Θ ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ - ΣΥΝΟΔΟΣ E

Transcript

1 ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΩΝ Θ ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ - ΣΥΝΟΔΟΣ E ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕΩΣ ΣΧΕΔΙΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΕΩΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΜΑ «ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΛΕΓΚΤΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2008» ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΩΝ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011

2 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Σελίδα Α. ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΓΓΡΑΦΗΣ ΤΟΥ ΥΠΟ ΑΝΑΦΟΡΑ ΘΕΜΑΤΟΣ 1. Εισαγωγή 1 2. Ιστορική αναδρομή για τη διαδικασία συζήτησης του υπό εξέταση 2 θέματος 3. Σύντομη περιγραφή των θεμάτων που καλύπτει η Ετήσια Έκθεση 7 της Γενικής Ελεγκτού της Δημοκρατίας για το Έτος 2008 Β. ΓΕΝΙΚΟΣ ΕΛΕΓΚΤΗΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 1. Εισαγωγή 9 2. Οικονομικός έλεγχος και διαφάνεια Επιμέρους θέματα Επενδυτική πολιτική του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΤΚΑ) Καθυστερημένοι φόροι ακίνητης ιδιοκτησίας και κεφαλαιουχικών 15 κερδών εκκλησιαστικών ιδρυμάτων 6. Οφειλές ποδοσφαιρικών σωματείων Διαδικασία απαλλοτριώσεων Αξιολόγηση προσφορών για σημαντικά έργα του δημοσίου Δημόσιος και ευρύτερος δημόσιος τομέας Νέο σύστημα αξιολόγησης προσωπικού στην κυπριακή δημόσια 20 υπηρεσία 11. Άλλα επιμέρους θέματα κοινού ενδιαφέροντος Γενικά σχόλια/συμπεράσματα Νομικά πρόσωπα δημόσιου δικαίου 22

3 ii α. Εισαγωγή 23 β. Συμβούλιο Ελαιοκομικών Προϊόντων 26 γ. Οργανισμός Κυπριακής Γαλακτοκομικής Βιομηχανίας 28 δ. Συμβούλιο Εμπορίας Κυπριακών Πατατών 30 ε. Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου (ΡΙΚ) 33 στ. Αρχή Τηλεπικοινωνιών Κύπρου - Cyta 37 ζ. Κυπριακός Οργανισμός Αθλητισμού (ΚΟΑ) 42 η. Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου (ΑΗΚ) 45 θ. Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών (ΚΟΑΠ) 53 ι. Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς (ΔΣΜ) 56 Γ. ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ/ΑΠΟΨΕΙΣ/ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΕΠΙ ΕΙΔΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΤΕΘΗΚΑΝ ΣΤΙΣ ΣΥΝΕΔΡΙΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΚΑΙ ΠΟΥ ΑΠΤΟΝΤΑΙ ΤΩΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΑ/ΤΜΗΜΑΤΑ Ή ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΤΟΥ ΚΡΑΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ 1. Υπουργείο Οικονομικών 62 α. Καθυστερημένοι ή/και ανείσπρακτοι φόροι 62 β. Φόρος κεφαλαιουχικών κερδών/ενδεχόμενο φοροδιαφυγής 63 φόρου κεφαλαιουχικών κερδών γ. Άτομα χωρίς φορολογικό φάκελο ή με χαμηλά εισοδήματα που 65 αγοράζουν ακίνητη περιουσία δ. Φοροδιαφυγή 66 ε. Καθυστερημένοι φόροι εκκλησιαστικών ιδρυμάτων 67 i. Γενική Ελεγκτής της Δημοκρατίας 69 ii. Υπουργός Οικονομικών 69 iii. Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας 70

4 iii iv. Μακαριότατος Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ. Χρυσόστομος Υπουργείο Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού 78 α. Καθυστερημένα έσοδα ενοικίων βιομηχανικών περιοχών 78 β. Συμφωνία μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και του Harvard 79 School of Public Health γ. Ενεργειακό Κέντρο/έλευση φυσικού αερίου στην Κύπρο 82 δ. Νέα πολιτική για την ανάπτυξη γηπέδων γκολφ στην Κύπρο Υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος 86 α. Υδατική κατάσταση/μονάδες αφαλάτωσης 86 β. Ανόρυξη ιδιωτικών γεωτρήσεων 87 γ. Ολοκλήρωση αποχετευτικών έργων 88 δ. Καθυστερημένα έσοδα του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων 90 από οφειλές των συμβουλίων υδατοπρομήθειας ε. Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης Υπουργείο Εξωτερικών 94 α. Έλεγχος λογαριασμών και οικονομικών καταστάσεων 94 διπλωματικών αποστολών της Δημοκρατίας β. Έλεγχος των χορηγιών που παραχωρήθηκαν στην πρεσβεία 94 της Κύπρου στην Αγία Έδρα στο Βατικανό γ. Συντήρηση/ανακαίνιση/επισκευή κτιρίων των πρεσβειών και 96 πρεσβευτικών κατοικιών 5. Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων 98 α. Κάλυψη εκκρεμουσών οφειλών προς το ΤΚΑ 98 β. Επενδυτική πολιτική του ΤΚΑ - Βιωσιμότητα του ΤΚΑ 99 γ. Βελτίωση του νέου μηχανογραφημένου συστήματος παροχών - 102

5 iv Έλεγχος των συστημάτων παροχών δ. Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας - Δημόσια βοηθήματα Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως 111 α. Καθυστέρηση στην ανέγερση του νέου Κρατικού Αρχείου 111 β. Συνθήκες φύλαξης αρχειακού υλικού 112 γ. Εκτέλεση ποινικών ενταλμάτων/ανεκτέλεστων ενταλμάτων και 113 εξώδικες καταγγελίες που δεν εισπράχθηκαν 7. Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού 115 α. Προϋπολογισμός για έργα - Υλοποίηση αναπτυξιακών έργων 115 που αφορούν στην ανέγερση, βελτίωση και επέκταση σχολικών κτιρίων ή έργων υποδομής β. Εσωτερικός έλεγχος και συστήματα διαχείρισης και ελέγχου 117 των Τεχνικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού γ. Απαλλοτρίωση ιδιωτικής γης για ανέγερση σχολικών κτιρίων Υπουργείο Υγείας 122 α. Ελλείψεις/αδυναμίες και λειτουργικά προβλήματα του 122 Υπουργείου Υγείας β. Αναδιοργάνωση του Υπουργείου Υγείας και των δημόσιων 124 νοσηλευτηρίων i. Υπουργείο Υγείας 124 ii. Κρατικά νοσηλευτήρια 125 γ. Υλοποίηση/εφαρμογή του Γενικού Σχεδίου Υγείας (ΓΕΣΥ) 127 δ. Μηχανογράφηση του Υπουργείου Υγείας 130 ε. Καθυστέρηση στην εγκατάσταση και λειτουργία του 133

6 v αποτεφρωτήρα του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας 9. Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων 138 α. Υλοποίηση κατασκευαστικών/αναπτυξιακών έργων και 138 αδυναμίες στον προγραμματισμό της μελέτης και εκτέλεσης έργων β. Αδυναμίες στα συστήματα εσωτερικού ελέγχου - Εκτίμηση 140 δαπάνης κατασκευής οδικών έργων γ. Δημιουργία ανεξάρτητης Αρχής Πολιτικής Αεροπορίας 141 δ. Καθυστέρηση στην προμήθεια και εγκατάσταση του 143 εξοπλισμού για το νέο Κέντρο Ελέγχου Πτήσεων Περιοχής Λευκωσίας - έργο LEFCO 10. Υπουργείο Εσωτερικών 145 α. Μη επανεκτίμηση ακίνητης ιδιοκτησίας 145 β. Απαλλοτριώσεις - Έλεγχος του Συστήματος Διαχείρισης και 148 Ελέγχου των Απαλλοτριώσεων Προσφυγές στο Ανώτατο Δικαστήριο για έργα απαλλοτρίωσης γ. Αδυναμίες στον προγραμματισμό, διαχείριση, επίβλεψη και 151 έλεγχο των κατασκευαστικών συμβολαίων 11. Υπουργείο Άμυνας 152 α. Σύστημα εσωτερικού ελέγχου του Υπουργείου Άμυνας 152 β. Συνοπτικές διαδικασίες προσφορών 153 γ. Σχέδιο διακίνησης εθνοφρουρών 154 δ. Υπερκατανάλωση καυσίμων 156 ε. Φύλαξη διαβαθμισμένων εγγράφων/φακέλων στο Εμπιστευτικό 157 Αρχείο του Υπουργείου Άμυνας - Όπλα και πυρομαχικά

7 vi Δ. ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ/ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ/ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ/ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ 1. Επανάληψη επισημάνσεων της Γενικής Ελεγκτού της Δημοκρατίας Πάταξη διαφθοράς και κακοδιαχείρισης Είσπραξη των καθυστερημένων ή/και ανείσπρακτων φόρων και 161 πάταξη της φοροδιαφυγής 4. Οφειλές ποδοσφαιρικών σωματείων Εσωτερικός έλεγχος Ημικρατικοί οργανισμοί Βαθμός συμμόρφωσης Εφαρμογή του ΓΕΣΥ Συστήματα οικονομικής διαχείρισης δήμων και κοινοτικών 165 συμβουλίων 10. Σύστημα αξιολόγησης του προσωπικού της δημόσιας υπηρεσίας Έλευση φυσικού αερίου Επενδυτική πολιτική του ΤΚΑ Φορολόγηση της εκκλησιαστικής περιουσίας 168 Ε. ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΟΛΙΟ 168 ΣΤ. ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ 169 Ζ. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι - ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΤΗΣ ΕΤΗΣΙΑΣ 171 ΕΚΘΕΣΗΣ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΛΕΓΚΤΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ 2008 Η. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ - ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ 178 ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟ 2008 Θ. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ - ΥΠΟΛΟΙΠΑ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΚΑΤΑ 179

8 ΤΗΝ 31 Η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2008 vii

9 Έκθεση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Παρακολουθήσεως Σχεδίων Αναπτύξεως και Ελέγχου Δημόσιων Δαπανών για το θέμα «Ετήσια Έκθεση Γενικού Ελεγκτή της Δημοκρατίας για το Έτος 2008» Παρόντες: Γεώργιος Γεωργίου, πρόεδρος Σωτήρης Σαμψών Κώστας Κωνσταντίνου Ντίνα Ακκελίδου Πανίκος Χάμπας Άριστος Αριστοτέλους Άγγελος Βότσης Ζαχαρίας Κουλίας Γιώργος Βαρνάβα Γιώργος Περδίκης Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Παρακολουθήσεως Σχεδίων Αναπτύξεως και Ελέγχου Δημόσιων Δαπανών μελέτησε καταρχάς το πιο πάνω θέμα σε συνεδρία της, που πραγματοποιήθηκε στις 19 Ιανουαρίου Στη συνεδρίαση αυτή κλήθηκε και παρευρέθηκε η Γενική Ελεγκτής της Δημοκρατίας. Στη συνέχεια, στα πλαίσια της περαιτέρω εξέτασης του εν λόγω θέματος, η επιτροπή πραγματοποίησε αριθμό συνεδριάσεων επί ειδικότερων και επιμέρους θεμάτων που προέκυψαν από την έκθεση της Γενικής Ελεγκτού της Δημοκρατίας. Α. ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΓΓΡΑΦΗΣ ΤΟΥ ΥΠΟ ΑΝΑΦΟΡΑ ΘΕΜΑΤΟΣ 1. Εισαγωγή Όπως είναι γνωστό, σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 116 του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο Γενικός Ελεγκτής της Δημοκρατίας έχει υποχρέωση να υποβάλλει κάθε χρόνο προς τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας έκθεση αναφορικά με τα θέματα που προκύπτουν κατά την άσκηση των καθηκόντων και των υπηρεσιών του και στη συνέχεια ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να καταθέτει την εν λόγω έκθεση στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Ως εκ τούτου, κατ επίκληση του εν λόγω

10 2 άρθρου του συντάγματος, η Γενική Ελεγκτής της Δημοκρατίας με σχετική επιστολή της, ημερομηνίας 4 Δεκεμβρίου 2009, υπέβαλε την έκθεσή της που αφορά το έτος που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου 2008 προς τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας και αυτός τη διαβίβασε στις 7 Δεκεμβρίου 2009 στη Βουλή των Αντιπροσώπων για σκοπούς κατάθεσής της. Ακολούθως, η εν λόγω έκθεση κατατέθηκε στη Βουλή των Αντιπροσώπων, σε συνεδρία της ολομέλειας του σώματος που πραγματοποιήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2009, και παραπέμφθηκε για εξέταση στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Παρακολουθήσεως Σχεδίων Αναπτύξεως και Ελέγχου Δημόσιων Δαπανών. 2. Ιστορική αναδρομή για τη διαδικασία συζήτησης του υπό εξέταση θέματος Όπως είναι γνωστό, η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Παρακολουθήσεως Σχεδίων Αναπτύξεως και Ελέγχου Δημόσιων Δαπανών εξετάζει την ετήσια έκθεση του Γενικού Ελεγκτή της Δημοκρατίας στα πλαίσια άσκησης του κοινοβουλευτικού ελέγχου στην παρουσία του Γενικού Ελεγκτή της Δημοκρατίας και άλλων αρμοδίων, που καλούνται να καταθέσουν στοιχεία και πληροφορίες για σκοπούς ενημέρωσης της αρμόδιας επιτροπής. Ωστόσο, σημειώνεται ότι είναι η δεύτερη κατά σειρά φορά που ετοιμάζεται και υποβάλλεται μία τέτοια έκθεση από την αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή, μετά από ενδελεχή μελέτη της έκθεσης της Γενικής Ελεγκτού της Δημοκρατίας, προς την ολομέλεια του σώματος για συζήτηση. Σημειώνεται επίσης ότι ειδικότερα για την υπό αναφορά έκθεση καταβλήθηκε μεγάλη προσπάθεια από την επιτροπή να εξετάσει όσο το δυνατό περισσότερα θέματα που πηγάζουν από την ετήσια έκθεση της Γενικής Ελεγκτού της

11 3 Δημοκρατίας, χωρίς μ αυτό να εκλαμβάνεται σε καμία περίπτωση ότι παραγνωρίζονται ή υποβαθμίζονται σημαντικά σημεία της έκθεσης, στην περίπτωση που αυτά δεν τυγχάνουν σχολιασμού ή αναφοράς, αφού δεν μπορεί εκ των πραγμάτων η επιτροπή να καταπιάνεται με το σύνολο των παρατηρήσεων και ούτε είναι σε θέση να μελετήσει εξαντλητικά και να σχολιάσει όλα τα επιμέρους σημεία της εν λόγω έκθεσης. Ως εκ τούτου, κατά καιρούς προβλημάτισε, τόσο τον πρόεδρο της επιτροπής όσο και τα μέλη της, το γεγονός ότι χρόνο με το χρόνο οι επισημάνσεις και οι παρατηρήσεις του Γενικού Ελεγκτή της Δημοκρατίας διογκώνονται, χωρίς όμως να υπάρχουν απτά αποτελέσματα για επαναφορά των οποιωνδήποτε πράξεων, παραλείψεων, ενεργειών ή και καθυστερήσεων στη νομιμότητα. Ωστόσο, η παρούσα Κοινοβουλευτική Επιτροπή Παρακολουθήσεως Σχεδίων Αναπτύξεως και Ελέγχου Δημόσιων Δαπανών, στα πλαίσια της άσκησης του κοινοβουλευτικού της ελέγχου, κατέβαλε μεγάλη προσπάθεια να εξετάσει τις επιμέρους εκθέσεις που αναφέρονται σε όλα τα υπουργεία και προς αυτή την κατεύθυνση όλοι οι υπουργοί έχουν προσκληθεί και παρευρεθεί στις συνεδρίες της επιτροπής για την εξέταση των θεμάτων που αφορούν το υπουργείο τους. Η επιτροπή στα πλαίσια αυτά αναμένει ότι με τη διαδικασία αυτή θεσμοθετείται και αναβαθμίζεται ο κοινοβουλευτικός της έλεγχος, αλλά ταυτόχρονα επισημαίνει ότι ο έλεγχος αυτός πρέπει να αποβαίνει πιο αποτελεσματικός προς όφελος του δημόσιου συμφέροντος και του Κύπριου πολίτη ειδικότερα. Περαιτέρω, η επιτροπή θεωρεί επίσης ότι ο ενδεδειγμένος κοινοβουλευτικός έλεγχος αναβαθμίζεται και ασκείται διά του μέγιστου μέσου που διαθέτει το σώμα, δηλαδή της υποβολής και συζήτησης στο Κεφάλαιο Τέταρτο της παρούσας έκθεσης.

12 4 Ωστόσο, η έκθεση αυτή πρέπει να άπτεται των σημαντικών πτυχών της έκθεσης της Γενικής Ελεγκτού της Δημοκρατίας, αλλά και επιμέρους σημείων της που απασχόλησαν την επιτροπή, με τη διευκρίνιση ότι η παρουσίαση του θέματος δεν είναι εξαντλητική και ότι η ενδεικτική αναφορά σε ορισμένα θέματα σε αυτή δεν πρέπει να θεωρείται ότι υποβαθμίζει άλλα σχόλια/παρατηρήσεις/σημεία της έκθεσης της Γενικής Ελεγκτού της Δημοκρατίας για τα οποία δε γίνεται αναφορά στην παρούσα έκθεση της επιτροπής. Σημειώνεται επίσης ότι η επιτροπή έχει αξιολογήσει το μεγάλο όγκο της ετήσιας έκθεσης της Γενικής Ελεγκτού της Δημοκρατίας για το έτος 2008, η οποία για το υπό αναφορά έτος καλύπτει ένα έγγραφο εννιακοσίων είκοσι δύο (922) σελίδων, έχοντας υπόψη και τα στενά χρονικά περιθώρια που η επιτροπή έχει στη διάθεσή της. Υπό το φως αυτών των δεδομένων, η επιτροπή έκρινε ότι είναι πολύ δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να καλύψει μέσω των συνεδριάσεών της όλα τα θέματα που αναφύονται από την εν λόγω έκθεση, γι αυτό και κατέληξε, παρά τους πιο πάνω περιορισμούς, στο ότι θα καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια, ώστε να ετοιμάσει και να υποβάλει στο σώμα μία σχετικά πιο διεξοδική και σε βάθος ανάλυση έκθεση, σε αντίθεση με την υποβληθείσα περσινή έκθεση της επιτροπής η οποία ήταν πιο περιεκτική και πιο περιορισμένη σε έκταση ανάλυσης των υπό εξέταση θεμάτων. Η επιτροπή επισημαίνει ωστόσο ότι με την υποβολή της έκθεσής της αυτής παραπέμπεται επίσης για συζήτηση ενώπιον της ολομέλειας του σώματος αυτούσια η εν λόγω ετήσια έκθεση της Γενικής Ελεγκτού της Δημοκρατίας, καθώς και όλα τα στοιχεία, πρακτικά συνεδριάσεων, έγγραφα και απαντήσεις

13 5 των υπουργείων αναφορικά με τα ειδικότερα θέματα που εγείρονται στην εν λόγω έκθεση. Συναφώς, σημειώνεται ότι η παρούσα έκθεση της επιτροπής μπορεί να αποτελεί μία σχετικά αναλυτική έκθεση με αναφορές επί ειδικότερων εξειδικευμένων θεμάτων ή και σχολίων που αποτέλεσαν σημεία αναφοράς κατά τη διάρκεια των συνεδριάσεών της. Αυτό όμως δεν πρέπει να αποστερεί με οποιοδήποτε τρόπο το δικαίωμα από τα μέλη του σώματος να εγείρουν, κατά τη διάρκεια της συζήτησης του υπό εξέταση θέματος στην ολομέλεια, οποιοδήποτε άλλο θέμα κρίνουν αναγκαίο. Με τον τρόπο αυτό παρέχεται η ευχέρεια σε όλα τα μέλη του σώματος να εγείρουν προς συζήτηση, πέραν αυτών που αναφέρονται στην παρούσα έκθεση, οποιοδήποτε άλλο θέμα πηγάζει από την ετήσια έκθεση της Γενικής Ελεγκτού της Δημοκρατίας ή από τα στοιχεία ή και έγγραφα που, στα πλαίσια των συνεδριάσεων της επιτροπής, έχουν κατατεθεί ενώπιόν της. Πέραν των όσων πιο πάνω αναφέρθηκαν, αξιοσημείωτο παραμένει το γεγονός ότι η επιτροπή σε σύντομο χρονικό διάστημα έχει καταφέρει να διεξέλθει όλα τα υπουργεία και αρκετούς ημικρατικούς οργανισμούς, πετυχαίνοντας με τον τρόπο αυτό την απόκτηση μίας σφαιρικής εικόνας επί των κυριότερων, αλλά και επί ειδικότερων θεμάτων που άπτονται τόσο των υπουργείων όσο και των ημικρατικών οργανισμών, καθιστώντας τον έλεγχο αυτό τη βάση για τον περαιτέρω έλεγχο, αλλά και τη συνεχή παρακολούθηση των θεμάτων που άπτονται της αρμοδιότητας ή του ενδιαφέροντός της. Με αυτά τα δεδομένα και τις διευκρινίσεις σε σχέση με τη μορφή που η έκθεση της επιτροπής παρουσιάζει, αναντίλεκτο είναι το γεγονός ότι η ετοιμασία και η υποβολή καθεχρονικά μίας τέτοιας έκθεσης από την επιτροπή αναφορικά με

14 6 την ετήσια έκθεση του Γενικού Ελεγκτή της Δημοκρατίας, ανεξάρτητα του αριθμού και της έκτασης των θεμάτων που αυτή θα καλύπτει, αποτελεί πλέον κοινοβουλευτική πρακτική και έχει καταστεί θεσμός, έτσι ώστε να παρέχεται η δυνατότητα σε όλα τα μέλη του σώματος να ασκούν το δέοντα κοινοβουλευτικό έλεγχο για οποιοδήποτε θέμα κρίνουν αναγκαίο, όπως εξάλλου καταγράφεται και στην περσινή έκθεση της επιτροπής διαπίστωση με την οποία συμφώνησαν και οι αρχηγοί και/ή εκπρόσωποι των κομμάτων σε σύσκεψή τους, που πραγματοποιήθηκε στις 16 Οκτωβρίου Προς επίτευξη των πιο πάνω στόχων, ο πρόεδρος της επιτροπής, με σχετική επιστολή του, ημερομηνίας 1 ης Φεβρουαρίου 2010, διαβίβασε την παράκλησή του προς όλα τα μέλη της επιτροπής όπως σε σύντομο χρονικό διάστημα υποβληθεί γραπτώς στη γραμματεία της επιτροπής κατάλογος των θεμάτων που προκύπτουν από την ετήσια έκθεση της Γενικής Ελεγκτού της Δημοκρατίας για το 2008, των οποίων τα μέλη θα επιθυμούσαν την περαιτέρω εξέτασή τους από την επιτροπή. Στόχος της ενέργειας αυτής ήταν να καταστεί δυνατή η ετοιμασία και υποβολή σε εύθετο χρόνο σχετικής έκθεσης προς την ολομέλεια, ώστε να τροχοδρομηθεί η συζήτηση ενώπιόν της, δεδομένης και της σχετικής δέσμευσης που υπάρχει τόσο στο επίπεδο της αρμόδιας επιτροπής όσο και στο επίπεδο της ολομέλειας του σώματος. Περαιτέρω, για το σκοπό αυτό η επιτροπή με εγκύκλιο επιστολή της, ημερομηνίας 1 ης Φεβρουαρίου 2010, προς όλους τους γενικούς διευθυντές των υπουργείων και του Γραφείου Προγραμματισμού διαβίβασε παράκλησή της όπως, για σκοπούς διευκόλυνσης της μελέτης της έκθεσης της Γενικής Ελεγκτού της Δημοκρατίας για το έτος 2008, ετοιμαστεί και υποβληθεί έγκαιρα στην επιτροπή από κάθε υπουργείο/γραφείο σχετικό σημείωμα που

15 7 να περιέχει στο Μέρος Α τις παρατηρήσεις της Γενικής Ελεγκτού της Δημοκρατίας, όπως αυτές περιέχονται στην έκθεση για το έτος 2008, και στο Μέρος Β τα σχόλια του αρμόδιου υπουργείου/γραφείου για κάθε παρατήρηση. Ειδικότερα, την περιγραφή του προβλήματος, τις σχετικές προτάσεις/εισηγήσεις για την επίλυσή του, τις σχετικές τροποποιήσεις των διαδικασιών, εάν υπάρχει ανάγκη, και τέλος την απόδοση τυχόν ευθυνών, αν υπάρχουν. Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί η πλήρης συνεργασία και συμμόρφωση όλων των υπουργείων, που ανταποκρίθηκαν, εκτός ορισμένων περιπτώσεων, έγκαιρα στην υποβολή των σχετικών απαντητικών σημειωμάτων τους, πράγμα που αποτελεί θετική εξέλιξη όσον αφορά την ανταπόκριση των υπουργείων, εξέλιξη η οποία χαιρετίστηκε με ευμενή σχόλια σε αρκετές περιπτώσεις τόσο από τον πρόεδρο όσο και από τα μέλη της επιτροπής. Τέλος, σημειώνεται επίσης ότι, όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Παρακολουθήσεως Σχεδίων Αναπτύξεως και Ελέγχου Δημόσιων Δαπανών, μετά από τη συζήτηση των θεμάτων που διεξήχθησαν ενώπιόν της, ετοίμασε και υπέβαλε την παρούσα έκθεσή της στην ολομέλεια του σώματος, αναδεικνύοντας τα πλέον σοβαρά ζητήματα που έχουν συζητηθεί ενώπιόν της, χωρίς αυτό όμως να σημαίνει ότι δεν μπορεί να συζητηθεί ενώπιον της ολομέλειας του σώματος και οποιοδήποτε άλλο θέμα κριθεί αναγκαίο από τα μέλη του. 3. Σύντομη περιγραφή των θεμάτων που καλύπτει η Ετήσια Έκθεση της Γενικής Ελεγκτού της Δημοκρατίας για το Έτος 2008 Όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, η έκθεση της Γενικής Ελεγκτού της Δημοκρατίας για το έτος 2008 αποτελεί έγγραφο εννιακοσίων είκοσι δύο (922)

16 8 σελίδων και στα δέκα μέρη που την απαρτίζουν καλύπτει, μεταξύ άλλων, όλο το φάσμα του δημόσιου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα, τις αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης, δηλαδή τους δήμους και τα κοινοτικά συμβούλια, τα νομικά πρόσωπα δημόσιου δικαίου και άλλους οργανισμούς. Ειδικότερα, η εν λόγω ετήσια έκθεση της Γενικής Ελεγκτού της Δημοκρατίας αποτελείται από τα ακόλουθα μέρη: α. Μέρος 1: Εισαγωγή. β. Μέρος 2: Περίληψη σημαντικών θεμάτων. γ. Μέρος 3: Διαχειριστικοί έλεγχοι/ειδικές έρευνες. δ. Μέρος 4: Ανεξάρτητες υπηρεσίες-υπουργεία και τμήματα. ε. Μέρος 5: Αρχές τοπικής διοίκησης. στ. Μέρος 6: Νομικά πρόσωπα δημόσιου δικαίου και άλλοι οργανισμοί. ζ. Μέρος 7: Προγράμματα που χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) μέσω του κρατικού προϋπολογισμού. η. Μέρος 8: Κρατικός προϋπολογισμός και απολογισμός. θ. Μέρος 9: Οργάνωση και προγράμματα Ελεγκτικής Υπηρεσίας. ι. Μέρος 10: Παραρτήματα. Σημειώνεται ότι στην παρούσα έκθεση, για την καλύτερη ενημέρωση των μελών του σώματος, κρίθηκε σκόπιμο να επισυναφθεί ως Παράρτημα Ι ο πίνακας περιεχομένων της ετήσιας έκθεσης της Γενικής Ελεγκτού της Δημοκρατίας για το 2008, έτσι ώστε να εμφαίνονται οι επιμέρους τομείς ελέγχου τον οποίο έχει διενεργήσει η Γενική Ελεγκτής της Δημοκρατίας για το έτος αυτό. Παράλληλα, σημειώνεται ότι, στα πλαίσια των ελέγχων στους οποίους προβαίνει η Γενική Ελεγκτής της Δημοκρατίας όσον αφορά ειδικά τα νομικά

17 9 πρόσωπα δημόσιου δικαίου, έχει ετοιμάσει και με σχετική επιστολή της, ημερομηνίας 12 Ιουνίου 2009, έχει υποβάλει, σύμφωνα με τους περί Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου (Έλεγχος Λογαριασμών) Νόμους του 1983 έως 2007, ξεχωριστές οικονομικές καταστάσεις και εκθέσεις για εννέα ημικρατικούς οργανισμούς, οι οποίες κατατέθηκαν στις 18 Ιουνίου 2009 στη Βουλή και παραπέμφθηκαν για εξέταση στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή. Οι εννέα ημικρατικοί οργανισμοί για τους οποίους κατατέθηκαν ξεχωριστές οικονομικές καταστάσεις είναι οι ακόλουθοι: α. Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου. β. Αρχή Τηλεπικοινωνιών Κύπρου. γ. Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου. δ. Κυπριακός Οργανισμός Αθλητισμού. ε. Οργανισμός Κυπριακής Γαλακτοκομικής Βιομηχανίας. στ. Συμβούλιο Ελαιοκομικών Προϊόντων. ζ. Συμβούλιο Εμπορίας Κυπριακών Πατατών. η. Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών. θ. Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς. Β. ΓΕΝΙΚΟΣ ΕΛΕΓΚΤΗΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Η Γενική Ελεγκτής της Δημοκρατίας παρουσίασε την ετήσια έκθεσή της για το 2008 ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Παρακολουθήσεως Σχεδίων Αναπτύξεως και Ελέγχου Δημόσιων Δαπανών σε ειδική συνεδρία της, που πραγματοποιήθηκε στις 19 Ιανουαρίου Κατά τη διάρκεια της εν λόγω συνεδρίασης η Γενική Ελεγκτής της Δημοκρατίας αναφέρθηκε στο σχετικό έλεγχο που έχει διενεργήσει η υπηρεσία της και στα σημεία που έχουν περιληφθεί στην εν λόγω έκθεσή της.

18 10 1. Εισαγωγή Η Γενική Ελεγκτής της Δημοκρατίας ανέφερε ότι η παρουσίαση της ετήσιας έκθεσής της ενώπιον της αρμόδιας Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Παρακολουθήσεως Σχεδίων Αναπτύξεως και Ελέγχου Δημόσιων Δαπανών αποτελεί κορυφαία πράξη στην όλη διαδικασία της δημόσιας λογοδοσίας της εκτελεστικής εξουσίας όσον αφορά στον έλεγχο και στη διαχείριση των οικονομικών του δημόσιου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα, όπως ορίζεται στο άρθρο 116 του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ο έλεγχος τον οποίο έχει διενεργήσει η Γενική Ελεγκτής της Δημοκρατίας, σύμφωνα με τα στοιχεία που κατατέθηκαν στην επιτροπή, εστιάζεται κυρίως σε τρεις επιμέρους τομείς που αφορούν: α. το δημόσιο και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα, δηλαδή τα υπουργεία, τις υπηρεσίες και τα ανεξάρτητα γραφεία, β. τα νομικά πρόσωπα δημόσιου δικαίου, δηλαδή τους ημικρατικούς οργανισμούς και γ. τις αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης, δηλαδή τους δήμους και τα κοινοτικά συμβούλια. Ειδικότερα, η Γενική Ελεγκτής της Δημοκρατίας, κατά τη διάρκεια της παρουσίασης της εν λόγω έκθεσής της ενώπιον της επιτροπής ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι στο εκτενές κείμενο των εννιακοσίων είκοσι δύο (922) σελίδων αποτυπώνονται κατά τρόπο αντικειμενικό και αξιόπιστο η οικονομική κατάσταση και διαχείριση όλων των υπουργείων, των οργανισμών του ευρύτερου δημόσιου τομέα, καθώς και της τοπικής αυτοδιοίκησης και υποβάλλονται εισηγήσεις που στοχεύουν να συμβάλουν στην καλύτερη λειτουργία του ευρύτερου δημόσιου τομέα.

19 11 2. Οικονομικός έλεγχος και διαφάνεια Περαιτέρω, η Γενική Ελεγκτής της Δημοκρατίας πρόσθεσε ότι, στα πλαίσια λειτουργίας μίας δημοκρατίας, ο οικονομικός έλεγχος και η καταγραφή των δημόσιων δαπανών πρέπει να γίνεται με πλήρη διαφάνεια, με τέτοιο τρόπο, ώστε όλες οι δαπάνες να εκτίθενται δημόσια για πληροφόρηση των πολιτών. Όσοι διαχειρίζονται δημόσιο χρήμα πρέπει να λογοδοτούν με πλήρη διαφάνεια για τον τρόπο διάθεσης των χρημάτων που τους εμπιστεύτηκαν οι πολίτες. Η ανάγκη για δημόσιο έλεγχο δεν πρόκειται να εκλείψει, πολύ δε περισσότερο στις σύγχρονες δημοκρατίες όπου οι πολίτες δικαιούνται και πρέπει πάντοτε να δικαιούνται να ενημερώνονται για τον τρόπο διαχείρισης των χρημάτων τους. Ως εκ τούτου, από πλευράς του Γραφείου του Γενικού Ελεγκτή της Δημοκρατίας η Γενική Ελεγκτής της Δημοκρατίας διαβεβαίωσε για μία ακόμη φορά την αποφασιστικότητά της για το ρόλο που της έχει αναθέσει η πολιτεία, με στόχο την προστασία των συμφερόντων των πολιτών, καθώς επίσης και την προσήλωσή της για αμερόληπτη και απροσωπόληπτη άσκηση των καθηκόντων και ευθυνών της. Συναφώς αναφέρεται, μέσα στα πλαίσια αυτά, ότι η Γενική Ελεγκτής της Δημοκρατίας εξήρε την πρωτοβουλία της επιτροπής να υποβάλει για πρώτη φορά πέρσι στην ολομέλεια του σώματος έκθεση αναφορικά με τα ευρήματα του ελέγχου της υπηρεσίας της για το 2007 και ταυτόχρονα να παραπέμψει για συζήτηση στην ολομέλεια του σώματος αυτούσια την έκθεση του Γενικού Ελεγκτή της Δημοκρατίας. Παρ όλον ότι στο Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν προβλέπεται διαδικασία συζήτησης της έκθεσης του Γενικού Ελεγκτή της Δημοκρατίας στην ολομέλεια της Βουλής των Αντιπροσώπων, η πρωτοβουλία αυτή, πρόσθεσε, αποτελεί μία περαιτέρω

20 12 προσπάθεια του κοινοβουλίου να ενισχύσει και να στηρίξει το ρόλο και το έργο του Γενικού Ελεγκτή της Δημοκρατίας και μέσω της συζήτησης αυτής στο ανώτατο επίπεδο της ολομέλειας να αναδείξει θέματα που εγείρονται στην εν λόγω έκθεση, με στόχο την υποβοήθηση της αντιμετώπισης και επίλυσης των αδυναμιών που εντοπίζονται στην οικονομική διαχείριση του δημόσιου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα. 3. Επιμέρους θέματα Η φετινή παρουσίαση της έκθεσης της Γενικής Ελεγκτού της Δημοκρατίας έγινε υπό το βάρος μίας πρωτοφανούς παρατεταμένης παγκόσμιας χρηματοοικονομικής κρίσης που εξελίχθηκε σε οικονομική κρίση και ύφεση. Η αποτελεσματική και αποδοτική διαχείριση των δημόσιων χρημάτων και η είσπραξη των εσόδων του κράτους αποκτούν σήμερα ακόμα μεγαλύτερη οικονομική σημασία, πολλά δε από τα θέματα αυτά που θίγονται στην εν λόγω έκθεση αφορούν τις πιο πάνω πτυχές. Στις σελίδες της φετινής, αλλά και των προηγούμενων εκθέσεων, αναφέρονται τα οικονομικά θέματα που συζητούνται το τελευταίο διάστημα και τα οποία η υπηρεσία του Γενικού Ελεγκτή της Δημοκρατίας ήγειρε κατά καιρούς. Ενδεικτικά, αναφέρεται το φαινόμενο της φοροδιαφυγής, με το οποίο η Ελεγκτική Υπηρεσία ασχολείται για σειρά ετών, διαπιστώνοντας από τους ελέγχους της ότι ομάδες πολιτών των οποίων ο τρόπος διαβίωσης ή/και τα περιουσιακά τους στοιχεία υποδηλώνουν υψηλά εισοδήματα, όπως για παράδειγμα ιδιοκτήτες σκαφών αναψυχής, αγοραστές ακίνητης περιουσίας σημαντικής αξίας, που είναι μερικές φορές άγνωστοι στο Τμήμα Εσωτερικών Προσόδων ή δηλώνουν πολύ χαμηλά εισοδήματα, παραβιάζουν την υποχρέωσή τους να συνεισφέρουν στα δημόσια βάρη ανάλογα με τις δυνατότητές τους και αυτό

21 13 το πράττουν σε βάρος όσων ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους προς την κοινωνία. Στην εν λόγω έκθεση της Γενικής Ελεγκτού της Δημοκρατίας γίνεται επίσης αναφορά στα καθυστερημένα φορολογικά και άλλα έσοδα του κράτους, που ανέρχονται στο σημαντικό ποσό του ενός και πλέον δισεκατομμυρίου ευρώ, εκ των οποίων τουλάχιστον πέραν του 60% είναι εισπράξιμο. Από το ποσό αυτό τα 580 εκατομ. αφορούν τα καθυστερημένα έσοδα του Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων εκ των οποίων τα 380 εκατομ. περίπου είναι εισπράξιμα. Ως προς το φόρο κεφαλαιουχικών κερδών υποδείχθηκε ότι, αν για σκοπούς υπολογισμού του φόρου αυτού χρησιμοποιούνταν οι εκτιμήσεις του Τμήματος Κτηματολογίου, οι οποίες λαμβάνονται ως βάση για σκοπούς υπολογισμού των μεταβιβαστικών τελών, αντί το δηλωθέν τίμημα όπως δηλώνεται από τον πωλητή, τότε, σύμφωνα με εκτιμήσεις του ίδιου του Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων, η εν λόγω φορολογία θα απέφερε επιπλέον έσοδα της τάξης των 25 εκατομ. το χρόνο. Διατυπώνεται επίσης η άποψη ότι υπήρξαν περιπτώσεις όπου η καλύτερη διαχείριση θα είχε ως αποτέλεσμα τον περιορισμό των κρατικών δαπανών. Τέτοιες αδυναμίες του παρελθόντος αφορούσαν στη διαχείριση των υδάτινων πόρων, που οδήγησαν στη λήψη έκτακτων και πολύ δαπανηρών μέτρων, ή στην καλύτερη διαχείριση και έλεγχο των υπερωριών των τμημάτων και υπηρεσιών. Ειδικότερα, για το φόρο ακίνητης ιδιοκτησίας, το Γραφείο του Γενικού Ελεγκτή της Δημοκρατίας θεωρεί ότι ο χειρισμός του εν λόγω θέματος βασίζεται στις ακόλουθες τρεις πτυχές:

22 14 α. Η μία αφορά το γενικότερο θέμα της διενέργειας νέας γενικής εκτίμησης με σκοπό την εξασφάλιση σύγχρονης και ομοιόμορφης εκτίμησης της αξίας της ακίνητης ιδιοκτησίας και συνεπακόλουθα τη φορολόγησή της με βάση τις νέες αξίες, διαδικασία που είναι χρονοβόρα και επίπονη. Σημειώνεται ότι η τελευταία γενική εκτίμηση σε τιμές 1 ης Ιανουαρίου 1980 ολοκληρώθηκε το β. Η δεύτερη πτυχή αφορά την ανάγκη ύπαρξης σταθερής διαδικασίας επανεκτίμησης των ακινήτων σε περίπτωση ανέγερσης νέων κτιρίων, αλλαγής πολεοδομικών ζωνών κ.λπ., με σκοπό τη φορολόγηση τόσο από το κράτος όσο και από τις τοπικές αρχές της ακίνητης ιδιοκτησίας με βάση την αναθεωρημένη κατάσταση και αξία της ακίνητης ιδιοκτησίας. Αυτό είναι ορθό και δίκαιο, αφού η μη επανεκτίμηση των ακινήτων όχι μόνο επηρεάζει δυσμενώς τα έσοδα του κράτους και των τοπικών αρχών, αλλά δημιουργεί και άνιση μεταχείριση των πολιτών. γ. Η τρίτη πτυχή αφορά το επιμέρους θέμα που αντιμετωπίζουν οι τοπικές αρχές και κυρίως οι δήμοι, ώστε για σκοπούς επιβολής τελών ακίνητης ιδιοκτησίας να μπορούν να λαμβάνονται υπόψη οι προσωρινές αξίες ή οι επανεκτιμήσεις σε τιμές 1 ης Ιανουαρίου 1980 με βάση τις αλλαγές που επήλθαν στην ακίνητη ιδιοκτησία, όπως συμβαίνει με τα συμβούλια αποχετεύσεων. Όπως είναι σήμερα η νομοθεσία δεν επιτρέπει στους δήμους να επιβάλουν φορολογία στη βάση τέτοιων επανεκτιμήσεων. Περαιτέρω, η έκθεση της Γενικής Ελεγκτού της Δημοκρατίας πραγματεύεται πάμπολλα θέματα τα οποία αναφέρονται στη συνέχεια. 4. Επενδυτική πολιτική του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΤΚΑ)

23 15 Τα πλεονάσματα του ταμείου, τα οποία την 31 η Δεκεμβρίου 2008 ανέρχονταν σε 6,2 δις, είναι επενδυμένα σε γραμμάτια του δημοσίου, τα οποία φέρουν το χαμηλότερο επιτόκιο από τα υπόλοιπα κρατικά χρεόγραφα μεγαλύτερης διάρκειας, στα οποία θα μπορούσε να επενδυθούν τα πλεονάσματα, με αποτέλεσμα το κράτος να δανείζεται τα χρήματα με ευνοϊκούς όρους, πολιτική που δε διασφαλίζει τα συμφέροντα του ταμείου. Η πρόσφατη απόφαση της κυβέρνησης για δημιουργία πραγματικού αποθεματικού ύψους 200 εκατομ. για το 2009 (σε σύνολο 1 δις μέσα σε 5 έτη) δεν τηρήθηκε μέχρι σήμερα, αφού τα 200 εκατομ. που καταβλήθηκαν στο ταμείο το 2009 επενδύθηκαν και πάλι σε γραμμάτιο του δημοσίου, με επιτόκιο όμως 3,5%, το οποίο αυξήθηκε στο 3,75% στα μέσα του 2009, που είναι βέβαια υψηλότερο από το επιτόκιο των υπόλοιπων γραμματίων του δημοσίου, εν αναμονή της ετοιμασίας πλαισίου νέας επενδυτικής πολιτικής. 5. Καθυστερημένοι φόροι ακίνητης ιδιοκτησίας και κεφαλαιουχικών κερδών εκκλησιαστικών ιδρυμάτων Σύμφωνα με στοιχεία που τηρούνται από το Γραφείο της Ελεγκτικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας, το συνολικό ποσό των οφειλών φόρου ακίνητης ιδιοκτησίας και κεφαλαιουχικών κερδών των εκκλησιαστικών ιδρυμάτων, συμπεριλαμβανομένων τόκων και επιβαρύνσεων, ανερχόταν την 31 η Δεκεμβρίου 2008 σε Διαβουλεύσεις για επίλυση του θέματος κατά το 2005 κατέληξαν σε προκαταρκτική συμφωνία για την οποία το Γραφείο του Γενικού Ελεγκτή της Δημοκρατίας έλαβε γνώση μόλις τον Ιούλιο του 2008 και ύστερα από εξέτασή της διαπίστωσε ότι οι πρόνοιές της είναι ετεροβαρείς για το κράτος. Συγκεκριμένα, διαγράφονται παλαιές οφειλές ύψους δεκάδων εκατομμυρίων λιρών, εισάγονται πρόνοιες για προνομιακή