζει τους διαλύτες.. Γνωρίζει τα διαλύματα.. Γνωρίζει τις ιδιότητες αυτών.. Γνωρίζει τα οργανικά υλικά.. Γνωρίζει τα ανόργανα υλικά. Σελίδα 12 από 30

13 . Γνωρίζει τα συνθετικά υλικά.. Γνωρίζει τα πολυμερή υλικά. 10. Για την κατανόηση της Ιστορίας του Βιβλίου, των Τεχνικών Χαρακτικής και των συμπληρωματικών επιστημών (Αρχειονομία, Βιβλιοθηκονομία, Κωδικολογία και Παλαιογραφία) είναι ικανός να:. Γνωρίζει την ιστορική απαρχή της εμφάνισης του βιβλίου.. Γνωρίζει την εξέλιξη της μορφής και δομής του βιβλίου, στις διάφορες χρονικές περιόδους και γεωγραφικούς χώρους, ανά τον κόσμο μέχρι σήμερα.. Γνωρίζει την διαχρονική εξέλιξη της τέχνης της χαρακτικής.. Γνωρίζει τις γενικές αρχές παλαιογραφίας - κωδικολογίας.. Γνωρίζει τις γενικές αρχές αρχειονομίας - βιβλιοθηκονομίας. Σελίδα 13 από 30

14 3.2 Το πρακτικό μέρος εξετάσεων Διαδικασία α) Σκοπός Κατά τη δοκιμασία του Πρακτικού Μέρους ελέγχονται οι επαγγελματικές ικανότητες και δεξιότητες του εξεταζομένου, όπως αυτές περιγράφονται στη Συνοπτική Περιγραφή Επαγγέλματος (Job Profile), η στοχοθεσία εξεταστέας ύλης του επαγγέλματος και τα επιμέρους επαγγελματικά καθήκοντα του Κανονισμού Κατάρτισης της ειδικότητας. β) Περιεχόμενο εξέτασης Η εξέταση των υποψηφίων στο Πρακτικό Μέρος γίνεται σε εργαστήρια των Ι.Ε.Κ. ή σε εργαστηριακούς ή εργασιακούς χώρους, όπου οι υποψήφιοι πραγματοποίησαν την πρακτική ή εργαστηριακή τους άσκηση κατά την περίοδο της Kατάρτισής τους ή σε εργαστήρια άλλων μονάδων (εκπαιδευτικών ή επαγγελματικών) που κατά την κρίση της οικείας Π.Ε.Ε.Π. καλύπτουν τις απαιτήσεις αξιολόγησης. Οι υποψήφιοι εξετάζονται σε θέματα που περιλαμβάνονται στην στοχοθεσία των δεξιοτήτων και ικανοτήτων της ειδικότητας και μπορούν να πραγματοποιηθούν στους επιλεγμένους χώρους αξιολόγησης. Στο εργαστήριο μπορούν ταυτόχρονα να εξετάζονται περισσότεροι του ενός υποψήφιοι, με διαφορετικά θέματα και ανάλογα με τις δυνατότητες του εργαστηριακού εξοπλισμού Οι εξεταστές βρίσκονται στον ίδιο χώρο και μετά την πάροδο εύλογου χρόνου ελέγχουν τις πραγματοποιηθείσες ασκήσεις και τα αποτελέσματα των έργων και εφόσον κρίνουν ότι αυτό χρειάζεται ή απαιτείται από το είδος εξέτασης, προχωρούν και σε προφορικές ερωτήσεις - διευκρινίσεις επί του εκτελεσθέντος έργου. Κάθε υποψήφιος εξετάζεται και βαθμολογείται από τρεις εξεταστές οι οποίοι ορίζονται από τον, ύστερα από πρόταση της οικείας Π.Ε.Ε.Π. και εκπροσωπούν τον και τους κοινωνικούς εταίρους σε περιφερειακό επίπεδο. Ο υποψήφιος θεωρείται επιτυχών εφόσον οι δύο (2) από τους τρεις (3) εξεταστές τον χαρακτηρίσουν επιτυχόντα. γ) Διαδικασία εξέτασης Το πρόγραμμα εξέτασης του Πρακτικού Μέρους για κάθε ειδικότητα ανακοινώνεται από την Π.Ε.Ε.Π. Η διάρκεια του εξεταστικού προγράμματος της πρακτικής δοκιμασίας εξαρτάται από τον αριθμό των υποψηφίων σε κάθε περιφέρεια και το διαθέσιμο εργαστηριακό εξοπλισμό. Οι υποψήφιοι προσέρχονται στο συγκεκριμένο εργαστήριο ή εργασιακό χώρο την ημέρα και ώρα που έχει οριστεί για την εξέτασή τους. Οι υποψήφιοι μπορεί να εξετάζονται σε περισσότερα του ενός εργαστήρια ή επαγγελματικούς ή εργασιακούς χώρους, αν η ειδικότητα ή η δέσμη των εξεταζομένων θεμάτων το επιβάλλουν. δ) Διάρκεια εξετάσεων Το Πρακτικό Μέρος εξετάζεται για τρεις (3) ώρες. Σελίδα 14 από 30

15 3.2.2 Στοχοθεσία εξεταστέας ύλης Για την πιστοποίηση της επαγγελματικής ικανότητας, κατά το Πρακτικό Μέρος, οι υποψήφιοι της ειδικότητας Τεχνικός Συντήρησης Βιβλιακού και Αρχειακού Υλικού, εξετάζονται σε γενικά θέματα επαγγελματικών γνώσεων και ικανοτήτων και επίσης σε ειδικές επαγγελματικές γνώσεις και ικανότητες, που περιλαμβάνονται αποκλειστικά στη στοχοθεσία του πρακτικού μέρους της ειδικότητας. Α. Για την εκτέλεση της προμελέτης πρέπει να είναι ικανός να: Α1. Εφαρμόζει τους τεχνικούς όρους στην συντήρηση του αντικειμένου. Α2. Εφαρμόζει τις τεχνικές ιδιαιτερότητες στη συντήρηση του αντικειμένου. Α3. Εφαρμόζει κατά σειρά και ομάδα των εργασιών της προμελέτης στην συντήρηση του αντικειμένου. Α4. Εφαρμόζει το περιεχόμενό της. Α5. Καταχωρεί και αρχειοθετεί. Β. Για την καταγραφή εργασιών συντήρησης σε δελτία πρέπει να είναι ικανό να: Β1. Καταγράφει τη χρονολογία του αντικειμένου. Β2. Καταγράφει τις διαστάσεις του αντικειμένου. Β3. Καταγράφει τα δομικά υλικά του αντικειμένου. Β4. Καταγράφει την προέλευση του αντικειμένου. Β5. Καταγράφει τη θεματολογία του αντικειμένου. Β6. Καταγράφει τις προγενέστερες επεμβάσεις στο αντικείμενο. Β7. Καταγράφει τις προτεινόμενες εργασίες συντήρησης. Β8. Καταγράφει τις εργασίες συντήρησης. Β9. Καταχωρεί και αρχειοθετεί. Γ. Για την φωτογράφηση Βιβλιακού και Αρχειακού Υλικού πρέπει να είναι ικανός να: Γ1. Χρησιμοποιεί τα είδη των φωτογραφικών μηχανών. Γ2. Χρησιμοποιεί το βάθος πεδίου στη φωτογράφηση. Γ3. Χρησιμοποιεί το βάθος εστίασης. Γ4. Χρησιμοποιεί τους φακούς και τις ιδιότητές τους. Γ5. Χρησιμοποιεί το φωτόμετρο. Γ6. Χρησιμοποιεί τα διάφορα είδη φιλμ. Γ7. Εφαρμόζει τις πρακτικές φωτογράφησης αντικειμένων. Σελίδα 15 από 30

16 Γ8. Εφαρμόζει τη χημική επεξεργασία αρνητικών. Γ9. Χρησιμοποιεί διάφορα φωτογραφικά χαρτιά και τις ιδιότητές τους. Γ10. Εκτυπώνει. Γ11. Εκτελεί ειδικές φωτογραφίσεις. Δ. Για την τεχνολογία υλικών και την εφαρμογή τους στη συντήρηση Βιβλιακού και Αρχειακού Υλικού πρέπει να είναι ικανός να: Δ1. Εφαρμόζει υλικά ανάλογα με την προέλευσή τους. Δ2. Εφαρμόζει υλικά ανάλογα με την κατηγορία τους. Δ3. Εφαρμόζει υλικά ανάλογα με τη σύστασή τους. Δ4. Εφαρμόζει υλικά ανάλογα με τις φυσικές τους ιδιότητες. Δ5. Εφαρμόζει υλικά ανάλογα με τις χημικές τους ιδιότητες. Δ6. Εφαρμόζει τα διαλύματα στη συντήρηση Β.Α.Υ. Δ7. Εφαρμόζει τους διαλύτες στη συντήρηση Β.Α.Υ.. Δ8. Πραγματοποιεί ποσοτικό και ποιοτικό έλεγχο υλικών. Δ9. Ελέγχει και πιστοποιεί τις χημικές αντιδράσεις. Δ10. Ελέγχει τις συνθήκες εφαρμογής των. Ε. Για τη χρησιμοποίηση εργαλείων και συσκευών στη συντήρηση Βιβλιακού και Αρχειακού Υλικού πρέπει να είναι ικανός να: Ε1. Χρησιμοποιεί ηλεκτρικές θερμαινόμενες σπάτουλες. Ε3. Χρησιμοποιεί ογκομετρικούς σωλήνες. Ε4. Χρησιμοποιεί ποτήρια ζέσης. Ε5. Χρησιμοποιεί πρέσα. Ε6. Χρησιμοποιεί θερμοϋδρογράφο. Ε7. Χρησιμοποιεί ph-μετρο. Ε8. Χρησιμοποιεί ζυγό ακριβείας. Ε9. Χρησιμοποιεί τράπεζα χαμηλής πίεσης (Suction Table) ΣΤ. Για τη χρησιμοποίηση διαφόρων τρόπων και μεθόδων συντήρησης B.A.Y. πρέπει να είναι ικανός να: ΣΤ1. Φωτογραφίζει το αντικείμενο. Σελίδα 16 από 30

17 ΣΤ2. Πιστοποιεί και ελέγχει το αντικείμενο προς συντήρηση. ΣΤ3. Προετοιμάζει το χώρο και τα υλικά. ΣΤ4. Εφαρμόζει βοηθητικές εργασίες. ΣΤ5. Εφαρμόζει τα υλικά. ΣΤ6. Εφαρμόζει τρόπους και μεθόδους συντήρησης. ΣΤ7. Ελέγχει τους τρόπους και τις μεθόδους συντήρησης. Ζ. Για την έκθεση και αποθήκευση των Βιβλιακού και Αρχειακού Υλικού πρέπει να είναι ικανός να: Ζ1. Ελέγχει περιβαλλοντικές παραμέτρους. Ζ2. Μετράει ακουστική παράμετρο. Ζ3. Μετράει θερμική παράμετρο. Ζ4. Μετράει οπτική παράμετρο. Ζ5. Μετράει ατμοσφαιρική παράμετρο. Ζ6. Μετράει την ακτινοβολία. Ζ7. Ελέγχει τις περιπτώσεις των περιβαλλοντικών παραγόντων. Η. Για την εφαρμογή των μέσων ατομικής προστασίας και υγιεινής πρέπει να χρησιμοποιεί: Η1. Τον κεντρικό θάλαμο απαγωγής αερίων. Η2. Τη μάσκα προστασίας από χημικές ουσίες. Η3. Τα γυαλιά προστασίας. Η4. Το ατομικό σύστημα εξαερισμού. Η5. Τη μάσκα για σκόνη. Η6. Τα γάντια μιας χρήσης. Η7. Τα χειρουργικά γάντια. Σελίδα 17 από 30

18 4. ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α - ΧΗΜΕΙΑ 1. Ποιος τύπος απεικονίζει με μεγαλύτερη ακρίβεια μία οργανική ένωση; 2. Τι είναι ποιοτική και τι ποσοτική ανάλυση; 3. Τι ονομάζουμε κατώτερα, μεσαία, ανώτερα μέλη στους κορεσμένους υδρογονάνθρακες; 4. Τι είναι οι αλκοόλες και ποιες χρησιμοποιούνται συνήθως από το συντηρητή χαρτιού; 5. Ποιες ενώσεις ονομάζονται εστέρες; 6. Λίπη και Έλαια (Ορισμοί). 7. Ορισμός πρωτεϊνών. 8. Ποιες ενώσεις ονομάζονται αρωματικές; 9. Ποια όργανα μέτρησης είναι απαραίτητα στο εργαστήριο του συντηρητή; 10. Ποιες βασικές προδιαγραφές θα πρέπει να πληροί το κτίριο που θα στεγάσει ένα εργαστήριο συντήρησης; 11. Να αναφέρετε απαραίτητα συστήματα ασφάλειας ενός εργαστηρίου συντήρησης. 12. Ποια εργαλεία χειρός είναι απαραίτητα για την κασετίνα του συντηρητή; 13. Να τοποθετηθούν σε υποστιβάδες τα ηλεκτρόνια των ατόμων: 17 Cl, 26 Fe, 30 Zn. 14. Να τοποθετηθούν σε στιβάδες τα ηλεκτρόνια τoυ ατόμου: 25 Mn 15. Προέλευση και χρήσεις της CH3COCH Φυσικές και χημικές ιδιότητες της CH3CH2OH (αιθανόλης). 17. Φυσικές και χημικές ιδιότητες του πετρελαϊκού αιθέρα. 18. Πώς πετυχαίνουμε την υδρόλυση στα λίπη και στα έλαια; 19. Τι είναι τα ξηραινόμενα έλαια; 20. Ορισμός αμινοξέων. Βιολογική σημασία των α- αμινοξέων. 21. Ποιες ενώσεις ονομάζονται υδατάνθρακες (απλά σάκχαρα, μονοσάκχαρα, πολυσακχαρίτες); 22. Τι γνωρίζετε για τις τανίνες; 23. Εφαρμογή μέσων ατομικής προστασίας και υγιεινής: τι πρέπει να γνωρίζει ο συντηρητής και τι μέτρα πρέπει να παίρνει στο χώρο εργασίας του; 24. Ποια είναι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ενός στερεομικροσκόπιου κατάλληλου για εργαστήριο συντήρησης και ποια η διαφορά του από το μικροσκόπιο; 25. Ποιος είναι ο απαραίτητος εξοπλισμός (όργανα συσκευές) ενός εργαστηρίου συντήρησης βιβλιακού και αρχειακού υλικού; 26. Σε ποιες περιπτώσεις αντικειμένων κρίνεται απαραίτητο οι επεμβάσεις συντήρησης να πραγματοποιούνται σε τράπεζα χαμηλής πιέσεως; Να αναφέρετε το είδος των επεμβάσεων. 27. Επιδράσεις διαλυτών στην υγεία. Κανόνες για την χρήση και φύλαξη διαλυτών. 28. Να αναφέρετε συστήματα πυρόσβεσης εύφλεκτων υλικών. 29. Να αναφέρετε τρόπους απομάκρυνσης χημικών αποβλήτων. 30. Τι είναι συμπύκνωση και τι πολυμερισμός; Να δοθεί από ένα αντίστοιχο παράδειγμα. 31. Ποιες είναι οι διαφορές στις χημικές ιδιότητες μεθανόλης και αιθανόλης; 32. Να γράψετε από μία παρασκευή στα παρακάτω οξέα: α) ακρυλικό, β) παλμιτικό C15H31COOH, γ) στεατικό C17H35COOH, δ) γαλακτικό. Σελίδα 18 από 30

19 33. Πώς επιτυγχάνεται η υδρόλυση των πρωτεϊνών; 34. Φυσικές και χημικές ιδιότητες της κυτταρίνης. 35. Πώς παίρνουμε σε βιομηχανική κλίμακα και από ποιες πρώτες ύλες: α) κυτταρίνη, β) άμυλο. 36. Να αναφέρετε αν υδρολύονται και πώς τα παρακάτω σάκχαρα: α) κυτταρίνη, β) άμυλο. 37. Ποιες ενώσεις ονομάζονται χρωστικές; Τι πρέπει να περιέχει στο μόριό της μια ένωση για να χαρακτηριστεί ως χρωστική; 38. Τι είναι ο γενικός δείκτης τοξικότητας TLV (Threshold Limit Value) ενός υλικού; Σελίδα 19 από 30

20 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β - ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ 1. Περιγράψτε το αντικείμενο εργασίας ενός συντηρητή βιβλιακού και αρχειακού υλικού; 2. Να αναφέρετε επιγραμματικά τα κυριότερα περιεχόμενα ενός δελτίου συντήρησης έργου τέχνης σε χάρτινο υπόστρωμα. 3. Να αναφέρετε επιγραμματικά τα βασικά στάδια συντήρησης χαρτιού. 4. Σε ποιες περιπτώσεις επιβάλλεται το φοδράρισμα ενός έργου τέχνης με χάρτινο υπόστρωμα; 5. Με ποια κριτήρια επιλέγονται οι κόλλες για την αποκατάσταση ενός έργου τέχνης σε χάρτινο υπόστρωμα; 6. Σε ποιες περιπτώσεις πραγματοποιείται ο στεγνός καθαρισμός στο χαρτί και με ποια υλικά; 7. Πώς πραγματοποιείται ο χημικός καθαρισμός στο χαρτί και ποια υλικά χρησιμοποιούνται; 8. Ποιοι κανόνες πρέπει να ακολουθούνται για την επιλογή του κατάλληλου χαρτιού για τη συμπλήρωση απωλειών σε ένα αρχειακό έγγραφο; 9. Με ποιο τρόπο γίνεται το πρεσάρισμα ενός χαρακτικού στην περίπτωση που έχουμε αποτύπωμα πλάκας (π.χ. χαλκογραφία); 10. Με ποιο τρόπο γίνεται η επιπεδοποίηση ενός έργου σε χάρτινο υπόστρωμα; Να αναφέρετε τη διαδικασία και τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν. 11. Σε ποιες περιπτώσεις είναι αναγκαία η αντικατάσταση του Passe Partout ενός έργου τέχνης σε χαρτί; 12. Ποια υλικά χρησιμοποιούνται για την κατασκευή ενός Passe Partout; Να αναφέρετε τις προδιαγραφές των υλικών αυτών. 13. Ποιο είδος χρωστικών χρησιμοποιούμε για τη συμπλήρωση της ζωγραφικής επιφάνειας έργων ζωγραφικής σε χαρτί, όταν υπάρχουν τμήματα ζωγραφικής που έχουν απολεσθεί; Να αναφέρετε τον πλέον ενδεδειγμένο τρόπο για την ζωγραφική συμπλήρωση. 14. Ποιοι κανόνες ακολουθούνται για την ραφή βιβλίου με διαλυμένη στάχωση, στο οποίο σώζονται όμως τα αρχικά ίχνη ραφής; 15. Πώς βρίσκουμε τα σημεία από τα οποία θα περάσει το νέο ράψιμο, αν δεν σώζεται η αρχική ραφή ενός βιβλίου; 16. Με ποια κριτήρια επιλέγεται η κλωστή για το ράψιμο ενός βιβλίου; 17. Περιγράψτε αναλυτικά τις εργασίες που προηγούνται της αποβιβλιοδέτησης φθαρμένου βιβλίου. 18. Να αναφέρετε επιγραμματικά τα κυριότερα περιεχόμενα ενός δελτίου συντήρησης βιβλίου. 19. Πώς πραγματοποιείται ο ξηρός - μηχανικός καθαρισμός της επιφανείας περγαμηνού εγγράφου; 20. Να αναφέρετε επιγραμματικά τα κυριότερα περιεχόμενα ενός δελτίου συντήρησης α/μ φωτογραφίας. 21. Περιγράψτε τη δομή μιας ασπρόμαυρης φωτογραφίας σε χαρτί. 22. Μέθοδοι επιπεδοποίησης φωτογραφιών. 23. Ποια είναι τα σημαντικότερα κέντρα εκπαίδευσης και έρευνας πάνω στη συντήρηση στην Ελλάδα; 24. Σε ποιες περιπτώσεις γίνεται η συμπλήρωση στερέωση του χαρτιού; Ποια υλικά χρησιμοποιούνται; 25. Ποια είναι τα πλεονεκτήματα του ιαπωνικού σε σύγκριση με το ευρωπαϊκό χαρτί για τις συμπληρώσεις απωλειών σε ένα έργο με χάρτινο υπόστρωμα; 26. Υγρός καθαρισμός χαρτιού - μέθοδος καί υλικά. 27. Πότε πραγματοποιείται και πού αποσκοπεί η αποξίνωση του χαρτιού; 28. Τρόποι ύγρανσης χαρτιού πριν την επιπεδοποίηση. Αναφέρετε τους τρόπους, σε ποιες περιπτώσεις εφαρμόζονται και αιτιολογήστε. 29. Σε ποιες περιπτώσεις οι προγενέστερες επεμβάσεις / αποκαταστάσεις στα αντικείμενα Σελίδα 20 από 30

21 βιβλιακού και αρχειακού υλικού: α) πρέπει να αφαιρεθούν και β) δεν πρέπει να αφαιρεθούν; 30. Ποιοι είναι οι βασικοί κανόνες δεοντολογίας για την αισθητική αποκατάσταση φθορών σε αντικείμενα από χαρτί; 31. Τι γνωρίζετε για τη θερμαινόμενη ηλεκτρική σπάτουλα και σε ποιες διαδικασίες συντήρησης χαρτιού ενδείκνυται η χρήση της; 32. Περιγράψτε τη μέθοδο υγρού καθαρισμού ενός έργου τέχνης από χαρτί στην τράπεζα χαμηλής πίεσης - Διαδικασία και υλικά. 33. Υγρός καθαρισμός με στυπόχαρτα (Blotter Washing). Διαδικασία και υλικά. 34. Με ποιο Spot Test (επιφανειακή και τοπική ανάλυση) γίνεται ανίχνευση λιγνίνης στο χαρτί; Να αναφέρετε τη διαδικασία, τα αντιδραστήρια που χρησιμοποιούνται και τις ενδείξεις του τεστ, στην περίπτωση που έχουμε θετικό ή αρνητικό αποτέλεσμα. 35. Με ποιο Spot Test (επιφανειακή και τοπική ανάλυση) γίνεται ανίχνευση αμύλου στο χαρτί; Να αναφέρετε τη διαδικασία, τα αντιδραστήρια που χρησιμοποιούνται και τις ενδείξεις του τεστ, στην περίπτωση που έχουμε θετικό ή αρνητικό αποτέλεσμα. 36. Με ποιο Spot Test (επιφανειακή και τοπική ανάλυση) γίνεται ανίχνευση Στυπτηρίας Αl2(SO4)3 (ALUM Test) στο χαρτί; Να αναφέρετε τη διαδικασία, τα αντιδραστήρια που χρησιμοποιούνται και τις ενδείξεις του τεστ, στην περίπτωση που έχουμε θετικό ή αρνητικό αποτέλεσμα. 37. Με ποιο Spot Test (επιφανειακή και τοπική ανάλυση) γίνεται ανίχνευση της οξύτητας στο χαρτί, χωρίς μέτρηση του ph; Να αναφέρετε τη διαδικασία, τα αντιδραστήρια που χρησιμοποιούνται και τις ενδείξεις του τεστ, στην περίπτωση που έχουμε θετικό ή αρνητικό αποτέλεσμα. 38. Με ποιο Spot Test (επιφανειακή και τοπική ανάλυση) γίνεται ανίχνευση πρωτεϊνών στο χαρτί; Να αναφέρετε τη διαδικασία, τα αντιδραστήρια που χρησιμοποιούνται και τις ενδείξεις του τεστ, στην περίπτωση που έχουμε θετικό ή αρνητικό αποτέλεσμα. 39. Με ποιο τρόπο αντιμετωπίζονται οι κηλίδες Foxing στη συντήρηση χαρτιού; 40. Να αναφέρετε τις μεθόδους φοδραρίσματος ενός έργου τέχνης σε χαρτί. 41. Σε ποιες περιπτώσεις αντικειμένων από χαρτί χρησιμοποιείται το Gore-Tex; Ποια είναι η διαδικασία χρήσης του; 42. Τι γνωρίζετε για τη λεύκανση με υπεροξείδιο του υδρογόνου Η 2 Ο 2, ποια είναι η διαδικασία που ακολουθείται για την εφαρμογή της; 43. Ποια διαδικασία θα ακολουθήσετε για να παρασκευάσετε 1 λίτρο διαλύματος λεύκανσης με υπεροξείδιο του υδρογόνου Η 2 Ο 2 και περιεκτικότητας 3% κ.ο., όταν το αρχικό διάλυμα του Η 2 Ο 2 είναι 30% κ.ο.. Δώστε τα ml του νερού και του διαλύματος Η 2 Ο 2 που είναι απαραίτητα. 44. Ποια διαδικασία θα ακολουθήσετε για να παρασκευάσετε 1 λίτρο διαλύματος λεύκανσης με υπεροξείδιο του υδρογόνου Η 2 Ο 2 και περιεκτικότητας 2% κ.ο., όταν το αρχικό διάλυμα του Η 2 Ο 2 είναι 30% κ.. Δώστε τα ml του νερού και του διαλύματος Η 2 Ο 2 που είναι απαραίτητα. 45. Ποια διαδικασία θα ακολουθήσετε για να παρασκευάσετε 1 λίτρο διαλύματος λεύκανσης με υπεροξείδιο του υδρογόνου Η 2 Ο 2 και περιεκτικότητας 1% κ.ο., όταν το αρχικό διάλυμα του Η 2 Ο 2 είναι 30%κ.ο. Δώστε τα ml του νερού και του διαλύματος Η 2 Ο 2 που είναι απαραίτητα. 46. Τι γνωρίζετε για τη λεύκανση με Διοξείδιο του χλωρίου ClO 2 και ποια είναι η διαδικασία που ακολουθείται για την εφαρμογή της; 47. Για ποιο λόγο δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται μεταλλικά εργαλεία (π.χ. σπάτουλα, λαβίδα) κατά την λεύκανση με υπεροξείδιο του υδρογόνου Η 2 Ο 2, αλλά πλαστικά; 48. Ποια υλικά χρησιμοποιούνται για τη στερέωση μελανιών σε Χειρόγραφα; Αναλύστε τον τρόπο εφαρμογής. Σελίδα 21 από 30

22 49. Ποια υλικά χρησιμοποιούμε για τη συμπλήρωση κενών στη ζωγραφική επιφάνεια έργων ζωγραφικής σε χαρτί, όταν υπάρχουν τμήματα ζωγραφικής και υποστρώματος που έχουν απολεσθεί; Πώς γίνεται η συμπλήρωση των απολεσθέντων τμημάτων; 50. Ποια είδη ραψίματος γνωρίζετε: α) χωρίς υποστηρίγματα και β) με υποστηρίγματα; 51. Σε ποιες περιπτώσεις επιβάλλεται η αντικατάσταση πινακίδων από χαρτόνι κατά τη συντήρηση ενός βιβλίου; 52. Ποια μέτρα λαμβάνονται, όταν διαπιστωθεί ότι μια ομάδα βιβλίων έχει προσβληθεί από μύκητες; 53. Πώς πραγματοποιείται η αποκατάσταση των φθαρμένων γωνιών πινακίδων στάχωσης από χαρτόνι; 54. Ποιους τρόπους γνωρίζετε για την ενίσχυση των σπασμένων νεύρων μιας βιβλιοδεσίας; 55. Πώς πραγματοποιείται η αφαίρεση παλαιάς δερμάτινης ράχης από ένα παλαιό βιβλίο; 56. Περιγράψτε τη διαδικασία συντήρησης - αποκατάστασης εσωφύλλων βιβλίου που είναι κομμένα κατά μήκος των ακμών της ράχης των πινακίδων. 57. Ποιες κόλλες χρησιμοποιούνται στη συντήρηση βιβλιοδεσίας και ποιες οι ιδιότητές τους; 58. Ποιοι κανόνες ακολουθούνται για τη συμπλήρωση των απωλειών χαρτιού των τευχών ενός βιβλίου; 59. Σε ποιες περιπτώσεις πραγματοποιείται το ξάκρισμα του σώματος ενός βιβλίου; 60. Ποια υλικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη λίπανση δερμάτινου καλύμματος βιβλίου; Ποια η σύσταση τους; 61. Να αναφέρετε τα προβλήματα που μπορούν να προκληθούν από τη χρήση υπερβολικής υγρασίας κατά τη συντήρηση περγαμηνής. 62. Να αναφέρετε είδη και τρόπους εφαρμογής διαλυτών για την αφαίρεση λιπαρών επικαθήσεων και υπολειμμάτων κόλλας από περγαμηνό κάλυμμα βιβλίου. 63. Να αναφέρετε τα υλικά που συνθέτουν τις φωτογραφίες για: α) την εικόνα, β) το συνδετικό και γ) το υπόστρωμα. 64. Να αναφέρετε τις κυριότερες φωτογραφικές τεχνικές της α/μ θετικής εικόνας (Ονομασία) και να δώσετε την περίοδο χρήσης, το συνδετικό (εάν υπάρχει) και το υλικό δημιουργίας της εικόνας. 65. Ποιοι τύποι ασπρόμαυρων αρνητικών υπάρχουν; (Ονομασία - Περίοδος χρήσης - Συνδετικό Υπόστρωμα). 66. Ποιες εικόνες ονομάζονται μοναδικές ; Να αναφέρετε την Ονομασία, Περίοδο χρήσης, Συνδετικό και Υπόστρωμα για την κάθε μια. 67. Συμπλήρωση απωλειών σε ασπρόμαυρες φωτογραφίες. Μέθοδοι και υλικά συντήρησης. 68. Με ποιους τρόπους μπορεί να πραγματοποιηθεί η στερέωση σε ασπρόμαυρες φωτογραφίες. Να αναφέρετε μεθόδους και υλικά στερέωσης. 69. Με ποιους τρόπους μπορεί να πραγματοποιηθεί ο επιφανειακός χημικός καθαρισμός σε ασπρόμαυρες φωτογραφίες; Να αναφέρετε μεθόδους και υλικά καθαρισμού. 70. Με ποιους τρόπους μπορεί να πραγματοποιηθεί ο επιφανειακός στεγνός καθαρισμός σε ασπρόμαυρες φωτογραφίες; Να αναφέρετε μεθόδους και υλικά καθαρισμού. 71. Τι γνωρίζετε για το κάτοπτρο (φαινόμενο φθοράς) στις φωτογραφίες; Περιγράψτε το μηχανισμό φθοράς. 72. Ποια είναι τα σημαντικότερα κέντρα έρευνας πάνω στη συντήρηση βιβλιακού και αρχειακού υλικού στις χώρες του εξωτερικού; Να αναφέρετε τουλάχιστον τρία κέντρα και επιγραμματικά ό,τι γνωρίζετε για τις δραστηριότητες τους. 73. Ποια υλικά και τρόποι χρησιμοποιούνται σήμερα για τη λεύκανση ενός αντικειμένου από χαρτί; 74. Αναφέρατε τα υλικά και τους τρόπους λεύκανσης που εφαρμόστηκαν κατά καιρούς στην συντήρηση χαρτιού - Ιστορική Αναδρομή; Σελίδα 22 από 30

23 75. Τι γνωρίζετε για τη λεύκανση με Βόρακα (ΝaBH 2 ) και ποια είναι η διαδικασία που ακολουθείται για την εφαρμογή της; 76. Τι γνωρίζετε για τη λεύκανση με φως (Light Bleaching); Ποια είναι η διαδικασία που ακολουθείται για την εφαρμογή της; 77. Για ποιο λόγο χρησιμοποιούνται στη συντήρηση χαρτιού τα Ιαπωνικά Πινέλα; Τι γνωρίζετε για αυτά; 78. Ποιος είναι ο ρόλος της ενίσχυσης της ράχης σε μια βιβλιοδεσία; Ποια υλικά έχουν χρησιμοποιηθεί για το σκοπό αυτό; 79. Πώς πραγματοποιείται ο καθαρισμός κηλίδων υγρασίας από το σώμα ενός βιβλίου του οποίου η βιβλιοδεσία δεν είναι δυνατόν να διαλυθεί; 80. Πώς πραγματοποιείται η αποκατάσταση σκεβρωμένων πινακίδων; 81. Πώς επιτυγχάνεται η ένωση των αποσπασμένων πινακίδων με το σώμα ενός βιβλίου; 82. Περιγράψτε τη διαδικασία συμπλήρωσης των απωλειών δερμάτινου καλύμματος βιβλίου με νέο δέρμα; 83. Τι γνωρίζετε για τη μηχανική συμπλήρωση των απωλειών χαρτιού των τευχών ενός βιβλίου <<Leaf Casting>> (εξοπλισμός, υλικά); Σε ποιες περιπτώσεις βιβλιακού και αρχειακού υλικού μπορεί να εφαρμοστεί; 84. Τι γνωρίζετε για τις Μεθόδους Μαζικής Συντήρηση βιβλιακού και αρχειακού υλικού - Mass Conservation -, οι οποίες εφαρμόζονται από μεγάλες Βιβλιοθήκες διαφόρων Κρατών ανά των κόσμο (ΗΠΑ, Γερμανία, Αγγλία, κ.α.) για την ταυτόχρονη συντήρηση μεγάλου όγκου βιβλίων και αρχειακών υλικών; 85. Να αναφέρετε δύο μεθόδους Μαζικής Συντήρησης βιβλιακού και αρχειακού υλικού - Mass Conservation - και περιγράψτε επιγραμματικά τη διαδικασία συντήρησης και τα υλικά που εφαρμόζονται. 86. Με ποιους τρόπους μπορεί να επιτευχθεί η ύγρανση για την εξομάλυνση επιφανειακών ανωμαλιών έργου τέχνης με περγαμηνό υπόστρωμα; 87. Μέθοδοι επιπεδοποίησης έργων τέχνης σε περγαμηνή. 88. Να αναφέρετε τα υλικά και τις μεθόδους που γνωρίζετε για τις συμπληρώσεις απωλειών επιφανείας περγαμηνής. Σελίδα 23 από 30

24 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ - ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ 1. Να αναφέρετε τα κύρια χαρακτηριστικά της Βυζαντινής βιβλιοδεσίας. 2. Ποια υλικά κάλυψης βιβλίων γνωρίζετε; 3. Πότε χρησιμοποιείται το «διπλό ράψιμο»; 4. Ποιος είναι ο ρόλος των εσωφύλλων σε μια βιβλιοδεσία; 5. Να αναφέρετε τα κύρια χαρακτηριστικά των βιβλιοδεσιών αρχειακού τύπου. 6. Να αναφέρετε τα κύρια χαρακτηριστικά των βιβλιοδεσιών από περγαμηνή. 7. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των κυριοτέρων βιβλιοδεσιών των νεοτέρων χρόνων (19 ος 20 ος αι.); 8. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των προ-καρολίγγειων βιβλιοδεσιών (8 ος 9 ος αι); 9. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των Καρολιγγείων βιβλιοδεσιών (9 ος 11 ος αι); 10. Ποια τα χαρακτηριστικά των ευρωπαϊκών βιβλιοδεσιών στο τέλος του Μεσαίωνα (14 ος -15 ος αι.); ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ - ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΥΛΙΚΩΝ / ΦΘΟΡΕΣ - ΑΙΤΙΑ ΦΘΟΡΩΝ 1. Ποιες συνθήκες ευνοούν την ανάπτυξη μυκήτων στο χαρτί; 2. Να αναφέρετε τις φθορές που προκαλούνται στο χαρτί από τα υψηλά ποσοστά υγρασίας. 3. Ορισμός του ph. 4. Πού και πότε κατασκευάστηκε το πρώτο χαρτί; Ποιες είναι οι πρώτες ύλες κατασκευής του; 5. Πού και πότε κατασκευάστηκαν το πρώτα δυτικά χαρτιά (ευρωπαϊκά); Ποιες είναι οι πρώτες ύλες κατασκευής τους; 6. Ποια είδη χαρτομάζας χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία; 7. Τι γνωρίζετε για τα μελάνια αιθάλης; 8. Τι γνωρίζετε για τα μεταλλογαλλικά μελάνια; 9. Να αναφέρετε επιγραμματικά τη διαδικασία κατεργασίας δέρματος από την αρχαιότητα έως το Μεσαίωνα; 10. Στυπόχαρτο. Περιγράψτε το υλικό και αναφέρετε τη χρήση του στην συντήρηση χαρτιού. 11. Να αναφέρετε πολυμερή παράγωγα της κυτταρίνης που χρησιμοποιούνται στη συντήρηση χαρτιού. 12. Να αναφέρετε φυσικά υδατοδιαλυτά πολυμερή που χρησιμοποιούνται στη συντήρηση χαρτιού. 13. Να αναφέρετε τη χημική σύσταση της μεθυλλοκυτταρίνης τύπου C.M.C. Τι είδους χημική αντίδραση σχηματίζει η διάλυση C.M.C σε νερό; 14. Ποιες είναι οι βιολογικές αιτίες φθοράς βιβλιακών και αρχειακών υλικών; 15. Να αναφέρετε τις φθορές που προκαλεί η θερμοκρασία και η σχετική υγρασία στο χαρτί. 16. Να αναφέρετε τις φθορές που προκαλεί το φως στο Β.Α.Υ. 17. Ποιοι είναι οι κυριότεροι ρυπαντές που προκαλούν φθορές στο Β.Α.Υ.; 18. Να αναφέρετε τις φθορές που προκαλεί η μεταχείριση, χρήση και κακή διαχείριση στο Β.Α.Υ. 19. Να αναφέρετε περιληπτικά τους γενικούς παράγοντες φθοράς των Έργων Ζωγραφικής σε χαρτί. 20. Ποιοι είναι οι ρύποι στην ατμόσφαιρα των μεγαλουπόλεων ή των βιομηχανικών περιοχών και ποια η επίδρασή τους στη ζωγραφική σε υποστήριγμα από χαρτί; Σελίδα 24 από 30

25 21. Ποιοι είναι οι συνηθέστεροι μέθοδοι που εφαρμόζονται για τον προσδιορισμό της τιμής του pη έργου τέχνης σε χαρτί (οργανολογία - μεθοδολογία); 22. Ποιες είναι οι προσδοκώμενες τιμές του pη: α) Περγαμηνής β) Χειροποίητου χαρτιού γ) Δέρματος με δέψη φυτικών ταννινών; 23. Τι είδους νερό χρησιμοποιείται για τον υγρό καθαρισμό αντικειμένου σε χαρτί; Η χρήση Η2Ο χαμηλού pη τι προβλήματα μπορεί να δημιουργήσει; 24. Να αναφέρετε διαλύματα που χρησιμοποιούνται για την προσθήκη αλκαλικού αποθέματος στο χαρτί. Από τι εξαρτάται η αποτελεσματικότητα της δράσης του διαλύματος της αποξίνωσης; 25. Να αναφέρετε για ποιους λόγους προτιμάται η χρήση διαλύματος Ca(OH)2 για την αποξίνωση. 26. Να αναφέρετε φθορές της κυτταρίνης εξαιτίας μιας οξειδωτικής λεύκανσης. 27. Πότε και πώς εμφανίζεται το πρώτο χαρτί στην Ελλάδα; 28. Περιγράψτε τα παρακάτω ιαπωνικά χαρτιά (βάρος ανά m 2, προέλευση και αναλογία ινών) και ποια είναι η χρήση τους στη συντήρηση χαρτιού: α) Tegujo Kashmir, β) Kozu Shi και γ) Mitsumata. 29. Πότε εμφανίζεται η βιομηχανική παραγωγή χαρτιού; Ποιες πρώτες ύλες χρησιμοποιούνται από τον 19 ο αι έως σήμερα; 30. Ποιους διεθνείς κανονισμούς ποιοτικού ελέγχου χαρτιού γνωρίζετε; Ποιες ιδιότητες του χαρτιού εξετάζονται κατά τον ποιοτικό έλεγχο; 31. Να αναφέρετε χρονολογικά ποιες χημικές ουσίες χρησιμοποιήθηκαν για το κολλάρισμα του χαρτιού. 32. Να αναφέρετε μεθόδους ταυτοποίησης των φυτικών ή ζωικών ινών. 33. Τι είδους μελάνια απαντώνται στα χειρόγραφα; 34. Gore-Tex. Περιγράψτε την δομή και τις ιδιότητες του υλικό. Αναφέρετε τους τρόπους χρήσης στην συντήρηση χαρτιού. 35. Hollytex. Περιγράψτε την χημική σύσταση και τις ιδιότητες του υλικού. Αναφέρετε τους τρόπους χρήσης στην συντήρηση χαρτιού. 36. Χαρτί Σιλικόνης - Silicon Release Paper: περιγράψτε τη δομή, τη χημική σύσταση και τις ιδιότητες του υλικού. Να αναφέρετε τους τρόπους χρήσης στη συντήρηση χαρτιού. 37. Melinex (Mylar): Περιγράψτε τη χημική σύσταση και τις ιδιότητες του υλικού. Αναφέρετε τους τρόπους χρήσης στη συντήρηση χαρτιού. 38. Να αναφέρετε είδη τυπογραφικών μελανιών. 39. Τι γνωρίζετε για το τυπογραφικό μελάνι του 19 ου αι.; Πρώτες ύλες. 40. Να αναφέρετε τη σημασία της δέψης. 41. Τι γνωρίζετε για τις σύγχρονες μεθόδους δέψης; 42. Περιγράψτε τη δομή μιας τομής ακατέργαστου δέρματος. 43. Περιγράψτε και σχεδιάστε τη διαφοροποίηση στο μοντέλο της εχέτριχου επιφάνειας στα διάφορα είδη δερμάτων που προέρχονται από: α) Κατσίκι και β) Μοσχάρι. 44. Τι γνωρίζετε για το κολλαγόνο; Ορισμός. 45. Να αναφέρετε χαρακτηριστική φθορά του δέρματος προερχόμενη από την επίδραση θειικού οξέος. Αιτιολογήστε. 46. Να αναφέρετε επιγραμματικά τη διαδικασία επεξεργασίας της περγαμηνής από την αρχαιότητα έως το Μεσαίωνα; 47. Να αναφέρετε ποια από τα παρακάτω μέσα διασποράς (medium), παρουσιάζουν κατά τη γήρανσή τους: α) Ξήρανση αφυδάτωση β )Οξείδωση και γ) Χρωματικές αλλοιώσεις. 1.Υδατοχρώματα 2.Gouache Σελίδα 25 από 30

26 3.Tέμπερα 4.Λάδια, κεριά 48. Να αναφέρετε τη χημική σύσταση και τις ιδιότητες των υλικών: Klucel E και Tylose MH Να αναφέρετε τη χημική σύσταση και τις ιδιότητες των υλικών: Klucel G και Ethylose. 50. Τι γνωρίζετε για το <<Foxing>>, ως παράγοντα φθοράς του χαρτιού; Αναφέρατε τις δύο απόψεις (εκδοχές) που υπάρχουν για την επεξήγηση αυτού του φαινομένου φθοράς. 51. Μετρήθηκε το pη ιστορικού δέρματος. Τι συμπεράσματα εξάγονται, αν η τιμή του pη είναι: α) ph <3 β) pη > Να αναφέρετε φθορές του χαρτιού προερχόμενες από τη στυπτηρία (Αl2(SO4)3, που χρησιμοποιήθηκε κατά το στάδιο του κολλαρίσματος. 53. Να αναφέρετε φθορές του χαρτιού προερχόμενες από το κολοφώνιο, που χρησιμοποιήθηκε κατά το στάδιο του κολλαρίσματος. 54. Να αναφέρετε χαρακτηριστική φθορά του χαρτιού προερχόμενη από το θειικό οξύ των μεταλλογαλλικών μελανιών. Αιτιολογήστε. 55. Τι γνωρίζετε για τη διαδικασία δέψης μέχρι τον 18 ο αι.; 56. Ποιες μέθοδοι μικροσκοπικής παρατήρησης χρησιμοποιούνται για την ταυτοποίηση δείγματος προερχόμενου από ιστορικό δέρμα; 57. Τι γνωρίζετε για τη διαδικασία της λίπανσης δέρματος κατά την κατεργασία μέχρι τον 18 ο αι.; 58. Δείγμα προερχόμενο από ιστορικό δέρμα μελετήθηκε με ηλεκτρονική μικροσκοπία σάρωσης (S.E.M). Ανιχνεύθηκε υψηλή περιεκτικότητα σε: α) ασβέστιο, β) θείο. Τι συμπεράσματα εξάγονται; Σελίδα 26 από 30

27 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε - ΙΣΤΟΡΙΑ 1. Τι ονομάζουμε τύπωμα σε χαρτί ή άλλο υλικό; 2. Ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ Υψητυπίας, Βαθυτυπίας και Επιπεδοτυπίας; 3. Πώς μπορούμε να διακρίνουμε ένα χαρτί αραβικής προέλευσης από ένα ευρωπαϊκής; 4. Ποια τα πλεονεκτήματα του κώδικα σε σχέση με τον κύλινδρο; 5. Σε ποια είδη μπορούμε να διακρίνουμε τις βιβλιοθήκες; 6. Τι είναι η αρχειονομία; 7. Τι είναι η βιβλιοθηκονομία; 8. Τι ορίζεται ως αρχείο; Τι ορίζεται ως αρχειακό υλικό; 9. Τι είναι το αρχειοφυλάκιο; 10. Ποιες είναι οι βασικές λειτουργίες μιας βιβλιοθήκης; 11. Τι είναι το κτητορικό σήμα (Βιβλιόσημα ή ex libris ); 12. Τι είναι η παλαιογραφία; 13. Τι είναι η κωδικολόγία; 14. Τι είναι η επιγραφική; 15. Τι είναι η διπλωματική; 16. Περιγράψτε τη μέθοδο της εκτύπωσης σε ανάγλυφη φόρμα (Υψητυπία) και αναφέρετε τις βασικές τεχνικές χάραξης και εκτύπωσης που εντάσσονται σε αυτήν. 17. Περιγράψτε τη μέθοδο της εκτύπωσης σε βαθιά φόρμα (Βαθυτυπία) και αναφέρετε τις βασικές τεχνικές χάραξης και εκτύπωσης που εντάσσονται σε αυτήν. 18. Περιγράψτε τη μέθοδο της εκτύπωσης σε επίπεδη φόρμα (Επιπεδοτυπία) και αναφέρετε τις βασικές τεχνικές χάραξης και εκτύπωσης που εντάσσονται σε αυτήν. 19. Ξυλογραφία σε πλάγιο ξύλο: περιγράψτε την τεχνική χάραξης, τη διαδικασία εκτύπωσης και τα υλικά που χρησιμοποιούνται σε αυτήν. 20. Ξυλογραφία σε όρθιο ξύλο: περιγράψτε την τεχνική χάραξης, τη διαδικασία εκτύπωσης και τα υλικά που χρησιμοποιούνται σε αυτήν. 21. Λινόλεουμ: περιγράψτε την τεχνική χάραξης εκτύπωσης και τα υλικά που χρησιμοποιούνται, καθώς και τη διαδικασία εκτύπωσης. 22. Gravure au burin (Χαλκογραφία με καλέμι): περιγράψτε την τεχνική χάραξης, τη διαδικασία εκτύπωσης και τα υλικά που χρησιμοποιούνται σε αυτήν. 23. Pointe Seche (Βελονογραφία): περιγράψτε την τεχνική χάραξης, τη διαδικασία εκτύπωσης και τα υλικά που χρησιμοποιούνται σε αυτήν. 24. Eau forte (Οξυγραφία): περιγράψτε την τεχνική χάραξης, τη διαδικασία εκτύπωσης και τα υλικά που χρησιμοποιούνται σε αυτήν. 25. Acquatinta (Τονική Οξυγραφία): περιγράψτε την τεχνική χάραξης, τη διαδικασία εκτύπωσης και τα υλικά που χρησιμοποιούνται σε αυτήν. 26. Mezzatinta (Μετζοτίνο): περιγράψτε την τεχνική χάραξης, τη διαδικασία εκτύπωσης και τα υλικά που χρησιμοποιούνται σε αυτήν. 27. Λιθογραφία: περιγράψτε την τεχνική χάραξης, τη διαδικασία εκτύπωσης και τα υλικά που χρησιμοποιούνται σε αυτήν. 28. Μεταξοτυπία: περιγράψτε την τεχνική χάραξης, τη διαδικασία εκτύπωσης και τα υλικά που χρησιμοποιούνται σε αυτήν. 29. Ποιες τεχνικές έγχρωμης εκτύπωσης έχουν εφαρμοστεί έως σήμερα; Σελίδα 27 από 30

28 30. Έγχρωμη Λιθογραφία: περιγράψτε την τεχνική χάραξης, τη διαδικασία εκτύπωσης και τα υλικά που χρησιμοποιούνται σε αυτήν. 31. Έγχρωμη Βαθυτυπία (Χαλκογραφία): περιγράψτε την τεχνική χάραξης, τη διαδικασία εκτύπωσης και τα υλικά που χρησιμοποιούνται σε αυτήν. 32. Έγχρωμη Ξυλογραφία: περιγράψτε την τεχνική χάραξης, τη διαδικασία εκτύπωσης και τα υλικά που χρησιμοποιούνται σε αυτήν. 33. Ποιες γραφικές ύλες υπήρχαν πριν την εμφάνιση του παπύρου; 34. Δώστε σύντομη περιγραφή των όρων: κολοφών, υδατόσημο, βιβλίο «εις όγδοον» (in octavo). 35. Δώστε σύντομη περιγραφή των όρων: στύλος, κονδύλιον, ειλητάριον. 36. Δώστε σύντομη περιγραφή των όρων: βιβλίο «εις τέταρτον» (in quarto), τετράδιο. 37. Να αναφέρετε ονομαστικά τρεις (3) από τους σημαντικότερους έλληνες εκδότες τυπογράφους που ίδρυσαν τυπογραφικά εργαστήρια στη Βενετία από τα τέλη του 15ου έως το 18ο αιώνα. 38. Ποιος θεωρείται ο εφευρέτης της τυπογραφίας; Τι γνωρίζετε για αυτόν και ποιο το πρώτο του βιβλίο; 39. Να αναφέρετε ονομαστικά τους σημαντικότερους πρώτους τυπογράφους στην Ευρώπη. 40. Περιγράψτε τα χαρακτηριστικά ενός βυζαντινού κώδικα. 41. Τι γνωρίζετε για τον Αλδο Μανούτιο και το τυπογραφικό του έργο; 42. Τι είναι, πότε πρωτοσυναντώνται και σε τι χρησίμευαν τα υδατόσημα; 43. Ποια είναι η σημασία των υδατοσήμων για το συντηρητή και μελετητή βιβλιακού και αρχειακού υλικού; 44. Ποια είδη εγγράφων γνωρίζετε; 45. Τι είναι η καταλογογράφηση και ποια είδη καταλόγου γνωρίζετε; 46. Δώστε τους ορισμούς της καταλογογράφησης, της ταξινόμησης και της ταξιθέτησης. 47. Τι είναι τα παλίμψηστα; 48. Στον κώδικα Marcianus gr.201 στο βιβλιογραφικό σημείωμα αναφέρεται ότι: Εγράφη χειρί Εφραίμ μοναχού μηνί νοέ(μβρίω), ινδ(ικτιώνος) ιγ, έτους ςυξγ. Πότε έχει γραφτεί ο παραπάνω κώδικας; 49. Στον κώδικα Parisinus gr.14 αναγράφεται στο τέλος η σημείωση: Εγράφη Νικηφόρου βασιλεύοντος, ινδικτιώνος ζ. Πότε έχει γραφτεί ο παραπάνω κώδικας; (σημ. Ο Νικηφόρος Φωκάς βασίλευσε από το 963 έως το 969 μ.χ.) 50. Συμπληρώστε τα κενά στον παρακάτω πίνακα: Αραβική Αρίθμηση Αλφαβητικό Σύστημα Αρίθμησης Ρωμαϊκή Αρίθμηση 1821 αψξη MCDXCVI 51. Να αναφέρετε τις τρεις βασικές μεθόδους εκτύπωσης, τις διαφορές μεταξύ τους και τις τεχνικές χαρακτικής που εντάσσονται στην καθεμία. 52. Ποιες φωτοχημικές τεχνικές εκτύπωσης υπάρχουν; Περιγράψτε σύντομα την καθεμία. 53. Να αναφέρετε τις καινοτομίες που εισήγαγαν οι Άραβες στην κατασκευή του χαρτιού. 54. Από πού προέρχεται, πότε εμφανίστηκε και πότε επεκράτησε οριστικά το σχήμα του κώδικα; 55. Ποιο είναι το πρώτο έντυπο ελληνικό βιβλίο; Πού και πότε τυπώθηκε; Να αναφέρετε επιμελητή έκδοσης και τυπογράφο. 56. Πότε και από ποιόν ιδρύθηκε το πρώτο ελληνικό τυπογραφείο στην Κωνσταντινούπολη; Σελίδα 28 από 30

29 57. Εικονογραφημένοι κώδικες: ποιο είναι το περιεχόμενό τους; Περιγράψτε την εικονογράφησή τους. 58. Περιγράψτε έναν κύλινδρο - Υλικά κατασκευής και ορισμός των διαφόρων τμημάτων του. ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ - ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ 1. Ποιες είναι οι ιδανικές περιβαλλοντικές συνθήκες φύλαξης Έργων Ζωγραφικής από χαρτί και γιατί; 2. Ποια είναι η επιθυμητή μέση τιμή σχετικής υγρασίας και θερμοκρασίας για τους εκθεσιακούς και αποθηκευτικούς χώρους των βιβλιακών και αρχειακών υλικών; 3. Να αναφέρετε σε ποια επιμέρους υποκλίματα χωρίζεται το μικροκλίμα ενός μουσείου. 4. Τι γνωρίζετε για το ακουστικό κλίμα μιας βιβλιοθήκης; 5. Τι γνωρίζετε για το ατμοσφαιρικό κλίμα μιας βιβλιοθήκης; 6. Τι γνωρίζετε για το οπτικό κλίμα μιας βιβλιοθήκης; 7. Να αναφέρετε τους σωστούς τρόπους φύλαξης των βιβλιακών και αρχειακών υλικών. 8. Να αναφέρετε τους σωστούς τρόπους έκθεσης των βιβλιακών και αρχειακών υλικών. 9. Να αναφέρετε τους σωστούς τρόπους φύλαξης των ζωγραφικών έργων σε χάρτινο υπόστρωμα. 10. Να αναφέρετε τους σωστούς τρόπους έκθεσης των ζωγραφικών έργων σε χάρτινο υπόστρωμα. 11. Να αναφέρετε τους σωστούς τρόπους φύλαξης των φωτογραφιών. 12. Να αναφέρετε τους σωστούς τρόπους έκθεσης των φωτογραφιών. 13. Τι ονομάζουμε κλιματολογία μουσείων ; 14. Ποιες πηγές φωτισμού χρησιμοπούνται στα μουσεία, ποια είδη ακτινοβολίας εκπέμπονται από αυτές; 15. Τι είναι θερμοϋδρογράφος και πού χρησιμοποιείται; 16. Τι είναι υγρόμετρο ή υδρογράφος και πού χρησιμοποιείται; 17. Τι γνωρίζετε για το silica gel, ποια η σημασία του για την προληπτική συντήρηση βιβλιακού και αρχειακού υλικού; 18. Ποια είναι τα αποτελέσματα της φωτολυτικής φθοράς σε ένα βιβλιακό ή αρχειακό υλικό; 19. Ποια είναι τα αποτελέσματα της φωτοχημικής φθοράς σε ένα βιβλιακό ή αρχειακό υλικό; 20. Ποιες είναι οι περιβαλλοντικές παράμετροι που συνιστούν το θερμικό κλίμα μιας βιβλιοθήκης; Περιγράψτε την αλληλεπίδραση μεταξύ τους. 21. Ποιοι παράγοντες πρέπει να λαμβάνονται υπόψη, κατά την έκθεση βιβλιακού και αρχειακού υλικού. 22. Ποιες ιδιότητες πρέπει να έχουν τα υλικά κατασκευής αποθηκευτικών μέσων για βιβλιακό και αρχειακό υλικό (κουτιά, φάκελοι, κλπ.); 23. Τι γνωρίζετε για τις προθήκες (βιτρίνες) στα μουσεία; 24. Με ποιους τρόπους μπορεί να παρουσιαστεί ένα πολύτιμο βιβλίο με δερμάτινη στάχωση σε μια έκθεση μουσείου; Να αναφέρετε υλικά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν. 25. Τι γνωρίζετε για τον ενεργό έλεγχο των περιβαλλοντικών παραμέτρων σε προθήκη (βιτρίνα) μουσείου; Να αναφέρετε υλικά και μηχανολογικό εξοπλισμό που είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν. 26. Τι γνωρίζετε για τον παθητικό έλεγχο των περιβαλλοντικών παραμέτρων σε προθήκη (βιτρίνα) μουσείου; Να αναφέρετε τα υλικά που είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν. ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ Σελίδα 29 από 30