Περιεχόμενα ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Χρονική αξία του χρήματος ΚΕΦΆΛΆΙΟ 1. Εργαλεία χρηματοοικονομικών αγορών

Transcript

1 Περιεχόμενα ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Χρονική αξία του χρήματος ΚΕΦΆΛΑΙΟ 1. Εργαλεία χρηματοοικονομικών αγορών Βασικές έννοιες και ορισμοί Προϊόντα επενδυτικών προτάσεων και αγορές χρηματοοικονομικών προϊόντων Προϊόντα επενδυτικών προτάσεων Χαρτοφυλάκια χρηματοοικονομικών προϊόντων Αγορές χρήματος και κεφαλαίου Αγορές ομολόγων Λήψη επενδυτικών προτάσεων και χρονική αξία του χρήματος Λήψη επενδυτικών προτάσεων: Θεωρητική προσέγγιση Βέλτιστη διαχρονική κατανάλωση σε ανταγωνιστική οικονομία καθαρής ανταλλαγής Διαχρονικές επενδυτικές δυνατότητες δύο περιόδων Βέλτιστη διαχρονική κατανάλωση και επένδυση σε ανταγωνιστική οικονομία δύο περιόδων με αγορές χρήματος και κεφαλαίου Χρονική αξία του χρήματος Απλός και σύνθετος τόκος Προεξοφλητικός και προστιθέμενος τόκος Επιτόκια Επιτόκια και πληθωρισμός Ανατοκισμός σε συνεχή χρόνο Πραγματικό επιτόκιο σε συνεχή χρόνο Απλή και σύνθετη προεξόφληση Απλή προεξόφληση Σύνθετη προεξόφληση Προεξόφληση σε συνεχή χρόνο Ράντες Είδη ραντών Παρούσα αξία ράντας Παρούσα αξία ληξιπρόθεσμης ράντας Παρούσα αξία διηνεκούς ράντας Παρούσα αξία διηνεκούς ράντας με αυξανόμενες ταμειακές ροές Παρούσα αξία προκαταβλητέας ράντας Εύρεση όρου ληξιπρόθεσμης και προκαταβλητέας ράντας Μελλοντική αξία ράντας Μελλοντική αξία ληξιπρόθεσμης ράντας Μελλοντική αξία προκαταβλητέας ράντας... 50

2 8 Χρηματοοικονομική Ανάλυση Επενδύσεων Εύρεση όρου ληξιπρόθεσμης και προκαταβλητέας ράντας Εφαρμογές στις ράντες Εύρεση του ποσού της δόσης δανείου και της παρούσας αξίας διηνεκούς ράντας Εύρεση του ποσού της δόσης συνταξιοδοτικού προγράμματος Αποτίμηση ομολόγων Αποτίμηση της απόδοσης στη λήξη των ομολόγων με ή χωρίς κουπόνια Αποτίμηση τρέχουσας απόδοσης ομολόγων Αποτίμηση ομολόγων σε ημερομηνίες διαφορετικές από εκείνες της πληρωμής κουπονιών Αναμενόμενη τιμή ομολόγων Διάρκεια ομολόγων Διάρκεια ομολόγων με κουπόνι Διάρκεια ομολόγων με μηδενικό κουπόνι Διάρκεια ομολόγων χωρίς λήξη Βιβλιογραφία Θέματα περαιτέρω συζήτησης Βιβλιογραφία θεμάτων περαιτέρω συζήτησης ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Στατιστική και οικονομετρική ανάλυση ΚΕΦΆΛΑΙΟ 2. Παράμετροι μονομεταβλητών πληθυσμών Βασικές αρχές Στατιστική μονάδα Στατιστικός πληθυσμός Μεταβλητές Κατηγορικά δεδομένα μετρήσεις Κατηγορικά δεδομένα Μετρήσεις Πίνακες Πίνακες απλής εισόδου Πίνακες διπλής εισόδου Πίνακας διπλής εισόδου ποσοτικών μεταβλητών Πίνακας διπλής εισόδου ποιοτικών μεταβλητών Εμπειρικές κατανομές συχνοτήτων μονομεταβλητών πληθυσμών Πίνακας απλής εισόδου ασυνεχούς μεταβλητής Εμπειρική κατανομή συχνοτήτων στην περίπτωση όπου η μεταβλητή είναι συνεχής Κατασκευή ιστογράμματος συχνοτήτων Μορφές ιστογραμμάτων Αθροιστικές κατανομές συχνοτήτων Διάγραμμα αθροιστικών συχνοτήτων συνεχών κατανομών Διάγραμμα αθροιστικών συχνοτήτων ασυνεχών κατανομών Καμπύλη συγκέντρωσης... 77

3 Περιεχόμενα Παράμετροι κεντρικής τάσης ή μέσες τιμές Μέσος αριθμητικός Μέσος γεωμετρικός Μέσος αρμονικός Παράμετροι κεντρικής θέσης Διάμεσος Τεταρτημόρια Δεκατημόρια Εκατοστημόρια Επικρατούσα τιμή ή τύπος Χρήση της κατάλληλης παραμέτρου κεντρικής τάσης και θέσης Διασπορά Παράμετροι απόλυτης διασποράς Μέση απόκλιση Διακύμανση Διορθωμένη διακύμανση κατά Sheppard Τυπική απόκλιση Μέση διαφορά Gini Συντελεστής Gini Εύρος μεταβολής Το ημιενδοτεταρτημοριακό εύρος Τυποποιημένες μεταβλητές Σχέσεις μεταξύ των παραμέτρων απόλυτης διασποράς Παράμετροι σχετικής διασποράς Συντελεστής μεταβλητότητας Ασυμμετρία Συντελεστές ασυμμετρίας Συντελεστής ασυμμετρίας κατά Pearson Συντελεστής ασυμμετρίας κατά Pearson βάσει της τρίτης και της δεύτερης κεντρικής ροπής Συντελεστής ασυμμετρίας κατά Fisher βάσει της τρίτης κεντρικής ροπής και της τυπικής απόκλισης Συντελεστής ασυμμετρίας κατά Bowley Τεταρτημοριακός συντελεστής ασυμμετρίας και συντελεστής ασυμμετρίας Κύρτωση Παράμετρος (βαθμός) κύρτωσης κατά Pearson βάσει της τέταρτης κεντρικής ροπής Παράμετρος (βαθμός) κύρτωσης κατά Fisher βάσει της τέταρτης κεντρικής ροπής Εκατοστιαίος βαθμός κύρτωσης Βιβλιογραφία ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. Παλινδρόμηση δύο μεταβλητών Μεικτή, περιθωριακή και δεσμευμένη κατανομή δύο μεταβλητών Συναρτησιακή εξάρτηση Ανάλυση παλινδρόμησης

4 10 Χρηματοοικονομική Ανάλυση Επενδύσεων Γραμμή παλινδρόμησης Γραμμή παλινδρόμησης πληθυσμού υπό εξέταση Η ευθεία των ελαχίστων τετραγώνων Κανονικές εξισώσεις γραμμικής παλινδρόμησης Βασικές ιδιότητες των εκτιμήσεων της εξαρτημένης μεταβλητής, των καταλοίπων και του εκτιμητή ελαχίστων τετραγώνων Τυπικό σφάλμα της εκτίμησης ελαχίστων τετραγώνων Μέσο τετραγωνικό σφάλμα και συντελεστής προσδιορισμού γραμμικής παλινδρόμησης Παλινδρόμηση 2ου βαθμού (Παραβολή) Κανονικές εξισώσεις, μέσο τετραγωνικό σφάλμα και συντελεστής προσδιορισμού Εκθετική παλινδρόμηση Κανονικές εξισώσεις, μέσο τετραγωνικό σφάλμα και συντελεστής προσδιορισμού Υπερβολική παλινδρόμηση Κανονικές εξισώσεις Συσχέτιση δύο μεταβλητών Συνδιακύμανση δύο μεταβλητών Συντελεστής συσχέτισης του πληθυσμού Υπολογισμός του συντελεστή συσχέτισης Βιβλιογραφία ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. Παλινδρόμηση πολλών μεταβλητών Βασικές υποθέσεις της πολυμεταβλητής παλινδρόμησης Κανονικές εξισώσεις της πολυμεταβλητής παλινδρόμησης Ιδιότητες των εκτιμητών ελαχίστων τετραγώνων πολλαπλής παλινδρόμησης Μέτρα υπολογισμού της διασποράς της εξαρτημένης μεταβλητής και σωστού προσδιορισμού του οικονομετρικού υποδείγματος Ρίζα μέσου τετραγωνικού σφάλματος Συντελεστής προσδιορισμού και προσαρμοσμένος συντελεστής προσδιορισμού και το φαινόμενο της πολυσιγγραμμικότητας Στατιστική Mallows CP Στατιστική F Τα κριτήρια πληροφόρησης Akaike, Schwarz & Sawa Το κριτήριο πληροφόρησης Hannan - Quinn Ramsey Reset Test Τεστ ισότητας δύο ανεξάρτητων μεταβλητών του οικονομετρικού υποδείγματος Βιβλιογραφία ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 Ανάλυση χρονολογικών σειρών Βασικά στοιχεία χρονολογικών σειρών Η έννοια της στάσιμης χρονολογικής σειράς Διαδικασία Διαδικασία

5 Περιεχόμενα Διαδικασία Οι κύριες συνιστώσες μιας χρονολογικής σειράς Τρόποι αντιμετώπισης των συνιστωσών μιας χρονολογικής σειράς Τρόποι αντιμετώπισης της διασποράς και μακροχρόνιας τάσης Τρόποι αντιμετώπισης των περιοδικών μεταβολών Η έννοια της μη στάσιμης χρονολογικής σειράς Συνάρτηση αυτοσυσχέτισης μιας χρονολογικής σειράς Διαγνωστικά τεστ αυτοσυσχέτισης μιας χρονολογικής σειράς Ύπαρξη ή μη μοναδιαίας ρίζας Έλεγχοι μοναδιαίας ρίζας Έλεγχος Dickey-Fuller Έλεγχος Augmented Dickey-Fuller Έλεγχος Phillips-Perron Έλεγχος στασιμότητας Έλεγχος KPSS Αποτελεσματικοί έλεγχοι μοναδιαίας ρίζας Έλεγχος Dickey-Fuller και γενικευμένη μέθοδος ελαχίστων τετραγώνων Έλεγχος Elliot, Rothenberg & Stock Point Optimal Test Έλεγχοι Ng & Perron Εφαρμογή στους ελέγχους μοναδιαίας ρίζας και στασιμότητας Η έννοια της κίβδηλης παλινδρόμησης για μια ακόμη φορά Η έννοια της συνολοκλήρωσης δύο χρονολογικών σειρών Έλεγχοι συνολοκλήρωσης δύο χρονολογικών σειρών Έλεγχοι Dickey-Fuller και Augmented Dickey-Fuller Έλεγχος Durbin-Watson Υπόδειγμα διόρθωσης λαθών Εφαρμογή στο υπόδειγμα διόρθωσης λαθών Διαδικασία και μεθοδολογία Box-Jenkins Υπόδειγμα διανυσματικής αυτοπαλινδρόμησης τάξεως k Έλεγχος αιτιότητας των Wiener-Granger Έλεγχος συνολοκλήρωσης Johansen Εφαρμογή στον έλεγχο συνολοκλήρωσης Johansen Βιβλιογραφία Θέματα περαιτέρω συζήτησης ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ Χρηματοοικονομική αξιολόγηση μεμονωμένων χαρτοφυλακίων και χαρτοφυλακίων επενδυτικών προτάσεων ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6. Αξιολόγηση μεμονωμένων επενδυτικών προτάσεων υπό βεβαιότητα Βασικές αρχές αξιολόγησης επενδυτικών προτάσεων Κύριες επενδυτικές προτάσεις Υπολογισμός μελλοντικών καθαρών ταμειακών ροών και κόστος κεφαλαίου επενδυτικών προτάσεων Υπολογισμός μελλοντικών καθαρών ταμειακών ροών Κόστος κεφαλαίου

6 12 Χρηματοοικονομική Ανάλυση Επενδύσεων Υπολογισμός του κόστους μακροπρόθεσμων δανειακών κεφαλαίων Υπολογισμός του κόστους προνομιούχου μετοχικού κεφαλαίου Υπολογισμός του κόστους κοινού μετοχικού κεφαλαίου Υπολογισμός του κόστους μη διανεμηθέντων κερδών Τρόποι υπολογισμού του ρυθμού αύξησης των μερισμάτων (g) Εφαρμογή στο κόστος κοινού μετοχικού κεφαλαίου Υπολογισμός του μέσου σταθμικού κόστους κεφαλαίου Εργαλεία αξιολόγησης επενδυτικών προτάσεων υπό βεβαιότητα Εργαλεία αξιολόγησης επενδυτικών προτάσεων με προεξοφλημένες μελλοντικές καθαρές ταμειακές ροές Καθαρή παρούσα αξία επενδυτικών προτάσεων ίδιας διάρκειας ζωής και χωρίς περιορισμούς στις κεφαλαιουχικές δαπάνες Εφαρμογή στην καθαρή παρούσα αξία Καθαρή παρούσα αξία επενδυτικών προτάσεων διαφορετικής διάρκειας ζωής Καθαρή παρούσα αξία επενδυτικών προτάσεων με περιορισμούς στις κεφαλαιουχικές δαπάνες Ωφέλιμη διάρκεια μιας επενδυτικής πρότασης Εσωτερικός και τροποποιημένος εσωτερικός συντελεστής απόδοσης μιας επενδυτικής πρότασης Δείκτης κερδοφορίας μιας επενδυτικής πρότασης Δείκτης απόδοσης και καθαρός δείκτης απόδοσης μιας επενδυτικής πρότασης Δείκτες προεξοφλημένων καθαρών ταμειακών ροών μιας επενδυτικής πρότασης Λόγος καθαρής παρούσας αξίας μιας επενδυτικής πρότασης Ο συνολικός βαθμός απόδοσης μιας επενδυτικής πρότασης Ομοιόμορφο ετήσιο ισοδύναμο κόστος μιας επενδυτικής πρότασης Περίοδος επανείσπραξης μιας επενδυτικής πρότασης με προεξοφλημένες μελλοντικές καθαρές ταμειακές ροές Εργαλεία αξιολόγησης επενδυτικών προτάσεων με μη προεξοφλημένες μελλοντικές καθαρές ταμειακές ροές Περίοδος επανείσπραξης μιας επενδυτικής πρότασης Ο λογιστικός συντελεστής απόδοσης μιας επενδυτικής πρότασης Ο συντελεστής απόδοσης κεφαλαίου επένδυσης μιας επενδυτικής πρότασης Δείκτες μη προεξοφλημένων καθαρών ταμειακών ροών μιας επενδυτικής πρότασης Βιβλιογραφία ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7. Αξιολόγηση μεμονωμένων επενδυτικών προτάσεων υπό αβεβαιότητα Εργαλεία αξιολόγησης επενδυτικών προτάσεων υπό αβεβαιότητα Εργαλείο αξιολόγησης του μέσου τυπικής απόκλισης Εργαλείο αξιολόγησης της επικράτησης σε κάθε κατάσταση της φύσης Εργαλείο αξιολόγησης του Sharpe Παράδειγμα στο εργαλείο αξιολόγησης του Sharpe

7 Περιεχόμενα Εργαλείο αξιολόγησης του συντελεστή μεταβλητότητας Εργαλείο αξιολόγησης της μεθόδου του Hillier Εφαρμογή της μεθόδου του Hillier Ανεξάρτητες αποδόσεις Μερικώς συσχετισμένες αποδόσεις Εργαλείο αξιολόγησης της μεθόδου προσαρμογής του συντελεστή προεξόφλησης Εργαλείο αξιολόγησης της μεθόδου ισοδύναμων ΜΚΤΡ Δένδρα αποφάσεων Εφαρμογή στα δένδρα αποφάσεων Ανάλυση ευαισθησίας και σεναρίων Μέθοδος προσομοίωσης Μέθοδος προσομοίωσης Monte Carlo Μέθοδος προσομοίωσης Bootstrap Ανάλυση νεκρού σημείου Ανάλυση νεκρού σημείου σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα Ανάλυση νεκρού σημείου σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα Τρόποι υπολογισμού του νεκρού σημείου ενός προϊόντος Υπολογισμός του νεκρού σημείου σε όγκο, αξία και ποσοστό επί των πωλήσεων Υπολογισμός του νεκρού σημείου με βάση το περιθώριο κέρδους Η έννοια του περιθωρίου ασφάλειας Τρόποι υπολογισμού του νεκρού σημείου πολλών προϊόντων Ανάλυση ευαισθησίας Βιβλιογραφία ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8. Αξιολόγηση κινδύνου και απόδοσης χαρτοφυλακίων επενδυτικών προτάσεων Αναμενόμενη απόδοση και κίνδυνος τριών επενδυτικών προτάσεων Αναμενόμενη απόδοση και κίνδυνος χαρτοφυλακίου Αναμενόμενη απόδοση χαρτοφυλακίου Διακύμανση και τυπική απόκλιση χαρτοφυλακίου Διαφοροποίηση χαρτοφυλακίου δύο επενδυτικών προτάσεων Διαφοροποίηση χαρτοφυλακίου πολλών επενδυτικών προτάσεων Χαρτοφυλάκιο αγοράς Αναμενόμενη απόδοση και κίνδυνος χαρτοφυλακίου που περιέχει επενδυτικές προτάσεις με και χωρίς κίνδυνο Ισορροπία αγοράς Έννοια του χαρτοφυλακίου όταν η αγορά βρίσκεται σε ισορροπία Κίνδυνος χαρτοφυλακίου της αγοράς, χαρακτηριστική γραμμή και συντελεστής b Υπόδειγμα αποτίμησης περιουσιακών στοιχείων Διαγραμματική παρουσίαση της γραμμή αγοράς της επενδυτικής πρότασης Μαθηματικός προσδιορισμός του CAPM Παράδειγμα στο CAPM Εκτίμηση και εφαρμογές του CAPM

8 14 Χρηματοοικονομική Ανάλυση Επενδύσεων Εκτίμηση του CAPM Εφαρμογές του CAPM Έλεγχος του CAPM Πολυμεταβλητό CAPM Υποδείγματα αποτίμησης αρμπιτράζ APT vs CAPM Υπολογισμός του μη συστηματικού κινδύνου Βιβλιογραφία ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9. Διαχείριση ομολόγων Αποτελεσματικότητα των αγορών επενδυτικών προτάσεων Είδη αποτελεσματικότητας των αγορών επενδυτικών προτάσεων Υπολογισμός της δίκαιης τιμής Καμπύλη επιτοκίων Τρόποι διαχείρισης ομολόγων Ευαισθησία επιτοκίων Διάρκεια ομολόγων Προσδιοριστικοί παράγοντες της διάρκειας ομολόγων Σχέση ευαισθησίας επιτοκίων και αξίας (τιμής) ομολόγων Τροποποιημένη διάρκεια ομολόγων Διάρκεια χαρτοφυλακίου ομολόγων Κυρτότητα ομολόγων Παθητική διαχείριση ομολόγων Παθητική στρατηγική του δείκτη ομολόγων (Bond Index Funds) Παθητική στρατηγική της ανοσοποίησης Τρόποι αντιμετώπισης προβλημάτων ανοσοποίησης Αντιστάθμιση των απωλειών στην αξία των ομολόγων από μεταβολές του προεξοφλητικού όρου Ενεργητική διαχείριση ομολόγων Απόδοση χρονικής περιόδου Απόδοση χρονικής περιόδου και ενεργητική διαχείριση ομολόγων Βιβλιογραφία Θέματα περαιτέρω εξέτασης Βιβλιογραφία ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ Κοινωνικοοικονομική αξιολόγηση επενδυτικών σχεδίων ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10 Βασικές αρχές επενδυτικών σχεδίων Βασικές έννοιες ενός επενδυτικού σχεδίου Κύκλος του επενδυτικού σχεδίου και μήτρα λογικού πλαισίου Ανάλυση επενδυτικής αλυσίδας Ανάλυση προ-επενδυτικής φάσης της επενδυτικής αλυσίδας Ανάλυση επενδυτικής φάσης της επενδυτικής αλυσίδας Η μέθοδος της κρίσιμης διαδρομής και η τεχνική αξιολογήσεων και θεωρήσεων ενός επενδυτικού σχεδίου Ανάλυση λειτουργικής φάσης της επενδυτικής αλυσίδας

9 Περιεχόμενα Ανάλυση εναλλακτικών επενδυτικών σχεδίων Η σπουδαιότητα των επιχειρηματικών σχεδίων Επιχειρηματικά σχέδια που δεν απαιτούν τη χρονική αξία του χρήματος Βιβλιογραφία ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 Δημόσια και ιδιωτικά επενδυτικά προγράμματα Πρόγραμμα δημόσιων επενδύσεων Αναπτυξιακός νόμος 3908/ Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα Νομοθετικό πλαίσιο ΣΔΙΤ: νόμος υπ αριθμ. 3389/ Έργα και συμβάσεις ΣΔΙΤ Τύποι ΣΔΙΤ Οφέλη από την εφαρμογή των ΣΔΙΤ Σύγκριση ΣΔΙΤ και συμβάσεων παραχώρησης Εγκεκριμένα έργα ΣΔΙΤ μέσου του νόμου υπ αριθμ. 3389/ Βιβλιογραφία Εντέκατου Κεφαλαίου ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12 Κοινωνικοοικονομική αξιολόγηση επενδυτικών προτάσεων Βασική αρχή κοινωνικοοικονομικής αξιολόγησης Τα κριτήρια Pareto και Kaldor-Hicks Αποτυχίες αγοράς και κρατική παρέμβαση Η βασική αρχή αξιολόγησης και επιπτώσεις ενός αναπτυξιακού έργου με ή χωρίς το έργο Αξιολόγηση ενός αναπτυξιακού έργου Η έννοια του συνολικού κοινωνικού πλεονάσματος Επιδράσεις ενός αναπτυξιακού έργου Τρόποι εκτίμησης των επιδράσεων ενός αναπτυξιακού έργου Οι προσεγγίσεις της UNIDO και της Παγκόσμιας Τράπεζας Συντελεστές μετατροπής και σκιώδεις τιμές Η έννοια της συνολικής οικονομικής αξίας Επιθυμία προς πληρωμή και αποζημίωση και μακροχρόνιο οριακό κόστος Τρόποι εκτίμησης της συνολικής οικονομικής αξίας Η μέθοδος των αποκαλυφθεισών προτιμήσεων σε σχεδόν παρόμοιες ή υποκατάστατες αγορές Η ωφελιμιστική μέθοδος Τιμές κατοικιών Μισθοί θέσεων εργασίας Η μέθοδος του κόστους θνησιμότητας Η μέθοδος του κόστους ταξιδιού Η μέθοδος της αποτρεπτικής/αμυντικής συμπεριφοράς Η μέθοδος των δηλωμένων προτιμήσεων Η μέθοδος της υποθετικής αποτίμησης Η μέθοδος του μοντέλου των επιλογών Dose-Response Functions Benefit-Transfer Η έννοια του κοινωνικού προεξοφλητικού επιτοκίου

10 16 Χρηματοοικονομική Ανάλυση Επενδύσεων Κοινωνικά προεξοφλητικά επιτόκια ενός αναπτυξιακού έργου δύο περιόδων Η προεξοφλητική συνθήκη του Ramsey Τρόποι εκτίμησης της βιωσιμότητας των αναπτυξιακών έργων Βιβλιογραφία Δωδέκατου Κεφαλαίου Παράρτημα πινάκων κατανομών Πίνακας Πινάκων Πίνακας Διαγραμμάτων Γλωσσάρι Ευρετήριο όρων Ευρετήριο ονομάτων