ΤΕΙ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΔΡΙΖΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΣΧΟΛΗ: ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ: ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΜΟΝΑΔΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ

Transcript

1 ΤΕΙ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΣΧΟΛΗ: ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ: ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΜΟΝΑΔΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: Η ΘΝΗΤΟΤΗΤΑ ΑΠΟ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟ ΣΤΟ ΑΗΜΟ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2003 ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΔΡΙΖΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΣΠΥΡΙΔΗ ΜΑΡΙΑ ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΕΣ: ΣΤΥΛΙΑΡΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΚΑΛΑΜΑΤΑ ΙΟ ΥΝΙΟ Σ 2005

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ I ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ 4 ΠΡΟΛΟΓΟΣ 5 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΟΡΙΣΜΟΙ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ ΘΝΗΤΟΤΗΤΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟ 11 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 12 ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΜΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΙΜΟΙ ΦΥΛΟ-ΗΛΙΚΙΑ Θ ετικό κ λ η ρο ν ο μ ικ ό ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΙΜΟΙ ΥΠΕΡΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΑΙΜΙΑ ΥΨΗΛΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΠΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ Στρες ΜΕΙΩΜΕΝΗ ΦΥΣΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 21 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 23 ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Στηθάγχη Έ μ φ ρ α γ μ α 26 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 27 ΜΟΡΦΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΝΟΣΟΥ 27 ΚΕΦΑΛΑΙΟ

3 ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΗΛΕΚΤΡΟΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΗΜΑ ΤΕΣΤ ΚΟΠΩΣΕΩΣ ΣΠΙΝΘΗΡΟΓΡΑΦΗΜΑ ΣΤΕΦΑΝΙΟΓΡΑΦΙΑ ΥΠΕΡΗΧΟΚΑΡ ΑΙΟΓΡΑΦΗ ΜΑ 37 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 39 ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΘΝΗΤΟΤΗΤΑ ΑΠΟ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΤΟ ΕΤΟΣ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΤΩΝ 2002 & 2003 ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΑ ΘΝΗΤΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ 44 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 48 ΠΡΟΛΗΨΗ ΔΙΑΚΟΠΗ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΣΤΡΕΣ ΣΥΧΝΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΟ ΓΙΑΤΡΟ 55 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 60 ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΝΙΤΡΩΔΗ ΒΗΤΑ ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΤΩΝ ΔΙΑΥΛΩΝ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ ΑΣΠΙΡΙΝΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΑΓΓΕΙΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΜΕ ΜΠΑΛΟΝΑΚΙ ΕΓΧΕΙΡΗΣΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΠΑΡΑΚΑΜΤΕΩΣ Η BY-PASS 67 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 69 ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ 6? 9.1 ΙΔΡΥΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ Γ.Ν.Κ ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΜΜΑ ΓΕΝΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ Ο ρ γ α ν ό γ ρ α μ μ α Κ αρδιολογική ς Κλινικής Γ.Ν.Κ. 79 2

4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΥΜ ΠΕΡΑΣΜ ΑΤΑ 80 ΠΑΡΑΡΤΗΜ ΑΤΑ 84 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 85 3

5 ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ Γ.Ν.Κ. Σ.Ν. Δ.Σ. Φ.Ε.Κ. Γ.Ν.Ν.Κ, Γενικό Νοσοκομείο Καλαμάτας Στεφανιαία Νόσος Διοικητικό Συμβούλιο Φύλλο Εφημερίς της Κυβερνήσεως Γ ενικό Νομαρχιακό Νοσοκομείο Καλαμάτας 4

6 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια η στεφανιαία νόσος είναι μια σοβαρή ασθένεια η οποία έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις αφού αποτελεί μια από τις κύριες αιτίες θανάτου και εμφανίζεται, πολλές φορές, με αιφνίδιο τρόπο. Η στεφανιαία νόσος θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί και ως σύγχρονη μάστιγα υπό μορφή επιδημίας, καθώς ολοένα και περισσότερα άτομα πάσχουν από τη συγκεκριμένη ασθένεια. Η παρούσα εργασία, λοιπόν, έχει ως σκοπό την επεξηγηματική και όσο το δυνατόν διεξοδική ανάλυση της θνητότητας από στεφανιαία νόσο και ειδικότερα της θνητότητας στο δήμο Καλαμάτας για το έτος

7 Ο στόχος της εργασίας είναι η αναζήτηση παραγόντων και αιτιών, που έχουν ως επίπτωση την προσβολή των ατόμων από στεφανιαία νόσο, σε επίπεδο φύλου και ηλικίας. Από το δείγμα που χρησιμοποιήθηκε προέκυψαν δείκτες οι οποίοι μας οδήγησαν σε συμπεράσματα σχετικά με τις ομάδες επικινδυνότητας, και που στην συνέχεια μας απασχόλησαν για αναζήτηση τρόπων αντιμετώπισης της νόσου. Η μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε για τη διεκπαιρέωση της εργασίας μας βασίστηκε στην έμμεση παρατήρηση η οποία αναφέρεται σε γραπτά τεκμήρια πρωτογενών, δευτερογενών και τριτογενών πηγών. Συγκεκριμένα το υλικό μας αντλήθηκε από βιβλία - περιοδικά - εγκυκλοπαίδειες - ηλεκτρονικές διευθύνσεις κ.α (δευτερογενείς - τριτογενείς πηγές) και από το αρχειακό υλικό (πρωτογενής πηγή). Τα στοιχεία της στατιστικής ανάλυσης που συνθέτουν το πρωτογενές υλικό μας είναι δεδομένα από τα αρχεία του Ληξιαρχείου Καλαμάτας. Επίσης έγινε μια προσπάθεια για διασταύρωση και συσχετισμό των στοιχείων με επιπρόσθετα δεδομένα από το γραφείο Κίνησης Ασθενών η οποία όμως απέβη άκαρπη καθώς η κακή διαχείριση στη συγκέντρωση και μεταφορά των στοιχείων του νοσοκομείου από χειρόγραφο σε ηλεκτρονικό σύστημα επέφερε την απώλεια δεδομένων με αποτέλεσμα τα στοιχεία του δείγματος να είναι ελλιπή. Έτσι λοιπόν λόγω της μεγάλης δυσκολίας, στη συγκέντρωση υλικού, που προέκυψε από την πρόσφατη μηχανογράφηση 6

8 των αρχείων του Γραφείου Κίνησης Ασθενών, αρκεστήκαμε στα στοιχεία που μας χορήγησαν το τμήμα Μηχανογράφησης και η Τεχνική Υπηρεσία του Γ.Ν.Κ. Τέλος, σε αυτό το σημείο, θέλουμε να εκφράσουμε τις ευχαριστίες μας στον εισηγητή κ. Δρίζη Θεόδωρο για την καθοδήγηση, το χρήσιμο σχολιασμό και τη διόρθωση των χειρογράφων της εργασίας αυτής. Επίσης, ευχαριστούμε ιδιαίτερα το προσωπικό του Ληξιαρχείου Καλαμάτας για τη διάθεση των στοιχείων του αρχειακού υλικού, καθώς και το προσωπικό του Γ ενικού Νοσοκομείου Καλαμάτας και ειδικότερα το τμήμα Μηχανογράφησης και το τμήμα της Τεχνικής Υπηρεσίας. 7

9 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παρούσα εργασία έχει χωριστεί σε 10 κεφάλαια για την καλύτερη και πιο διεξοδική ανάλυση και επεξήγηση του θέματος. Το πρώτο κεφάλαιο λοιπόν, περιλαμβάνει τον ορισμό της στεφανιαίας νόσου, τον ορισμό της θνητότητας και τα γενικότερα χαρακτηριστικά γνωρίσματά της. Τα αίτια και οι παράγοντες που προκαλούν την εμφάνιση της νόσου αναλύονται στο δεύτερο κεφαλαίο. Στο τρίτο κεφάλαιο περιγράφονται τα συμπτώματα σύμφωνα με τα οποία μπορούμε να αναγνωρίσουμε την ύπαρξη της επικείμενης ασθένειας. 8

10 Στο τέταρτο κεφάλαιο αναφέρονται οι τρόποι με τους οποίους μπορεί να εκδηλωθεί η νόσος ενώ στο πέμπτο περιγράφονται οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για τη διάγνωσή της. Στο έκτο κεφάλαιο αναλύονται τα επίπεδα θνητότητας του δήμου Καλαμάτας από τα στατιστικά στοιχεία του Ληξιαρχείου καθώς επίσης διατυπώνεται μια σχετική σύγκριση με προηγούμενο έτος. Το κεφάλαιο αυτό αποτελεί τον πυρήνα της πτυχιακής εργασίας αφού στο συγκεκριμένο υλικό βασίστηκε η διεξαγωγή της. Το έβδομο κεφάλαιο αναφέρεται στις μεθόδους που λειτουργούν σε επίπεδο πρόληψης ενώ το όγδοο στους τρόπους με τους οποίους μπορεί να βελτιωθεί η ακόμα και να θεραπευτεί η νόσος. Στο ένατο κεφάλαιο γίνεται μία ανάδρομη σχετικά με την ίδρυση, και την λειτουργία του Γ.Ν.Κ. ενώ επίσης γίνεται και αναφορά στα νομοθετικά πλαίσια. Τέλος, στο δέκατο κεφάλαιο παρατίθενται τα τελικά συμπεράσματα που αποκομίστηκαν κατά την εκπόνηση της εργασίας. 9

11 1.2 ΟΡΙΣΜΟΙ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ Ως στεφανιαία νόσος12 ή στεφανιαία ανεπάρκεια ορίζονται οι βλάβες των στεφανιαίων αρτηριών δηλαδή των αγγείων, που αιματώνουν τον καρδιακό μυ, με επακόλουθο τη δυσλειτουργία προσωρινή ή μόνιμη του μυοκαρδίου. Τα αγγεία αυτά ονομάζονται στεφανιαία λόγω της χωροταξικής τους διάταξης από την ελληνική λέξη στέφανος επειδή εμφανίζονται σαν να στεφανώνουν τον καρδιακό μυ. Η στεφανιαία νόσος αποτελεί στο χάραμα της νέας χιλιετίας τη συχνότερη αιτία θανάτου στις αναπτυγμένες χώρες. Συχνά ο θάνατος από στεφανιαία νόσο έρχεται απροειδοποίητα. Ο αιφνίδιος αυτός θάνατος αποτελεί πολλές φορές την πρώτη αλλά και την τελευταία εκδήλωση της νόσου ΘΝΗΤΟΤΗΤΑ Θνητότητα" είναι ο αριθμός των θανάτων που προκλήθηκαν από μια καθορισμένη νόσο, ως αιτία, στο συνολικό αριθμό των διαγνωσμένων περιπτώσεων από αυτή την νόσο. 1www.iatronet.gr/htmlpages/mainpages/doctorscv/cv_spadidea.html 2 Θεόδωρος Δρίζης, Ιατρική και Νοσοκομειακή Ορολογία, Καλαμάτα, 2003, σελ. 8 10

12 1.3 ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟ Η καρδιά, όπως και κάθε μυς, απαιτεί για την λειτουργία της μία σταθερή παροχή σε οξυγόνο και διάφορες άλλες θρεπτικές ουσίες οι οποίες φθάνουν διαμέσου των στεφανιαίων αρτηριών, σε αυτήν, με το αίμα. Η ανεπαρκής παροχή του αίματος στην καρδιά (ισχαιμία) λόγω απόφραξης ή στένωσης των στεφανιαίων αρτηριών οδηγεί σε μία κατάσταση η οποία ονομάζεται νόσος των στεφανιαίων αρτηριών. Όταν λοιπόν η καρδιά δεν λαμβάνει την απαραίτητη ποσότητα οξυγόνου που απαιτείται για τη λειτουργία της τότε αναπτύσσεται ένας πόνος στο στήθος που ονομάζεται στηθάγχη\ Υπάρχουν όμως περιπτώσεις κατά τις οποίες ο ασθενής δεν παρουσιάζει συμπτώματα, παρά το ότι η καρδιά δεν προσλαμβάνει επαρκώς οξυγόνο, τότε σε αυτές τις περιπτώσεις ομιλούμε για σιωπηρή στεφανιαία νόσο*4 (σιωπηρά ισχαιμία). Το μέρος της καρδιάς που δεν παίρνει οξυγόνο σιγά-σιγά νεκρώνεται και ένα μέρος του μυοκαρδιακού ιστού παραμένει μόνιμα κατεστραμμένο και τίθεται εκτός λειτουργίας. Όταν διακόπτεται εντελώς η παροχή του αίματος και συνεπώς του οξυγόνου τότε αυτό έχει σαν αποτέλεσμα το έμφραγμα του μυοκαρδίου5. ^\v\vw. iatronet.gr/htmlpages/mainpages/doctorscv/cv_spadidea.html

13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Η στεφανιαία νόσος δεν φαίνεται να έχει μία και μοναδική αιτία ή τουλάχιστον δεν έχει εντοπισθεί έως σήμερα κάποια. Η ιατρική έρευνα έχει αποδείξει ότι πολλοί παράγοντες αυξάνουν τις πιθανότητες αναπτύξεως στεφανιαίας νόσου. Οι παράγοντες αυτοί αποκαλούνται προδιαθεσικοί ή παράγοντες κινδύνου. Όσο περισσότερους τέτοιους παράγοντες έχει κανείς, ο κίνδυνος ανάπτυξης στεφανιαίας νόσου πολλαπλασιάζεται. 12

14 Οι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη στεφανιαίας νόσου χωρίζονται σ' αυτούς για τους οποίους μπορούμε να κάνουμε κάτι (τροποποιήσιμοι) και σ' εκείνους για τους οποίους δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα (μη τροποποιήσιμοι). 2.1 Παράγοντες μη τροποποιήσιμοι6 Οι παράγοντες που δεν μπορούν να τροποποιηθούν είναι οι εξής: Φύλο Ηλικία Κληρονομικότητα Φύλο-ηλικία Είναι χαρακτηριστικό, ότι η στεφανιαία νόσος είναι πολύ πιο συχνή στους άνδρες απ' όσο στις γυναίκες στις ηλικίες κάτω των 55 ετών. Η μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης της νόσου για τους άντρες είναι μεταξύ 50 με 60 ετών ενώ για τις γυναίκες είναι 60 με 70. Αυτή η διαφορά ηλικίας μεταξύ των φύλων οφείλεται στο γεγονός οι γυναίκες σπανίως παθαίνουν έμφραγμα πριν από την εμμηνόπαυση7. Η στεφανιαία 6 Λουρίδας Γ., Στεφανιαία Νόσος, Παρισιανού Γρ. Μαρία, Αθήνα, 1993, σελ Οδηγός Υγείας Γνα Τη Γυναίκα, Η Βιβλιοθήκη της Οικογένειας, από το πανεπιστήμιο Harvard, Φυτράκη Α.Ε, 2000, σελ. 734, 13

15 νόσος γίνεται πιο συχνή μετά την εμμηνόπαυση και σταδιακά η αναλογία των γυναικών που νοσούν εξισώνεται με αυτήν των ανδρών, για να εξισωθεί σχεδόν πλήρως στις ηλικίες άνω των 75 ετών. Ο ακριβής λόγος που προστατεύονται οι γυναίκες από τη στεφανιαία νόσο πριν την εμμηνόπαυση δεν είναι απολύτως γνωστός. Εικάζεται, όμως, ότι σχετίζεται με τις ορμόνες οι οποίες όταν σταματήσει η έμμηνος ρύση παύουν να παράγονται. Η ορμονοθεραπεία είναι μια σύγχρονη μέθοδος η οποία συνίσταται από τους γιατρούς και στην οποία υποβάλλονται πολλές γυναίκες προκειμένου να προστατευθούν από το έμφραγμα Θετικό κληρονομικό Όταν ένας ή περισσότεροι στενοί συγγενείς (π.χ. γονείς, αδέλφια ή παιδιά) πάσχουν από στεφανιαία νόσο τότε πρόκειται, σύμφωνα με τους γιατρούς, για θετικό οικογενειακό ιστορικό. Αν ένας πατέρας πάθει έμφραγμα πριν από τα 60 του χρόνια ή μια μητέρα πριν από τα 65 της τότε αυξάνεται ο κίνδυνος, το παιδί να αναπτύξει στεφανιαία νόσο. Στην περίπτωση όμως, που οι γονείς έζησαν έως μια ηλικία κατά την οποία τα εμφράγματα είναι πολύ συχνά, δηλαδή πάνω από 60 ή 65 χρόνια, ο παράγοντας της κληρονομικότητας δεν είναι τόσο σημαντικός. 14

16 Στο ερώτημα πώς γίνεται να αποτελεί η στεφανιαία νόσος «οικογενειακή υπόθεση», τμήμα της εξηγήσεως κρύβεται στα γονίδια που κληρονομούνται από τους γονείς τα οποία αυξάνουν τα επίπεδα διαφόρων λιπιδίων του αίματος. Η κατάσταση αυτή αποκαλείται από τους ειδικούς οικογενής υπερλιπιδαιμία8 και κάνει τα παιδιά πιο επιρρεπή στην ανάπτυξη υψηλής χοληστερόλης ή στην αύξηση της αρτηριακής πιέσεως ή στην ανάπτυξη διαβήτη. Ένα άλλο τμήμα είναι το γεγονός ότι σε πολλές οικογένειες όλα τα μέλη ζουν με τον ίδιο τρόπο, για παράδειγμα σε μία οικογένεια όλα τα μέλη καταναλώνουν τα ίδια τρόφιμα και πολύ συχνά αν καπνίζουν οι γονείς, καπνίζουν και τα παιδιά τους. 2,2 Παράγοντες τροποποιήσιμοι9 Οι παράγοντες που μπορούν να τροποποιηθούν είναι οι εξής: Υπερχοληστεριναιμία Υψηλή αρτηριακή πίεση (Αρτηριακή υπέρταση) Κάπνισμα Σακχαρώδης Διαβήτης Παχυσαρκία 8 Αναγνωστόπουλος Αχ., Παπαδόπουλος Λ., Οικογενειακός Ιατρικός Οδηγός, Θεσσαλονίκη, 2004, σελ Λουρίδας Γ., Στεφανιαία Νόσος, Παρνσιανού Γρ. Μαρία, Αθήνα, 1993, σελ

17 Αντισυλληπτικά φάρμακα. Στρες Μειωμένη φυσική δραστηριότητα (π.χ. καθιστική ζωή) Υπερχοληστεριναιμία Η Υπερχοληστεριναιμία είναι η υψηλή στάθμη χοληστερίνης στο αίμα και αποτελεί επιβαρυντικότατο παράγοντα διότι είναι η πρώτη αιτία της αθηροσκλήρυνσης. Αθηροσκλήρυνση10 είναι η πάχυνση του εσωτερικού τοιχώματος των στεφανιαίων αρτηριών που μειώνει τον αυλό του αγγείου διαμέσου του οποίου ρέει το αίμα. Στα εσωτερικά τοιχώματα των αρτηριών μπορεί να αρχίσουν να συσσωρεύονται λιπώδη ιζήματα. Τα ιζήματα αυτά, αυξάνονται με τον καιρό και σχηματίζουν εξογκώματα (αθηρώματα), τα οποία προεκβάλλουν στο κέντρο του αρτηριακού σωλήνα, με επακόλουθο να μειώνουν τη ροή αίματος. Η έκταση των αλλοιώσεων αυτών καθώς επίσης και ο ρυθμός αναπτύξεως τους μπορεί να επηρεασθούν από τα επίπεδα των λιπιδίων στο αίμα. 10 Τζούλιαν Ντέσμοντ, Μάρλεϋ Κλαίρη, Η Στεφανιαία Νόσος, Κάτοπτρο, Αθήνα, 1993, σελ. 168 Paolo Angelini, Virginia D. Fairchild, Coronary Artery Anomalies. A Comprehensive Approach 16

18 Οι άνθρωποι με αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα τους έχουν αυξημένες πιθανότητες να αναπτύξουν σοβαρά αθηρώματα με συνεπεία την μείωση της ροής του αίματος ή ακόμα και την πλήρη διακοπή της ροής και του οξυγόνου προς στην καρδιά που αυτό βέβαια συνεπάγεται με έμφραγμα. Τ Ε I Κ Α Λ Α Μ Α Τ Α Σ ΤΜ Η Μ Α ΕΚΔΟΣΕΩΝ & ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ! Υψηλή αρτηριακή πίεση 11 Η αρτηριακή πίεση περιγράφει την πίεση του αίματος που μεταφέρεται από τις αρτηρίες της καρδιάς στο υπόλοιπο σώμα. Η αυξημένη αρτηριακή πίεση (ή υπέρταση) βλάπτει τα τοιχώματα των αρτηριών και επιταχύνει την ανάπτυξη αθηρώματος δημιουργώντας προβλήματα στην καρδιά και στην κυκλοφορία του αίματος. Η καρδιά πρέπει να εργάζεται πιο σκληρά για να ωθεί αίμα με υψηλότερη πίεση, αλλά είναι αναγκασμένη να το κάνει αυτό δίχως επαρκή παροχή οξυγόνου. Έτσι αυξάνονται ακόμα περισσότερο οι πιθανότητες ενός ασθενούς να αναπτύξει στηθάγχη ή να πάθει έμφραγμα

19 Η αιτία της υπερτάσεως των περισσότερων ασθενών δεν είναι γνωστή. Δυστυχώς, στις περισσότερες περιπτώσεις δεν προκαλεί συμπτώματα και γι' αυτό καλό είναι να ελέγχεται Κάπνισμα Το κάπνισμα των τσιγάρων έχει άμεση σχέση με την ανάπτυξη στεφανιαίας νόσου. Τα τσιγάρα περιλαμβάνουν διάφορες χημικές ουσίες που εισβάλλουν στην κυκλοφορία του αίματος μέσω των πνευμόνων και μεταφέρονται σε όλο το σώμα επηρεάζοντας έτσι, κάθε κύτταρο του οργανισμού. Οι χημικές αυτές, ουσίες προκαλούν προσωρινή στένωση των αγγείων αυξάνοντας τις πιθανότητες σχηματισμού θρόμβων. Επίσης η ποσότητα των τσιγάρων που καταναλώνονται παίζει σημαντικό ρόλο. Ο κίνδυνος του καπνίσματος μειώνεται κλιμακωτά μεταξύ των μανιωδών καπνιστών (περισσότερα από 20 τσιγάρα ημερησίως), των μέσων (10-20 τσιγάρα ημερησίως) και των ελαφρών (λιγότερα από 10 τσιγάρα). Το κάπνισμα αποτελεί το μοναδικό παράγοντα κινδύνου που μπορεί να ελεγχθεί πλήρως και γι αυτό οι γιατροί υπερτονίζουν την ανάγκη για άμεση διακοπή, καθώς τα οφέλη 18

20 αποκομίζονται σχεδόν αμέσως μετά το σβήσιμο του τελευταίου τσιγάρου. Παρ' όλο δε που ο κίνδυνος αναπτύξεως στεφανιαίας νόσου ποτέ δεν θα είναι τόσο χαμηλός όσο αυτός ενός μη καπνιστή, σίγουρα τον πλησιάζει πολύ έναν περίπου χρόνο μετά τη διακοπή Σακχαρώδης διαβήτης Ο διαβήτης αυξάνει τον κίνδυνο αναπτύξεως στεφανιαίας νόσου και μπορεί να προσβάλει άτομα κάθε ηλικίας, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών. Η συγκεκριμένη ασθένεια προκαλείται από ανεπάρκεια στην ορμόνη ινσουλίνη, η οποία είναι σημαντική διότι μέσω του αίματος, ελέγχει τη κυκλοφορία της γλυκόζης στα κύτταρα όλου του σώματος. Ο διαβήτης μπορεί να τεθεί υπό έλεγχο με κατάλληλη διατροφή, φάρμακα ή ινσουλίνη, ώστε να διατηρηθούν τα επίπεδα γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα όσο το δυνατόν πιο κοντά στα φυσιολογικά όρια και να μειωθεί η συχνότητα των καρδιολογικών και των κυκλοφορικών προβλημάτων. Αντιθέτως, η πλημμελής ρύθμιση μπορεί να οδηγήσει σε πολύ υψηλά επίπεδα λιπιδίων του αίματος, συμπεριλαμβανομένης της υψηλής Οδηγός Υγείας Για Τη Γυναίκα, Η Βιβλιοθήκη της Οικογένειας, από το πανεπιστήμιο Harvard, Φυτράκη Α.Ε, 2000, σελ

21 χοληστερόλης. Έτσι οι ασθενείς με διαβήτη ενδέχεται να χρειασθούν πρόσθετα φάρμακα για τον έλεγχο και αυτού του προβλήματος Παχυσαρκία Η παχυσαρκία αποτελεί ισχυρό παράγοντα προδιάθεσης για ανάπτυξη στεφανιαίας νόσου και αυτό γιατί αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης υπερχοληστεριναιμίας και υψηλής αρτηριακής πίεσης. Παρά το γεγονός αυτό, υπάρχουν περιπτώσεις όπου παχύσαρκα άτομα ηλικίας, μικρότερης των 55 ετών, χωρίς κανέναν άλλο προδιαθεσικό παράγοντα έχουν υπερδιπλάσιες πιθανότητες εμφάνισης καρδιοαγγειακών προβλημάτων σε σύγκριση με νορμοβαρή άτομα Αντισυλληπτικά φάρμακα Η χρήση των αντισυλληπτικών φαρμάκων από το γυναικείο πληθυσμό προδιαθέτει καρδιαγγειακό επεισόδιο κυρίως σε καπνίστριες ηλικίας μεγαλύτερης των 40 ετών. Τα πιο πρόσφατα στοιχεία όμως, δείχνουν ότι δεν υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για τις γυναίκες που δεν έχουν περάσει τα 30, αλλά και για τις γυναίκες πάνω από τα 30 που δεν είναι καπνίστριες, εκτός βέβαια εάν συντρέχουν άλλοι παράγοντες. 20

22 2.2.7 Στρες Η σχέση μεταξύ του στρες και της στεφανιαίας νόσου είναι δύσκολο να αποδειχτεί επιστημονικά. Όμως πολλοί άνθρωποι που έχουν πάθει έμφραγμα επισημαίνουν ότι το στρες είναι μία από τις κύριες αιτίες. Έχει τεκμηριωθεί ότι ορισμένοι παράγοντες, όπως η αιφνίδια απρόσμενη άσκηση και οι ακραίες συναισθηματικές εμπειρίες, μπορεί να επιφέρουν ένα έμφραγμα. Επίσης ειδικοί πιστεύουν ότι τα αγχώδη άτομα σχετίζονται με υψηλότερο κίνδυνο αναπτύξεως στεφανιαίας νόσου απ ότι άλλοι τύποι προσωπικότητας Μειωμένη φυσική δραστηριότητα Η μείωση της φυσικής δραστηριότητας και η καθιστική ζωή αποτελούν προδιαθεσικούς παράγοντες, αυξάνοντας έτσι, τον κίνδυνο εμφάνισης εμφράγματος του μυοκαρδίου. Ένας λόγος που μπορούν οι συγκεκριμένοι παράγοντες να αποτελόσουν κίνδυνο είναι το γεγονός ότι συντελούν στην ανάπτυξη της παχυσαρκίας. 21

23 Τέλος, σε αυτό το σημείο, αξίζει να σημειωθεί ότι οι παράγοντες κινδύνου δεν έχουν ίση αξία. Μερικοί, όπως το κάπνισμα, μπορεί να επηρεάσουν πολύ περισσότερο τις πιθανότητες αναπτύξεως στεφανιαίας νόσου. u Δ.Χατσέρας Καρδιολογία, University Studio Press, Αθήνα, 2003, σελ

24 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Οι ασθενείς που πάσχουν από στεφανιαία νόσο, δεν παρουσιάζουν τα ίδια συμπτώματα παρά το ότι έχουν το ίδιο υποκείμενο πρόβλημα, δηλαδή τη στένωση των στεφανιαίων αρτηριών. Τα συμπτώματα της στεφανιαίας νόσου ποικίλλουν, και είναι ανάλογα με το βαθμό καταστροφής των στεφανιαίων αρτηριών. Επίσης εξαρτώνται από το φύλο του ατόμου που ασθενεί. Για πολλούς άντρες το πρώτο σύμπτωμα της στεφανιαία νόσου είναι η καρδιακή προσβολή αλλά οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν ως πρώτο σύμπτωμα 23

25 στηθάγχη. Ακόμα όταν οι γυναίκες υφίστανται καρδιακό επεισόδιο, παρουσιάζουν συνήθως, εκτός από πόνο στο στήθος, ναυτία, αναπνευστικά προβλήματα και εξάντληση. Όμως ο καθορισμός της εξέλιξης τους δεν είναι πάντοτε ακριβής. Άλλωστε μικρό ποσοστό των ασθενών μπορεί να αναπτύξουν καρδιακή ανεπάρκεια χωρίς να παρουσιάσουν προειδοποιητικά συμπτώματα. Αναλυτικότερα, στα συμπτώματα συγκαταλέγονται οι πόνοι στο στήθος οι οποίοι προέρχονται από τη δυσλειτουργία της καρδιάς και δημιουργούν σταθερή ή ασταθή στηθάγχη, ή έμφραγμα. 3.1 Στηθάγχη14 Στηθάγχη σημαίνει έντονος και σταθερός πόνος στο στήθος. Εμφανίζεται με αυτοπεριοριζόμενες επιθέσεις (10-15 λεπτών το μέγιστο) που προκαλούνται από οτιδήποτε αυξάνει την κόπωση της καρδιάς και την ανάγκη της για αίμα και οξυγόνο όπως για παράδειγμα η έντονη άσκηση, το συναισθηματικό στρες, η έκθεση στο κρύο ή ένα πολύ πλούσιο γεύμα. Ο πόνος εμφανίζεται εξαιτίας της ανισορροπίας ανάμεσα στη ζήτηση οξυγόνου και αίματος από τον καρδιακό μυ. Αν τα συμπτώματα l4www.iatronet.gr/htmlpages/mainpages/doctorscv/cv_spadidea.html 24

26 εμφανίζονται χωρίς αξιόλογη επιδείνωση έχουμε σταθερή στηθάγχη. Αν αντίθετα χωρίς εμφανή αιτία σημειωθεί επιδείνωση προϋπάρχουσας στηθάγχης ή εμφάνιση στηθάγχης σε μικρή σωματική προσπάθεια ή κατά την ανάπαυση τότε έχουμε ασταθή στηθάγχη. - Σταθερή στηθάγχη. Ο πόνος στο στήθος, στη στεφανιαία νόσο, προέρχεται από τις μυϊκές ίνες της καρδιάς, οι οποίες δεν έχουν αρκετό οξυγόνο για το έργο που επιτελούν. Η σταθερή στηθάγχη συνήθως διαρκεί από 2 έως 10 λεπτά. Τις περισσότερες φόρες προκαλείτε από σωματική άσκηση ενώ υποχωρεί με την ανάπαυση. - Ασταθής στηθάγχη. Όταν η στεφανιαία αρτηρία αποφραχθεί ή δημιουργηθεί θρόμβος στην επιφάνειά της τότε η κατάσταση αυτή ονομάζεται ασταθής στηθάγχη. Τα άτομα που πάσχουν από ασταθή στηθάγχη, κατά την διάρκεια μιας άσκησης, αναπτύσσουν πόνο πολύ πιο εύκολα και γρήγορα απ ότι τα υγιή. Η οποιαδήποτε αλλαγή στον πόνο είναι μια σημαντική εξέλιξη και πρέπει να αναφέρεται στον γιατρό. Επίσης είναι σημαντικό να λαμβάνονται προληπτικά μέτρα διότι η ασταθής στηθάγχη μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή προσβολή. 25

27 3.2 Έμφραγμα15 Η πλήρης διακοπή παροχής του αίματος και συνεπώς του οξυγόνου στην καρδία αποτελεί το έμφραγμα του μυοκαρδίου. Ο πόνος του εμφράγματος είναι ίδιος με αυτόν της στηθάγχης, με την μόνη διαφορά ότι αντί να υποχωρεί με την ανάπαυση, επιδεινώνεται. Η διαφορά μεταξύ του εμφράγματος και της στηθάγχης είναι ότι, στο έμφραγμα ο καρδιακός μυς νεκρώνεται λόγω της έλλειψης οξυγόνου ενώ η στηθάγχη αφήνει τον καρδιακό μυ με λιγοστό οξυγόνο αλλά ουσιαστικά υγιή. 15Τζούλιαν Ντέσμοντ, Μάρλεϋ Κλαίρη, Η Στεφανιαία Νόσος, Κάτοπτρο, Αθήνα, 1993, σελ

28 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΜΟΡΦΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΝΟΣΟΥ Μέσα από την ποικιλία των κλινικών εκδηλώσεων και ανάλογα με την προσβεβλημένη περιοχή διαπιστώνεται ότι η στεφανιαία νόσος είναι ουσιαστικά μια ενιαία νοσολογική οντότητα με κοινούς προδιαθεσικούς παράγοντες και ίδιο παθολογοανατομικό υπόστρωμα16. Συχνό κλινικό σύνδρομο είναι η στηθάγχη η οποία αποτελεί μία από τις κύριες εκδηλώσεις της στεφανιαίας νόσου. Επίσης άλλοι τρόποι εκδήλωσης της νόσου είναι το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, ο 16 Κοντόπουλος Α, Επιτομή Καρδιολογία, University Studio Press, Αθήνα, 1991, σελ

29 αιφνίδιος καρδιακός θάνατος, η χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια και η σιωπηρή ισχαιμία που υφίσταται χωρίς κλινικές εκδηλώσεις. Ειδικότερα η στεφανιαία νόσος μπορεί να εκδηλωθεί ως εξής: Αιφνίδιος θάνατος είναι ο θάνατος που επέρχεται χωρίς καμία προειδοποίηση της νόσου. 17 Καρδιακές αρρυθμίες είναι οι αρρυθμίες με μεγάλη αύξηση ή ελάττωση της καρδιακής συχνότητας και προκαλούνται από την νέκρωση του μυοκαρδίου έχοντας ως επακόλουθο την αναπόφευκτη εξασθένηση της καρδιάς. Οι αρρυθμίες αυτές μπορεί να απειλήσουν τη ζωή και να οδηγήσουν στην ανακοπή της καρδιάς. 1Κ Στηθάγχη είναι παροξυσμός ήπιας ή ισχυρής θωρακικής ενόχλησης που περιγράφεται συχνά σαν πόνος, σφίξιμο, κάψιμο ή γενικότερα σαν δυσφορία. Σιωπηρή ισχαιμία είναι η ανεπαρκής παροχή οξυγόνου στην καρδιά, χωρίς ο ασθενής να παρουσιάζει συμπτώματα της νόσου. 20 Έμφραγμα μυοκαρδίου είναι το τελικό επακόλουθο, όταν αποφραχθεί από έναν θρόμβο μια άρρωστη στεφανιαία αρτηρία. Το τμήμα του καρδιακού μυός που αιματωνόταν από αυτή την αρτηρία, σταματά ξαφνικά να εφοδιάζεται με αίμα και οξυγόνο, με επακόλουθο να 17 Τουτουζάς Π., Διαλέξεις Ιππυκμάτειου - Καρδιολογικά Θέματα, Καρδιολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Αθήνα, 1993, σελ Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, τόμος 55, οργανισμός Πάπυρος, Αθήνα, 1993, σελ Δ. Χατσέρας Καρδιολογία, University Studio Press, Αθήνα, 2003, σελ

30 αναπτύσσεται πόνος, ο οποίος εντείνεται καθώς περνούν τα λεπτά. Εάν ο θρόμβος δεν διαλυθεί μόνος του, το τμήμα αυτό του μυοκαρδίου νεκρώνεται μέσα σε 5-10 λεπτά - και αυτό είναι το έμφραγμα του μυοκαρδίου. Ισχαιμική καρδιομυοπάθεια21 προκαλείται από τη στένωση των στεφανιαίων αρτηριών της καρδιάς και την ανεπαρκή αιμάτωσή τους. 21 Δ. Χατσέρας Καρδιολογία, University Studio Press, Αθήνα, 2003, σελ

31 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ Οι τεχνικές που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη διάγνωση της στεφανιαίας νόσου δεν αποτελούνται από μια και μόνο απλή δοκιμασία, αλλά ποικίλλουν και μπορεί να είναι απαραίτητες όλες ή μερικές από αυτές. Η εκτίμηση του ασθενούς γίνεται από τον καρδιολόγο ο οποίος εξετάζει τον ασθενή επιλέγοντας την κατάλληλη δοκιμασία που καθορίζει την έκταση και την βαρύτητα της νόσου ενώ βοηθά στο να 30

32 αποκλειστούν άλλες αιτίες που δημιουργούν τα συμπτώματα του εκάστοτε ασθενούς. Έτσι οι δοκιμασίες για τον έλεγχο της στεφανιαίας νόσου περιλαμβάνουν: -Το ηλεκτροκαρδιογράφημα -Το τεστ κοπώσεως -Το σπινθηρογράφημα της καρδιάς -Τη στεφανιογραφ ία και -Το υπερηχοκαρδιογράφημα 5.1 ΗΛΕΚΤΡΟΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΗΜΑ 23 Το ηλεκτροκαρδιογράφημα είναι η συνηθέστερη εξέταση για τη διάγνωση των καρδιολογικών ανωμαλιών. Πρόκειται για μια απλή και ανώδυνη εξέταση διάρκειας περίπου 10 λεπτών κατά την οποία σε διάφορα σημεία του σώματος - κυρίως στους αστραγάλους, στους καρπούς και στο στήθος - τοποθετούνται ηλεκτρόδια που καλύπτονται με έναν κολλώδες ζελέ για την εξασφάλιση της καλύτερης επαφής τους με το δέρμα. Τα ηλεκτρόδια αυτά, κάνουν αντιληπτές της φυσιολογικές ηλεκτρικές αλλαγές που προκαλούνται από τους κτύπους της καρδιάς και

33 είναι συνδεδεμένα με μια συσκευή η οποία καταγράφει τον καρδιακό ρυθμό και παλμό. Το ηλεκτροκαρδιογράφημα εντοπίζει αν ο καρδιακός μυς άγει φυσιολογικά το ηλεκτρικό ρεύμα. Όταν ο συγκεκριμένος μυς έχει υποστεί βλάβες ή δεν οξυγονώνεται καλά τότε η αγωγή του ρεύματος δεν θα είναι φυσιολογική. Τα στοιχεία της ηλεκτρικής δραστηριότητας εκτυπώνονται σε ένα ειδικό χαρτί που παρέχει στον γιατρό πολλές και χρήσιμες πληροφορίες για την καρδιά, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι το ηλεκτροκαρδιογράφημα μπορεί να είναι πάντα αξιόπιστο. Στην περίπτωση της σύγκρισης ενός νέου φυσιολογικού ηλεκτροκαρδιογραφήματος με ένα παλαιότερο μη φυσιολογικό, κάποιου ασθενούς, δημιουργείται πρόβλημα. Έτσι ο γιατρός μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα άλλου είδους ηλεκτροκαρδιογράφημα που ονομάζεται τεστ κοπώσεως και έχει να κάνει με την κόπωση του ασθενούς. 5.2 ΤΕΣΤ ΚΟΠΩΣΕΩΣ Το τεστ κοπώσεως24 είναι μια δοκιμασία η οποία χρησιμοποιείται στην κατάσταση που η καρδιά έχει αυξημένες απαιτήσεις για παροχή οξυγόνου λόγω άσκησης. Το τεστ γίνεται με τον ασθενή να περπατά σε 24 \ν\ν\ν.3-3ηιοηοροιι1θ8^γ/ηε3.1ιιπι1#η6νν'04 32

34 κυλιόμενο διάδρομο ή να κάνει στατική ποδηλασία με αργούς ρυθμούς και κάθε 2 με 3 λεπτά να αυξάνεται η ταχύτητα, ενώ η συνολική διάρκεια για την αξιολόγηση της κατάστασης του ασθενούς ανέρχεται στα 30 με 40 λεπτά. Στο στήθος, στους αστραγάλους και στους καρπούς είναι τοποθετημένα ηλεκτρόδια, όπως στο απλό ηλεκτροκαρδιογράφημα, ώστε να καταγράφονται οι παλμικοί ρυθμοί. Καθώς αυξάνεται η ένταση παρέχονται δυο ειδών χρήσιμες πληροφορίες στον γιατρό. Πρώτον, αν προκληθεί πόνος σε σύντομο χρονικό διάστημα και εμφανιστούν αλλοιώσεις στο ηλεκτροκαρδιογράφημα επιβεβαιώνεται η ύπαρξη στηθάγχης και δεύτερον, αν διανυθεί μεγάλη απόσταση χωρίς την εμφάνιση πόνου τότε η στηθάγχη είναι ήπια και ίσως δεν χρειάζονται περαιτέρω εξετάσεις. Η χρήση της συγκεκριμένης δοκιμασίας είναι σημαντική αλλά δυστυχώς τα αποτελέσματα δεν είναι πάντα αλάνθαστα καθώς μπορεί να είναι ψευδώς θετικά, δηλαδή να εμφανίζει πρόβλημα όταν στην πραγματικότητα δεν υπάρχει ή ψευδώς αρνητικά, δηλαδή εμφάνιση φυσιολογικής απάντησης ενώ υπάρχει πρόβλημα. 33

35 5.3 ΣΠΙΝΘΗΡΟΓΡΑΦΗΜΑ 25 * ' Το σπινθηρογράφημα ~ χρησιμοποιείται για τον εντοπισμό προβλημάτων στη περιοχή της καρδιάς ή τυχόν βλαβών κατά τη λειτουργία της. Έτσι λοιπόν χορηγούνται ενδοφλεβίως χημικές ουσίες που λέγονται ισότοπα με πολύ μικρές ποσότητες ραδιενέργειας οι οποίες καταγράφονται από μια ειδική συσκευή (γ-κάμερα) που περιστρέφεται πάνω από το θώρακα του ασθενούς. Αυτά τα ραδιενεργά ισότοπα εφοδιάζουν τον καρδιακό μυ όπου αιματώνεται φυσιολογικά και όχι αυτόν που παρουσιάζει ελλιπή αιμάτωση, ώστε να διαπιστωθεί ποιες στεφανιαίες αρτηρίες απεικονίζουν κάποιου είδους στένωση ή απόφραξη. Η τεχνική αυτή γίνεται σε δυο στάδια, τόσο στο στάδιο της κοπώσεως όσο και σε κατάσταση ηρεμίας. Στο πρώτο στάδιο, λοιπόν, γίνεται το γνωστό τεστ κοπώσεως όπου μετά το τέλος της άσκησης εκχύνονται ραδιενεργές ουσίες και με τη χρήση της γ- κάμερας ανιχνεύεται η εκπομπή ακτινοβολίας, ώστε ο γιατρός να λαμβάνει τις απαραίτητες εικόνες. Επίσης θα πρέπει να σημειωθεί το γεγονός ότι σε περίπτωση που ο ασθενής δεν έχει τη δυνατότητα να εκτελέσει κάποιου είδους κόπωση μπορεί να υποβληθεί στην ανωτέρω δοκιμασία αφού του δοθεί προηγουμένως κάποιο φάρμακο. Στο δεύτερο στάδιο η διαδικασία είναι ίδια με τη διαφορά ότι η λήψη των εικόνων γίνεται σε κατάσταση \ν\ν\ν.3-3ηΐοηοροιι1θ5. Γ/ηε3.1ιΙιτι1#ηε\ν04 34

36 ηρεμίας του ασθενούς. Αφού πραγματοποιηθούν και τα δυο στάδια συγκρίνονται οι εικόνες για μια πιο σαφή και ολοκληρωμένη άποψη προκειμένου να εντοπιστεί το πρόβλημα. Ένα άλλου είδους σπινθηρογράφημα είναι αυτό με το θάλλιο. Το σπινθηρογράφημα με θάλλιο είναι μια εξέταση η οποία γίνεται συνήθως σε συνδυασμό με το τεστ κοπώσεως, ή όταν το τεστ κοπώσεως δείξει ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα. Η εξέταση αυτή περιλαμβάνει την έγχυση μικρής ποσότητας ραδιενεργού υλικού σε μια φλέβα, και στη συνέχεια την ανίχνευση της εκπομπής ακτινοβολίας μέσω ενός ειδικού μηχανήματος. Το ποσοστό της ακτινοβολίας που εκπέμπεται δηλώνει το ποσοστό του αίματος που έχει φτάσει σε διάφορα σημεία του καρδιακού μυός. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι η χρήση των ραδιενεργών ουσιών δεν αποτελεί κίνδυνο για την υγεία του ασθενούς αφού διασπάται στο σώμα και στη συνέχεια αποβάλλεται με τα ούρα Οδηγός Υγείας Για Τη Γυναίκα, Η Βιβλιοθήκη της Οικογένειας, από το πανεπιστήμιο Harvard, Φυτράκη Α.Ε, 2000, σελ

37 5.4 ΣΤΕΦΛΝΙΟΓΡΑ ΦΙΑ Η στεφανιογραφία27 είναι μια εξέταση η οποία αποτελεί το πιο σημαντικό εργαλείο για την εκτίμηση της στεφανιαίας νόσου. Πρόκειται για τον πιο άμεσο τρόπο διαπίστωσης και εκτίμησης των βλαβών στις στεφανιαίες αρτηρίες. Κατά την εξέταση αυτή ένας καθετήρας προωθείται στην καρδιά μέσω μιας μεγάλης αρτηρίας και στη συνέχεια γίνεται έγχυση ενός σκιαγραφικού υλικού ώστε να γίνει το αίμα ορατό για να ληφθούν οι ακτινογραφίες. Οι εικόνες που λαμβάνονται ονομάζονται στεφανιογραφήματα και δείχνουν τη ροή του αίματος, καθώς επίσης εντοπίζουν πιθανές ανωμαλίες λόγω απόφραξης ή στένωσης των στεφανιαίων αγγείων. Πριν την εισαγωγή του καθετήρα, γίνεται τοπική αναισθησία στον ασθενή προκείμενου να μουδιάσει το δέρμα του. Ο καθετήρας δεν γίνεται αισθητός κατά την μετακίνησή του στο σώμα, ενώ όταν αυτός φτάσει στην καρδιά ενδέχεται ο ασθενής να νοιώσει φτερουγίσματα κάτι που δεν είναι ανησυχητικό. Ο χρόνος που απαιτείται για την ολοκλήρωση της εξέτασης είναι περίπου 40 λεπτά και διενεργείται σε ειδικά εξοπλισμένα εργαστήρια που υπάρχουν, σήμερα, σε όλα τα νοσοκομεία. Η συνηθέστερη επιπλοκή που 27 X. Μπούντουλας, Π. Γκέλερης, Στεφανιαία Νόσος, University Studio Press, Αθήνα, 1990, σελ 422 Δ. Χατσέρας, Καρδιολογία, University Studio Press, Αθήνα, 2003, σελ. 162 Γ.Λουρίδας, Στεφανιαία Νόσος, Παρνσιανού Γρ. Μαρία, Αθήνα, 1993, σελ

38 μπορεί να παρουσιαστεί στον ασθενή είναι η αλλεργική αντίδραση λόγω του σκιαγραφικού υλικού ενώ πολύ σπάνια μπορεί να προκληθεί έμφραγμα. 5.5 ΥΠΕΡΗΧΟΚΑΡΑΙΟΓΡΑΦΗΜΑ Το υπερηχοκαρδιογράφημα είναι μια σχετικά νέα τεχνική που βασίζεται στην ίδια αρχή με τα σπινθηρογραφήματα, με τη διαφορά ότι δεν εμπεριέχει χορήγηση ραδιενεργού ισοτόπου. Κατά το υπερηχοκαρδιογράφημα χρησιμοποιούνται ηχητικά κύματα για να ληφθούν εικόνες της καρδιάς. Με το υπερηχοκαρδιογράφημα, ο γιατρός βλέπει τον καρδιακό μυ που συσπάται και εντοπίζει τυχόν τμήματα που δεν συσπώνται καλά λόγω μειωμένης παροχής αίματος. Όπως γίνεται και στα σπινθηρογραφήματα, έτσι και σ' αυτή την εξέταση η καρδιά μπορεί να διεγερθεί με άσκηση ή με εγχύσεις φαρμάκων και να εξετασθεί πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τη διέγερση. Οι εικόνες αναλύονται λεπτομερώς στη συνέχεια και παρέχουν πολλές 28 \ν\ν\ν.3-3ηιοηοροιι1θ5^ι /ηε3.1ιιπι1#ηε\ν04 37

39 πληροφορίες για τις αρτηρίες που ενδέχεται να έχουν στένωση, καθώς και για την έκταση αυτής. 38

40 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Το κεφάλαιο της θνητότητας είναι το κυριότερο της στατιστικής έρευνας, στα πλαίσια της πτυχιακής εργασίας μας. Η έρευνα που μελετάμε παρακάτω πραγματοποιήθηκε έχοντας ως πηγή τα αρχεία του Ληξιαρχείου Καλαμάτας. Η στατιστική ανάλυση βασίστηκε σε 149 εγγεγραμμένους που προέκυψαν από τις ληξιαρχικές πράξεις θανάτου, του δήμου Καλαμάτας, για το έτος 2003, με τελική διάγνωση τη στεφανιαία νόσο. 39

41 Παράλληλα απευθυνθήκαμε και στο γραφείο Κίνησης Ασθενών ώστε να διαπιστωθεί το πλήθος των θανόντων που νοσηλεύτηκαν και εξέπνευσαν στο Γενικό Νοσοκομείο Καλαμάτας. Τα στοιχεία που μας παραχωρήθηκαν, φάνηκαν να είναι ελλιπή καθώς ο αριθμός των θανόντων που καταγράφηκαν ανέρχεται μόλις στα 5 άτομα, σε αντιπαράθεση με το πλήθος των θανόντων του Ληξιαρχείου. Ο χαμηλός, αυτός, δείκτης οφείλεται, προφανώς, είτε σε ελλείψεις λόγω της πρόσφατης μηχανογράφησης, είτε σε διάφορες αιτίες όπως ο αιφνίδιος θάνατος ή η διακομιδή των ασθενών σε άλλες μονάδες υγείας, όπου κατέληξαν και για το λόγο αυτό δεν καταγράφονται στα αρχεία του Γ.Ν.Κ. Η έρευνα, λοιπόν, χωρίζεται σε 2 ενότητες. Η πρώτη περιλαμβάνει αναλυτικά τα αποτελέσματα των στοιχείων από τα αρχεία του Ληξιαρχείου. Η δεύτερη περιλαμβάνει μια συγκριτική ανάλυση με το προηγούμενο έτος ώστε να παρουσιαστούν τα επίπεδα θνητότητας από το ένα έτος στο άλλο. Κάθε ενότητα ξεχωριστά έχει ως σκοπό να εντοπίσει στατιστικά δεδομένα και αποτελέσματα ώστε από την καταγραφή τους να προκόψει η θνητότητα του πληθυσμού και να διαμορφωθεί μια εικόνα όσον αφορά το νοσολογικό χάρτη στην περιοχή της Καλαμάτας. 40

42 6.1 ΘΝΗΤΟΤΗΤΑ ΑΠΟ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟ ΣΤΟ ΑΗΜΟ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΤΟ ΕΤΟΣ 2003 Σύμφωνα, λοιπόν, με το Ληξιαρχείο του δήμου Καλαμάτας για το 2003 βρέθηκε ο αριθμός των 149 θανόντων από τους οποίους οι 81 ήταν άντρες και οι 68 γυναίκες (πίνακας 1). ΣΥΝΟΛΟ ΘΑΝΟΝΤΩΝ 2003 ΑΝΔΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ Πίνακας 1-..., 1 Σε αυτό το σημείο μπορεί να παρατηρηθεί η διαφορά μεταξύ των δύο φύλων (γράφημα 1), καθώς τα κρούσματα θανάτου στους άνδρες είναι περισσότερα από εκείνα των γυναικών. ϊ* " -4» ν!. γ 1 \ * ΣΥΝΟΛΟ ΘΑΝΟΝΤΩΝ ΤΟΥ ; ^1::. * *- ϋ Γ.. τ «- *. ' 'Γ ;; 7 7 ::: ' " Ψ [ ΑΝΤΡΕΣ ; υ. λ. ;.τ : ΓΥΝΑΙΚΕΣ -Γράφημα 1-41

43 Προκειμένου να αναλυθούν τα στοιχεία, θεωρήθηκε σκόπιμο να διαχωριστούν οι ηλικίες των θανόντων ανά ΙΟετία (πίνακας 2). Έτσι, λοιπόν, στην χρονολογική περίοδο των 45 με 55, ο αριθμός των θανόντων είναι 8 και αποτελείται μόνο από άντρες. Αυτό οφείλεται, όπως έχει εξηγηθεί και σε προηγούμενα κεφάλαια, στο ότι οι γυναίκες έχουν το προτέρημα να προστατεύονται στη συγκεκριμένη ηλικιακή περίοδο λόγω των ορμονών που παράγονται κατά την έμμηνο ρύση. Για τις ηλικίες 55 με 65 ο αριθμός των θανόντων μεταξύ αντρών και γυναικών εξισώνεται αφού παρατηρούνται 4 άντρες θανόντες και 4 γυναίκες. Καθώς η ηλικία μεγαλώνει, αυξάνεται και η συχνότητα θανάτου, έτσι μεταξύ 65 έως 75 χρόνων οι θανόντες άντρες ανέρχονται στους 19 και οι γυναίκες στις 10. Για τη δεκαετία 75 με 85 τα κρούσματα θανάτου κλιμακώνονται στους άντρες με 27 θανάτους και στις γυναίκες διπλασιάζεται σε σχέση με την προηγούμενη δεκαετία με 21 θανάτους ενώ έρχεται να κλιμακωθεί στην επόμενη δεκαετία. Έτσι στην περίοδο των 85 με 95 οι θάνατοι στις γυναίκες ανέρχονται στους 26 ενώ στους άντρες υπάρχει μια ύφεση καθώς ο αριθμός κατέρχεται στους 22. Τέλος η περίοδος των 95 με 105 θεωρείται αμελητέα καθώς ο μέσος όρος ζωής έχει ξεπεραστεί αρκετά και οι θάνατοι μπορούν να χαρακτηριστούν ως φυσιολογική εξέλιξη λόγω ζωτικής εξάντλησης χωρίς να συντρέχουν προδιαθεσικοί λόγοι. 42

44 ΗΛΙΚΙΕΣ ΑΝΑ 10ΕΤΙΑ ΑΝΔΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ Πίνακας 2- Συμπερασματικά λοιπόν, κάνοντας έναν σύντομο απολογισμό στα επίπεδα θνητότητας διακρίνεται ότι ο δήμος Καλαμάτας δεν παρουσιάζει υψηλούς δείκτες επικινδυνότητας στις ηλικίες μεταξύ των 45 έως 65 ετών (γράφημα 2), αφού ο αριθμός των θανόντων ανέρχεται στους 16. Για την θετική αυτή κατάσταση ίσως, ευθύνεται η γεωγραφική θέση της Καλαμάτας οπού οι συνθήκες και η ποιότητα ζωής είναι πιο εξιδανικευμένες σε σχέση με μια μεγαλύτερη και βιομηχανοποιημένη πόλη. Επίσης η πρόληψη και οι τρόποι αντιμετώπισης σε συνδυασμό με την εξέλιξη του ιατρικού και τεχνολογικού εξοπλισμού συντελούν στο να αποφευχθεί, βελτιωθεί ή ακόμα και να εξαλειφθεί η νόσος της καρδιάς. Για τους θανόντες που έχουν ξεπεράσει την ηλικία των 65 ετών η κατάσταση γενικεύεται καθώς οι συγκεκριμένες ηλικίες δεν αποτελούν κριτήριο εμφάνισης μόνο της στεφανιαίας νόσου αφού τα άτομα είναι πιο ευάλωτα και επιρρεπή σε κάθε είδους νόσο. 43

45 ΗΛΙΚΙΕΣ ΘΑΝΟΝΤΩΝ ΑΝΑ10ΕΤΙΑ 30 -τ ΑΝΔΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ -Γ ράφημα ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΤΩΝ 2002 & 2003 ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΑ ΘΝΗΤΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΚΑΑΑΜΑΤΑΣ Προκειμένου να διαπιστωθούν τα επίπεδα θνητότητας του δήμου Καλαμάτας, πραγματοποιήθηκε σύγκριση μεταξύ των ετών 2002 και 2003 ώστε να παρατηρηθούν οι διακυμάνσεις με βάση το πλήθος των θανόντων (γράφημα 3). 44

46 -Γράφημα 3- Έτσι λοιπόν από την έρευνα των αρχείων του Ληξιαρχείου για το έτος 2002 παρατηρήθηκαν λιγότερες καταγραφές όσον αφορά τους θανόντες από στεφανιαία νόσο σε σχέση με το Αναλυτικότερα, το 2002 καταγράφηκαν 118 θάνατοι εκ των οποίων οι 63 ήταν άντρες και οι 55 γυναίκες (πίνακας 3). ΠΛΗΘΟΣ ΘΑΝΟΝΤΩΝ 2002 ΠΛΗΘΟΣ ΘΑΝΟΝΤΩΝ 2003 ΑΝΔΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΥΝΟΛΟ Πίνακας 3 45

47 Το γεγονός αυτό βέβαια, δεν διαφοροποιεί τις ομάδες επικινδυνότητας (πίνακας 4), καθώς μέσα από τις αναλύσεις που διεξήχθησαν, επιβεβαιώνεται ότι και το 2002 οι κρίσιμες ηλικίες στα κρούσματα θανάτου είναι μεταξύ 75 με 95. Επίσης, στο σύνολο των θανόντων, το ανδρικό φύλο υπερβαίνει του γυναικείου, ενώ ένα ακόμα κοινό σημείο μεταξύ των δυο ετών, είναι ότι η θνητότητα από στεφανιαία νόσο για τις γυναίκες παρατηρείται μετά τα 55 χρόνια ζωής τους. ΗΛΙΚΙΕΣ ΑΝΑ 10ΕΤΙΑ ΑΝΔΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ Πίνακας 4- Συμπερασματικά, διαπιστώνεται μια αυξητική τάση του ύψους 11,6% στα επίπεδα θνητότητας μεταξύ των ετών 2002 και 2003 (γράφημα 4). Το γεγονός αυτό δεν θεωρείται ιδιαίτερα ενθαρρυντικό καθώς η συγκεκριμένη αύξηση παρατηρείται σε διάστημα μόλις ενός 46

48 έτους. Αυτό βέβαια δεν υποδηλώνει ότι σε κάθε επόμενο έτος τα ποσοστά θνητότητας θα αυξάνονται ούτε όμως και το αντίθετο. Η χρήση ειδικών μέτρων που πρέπει να λαμβάνονται για την εξάλειψη της νόσου κρίνεται αναγκαία και η παρέμβαση πρέπει να είναι δραστική και όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερη χρόνο με το χρόνο. -Γράφημα 4-47

49 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ΠΡΟΛΗΨΗ Η στεφανιαία νόσος αποτελεί μια συνάρτηση πολλών παραγόντων, ορισμένοι από αυτούς είναι δεν δυνατό να ελεγχθούν ενώ κάποιοι άλλοι μπορούν να επηρεαστούν. Οι παράγοντες οι οποίοι δεν μπορούν να ελεγχθούν οφείλονται σε χρόνια παθολογικά προβλήματα του ασθενούς που επηρεάζουν αρνητικά με περισσότερες πιθανότητες εκδήλωσης της νόσου. Τέτοια προβλήματα θεωρούνται ο διαβήτης και η υπέρταση τα οποία βέβαια ελέγχονται με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή. 48

50 Όσον αφορά τους παράγοντες που μπορούν να τροποποιηθούν για την αποφυγή εμφάνισης της Σ.Ν. είναι δυνατό να μειωθούν με την απεξάρτηση κάποιων επικίνδυνων συνηθειών. Η πρόληψη είναι απαραίτητη επίσης στις περιπτώσεις όπου ο ασθενής έχει υποστεί έμφραγμα ή έχει αναπτύξει στηθάγχη βοηθώντας στο να μη δημιουργηθεί μεγαλύτερη βλάβη στην καρδιά. Οι μέθοδοι με τις οποίες μπορεί να γίνει πρόληψη διαχωρίζονται σε δύο κατηγορίες, σε αυτή οπού το κάθε άτομο επιλέγει από μόνο του να ακολουθήσει ένα ποιοτικό τρόπο ζωής και σε εκείνη όπου η πρόληψη απαιτεί συνεργασία με τον γιατρό. Στην πρώτη περίπτωση το άτομο μπορεί να βοηθήσει την υγεία του μέσω της διακοπής του καπνίσματος, της βελτίωσης της διατροφής του, της μείωσης του στρες και της συχνής σωματικής άσκησης. Στην δεύτερη περίπτωση σημαντικό ρόλο για πρόληψη παίζει η συμβολή του γιατρού αφού είναι απαραίτητη όσον αφορά την χορήγηση καταλλήλων φαρμάκων προκειμένου να μειωθεί η χοληστερίνη και η υπέρταση ή να διατηρηθεί ο διαβήτης σε φυσιολογικά επίπεδα. 49

51 7.1 ΔΙΑΚΟΠΗ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ29 Η μείωση του αριθμού των τσιγάρων ή η αντικατάστασή τους με πούρα ή πίπα δεν ελαττώνει ιδιαιτέρως τον κίνδυνο, ωστόσο, πρέπει το κάπνισμα να διακοπεί εντελώς. Τα οφέλη της διακοπής του καπνίσματος αρχίζουν ήδη από την ημέρα που κόβεται το κάπνισμα, ενώ πέντε χρόνια αργότερα ο κίνδυνος ανάπτυξης νέου εμφράγματος μειώνεται κατά το ή μίση. Οι γιατροί συνειδητοποίησαν όλα αυτά πριν από 30 χρόνια, όταν δημοσιεύθηκαν οι πρώτες μελέτες που συσχέτιζαν τη στεφανιαία νόσο με το κάπνισμα. Οι τρόποι διακοπής του καπνίσματος διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Μερικοί άνθρωποι το βρίσκουν ευκολότερο να κόψουν το κάπνισμα «μαχαίρι» ενώ άλλοι προτιμούν να σταματήσουν σταδιακά, καπνίζοντας κάθε ημέρα που περνάει και λιγότερα τσιγάρα. Μέρος του προβλήματος αποτελεί ο εθισμός στη νικοτίνη, και σε ορισμένους ασθενείς η χρήση τσίχλας ή επιθεμάτων νικοτίνης αποδεικνύεται ωφέλιμη. Ορισμένα νοσοκομεία διαθέτουν πλέον ειδικά τμήματα που βοηθούν τους ασθενείς να κόψουν το κάπνισμα. Ένας από τους ανασταλτικούς παράγοντες στην προσπάθεια διακοπής είναι η τάση για αύξηση του σωματικού βάρους που μπορεί να 29 Αφθονίδης Δ., Συμβολή του Τρόπου Ζωής στη Θεραπεία της Στεφανιαίας Νόσου, University Studio Press, Αθήνα, 2001, σελ. 163 Srencer Β. King, Before The Heart Attacks, June 8,

52 την ακολουθήσει. Δεν είναι βέβαιο για το πού οφείλεται αυτή η τάση. Σίγουρα βελτιώνεται η όρεξη και μερικοί άνθρωποι τρώνε γλυκά για να ελαττώσουν τη επιθυμία τους για ένα τσιγάρο. Όσοι κόβουν το κάπνισμα, αυξάνουν το σωματικό τους βάρος κατά 3 έως 5 κιλά τους πρώτους 6 μήνες που δεν καπνίζουν. Ωστόσο, αν υιοθετηθεί μια διατροφή πιο υγιεινή, με λίγα λίπη, είναι δυνατό να χαθούν σταδιακά τα επιπλέον κιλά σε διάστημα 6-12 μηνών. 7.2 ΒΕΛ ΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑ ΤΡ Η υγιεινή διατροφή αποτελεί έναν σημαντικό τρόπο μειώσεως του κινδύνου νέου εμφράγματος, ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει άρνηση όλων των τροφίμων που είναι ευρέως αρεστά, ούτε κατανάλωση μόνο λαχανικών. Οι άνθρωποι στην πλειοψηφία τους καταναλώνουν πολύ περισσότερα λίπη, κυρίως ζωικά ή γαλακτοκομικά, απ' όσα χρειάζεται ο οργανισμός. Το κόκκινο κρέας, τα σκληρά τυριά, το βούτυρο, οι κρέμες, το πλήρες γάλα, το γιαούρτι, και τα αλλαντικά, όπως το μπέικον, περιέχουν άφθονα κεκορεσμένα λίπη τα οποία καλό είναι να καταναλώνονται σε μικρές ποσότητες. 0 Αφθονίδης Δ., Συμβολή του Τρόπου Ζωής στη Θεραπεία της Στεφανιαίας Νόσου, University Studio Press, Αθήνα, 2001, σελ. 164 Srencer Β. King, Before The Heart Attacks, June 8,

53 Πέρα από τη μείωση της συνολικής περιεκτικότητας της διατροφής σε λίπη, είναι ωφέλιμο αν αντί για ζωικά (γαλακτοκομικά) λίπη χρησιμοποιούνται πολυακόρεστα που προέρχονται από φυτικές πηγές ή μονοακόρεστα, όπως το ελαιόλαδο. Επίσης δίδεται προσοχή στην προέλευση των ελαίων καθώς ορισμένα από αυτά είναι βλαβερά για την καρδιά όπως το έλαιο της καρύδας και το λαρδί. Η μείωση των λιπών αποτελεί έναν καλό τρόπο για την απώλεια βάρους και πολλοί ασθενείς διαπιστώνουν ότι, όταν αλλάζουν τη διατροφή τους, αναπτύσσουν πολύ λιγότερες κρίσεις δυσπεψίας. Σε περίπτωση αυξημένης χοληστερόλης στο αίμα πρέπει να αποφεύγονται οι τροφές με μεγάλη περιεκτικότητα σε λιπίδια όπως τα αυγά και το συκώτι. Επίσης, πολλές επεξεργασμένες και έτοιμες τροφές, όπως οι πίτες, τα μπισκότα, τα κέικ κ.λπ., μπορεί να περιέχουν άφθονα ζωικά λίπη. Πολλά από τα τρόφιμα που διατίθενται στο σούπερ μάρκετ φέρουν ετικέτες που αναγράφουν την περιεκτικότητά τους σε λίπη. Από άποψη υγείας, σημαντική αλλαγή για βελτίωση της διατροφής, είναι η κατανάλωση όσο το δυνατόν περισσότερων φρούτων και λαχανικών. Ακόμη η αύξηση στην πρόσληψη άλλων τροφίμων που περιέχουν άφθονες ίνες, όπως του ψωμιού ολικού αλεύρου, του καστανού ρυζιού και των δημητριακών, (κυρίως της βρώμης), αποτελεί σημαντικό βήμα προς μια διατροφή που ωφελεί την καρδιά και εν γένει την υγεία. Στις μέρες μας, η βιομηχανία τροφίμων αρχίζει να 52

54 συνειδητοποιεί την αξία την υγιεινής διατροφής, ενώ υπάρχουν πλέον αρκετά βιβλία μαγειρικής που μπορούν να βοηθήσουν. Τέλος, η μέτρια κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών επιφέρει ωφέλιμες επιδράσεις για την πρόληψη του εμφράγματος. Όλα τα είδη αλκοόλ δρουν ευεργετικά στην καρδιά, αν όμως η ποσότητα κατανάλωσης ξεπερνάει τις 2 με 3 μονάδες την ημέρα τότε οι επιπτώσεις είναι ανασταλτικές. 7.3 ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΣΤΡΕΣ*' Στην εποχή μας, οι έντονοι ρυθμοί της ζωής, οι εργασιακές πιέσεις και η ρουτίνα στην οποία υποβάλλονται καθημερινά οι άνθρωποι, οδηγούν σε μια στρεσογόνο κατάσταση που έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία. Η κατάσταση αυτή είναι δυνατό να περιοριστεί αν το άτομο αντιληφθεί την σημαντικότητα του ελεύθερου χρόνου και των προσωπικών ενδιαφερόντων μειώνοντας την αυξημένη επαγγελματική του δραστηριότητα ώστε να οδηγηθεί σε μια ψυχική ισορροπία. Πολλές φορές ο άνθρωπος παρασύρεται στην προσπάθειά του να αναπτύξει οικονομικά οφέλη και να καταξιωθεί επαγγελματικά έχοντας ως επακόλουθο την επισκίαση της προσωπικής του ζωής. Στο σημείο 31 Αφθονίδης Δ., Συμβολή του Τρόπου Ζωής στη Θεραπεία της Στεφανιαίας Νόσου, University Studio Press, Αθήνα, 2001, σελ. 164 Srencer Β. King, Before The Heart Attacks, June 8,

55 αυτό πρέπει να επανεξετάζονται οι προτεραιότητες ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής και παράλληλα να μειωθεί το στρες. Η απαλοιφή του στρες είναι δυνατόν να μειώσει την ανάπτυξη στηθάγχης ή να αποτρέψει ένα πιθανό έμφραγμα, ωστόσο το γεγονός αυτό παρόλο που δεν αποδεικνύεται επιστημονικά σίγουρα βοηθά στην ισορροπία της υγείας του ανθρώπου. 7.4 ΣΥΧΝΗ ΣΩΜΑ ΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ32 Η συχνή σωματική άσκηση μπορεί να προστατεύσει την υγεία από τη στεφανιαία νόσο. Αυτό αποδεικνύεται από διάφορες μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί στην Ευρώπη και στις Η.Π.Α. οι οποίες δείχνουν ότι η συστηματική άσκηση (20 λεπτά, 2-3 φορές την εβδομάδα) ελαττώνει τον κίνδυνο αναπτύξεως στεφανιαίας νόσου καθώς επίσης και τις πιθανότητες θανάτου. Οι ασθενείς όμως, που πάσχουν από την νόσο χρειάζονται περισσότερη άσκηση και αν ο τρόπος με τον οποίο πρέπει να γυμνασθούν δεν τους είναι γνωστός τότε ο γιατρός τους μπορεί να τους ' 2 Αφθονίδης Δ., Συμβολή του Τρόπου Ζωής στη Θεραπεία της Στεφανιαίας Νόσου, University Studio Press, Αθήνα, 2001, σελ. 165 Barry Μ. Cohen, Coronary Heart Disease: A Guide To Diagnosis And Treatment 54

56 υποδείξει κάποιες βασικές ασκήσεις. Οι ασκήσεις αυτές γίνονται προκειμένου να διεγερθεί επαρκώς η καρδιά και το κυκλοφορικό σύστημα και δεν έχει ιδιαίτερη σημασία το είδος τους. Το περπάτημα, η κολύμβηση ακόμα και ο χορός μπορούν να βοηθήσουν. Η ένταση του προγράμματος πρέπει να γίνεται με αργούς ρυθμούς και να αυξάνεται σταδιακά. Η άποψη ότι «αν δεν πονέσει το σώμα, η γυμναστική δεν έχει αποδώσει» έχει προ πολλού απορριφθεί καθώς ο σκοπός της γυμναστικής δεν είναι να προκαλεί δυσφορία και να ταλαιπωρεί τον οργανισμό πέρα των φυσιολογικών ορίων. 7.5 ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΟ ΓΙΑΤΡΟ Οι πάσχοντες από ασθένειες που αυξάνουν τις πιθανότητες στεφανιαίας νόσου είναι αναγκαίο να ελέγχονται συχνά προκειμένου να τις διατηρούν σε φυσιολογικά επίπεδα. Τέτοιες ασθένειες όπως η αυξημένη χοληστερίνη, η υπέρταση και ο διαβήτης, πρέπει να παρακολουθούνται σε συνεργασία με το γιατρό, ώστε να ελαττωθούν οι πιθανότητες περαιτέρω προβλημάτων. Η κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή που θα χορηγηθεί, θα πρέπει να μειώσει τους παράγοντες κινδύνου διότι είναι δυνατόν να προκαλέσουν στεφανιαία νόσο Αναγνωστόπουλος Αχ., Παπαδόπουλος Λ., Οικογενειακός Ιατρικός Οδηγός, Θεσσαλονίκη, 2004, σελ 250 Barry Μ. Cohen, Coronary Heart Disease: A Guide To Diagnosis And Treatment 55

57 Μια προληπτική μέθοδος είναι η μέτρηση των λιπιδίων στο αίμα για διάγνωση πιθανόν αυξημένης χοληστερίνης. Τα λιπίδια είναι ουσίες του αίματος που μοιάζουν με λίπη όμως αυξημένη περιεκτικότητα τέτοιων ουσιών μπορεί να προκαλέσει αθηροσκλήρυνση. Τα τριγλυκερίδια και η χοληστερόλη αποτελούν δείγματα λιπιδίων που βρίσκονται σε φυσιολογικές ποσότητες στο αίμα, παρέχοντας την ενέργεια που χρειάζεται ο οργανισμός για τις καθημερινές του δραστηριότητες και επιτελώντας σημαντικές λειτουργίες στο σώμα. Όταν λοιπόν ο γιατρός μετράει την χοληστερόλη ουσιαστικά μετράει τα επίπεδα ολικής χοληστερόλης34 που αποτελούνται από δύο μέρη, και αυτά λέγονται χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεινη ( ίϋ ) και υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεινη (Ηϋ). Η χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεινη λό είναι η επονομαζόμενη «κακή» χοληστερόλη, η οποία όταν τα επίπεδά της είναι πολύ υψηλά συσσωρεύεται στα αρτηριακά τοιχώματα και δημιουργεί αθηρωματικές πλάκες. Η υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεινη ΗΌ, είναι η επονομαζόμενη «καλή» χοληστερόλη και όσο υψηλότερα είναι τα επίπεδά της τόσο μειώνονται οι πιθανότητες να αναπτύξετε στεφανιαία νόσο. Τα δύο τρίτα της χοληστερόλης που κυκλοφορεί στο αίμα είναι «κακή», και σ' αυτήν αναφέρονται συνήθως οι γιατροί, όταν λένε ότι 34 Barry Μ. Cohen, Coronary Heart Disease: A Guide To Diagnosis And Treatment 56

58 υπάρχει αυξημένη χοληστερόλη. Τα υψηλά επίπεδα των τριγλυκεριδίων, όπως και της χοληστερόλης, σχετίζονται εμμέσως με την ανάπτυξη στεφανιαίας νόσου καθώς αποθηκεύονται στα λιπώδη κύτταρα του σώματος αλλά δεν περιέχονται στα λιπώδη ιζήματα των αρτηριακών τοιχωμάτων. Οι περισσότεροι πάσχοντες από στηθάγχη ή έμφραγμα έχουν υψηλά επίπεδα λιπιδίων στο αίμα, γεγονός που οφείλεται είτε στη διατροφή τους είτε στα γονίδιά τους. Με την προσεγμένη διατροφή μπορούν να μειωθούν κατά 10% έως 20% τα επίπεδα λιπιδίων ή χοληστερόλης στο αίμα, αλλά αν θέλει κάποιος να τα μειώσει ακόμα περισσότερο, χρειάζεται ειδικά φάρμακα. Ο γιατρός μπορεί να συστήσει περισσότερα από ένα φάρμακα για να μειωθούν τα επίπεδα των λιπιδίων στο αίμα, διότι κάθε φάρμακο δρα με ξεχωριστό τρόπο. Επιπλέον, μπορεί να δώσει συμβουλές για τη μείωση της χοληστερόλης στη διατροφή, διότι αυτό είναι απαραίτητο, προκειμένου να αποδώσει πλήρως η φαρμακευτική αγωγή. Η μεγάλη αλλαγή στη θεραπεία της χοληστερόλης επετεύχθη την τελευταία 5ετία με την ανάπτυξη μίας νέας οικογένειας φαρμάκων, τα οποία δρουν επιβραδύνοντας την παραγωγή χοληστερόλης. Τέτοια ομάδα φαρμάκων είναι οι στατίνες33 όπου ευρύτερα χρησιμοποιούμενες είναι οι 35 Δ.Χατσέρας, Καρδιολογία, υηίνεγεΐψ 8ίεάίο Ρεεεε, Αθήνα, 2003, σελ

59 συμβαστατίνη και η πραβαστατίνη. Οι στατίνες μπορούν να μειώσουν τη χοληστερόλη κατά 20% έως 30% και έχουν λίγες ανεπιθύμητες ενέργειες. Τυχόν παρενέργειες, μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονή στους μυς των χεριών και των ποδιών και να οδηγήσουν στην ανάπτυξη ήπιου πόνου. Ο πόνος αυτός εμφανίζεται τις πρώτες εβδομάδες μετά την έναρξη της θεραπείας και πρέπει να αναφέρεται αμέσως στον γιατρό. Όταν διακοπεί η λήψη των στατινών, το σύμπτωμα αυτό υποχωρεί. Γ Γ γ 36 r Μια άλλη φαρμακευτική αγωγή είναι οι ρητίνες όπου με τη χρήση τους μειώνονται τα επίπεδα χοληστερόλης δεσμεύοντάς την στα έντερα και επεμβαίνοντας στην μη απορρόφησή της από τον οργανισμό. Οι ρητίνες χορηγούνται υπό μορφή σκόνης αναμεμειγμένες συνήθως με χυμούς, μία έως δύο φορές την ημέρα. Καθώς δεν απορροφώνται από τον οργανισμό δεν μπορούν να προκαλέσουν παρενέργειες στους ιστούς του σώματος, αλλά ενδέχεται να προκαλέσουν τυμπανισμό ή διάρροια σε ορισμένους ασθενείς. Οι ρητίνες, όπως και οι στατίνες, έχει αποδειχθεί ότι μειώνουν τον κίνδυνο επόμενου εμφράγματος αλλά είναι λιγότερο ισχυρές καθώς ελαττώνουν τον κίνδυνο κατά 10% έως 15%. Άλλες ασθένειες που συντελούν στην ανάπτυξη στεφανιαίας νόσου είναι η υπέρταση και ο διαβήτης. Η παρακολούθηση της υπέρτασης είναι αναγκαία και πρέπει να ελέγχεται τακτικά από το γιατρό για τις 36 Δ.Χατσέρας, Καρδιολογία, University Studio Press, Αθήνα, 2003, σελ

60 μετρήσεις της αρτηριακής πιέσεως. Στην προκειμένη περίπτωση απαιτείται συστηματική λήψη ειδικών φαρμάκων ακόμα και αν δεν υπάρχουν συμπτώματα. Τέλος οι ασθενείς που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη, είναι δυνατόν να μειώσουν τις πιθανότητες καρδιακής προσβολής με τη διατήρηση του σωματικού τους βάρους και του επιπέδου γλυκόζης εντός φυσιολογικών ορίων. Επίσης, η άσκηση είναι σημαντική διότι συμβάλλει στη μείωση σωματικού βάρους και ελαττώνει την ανάγκη για ινσουλίνη. Ο γιατρός συστήνει τη χρήση ειδικών φαρμάκων ενώ η βελτίωση διατροφής είναι αναγκαία. Οι ασθενείς που πάσχουν από διαβήτη, το πρόβλημα με τα λιπίδια μπορεί να μην αφορά τόσο τη χοληστερόλη, όσο τα τριγλυκερίδια. Σ αυτήν την περίπτωση χρησιμοποιείται μια άλλη ομάδα φαρμάκων που λέγονται φιμπράτες και λαμβάνονται με το κύριο γεύμα της ημέρας. Τα φάρμακα αυτά μπορεί να προκαλέσουν μυαλγίες στις πρώτες εβδομάδες της λήψεώς τους αλλά δεν προκαλούν περαιτέρω ανεπιθύμητες ενέργειες. Οι φιμπράτες μπορεί να μειώσουν τα επίπεδα χοληστερόλης κατά 10% έως 15%, ελαττώνοντας παράλληλα, κατά το ίδιο περίπου ποσοστό, τον κίνδυνο αναπτύξεως στεφανιαίας νόσου. 7 Δ.Χατσέρας, Καρδιολογία, University Studio Press, Αθήνα,, 2003, σελ

61 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 ΘΕΡΑΠΕΙΑ Η στεφανιαία νόσος θεραπεύεται είτε με την φαρμακευτική αγωγή είτε με τη χειρουργική επέμβαση, σε συνδυασμό πάντοτε με την προσπάθεια ελέγχου των παραγόντων κινδύνου. Η ηλικία του ασθενούς, η γενική κατάσταση της υγείας του και η σοβαρότητα των συμπτωμάτων του, βοηθούν το γιατρό ώστε να επιλέξει ποια τακτική θα ακολουθήσει. Ο στόχος του γιατρού όταν συστήνει μια θεραπεία είναι να αυξήσει τα επίπεδα της φυσικής δραστηριότητας που μπορεί να εκτελεί ο ασθενής πριν αναπτύξει πόνο ή να τον καταπραΰνει όταν εμφανιστεί. 60

62 Επίσης, θα πρέπει να τονιστεί ότι οι θεραπευτικοί αυτοί χειρισμοί αν και τείνουν να αυξήσουν την επιβίωση των ασθενών με στεφανιαία νόσο, δεν μπορούν να φτάσουν αυτή των φυσιολογικών ατόμων. 8.1 ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ38 Σε άτομα που πάσχουν ή έχουν συμπτώματα στεφανιαίας νόσου η φαρμακευτική αγωγή είναι αυτή που συνίσταται αρχικά. Στην προκειμένη περίπτωση τα φάρμακα που χορηγούνται, βοηθούν στην εξισορρόπηση της ποσότητας του οξυγόνου που χρειάζεται ο καρδιακός μυς ή αυξάνουν την παροχή αίματος στην καρδιά, μπορεί όμως να κάνουν και τα δυο μαζί. Αξίζει να σημειωθεί το γεγονός ότι η σωστή συνεργασία μεταξύ γιατρού και ασθενούς, σε όποια θεραπεία κι αν ακολουθηθεί, είναι σημαντική διότι συντελεί στο καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Ο ασθενής πρέπει να ακολουθεί τις οδηγίες του γιατρού του όσον αφορά τη δοσολογία και την ώρα που θα ληφθούν τα κατάλληλα ιάματα. Οι οδηγίες αυτές ακολουθούνται πολλές φορές με την αποφυγή των παραγόντων κινδύνου. 38 Τουτουζάς Π., Διαλέξεις Ιπποκράτειου - Καρδιολογικά Θέματα, Καρδιολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Αθήνα 1993, σελ. 174 Τζούλιαν Ντέσμοντ, Μάρλεϋ Κλαίρη, Η Στεφανιαία Νόσος, Κάτοπτρο, Αθήνα, 1993, σελ

63 Τα φάρμακα λοιπόν, χορηγούνται ανάλογα με την κατάσταση του ασθενούς. Έτσι οι φαρμακευτικές αγωγές που συνίστανται κάθε φορά ανάλογα με την περίπτωση για την αντιμετώπιση της νόσου είναι οι εξής: -ΝΙΤΡΩΔΗ -ΒΗΤΑ ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ -ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΤΩΝ ΔΙΑΥΛΩΝ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ -ΑΣΠΙΡΙΝΗ ΝΙΤΡΩΔΗ ' 39 Τα νιτρώδη χρησιμοποιούνται σε διάφορες μορφές από τις αρχές του 20ου αιώνα για τη θεραπεία της στηθάγχης και είναι τα φάρμακα που ενδείκνυνται συχνότερα για την καταπράυνση του συγκεκριμένου πόνου. Η τρινιτρική γλυκερίνη λαμβάνεται είτε ως υπογλώσσιο χάπι είτε σε μορφή σπρέι και δρα διαστέλλοντας τις στεφανιαίες αρτηρίες με επακόλουθο τη βελτίωση της ροή αίματος στον καρδιακό μυ, σε περιοχές όπου οι στεφανιαίες αρτηρίες έχουν στένωση. Άλλες πιο ειδικές μορφές των νιτρωδών είναι ένα δισκίο μακράς δράσεως (παρειακό νιτρώδες) και ένα δερματικό αυτοκόλλητο επίθεμα που περιέχει τρινιτρική γλυκερίνη. 59 Τουτουζάς Π., διαλέξεις Ιπποκράτειου - Καρδιολογικά Θέματα, Καρδιολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Αθήνα, 1993, σελ

64 8.1.2 ΒΗΤΑ ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ Οι βήτα αναστολείς40 είναι η σπουδαιότερη ομάδα φαρμάκων όσον αφορά τη θεραπεία της στηθάγχης και χρησιμοποιούνται εδώ και τριάντα χρόνια περίπου. Η ονομασία τους οφείλεται στο γεγονός ότι εμποδίζουν την επίδραση της αδρεναλίνης στους επονομαζόμενους β-υποδοχείς της καρδιάς, των πνευμόνων και των αιμοφόρων αγγείων. Τα συγκεκριμένα φάρμακα επιβραδύνουν τον καρδιακό παλμό και μειώνουν την αρτηριακή πίεση, κυρίως κατά τη διάρκεια της ασκήσεως, βοηθώντας έτσι την καρδιά να επιτελεί περισσότερο έργο πριν αναπτυχθεί η στηθάγχη. Οι βήτα αναστολείς σήμερα, κυκλοφορούν σε 12 διαφορετικές μορφές και κάθε φορά επιλέγεται ο κατάλληλος αναστολέας ανάλογα με την κατάσταση του ασθενούς. Τα φάρμακα όμως αυτά είναι ακατάλληλα για τους ασθενείς που πάσχουν από βρογχίτιδα ή άσθμα, διότι δυσχεραίνουν ακόμα περισσότερο την αναπνοή. 40 Δ. Χατσέρας, Καρδιολογία, University Studio Press, Αθήνα, 2003, σελ

65 8.1.3 ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΤΩΝ ΔΙΑΥΛΩΝ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ Οι αναστολείς των διαύλων ασβεστίου41 είναι μια οικογένεια φαρμάκων η οποία αναπτύχθηκε τα τελευταία 20 χρόνια. Πρόκειται για μία ομάδα φαρμάκων τα οποία επιβραδύνουν τον ρυθμό με τον οποίο το ασβέστιο εισέρχεται στα σωματικά κύτταρα, ιδιαίτερα όμως στα κύτταρα της καρδιάς και των τοιχωμάτων των αγγείων. Η δράση των αναστολέων των διαύλων ασβεστίου είναι παρόμοια με αυτή των νιτρωδών και των βήτα αναστολέων αφού διαστέλλουν τις στεφανιαίες αρτηρίες βελτιώνοντας τη ροή αίματος στον καρδιακό μυ και αυξάνουν τον βαθμό της σωματικής αντοχής κατά τη διάρκεια της ασκήσεως πριν αναπτυχθεί η στηθάγχη, χωρίς όμως να επιβραδύνουν τον καρδιακό παλμό ΑΣΠΙΡΙΝΗ Για την αντιμετώπιση της στεφανιαίας νόσου αξίζει να σημειωθεί η σπουδαιότητα της ασπιρίνης42. Το συγκεκριμένο φαρμακευτικό σκεύασμα φαίνεται να προσφέρει πάρα πολλά στους ασθενείς που πάσχουν από στεφανιαία νόσο και κυρίως σε αυτούς με στηθάγχη. Όσοι 41 Χατσέρας Δ., Καρδιολογία, University Studio Press, Αθήνα 2003, σελ. 207 Λουρίδας Γ., Στεφανιαία Νόσος, Παρισιανού Γρ. Μαρία, Αθήνα, 1993, σελ Γ.Λουρίδας, Στεφανιαία Νόσος, Παρισιανού Γρ. Μαρία, Αθήνα, 1993, σελ. 402 Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, τόμος 55, οργανισμός Πάπυρος, Αθήνα, 1993, σελ

66 πάσχουν από στηθάγχη κινδυνεύουν να αναπτύξουν θρόμβους αίματος, που όταν φθάσουν στις στενωμένες στεφανιαίες αρτηρίες θα προκαλέσουν έμφραγμα. αιμολυτική Η ασπιρίνη λοιπόν έχει δράση, έχει δηλαδή τη δυνατότητα να «αραιώνει» το αίμα, ώστε να μη δημιουργεί τους θρόμβους αυτούς τόσο εύκολα. Στην περίπτωση δε όπου προϋπάρχουν θρόμβοι η ασπιρίνη δρα αποτρέποντας την μεγέθυνση αυτών. 8.2 ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ,3 Η χειρουργική είναι ένας τρόπος αντιμετώπισης που συνίσταται όταν τα συμπτώματα των ασθενών που πάσχουν από στηθάγχη, δεν μπορούν να τεθούν υπό έλεγχο με καμία άλλη θεραπεία. Οι χειρουργικές μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για την βελτίωση της ροής του αίματος, πραγματοποιούνται είτε διαστέλλοντας τις αρτηρίες (αγγειοπλαστική με μπαλονάκι), είτε παρακάμπτοντας αυτές (εγχείρηση στεφανιαίας παρακάμψεως ή by-pass). Δυστυχώς στην πραγματικότητα καμία από τις δύο μεθόδους δεν αποτελεί ουσιαστική θεραπεία αφού δεν διορθώνουν το κύριο πρόβλημα που είναι η στένωση των στεφανιαίων αρτηριών, 43 Τζούλιαν Ντέσμοντ, Μάρλεϋ Κλαίρη, Η Στεφανιαία Νόσος, Κάτοπτρο, Αθήνα, 1993, σελ

67 παρά το γεγονός όμως αυτό, οι μέθοδοι αυτές έχουν θεαματικά αποτελέσματα ΑΓΓΕΙΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΜΕ ΜΠΑΛΟΝΑΚΙ Η χειρουργική μέθοδος της αγγειοπλαστικής44 με μπαλονάκι χρησιμοποιείται προκειμένου να προκαλέσει τη διαστολή των αποφραγμένων αρτηριών, ώστε να βελτιωθεί η ροή του αίματος. Η παρούσα θεραπευτική μέθοδος εμφανίζεται μόλις την τελευταία 20ετία, θεωρείται αρκετά πιο γρήγορη και εύκολη σε σχέση με την εγχείρηση στεφανιαίας παρακάμψεως, όμως, μακροπρόθεσμα μπορεί να αποδειχθεί λιγότερο αξιόπιστη. Κατά την αγγειοπλαστική, ένα μακρύ, λεπτό μπαλονάκι εισάγεται στην στενωμένη περιοχή του αγγείου, με τη βοήθεια ενός πολύ λεπτού καθετήρα. Στη συνέχεια, το μπαλονάκι φουσκώνει υπό υψηλή πίεση διαστέλλοντας τα εσωτερικά τοιχώματα των αρτηριών, κι έπειτα, οι γιατροί ξεφουσκώσουν και αφαιρούν το μπαλονάκι, ώστε η αρτηρία να παραμένει ανοιχτή. Το πρόβλημα της αγγειοπλαστικής με μπαλονάκι είναι ότι η στένωση υποτροπιάζει, σε έναν στους τέσσερις ασθενείς, μέσα σε λίγες εβδομάδες ή λίγους μήνες - είτε επειδή η αρτηρία δεν είχε 44 Τούμπουρας Μ., Η Χειρουργική Αντιμετώπιση της Στεφανιαίας Νόσου, University Studio Press, Αθήνα, 1998, σελ

68 διασταλεί αρκετά είτε διότι αναπτύσσεται φλεγμονή και τα λιπώδη ιζήματα συσσωρεύονται εκ νέου. Αν συμβεί αυτό, μια δεύτερη αγγειοπλαστική μπορεί να επιτύχει ΕΓΧΕΙΡΗΣΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΠΑΡΑΚΑΜΨΕΩΣ Η BY-PASS Μια από τις μεγαλύτερες προόδους στη θεραπεία της στηθάγχης είναι η εγχείρηση στεφανιαίας παρακάμψεως45. Η ονομασία της προέρχεται από τον στόχο της επεμβάσεως, που είναι να παρακαμφθούν οι αποφράξεις των στεφανιαίων αρτηριών με τη βοήθεια αγγειακών μοσχευμάτων που λαμβάνονται από το θωρακικό τοίχωμα ή από τα πόδια. Όταν πρωτοεφαρμόστηκε η επέμβαση, οι χειρουργοί χρησιμοποιούσαν φλεβικά μοσχεύματα από τα πόδια των ασθενών. Μακροχρόνια όμως, παρατηρήθηκε ότι η χρήση φλεβικών τμημάτων δεν είναι τόσο αποτελεσματική διότι δεν μπορούν να ανταποκριθούν επαρκώς στις πιέσεις που φυσιολογικά παρατηρούνται στις στεφανιαίες αρτηρίες. Την τελευταία ΙΟετία,η τεχνική αλλάζει και οι χειρουργοί χρησιμοποιούν μικρές αρτηρίες αντί για φλεβικά μοσχεύματα, όταν αυτό βέβαια είναι δυνατό. 45 Τούμπουρας Μ., Η Χειρουργική Αντιμετώπιση της Στεφανιαίας Νόσου, University Studio Press, Αθήνα, 1998, σελ

69 Η εγχείρηση της στεφανιαίας παρακάμψεως γίνεται για να παρακαμφθούν όλες οι στενώσεις και να μειωθούν οι πιθανότητες κινδύνου για ανάπτυξη εμφράγματος. Η επέμβαση βέβαια, δεν είναι δυνατόν να αποκαταστήσει όλες τις στεφανιαίες αρτηρίες καθώς μερικές από αυτές είναι πολύ μικρές για να χειρουργηθούν με αποτέλεσμα να εμφανίζεται ήπια στηθάγχη. Αυτή η περίπτωση συνήθως ελέγχεται με φάρμακα αλλά δυστυχώς η διάρκεια των νέων αιμοφόρων αγγείων δεν είναι εσαεί και είναι πιθανό να χρειαστεί δεύτερη επέμβαση. 68

70 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ 9.1 ΙΔΡΥΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ Γ.Ν.Κ Το Γενικό Νοσοκομείο Καλαμάτας ιδρύθηκε46 βάση του Εθνικού Συστήματος Υγείας (Ε.Σ.Υ.) από το 1959 και ξεκίνησε να λειτουργεί στο παλιό κτίριο, πριν σαράντα χρόνια. Το Νοσοκομείο διοικείται από το Διοικητικό Συμβούλιο (ΔΣ). Οι υπηρεσίες του διακρίνονται ως εξής: 46 Γραφείο Προσωπικού Γ.Ν. Καλαμάτας 69

71 1. Διοικητική Υπηρεσία (Διεύθυνση, Γραμματεία, Οικονομικές Υπηρεσίες, Βοηθητικές Υπηρεσίες). 2. Ιατρική Υπηρεσία (Παθολογική κλινική, Χειρουργική κλινική, Μαιευτική κλινική καθώς και τα αντίστοιχα εξωτερικά Ιατρεία, Εργαστηριακό Τομέα) 3. Νοσηλευτική Υπηρεσία. Στην πορεία τρεις είναι οι φάσεις που μπορούν να ενταχθούν οι πράξεις που αφορούν το Νοσοκομείο και έχουν δημοσιευθεί σε ΦΕΚ του Γενικού Νοσοκομείου Καλαμάτας. Α' ΦΑΣΗ: Την 20η Φεβρουάριου 1956 ΦΕΚ 69 το Βασιλείου της Ελλάδος με το οποίο πραγματοποιείται η πρώτη αναμόρφωση στον οργανισμό του Γ ενικού Νοσοκομείου Καλαμάτας. Σκοπός47 του Νοσοκομείου είναι η Ιατρική και Νοσηλευτική περίθαλψη των ασθενών που πάσχουν από χρόνια και ανίατα νοσήματα. Η δύναμη του νοσοκομείου ορίζεται σε 60 κλίνες. Το Νοσοκομείο διοικείται από τον Διοικητικό Διευθυντή και οι υπηρεσίες48 του ορίζονται ως εξής: I. Διοικητική Υπηρεσία II. Ιατρική Υπηρεσία 47 Διάταγμα υπ αριθμ. 4, αρθ. 1, παρ. 2 όπου αναφέρεται ο σκοπός του νοσοκομείου 48 Διάταγμα ο.π., αρθ. 3, παρ. 1 όπου διακρίνονται οι υπηρεσίες του νοσοκομείου 70

72 III. IV. Νοσηλευτική Υπηρεσία Βοηθητική Υπηρεσία Β' ΦΑΣΗ: Η αρ Α3Β\14161\ υπουργική απόφαση, που έχει δημοσιευθεί στο ΦΕΚ 634,/ 30 Σεπτεμβρίου 1986 αποτελεί τον Οργανισμό του Γενικού Νοσοκομείου Καλαμάτας σήμερα. Το Νοσοκομείο φέρει την επωνυμία: «ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ».49 Γ' ΦΑΣΗ : Στις 2 Μαρτίου του 2001 σύμφωνα με το νόμο 2889 «Περί Βελτίωση και Εκσυγχρονισμού του Εθνικού Συστήματος Υγείας», το Γ.Ν.Ν.Κ. μετονομάζεται σε «Γενικό Νοσοκομείο Καλαμάτας» και την επωνυμία αυτή φέρει μέχρι και σήμερα. Συγκεκριμένα το άρθρο 5 του νόμου 2889/ αναφέρει στη παράγραφο 2α : «Τα νοσοκομεία του Ε.Σ.Υ. διακρίνονται σε δυο κατηγορίες : τα γενικά και τα ειδικά. Η διάκριση σε Νομαρχιακά και Περιφερειακά καταργείται. Γ ενικά νοσοκομεία είναι όσα διαθέτουν τμήματα κύριας νοσηλείας σε περισσότερες από μια θεραπευτικές κατηγορίες. Ειδικά είναι όσα διαθέτουν τμήματα κύριας νοσηλείας σε μια θεραπευτική κατηγορία. Η 49 Υ. Α. υπ αριθμ. Α3β/οικ.14161, αρθ.2 παρ.1 όπου αναφέρεται η επωνυμία του νοσοκομείου Καλαμάτας 71

73 κατάταξη των νοσοκομείων σε μια από τις παραπάνω κατηγορίες γίνεται με τον οργανισμό τους30». Σκοπός^1του Γ.Ν.Ν.Κ. είναι: α) Η παροχή στο πλαίσιο και στην έκταση της διάρθρωσης της Ιατρικής Υπηρεσίας Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Περίθαλψης, ισότιμα για κάθε πολίτη ανεξάρτητα από την οικονομική, κοινωνική και επαγγελματική κατάσταση σύμφωνα με τους κανόνες του Εθνικού Συστήματος Υγείας. (ΕΣΥ), β) Η ανάπτυξη και προαγωγή της ιατρικής έρευνας και γ) Η εφαρμογή προγραμμάτων ειδίκευσης, συνεχούς εκπαίδευσης γιατρών, καθώς και εκπαίδευσης και επιμόρφωσης λειτουργών άλλων κλάδων υγείας. (ΦΕΚ /9/86). α)ιατρική ^ "γ Το Γ.Ν.Ν.Κ. απαρτίζεται από τις υπηρεσίες : β) Νοσηλευτική γ) Διοικητική 50 Ν.2889/ αρθ.5, παρ.2α περί βελτιώσεως και εκσυγχρονισμού του Ε.Σ.Υ. 51 Υ.Α. αριθ.α3β/οικ αρθ.3,παρ.1 όπου αναφέρεται ο σκοπός του νοσοκομείου 52 Υ.Α. ο.π. αρθ.6, παρ. 1 όπου αναφέρεται η διάκριση των υπηρεσιών 72

74 Η δύναμη του ορίζεται σε: ΕΤΗ ΦΕΚ ΚΑΙΝΕΣ ΕΠΩΝΥΜΙΑ , 29/12/ Γ.Ν.Ν.Κ /2/ Γ.Ν.Ν.Κ /9/ Γ.Ν.Ν.Κ. -Πίνακας 5- Φάσεις - ΦΕΚ από την ίδρυση του Γ.Ν.Ν.Κ. έως σήμερα Με την πάροδο του χρόνου όμως, αυξήθηκε τόσο ο πληθυσμός, όσο και οι ανάγκες του για νοσοκομειακή περίθαλψη. Κατά Συνέπεια θεωρήθηκε επιτακτική και η ποιοτική αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών εκ μέρους του ιδρύματος. Οι κύριοι λόγοι επέκτασης του Γενικού Νοσοκομείου Καλαμάτας ήταν: - Αύξηση του πληθυσμού του Νομού Καλαμάτας, κατά συνέπεια αύξηση ζήτησης νοσοκομειακής φροντίδας. - Αύξηση του πληθυσμού άλλων ομόρων περιοχών που εξυπηρετούνται από το Γ.Ν.Ν. Καλαμάτας. - Η ανάγκη λειτουργίας νέων τμημάτων, Εξωτερικών Ιατρείων, Εργαστηρίων. - Το παρόν κτίριο χαρακτηρίσθηκε ως απαρχαιωμένο. 73

75 - Το κόστος συντήρησης ήταν υπερβολικό και μάλιστα χωρίς να ανταποκρίνεται στο έργο του Νοσοκομείου. - Η λειτουργία του Νοσοκομείου θα ήταν δυσχερή κατά τη διάρκεια κατασκευής λόγω της αναπτύξεως εκτεταμένου εργοταξίου στο μικρό εκτάσεως οικόπεδο και της κατεδαφίσεως τμήματος της παλαιάς μονάδας. - Ο κυκλοφοριακός φόρτος που θα δημιουργούσε στην ήδη φορτισμένη οδός Αθηνών. Νέο Νοσοκομείο Καλαμάτας Το Γενικό Νοσοκομείο Καλαμάτας λειτουργεί στις νέες του εγκαταστάσεις από τις 19/6/2000, όπου μεταφέρθηκε από το παλαιό κτίριο μετά από σαράντα (40) χρόνια περίπου λειτουργίας εκεί. Η διαδικασία ανέγερσης ξεκίνησε το 1986 όταν μετά τον καταστροφικό σεισμό, που έπληξε την περιοχή, οι νέες Ιατρικές ανάγκες επέβαλαν την ανέγερση ενός νέου σύγχρονου Ευρωπαϊκού επιπέδου Νομαρχιακού Νοσοκομείου. Το Γενικό Νοσοκομείο Καλαμάτας βρίσκεται στο νοτιοδυτικό άκρο της Πελοποννήσου και εξυπηρετεί ένα μόνιμο πληθυσμό περίπου κατοίκων. Από τον Ιούνιο του 2000 λειτουργεί σε νέες κτιριολογικές εγκαταστάσεις με νέο ιατρο-τεχνολογικό και ξενοδοχειακό 74

76 εξοπλισμό. Το νέο κτίριο στο οποίο στεγάζεται σήμερα λοιπόν το Γενικό Νοσοκομείο Καλαμάτας βρίσκεται εκτός πόλης, στην Εθνική οδό Τριπόλεως - Καλαμάτας και συγκεκριμένα στο χωριό Αντικάλαμος. Η απόσταση από το κέντρο της πόλης είναι 7 χλ περίπου. Πιο συγκεκριμένα, τα νέα κτίρια του Νοσοκομείου βρίσκονται σε οικόπεδο 48 στρεμμάτων και στεγάζονται σε τ.μ. ανταποκρινόμενα στα πρότυπα των σύγχρονων νοσοκομειακών μονάδων. Το οικόπεδο είναι συνολικής έκτασης πι και έχει κτιστεί σε εμβαδόν οικοπέδου τη. Περιλαμβάνει το κυρίως κτίριο, το κτίριο της Ψυχιατρικής Μονάδας και τα επί μέρους Βοηθητικά κτίσματα. Το κυρίως κτίριο αποτελείται από 5 βασικές στάθμες και τις απολήξεις κλιμακοστασίων και ανελκυστήρων στο δώμα το κτιρίου και διαχωρίζεται σε 8 στατικά ανεξάρτητα μεταξύ τους τμήματα με αρμούς διαστολής πλάτους 5 αη. Το κυρίως κτίριο ευρίσκεται σε 5 στάθμες και η Ψυχιατρική Μονάδα αποτελεί ξεχωριστό ισόγεια κτίριο με διάδρομο σύνδεσης με την 2η στάθμη. 53 Τεχνική Υπηρεσία του Γ.Ν.Καλαμάτας 75

77 Επιφάνειες Κτιρίων Κύριοι Χώροι Ημιϋπαίθριοι Βοηθητικοί Κυρίως Κτίριο ,00 οι ,00 ιη ,00 ηι2 Ψυχιατρική Μονάδα 1.165,00 γπ2 - - Βοηθητικά Κτίρια - 50,00 γπ2 300,00 ιώ2 Σύνολα ,00 ηι ,00 ιη ,00 πι2 -Πίνακας 6- Ο περιβάλλων χώρος του Νοσοκομείου διαμορφώνεται κηποτεχνικά και περιλαμβάνει δύο εισόδους με θυρωρεία, αυλή τροφοδοσίας και χώρους στάθμευσης 237 θέσεων. Υπάρχει αστική συγκοινωνία από το κέντρο της πόλης αποκλειστικά για το Νοσοκομείο, κάθε τριάντα (30) λεπτά τις πρωινές και κάθε εξήντα (60) λεπτά τις απογευματινές ώρες. Επίσης η υπεραστική συγκοινωνία του Ν. Μεσσηνίας, αποβιβάζει και επιβιβάζει στο Νοσοκομείο. Επίσης, υπάρχει σταθμός ταξί και αστικής συγκοινωνίας στην είσοδο του Ιδρύματος. Χάροι Εμβαδόν ηι2 Ποσοστό % Στεγασμένος Ακάλυπτος Σύνολα Πίνακας 7-76

78 Κτιριακή Κατανομή Νέου Γ.Ν.Καλαμάτας Α κ ά λ υ π το ς 43% Στεγασμένος Ο Ακάλυπτος -Γράφημα ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΜΜΑ ΓΕΝΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΚΑΑΑΜΑΤΑΣ Το οργανόγραμμα'^4 του Γ.Ν.Κ. αντλήθηκε από την τεχνική υπηρεσία του νοσοκομείου προκειμένου να παρουσιαστεί παραστατικά η διάρθρωση των υπηρεσιών αυτού. 54 Τεχνική Υπηρεσία Γ.Ν. Καλαμάτας 77

79 M IrMI i I:it.i i i)iirf.^iii,\ IUVI', N J v M A M Á la X A.I0.TKHT1S,A. S** TMJFMA VflOAOXHE I-All'IKH VI!lH>r.ViiA 'íoliíaia I IKH mihpiví:) \ I UUiMIIIKÜ! \ I ΙΗΙΊΛΙλ -i n.v?rikor ' tomiaí ; ΠΛβ,'ΠΚί'?TM rjv;\., Ί fíaíhtko! ί ΚΛΡΛ4 IKO ΤΜΜΜΛ. Μ ΗΑΐ,νχα ΤΜΗΜΑ ; - XION ΧΟΣ: NíTiANAlM: j M0,\'ΑΛΑ! j A.W:NA.V ; W ΜΓιΚΑΛ.Α així. rsns Monsta fixilip:' iíl' xjüprjwc ομε v ; -i mtp πκβ. ' ΜΗΜΛΛ - i ΛίΜΓΊ xkíp nt:y Mi' ί rxirt^u B i >Ρι ) Ktí T Mi IX!. A Ü l Μ-, κτ;κ<.>! ΤΜΗΜΑ οικβ-γΐρ;*'1 IMHMA 4 a ni i'.a t.. UIMA M.vmvnKo ΤΜΗΜΑ C'AOS Í í n ΓΜΠΜΛ L TMHiU \S-iA ΡΓΑΪΤ KÓI ION:';. Ai MJ ΚΓ t ikío :!' i ;;;;;;;;; i ΤΜΗΜΑ -i.μ;τ:π:κο! τνπι\ι> : ΠΑ XUKO -ΤΜΗΜΑ - Λ1.ΜΤΙΚΟ l.mhma -i ΤΜΗΜΑ ;.'VlMilAi - KvriKo ; ΤΜΗΜΑ ΦΛΗΜ Κ( TM1I.MA mj ΒΙΟΧΗΜΙΚΟ í Tr.üiMA *pvx Kor TOME.Ki WX KO TUHMÉ ΑΙΑΤΚΛ ΤΜΗΜΑΤΑ HxflíPtóiAi; NOSHaEIAS επειγοχτλ rumor ΤΟΜΗΑΧ i L f ΗΛΘΗΟί τομέας HEÍ!iTftTi U,Vi p.>:ai 1 ΤΟΜΕΑΣ ACYTEPOi : TÓMK,V i Ί ; ü Elf M.< i TOSU.V A!.ATT:. A ΤΜΚΜΛΤΛ EEOT'KA 1ΑΤΓΠΑ i TTffiVe, : το:, π: aí.μοικ'κυτ T... Γ.. ί OiMMIΙΛ \ AT!OT j - ΓΡΑ.ΜΪ(Α : 1 μ TIMTOS urcuinikov Π»ΑΜΜvll.L\ wkokom kimc.í!a 4 ATPfirrftN ί junyüe: ΜΛΠ ΠΜΜΜΑΤΕΙΛ I-S UTPÍÍlK kwhbí.tkíc:. HHl EM.M. α..!!γ<:< *;kks í: -.cra'!.'%!«. i-jirrtaela: MAlTíMC», ---i νπο',ϋυί,γ ' 1 TTXMKOV 4 Τ. ;Ι!ΜΛ : f 'ffix-s- Ki;ií vxíhma. ' uíooiatimkííí ΤΪΧΛΟλΟΓΙΑΪ 'Οργανόγραμμα: Διάρθρωση Υπηρεσιών του Γ.Ν.Καλαμάτας ΊΗΓΉ:Τεχνική Υπηρεσία F.N.KaXauáxac

80 9.2.1 Οργανόγραμμα Καρδιολογικής Κλινικής Γ.Ν.Κ. Το οργανόγραμμα της Καρδιολογικής Κλινικής του Γ.Ν.Κ περιγράφει τη διάρθρωση των υπηρεσιών. Η Καρδιολογική Κλινική απαρτίζεται από την Ιατρική και Νοσηλευτική Υπηρεσία. Έτσι λοιπόν από την πλευρά της Ιατρικής Υπηρεσίας ο Διευθυντής είναι το πρόσωπο που βρίσκεται στη κορυφή της ιεραρχίας, έπεται ο Επιμελητής Α και στη συνέχεια ο Επιμελητής Β, ενώ τέλος ακολουθούν οι Ιατροί. Από την πλευρά της Νοσηλευτικής Υπηρεσίας στην κορυφή βρίσκεται η Προϊστάμενη ενώ αμέσως μετά ακολουθούν οι Υπεύθυνοι, έπειτα ακολουθούν οι Υπόλογοι και τέλος το Νοσηλευτικό Προσωπικό. ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΜΜΑ: ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΤΟΥ Γ.Ν.Κ. 79

81 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Στη σημερινή εποχή, τα καρδιοαγγειακά επεισόδια και κυρίως η στεφανιαία νόσος αποτελούν τη συχνότερη αιτία θανάτου που προσβάλει το ανθρώπινο είδος με τάση διαρκώς μεγαλύτερης εξάπλωσης και στις μικρότερες ηλικίες. Τα αίτια που οδηγούν στην στεφανιαία καρδιοπάθεια δεν είναι απολύτως γνωστά, είναι όμως γνωστοί οι παράγοντες που την προδιαθέτουν. Η αθηρωμάτωση των αγγείων που προκαλείται με τη συνεχή εναπόθεση λιπωδών ιζημάτων στις αρτηρίες της καρδιάς κι έχει 80

82 ως συνέπεια την αλλοίωση των τοιχωμάτων της, είναι απόλυτα συνυφασμένη με τον τρόπο και την ποιότητα ζωής των ατόμων. Οι μεγάλες πρόοδοι που έχουν επιτευχθεί, δεν αποτελούν τους πιο σημαντικούς και αποτελεσματικούς τρόπους για την αντιμετώπιση της στεφανιαίας νόσου καθώς επιβάλλεται η αλλαγή κάποιων συνηθειών για την πρόοδο της ασθένειας. Η διακοπή του καπνίσματος, η σωστή διατροφή, η συχνή σωματική άσκηση και η μείωση του στρες βοηθούν σημαντικά στη βελτίωση της κατάστασης του ασθενούς. Αν ο ασθενής αγνοήσει αυτούς τους παράγοντες ζωτικής σημασίας τότε ανεξάρτητα από τη χρήση φαρμάκων ή την υποβολή του σε χειρουργική επέμβαση, επιβαρύνει την κατάστασή της ασθένειας του σε σοβαρές συνέπειες. Είναι γνωστό ότι οι φαρμακευτικές ή χειρουργικές παρεμβάσεις είναι μόνο ανακουφιστικές και όχι θεραπευτικές αφού βελτιώνονται μόνο τα συμπτώματα ενώ το προσδόκιμο επιβίωσης των ασθενών επηρεάζεται πολύ λιγότερο. Υπάρχουν περιπτώσεις κατά τις οποίες η ασθένεια, χωρίς να παρουσιάζει κλινικά συμπτώματα, οδηγεί σε αιφνίδιο θάνατο. Η δυσλειτουργία της καρδιάς δεν επιφέρει πάντοτε προειδοποιητικές ενδείξεις στον ασθενή ούτως ώστε το έμφραγμα του μυοκαρδίου να αποτελεί την πρώτη και την τελευταία εκδήλωση της νόσου. Αναλυτικότερα η έρευνά μας βασίστηκε στις ληξιαρχικές πράξεις θανάτου του δήμου Καλαμάτας, το έτος 2003, έχοντας σαν κύριο στόχο 81

83 τον προσδιορισμό του επιπέδου θνητότητας του δήμου μέσα από το πλήθος των θανόντων που είναι εγγεγραμμένοι στα αρχεία του Ληξιαρχείου. Έτσι λοιπόν, παρατηρήθηκε ότι οι θανόντες που καταγράφηκαν από το Ληξιαρχείο Καλαμάτας για το έτος 2003, ανέρχονται στους 149. Από τα αποτελέσματα αυτά, λοιπόν, αποδεικνύεται ότι τα επίπεδα θνητότητας του δήμου Καλαμάτας είναι σχετικώς ενθαρρυντικά αφού το πλήθος των θανόντων περιορίζεται σ ένα χαμηλό ποσοστό σε σχέση με τον πληθυσμό της πόλης ο οποίος ξεπερνά τους κατοίκους. Ο χαμηλός αυτός δείκτης θνητότητας μας δίνει τη δυνατότητα να συμπεράνουμε ότι το επίπεδο υγειονομικής περίθαλψης στο Γ.Ν.Κ. είναι ικανοποιητικό τόσο από πλευράς προσωπικού όσο και από πλευράς τεχνολογικού εξοπλισμού αφού φαίνεται να βοηθούν στη βελτίωση της κατάστασης της υγείας του εκάστοτε ασθενούς. Επίσης, η γεωγραφική θέση της Καλαμάτας σε συνδυασμό με τις συνθήκες που προσφέρει ως μία επαρχιακή και μη βιομηχανοποιημένη πόλη ευνοούν την ποιότητα ζωής του ατόμου με αποτέλεσμα βέβαια την μείωση της θνητότητας από στεφανιαία νόσο. Συμπερασματικά λοιπόν, η στεφανιαία νόσος δεν πρέπει να θεωρείται «φοβερή» νόσος καθώς η εμφάνισή της μπορεί να προληφθεί, αλλά και σε περίπτωση εμφανίσεώς της μπορεί να αντιμετωπιστεί 82

84 επιτυχώς, αρκεί βέβαια ο ασθενής να ακολουθήσει τις συμβουλές του γιατρού. 83

85 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ 84

86 :O DE( HLHIKIA β ι α τ γ IN S D E S C R IN J N D A T E IN _O U T D A T E d i_ u e s k ; k LM LM-OV*rv 1, ^ W.. _ \ΡΑΣ 53 Δ Η Μ Ο Σ ΙΟ 3/1/2003 6/1/2003 ΣΤΕΦ Α Ν ΙΑ ΙΑ Ν Ο ΣΟ Σ SvPAI 59 Μ ΕΣΣΗΝΗ ΤΣΜ ΕΔΕ 4/2/2003 4/2/2003 ΕΜ Φ ΡΑΓΜ Α \Ρ Α Σ 88 ΚΑΛΑΜ ΑΤΑ ΙΚΑ 15/2/ /2/2003 ΟΞΥ Π ΡΟ ΣΘ ΙΟ ΕΜ Φ ΡΑΓΜ Α JAIKA < Ο ΓΑ 6/3/ /3/2003 ΠΑΛΑΙΟ ΕΜ Φ ΡΑΓΜ Α Καρδιακή ανεπ άρκεια Καρδιακή ανακοπή JAIKA ΙΚΑ 25/3/ /3/2003 ΟΞΥ ΕΜ Φ ΡΑΓΜ Α ΔΡΑΣ 71 Δ Η Μ Ο ΣΙΟ 5/4/2003 8/4/2003 ΕΜ ΦΡΑΓΜ Α JAIKA 77 ΑΓ. Φ ΛΩ ΡΟ Σ Ο ΓΑ 8/6/ /6/2003 ΕΜ Φ ΡΑΓΜ Α Μ ΥΟ ΚΑΡΔΙΟ Υ ΔΡΑΣ 83 ΚΑΛΑΜ ΑΤΑΣ ΙΚΑ 13/6/ /6/2003 ΣΤΕΦ ΑΝΙΑΙΑ ΝΟ ΣΟ Σ JAIKA 92 ΚΑΛΑΜ ΑΤΑ Δ Η Μ Ο ΣΙΟ 29/6/ /6/2003 ΟΞΥ ΚΑΤΩ ΤΕΡΟ ΕΜ Φ ΡΑΓΜ Α ΔΡΑΣ 88 ΤΥΔΕ 30/7/2003 3/8/2003 ΕΜ Φ ΡΑΓΜ Α Μ ΥΟ ΚΑΡΔΙΟ Υ ΔΡΑΣ 68 Κ Ο Λ Ο Ν Ο Σ /Α Θ Η Ν Α ΙΚΑ 31/7/2003 1/8/2003 ΟΞΥ Ε Μ Φ ΡΑΓΜ Α 'JAIKA 77 ΑΣΠ ΡΟ ΧΩ Μ Α ΙΚΑ 20/8/ /8/2003 ΕΜ ΦΡΑΓΜ Α νιαικα 83 ΙΚΑ 23/8/ /8/2003 ΣΤΕΦ ΑΝΙΑΙΑ Ν Ο ΣΟ Σ ΚΑΡΔΙΑΚΗ Α Ν ΕΠ ΑΡΚΕΙΑ Καρδιακή ανακοπή ΔΡΑΣ Ο ΓΑ 5/9/2003 5/9/2003 ΟΞΥ ΕΜ Φ ΡΑΓΜ Α 'JAIKA 78 ΙΚΑ 6/9/2003 8/9/2003 ΟΞΥ ΕΜ Φ ΡΑΓΜ Α ΔΡΑΣ 82 ΔΩ ΡΙΟ Υ ΤΑΠ -Ο ΤΕ 22/10/ /10/2003 ΚΑΡΔΙΟ ΓΕΝΕΣ chock ΣΤΕΦ ΑΝ ΙΑΙΑ Ν Ο ΣΟ Σ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΔΡΑΣ 70 ΚΑ/ΔΑΜΑΤΑΣ ΙΚΑ 7/12/2003 7/12/2003 Καρδιακή ανακοπ ή ΚΑΡΔΙΟ ΓΕΝ ΕΣ chock ΟΞΥ ΕΜ Φ ΡΑΓΜ Α

87 ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Έ ν Ά θ ή ν α ις τη 20 Φ εβ ρ ο υ ά ρ ιο υ ] I Ο ΐ> <5 ΤΕΥΧΟΣ ΠΡΩΤΟΝ Α ρ ιθμός φ ύ λ λ ο υ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ά ρ ίρ ον 2. Δ 1 Ο Τ Λ Γ Μ Α Τ Α ερ: στολών χροσωχικού Τ χηρεσ ία: Πολιτικής Άεο ΟΓΟ- :2? Γχοοργ : οο Σογκοινεονιών και Λημ οσίων Έρ-'υν. 1 ρ: σνστασεως ερανικών Εχ>τ:ιοχώ ν. χαρατάσ ω: Χ2ί - ν. -..ΒίΤ7 0ύ Γ 2,\/\0)V... 2 χαρατασεως νητε.ας οιασοοων έεανικών Έχιτροχων. 3 γ: ά-/α.ι:;;ωσεως τού όεγαν ι - μ.3 τού Γενικού Κτατιχού ΤΤσοκΤμΤΤΤύ λ ΤαΤΙΤΤ....,, Δ I Α Τ Α Γ Μ Α Τ Α ( 1 ) λ:ι στολών τ.-κωτιχεύ Ί χη.ρεσίας Πολιτικής Άεροχορίος Γχονργείον Συγκοινωνιών καί Δημοσίων 'Έργων. ΠΑΥΛΟΣ ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ Έχοντες Οχ όύ-:ι: 1) Τάς Σιατάξεις τού άρυρου 10 χαρ. ' ;ν Λ. Ν. ύχ' σ:: ) «χέρι οργανώσεως τής -τ ;χής Ύχταεσία; Π ολιτική: Άεεόχσοίας Γ..-V.,), 2) Σιατάξεις τού ρ-5ρου 6 τού Α. X. 1342)1938 «χερί ατικών σημαιών καί στολών των έν όχλων Συνάμεων χαι >τ:χ<ογ έχιχειρήτεων», 3) Τήν ά χ ό ' γνωμοόόττ- *ή; κατά ττ άρ 1 ρυν 9 τού Α. Λ. Ι34_2)ΐ93δ άρμοοίας ΐό ρτχής χαί 4) Τήν ύχ άριν. 800)1955 γνωμοδότη-ιν τού οόονλίου Έχιχρατείας, χροτάσει των Ήμετέρων έχ: τών κοινωνιών χαί Οικονομικών 'Γχουργών, άχεφασίσαμεν χαί ταστομεν Άρ-5ρον 1. II Γονύεσις τής στολής τοΰ ταχτικού χαί έκτακτον χροσωού τής Τχηρεσίας Πολιτικής Άεροχοριας όριόετα: ώς λού 3ως; ΙΙηλήχιον Χιτώνιον άνοιχτον, -, ν, Πιρισχεά.ίς; 'Τχοχάμυον 1 μ\ρψασετης ΈχενΣύτΓΓί 'Έη^βμόιοα βραδέα Λιςτλρϊτιιοά όϊύροού- χαί ΚλαΣον,.ή; Α,Δ-έββήύΑϊί.4 : - χ;?/:. 4 Περιγραφή Στολής. 1. Τό χηλήχιον είναι όμοιον τύχον χρός το ύχό της Ι'-Βλ άχοτελούμενον έχ τού καλύμματος. τού -ί:λζώμ2-τος, τον γε ί σον, τού ύχοσιαγωνίον χαί τού διακριτικού τής Γ.ίΤ.Α. ρυ τά <Τ ΓΊ Ί «2- Λ- Τό κακομμά. εύχερώς άντιχαδιστάμενο-;, χατασχε-άζε τα έξ όφάσματος όμοίον χρός τό τής στολής. Τό οιαζωμα. κατασκεσασμένον έκ τού αύτού άπατος, ετ.ι καλύχτετα: Σιά ταινίας μελαίνης ^λεχτ?(γ, πλ άτοος ίσου τ ν ' -'-,υ μ α τ.ς. Τ ο γεϊσον κατασκευάζεται έχ σκληρού χαρτονίον χεκα/.ομμένίν χατ μ:οττρας του τας έχιφσνείσς :.ά του αν το. <»σ /.2. τ; κάλυμμα υφάσματος. Έχ! τού γείσου τού χηληκίου τών άχ ό ρσ 3μού 3ου και ετ-ω τέρου ΰχσ.λλήλων φέρεται κεντημένη οεσμη. φύλλων οαφνηα έχ αργυρού νήματος. Τό όχοιιαγών.ον κατασκευάζεται έχ στίλόοντος μελανός τέρματος, χροσαρμοζομένου έχ: τού χηληκίου χαί άνωλεν α- χριίώς τον γείσου ίιά δύο μικρών χομείων έχαργορων. χροσηρτημένων εκατέρωθεν κατά τά άκρα χαί άνω τού γείσου. Έχ! τής μετωχίσος τού χηληκίου χροσαρμόζεται το έύννσημον μετά στέμματος. Το έ-ύνοστςαον άχοτελείτα; έξ εχαργόρσο μεταλλικοί; συμχλέγματος γλάρου, εις γωνιώδη άχειχόνισιν, έντες κύκλον. Αί χτέρνγες τού γλάρον έκτείνοντα: εν ύχ. χαί ενύεν τού χόχλου χαί εις άχόστασιν ίσττν ιερός τήν χτένα τον χόχλον. Κάτω-51 τού συμχλέγματος απεικονίζεται ίέσμη εξ (0) φύλλων δάφνης εϊς τρεις έχαλλήλους σειράς άνά Σύο φύλλων, συνδεόμενων άχο τον μίσχον αντών, ών ή ^ωτέρω νν'ήονμένη χατά τά άχρα της χεριδάλλει τον χόχλον μσχρι τού μέσον χερίχον τούτον. Το στέμμα χαί ή Σέσμη τών φύλλων δάφνης είναι κεντημένα ίιά νήματος άργνροχρόον έχί άναλόγον τεμαχίον όφάσματος άμοίον?φό?. το τού 7ητ)ληκίον, έφ' ού χαί μεταξύ τώ. ίύο χροσαρταται τό χατά τά ανωτέρω έχάργνρον μετά/./,./ ' σύμχλεγμα. ι -2. Τό χιτώνων τής στολής κατασκευάζεται έξ ΰφάσματος χα-αρτίνας κνανοφαίον, στανρωτον τύχον,ι φερβν-,λ^ρίλαίμιον ανοιχτόν. άνασιχλούμενον χαί χ ω α ό ο ύ ε α ε ν α ν -. ^ ι Α έχ τεσσάρων χσμόίων έ χάσ τη $.. ν, <^ Γ,Ρ Υ-ί-ί 'σ ί ι / : Έϊί το -ήμάχτ

88 ΕΦΗΓΥ1ΕΡΙΣ I Hi. Κ.ΥΒΕΚΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΠΡΩΤΟΝ) περίσκελης κατασκευάζεται εκ του υφάσματος» γερει δέ ΙΧΟΙ XíaOlSAírTIV ) μ, r-j 03 καί ζώνην έχ δέρματος μέλανος, Γετα μεταχ- :πης, επενδυτή (καπαρτινα) κατασκευάζεται έξ ύφάσμα- J χρώματος ττρός τό τού χιτωνίου, 'φέρει άνοικτόν'πεάναοιπλούμενον, είναι σταυρωτού τύπου' όμοιου προς καπαρτίναν μετά ζώνης καί. φέρει έπώμια, έφ 'ών οντομ τα διακριτικά τού βαθμού, όπου τ.ού παρόντος Τ2[. ϋποκάμίσογ κατασκευάζεται ex λεπτού υφάσματος, κυανού χρώματος επιδεκτικού πλύσεως, φέρει δέ ααλαχον περιλαίμιον. τά τής.στολής φέρεται εις πάτον περίπτωσιν λαιμομήκης έξ-υφάσματος χρώματος βαθέος κυανού, υποδήματα τής στολής είναι ήμιάρβυλα (σκαρπίνια) ος χρώματος μελανός, επιδεκτικού στιλβώσεως. ά τάς περιόδους ισχυρού χαύσωνος ή στολή δυνατοί ι άνευ χιτωνίου. περιπτώσει τούτη τό ύποχάμισον φέρε; χατά τό ύψος υς κατ άμφότερα τά μέρη θυλάκια, μετ έπιχαλυμ- ; δέ των ώμων έπώμια χαί φέρεται μετά λαιμοδέτου. Άρθρον 3. της στολής φέρονται διακριτικά βαθμού, Κλάδου ή τακριτικά βαθμού καθορίζονται ώς ακολούθως: ς έπί ίΐω βαθμώ ρέα σειρις Ομ.012 χαί βήχους ς έπί 1 Οω βαθμώ δύο σειρίδες ώς ανωτέρω, ς έπί 9ω βαθμώ μία σειρις πλάτους 0μ.006. ς έπί 8ω βαθμώ μία σειρις πλάτους Ομ.012. ς επί 7ω βάθμώ δυο σειρίδες, ών ή μεν κατώτερα η δε πλάτους Ομ.006. ; έπί 6ω βαθμώ δύο σειρίδες πλάτους Ομ 0ί2. ; έπί 5ω βαθμώ δύο σειρίδες πλάτους Ομ.012, ερ ί την πλάτους 0.00G. : έπί 4ω βαθμώ τρεις σειρίδες πλάτους ς έπί 3ω βαθμώ τρεις σειρίδες πλάτους 0μ.012, τής ίευτέρας καί τής τρίτης έκ τών κάτω, έ ως Ομ.ΟΟΟ. έπί 2ω βαθμώ τέσσαρες σειρίδες πλάτους 0μ.012. ; έπί ίω βαθμώ δυο σειρίδες, ών ή μέν.κατωτέρα ι.05, ή δέ ανώτερα πλάτους 0μ.012. ςύ τών σειρίδων άπόστασις ορίζεται εις Ομ.004. δες τών διακριτικών βαθμού είναι άργυροί, ιακριτικα βαθμών φέρονται, έπί μέν τού χιτωνίου, ;ων τών χειριδών, κατά τό κάτω αυτών άκρον. πεπλήρως ταΰτας, τού κατωτέρου διακριτικού άπέ- )S έκ τού άκρου τής χειρίδος, επί δέ τεύ έπενδύι υποκαμίσου, κατά τήν θερινήν περίοδον, έπί τών Διά τόν Τεχνικός Κλάϊον, όμοιαι ταινία, χρώματος β>σ> νοχρώαυ Τά χομβία τής στολής είναι τριών μεγεθών, διαμέτρου. α) 0μ.025, δ) Ομ.015 χαί γ) Ομ.ΟΙΟ. Τά κομβία είναι μεταλλικά επάργυρα, φέρουση δέ έπί τής οψεως αναγλοφον παράσασιν γλάρου, εις γωνιωδη άπεικε-νισιν, εντός χόχλου, Άρθρον 4. ί. Το υπηρετικόν προσωπικόν φέρει ωσαύτως τήν έν τοϊς προηγουμένοις χαθοριζομένην στολήν, κατασχευαζομένην ό μως έχ τού προς τούτο παρεχόμενου διά τό υπηρετικόν προσωπικόν τών Δημοσίων Υπηρεσιών υφάσματος. Επί τών κομβιοδοχών τού χιτωνίου καί τού έπενδύτου φέρεται τό διακριτικόν τής Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας, έκ λευκού μετάλλου. Τό πηλήκιον είναι όμοιου τυπου πρ-ος τό τών υπαλλήλων, άνευ ταινίας, έπί τού διαζώματος, φέρει δέ έπί τής μετωπίδος τό στέμρ.α χαί κάτωθι τούτου τό διακριτικόν τής.υπηρεσίας Πολιτ κής Αεροπορίας, άμφότερα έχ λευκού μετάλλου. Έπί τιης στολής του υπη, ιετίκού ποοσωπικ.ού οόδεν διακ::- τιχόν βαθμού φέρεται. 2. Τό ήμεριμίσθιον έργατοτεχνικόν προσωπικόν έν υπηρεσία φέρει αντί άλλης στολής, φόρμαν εργασία: χρώματος κυανού, έψ ής ούϊέν διακριτικόν φέρεται, πλήν τής άπεικον.- σεως έπι τού αριστερού τού στήθους, δι ερυθρού νήματος τού διακριτικού σήματος τής Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας, ώς καί πηλήκιον όμοιον προς τό τού υπηρετικού προσωπικού. Άρθρον Ή διά τών διατάξεων τών άρθρων 1-3 τού παρόντος καθιερωμένη στολή χορηγείται πλήρης, εις τό κατα σας διατάξεις τού άρθρου 16 πσρ. 3, τού Α.Ν, ύπ άριθ. 970)1940 ύποχρεούμενον όπως φέρη τούτην έν υπηρεσία προσωπικόν, α- παξ τού έτους. 2,. Ή προμήθεια τής περί ής ό λόγος στολής πλήρους, ένεργείται μερίμνη τής Υπηρεσίας, κατά τάς περί προμηθειών ειδών τού Δημοσίου σχετικώς ίσχυούσας διατάσεις, αμα τή ένάρξει έκαστου οικονομικού έτους καί εντός τού ποσού.τής προσδωριζομένης κατ έτος έν τώ προϋπολογισμού οικείας πιστωσεως. 3. Ή έκ μέρους τού προσωπικού άπόφασις τού κατα τα: προμνησθείσας διατάξεις βαρύνοντος τούτο ήμίσεος τής αςιαο τής ούτω χορηγουμένης πλήρους στολής ένεργείται δια κρατήσεων εις βάρος τών αποδοχών του καί εις δέκα. (10) ισόποσους μηνιαίας κρατήσεις, τής ένεργείας αυτών άρχομενης απο τού επομένου τής χορηγήσεως τής στολής μηνός. Εις τόν αυτόν έπί τών Συγκοινωνιών Υφυπουργόν, ανασιθεμεν τήν δημεσίευσιν καί έκτέλεσιν τού παρόντος.. Έν Άθήναις τή 6 Φεβρουάριου 1956 ικώς, προκειμένου περί υπαλλήλων βαθμών ίοου διακριτικά ^βαθμού φέρονται έπί μέν τού χιτωνίου ενδύτου, έπί τής πρόσθιας οψεως άμφοτίρων τών ί εις άπόστασιν 0μ,08 άπό τού άκρου αυτών, έπί αμ,ισου κατα την θερινήν περίοδον έπι τών χειρίγ ον άνωθεν τού άγκώνος. ακριτικα τών Κλάδων καί Ειδικοτήτων ορίζονται ως;.'. Άερολιμενικόν Κλάδον καί τάς, Πίί ιηότητφς :Ενα ερίου ς Κυκλοφορίας ' καί Ελεγκτή'/.άΚινήσεως, ;ΰχ ρ'ώινζτ ο ς, \χ ατ αλ άμ βάνápciimb* μστ αξίτ.ττών ' σε ι - ^Γίξροκείμένΐιυ τσέρι ή/αχρίήκών-.-βαθμοϋ -άποόγκίάζας" σείρίδοςβ -cáísíi' κυανού.'χρώμάτος'; πλάήχ ruvt^íia καί1κατά τό άνω μέρος τής σειρίδος. Δίόικήτ'κόγ' -ίνλάδον, -ταινία- λ-φ οκού- -χρ ώμ-ατο ί'τήθ π. '.. λοιπάο'είίικέττττας '-τού/ ΠΑΥΛΟΣ Β. ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΝ ΕΠΙ ΤΩΝ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Υ Φ ΙΓΟ Ι Α. ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ Δ. ΔΑΒΑΚΗΣ Περί συστάσεως ερανικών Επιτροπών, παρατάσεως xa-, τςοποποιήσεως άλλων. ΠΑΥΛΟΣ ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝ Έχοντες ύπ! όψιν :.1) _τά - Κώδικο

89 ΕΦΗΜΕΡΙΣ- ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΠΡΩΤΟΝ)'. "τ) ^ * άνέγερσιν μνημείου ε: ς τήν νωμόπολιν ιν Κρήτης π., προτάσΐ! τού Ήμετέρου επί τής Κοι- Προνοίας 'Γ.πονργοϋ, :Γ7Γξ ^ 2υ ί ν ΣτΙ κα! διιτάσσομεκ; Α'. Άρ;ύ ρ ον 1. υγκ.ροτοΰμϊυ ερα'ηκ.ήν Επιτροπήν άπο.'ΐλουμένην έκ. εωργίου Νικηιτιάδου, Ιατρού, Δημάρχου Σύμης, ικήτα Χαδιαρα, συν)χου Γυμνασιάρχου, έρμη Αναστασιαδοΰ, Γυμνασιάρχου, εωργίου Άσκ.ητού, Καβηγητού θεολογίας. - εωργίου Άγγελίδη, έμπορον, Δημ. Συμβούλου, ρηγορίον Παπαίοπούλον, έμπορον, Δημ. Συμβούλου, ωτηρίου Χαρίσου' έμπορον. 'ερκσυρίου Κασσιμπρή εμπόρου καί ωτίου Κουμνενή. υρρα τής Επιτροπής ορίζεται ό Δήμος Σύμης, διάραότής ένιαυσια. κοπές τής Ερανικής Επιτροπής έσται ή διενέργεια ίάσει διπλοτύπων άπε-δείξεων, διά προσωπικών είσφοαξύ των έν Δωϊέκανήτω Συμαίων διά την άνόρυξιν _καί την προμήθειαν καταλλήλου άντλητικού συγκροδιά την άρδευα:ν -χαΐ ύδρευσιν τής Νήτου. Β'. Άρθρον 2. υγν.ροτοΰμεν ερανικήν Επιτροπήν άποτελουμενην έκ εβατμιωτάτου Μητροπολίτου Δράμας Γεωργίου, ομάρχου Δράμ,ας Θεόδωρόν Μαριόλη. ημάρχου Δράμας Άνίρεα Νικηφορίδου. ημάρχου Προσωτυάνης Αθανασίου Τριανταρυλλίδου. ημάρχου Δοξάσου Γεωργίου Ζιγκίλη.' ιει/θυντού Εθνικής Τραπέζης Ελλάδος Δημητρίου ά. % Ιΐυθυντού Τραπέζης 'Ελλάδος Ίωάννου Αθάνατοι > * ιευθυντού Ένώσεως Γεωργικών Συνεταιρισμών Γεωραούση. Ιροέδρου Εμπορικού και Βιομηχανικού Έπιμελητηάμας Βατιλείου Κανάρα. Προέδρου Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Δράμα; Σταύ- 2 ρ μ τ: 2. Προέδρου Κοινότητος Κάτω Νευροκοπίου Κωνσταναρμή και Προέδρου Κοινότητος Κυργίων Κωνσταντίνον Άδαυδρα τής Επιτροπής ορίζεται ή Δράμα, διάρκεια δέ ριετής. κοπές τής Ερανικής Επιτροπής εστα: ή 'διενέργεια βάσει διπλοτύπων αποδείξεων διά την άνέγερσιν έν ι Δράμας ανδριάντες τού Εθνομάρτυρες Μητροποράμας Σμύρνης Χρυσοστόμου. Άρθρον 3. νωτέρω Έρανικαί Επιτροπαί εύρίσκονται έν απαρτία παρόντα μέλη είναι περισσότερα τών'άπόντων, α! δέ ις αυτών λαμβάνονται διά τής πλειοψηφίας τών παμελών καί καταχωρώνται εις ειδικόν βιβλίον 'τηρούζρ αυτών, ΰπογραφόμενον,ίε (ΰπο τών παρόντων μελών. ; - Άρθρον.4:-. - αθασόν πσοίον τού έράνου κατατ εθήσεται παρά τή τής κατασκευής.τού λιμενοβραχίονες τής Άγιας Πελαγίας Κυθήρων, ώς.κάτωθι:. α) Όρίζομεν ώς μέλος τής Ερανικής Επιτροπής τον Ίωά/νην Άναστ. Βερνάρδον, ταξιαρχον, αντί τού έσφαλμενως άναγραςέντος Ταξιάρχου Ίωάννου τού 'Βινάρδου καί βϊ Όρίζομεν έδραν τής Επιτροπής, την Κοινότητα Ποταμού Κυθήρων, άντι ή Κοκέτης Κυθήρων. Εις τον αυτόν επί τής Κοινωνικής Προνοίας 'Γχουργον άνατίθεμεν την δημοσίευσιν καί έκ.τέλεσιν τού παρόντος Διατάγματος. Έν Άθήναις τή 10 Φεβρουάριου 1956 ΠΑΥΛΟΣ, Β Ο ΕΠΙ ΤΗΣ Κ Ο ΙΝ Ω Ν ΙΚ Η! ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ Π. ΛΕΒΑΝΤΗΣ (3) Περί παρατάαιως θητείας διαφόρων ερανικών Επιτροπών. ΠΑΥΛΟΣ ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ Έχοντες ύπ όζει : 1) τά άρθρα ΰ τού Αττικού Κωδικός ώς καί τάς διατάξεις τού Νόμου 5101)1931 «περί διενεργεί?; εράνων, φιλανθρωπικών αγορών κλπ.», 2) τον Νόμον 6409)34 «περί επιχορηγήσεων παρεχομένων έκ τού Δήμο:ίου Ταμείου κλπ.», 3) το ύπ άρ θ ) έγγραφον τής Νιμαρχίας Αττικής, 4) τίμ ύπ φι ) έγγραφον Νομαρχίας Λαρίσης, προ: άσε; τού Ήμετέρου έπ! * τής Κοινωνικής Προνοίας Υπουργού, άπιοασίσαμεν καί διατασσομεν : Άρθρον 1. Παρατείνομεν την θητείαν τής διά τού άπο 23)3) ]3.,Δ)τις σο,ςταθίίσης. ερανικής Επιτροπής δ ά. τή.ν άνεγεροιν μνημείου Ηρώου πετόντων υπέρ Πατρίδος έν τώ Δήμω Βύρωνος, μέχρι τέλους Δεκεμβρίου Άρθρον 2. Παρατείνομεν τήν θητείαν τής. διά τού '29)5) Β. Δ)τ:ς συσταθείσης έρανικής Επιτροπής διά τήν άνέγερσιν Ηρώου των ϋπέ τών Ιταλικών στρατευμάτων έκτελέαθέντων κατοίκων Δομίνικου Νομού Λαρίσης, μέχρι τής Εις τον αυτό / έπ! τής Κοινωνικής Προνοίας Υπουργόν άνατίθεμεν τήν δημοσίευσιν καί έκτέλεσιν τού παρόντος Διατάγματος. Έν Άθήναις τή 31 Ίανοναρίου ΠΑΤΛΟΣ Β. Ο ΕΠΙ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ Π. ΛΕΒΑΝΤΗΣ -..(4) Πεαί άναμορφώκτεως τού οργανισμού τού Γενικού Κρατικού. Νοσοκομείου Καλαμών. ώ ΠΑΥΛΟΣ \7 ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ λ. Έχοντες ύπ', δψεγ; 1) 'τας. διατάξεις' τού 5 9 Λ - Γ άρι )1953,'Ν. Διατάγματος «περ ο ρ γ 3» τής. Ιατρικής, Ανμλήψοως», 2) τάς διατάξεις τού ύπ' άριθ. 3097)1954πΝι'-Ά τάγματος «περί τροποποιήσεως καί συμπλήρώσεως,αοΰ ύπ άριθ.αδ592)53 Ν." Αιάτά^μαότο^Έή^ς^ς διατάςε ς τού ΝόμΟν, )19,55,; γνωμοδοτήσιν τςΰ γνάμ^'..4θΰ.ς 'ΖΡ'ϊ&λ

90 ιού Γενικού Νοσοκομείου Κάλαμων. Άρθρον 1. * " «μ «οϋ άρίρου 7 τού ύπ άρι )1953 Ν\ ύχαχΐεν εις τάς δ; α τ άξ ί ι ς τού Ν. Διατάγμαενικον Κρατικόν Νοσοκεμείον Καλαμών ϊποτε- Πρόσωπον Δτμοσίιυ Δικαίου, ϊιπο την έπωνυ- Νοσοχομειον Καλαμών», διοικούμενον και λει- "Τι βάσει τών διατάσεων τών ϋ άσιθ ) 97) 1954 Ν. Διαταγμάτων, τοϋ Νόμου 3301) ) ΤΓΪΟΟντΟ^. τοΰ Νοσοκομείου τούτου είναι, ή έν αύτψ παροκαι νοσηλευτικής περιθάλψεως εις τους έκ κοιεν πασχοντας ασθενείς, άποκλε ιομένης έν νώ ;ουτω στεριθάλψεως τών πασχόντων έκ χρονιών ν νοσημάτων. μος τών νοσηλευτικών κλινών του Νοσοκομείου εξήκοντα (60). Άρθρον 2. θυνσις τού Νοσοκομείου ασκείται ύπό τού Διοι- 3υντού, ούτινος τα καθήκοντα και αί άρμοδιόαι ώς ακολούθως : ε: και ελέγχει άπάσας τας υπηρεσίας τού Νο- Διοικητικής αλευρά; καί είναι υπεύθυνος διά αποψεως ταύτης εύρυθμον λειτουργίαν αυτών, ει την σειρά; προτεραιότητας εισαγωγής τών ώ Νοσοχομ-είω, έτσι τή βάσει Ιατρικής γνω-μαάρμοδίων ιατρών αυτού και μεριμνά διά ήην * τών κρινομένων σταρα τών υπευθύνων Ιατρών -ειται τών συμφερόντων τού Νοσοκομείου καί ην περιουσίαν αύτού. *εί τον βοηθητικόν προσωπικόν κατά τάς άνάγοσίας αίτούμενος μετά ταύτα την έγκρισιν τού Συμβουλίου εις την τερώτην αυτου συνεδρια-σιν. ει εις το Διοικητικόν Συμβούλιο? τον σιορισμον όλυσιν και έν γένει πάσαν μεταβολήν τού ιεροί οσοχομείου. ίται έτσι παντός θέματος εις το Διοικητικόν τίνος τυγχάνει ό τακτικός εισηγητής καί έτειέχτελεσεως τών άποσάσεων τού Διοικητικού ίφε: άπασαν την αλληλογραφίαν τού Νοσοκοτ.χόν Διευθυντήν έλλειποντα, άτεόντα ή χωλυόοί ό Γραμματεός τεύ Νοσοκομείου. Άρθρον 3. ιαι τού Νοσοκομείου διαχρίνονται εις : ικήν. ν. ευτικην. τικήν.' εήν. κή Υπηρεσία περιλαμβάνει : εμματείαν. κονομικήν Υπηρεσίαν. - Υπηρεσία περιλαμβάνει. ΙΤΰκδ^ΝγσόΓΤ^-^ ) Παθολογικήν μέχρι είκοσι πέντε 2θ) κλι- ) Χειρουργικήν, μέχρι ειχ#*_πεντε" (25). ν.λι-ί^'. 11 βίνγαπ'υπικην., όίχναικο?-^^ ' μεχρν ί εκα (, ί νερηςάέ!γόγρ Γά ήτοι _. ή, 'τόί-γα ~λών ώ; άνω _ί\δ>ινφ^, ^'β-χρ»ΐ-2. ^ε^πνύίί.δίευθυνταί τών. - ^ λ ι^ κ ω.ν ^ ι^ ^ ^ ^ >ρία ήχοι ; π..,νγ Λ ι > β) Τό Ακτινολογικόν. Ή Φαρμακευτική Υπηρεσία,περιλαμ-βάνει :. Το Φαρμςχεΐον. 'Ή. Νοσηλευτική. ' Υπηρεσία περιλαμβάνει : Το Νοσηλευτικόν Προσωπικόν. Ή βοηθ.ητΐχ.ή Υπηρεσία περιλαμβάνει : α) Γο μάγειρ-είον, β) τό ραοειον -σιοηρωτήριον, γ) το - <, πλυντήριον, ε). τό έ~ί τής καθα ριότητος προσωπικόν Άρθρον 4. Αρμοδιότητες τής Διοικητικής 'Υπηρεσίας. Α. Γραμματεία, ή; ^ Άρμοϊιότης τής Γραμματείας είναι : α) Ό καταρτισμός τής ήμερησίας διαταγής χαί ή έκδοσις τών αποσπασμάτων αυτής, β) ή διεξαγωγή ά-άσης τής αλληλογραφίας τού Νοσοκομείου, γ) ή έκδοσις τών αίτουμένων πιστοποιητικών νοσηλ,είας κλπ. δ) ή διαόίβασις καί διανομή τής αλληλογραφίας εις τους ασθενείς, ε) ή τήρησις τού μητρώου και τών ατομικών φακέλλων τού εις τήν δύναμιν τού Νοσοκομείου άνήκοντος προσωπικού, ή σύνταξις τών υ,ισθοσοτικών καταστάσεων, οσον άςορά τήν αναγραφήν τού ονοματεπωνύμου και τών πραγματοποιούμενων μονάδων χρονου εργασίας παρά τοϋ δικαιωμένου μισθού, επιδομάτων προσαυ-ξήσεων κλπ. προσωπικού, ώς καί ή τήρησις βιβλίου μισθολογίοά.. Ή παραν.ολούόησις τής κινήσεως τών κλινών του Νοσοκομείου καί τής διάρκειας τής νοσηλείας τών άσ 5ενών, ώς καί η μέριμνα διά τήν άνευ αναβολής εξοδον αύτώο, ευ-9υς ώς ό αρμόδιος ιατρός προτείνει τούτην, στ) Η κατά τήν είσοδον καί έξοδον τών ασθενών- ενέργεια τών σχετικών διατυπώσεων, ζ) Ή τήρησις τών βιβλίων εισερχομένων, έξερ- * χομένων καί άποβιοόντων ασθενών καί ή διαφύλαξις τών α τομικών φακέλλων τών έξερχομένων ή άποβιοόντων άσ 5ενών, η) Ί ί ενέργεια τών-άπαιτουαένων διατυπώσεων δ>ά τήν είσπραξιν τών εξεταστρών,-νοσηλειών, έγχειρήτρων κλπ. καί τών διατυπώσεων διά τά παραδιδόμενα πρός φύλαξιν αντικείμενα, χρήματα καί τιμαλφή τών ασθενών, ώς καί διά τήν επιστροφήν τούτων εις τούς δικαιούχους, -9) Ή τήρησις τών πρακτικών συνεδριάσεων τολ Διοικητικού Συμβουλίου και τού Γενικού Αρχείου τού Νοσοκομείου, ώς καί πάσα έτερυ συναφής εργασία άνατι 9εμενη αότή ύπό τού Διοικητικέ Συμβουλίου ή Δ'ευθυντού. Β'. ΟΓκονομική --Υπηρεσία. Άρμοϊιότης τής Οικονομικής Υπηρεσίας είναι : α) Ή όργάνωσις τής Οικονομικής Υπηρεσίας έπ: τή βάσει τών έκάστοτε ίσχυουσών διατάξεων καί τών αποφάσεων τοϋ Διοικητικού Συμβουλίου. 6) Ή εντός τών νομίμων προνεσμιώ-λ κατάρτισις τού προϋπολογισμού χαί ή παρακολούθησές τήξ γενικής έκτελέσεως αυτού, ώς καί ή κατάρτισις τού απολογισμού καί Ισολογισμού. γ). Ή επιμέλεια τής ίεβαιώσεως καί είσπράξεως των εκ αιτίας έσόδων πού Νοσοκομείου, ή παρακολοόίησις τών οίκονοίίικ.ών υποχρεώσεων καί ή εμπρόθεσμος καί ακριβής εκπλήρωσις αυτών.. - : *. : - δ) Αί ενέργειαν διά τήν-έγκαιρον καί συμφώνως πρός τάς κειμένας διατάξεις προμήθειαν τώ.ν. άναγκαιούντων εις τό Νοσοκομείο? ειδών,. ή μέριμνα διά,ιήν κανονικήν παραλαβήν, διαφόλαξιν και ρμντήρησιν. ποότών, αί έν έργειαι δια τήν κανονικήν διά3εσιν παντός -είδους προοριζάμένου διά τήν λει- τουσγίαν τ ού Νοσοχόυειου ώς καί ή παρακολοό-9ησις διά τήν καυ.ήν χρήσίν καί άνάλωσιν αότοΰ. ε)νή μέριμνα διά τήν. έγκαιρον και -σψφώνως κρδς;^.άς χειμένσς διατάξεις υέκτέλεσιν -έργωχ ρ 1 κμχε.ου. κα'ηή επιμέλεια στ) /.Η ^ π μ ρ α κ ο λ ^ ιών _πάςτή ς ηςόμίύ

91 ΕΦΗΜΕΡΙΕ ΤΉΣ ΚΥΕΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΠΡΩΤΟΝ) 9S3 Δυ, ως 7.ϊ! των άχοδειχτιχών στοιχείων χάσης ύχοχρεώ- > ς ή άχαιτήσεως τού Νοσοκομε!«. ) Η. συγκεντρωσις άρι&μητιχΰν καί άλλων στατιστιχών χείων χρός μελέτην καί συναγωγήν συμπερασμάτων,' επί η; ρύσεως -ύεμάτων σχετικών με τοός σκοπούς τού Ν ο σ θ είου. - * /) Η 'ηρησις τών άχαραιτητων λογιστικών βιβλίων καί νεργεια τών. εγγραφών των τ'/αγόμενων είς δικαιώματα ίπτοχρεώσεις καί έν γένει εις μεταίολάς τών περιουσία- : 1 στοιχείων τοΰ Νοσοκομείου^ χα! τάς χρηματιχάς αυτού ;λτ/ή:ας, ώς ν.αι ή διαςυλαξις τών διχαιολογητικών αύ- >) Η ένεργεια ταχτικών χαί εκτάκτων άχογραςών. Η Οικονομική Υπηρεσία χρός διεςαγωγήν τής λογιοτιύτηρεσίας τηρεί άχαραιτήτως τά χάτωνί. βιβλία χαί λέχτ,. 'Ημερολόγιου Ταμείου. ί. Βι6αεον κατ ά; 5ρον εσόδων χα! εξόδων τοΰ χρούχολομοΰ Συνάμενον να τηρη-5ή χαί εις χαρτέλλας. 3. Τριπλότυπα στελέχη χρηματικών ενταλμάτων χληρω-, ν 4. Τριπλότυπα στελέχη γραμματίων είσχράξεως. δ. Βιβλίον άχογρασής υλικού Συνάμενον να τηρη 5ή χαί χαρτέλλας.?. Τριπλότυπα στελέχη πρωτοκόλλων παραλαβής χαί είροχγής ως χαι τριπλότυπα στελέχη εξαγωγής χα! Σιαάέος παντός είσους.υλικού. Η Ταμειακή υπηρεσία διεξάγεται ύχό υπαλλήλου* τοΰ σοχομείοό όριζομένοο Σι άχοράσεως τοΰ Διοικητικού Συμιλίου αυτού χα: οστις : α)-έ νεργεί αχασας τάς εισπράξεις χα: χληρωμάς. έχ! βάσει τών νομίμων διχαιολογητικών. ^ 6 )'Τ η ρ :ί τό Ήμερολόγιον 'Ταμείου, έν ω χαταχωρεϊ άχ'ας τάς εισπράξεις χαί χληρωμάς τής ημέρας, γ) Συντάάσει τά ς αναγκαίας καταστάσεις τών έίεργουν.ων υπέρ τρίτων κρατήσεων χ.α! μεριμνά διά την έντος τών.ζεμένων έχάστοτε χρο-ύεσμιών, άχόοοσιν αυτών είς τά οίία Ταμεία. Ά χασα η εις μετρητά χ.α! τίτλους άξιων χεριοοσία τοΰ οσοχομειου, χατατίίετα: είς μίαν τών χατά -.τους νόμους ιζομένων Τραπεζών έχ έ.νέματι τοΰ Νοσοκομείου, α! Σε άνα- ψεις ενεργούνται όι έχιταγών ΰχογραρομένων όχό τοΰ Λοστού χαί τού Διευύυντού. Πάσα εισχράαις ένεργείται έχ: τή όάσε: γραμματίου είσααεως, χάσα Σέ χληρωμή έχ: τή βάσει εντάλματος χλη- >μής. Τά τε γραμιάτια είσχράξεως χα! έντάΰματα λχληρωμής ογράσονται χαρά /τού Λογιστού, τού Δ>ευ-5υντθΰ χαί τού. ροεσρου το Διοίχητιχοΰ Συμ6ου/.'.ου ή του χρός τούτο έντειλμένου Συμβούλου. Π«ν χρηματιχόν ενταύθα δέον νά στηρίζεται έχί έγγε ;αμμένης είς. τον χρούχολογισμόν τοΰ Νο-σοχομείου χιστώσες χαί νά άναφέρη τήν χίστωσιν χα! τό χεράλαιον χα! ίρρον τοΰ τροϋχολογισμοΰ έφ. ών τούτο στηρίζεται, έχει δε ώς ίσιν; τά," χατά νόμον ίιχαιολόγηττχά. Ή έχδοσις εντάλματος διά τήν χληρωμήν τών μισύών, χιδομάτώ? αία! χρδσχυξήσεων τοΰ χροσωχιχού στηρίζεται τ: ονομάστιλής χαταστάσεως--συντασσομένης ΰχό τής Γρτματεί-ας'έν. ή βμόαιοόται ή'χαρουσία χαί ά'^αγρά^ονται α! ήμέαι έργμσίάς,.τγΰ'ήροάωχιχοΰ, τοΰ ΰχολογισμοΰ μιτζών, ημε- Υ) 'έυεργειίαάλάνεό 'ττρόη^ί'υ'μένηϊ σχττιχης ξρ'^^^^?ή"'ύ).\δςούίίγίργίτται έχί τή βάσει- άχτοδειχτι.δε -μξάγωη-ή τή βάσετ. διαταχτιχήι; Έχ! τή ράσει τών οότω ύπογραρομένων αποδειχτικών χαι διατακτικών ένεργούνται α! είσαγωγαί χαι ή Σια-5-εσις των ίιλιχών,'ώς χαί α! σχετιχαι έγγραςαί είς τάς αντιστοίχους λογιστικάς μερίδας. Οΰδεμία παραλαβή όλιχού ένεργείται άνευ χροηγθυμένης χοιοτιχής χαί χοσοτιχής έξετάσεως αύτού, χαρ Επιτροπής, ήτις συντάσσει σχετιχόν πρωτοκολλάν παραλαβής υχογραφομενον ύχό τού χαραδίοοντος χαί χαρ α λ αμβ όνον το ς τής Ετητροχής, τοΰ λογιστού χαί τού Διευδνντού. Καταστροσή άχρηστων ειδών ένεργε_ίται όχο Εχιτροχής. όριζομένης άχό τοΰ Διοίχητιχοΰ Συμβουλίου. ΊΟ.ιχά χάσης μύσεως χρινέμενα «χατάλληλα ή άχρηστα έχχοτοΰνται χατά τά έχάστοτε ίσχύοντα. Ή άδιχαιολόγητος άχώ-λεια ή μοορά ύλιχών τού Νοσοχομείου μαράνει τον ύχαίτιον τούτης χαί χαταλογίζεται ε:ς τούτον ή άξια τούτων συμοώνως χρός τάς χ^ιμένας διατάξεις. 'Ιματισμός άχοδιοόντων «σθενών, έφ όσον Σέν ζητη-άή εντός έτους ύχο τών οίχείων τού $ανόντος, διατίάεται Σι αχοοάσεως τοΰ Διοίχητιχοΰ Συμβουλίου είς άλλους άχόρους νοσηλευομένους. Ό τσοχος τηρήσεως τών λογιστιχών βιό/.ίων ώς χαί ό τροχός Σιεςαγωγής τής έν γένει λογιστιχής ΰχηρεσίας τοΰ Νοσοχομείου Σόναται νά ρυ6μίζωνται Ιχάστοτε Σιά διαταγών του Ύχουργείου Κοινωνιχής Προνοίας. Άρθρον 5. Αρμοδιότητες τής Ίατριχής 'Γχηρεσίαςί Έχαττος- ιατρός Διευθυντής Κλινιχής ή Εργαστηρίου: Είνα: ύχεύθυνος διά την χατά τους χ.οτ,όνας τής έχ:- 'στήμης έρευναν, διάγνωστν χαί -λεραχείαν τών ύχό την διχαιο- Σοσία'^ του νοσηλευόμενων η εξεταζόμενων άσίενών. ~).Εχ:με)ΛΪται τής συντάξεως τών ςύλλων.νοσηλείας τών άτ 5ενών είς ' άτ άναγ^άμεταί τόίττοριχ.όν χαί ή χαρούσα χατάστασις τούτων, ιάμα τή είσόδω των, έν συνεχεία δε η χαντές είδους, θεραχεία χα! μεταβολή τής χσταστάσεως ζντών ώς χα! ή σχετιχή δίαιτα. / Έχαττος άτομιχός φάχε,λλος έξερχομένου ή άχοδιούντος ασθενούς χεριέχων έν χρωτοτόχω α) τό ςυλλον νοσηλείας, ρ) τάς διαρόρους έργαστηριαχ,άς έξετάσεις, γ) τό -όερμ.ομ-:- τριχόν διάγραμμα, δ) τά τής τηρτχ5είσης -λεραχευτιχής άγωγής, ε) τήν χατάστασιν τοΰ άσ-δενους χατα την εαοδον αυτού, ταρασίδεται είς τον Διοιχητιχον Διευθυντήν, ε: δυνατόν συγχρόνως μέ την ϋχογρασήν τοΰ εξιτηρίου χρός διαςόλαςιν είς τό Άρχείον σύλλων νοσηλείας. 3) Γχογράρει τάς γνωματεύσει; χαί τάς ιατρικά; ρεραιώσεις έχί τή βάσει τών όχοίων έτδίδονται ϋχς τής Διευ- ύύνσεως τά αντίστοιχα χιστοχοητικά, τή αιτήσει τών ενδια οερομένων, ώς σ.αί τάς συνταγάς τών -έςεταζομενων χαι νοσηλευόμενων χαρά τή Κλινική αϋτοΰ ή τοΰ αντιστοίχου ιατρείου. - ' 4) Συντάσσει χ.ατ έτος χαί. εντός τοΰ μηνός.ιανουάριου έχδεσιν στατιστικής τή; όλης επιστημονική; χινήσεω; τή; Κλινικής αύτοΰ καί τού άντιστοίχομ έξωτερικού Ιατρείου ή του Εργαστηρίου ήν ύτορόάλλει διά τής Διευ&ΰνσεως είς το Διοικητικόν Συμόούλίον. ^ ' 5) Είσηγεΐται είς τήν Δυεύλονσίν τήν-χρο/μή$ Γαν τοΰ ελλείχοντος καί την άντικατάστασιν τοΰ ές-3αρμένου χαντός είδους υγειονομικού υλικού είς την όχ αυτόν Κλινικήν χα: Ιατρείον^ή Έργαστήριον. 6) Μεριμνρ διά τήν καλήν χρήσίν χαί συντήρησιν τών.^ρη- -,Λ- σιμοχοιουμένων έχιστημονχών όργάνων'αΐαΐ καί διά τήν. λεύ.άγ.ισ-ή^ντ " ν< ϊ' άχαιτουμενων,2ι

92 ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕδΣ (ΤΕΥΧΟΣ Π RQTQN.) 'Ap-Sfcv 6. ό τ η τ ε ς τ ή ς Φ α ρ μ χ χ - ε υ τ ι χ ή ς Τ χ η ρ ε σ ί α ς. χ ο ι ο ς or) Ε χ τ ε λ ε ί τ ά ς δ ι α δ ι δ α ζ ο μ έ ν α ς ύ χ δ τ ω ν Ε ρ γ α σ τ η ρ ί ω ν σ υ ν τ α γ ά ς δ υ ν ά μ ε ν ο ; ν ^ ά ρ ν η θ ή σ υ ν τ α γ ή ς, ν ό σ ον α ΰ τ η δ ε ν ε ί ν α ι σ ύ μ φ ω ν ο ς ή ς φ α ρ μ α χ ο λ ο γ ί α ς χ α θ ο ρ ι ζ ό μ ε ν α. τ ε ύ Ε ίυ ν ο ς ί l à τ η ν S r c rç j X a s t v χ α! σ υ ν τ ή ρ η σ ι ν ε α ρ μ α χ ε υ τ ι χ ο ύ χ α! Ε χ ιδ ε σ μ ι χ ο ΰ ύ λ ε χ ο ύ, ώ ς χ α ι ιή ν χ ρ ή τ ι ν χ α! ά ν ά λ ω σ ν τ ω ν χ ρ η σ ι μ ο χ ο ι ο υ μ έ ν ω ν σ τ α φ α ρ μ α τ χ ε υ τ ι χ ώ ν ε ι δ ώ ν. ϊ χ α τ ά τ α Ε χ ά σ τ ο τ τ ισ χ ύ ο ν τ α ά χ α ρ α ί τ η τ α β ι - ω ς τ ω ν φ α ρ μ ά χ ω ν χ α! τ ω ν λ ο ι χ ώ ν ε ι δ ώ ν τ ω ν à τ ο ΰ Φ α ρ μ ο σ χ ε ιο υ. α χ ε ι ρ ί σ ε ω ς τ ο ΰ Φ α ρ μ α χ ε ί ο υ ά σ χ ε ί Ε λ ε γ χ ο ν Ε Ά ρ θ ρ ο ν 7. κ) Mia (1) 6 σις Αχο-δηχαρίου t Ιματιοφύλαχος εχι ρ: 5μΰ ϋ ψ εως χα! 7φ.ΐ -ιί,t/ttv II. Ινλάδος'Ίατμιχοΰ Π ροσωχιχοΰ, AV Κάτηγορία a) Τρεις (3) δέσεις, A.:SΙίθυντών Κλινχών (ήτο! : μία δέσις Παθολόγου, μία: -5'έσ:ςΧειρουργού χ α! μία 3έσις Μαιευτήρας Γυνα-.χολέιγου). β) Δόο (2) 5έ-ε ς Διευθυντών Εργαστηρίων (ήτοι : μία 5έσ:ς Ακτινολόγου xat μία -δέσις Μιχροδ:ολόγου). γ) Δόο (2) -5εσεις,Borj-Scov Κλιν:χ.ών (ήτοι : σνά μία -5έ c ς βοηήφΰ τής Παθολογικής χαί τής Χειρουργικής Κλινι- ν,ής)- III Κλάδος' Βιοχημιχών xat Φαρμαχοχο:ών Α' Κατηγορία a) Μία (1) θέσις Φαρμαχοχοιοΰ Εχ! βα-3μώ 6ω Εως χαί - ή τ ε ς τ ή ς Ν ο σ η λ ε υ τ ι κ ή ς ' Τ χ η ρ ε σ ί α ς. τ ή ς ν ο σ η λ ε υ τ ι κ ή ς ΰ χ ή ρ ε σ ί α ς ε ί ν α ι : τ ή ς ν ο σ η λ ε ί α ς ε ι ς τ ο ύ ς α σ θ ε ν ε ί ς σ υ μ ς ώ ν ω ς a ç τ ώ ν ύ χ ε υ θ ό ν ω ν ι α τ ρ ώ ν. χ ς ν χ ρ ο σ ω χ ι χ ο ν ύ χ υ χ ρ ε ο ΰ τ α ι v à σ υ μ χ ε ρ ι φ έ ρ η τ ή χ ο υ σ α ιν ε υ γ έ ν ε ι α ν x a t λ ε χ τ ό τ η τ α χ ρ ό ς τ ο ΰ ς ΰ ς έ χ ι σ χ έ χ τ α ς x a t v à ΰ χ α χ ο ύ η ε ί ς τ ά ς δ ι α - > ν λ ά ς τ.ώ ν Π ρ ο ϊ σ τ α μ έ ν ω ν τ ο υ. εον χ ρ ο σ ω χ ι χ ή ν τ ε λ ε ί ΕχΕ τ ά ς α μ έ σ ο υ ς δ ι α - λ υ ν ο ό σ η ς α δ ε λ φ ή ς, ή τ ς ε ί δ ι χ ώ τ ε ρ ο ν : μ κ α θ ο δ η γ ε ί ν,α! δ ι δ ά σ κ ε ι τ ο ' ν ο σ η λ ε υ τ ι κ ό ν ή ν α σ χ η σ ι ν τ ώ ν - κ α θ η κ ό ν τ ω ν t o u. την Εν τώ Νοσοκομείο) δ:α ίωσ:ν τοΰ νοση-,χοΰ χαί μερ:μνιμ διά την ύγείαν αυτού. το χροσωχιχον..τούτο άναλόγρς χρος ' τάς ς" τής νοσηλευτικής ΰχήρεσίας- χαί είσηγείθυντήν τδ χρόγραμμα Εργασίας τοΰ νοσηλεοχαί τήν χορήγησ:ν αδειών χαί την έχιδο-.νών. το3 Διοίχητ χοΰ Σομδοολίοο ορίζεται ο άρι- ^τιχοΰ χροσωχιχοΰ. όχερ στεγάζετε: Εν ρω τάς άνάγχ.ας τής ΰχήρεσίας. τΐ'/.όν χροσωχιχον χορηγείται ύχοχρεωτ χώς \ϊ ημέρϊ à^a-χαόσεως Εσ όσο^ δε τοχον αί -χαι έχίτρέχοοσ'. δόναται và Χορηγήται αύ- Ζ'> Άρ-5ρον 8. ισ ω χ ιν.ο υ χ α τ α χ λ α ο ο υ ς χ α ι ο ρ γ α η χ η σ υ ν ε σ : ς α ύ τ ο ΰ. tx ô v τ ο ΰ ( Ν ο σ ο χ ο μ ε ίο υ δ : α υ ρ ε ί τ 2: ε ί ς τ ο υ ς ηητιχοΰ Π ροσωχιχοΰ. σ,χού. Προσωχιχοΰ..... ^ημιχών xa! ΦαρμαχοχΌ'.ώτν. λευτιχοϋ χροσωχιχοΰ: :.... ρωλνλάδρυς'/άνηχουςιν^. αί χάτω-9ι νέσε:ς, :ι; είς. χατηγορίας-: ναλόγως,. τών χροσόν- Γδος.Δ'Ρΐ/.ητιχοΰ Π'ροσωχιχοΰ : νπ >ό. 4ί Α ι,ι ί" Ί Γ ; " ' r i i * 1 V.-r ' ^,Λ # ' '. i# **Λ.>. τ I V. Κ λ ά δ ο ς Ν ο σ η λ ε ο τ ι χ ο ΰ Π ρ ο σ ω χ ι χ ο ΰ.. Β ' Κ α τ η γ ο ρ ί α α ) Μ ί α ( 1 ) θ έ σ ι ς Δ ι ε υ θ υ ν ο ύ σ η ς α δ ε λ φ ή ς έ χ ί β α θ μ ω 6 ω β ) Δ ό ο ( 2 ) -Sέ σ ε ς- Π ρ ο ϊ σ τ α μ έ ν ω ν α δ ε λ φ ώ ν, γ ) Έ ν δ ε κ α ( 1 1 ) θ έ σ ε ι ς α δ ε λ φ ώ ν ν ο σ ο κ ό μ ω ν 3 ε τ ο ΰ ς φ ο ι τ ή - σ ε ω ς ή x a t μ ο ν ο ε τ ο ύ ς < ρ ο :τ ή σ ε ω ς ή χ α ί χ ρ α χ τ ι χ ώ ν ν ο σ ο κ ό μ ω ν, δ ) Δ ό ο ( 2 ) θ έ σ ε ι ς μ α ι ώ ν Β ' ή Α Τ α ξ ε ω ς. ' ) M i a ( 1 ) θ έ σ ι ς ά ρ ρ ε ν ο ς ν ο σ ο κ ό μ ο α τ ρ α υ μ α τ ι ο φ ο ρ ε ω σ \ ~ ι β α θ μ ώ 1 1 ω ε ω ς x a t 9 ω. ~ ή Β ' Έ /. τ ρ ς τ ώ ν α ν ω τ έ ρ ω χ α τ ά κ λ ά δ ο υ ς θ έ σ ε ω ν σ υ ν ι σ τ ώ ν τ α ι χ α! α! κ ά τ ω θ ι - δ έ σ ε ις, 6 ο η θ η τ : χ ο ΰ χ ρ ο σ ω χ ι χ ο ΰ ( ε ι δ ι κ ε υ μ έ ν ο υ χ α ί α ν ε ι δ ι κ ε ύ τ ο υ ). ; Β ' Κ α τ η γ ο ρ ί α α ) Μ ί α ( 1 ) ι3 έ σ ις έ μ ο α ν ι σ τ ο ΰ χ ε ι ρ ι σ τ ο ΰ ά χ τ χ / ο λ ο γ ί - χ ο ΰ έ ρ γ α σ ^ η ρ ίο ο Ε χ ί β α δ μ ώ. Ι. Ι. ί ρ ε «ς χ α ί 7 ω. β ) Μ ί α. - δ έ σ ι ς χ α ρ α ς χ ε ο α σ τ ΰ ΰ μ ι χ ρ ο δ. ο λ ο γ ι χ ο ΰ Ε ρ γ α σ τ η ρ ίο υ ε χ : β α θ μ ώ il 1 ω ε ω ς χ α! 7 ω. μ ) Μ ί α ( 1 ) : ν έ σ : ς μ α γ ε ί ρ ο υ Ε χ! μ ι σ - $ ώ δ : ο ι χ η τ : χ θ ΰ ΰ χ α λ - λ ή λ ο υ β α θ μ ο ΰ 8 ο υ ή 7 ο υ. δ ) M i a ( 1 ) - 5 έ σ ις β ο η -3 ο ΰ μ α γ ε ί ρ ο υ Ε χ! μ ισ - 2 ώ δ : ο. χ η τ ι χ ο ΰ ϋ χ α λ λ ή λ ο υ β 2-3 μ ο ΰ 1 0 ο υ ή 9 ο υ. ε ) Μ ί α ( 1 ) 5 έ σ ις ύ δ ρ α υ λ.χ ο ΰ ή λ ε χ τ ρ ο λ ό γ ο υ Ε χ! μ ιε τ θ ώ δ : ο ι χ η τ : χ ο ΰ ό χ α λ λ ή λ, ο υ δ α θ μ ο ΰ 1 0 ο υ ε ω ς χ α! 8 ο υ. < ' σ τ ) M i a ( 1 ) - 3 έ σ ις ρ α χ τ ο ί α ς Ε χ! ι ι ι σ 2 ώ δ ι ο ι χ η τ ι χ ο ΰ ΰ χ α λ - λ ή λ ο υ β α θ μ ο ΰ 1 1 ο υ ή Τ θ ο υ. Γ ' Κ α τ η γ ο ρ ί α α ) λ ί ί α ( 1 ) - 3 έ σ ις σ ι δ η ρ ω τ ρ ί α ς Ε χ! μ :σ - 3 ώ ύ χ η ρ έ τ ο υ β α 3 μ ο ΰ 1 3 ο υ ε ω ς χ α! 1 0 ο υ., ; β ) Δ ό ο ( 2 ) 3 έ σ ε ς 1 3 ο υ ε ω ς χ α! 1 0 ο υ. χ λ υ Υ τ ρ ι ώ ν Ε χ! μ ι σ θ ώ ΰ χ η ρ έ τ ο υ β α -3 μ ο ΰ γ ) Τ έ σ σ α ρ ε ς ( 4 ) ί ό σ ε ι ς χ α & α ρ ι σ τ ρ ι ώ ν Ε χ ί μ ι σ 3 φ ΰ χ η ρ ε - τ ο υ β α θ μ ο ΰ 1 3 ο υ.ε ώ ς χ α ί 1 0 ο υ.. Π δ ) Δ υ ο - ( 2 ).-δ ό σ ε ις χ λ η τ η ρ ω ν _ - θ υ ρ ω ρ ώ ν ν υ χ τ ο φ υ λ ά - χ ω ν Εχ! μ ι σ ί φ ϊ ι χ η ρ έ τ ο υ β α - δ μ ο δ 1 3 ο υ Ε θ ί χ α ι 1 0 ο υ. ή,.' :χ V Avs ά'αρίρ&ν 9. r;\ * ' ΑνΓΐίρνιμόι 'etvia.i.br.it«^.^ '.?^! / 1. Τ ο ύ p X à î o û i ^ t p t ^ t x w ^ x p o s t t s t x w. u 2. Τοΰ Ίήλχδδύ γβϊοχημιχων'. χαί' Φαρμαχοχοΐ(^ν 3. Τοό -.^βίσυ. ;.Ν»ηλεού'χοΰ; ροσω*ιχοϋ. ^ μ.ς τ 6 δ ^ ο η ί η τ ι χ ο ΰ χ ρ ο σ ω χ ι χ ο ΰ ( ε ί δ ι χ ε υ - ( μ β ν ο ί η ^ α! ν ά γ ε ι ΐ ι χ «ό τ ο ό ) α!, - 5 'έ ^ ί ς ';, τ ο ϋ. Ε μ φ α ν ι σ τ ο ΰ χ ε ι ρ ι σ τ ό ΰ - ΑχτίΥολόγ^οοί /^Υβσττ^ίρ.ύλ^μίρό xptpapxtvwjçî> διο)υυγίχοΰ (. Εργοοττ^ΐαυ, 1

93 Άρθρογ 10. Προσόντα διορισμού. τήν κατάληψιγ των υκό τοΰ καρέντος υργα-,ισιχού γ^ Ο μ ε ν ω Υ *0 ε σ ε ΙΟΥ, Ο κ.* I»» 07 α1 ^ X α. υ ν : 7 ρ 0 - Λ1όν:ν 0ΐ θέσεις. Α' Κατηγορία: νην -5 3 :ν τού Φαρμακοκοιού άκαιτείται δίκλωμα ήμεή άλλοδακού Π ανεκιστημίου καί άδεια άσκήσιως ιού },μ&τ0. Β' Κατηγορία. ά τήν ι9έσιν τού καρασκευαστού άτταιτείτα: ειδική έχις εις τήν τεχ/ικήν τού Μιχροδιολογιχού Έργαστηάκολυτήριον ΣΤ' τάξεως όκταταξιου Γυμνσοίου ή :ιον Γμνασίαυ και άνάλογος κροΰκηρεσία καρά λίιγικερ Έργαστηρίω., Έκ! συ;χβάσει' νέσεις. ά τήν -ύεσιν τού μαγείρου άκαιτ-ειται τριετής κρούμαγειρου εις Νομικόν Πράσωκαν Δη;χοσίου ή Ίδιωκ-αίου ή καρα σοόαρά ίοιωτική εκιχειρησει. ι τήν -2ε:ιν τού βοηίού μαγείρου άκαιτοϋνται χ/ώμαγειριχής τέχνης. : τήν ι5έίΐν τού ϋδραυλιχλΰ ηλεκτρολόγου άκαιτείι γνώσις τής τέχνης. Έκτακτα ύεσεις. : κήν άέσιν τής ρακτρίας άκαιτείτα: αρτια χ^ώιακτικής..τήν κατάληψιν των-λοικων *οεσεων βοηνητιν.ου Β'. ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ κοοσωκικον Β' κατηγορίας, μετά οιετη ευδο- κ μ.ον ύκηρεσίαν έν τώ ίΐω βίθμώ μετά 3ετη τοιαυτην έν τω ΐΟω βαθμώ καί άνά 4ετή τοιαυτην έν έκάστω τών έκομενων βαθμών. β) Ή κροήγωγή τού Φαρμακοκοιού ένεργείτα μετά 3ετή εύδέκιμον ύκηρεσίαν έν έκάστω βαθμώ. γ) Ή κρραγωγή του άρρενος νοσοκόμου ένεργείτα; ώς τών κρακτικών νοσοκόμων καί μέχρι του 9ου βαθμού. ο) Ή κροαγωγή τού έμςανιστού χειριστού Άκτινολογικ-ού Εργαστηρίου καί τοΰ καρμσκευαστοΰ Μικροβ ολογικου Εργαστηρίου ένεργείτα: ώς καί ή κροαγωγή τών ύκαλλήλων τού κλάδου Διοικητικού κροσωκικού.. 3) Ό διορισμός εις τάς έκί συμβάσε; καί εκτάκτους θέ-' σε ς ροηοητικ.ού κροσωκικού (ειδικευμένου καί άαιδικ-εότου), ένεργείται εις τον εισαγωγικόν βαθμόν,δι άκοφάσεως τού Διοικητικού Συμβουλίου έγκρινομένης ύκό.τού Περιφερικού Συμβουλίου καί δημοσιευόμενης εις. τήν Εφημερίδα τής Κυβερνήσεως, ή δέ μ σθολογική έξέλιξι; τοΰ μέν έκτάκτου κροσωκικού ένεργείτα.! άνά 3ετη εν εκαστω μισΐφήενδώ* Χ!ΪΙον~οκησεσικν, 'ζ η -έ έκί συμβάσει.καθ' έκαστήν άνανέωρ οιν της συμβάσεως, άνά 3ετιαν. Τ^Τ) Αί ύκό τού καρόντος οργανισμού κροβλεκόμεναι θέσέις τούν κλάδων διο κητικού και νοσηλευτικού κροσωκικού, ώς χαί αί ταχτιχαί θέσεις βοηθητιχού κροσωστιχού χενοόμεναι, καταλαμβάνονται διά κροαγωγής ή έντάξεως ή μετατάήεως Ρ-ο τον όν χέκ.τηνται βαθμόν ύκηρετοόντων ύκαλλήήών, χελτημένων τά νόμιμα κροσόντα, ελλείψει δε τοιοότων δόναται δι ήτιολογημένης άκοφάσεως τού Δ. Σ. νά χωρήση διορισμός εις τον είσαγωγιχόν βαθμόν τής οικείας δέσεως. ΆρΟρον 12. Όριον ηλικίας έςόδου έκ τής ύκηρεσίας. 1. Τό μόνιμον κροσωκ κ.όν τού διοικητικού κλιάδου^ ται αύτοίικαίως τής ύκηρεσίας?ιζθμένου ορίου ηλικίας διάί ^δμοΰ τής Κ ίν^ικήςά γ' ί ("Χ(ιυτου) ούδέν τυκ'.υ.ο 'ί ττρος: έχάστην νέσιν έμττΐΐ Ά? 3 ρ ον 11. Προ:αγωγαί, Έντάς εις, ισμοι, διορισμός ός εις τας τάς θέσεις οέσας τζν.ζ τακτικών υκα/./.ηλων' δι άκτιράσεως του Διοικ.ητικ.οϋ Σομίουλιου, έγ- ; ύκό τού Περιφερειακού Συμβουλίου, ώς έαής ; άέσεις τοΰ Κλάδου Διοικητικού Προσωκικ.ού διο- ) τώ είσαγωγικιρ βα 3μψ τής οικείας άε-σεως ό ς άντιστοίχως τά ύκό τού άρ-3-ρου 10 τού καρόν- ενα ττροσόντα καί έκιτυγχάνων εις γρακτον διαγωάκιον Έκττροκή; οριζόμενης δι -άκοφάσεως τοΰ ύ Συμβουλίου κατά κλειοψηςίαν εκ δημοσίων ύκαλ-,ών αυτού. ι */νμ * γ 3(ΐήγθ3ν(σμο5,;ίεις*μίαν των μάλλον κυκλοφορουσών ή ήκί(^ήμαριδοα τών. Αάηνών και εις μιαν τών τοτ-μ-ί )*... ν' Γf«s ^ * * -λϋι X / γ ι ι Λ κ ν ΐ,. Κα τάς θέσεις γραμματέως καί λογιστνύ άκαιτείται ήριον Γυμνασίου ή Μέσης Έμκοριχής Σχολής καί κρούκηρεσία, κρά τώ Διγχοσίω ή Νομ'.νοψ Προσώκω 50 Δικαίου. κά τάς θέσεις βοηθού λογιστού καί άκοθηχαρίου ΰλακος άκαιτείται άκολυτήριον Γυμνασίου ή Μέσης χής Σχολής.,ά την θέσιν γραφέως-δακτυλογράφου άτταιτείτα: άκον Γυμνασίου ή Μέσης Έμκοριχής Σχολής και άρτια τής δακτυλογραφίας. [ροσόντα τού άρρενος νοσοκόμου τραυματιοφορέως π τά χροβλεκόμενα διά τάς κρακ.τιχάς νοσοκόμους. [ά τήν θέσιν τού έμφανιστού χειριστού Άκτινολογιγαστηρίου, άκαιτείται ειδική έκκαίδεοσις εις τον χειτών ακτινολογικών μηχανημάτων χαί άκολυτήριον ίήεως όκταταςίου Γυμνασίου ή άκολυτήριον Γυιχναάνάλογος κρούκηρεσία καρά Άκτινολογικώ ΈργαιναρξίΥ τού διαγωνισμού όρισθείσης, τά νόμιμα δικαιολογητιχα συμμετοχής εις τον διαγωνισμόν. Τά δικαιολογητικά ταΰτα τίθενται, οχτώ τουλάχιστον ής μϋρ ας κρρ, της ένάρξεως τού διαγωνισμού, ύκ1 όψει τής εςεταστιχ.ής Έκιτροκής ήτις έλέγχουσα τά ττροσόντα χ.αί το ή θος τεον ύκοψηφίων, δι' ειδικής ήτιολογημένης άκοφάτεως της, έκδιδομένης κέντε τουλάχιστον ημέρας κρό τής εναρίςεως τοΰ διαγωνισμού, άκοκλείει τούς μη κεχτημένους ταυτά. β) Εις τάς θέσεις τού νοσηλευτικού κροσωκικού, ώς χα; εις τάς θέσ: ς τού φαρμακοκοιού. τού έμφανιστού χειριστού Ακτινολογικού Έργαατηρίου :/.αί τού καρασκευαστού Μικροβιολογικού Εργαστηρίου διορίζονται άνεμ διαγωνισμού Οι κεκτημένοι άτντιστοίχως τά ύκό τού άρθρου 10 τού κοιρόντος οριζόμενα κροσόντα. Όριον ηλικίας εισόδου ε!ς τήν ύκηρεσίαν των κατά τήν καράγρα-φον 1 τοΰ καρέντος ύκαλλήλων ορίζεται το ύκό τού Νόχευ 1811)1951 ττοοόλεανενον έν συνδυασμώ κρός τό Ν. δ. 3097)1954. Τό κατά τό, καρόν άρορον ταητικον κροσωκικον κροσλαμβάνετα: ώς δόκιμον κατά τάς διατάσεις τοΰ Ν. 1811)51 καί τού Ν. Δ. 3097)5-4 μονιμοκοιοάμενον μετά τήν κάροδον τού κροβλεκομένου χρόνου δοκίμου ϋκηρεσίας έφ ρσον κριθή κατάλληλον, άλλως άκολυεται άνευ άκοζημ ώσεώς τίνος. Ό χρόνος τής δοκίμου ύκηρεσίας. των μονιμοκοιουμένων ύκαλλήλων λογίζεται ώς χρόνος μονίμου ύκηρεσίας, οιανυθείς εις ον μονιμοποιούνται βαθμόν. 2. Ή κοοα^ωνή των ύκαλλήλων του κλάδου Διο κητιχού /,,, ι κροσωκικού ενεργείτα: ως ακολούθως:

94 'ΈΦΗΜί^ΚίΖ. ' 1ΠΛ Μ ο κώτερον Σ:ά τήν υγειονομικήν έξότασιν των μονίμων ήλων συνιστάται -Σι1 χτιοφάσεως τον Διοικητικού Σνμτον Νοσοκομείου Αμελής Ύχηρεσιακή 'Υγειονομική οχτή άχοτελονμενη εκ Διευθυντών Ιατρών τον Νοσομοί'.όττς τής Εχιτροχής τούτης είναι η γνωμάτενετόχιν ξ-ετάσεως τών ενδιαφερομένων νχαλλήλων χα; τήν ΣιαγραίΌμίνην διαδικασίαν έν τοίς άρθροις 1ί κοι 3 Ν.'1811)1951. _ -. 1 Ή ύ'ττο τής χαραγράφου 3 τού άρθρου 11 τον Νόμον 51 χροίλεχομενη Δεντεροθάθμιος Ύχηρεσιακή Ύγειο- ) Έχιτροχή. οϊ όχό τής χαραγράφου 5 τού άρθρου 79 ότρύ Νόμον χροίίλεχόμενχ: ε ίδ καί έττιτροχοί, ώς καί ομογράφου 6 τον άρθρου 80 τον αυτού Νόμον ττροίλε- Ί έχιτροχή έχ καθηγητών τού Πανεχιστημίον Αθηνών, ιανται αρμόδιοι καί διά τους ύχαλλήλους τον Νοσο- ν. Αί χερ; χειθαρχικών αδικημάτων κ.αί χττνών, ως χα: ρ! χανονιχών καί άναρρωτιν.ών άοειών διατάξεις τον 311)1951 δια τό έκτακτον ηρρμωχικόν τού Δημοσίου Ό'. χα: διά τό ατά της φύσεως μή μόνιμον χροσωχιχόν νοσοκομείου. άδεια: τον χάσης φύσεως χ: οσωχιχού χορηγούνται δι χεώς τον Διοιχ. Συμβουλίου, _έγ εχτάχτω δέ χεριχτώσει α: ο Δ'οικητικός Διενθνντής νά~ χορηγή/ση κανόνιχήν ν με /ρι 5 ήμερων κατ' άνώτατον δριον.. Άρθρον 14. ΙΊεθσιρχική δικαιοδοσία χαί διαδικασία.,ν χειθαρχικήν δικαιοδοσίαν έν τώ Νοσοκομείο) άσκεϊ ατά τάς διατάξεις τον όχ άριθ. 2:592)1953 Ν. Διαατος, ώς έτροχ-οχοιήθη χαί σννεχληρώθη διά τον ύχ 3097)1954 Ν. Διατάγματος χαί τον Ν. 3301)1955 ρεσιακόν Πειθαρχικόν Σνμόονλιον. ;ν χειθαρχικήν αγωγήν ένωχιον τον Πειθαρχικόν Σνμ- «ν όφ χε: ό Δ'ο. κητ-κ-ί ς Διτ.θνντήφ. ξ. οικείας ιτρωτοας, είτε κατόχιν έγγραφον ήτιολογημόνης χροτάσεως υικειον χροϊσταμόνον. Διοικητικός Διενθνντής όύνατας Σι ήτιολογημόνης ί ί αταγής να θέτη έκτος ντηρεσίας χαί νά άττομακρνοϋ Νοσοχομείον χάντα ύττάλληλον, είτε λόγφ οιαχειρ:- ον ά.'ωμαλιών. είτε λόγω ενεργειών ή χαραλείόεων > σννεχεια τών όχοιων διαταράτσεται ή ευρνθμος λειρ:α τον Νοσοχομείον έγειρων ταντοχρένως ν.α! τήν ένώτον Πε θαρχιχον Σνμθονλίον χειθαρχικήν άγωγήν. ; Πειθαρχικόν Σνμόονλιον εντός οίκ.α (10) τό χολν ων οεον να έκοώση τήν σχετικήν άχόφασιν χ),ην άν ή ιασις Σεν τνγχα-νει εφιν,τή, άχότε άχοφαίνεται ύχέρ τής ως ή Σ ατηρήσεως τού μετρον. Έχ! τής άνω χερ'χτώσεως εφαρμόζονται κατ αναλογίαν αί ί: ατάξεις τον άρθρου 121 τον Νόμον 1811)1951 «χέρι κώδικες καταστάσεως των δημοσίων, διοικητικών νταλληλων». - - _, Άρθρον Ά χου το χροσωχιχόν τον Νοσοκομείου ΰχοχρεούται εις εόδομαδ: αίαν εργασίαν κάθοριζομενην δι άχοφασεως τον Διοικητικού Σνμόονλίον, ήτις έγκρίνεται ύχό τον χεριφερ-ειακού Συμίουλίου Ίατριχής Άντιλήψεως. ''2. Δνναται λόγω νχηρεσιαχής ανάγκης δι' ήτιολογημενης άχοφάσεως τον Διοικητικού Συμβουλίου τή χροτάσε; τον Διενθνντον, να άνατίθηνται εις ύχαλλήλους τού Νοσοκομείου τέραν των χνρίων αυτών χαθηχόντων χα! ετερα χαθήχοντα χρασιϊιάζοντα εις τον ύχηρεσιαχόν χλάδον, ε!ς δν ανήκουν. Άρθρον 16. Τό χροσωχικον τον Νοσοκομείου Σιακρίνεται εις εσωτερικόν, νχοχρεούμενον ώς έχ τής ύχτςρεσίας τον νά Σιαννχτ!- ρενη έν αντώ χαί εις εξωτερικόν. Τό εσωτερικόν χροσωχιχόν είναα: 1. Οΐ έχάστοτε έφημερεόοντες ιατροί. 2. Τό νοσηλευτικόν -ροσωχικόν. Βίς τό εσωτερικόν χροσωττιχόν χαρέχεται τροφή καί έφ' όσον οί χώροι τον Νοσοχομείον έχιτρεχουσι χαί χατοιχία. Όμοίως Σι ήτιολογημόνης άχοφάσεως τον Διοιχητιχον Σνμόονλίον-ίνναται νά χορηγήται εις τον Φαρμακοχοιον, το χροσωα χόν τον μαγειρείου., τοιις δνρωρονς νυχτοφύλακας, τάς χ/,νντρίας, καθαρίστριας χαί τον υδραυλικόν - ηλεκτρολόγον μεσημόρινή τροφή καί εις όλως έξα^ετιχότς χεριχτωτεις χαί βραδννή το αντη. Ηχατά το χαρελ1 άρθρον χορηγούμενη εις τό ώς ανω χατονοααζόμενον χροσωχιχόν τροφή, Χαρόχεται χρός κάλνώιν λειτουργικών αναγκών τον Νοσοκομείου χαί δεν αχοτελεί μισθόν ή άλ'.ο είδος άχα'δοχών τον χροσωχικον τούτον. Λχ'αγορεύίννι τό χροσίοχχόν νά Γ.αρα/.αμόάνη χ> μεταφέρη έκτος τού Νοσοκομείου τήν τροφήν τον χαρεσκενασφ.ενην ή άχαράσκενον. Εις τόν αύτόν έχ! τής Κοινωνικής Προ-'οίας Τχοοργον άνατίθεμεν τήν όημοσίενσιν χαί εχ ς.έλεσ!ν τού χαρόντος Β. Διατά-ρματος, οντινος ή ισχύς άρχεται άχό τής Σημοσιενσεώς του εις τήν Έφημε,ρίία τής Κνόερνήσεως. Εν Αθήνας τή 31 'Ιανουάριου 1956 ΠΑΤΛΟΣ Β. Ο ΕΠΙ ΤΗΣ ΚΟ ΙΝ Π Ν ΙΚΗ Ι ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ Γ. ΚΑΤίΑΦΑΔΟΙ

95 } A a Η M A 30 Γ Ε Π Τ Ε Μ Ι Ι Ρ Ι Ο Υ 19 QG ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ A P 19K Q I 634 «Τ Α Λ Ο Τ 10ΥΡΓ1ΚΕΙ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ & ΕΓΚΡΙΣΕΙΣ ιθ. Λ32/οίχ. 141 ΰ 1 αμόρφωση του Οργανισμού too Γιγιχού Νοσοχομιίου Καλαμάτας. ο τ γγο γ ρ γ ο ς ΕΙΛΣ, Π ΡΟΝΟΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝ. ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ Εχοντας υχοψη: Τις ίιατάξιις των χττραγρ. 1, 2, 3 χαι 4 του άρθρου xj Ν. 1307/1933 «Έθν.χό Σύστημα Γγιίις» ( {'ΕΚ Λ/1033). Τις ίιατάςι.ς του 87/1986 Π.Δ. (ΦΕΚ 32/Α/86) ίο χλαίσ'.ο οργάνωσης των Νοσοχομιιω*Λ>. Την αχόφαση 17/ τοο Δ.Σ. του Γινιχού Νοσοου Καλαμάτας, αχοφασίζοομι: Άρθρο ί. Οργανισμός του Γινιχού Νοσοχομιίου Καλαμάτας, όχως ισχύιι μι το 128/1979 Π. Δ/γμα «χιρί τροχοχοιήχαι σι/μχληρώσιως του Οργανισμού του Γινιχού Νοσοou Καλαμάτας» (ΦΕΚ 31/Α/1979),,αναμορφώνιται τ μι τις όιατάξιις της αχόφασης αυτής. Άρθρο 2. 'ομιχή μορφή Εχωνυμία Έίρα Σφραγίίχ. Το Νοσοχχμι,ιο αυτό, χου υχύτγιτα: στ ς όιατάςι-ς του 2592/1953 «χιρί οργανώσιως της Ιατριχής Αντ:λή-» (ΦΕΚ 254/Α/1953) χαι α-χοτιλιί νομιχό χρόσωχα ιίου ίιχαίου, χου ίιίχιται αχό τ:ς ίιατάξιις του Ν.Δ. όχως τροχοχοιήθηχαν χαι συμχληρώθηχαν μιταγινίχαι αχό τις ίιαταηιις του Ν /1083 «Εθν IXG θμ<ζ Γγα'χςυ. ορίζιτχι ως Tcv.xi Nc/υρχιαχί N ojcxoy.2t fcpdi την ιττωνυμία «ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΟ ΠΚΟΜΕΙΟ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ». 'F2ρα της Κιντριχής Γχηρυίας του Νοσοχομιίου ιίναι ).η της Καλαμάτας του Νοτιού Μισατγνίας. Το Νοσοχομιίο ίχιι σφραγίία στρογγυλή στην οχοία οάφονται σι ιχάλληλους χόχλους «ΕΛΛΗΝΙΚΕ ΔΙ Ι ΝΆΤΙΑ ΤΠΟΤΡΓΕΙΟ ΙΤΕΙΑΣ. ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟ- ΆΊΛΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ» χα, ττη το ιθνόσημο. Λ ρ Ορο λ - Λ.0 # w>,. χο.το; :oj Νοσοχο'ΐι ιου ιινα: : α r τσσιντ στο χλαισι: χρωτοόάθμιας χαι ίιυτιροόάθμιας χιρίθαλψης, ισότ:-γ.- χάθι χολίτη, ανιξάρτητα αττό την οιχονομιχή, ν.ςτ ίταγγιλμαχιχή του χατάσταση, σύμφωνα μα τους ν.σ-,ά Εθνιχοό Συστήματος Τγιίας( β) η ανάχτυςη χαι τ.-,ς.' της ιατριχτγς ίρτι/νας χαι γ) η ιφαρμογή χιρογρΐυμάτω. ίίχιυσης, συνιχοΰς ιχχαίίιυσης γιατρών, χαθώς χαι ιχχ. ί- ίιυσης χαι ιχιμόρ'φωσης λιιτουργών άλλων χλάόω. Τ,. Άρθρο 4. 'Εσοία. Τα ίσοία του Νοσοχομιίου ιίναι: α) Οι ιχιχορηγήσιις αχό τον χρατιχό ταχτιν.ό τ:-τ: γισμό χαι αχο τον χρούχολογιστμό Δτ/μοσίων Κτττν?.'γ; β) Οι ιισχράξιις αχό νοσήλια, ιξίταστρ σ ν.α. μοιίίς για χαρο-χή υχτ,ρισιών γ) Οι χρόσοόοι αχό την Ιίια αυτού χτριονσία. 3) Τα ίσοόα αχό ίωριίς, χληροίοτήματα. ον.;;::η Άρθρο 6.. Δύναμη. χριίατιών. Η συνολιχή ίύναμη του ΝοσοχομιΓου ορίζεται σε! χενήνχ α (260) χριόάτιι. Άρθρο 6. Διαχριση Τχηρισιών. 1. Το Νοσοχομιίο αχαρτιζιτα- αχό τις υχηρι;:;;; α) Ία-τριχή. β) Νοσηλιυτιχή. γ) Διοιχητιχή. 2. Κάθι υχηρισία ίχιι ίιχή της ξεχωριστή τ; γ,... χαι -εραρχιχή ίιαρθρωση. Ο: τρως υχηοισίις ιίναι μεταξύ τους ισότιμες χα, ττατι ιεραρχιχά στον Πρόείρο του Δ.Σ. του Νο*ν>νι.-,υ 3. Το χροιωχιχό χου τοχοθετείται χαι υχημετε! σε ο λ. υχηρισία αχό ααιτή χου υχάγτται χατά χατηγορία να γ.λ;.;'. σύμφωνα μι τις ίιατάξεις της αχόφασης αυτής, ιιραρχιχά στην υχηρισία χου υχηριτιί. Άρθρο 7. Διάρθρωση Ιατριχής Τχηροσίας. 1. II Ιαττριχή Τχηρισιχ του Νοσοχομιίου ίιαρθρώνστ- α) Στους τομιίς: α!) Πα'όολογιχό μι ίΰναμη ιχα χσιόάτ ια. ' «2) Χιιρουρνιχό -u όΰνιμτ. ι/.ατό ί άτια. α3) Τ'υγιατρί'υό μτ όυνχμη ίίν.ν. ιό) Εργαστηριαχό. β) Στα ίιατμιιαχα τμήματα: PW ΐΚίΦη-ί-; νο^τ,λΐιας. 2θ\ ίκ-τει^φ-^ων τcοιστχτ:χ-ών