PAWÀ**0* ΦΙΑΟΑΟΠΚΟΝ Π<ΝΟΑΙΚΟΝ ΚΑΤΑ ΤΝΜΗΝΙΑΝ <ΚΜΑΟΜ<ΚΟΝ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "PAWÀ**0* ΦΙΑΟΑΟΠΚΟΝ Π<ΝΟΑΙΚΟΝ ΚΑΤΑ ΤΝΜΗΝΙΑΝ <ΚΜΑΟΜ<ΚΟΝ"

Transcript

1 ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟ? ΣΥΛΛΟΓΟ? ΡΑΙ>ΚΑ*$0$ PAWÀ**0* ΦΙΑΟΑΟΠΚΟΝ Π<ΝΟΑΙΚΟΝ ΚΑΤΑ ΤΝΜΗΝΙΑΝ <ΚΜΑΟΜ<ΚΟΝ ΤΟΜΟ ΚΑ'. Af>. 1 (ΙΑΝΟΥΑΡΙΟ* - ΜΑΜΊΟ* Ì979) ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ι. ΘΕΟΔΩΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ... Ό Αριστοτέλης μέσα στην Ιστορία (Μελέτη) Χ. ΤΟΥΛ... Περί τής νοθογενείας τοΰ Λέοντος τοΰ Σοφοΰ (Μελέτη) Κ. ΝΙΚΑ..'...,. 'Ανέκδοτες επιστολές τοΰ Κ. και Δ. ΠαπαρρηΥόπουλου προς τον Κ. Τριανταφόλλην (Μελέτη) Κ. ΠΟΥΡΝΑΡΟΠΟΥΛΟΥ... Έλληνες ΐατροί καί σοφοί λόγιοι από το Βοζάντιον ε^ς την Άναγέννησιν (Μελέτη) ΣΤ. ΦΑΣΟΥΛΑΚΗ.."Αγνωστες αγγελίες εκδόσεως βιβλίων τυπωμένες στη Γαλλία, την 'Ιταλία καί την Ελλάδα. (Προσθήκες στην «Ελληνική Βιβλιογραφία ») (Μελέτη) Α. ΚΑΡΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ. Το σχήμα τοΰ 'Αδυνάτου στην αρχαία καί νέα ελληνική Λογοτεχνία (Μελέτη) Ι.ΚΟΡΙΝΘΙΟΥ.... TÒ πτητικό στοιχείο στην Αίνειάδα τοϋ Βιργιλίου (Μελέτη) Γ. ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ., 'Οχτώ ανέκδοτα γράμματα τοΰ Σ. Νούκα (Μελέτη) Ι. ΖΕΓΚΙΝΗ. Μήτρος Πέτρ9βας, ό νικητής τοΰ Βαλτετσίου (Μελέτη) Π, ΝΙΡΒΑΝΑ. : Λέωχ Τολ,στόη (Μελέτη) Β. Π....Τά μαθήματα Φιλοσοφίας τής Τέχνης τοΰ Ι. Θεοδωρακοπούλου (Βιβλιοκρισία) Β. ΒΑΛΑΩΡΑ 'Αγροτική Ελλάς (Μελέτη) Γ. ΞΕΝΟΠΟΥΛΟΥ,... Το δργον του; Παπαδιαμάντη (Μελέτη) ΧΡΟΝΙΚΑ Γ, Θ. Ζ. Τής Συντάξεως (Χρονικόν) ir Ή εκδήλωση σΐή μνήμη τοΰ Δ. Σολωμοΰ (Χρονικόν) ΕΥΘ. ΣΟΥΛΟΓΙΑΝΝΗ Το Α' Τοπικό Συνέδριο Ήλειακών Σπουδών (Χρονικόν) Π. ΓΛΕΖΟΥ Τά βραβεία Τσακάλου τοΰ Φ.Σ. «Παρνασσός» (Χρονικόν) Δ. ΒΡΑΝΟΠΟΥΛΟΥ. '. Απολογισμός τών Νυκτερινών Σχολών δια τό σχολικόν έτος (Χρονικόν) * 'Από τήν κίνησιν tòo Συλλόγου «Παρνασσός» (Δελτίον αριθμ. 39, 'Ιανουάριος Μάρτιος 1979 (Χρονικόν)

2 Π A. Κ Ai io y ΙΑ^Α^ΠΚΟΚ Ρ<Ν«ΑΙΚΦΗ ΚΑΤΑ ΤΝΜΗΗΙΑΗ «ΚΑΙΑ«Μ<Κ«Κ 151 ο κ τ ή τ η ς : ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ «ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ» Γραφεία.: Πλατεία Άγ. Γεωργίου Καρύτση 8 'Αθήναι (Τ.Τ. 124) ^Επιτροπή Συντάξεως:: Ι. ΘΕΟΔΩΡΑΚΟΠΟΥΛΟ?: Πρόεδρος ΦιλολογικοΟ Συλλόγου Παρνασσός ΓΕΩΡΓΙΟΣ Θ. ΖΩΡΑΣ : Πρόεδρος ΦιλολογικοΟ τμήματος ΠαρνασσοΟ ΣΑΒΒΑΣ ΛΟΪΖΙΔΗΣ : Γεν. Γραμματεύς ΦιλολογικοΟ Συλλόγου Παρνασσός ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΙΛΙΑΝΟΣ : Σύμβουλος ΦιλολογικοΟ Συλλόγου Παρνασσός Έκδότης-Διευθυντής Συντάξεως: ΓΕΩΡΓΙΟΣ Θ. ΖΩΡΑΣ οδός Πολυτεχνείου 5α, "Αθήναι (Τ.Τ. 103) Προϊστάμενος τυπογραφείου: ΙΟΡΔΑΝΗΣ Δ. ΜΥΡΠΔΗΣ οδός Σεϊζάνη 5, 'Αθήναι Τιμή τεύχους Δρχ. 100 (Α. Ν. 1092/1938, fipépov 6, 1) ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ (συμπεριλαμβανομένων καΐ τών ταχυδρομικών) : 'ΕσωτερικοΟ Δρχ. 400 'ΕξωτερικοΟ Δολλ, 20 Δια Συλλόγους, Σχολεία Δρχ. 400 Δια Τράπεζας,'Επιχειρήσεις,'Οργανισμούς, Ανωνύμους Εταιρείας, Δήμους,καΐ Κοινότητας Δρχ. 600 'Εμβάσματα αποστέλλονται έπ* ονόματι τοο ΦιλολογικοΟ Συλλόγου «Παρνασσός». Χειρόγραφα δημοσιευόμενα ή μή δεν επιστρέφονται.

3 Ρ A H A * * $ *

4 ΙΛΦΛ^ΠΚΦΗ Ρ<Ν*ΑΙΚ*Κ ΚΑΤΑ ΤΝΜΗΗΙΑΗ <ΚΑΙΑ$Μ<Η*Η Ιδιοκτήτης: ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ «ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ» Γραφεία : Πλατεία Άγ. Γεωργίου Καρύτση 8 'Αθήναι (Τ.Τ. 124) Επιτροπή Συντάξεως: ι Ι. ΘΕΟΔΩΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ : Πρόεδρος Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσός j ΓΕΩΡΓΙΟΣ Θ. ΖΩΡΑΣ : Πρόεδρος Φιλολογικοϋ τμήματος Παρνασσού ; ΣΑΒΒΑΣ ΛΟΪΖΙΔΗΣ : Γεν. Γραμματεύς Φιλολογικοϋ Συλλόγου Παρνασσός! ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΙΛΙΑΝΟΣ : Σύμβουλος Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσός Έκδότης Διευθυντής Συντάξεως: ΓΕΩΡΓΙΟΣ θ. ΖΩΡΑΣ οδός Πολυτεχνείου 5α, Αθήναι (Τ.Τ. 103) Προϊστάμενος τυπογραφείου: ΙΟΡΔΑΝΗΣ Δ. ΜΥΡΤΙΔΗΣ οδός Σεϊζάνη 5, 'Αθήναι j Τιμή τεύχους Δρχ. 100 (Α. Ν. 1092/1938, άρθρον 6, 1) ; ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ (συμπεριλαμβανομένων και τών ταχυδρομικών) : 'Εσωτερικού Δρχ. 400 'Εξωτερικού Δολλ. 20 Δια Συλλόγους, Σχολεία Δρχ. 400 Δια Τράπεζας, 'Επιχειρήσεις, 'Οργανισμούς, 'Ανωνύμους Εταιρείας, Δήμους καί Κοινότητας Δρχ. 600 'Εμβάσματα αποστέλλονται έπ' ονόματι τοϋ Φιλολογικού Συλλόγου «Παρνασσός». Χειρόγραφα δημοσιευόμενα ή μή δέν επιστρέφονται.

5 ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟ* ΣΥΛΛΟΓΟ* ΡΑΙ>ΝΑ**0* ΠΑΙ>ΝΑ**0* ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΓΚΜΟΑΙΚΟΝ ΚΑΤΑ ΤΙ>ΙΜΗΝΙΑΝ <ΚΑΙΑΟΜ<ΝΟΝ Ρ<Μ^Α$* Α<ΥΤ<*Α TOMOS ΚΑ' «Κ Α^ΗΚΑΙ* ΤΥΡ^Γ^Α + <Ι^Κ ΙΦΙ^ΑΑΚ^Υ 1*7* ΜΥ^ΤΙΑΗ

6 ΕΦΟΡΕΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ «ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ» (δια την τριετίαν ) Πρόεδρος ΙΩΑΝΝΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Αντιπρόεδρος ΓΕΩΡΓΙΟΣ Θ. ΖΩΡΑΣ» ΚΩΝΣΤΑΝΉΝΟΣ ΜΑΤΑΛΑΣ» ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΦΩΤΙΑΣ Γενικός Γραμματεύς ΣΑΒΒΑΣ ΛΟΪΖΙΔΗΣ Ειδικός Γραμματεύς ΣΠΥΡΟΣ ΧΑΡΟΚΟΠΟΣ»» ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΟΥΡΝΑΡΟΠΟΥΛΟΣ Ταμίας ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ Κοσμήτωρ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΛΛΑΣ "Εφορος Σχολών ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΒΡΑΝΟΠΟΥΛΟΣ» Βιβλιοθήκης ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΛΑΠΟΥΤΑΣ» Καταστημάτων ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΠΡΩΤΟΨΑΛΤΗΣ Σύμβουλος ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΙΛΙΑΝΟΣ» ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΠΑΓΟΥΛΑΤΟΣ» ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΤΑΒΟΥΛΑΡΗΣ» ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΟΥΜΠΑΣ ΚΟΣΜΗΤΕΙΑ ΣΧΟΛΩΝ Κοσμήτωρ Γραμματεύς : ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΧΑΤΖΗΕΜΜΑΝΟΥΗΛ Κοσμήτορες: ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΖΕΥΓΩΛΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΡΡΑΣ ΜΙΧΑΗΛ ΚΑΤΣΑΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΥΡΙΜΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΛΙΑΡΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΑΡΚΕΤΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΜΟΣΚΟΒΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ MOΥΤΖΟΥΡΗΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΠΕΡΟΠΑΝΝΑΚΗΣ ΜΙΧΑΗΛ ΠΟΛΙΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΒΟΡΩΝΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΖΟΥ ΓΑΝΑΤΟΣ ΤΙΜΟΛΕΩΝ ΒΟΥΚΥΔΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΓΚΑΛΙΝΑΣ

7 ΡΑΙ>ΝΑ**Φ* ΤΟΜΟΣ ΚΑ' ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ ]979 ΑΝ$Μ. 1 ΙΩΑΝΝΟΥ Ν. ΘΕΟΔΩΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ Καθηγητοΰ Πανεπιστημίου 'Ακαδημαϊκού Προέδρου Φ.Σ. «Παρνασσός» '.'., Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ * Κυρίες και κύριοι, Συμπληρώνονται εφέτος 2300 χρόνια άπό τον θάνατο τοϋ 'Αριστοτέλους, του μεγιστάνος της Φιλοσοφίας. Ό Φιλολογικός Σύλλογος «Παρνασσός» έρχεται απόψε να τιμήση με την πανηγυρική αυτή συνεδρία τή μνήμη τοϋ μεγάλου φιλοσόφου. Δύο λαμπρά γεγονότα πνευματικά έγιναν κατά τό περασμένο θέρος για να τιμήσουν τό Σταγιρίτη. Τό πρώτο είναι τό Συμπόσιο πού ώργάνωσε ή U.N.E.S.C.O. εις τήν εδραν της, όπου και είχα τήν τιμήν να συμμετάσχω ενεργώς, τό δεύτερον εϊναι τό Παγκόσμιον Συνέδριον του 'Αριστοτέλους, πού ώργάνωσε τό 'Υπουργείο τοΰ Πολιτισμού και τών 'Επιστημών στή Θεσσαλονίκη. Καί τα δύο αυτά γεγονότα ήσαν, όπως εϊπα, λαμπρότατα και επιτυχέστατα. Και εις τό Παρίσι έδοξάσθη ό 'Αριστοτέλης καί εις τήν ιδιαιτέρα του πατρίδα, τή Μακεδονία. Οί "Ελληνες έχομε όχι μόνο τό χρέος, αλλά καί τό δικαίωμα να τιμούμε τον'αριστοτέλη. Τό χρέος, επειδή ό 'Αριστοτέλης ήταν Έλλην φιλόσοφος καί επειδή καί εμείς είμεθα "Ελληνες καί ομιλούμε τήν ϊδια γλώσσα, πού ώμιλοϋσε ό 'Αριστοτέλης, επειδή ή ελληνική γλώσσα είναι μία καί αδιαίρετη άπό τήν εποχή τοϋ 'Ομήρου μέχρι σήμερα. Οί αλλοιώσεις της μορφής της γλώσσας δέν μεταβάλλουν τον βασικό της χαρακτήρα. Τό δικαίωμα όμως να έορτάσωμε τον 'Αριστοτέλη, καί να τον τιμήσωμε, τό άντλοΰμε άπό ενα μοναδικό ιστορικό γεγονός, ότι καθ' όλους τους είκοσι καί τρεις αιώνες άπό τον θάνατο τοϋ 'Αριστοτέλους, οί "Ελληνες έσπούδαζαν καί έσχολίαζαν τον 'Αριστοτέλη. Αμέσως μετά τον θάνατον τοΰ φιλοσόφου άρχισεν ό σχολιασμός τών έργων του καί είναι γνωστά τα μεγάλα συγγράμματα της 'Αλεξανδρινής, * 'Ομιλία τοϋ Προέδρου τοϋ Φιλολογικού Συλλόγου «Παρνασσός» τήν 8ην Δεκεμβρίου για τα 2300 χρόνια άπό τό θάνατο τοΰ 'Αριστοτέλη.

8 6 γραμματείας, όπου άνδρες περισπούδαστοι σχολιάζουν και ερμηνεύουν τον 'Αριστοτέλη. Όγκος συγγραμμάτων προέκυψε κατά τήν εποχή αυτή. 'Αναφέρω μόνο δύο λαμπρά ονόματα, το όνομα του 'Αλεξάνδρου Άφροδισιέως και το όνομα του 'Ιωάννου του Φιλόπονου. Μετά τήν εποχή αυτή, κατά τήν βυζαντινή εποχή, ό 'Αριστοτέλης ήταν μόνιμο και σταθερό αντικείμενο μελέτης τών βυζαντινών. 'Αλλά και κατά τήν σκοτεινή περίοδο της Τουρκοκρατίας, οί "Ελληνες, είτε εις τα μοναστήρια, εϊτε εις άλλους τόπους, έμελετοϋσαν τον 'Αριστοτέλη. Έλησμόνησα να αναφέρω τους ευλαβείς μοναχούς, οί όποιοι δίχως καμμιά μισαλλοδοξία επί αιώνες αντέγραφαν τα κείμενα τών δύο μεγάλων Πατέρων της φιλοσοφίας, του Πλάτωνος και του 'Αριστοτέλους. Κατά τήν Τουρκοκρατία, δεν έπαψαν οί "Ελληνες να ασχολούνται μέ τον 'Αριστοτέλη. Κατά τήν περίοδο αυτή όμως ό 'Αριστοτέλης εισήχθη άπό τους Έλληνες λαϊκούς ζωγράφους στους νάρθηκες τών εκκλησιών, μαζί μέ τον Πλάτωνα και αργότερα εισήχθη και εις τον κυρίως ναό. Τό γεγονός τοϋτο βέβαια δηλώνει ποιος ήτο ό θαυμασμός και ή λατρεία προς τον 'Αριστοτέλη και τό διδάσκαλο του τον Πλάτωνα. Γι' αυτό είπα ότι τό δικαίωμα να τιμήσωμε τον 'Αριστοτέλη οί σημερινοί "Ελληνες τό αντλούμε άπό αυτό τό καταπληκτικό γεγονός. Ό 'Αριστοτέλης, όταν είσήλθεν είς τήν Άκαδημίαν ώς έφηβος, ήτο δεκαεννέα ετών. Κατήλθε άπό τα Στάγιρα είς τήν 'Αθήνα και εισήλθε μαζί μέ πολλούς νέους άλλους, οί όποιοι έρχονταν άπό τα διάφορα σημεία της 'Ελλάδος για να εισαχθούν στην 'Ακαδημία. (Έχομε μια περιγραφή άπό τον Μ. Βασίλειον περί του κλίματος της 'Ακαδημίας και γενικά περί της πόλεως τών 'Αθηνών. Είναι βέβαια ή ιστορία αυτή πολύ μεταγενέστερη, αλλά δίδει μια εικόνα της 'Ακαδημίας και της πόλεως τών 'Αθηνών, ώς της πόλεως της πανεπιστημιακής. 'Αξίζει να διάβαση κανείς τα όσα γράφει ό Μέγας Βασίλειος. Όμως ό καιρός έδώ δε μας τό επιτρέπει.) Όταν ό 'Αριστοτέλης είσήλθεν είς τήν Άκαδημίαν, ό Πλάτων ήτο εξήντα ενός ετών, δηλαδή εις τήν άκμήν της ζωής του. Τήν έποχήν έκείνην είχε γράψει και δημοσιεύσει τον «Φαιδρό», τό ποιητικώτατο και κριτικώτατο αυτό έργο και πολύ πιθανόν είχε τελειώσει τή συγγραφή τοΰ «Θεαίτητου», χωρίς ό «Θεαίτητος» να είχε ακόμη έκδοθή. Ό Αριστοτέλης είναι βέβαιον ότι θα έδιάβασε μέ μεγάλη λαχτάρα τον «Φαιδρό», και θα ήταν σέ θέση να εκτίμηση τήν ποιητική μεγαλοφυία του δασκάλου, πολύ περισσότερο όταν θα έδιάβασε, μέ πολλή μεγάλη συλλογή τό δεύτερο και κριτικό μέρος τοΰ «Φαιδρού», τό όποιον ανταποκρίνεται στην κριτική του διάθεση. Τό έργο όμως, τό όποιο θα τον ένεθουσίασε περισσότερο είναι ό «Θεαίτητος», ενα άπό τα κατ' εξοχήν κριτικά έργα τοΰ Πλάτωνος. Όντας ακόμη μέσα στην Ακαδημία ό Αριστοτέλης άρχισε να συγ

9 7 γράφη, και τα συγγράμματα του αυτά ήσαν διάλογοι κατά το πρότυπο των διαλόγων του διδασκάλου. Όμως οι διάλογοι αυτοί απλώς παρενέβαλλαν πρόσωπα να όμιλοϋν δίχως να έχουν τη δραματικότητα και τήν πλαστικότητα των πλατωνικών διαλόγων. "Εχουμε ώρισμένα αποσπάσματα άπό αυτούς τους διάλογους και δυνάμεθα να κρίνωμε το ΰφος το συγγραφικό του 'Αριστοτέλους. Βεβαίως δεν πρέπει να παραλείψωμε να ειπούμε ότι οί τελευταίοι διάλογοι του Πλάτωνος έχουν τον ϊδιο χαρακτήρα. Ό 'Αριστοτέλης ακολούθησε τους τελευταίους αυτούς διάλογους, όπου κατ' ούσίαν ό λόγος εϊναι συνεχής και τυπικώς μόνο διακόπτεται για να άλλάξη τό πρόσωπο πού ομιλεί. Τα πρώτα αυτά συγγράμματα του 'Αριστοτέλους συζητούν μεγάλα θέματα της φιλοσοφίας, όπως αυτό τούτο τό θέμα της φιλοσοφίας. 'Υπάρχει διάλογος «Περί Φιλοσοφίας» και για άλλα μεγάλα φιλοσοφικά θέματα. "Αν ήταν τώρα έπιγραμματικώς να χαράκτηρίσωμε τό μέγεθος της συμβολής του 'Αριστοτέλους εις τήν φιλοσοφίαν, πρέπει να πούμε ότι αυτό, πού ό Πλάτων εις τον διάλογο του «Σοφιστής» έχαρακτήρισε «γιγαντομαχία περί τής ουσίας», ό 'Αριστοτέλης τό έφερε εις πέρας. Είς τον «Σοφιστήν» ό Πλάτων εκθέτει τήν φιλοσοφία και τή συμβολή τών προδρόμων του, κυρίως τών λεγομένων προσωκρατικών και εκεί αξιόλογων ακριβώς το έργον τών προσωκρατικών φιλοσόφων, τών γιγάντων αυτών και μεγάλων δημιουργών, ώνόμασε τήν όλη αυτή προσπάθεια, «γιγαντομαχία περί τής ουσίας». Όμως ή εποχή κατά τήν οποίαν έγράφη ό «Σοφιστής» ήταν ή κατ' εξοχήν κριτική εποχή τοΰ Πλάτωνος ό Πλάτων είς τον «Σοφιστή» άσκεΐ αυτοκριτική και εκεί προσθέτει ότι όλοι αυτοί οί πρόδρομοι, όλοι αυτοί οί μεγάλοι άνδρες μας είπαν ενα μύθο περί τής ουσίας, ωσάν εμείς να είμεθα παιδιά. "Εχει, λοιπόν, αυτή τήν αυτοσυνειδησία ό Πλάτων, ότι ό ϊδιος έχει προχωρήσει πάρα πολύ πέρα άπό τό σημείο όπου είχαν φθάσει οί πρόδρομοι του, τόσον ώστε να χαρακτηρίση τήν όλη προσωκρατική φιλοσοφία ώς ενα μύθο. 'Οπωσδήποτε ή γιγαντομαχία περί τής ουσίας εφαρμόζεται πρώτα στον ϊδιο τον Πλάτωνα και αυτός έκαμε γιγαντομαχία περί τής ουσίας. Αυτήν ακριβώς τή γιγαντομαχία περί τής ουσίας, περί τοϋ τί εστίν, περί τοΰ τί υπάρχει, περί τοϋ τί είναι τό όν, ό 'Αριστοτέλης τήν έφερε για τον αρχαίο κόσμο στο τέλος. Στα λογικά του συγγράμματα έγινε ό θεμελιωτής τής Αογικής. Και πρώτα πρώτα έξεχώρισε ό 'Αριστοτέλης τις τρεις βασικές λειτουργίες τοϋ λογικοΰ τοϋ ανθρώπου. Οί τρεις αυτές βασικές, λογικές λειτουργίες είναι ή έννοια, ή κρίσις και ό συλλογισμός. Αυτά είναι τα τρία λογικά κατορθώματα τοΰ ανθρώπου. Ή έννοια είναι προϋπόθεσις τής κρίσεως.και ή κρίσις είναι προϋπόθεσις τοϋ συλλογισμοΰ. Ή έννοια έχει γενικό νόημα. Όπως

10 8 το νόημα της κρίσεως είναι γενικό, έτσι και τό νόημα του συλλογισμού είναι γενικό, γιατί ό συλλογισμός δεν είναι τίποτε άλλο παρά σχέσεις κρίσεων. Εις τα «Μετά τα Φυσικά», τό μέγα έργο του 'Αριστοτέλους, έλαβε τήν ονομασία του άπό μία τυχαία κατάταξη, πού έκαμε ό 'Ανδρόνικος ό Ρόδιος κατά τήν έκδοση τών συγγραμμάτων του 'Αριστοτέλους. Τό έργο τούτο, τό όποιο άπό τον 'Αριστοτέλη ονομάζεται «Πρώτη Φιλοσοφία» ή «Θεολογία», στην κατάταξη, πού έκαμε ό 'Ανδρόνικος, τό έτοποθέτησε έπειτα άπό τα «Φυσικά» και έγραψε στην επικεφαλίδα της περγαμηνής τα «Μετά τα Φυσικά» και άπό κει, άπό τήν τυχαία και ολωσδιόλου συμπτωματική ονομασία προέκυψε και ό όρος Μεταφυσική. Ό 'Αριστοτέλης, στο έργο αυτό, τό όποιον, όπως είπα, χαρακτηρίζει ώς τήν «Πρώτη Φιλοσοφία» ή «Θεολογία», αναπτύσσει τό σύνολο τών οντολογικών εννοιών. Είναι, δηλαδή έδώ, ό θεμελιωτής της οντολογίας. Συνάμα καταλήγει στην έννοια του Θεού, τήν οποίαν όμως θα εξηγήσω αργότερα. Είς τα 'Ηθικά συγγράμματα του, και ΐδίως εις τα «'Ηθικά Νικομάχεια» ό 'Αριστοτέλης λαξεύει τα αγάλματα όλων τών ηθικών αξιών, όλων τών αρετών του άνθρωπου, τοϋ ελευθέρου άνθρωπου και κατά ενα απίθανο τρόπο λαξεύει τό άγαλμα τής αρετής, πού λέγεται φιλία. Τα κεφάλαια περί φιλίας είναι τα ωραιότερα πού έχουν ποτέ γραφτή άπό άνθρωπο. Εις τά «Πολιτικά» ό 'Αριστοτέλης ακολουθών τον Πλάτωνα προσπάθησε να εύρη και να όρίση ποία είναι ή ουσία της πολιτείας, συνάμα δέ τί είναι αί νόσοι τής πολιτείας, ποιες είναι οί ασθένειες τής πολιτείας. Ό Πλάτων ομιλεί εις τήν «Πολιτείαν» του για τή νοσούσα και φλεγμαίνουσα πολιτεία και επέμενε σ' αυτή τή νοσούσα και φλεγμαίνουσα πολιτεία και αυτή βέβαια είναι ή 'Αθηναίων πολιτεία, στην εποχή, πού έγραφε ό Πλάτων τό έργο αυτό. Και ό 'Αριστοτέλης, λέγω, κατά τό υπόδειγμα τοϋ Πλάτωνος, μας έδωσε κρυστάλλινη έννοια περί τοΰ τί είναι πολιτική, τί είναι πολιτικόν ον και πολιτικόν ζώον. Ό άνθρωπος είναι πολιτικόν όν. Είναι ή πρώτη φορά μέσα στην ιστορία τής άνθρωπότητος, όπου ορίζεται ό άνθρωπος ώς πολιτικόν όν. Είναι ή πρώτη φορά δηλαδή στην 'Ελλάδα, πού υπάρχει ή έννοια τοΰ πολίτου. Σ' όλους τους περασμένους πολιτισμούς δεν υπάρχει ή έννοια τοϋ πολίτου. 'Υπάρχει ή γνώμη, ή οποία έρχεται άπό μακρυά, τον τελευταίο αιώνα τοΰ Βυζαντίου, ότι ό 'Αριστοτέλης διαφέρει τόσον πολύ άπό τον Πλάτωνα, ώστε είναι μια ολωσδιόλου διαφορετική νοοτροπία και ένας ολωσδιόλου διαφορετικός τρόπος τοΰ φιλοσοφικώς σκέπτεσθαι. Αυτή ή γνώμη είναι μία πλάνη, ή οποία επεκράτησε τότε. "Ομως, όποιος γνωρίζει τον 'Αριστοτέλη και τον Πλάτωνα, διαπιστώνει ότι ό 'Αριστοτέλης παρέλαβε όλες

11 9 τις έννοιες του Πλάτωνος. Το σύνολο τών εννοιών, πού διετύπωσε και έπεξειργάσθη ό Πλάτων, παρέλαβε ό 'Αριστοτέλης και το συγχώνευσε μέσα στο σύστημα του. 'Υπάρχει δμως ενα σημείο εις το όποιο διαφέρει ριζικώς ό 'Αριστοτέλης από τον Πλάτωνα και αυτό το σημείο είναι τοϋ πώς ορίζει την ουσία ό Πλάτων. Για τον Πλάτωνα ουσία είναι κάτι το νοητό. Άπό τα μαθηματικά, τα όποια είναι νοητά, μπορούμε να ευκολυνθούμε, και άπό αυτά μπορούμε να καταλάβωμε εύκολώτερα πώς εννοεί ό Πλάτων την ιδέα ώς κάτι το νοητό. Ή ιδέα είναι ύπεραισθητή, ή ιδέα είναι μόνο νοητή και αυτή είναι ή ουσία τών πραγμάτων καί αυτή είναι ή ουσία της γνώσεως. 'Αντίθετα ό 'Αριστοτέλης λέγει ότι ή ουσία είναι τό τόδε τί, το συγκεκριμένο, δεδομένο αντικείμενο. Φέρνω ενα παράδειγμα, τό όποιο καί ό ϊδιος λέγει : ό Σωκράτης ώς παρουσία είναι ή ουσία. Τό ότι ό Σωκράτης είναι φιλόσοφος, τό ότι είναι αθηναίος πολίτης, ότι είναι ξυπόλυτος καί ούτω καθ' εξής, αυτά δέν είναι ουσία, άλλα τα συμβεβηκότα της ουσίας, δηλ. παρεπόμενα της ουσίας, συνυπάρχουν με τήν ουσία, χωρίς νά είναι ουσία. Περί τό τόδε τί λοιπόν, περιστρέφεται όλη ή περί ουσίας θεωρία τοΰ 'Αριστοτέλους. Αυτό είναι τό ση μείον, όπου χωρίζεται άπό τό δάσκαλο του. "Ομως καί έδώ υπάρχει ή συγγένεια, υπάρχει κάτι πού ανήκει στον Πλάτωνα καί δέν μπορούσε κι ό 'Αριστοτέλης νά τό παρίδη. Όταν ό 'Αριστοτέλης αναλύη τον όρον της ουσίας, καί θα δούμε παρακάτω κατά ποίον τρόπον τον αναλύει, τον αναλύει στην ύλη, στή μορφή καί στην ενέργεια. Ή μορφή, ή οποία ακριβώς όπως λέγει καί ό 'Αριστοτέλης, είναι τό τιμιώτερον, ή μορφή είναι ακριβώς τό κατάλοιπο της πλατωνικής ιδέας. Ή πλατωνική ιδέα στον 'Αριστοτέλη ενώνεται με τήν ύλη καί ονομάζεται μορφή, εις δε τό ζωικό κόσμο ονομάζεται άπό τον 'Αριστοτέλη εντελέχεια. Είναι ένας όρος, πού εφτειαξε ό ίδιος ό 'Αριστοτέλης καί ό οποίος επεκράτησε μέχρι σήμερα στή γλώσσα όλων τών φιλοσοφούντων. 'Εντελέχεια είναι αυτό πού έχει τό σκοπό μέσα του. "Ενα φυτό ή ενα ζώο ή ό άνθρωπος ώς σώμα καί ώς ψυχή, έχει τό σκοπό μέσα του. Ή εντελέχεια είναι ακριβώς εκείνη, ή οποία διαμορφώνει τό όλον. Ή ψυχή κατά τον 'Αριστοτέλη είναι μία εντελέχεια. Ή πλέον πολύτιμη εντελέχεια. "Ετσι τό υπόλοιπο αυτό της πλατωνικής ιδέας αποτελεί βασικό στοιχείο της φιλοσοφίας τοΰ 'Αριστοτέλους. 'Υπάρχει καί ενα άλλο σημείο με τό όποιο χωρίζεται ό 'Αριστοτέλης άπό τον Πλάτωνα καί τό σημείο αυτό είναι ή έννοια περί θεού. Κατά τον Πλάτωνα ό θεός είναι δημιουργός εις τον «Τίμαιον», όπου ό Πλάτων ομιλεί μυθικώς περί θεού, γιατί τήν έννοια τοΰ θεού εις τήν «Πολιτείαν» του τήν έχει ήδη ορίσει ώς τήν ίδέαν τοΰ άγαθοΰ, ή όποια δέν είναι προσιτή σχεδόν ούτε στο νοΰ τοΰ ανθρώπου. Τόσο έπέκεινα τοποθετείται ή ιδέα τοΰ θεοΰ. Εις τον «Τίμαιον» όμως, όπου ό λόγος είναι μυθικός ό Πλάτων εισάγει τήν

12 10 έννοια του δημιουργού. Δημιουργός έδώ δεν είναι ο,τι εϊναι στους 'Ιουδαίους, άλλα είναι δ,τι είναι ένας τεχνίτης, ένας μάστορης. Δημιουργοί έλέγοντο οί ξυλουργοί, οι χαλυβουργοί, οι κεραμουργοί, οι σιδηρουργοί. Άπο τη ζωή λοιπόν επήρε ό Πλάτων τον όρον, όπως και όλους σχεδόν τους όρους. Για να αναφέρω άλλον ένα, τον όρο ουσία. Και αυτόν επήρε άπο την καθημερινή ζωή. Ουσία στην καθημερινή ζωή έσήμαινε τήν περιουσία και κυρίως τήν κτηματική περιουσία, ή οποία ήτο σταθερά. Γι" αυτό έδιάλεξε τον όρο ουσία, γιατί κατ' αυτόν ουσία είναι τό πιο σταθερό πράγμα. Και πήρε τον δρο άπο τήν άμεση χρήση της ζωής. Ό θεός λοιπόν του Πλάτωνος είναι ένας πλαστουργός μιας ϋλης πού προϋπάρχει, πού δεν τήν δημιουργεί ό ίδιος. "Ετσι περιγράφει τό δημιουργό του στον «Τίμαιο» ό Πλάτων. Ό θεός τώρα, κατά τον Αριστοτέλη, είναι τό πρώτον κινούν όμως τό ϊδιο είναι ακίνητο. Και χαρακτηρίζεται ώς νόησις νοήσεως. Ό θεός» δηλαδή, θεωρεί λογικώς τον εαυτό του και αναπαύεται εις τον εαυτό του. Είναι ακίνητος ουσία και όμως κινεί τον κόσμον. Πώς τον κινεί; 'Εμμέσως. Καί εισάγει έδώ ένα παράδειγμα πλατωνικό. Λέγει : ό θεός κινεί τον κόσμο, όπως ό ερωμένος κινεί τον εραστή, όπως ό άγαπώμενος κινεί αυτόν πού τον αγαπά. "Ετσι λοιπόν ό θεός κινεί τον κόσμον εμμέσως κι ό κόσμος κι έδώ εϊναι όλος ό πλατωνικός έρως μέ τήν κίνηση αυτή τείνει ολοένα προς τα πάνω. Αυτή είναι ή δεύτερη βασική διαφορά πού υπάρχει μεταξύ τών δύο μεγάλων. Ό 'Αριστοτέλης στην γιγαντομαχία περί της ουσίας έπενόησε τρία συστήματα εννοιών για να όρίση τήν ουσία. Πρώτον τό σύστημα τών κατηγοριών, τών λογικών προσδιορισμών, όπως θα έλέγαμε σήμερα. Οί κατηγορίες είναι κατά τον 'Αριστοτέλη δέκα. Είναι πρώτη ή ουσία. Τά άλλα όλα είναι συμβεβηκότα της ουσίας. Δηλαδή ποια; Τό ποσόν, τό ποιόν, ή σχέσις, ό τόπος, ό χρόνος, ή θέσις, τό έχειν, τό ποιεΐν καί τό πάσχειν. Αυτά είναι συμβεβηκότα της ουσίας, δεν είναι ουσία. 'Απλώς συνυπάρχουν, υπάρχουν επειδή υπάρχει ή ουσία. Τό δεύτερο σύστημα εννοιών πού έπενόησε είναι τό σύστημα τών στοιχείων, τά όποια ανέφερα πρίν. Δηλαδή ή ύλη, ή μορφή καί ή ενέργεια. Τό τρίτο σύστημα πού έπενόησε για να όρίση πάντοτε τήν ουσία είναι τό σύστημα τών τεσσάρων αιτιών. Είναι ή υλική αιτία, είναι ή αιτία ή τυπική, δηλαδή ή μορφή είναι ή κινούσα αιτία καί τέλος είναι τό ού ένεκα, ή τελική αΐτία, ό σκοπός. "Εχομε λοιπόν έδώ ένα σύμπλεγμα εννοιών για να όρισθή τί είναι ουσία άπο τον 'Αριστοτέλη καί πρέπει να ειπούμε ότι αυτό είναι μία συμβολή πράγματι σταθερά μέσα στή φιλοσοφία, γιατί όλες αυτές οί έννοιες είναι σήμερα όχι μόνον στο στόμα τών φιλοσόφων καί τών επιστημόνων, αλλά καί

13 11 στό στόμα των ανθρώπων της καθημερινής ζωής κι αυτό είναι το σημαντικό του 'Αριστοτέλους, ότι ακριβώς έδημιούργησε τα συστήματα αυτά τών εννοιών με τα όποια εργάζεται ως σήμερα ό μορφωμένος κόσμος. Τώρα μπορούμε να ειπούμε και πρέπει να το είποΰμε, διότι έτσι είναι, ό 'Αριστοτέλης αποτελεί το δριον του αρχαίου κλασσικού κόσμου. Ό κλασσικός κόσμος, ή κλασσική εποχή, το κλασσικό πνεύμα τερματίζεται με τον 'Αριστοτέλη. Τί είναι το κλασσικό ; Το κλασσικό είναι εκείνο πού έχει απόλυτη ισορροπία, όπου όλες οι δυνάμεις μέσα του συμμετέχουν συμμετρικούς καί καμμία δεν καταδυναστεύεται άπό τήν άλλη. Το κλασσικό είναι το αρμονικό, είναι αυτό, πού δέν γέρνει ούτε προς τα εξω, ούτε προς τα μέσα, αυτό πού αναπαύεται εις τον εαυτό του. Το μετακλασσικό, για να άποσαφηνίσωμε τα πράγματα τελείως, είναι ακριβώς εκείνο πού έχει χάσει πλέον τήν αυτάρκεια του, πού γέρνει εϊτε προς τα εξω, είτε προς τα μέσα. Τα σχόλια είναι μετακλασσικά. Μετά τον 'Αριστοτέλη αρχίζουν τα σχόλια.'αρχίζουν τα υπομνήματα. Καί εδώ βέβαια είμεθα στον μετακλασσικό κόσμο. Το μετακλασσικό καθώς καί ή μετακλασσική εποχή έχουν βέβαια ώρισμένα γνωρίσματα. Είπα ότι ή εποχή αυτή έχει χάσει τήν αυτάρκεια της. Καί ή εποχή καί τα έργα της αρχίζουν καί χάνουν τήν ισορροπία τους, δέν έχουν πλέον τήν αύτοβεβαιότητα εκείνη του κλασσικού ο,τι κι αν είναι, είτε άνθρωπος, εϊτε πόλεις, εϊτε έργο αντικειμενικό είναι, εϊτε είναι γλυπτό, εϊτε είναι οικοδόμημα. "Ολα αυτά τα μετακλασσικά έχουν ακριβώς αυτό το γνώρισμα* ότι δέν ισορροπούν απόλυτα μέ τον εαυτό τους. Τήν εποχή ακριβώς αυτή μέ τήν παρουσία του Φιλίππου αρχίζει ή διάλυση της αρχαίας πόλεως, ή όποια ήταν τό αριστούργημα, το καλλιτέχνημα της κλασσικής εποχής. Ή διάλυση αυτή του κλασσικού επεκτείνεται μέ τον 'Αλέξανδρο. Δέν υπάρχουν κατ' ούσίαν πολίται, αλλά υπήκοοι στό κράτος του Φιλίππου ή στό κράτος τοϋ 'Αλεξάνδρου. 'Εδώ πρέπει να συνειδητοποιήσουμε τί σημαίνει αυτή ή διάλυση τοΰ κλασσικού. Λαμβάνω παράδειγμα τον Παρθενώνα, ό όποιος ακριβώς παριστάνει τήν 'Αθηναίων Πολιτεία όταν αυτή εύρίσκετο στην απόλυτη αυτάρκεια της καί ακμή της. Οι κίονες τοΰ Παρθενώνα σημαίνουν τους πολίτες, οί όποιοι βαστάζουν τή στέγη της πόλεως, καί τό βάρος, πού δέχεται ό καθένας είναι τό ϊδιο, είναι ίσονομημένο. Ό Παρθενών, λοιπόν, είναι τό σύμβολο τοΰ κλασσικού καί τό σύμβολο της αρχαίας 'Αθήνας. Ή μετακλασσική εποχή εκδηλώνεται σέ όλους τους τομείς τοΰ πνεύματος μέ διαφόρους τρόπους. Στή φιλοσοφία, πού μας ενδιαφέρει περισσότερο, έχομε τή σειρά τών αιρέσεων. Δέν έχομε μεγαλόπνοα φιλοσοφικά συστήματα, αλλά έχομε αιρέσεις. "Ολα τα μετά τον 'Αριστοτέλη φιλοσοφικά συστήματα είναι δυνατόν νά χαρακτηρισθούν ως αιρέσεις.

14 12 Tò προνόμιο των δύο μεγάλων πατέρων της ελληνικής φιλοσοφίας, του Πλάτωνος και του 'Αριστοτέλους είναι ότι τα συστήματα εννοιών πού έξεπόνησαν και διετύπωσαν κατά την ιστορική διαδρομή απετέλεσαν ενα οπλοστάσιο για να διατυπώσουν αργότερα οι δύο θρησκείες το 'Ισλάμ και ή Χριστιανική τήν κοσμοθεωρία τους. Οί δύο αυτοί φιλόσοφοι δεν ήταν δυνατόν να φαντασθούν ποτέ στην παλιά 'Αθήνα ότι τα διδάγματα τους θα είχαν αυτή τή χρήση. Ό Πλάτων είναι εκείνος μέ τις έννοιες της φιλοσοφίας του οποίου εργάστηκε περισσότερο ή εκκλησία, ό πρώτος χριστιανισμός, για νά διατύπωση τό δόγμα του. Είναι τόσο στενή ή μεγάλη έπίδρασις του Πλάτωνος για τή διατύπωση του δόγματος, ώστε οί έννοιες της πλατωνικής φιλοσοφίας φθάνουν μέχρι της θείας ευχαριστίας. Ή έννοια της κοινωνίας εϊναι πλατωνική. Κοινωνεί ό άνθρωπος τών εννοιών, ό νους κοινωνεί τών εννοιών και οΰτω καθ' έξης. Ό 'Αριστοτέλης εξ άλλου επέδρασε στο 'Ισλάμ, όταν τούτο έπετίθετο μέ τήν γνωστή σφοδρότητα και αγριότητα κατά του Βυζαντίου, όταν ό ώργανωμένος πλέον στρατός της ερήμου πολεμούσε μέ τον φανατισμόν τον θρησκευτικό και μέ τήν πεποίθηση ότι όσο περισσοτέρους απίστους φονεύει, τόσον βεβαιότατα θα πάη στον Παράδεισο. Αυτή, λέγω, τή σφοδρότητα και τήν αγριότητα του 'Ισλάμ κατά του Βυζαντίου τή γνωρίζομε. 'Εκείνο όμως πού δέν είναι εις όλους γνωστόν είναι ότι ακριβώς τήν έποχήν εκείνη ό 'Αριστοτέλης εύρίσκετο εις τα νότα τών επιτιθεμένων. Σοφοί Άραβες εις τήν Δαμασκόν έμελετοϋσαν τον 'Αριστοτέλη. Αυτό είναι τό παράδοξο της 'Ιστορίας, ή ενα άπό τα μεγάλα παράδοξα της 'Ιστορίας. 'Από τους Άραβες ήλθε ό Αριστοτέλης εις τήν Ευρώπη δια της 'Ισπανίας, Ό άραψ 'Αριστοτέλης, ό 'Αριστοτέλης μεταφρασμένος στα αραβικά. Τότε έγνώρισαν οί δυτικοί ευρωπαίοι τον 'Αριστοτέλη, μέσω τών 'Αράβων της 'Ισπανίας και αυτόν τον 'Αριστοτέλη έγνώρισε ό φιλόσοφος τής δυτικής εκκλησίας, ό Θωμάς ό Άκινάτης, ό Doctor Angelicus, όπως τον ονομάζει ή καθολική εκκλησία. "Ωστε ή πρώτη επικοινωνία τών Ευρωπαίων μέ τον 'Αριστοτέλη ήταν έμμεση, δια μέσου τών Αράβων. Όμως καί ή πρώτη επικοινωνία τών Ευρωπαίων μέ τους "Ελληνες γενικώς, όπως λέει ό Νίτσε, ήταν δια μέσου τών Ρωμαίων. Ό Νίτσε, μάλιστα, προσθέτει, ότι ή έξέλιξις τής Ευρώπης θα ήταν ολωσδιόλου διαφορετική, αν δέν μεσολαβούσαν οί Ρωμαίοι για νά γνωρίσουν οί Ευρωπαίοι τους "Ελληνες. "Ως τήν εποχή εκείνη του Άκινάτη, ή καθολική εκκλησία είχε καί ακολουθούσε τα διδάγματα του Ίεροΰ Αυγουστίνου. Ό Αυγουστίνος όμως είναι νεοπλατωνικός. Καθ' όλη ν τήν έποχήν άπό τον Αύγουστΐνον μέχρι του Άκινάτου περισσότερον ήταν ό Αυγουστίνος εκείνος, πού εθεωρείτο

15 13 ό πρώτος πατήρ της λατινικής εκκλησίας. Βέβαια άπο τήν εποχή του Θωμά ή εύνοια του Αυγουστίνου υπεχώρησε πολύ εις τήν δυτική καθολική εκκλησία, διότι ό Θωμάς έγινε πλέον ό φιλόσοφος της καθολικής εκκλησίας άλλα ώς ερμηνευτής του 'Αριστοτέλους. Ό 'Αριστοτέλης, λοιπόν, είναι ô φιλόσοφος της καθολικής Εκκλησίας. Βέβαια εδώ θα πρέπη να προστεθή κάτι για να διασκεδασθή μία πλάνη. Ή πλάνη είναι να καθίσταται υπεύθυνος ό 'Αριστοτέλης για όλη τή σχολαστική φιλοσοφία τής Δύσεως. "Ολη αυτή ή φιλοσοφία έστηρίζετο φυσικά στις αραβικές μεταφράσεις, οί όποιες δέν ήταν βέβαια μεταφράσεις αυθεντικές. Σήμερα είμεθα σε θέση να γνωρίζωμε άπο άραβολόγους ότι σέ πολλά σημεία ό 'Αριστοτέλης είχε νοθευτή και σ' αυτόν τον 'Αριστοτέλη έστηρίχθη ή σχολαστική φιλοσοφία. Δέν είναι λοιπόν του 'Αριστοτέλους τό σφάλμα, όσον τών δημιουργών τής σχολαστικής φιλοσοφίας. Αυτή ή σχολαστική φιλοσοφία και ή κοσμολογική εικόνα του Αριστοτέλους ήταν γεωκεντρική και έστηρίζετο και στην 'Αστρονομία του Πτολεμαίου. 'Αντίθετα ή ήλιοκεντρική εικόνα περί κόσμου είναι δημιούργημα τής 'Αναγεννήσεως. Πρέπει νά δηλωθή ότι κατά τήν εποχή αυτή έκακοποιήθη πολύ ό 'Αριστοτέλης αδίκως. 'Οπωσδήποτε ή 'Αναγέννηση έκαμε τήν τεράστια αυτή στροφή. 'Από τήν γεωκεντρική θεωρία του κόσμου προχώρησε στην ήλιοκεντρική. Οί άνθρωποι τής εποχής εκείνης, πού περιγράφουν τα βιώματα τους έχουν τήν πεποίθηση ότι συνετρίβη ό κόσμος, ότι έγινε θρύμματα. Βέβαια ό θρυμματισμός αυτός έγινε σιγά σιγά και ό πρώτος, ό όποιος δίχως νά είναι θετικός επιστήμων συνετέλεσε σ' αυτό είναι ένας λατΐνος επίσκοπος, ό Νίcolaus Cusanus, ό όποιος είναι άπό τό Κούες τοϋ Μόζελ, μία πολίχνη γερμανική, και ό όποιος τρία χρόνια πριν άπό τήν πτώση τής Κωνσταντινουπόλεως έζησε εκεί έπί δύο χρόνια και έσπούδασε στο Πανεπιστήμιο τής Πόλης φιλοσοφία, τον Πλάτωνα και τον 'Αριστοτέλη, άλλα περισσότερο τον Πλάτωνα. Ό Cusanus είχε σταλή άπό τον Πάπα για νά συζήτηση τό θέμα τής ενώσεως τών εκκλησιών. Βεβαίως έφυγε άπρακτος. Κατά τήν αναχώρηση του άπό τήν Πόλη, όπως περιγράφει ό ίδιος, ήταν ενα ηλιοβασίλεμα άπό τα θαυμάσια εκείνα τοϋ Βοσπόρου και εκείνη τήν ώρα συνέλαβε τήν πρώτη και βασική ιδέα του συστήματος του, πού στα λατινικά λέγεται Coencidentia Ορρό sito rum, δηλαδή σύμπτωση τών αντιθέτων. Κι αυτή ή σύμπτωση τών αντιθέτων ήταν για τον Cusanus ό θεός. Ό θεός είναι ή σύμπτωση τών αντιθέτων δηλ. ή αναίρεση όλων τών αντιθέσεων. Ό κόσμος εϊναι άπειρος, λέγει ό Cusanus, χωρίς νά έχη τηλεσκόπιο, όπως τό είπε ό 'Αναξίμανδρος πρώτος. Αυτή ή απειρία τοϋ κόσμου είναι τό προοίμιο του θρυμματισμού τής μεσαιωνικής εικόνας τοϋ κόσμου. Ό Cusanus έγραψε λατινικά και έγραψε διάλογους για νά δείξη ακριβώς ότι είναι πλατωνι

16 14 κός. Διάλογους βεβαίως έγραψε και ό Galilei και έγραψε μόνον διάλογους για να δείξη ότι είναι και αυτός πλατωνικός. Και ό Kepler δηλώνει ότι είναι πλατωνικός. Ή συντριβή του μεσαιωνικού κόσμου πλέον, ή καθολική συντριβή, έγινε άπό τον Galilei και τον Kepler. Αυτοί ώλοκλήρωσαν τή συντριβή της μεσαιωνικής, κοσμολογικής θεωρίας. Μένει να δοϋμε ακόμη κάτι για να συμπληρώσωμε αυτή τή γενική εικόνα, πού θέλαμε να δώσωμε περί 'Αριστοτέλους. Κατά τον τελευταίο αιώνα του Βυζαντίου δημιουργήθηκε ενα χάσμα μεταξύ πλατωνικών και αριστοτελικών. Καθ' όλους τους άλλους αιώνας δεν υπήρχε διάστασις μεταξύ τών οπαδών, ή μάλλον όχι τών οπαδών άλλα τών μελετητών τών αρχαίων φιλοσόφων, τών δύο πατέρων της ελληνικής φιλοσοφίας. Αυτόν τό διχασμό τον μετέφεραν οι Έλληνες βυζαντινοί φυγάδες στή Δύση. Ή διαμάχη αυτή εξακολουθεί να ύπάρχη και σήμερα πλην όμως δεν στηρίζεται στην πραγματικότητα. Έμεΐς τώρα ώς Έλληνες έχομε βεβαίως αποδείξει, με όσα είπα στην αρχή της ομιλίας μου, ότι καθ' όλην τήν ίστορικήν μας ζωή μελετούσαμε τον 'Αριστοτέλη και γι' αυτό δικαιούμεθα να τον έορτάσωμε. Σήμερα όμως τα χρέη μας είναι πολύ μεγαλύτερα, δηλαδή είναι πολύ μεγαλύτερες οΐ απαιτήσεις τής ζωής. Σήμερα τα χρέη μας είτε είναι εις τον πνευματικό τομέα, είτε είναι στον υλικό, είναι σκληρά, πολύ απαιτητικά. Δεν έχουμε λοιπόν παρά όχι μόνον να συνεχίσωμε, άλλα να έντείνωμε αυτή τήν σχέση με τους Πατέρες τής φιλοσοφίας. Και κάτι άλλο ακόμα. Πρέπει συνεχώς να μετράμε τή ζωή μας, να μετράμε τό τί κάνομε έχοντες ώς μέτρα, τα μέτρα του 'Αριστοτέλους και του Πλάτωνος. Να μετράμε τή ζωή μας μ' εκείνα τα κλασσικά μέτρα, και κυρίως τήν πνευματική και τήν πολιτική μας ζωή, πρέπει να τή μετράμε με αυτά τα υψηλά μέτρα. Τα αρχαία ελληνικά γράμματα, τό προσθέτω αυτό, τό οπλοστάσιο αυτό, ακριβώς επειδή ή ζωή είναι τόσον σκληρή και απαιτητική πρέπει να επανέλθουν στά ελληνικά γυμνάσια, άπό όπου έχουν άπομακρυνθή προ ολίγων ετών. Λέω κάτι τό όποιον ίσως θα αίφνιδιάση πολλούς, ότι τα απολυτήρια τών λυκείων με τα τρία χρόνια κλασσικής παιδείας δέν θα γίνωνται δεκτά άπό τα πανεπιστήμια τής Δυτικής Ευρώπης, όπου ή κλασσική παιδεία εϊτε ελληνική, είτε λατινική διαρκεί εξι χρόνια. Δέν πρέπει, λοιπόν, να συμβή αυτό τό πράγμα, ούτε πρέπει να πάμε στην Κοινή 'Αγορά δίχως τα ελληνικά μας.

17 ΧΑΡΗ Ι. ΤΟΥΛ 'Ομότιμου καθηγητού Πανεπιστημίου ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΝΟΘΟΓΕΝΕΙΑΣ ΤΟΥ ΑΕΟΝΤΟΣ ΤΟΥ ΣΟΦΟΥ * Το ρητον pater semper incertus δεν ισχύει πλέον εις το σύνολον του σήμερον, μετά την άνακάλυψιν των διαφόρων ομάδων του αίματος και της κληρονομικής μεταβιβάσεως αυτών. Διότι εκ της εξετάσεως αυτών δυνάμεθα σχεδόν με βεβαιότητα να άποκλείσωμεν την πατρότητα ενός ανδρός μή ευθυνόμενου δια τήν σύλληψιν του είς αυτόν αποδιδόμενου τέκνου. Δυνάμεθα συνεπώς κατά κανόνα να άπαντήσωμεν certe non est pater. "Αλλά βεβαίως κατά τήν έποχήν τής Μακεδόνικης δυναστείας και μέ τα υπάρχοντα τότε κριτήρια, θα ήτο δύσκολον να άποκλεισθή μέ βεβαιότητα ή περίπτωσις τής νοθογενείας. 'Ακόμη δυσκολώτερον γίνεται τούτο δια τους συγχρόνους μελετητάς τής περιόδου αυτής. Διότι προς διαπίστωσιν τής πατρότητος συχνά δεν διαθέτουν ούτε και τό χρονολογικόν κριτήριον, δηλαδή τον διαρρεύσαντα χρόνον από του γάμου ή τής συνευρέσεως τής μητρός μετά του υποτιθεμένου πατρός μέχρι τής ημέρας τοΰ τοκετού. Τούτο δε κυρίως οφείλεται είς τήν συγκεχυμένην χρονολογίαν των χρονογράφων κατ 1 έκείνην τήν έποχήν. Διότι, ώς απεδείχθη, ανάγουν αυθαιρέτως τα ετη από κτίσεως κόσμου εκ τής προηγουμένως έν χρήσει αλεξανδρινής χρονολογίας εϊς τα αντίστοιχα τής νεοεισαχθείσης βυζαντινής. Έκτος δέ τούτου, * Διά νά περιορίσωμεν τον χώρον, τον όποιον καταλαμβάνουν αί παραπομπαί είς τους χρονογράφους τής Μακεδόνικης δυναστείας, τους δηλώνομεν μέ τά αρχικά των ψηφία. Οΰτω τον συνεχιστήν του θεοφάνους δια του (ΣΘ) και παραπέμπομεν είς τήν έκδοσιν της Βόννης (Β). Τό αυτό πράττομεν δια τήν βιογραφίαν του Βασιλείου υπό του Κωνσταντίνου Πορφυρογέννητου (KB) και διά τον Γενέσιον (Γ). Διά τάς παραλλαγάς τοΰ λογοθέτου Συμεώνος προβαίνομεν ώς έξης. Διά τον ψευδό Συμεώνα (ΨΣ) παραπέμπομεν είς τήν εκδοσιν τής Βόννης. Διά τον Λέοντα τον γραμματικόν (ΛΓ) είς τήν έκδοσιν τής Βόννης και δια τήν αλλην παραλλαγήν του είς τήν PG τοΰ Μ igne. Επίσης διά τον συνεχιστήν τοϋ Γεωργίου τοΰ μονάχου (ΓΜ) είς τήν εκδοσιν τής Βόννης και διά τήν παραλλαγήν του είς τήν PG. Διά τον Θεοδόσιον Μελιτηνόν (ΘΜ) είς τήν έκδοσιν Tafel (Τ). Διά τους νεωτέρους Κεδρηνόν (ΚΕ) και Γλυκάν (ΓΛ) είς τήν εκδοσιν τής Βόννης, διά δέ τον Σκυλίτζην (ΣΚ) εις τήν νεωτέραν έκδοσιν Thurn (ΤΗ).

18 16 δεν λαμβάνουν συχνά υπ' όψιν ότι το βυζαντινον έτος άρχεται την 1ην Σεπτεμβρίου, εν αντιθέσει προς το άλεξανδρινόν το άρχόμενον τήν 21ην Μαρτίου. Δια τοϋτο πολλάκις συγχέουν τήν ίνδικτιώνα, ήτις συμπίπτει με το βυζαντινον έτος, εις ήν περίπτωσιν γεγονός τι εϊχε συμβή μεταξύ 1ης Σεπτεμβρίου και 31ης Δεκεμβρίου, με τήν ίνδικτιώνα του προηγουμένου βυζαντινού έτους \ Δια τον Λέοντα τον Σοφόν δεν θα εΐχε πιθανώς μεγάλη ν σημασίαν ή άπόδειξις του αν ήτο εϊτε υιός του ίκανωτάτου μέν, άλλ' αδίστακτου και σκληρού Βασιλείου του Α', είτε τοϋ άσωτου καί άφρόντιδος Μιχαήλ του Γ'. Διότι οΰτως ή άλλως ή καταγωγή του θα παρέμενε βασιλική καί θα ήτο ό φυσικός διάδοχος ενός των δύο προβασιλευσάντων. "Αν καί εϊναι αληθές ότι ή μνήμη τοϋ Μιχαήλ διεσύρθη υπό των οπαδών της Μακεδόνικης δυναστείας καί των υπερμάχων τοϋ καθαιρεθέντος πατριάρχου 'Ιγνατίου, εν τούτοις ή προσπάθεια τοϋ Η. Grégoire να τήν επανόρθωση, μάλλον απέδειξε τήν ικανότητα τών τότε διευθυνόντων τάς τύχας τοϋ Κράτους, δηλαδή τοϋ λογοθέτου Θεοκτίστου καί μετά ταΰτα τοϋ θείου του βασιλέως Βάρδα 2. Τοϋτο δέ, διότι ό Μιχαήλ, κατά τήν έποχήν της δολοφονίας του, ήτο 28 ετών, ώστε επρεπεν άπό μακροΰ να εΐχεν αποκτήσει τήν ωριμότητα να διευθύνη τάς κρατικάς υποθέσεις καί όχι να τυρβάζη περί τάς ιπποδρομίας, τους μίμους καί τα συμπόσια. Συνεπώς, καί αν ακόμη ό Κωνσταντίνος ô Πορφυρογέννητος, κατά τήν έξιστόρησιν της βασιλείας τοϋ Μιχαήλ, εμπνέεται εκ τών βίων τοϋ Πλουτάρχου (τοϋ βίου τοϋ 'Αντωνίου καί τοϋ απολεσθέντος τοϋ Νέρωνος), εν τούτοις τους εχρησιμοποίησε προς περιγραφήν πραγματικών γεγονότων καί όχι πλασμάτων της φαντασίας του 3. Τοϋτο άλλωστε συνάγεται καί εκ της δυσμενοΰς κριτικής δια τήν βασιλείαν τοϋ Μιχαήλ καί εκ μέρους τών επικριτών χρονογράφων της Μακεδόνικης δυναστείας. Ώς γνωστόν, μετά τον θάνατον τοϋ θεοφάνους τοϋ όμολογητοϋ, έσημειώθη μακροχρόνιον κενόν εις τήν βυζαντινήν χρονογραφίαν, διότι οί συνεχισταί του ήκμασαν επί της βασιλείας τοϋ Κωνσταντίνου τοϋ Ζ' μέχρι τών άρχων της τοϋ Βασιλείου τοϋ Βουλγαροκτόνου. Οί εν λόγφ χρονογράφοι δύνανται να διαιρεθούν εις δύο ομάδας, αν καί τα όρια μεταξύ των δέν εϊναι πάντοτε σαφή, ώς εκ της συνήθειας να αντιγραφή ό εις τον άλλον. Εις τήν πρώτην ομάδα ανήκουν οί ευνοϊκοί προς τήν Μακεδονικήν δυνα 1. V. Grumel, Chronologie Η. Grégoire, Inscr. histor. byzantines, Byzant. 4, 1927, 437. Michel III et Basile Macedon., ^Byzant. 5, , 327. Etudes sur le neuvième siècle, Byzant. 8, 1935, R. Jenkins, Constantin's portrait of Michael III, Bull. Acad. Royale Belgique 34, 1948, 5.

19 17 στείαν χρονογράφοι. Είς αυτήν υπάγονται ό Γενέσιος, ό βασιλεύς Κωνσταντίνος εις τον Βίον του Βασιλείου και ό υπό την έπίβλεψίν του συνεχίσας την χρονογραφίαν τοϋ θεοφάνους. Οί ανωτέρω συχνά παραλείπουν ή συγκαλύπτουν τα δυσμενή δια τήν δυναστείαν γεγονότα και δια τοϋτο δεν δύνανται να χαρακτηρισθούν ώς αμερόληπτοι. Είς τήν δευτέραν ομάδα ανήκουν οί αντίθετοι προς τήν δυναστείαν χρονογράφοι, οί όποιοι εξαρτώνται εκ της απολεσθείσης χρονογραφίας του λογοθέτου Συμεώνος, θαυμαστού τοϋ Ρωμανού τοϋ Λεκαπηνοΰ και κατόπιν του Νικηφόρου Φωκά ι. Είς αυτήν ανήκουν οί φερόμενοι υπό τάς έξης ονομασίας χρονογράφοι : α) ό συνεχιστής τοΰ Γεωργίου τοΰ μοναχού β) ό ψευδό Συμεών γ) ό Λέων ό γραμματικός καί δ) ό Θεοδόσιος ό Μελιτηνός, αντιγραφείς και διασκευσταί μάλλον ή χρονογράφοι. Διάκεινται επίσης έχθρικώς προς τήν δυναστείαν καί τίνες τών συγγραψάντων βίους αγίων, ώς ό Νικήτας είς τον Βίον τοϋ 'Ιγνατίου. Πάντως ή κατηγορία περί της νοθογενείας τοΰ Λέοντος τοΰ Σοφοΰ άπαντα μόνον είς τους άντιδυναστικούς χρονογράφους. Έκ τών χρονογράφων της πρώτης ομάδος, ό Γενέσιος αφιερώνει τήν χρονογραφίαν του είς τον Κωνσταντϊνον τον Ζ'. Ό Γενέσιος ήτο υιός τοΰ λογοθέτου Κωνσταντίνου επί της βασιλείας τοΰ Μιχαήλ τοΰ Γ' 2. Συνεπώς γνωρίζει καλώς εϊτε εξ ιδίας αντιλήψεως ή έξ οικογενειακών παραδόσεων τα διατρέξαντα κατά τήν περίοδον τήν οποίαν πραγματεύεται ή χρονογραφία του. Ό συνεχιστής τοΰ Θεοφάνους χρησιμοποιεί είς τήν άφήγησιν της βασιλείας τοΰ Μιχαήλ τον Γενέσιον, προσθέτει όμως καί πληροφορίας έξ άλλων πηγών 3. Ό βασιλεύς Κωνσταντίνος είς τον Βίον τοΰ Βασιλείου ακολουθεί έν γένει πιστώς τον Έπιτάφιον λόγον, τον όποιον συνέταξεν ό πατήρ του Λέων ό Σοφός είς μνήμην αύτοΰ. Ό 'Επιτάφιος έχει μάλλον τήν μορφήν εγκωμίου καί έγράφη πιθανώς τό Τό θέμα της νοθογενείας τοΰ Λέοντος καί τών δύο αδελφών του Κωνσταντίνου καί Στεφάνου έχει ώς ακολούθως. Ό Θεόφιλος, ό σπουδαιότερος βασιλεύς της Φρυγικής ή της έξ 'Αμορίου δυναστείας, έκ τοΰ γάμου του μετά της Παφλαγόνος Θεοδώρας, απέκτησε κατ' αρχάς πέντε θυγατέρας, 1. J. Β. Bury, History of the East Roman Empire, 1912, 455. R. Jenkins, Chronol. accuracy of Logothete, Dumb. Oaks Pap. 19, 1965, 19. P. Karlin Hayter, Etude sur deux histoir. du régne de Michael III, Byzant. 41, 1971, ΛΓ 249 Β καί 108, 1081β PC ΣΘ 150 Β. KB 229 Β. 3. F. Bari sic, Genesios et le continuât, de Theophane, Byzant. 28, 1958, A. Vogt I. Hausherr, Oraison funebre de Basile par son fils Léon le Sage, Orient Christ. 1932, 26. Ν. Adontz, Portée hist, de l'oraison funèbre de Basile par Léon le Sage, Byzant. 8, 1933, 501. R. Jenkins, Class, background of the scriptores post Theophanem, Dumb. Oaks Pap. 8, 1954, 11. P. Κ a r 1 i n H a y ter, Etude sur deux histoires du régne de Michael III, Byzant. 41, 1971,

20 18 εκ των οποίων τήν πρεσβυτέραν Θέκλαν άνεκήρυξε και συμβασίλισσαν. Μόνον ολίγον προ του θανάτου απέκτησε και άρρενα διάδοχον, τον μετέπειτα Μιχαήλ τον Γ'. Κατά τους περισσοτέρους ιστορικούς, ούτος έγεννήθη το 839, νεωστί όμως ό Mango προσδιώρισε τήν γέννησίν του τήν 9ην Ιανουαρίου 840 Κ Ό Μιχαήλ διεδέχθη τον πατέρα του εις ήλικίαν τριών ετών. Κατά τους χρονογράφους, έπετροπεύετο κατά τήν παιδικήν του ήλικίαν ύπο της μητρός του Θεοδώρας, του λογοθέτου θεοκτίστου και του μαγίστρου Μανουήλ. Οι νεώτεροι όμως ιστορικοί απορρίπτουν τήν έπιτροπείαν του Μανουήλ, ύποστηρίζοντες ότι εϊχεν υποκύψει εις τα τραύματα του κατά τήν μάχην του Δαζιμώνος τό 832, όπου διέσωσε τον Θεόφιλον 2. Κατά πόσον άνήκεν εξ αρχής εις τήν έπιτροπείαν ό θείος του βασιλέως Βάρδας και ό μάγιστρος Σέργιος Νικητιάτης παραμένει υπό συζήτησιν 3. "Οταν ό Μιχαήλ εφθασεν εις ήλικίαν 16 ετών, έξωθούμενος ύπο τοϋ Βάρδα, προέβη εις τον φόνον τοϋ Θεοκτίστου (Νοέμβριος 855 κατά Halkin), συγχρόνως δε άπεμάκρυνε τήν μητέρα του άπό τοϋ Παλατιού και κατόπιν τήν ένέκλεισεν εις μονήν (Αύγουστος Σεπτέμβριος 857) 4. 'Ολίγους όμως μήνας προ τοϋ πραξικοπήματος, ή Θεοδώρα και ό Θεόκτιστος είχον νυμφεύσει τον Μιχαήλ μετά της Ευδοκίας Δεκαπολίτου. Ό πρώιμος αυτός γάμος αποδίδεται υπό τοϋ λογοθέτου Συμεώνος εις τό ότι οι επίτροποι έμίσουν τήν παλλακήν του Ίγγερίναν δια τήν άναίδειάν της 5. Ό υιός της Ίγγερίνας Λέων ό Σοφός, εις τον Έπιτάφιόν του προς τόν Βασίλειον, δέχεται πράγματι δια τήν μητέρα του ότι συμμετέσχεν εις τόν διαγωνισμόν τών καλλονών, τόν προηγηθέντα τοϋ γάμου τοϋ Μιχαήλ ι;. "Ωστε, κατά τόν λογοθέτην Συμεώνα, αί σχέσεις τοϋ Μιχαήλ μετά της Ίγγερίνας χρονολογούνται προ τοϋ 855. Έν γένει δέ όλοι οί διασκευασταί της χρονογραφίας του συμφωνούν εις τό ότι ή Ίγγερίνα διετέλει παλλακή του Μιχαήλ 7. Δια τόν λόγον αυτόν, αποδίδουν εις τον Μιχαήλ τήν πατρότητα τών τριών πρώτων υιών της Ίγγερί 1. G. Ostrogorsky E. Stein, Bemerk. zu den Kroenungsordnungen, Byzant. 7, 1932, 228. C. Mango, When was Michael born? Dumb. Oaks Pap. 21, 1967, H. Grégoire, Etudes sur le neuvième siècle, Byzant. 8, 1935, Δ. Ζακυθηνός, Βυζαντ. 'Ιστορία 1972, Μ. V. Anastos H. Grégoire, Amorians and Macedonians, Byzant. Empire I 1966, Cambr. Med. History. 5. ΓΜ 816 Β και 110, 1037β PG. ΨΣ 655 Β. ΛΓ 230 Β και 108, 1061γ PG. 6. Ν. Ad ont ζ, Portée hist, de l'oraison funèbre de Basile par Léon le Sage # Byzant. 8, 1933, 501. A. Vogt I. Hausherr, Oraison funèbre de Basile par son fils Léon le Sage, Oriens Christ. 1932, ΓΜ 828, 835, 844 Β καί 110, 1056β, 1065γ, 1081γ PG. ΨΣ 675, 681, 692 Β. ΛΓ 242, 258 Β και 108, 1075α, 1089δ PG. Ζ 4, 22, I D. ΓΛ 559 Β. Ευτύχιος Άλεξ. 111, 1139 PG.

21 /* νας, ήτοι του Κωνσταντίνου, του Λέοντος, και τοϋ Στεφάνου. 'Αντιθέτως, ό Λέων ό Σοφός είς τον Έπιτάφιον του Βασιλείου, ô εγγονός του Κωνσταντίνος ό Ζ' είς τον Βίον του, ό Γενέσιος και ό συνεχιστής τοϋ Θεοφάνους ούδαμοΰ αναφέρουν τον έξώγαμον αυτόν δεσμόν, άλλ' αντιθέτως περιγράφουν τήν'ιγγερίναν ώς σωφρονεστάτην καί κοσμιωτάτην '.'Ως αναφέρεται ύπό των χρονογράφων, ό γάμος τοϋ Βασιλείου καί της Ίγγερίνας έτελέσθη μετά τήν προαγωγήν του εις παρακοιμώμενον καί πατρίκιον 2. Κατά τον ψευδό Συμεώνα, έτελέσθη το llov έτος της βασιλείας τοϋ Μιχαήλ, ήτοι το 866, αί χρονολογίαι του δεν θεωροϋνται όμως ώς αξιόπιστοι 3. Πάντως ό γάμος έγένετο το βραδύτερον το 865, ϊσως όμως καί εν ή δύο ετη προηγουμένως. Τοΰτο δέ, διότι ό Βασίλειος διεδέχθη αμέσως ώς παρακοιμώμενος τον Δαμιανόν, τον όποιον εϊχεν εκδιώξει ό Βάρδας 4. Ούτος όμως έδολοφονήθη τήν 24ην 'Απριλίου 866 καί επομένως ό γάμος τοϋ Βασιλείου εΐχε προηγηθή 3. Ή γέννησις τοϋ Λέοντος τοϋ Σοφοϋ, κατά μεν τον συνεχιστήν τοϋ Γεωργίου καί τον θεοδόσιον Μελιτηνόν, έλαβε χώραν τήν Ιην Σεπτεμβρίου 866, κατά δε τον Λέοντα τον γραμματικόν τήν Ιην Δεκεμβρίου 6. Οι μεταγενέστεροι Ζωναράς καί Γλύκας προσθέτουν ότι ή Ίγγερίνα ήτο ήδη έγκυος με τον Λέοντα, όταν ένυμφεύθη (συνφκιστο) τον Βασίλειον 7. Τοϋτο ασφαλώς είναι λανθασμένον, διότι άλλως ό πρωτότοκος υιός Κωνσταντίνος θα ήτο εξώγαμος καί κανονικώς θα άπεκλείετο άπό της διαδοχής είς τον θρόνον. Όσον άφορα είς τον χρόνον της γεννήσεως του Κωνσταντίνου, μόνον ό ψευδό Συμεών (σ. 681) αναφέρει ότι έλαβε χώραν τον Σεπτέμβριον της 15ης έπινεμήσεως (ίνδικτιώνος), δηλαδή τό 866. Πιθανώς όμως ό χρονογράφος εσφαλμένως ύπελόγισε τήν ΐνδικτιώνα, ή οποία, ώς ελέχθη, άρχεται άπό τής 1ης Σεπτεμβρίου. Συνεπώς αν μεταθέσωμεν τήν γέννησίν του είς τήν 14ην ΐνδικτιώνα, ήτοι τον Σεπτέμβριον 865, τότε ό γάμος του Βασιλείου μετά τής Ίγγερίνας έτελέσθη 1. KB 235 Β. Γ 111 Β. ΣΚ 127 TH. ΚΕ 2, 198 Β. 'Επιτάφιος Λέοντος. 2. KB 235 Β. ΓΜ 827 Β καί 110, 1056α PC ΣΚ 127 TH. ΚΕ 2, 198 Β. Έπιτάφ. Λέοντος. 3. V. G rum el, Chronol. événements du régne de Léon VI, Echos d'orient 35, 1936, KB 234 Β. ΓΜ 827 Β καί 110, 1056α PG. ΨΣ 675 Β. ΛΓ 242 Β καί 108, 1073Ô PG. ΣΚ 127 TH. ΚΕ 2, 180, 199 Β. Ζ 4, 221 D. ΓΛ 545 Β. 5. Σθ 206 Β. KB 238 Β. ΓΜ 831 Β καί 110, 1060γ PG (προσθ. έπιστάς). ΨΣ 679 Β. ΛΓ 245 Β καί 108, 1077β PG. ΣΚ 112, 128 TH. ΚΕ 2, 180, 199 Β. Ζ 4, 221 D ΓΛ 545 Β. 6. ΓΜ 855 Β καί 110, 1081γΡΰ. ΘΜ 174 T. ΛΓ 249 Β καί 108, 1081β PG (μηνός τετάρτου πρώτη, αντί Δεκεμβρίου). 7. Ζ 4, 22, 8 D. ΓΛ 552 Β.

22 20 - ίσως κατά το τελευταΐον τρίμηνον τοϋ 864. Έν τούτοις ό Adontz υποστηρίζει, ότι ô ψευδό Συμεών κατά λάθος έθεσε το όνομα τοϋ Κωνσταντίνου αντί τοϋ όρθοΰ τοϋ Λέοντος. Διότι δέχεται τον Κωνσταντΐνον ώς υίόν της Μαρίας, της πρώτης συζύγου του Βασιλείου, την οποίαν ήναγκάσθη να διαζευχθη όταν ένυμφεύθη τήν Ίγγερίναν '. Νομίζομεν όμως την ύπόθεσίν του άνευ ερείσματος, διότι όλοι οί διασκευασταί της χρονογραφίας τοϋ Συμεώνος αναφέρουν ρητώς τον Κωνσταντΐνον ώς υίόν της Ίγγερίνας και του Μιχαήλ 2. Άλλα και ό Κωνσταντίνος ό Ζ' λέγει εις τον Βίον τοϋ Βασιλείου, ότι μετά τον θάνατον τοϋ υίοΰ του Κωνσταντίνου, ούτος έφρόντισε δια τήν παραμυθίαν της μητρός του, δηλαδή της Ίγγερίνας, το αυτό δε επαναλαμβάνει και ό Σκυλίτζης 3. Έξ άλλου και ή άκροστιχίς ΒΕΚΛΑΣ της φανταστικής γενεαλογίας τοϋ Βασιλείου, ή οποία αποτελείται εκ των αρχικών γραμμάτων τοϋ Βασιλείου, τής Ευδοκίας Ίγγερίνας και των τεσσάρων υιών των Κωνσταντίνου, Λέοντος, 'Αλεξάνδρου και Στεφάνου 4, προφανώς τον δέχεται ώς υίόν της 5. Συνεπώς εκ τοϋ πρώτου γάμου τοϋ Βασιλείου προέρχεται ϊσως μόνον ή κόρη του 'Αναστασία, σύζυγος κατόπιν τοϋ στρατηγοΰ Χριστόφορου. Αι άλλαι τρεις θυγατέρες (Άννα, Μαρία, Ελένη) ήσαν κόραι τής Ίγγερίνας, διότι εις έπιγραφήν τών τειχών τής Κωνσταντινουπόλεως άποκαλοΰνται πορφυρογέννητοι 6. Δια τοΰτο, παρ' δλας τάς συγκρουομένας πληροφορίας τών χρονογράφων, ό Λέων ό Σοφός ασφαλώς έγεννήθη εντός τών φυσιολογικών προθεσμιών από τοϋ γάμου τοϋ Βασιλείου μετά τής Ίγγερίνας. Έξ άλλου ήτο και ό δευτερότοκος υιός έκ τοϋ γάμου τούτου. Άρα τό άναφερόμενον υπό τοϋ Ζωναρά και τοϋ Γλυκά, ότι ή Ίγγερίνα κατά τον γάμον της ήτο ήδη έγκυος με τον Λέοντα, οφείλεται πιθανώς εις σύγχυσιν με τήν έγκυμοσύνην τοϋ Στεφάνου. Διότι ούτος έγεννήθη πιθανώτατα τον Νοέμβριον 867 (Mango) 7, οπότε ή σύλληψίς του έγένετο ζώντος εισέτι τοϋ Μιχαήλ, διότι ούτος έφονεύθη τήν 24 Σεπτεμβρίου τοϋ ιδίου έτους. Πάντως ό Βασίλειος έπίστευεν ότι ό Κωνσταντίνος ήτο γνήσιος υιός του, 1. ΓΜ 828 Β και 110, 1056β PC ΨΣ 675 Β. ΛΓ 242 Β και 108, 1073δ PG (πρότερα αύτφ γυναικί, αντί αίτιατ.). 2: ΓΜ 844 Β καί 110, 1081γ PC ΨΣ 681 Β. ΛΓ 258 Β και 108, 1089β PG (έξ Ευδοκίας, αντί, Ευδοξίας). 3. KB 345 Β. ΣΚ 166 ΤΗ. 4. Δ. Νικήτα, Βίος 'Ιγνατίου PG 105, ΨΣ 689 Β. ΓΛ 553 Β. Νικήτα, Βίος 'Ιγνατίου 105, 565δ 568α PG. 6. Α. Μ. Schneider, Mauern und Tore am goldenen Horn Konstantinopels, Nachr. Goettingen 9, 19, 1950, 98. C ο n s t an t. Por ph., Admin. Imperii 648d 649b B. 7. C. Mango, Eudocia Ingerina, Zbornik Rad. Vis. Istor. 14 5, 1973, 17.

23 21 όπως το αποδεικνύει ή βαθεΐα θλΐψίς του μετά τον θάνατον του τήν 3 Σεπτεμβρίου 879. "Εφθασε δε αυτή μέχρι του σημείου να ϊδη το φάσμα του κατά τήν διάρκειαν κυνηγίου '. Ώς αναφέρεται δε, 'ίδρυσε και ναόν εις μνήμην του, ό δε πατριάρχης Φώτιος τον άνεκήρυξεν άγιον. Κατά τον Halkin 2, ό κατά το Συναξάριον της Κωνσταντινουπόλεως έορταζόμενος τήν 3 Σεπτεμβρίου άγιος βασιλεύς Κωνσταντίνος, εϊναι ό ανωτέρω υιός και συμβασιλεύς του Βασιλείου. Εϊναι και τούτο ίσως μία άπόδειξις ότι ό Κωνσταντίνος εΐχε γεννηθή εντός των φυσιολογικών προθεσμιών άπό του γάμου τών γονέων του, διότι άλλως ή Εκκλησία δυσκόλως θα άπεφάσιζε να ανακήρυξη άγιον ενα εξώγαμο ν. Ό Βασίλειος αντιθέτως μετεχειρίσθη τον Λέοντα τον Σοφον με μεγάλη ν αυστηρότητα, όταν τον συνέλαβεν εις το κυνήγιον κρύπτοντα μάχαιραν. Οί χρονογράφοι αποδίδουν τήν αυστηρότητα ταύτην εις συκοφαντίαν του Σανταβαρηνοϋ, κατηγορήσαντος τον Λέοντα ώς συνωμοτοΰντα εναντίον του. Νεώτεροι συγγραφείς εν τούτοις, ώς ό Jenkins 3, πιστεύουν ότι ό Λέων εΐχε πράγματι άναμιχθή εις τήν συνωμοσίαν, εξ αύτοϋ δε δικαιολογούν τήν βαρεΐαν τιμωρίαν του. Διότι έστερήθη τών βασιλικών παρασήμων και έφυλακίσθη εις τό Παλάτιον *. Άπόδειξιν δε ότι ή συνωμοσία ήτο ευρύτερα αποτελεί και το γεγονός ότι πολλοί εκ του περιβάλλοντος του Λέοντος έξωρίσθησαν. Επίσης τό 883 έπαύθη και ό δομέστικος 'Ανδρέας, ό διευθύνων τάς επιχειρήσεις εναντίον τών 'Αράβων, ώς φιλικώς διακείμενος προς τον Λέοντα δ. Ώς αναφέρεται, ό Βασίλειος εΐχεν αρχικώς τήν πρόθεσιν να τον τύφλωση, αλλ' ήμποδίσθη υπό του πατριάρχου Φωτίου, του μέλλοντος πενθεροΰ τοΰ Λέοντος Ζαούτσα και της Συγκλήτου. Παρά τό ότι δύο έκ τών χρονογράφων (ό Κωνσταντίνος εις τον Βίον και ό Λέων ό γραμματικός) αναφέρουν ότι παρέμεινε φυλακισμένος επί τρίμηνον, εν τούτοις ό Jenkins, ορθώς ώς φαίνεται, υποστηρίζει ότι διήρκεσεν έπί τριετίαν. Τούτο δε έπιβεβαιοΰται έκ μιας παραλλαγής εϊς τήν Χρονογραφίαν (Vindob. Hist. 40) και έκ τοΰ Συναξαρίου Κωνσταντινουπόλεως (315/5 6). Άλλα και ό Σκυλίτζης μετά τοϋ Ζωναρά αναφέρουν ότι τό διάστημα της φυλακίσεως ήτο μακρόν 6. Κατά τήν διάρκειαν δέ αυτής άνεκαλύφθη τό 1. ΓΜ 845 Β και 110, 1084β PC ΨΣ 693 Β. ΛΓ 259 Β και 108, 1092 PC Ζ 4, 36, 8 και 35, 28 D. 2. F. Halki n, Trois dates précisées au synaxaire, Byzant. 24, 1954, R. Jenkins, Chronol. accuracy of Logothete, Dumb. Oaks Pap. 19, 1965, KB 350 Β. ΓΜ 846 Β και 110, 1085β PC ΨΣ 697 Β. ΛΓ 260 Β και 108, 1092δ PC ΣΚ 169 TH. ΚΕ 2, 246 Β. Ζ 4, 37, 6 D. ΓΛ 551 Β. 5. ΓΜ 847 Β και 110, 1085γ PG (κατηγορήθη, αντί θείς). ΛΓ 261 Β και 108, 1093α PC ΣΚ 144 TH. Ζ 4, 28, 2 D. 6. ΣΚ 169 TH. Ζ 4, 37, 6 D. ΓΛ 551 Β.

24 και άλλη συνωμοσία υπό τον Ρωμανόν Κουρκούαν, ή οποία πιθανώς ώδήγησεν εις την άποφυλάκισιν τοϋ Λέοντος 1. Ήτο επομένως φυσικον τα ανωτέρω γεγονότα να καταστήσουν τον Βασίλειον φιλύποπτον και σκληρόν, όχι δέ ό θάνατος τοϋ υίοϋ του Κωνσταντίνου καί ή κατόπιν αύτοϋ θρυλουμένη παραφροσύνη του 2. Δεν αποκλείεται δέ και ό εν συνεχεία θάνατος του να οφείλεται εις την πραγματικότητα εις συνωμοσίαν. Ώρισμέναι άλλωστε λεπτομέρειαι τοϋ προηγηθέντος κυνηγίου του φαίνονται απίθανοι. Ούτω λ.χ. αναφέρεται ότι ή ελαφος, της οποίας τα κέρατα εϊχον έμπλακή εις τήν ζώνην τοϋ Βασιλείου, τον άνήρπασεν από τοϋ ϊππου και τον μετέφερεν εις άπόστασιν 16 μιλίων 3. "Αν δέ δέν επρόκειτο περί συνωμοσίας, θα ήτο τότε παράλογον" το άναφερόμενον, ότι ό Βασίλειος διέταξε τον άποκεφαλισμόν τοϋ ακολούθου, τοϋ άπελευθερώσαντος αυτόν άπό των κεράτων της έλάφου δια τομής της ζώνης του 4. Έξ άλλου καί ό "Αραψ ιστορικός Tabari αναφέρει τήν πληροφορίαν, ότι οι τρεις υιοί τοϋ Βασιλείου έπετέθησαν εναντίον του καί τον έφόνευσαν, κατόπιν δέ άνηγόρευσαν τον ενα έξ αυτών ώς βασιλέα 5. θά άνοίξωμεν ένταϋθα μίαν παρέκβασιν εν σχέσει μέ τήν θρυλουμένην βασιλικήν καταγωγήν τοϋ Βασιλείου καί τήν πιθανήν ήλικίαν του. Ή πατρική του οικογένεια ήτο, ώς φαίνεται, αρμενικής καταγωγής, διότι το δέχεται ό υιός του Λέων εις τον Έπιτάφιον καί ό εγγονός του Κωνσταντίνος είς τον Βίον του. Έξ άλλου εϊναι γνωστόν ότι έγένοντο αποικισμοί αρμενίων είς τήν θράκην, ώς επί Κωνσταντίνου τοϋ Κοπρωνύμου τό 751, μετά τήν κατάκτησιν τής Καμάχου, τής Μελιτηνής καί τής θεοδοσιοπόλεως (Ζακυθηνός). Πάντως ή οικογένεια του ήτο αφανής, ώς αναφέρεται είς τον Έπιτάφιον τοϋ Λέοντος καί είς άφιερωτικόν ποίημα προς τον Βασίλειον,;. Επίσης δέ καί ύπό τοϋ Ζωναρά καί τοϋ Γλυκά 7. Κατά τον θρΰλον Η, έν τούτοις, κατήγετο έκ των Άρσακιδών καί τοϋ βασιλέως Τιριδάτου τής 'Αρμενίας 9. Ώς συντάξας τήν φανταστικήν ταύτην γενεαλογίαν κατηγο 1. KB 277 Β. ΓΜ 847 Β καί 110, 1086γ (Κροκόα). ΨΣ 699 Β. ΛΓ 261 Β καί 108, 1093α PC ΣΚ 140 TH. ΚΕ 2, 213 Β. Ζ 4, 26, 24 D. 2. Νικήτα, Βίος 'Ιγνατίου PG 105, P. Kar 1 in Hay t e r,. Vita St. Euthymii, Byzant. 25 7, , ΓΜ 848 Β καί 110, 1088β PC ΨΣ 699 Β. ΛΓ 262 Β καί 108, 1093γ PC Ζ 4, 38, 4 D. 5. Α. Α. V a s i 1 i e ν, Byzance et Arabes II, 2, 10, M. Canard, Corp. Brux. Hist. Byz G. Moravscik, Sagen und Legenden ueber Kaiser Basil, Dumb. Oaks Pap. 15, 1961, 61, v Ζ 4, 17, 20 D. ΓΑ 546 Β. 8. Γ 107 Β. ΣΚ 115 ΤΗ. 9. Νικήτα, Βίος 'Ιγνατίου PG 105, 568.

25 23 ρεΐται εις τον Βίον του Ιγνατίου ό πατριάρχης Φώτιος. Γνωρίζομεν τα ονόματα δύο αδελφών του Βασιλείου, ήτοι του Μαριανοΰ και του Συμβατίου ι εκ τοΰ Κωνσταντίνου του Πορφυρογέννητου, διότι τό κείμενον τών διασκευαστών του Συμεώνος είναι ενταύθα έφθαρμένον 2. Οί Βυζαντινοί αποδίδουν συνήθως δια του Συμβατίου ή Σαββατίου τό άρμενικόν όνομα Smbat. "Αν τοϋτο πράγματι είχε συμβή, τότε συνηγορεί υπέρ της αρμενικής καταγωγής τής οικογενείας. Κατά τον θρϋλον, ό Βασίλειος κατήγετο εκ μητρός άπό του Μεγάλου Κωνσταντίνου, ώστε άπεδίδετο εις αυτήν έλληνο ρωμαϊκή καταγωγή 3. Εις τοϋτο συμφωνεί και τό έλληνικόν της όνομα Παγκαλώ 4. Ό Tabari όμως υποστηρίζει ότι ή μήτηρ του ήτο σλαυϊκής καταγωγής 5, όπως και άλλοι "Αραβες ιστορικοί (Hamza, Elmacin, Massoudi). Έπ' αυτών έστηρίχθησαν και νεώτεροι ιστορικοί, ώς ό Vogt κ.ά., οί όποιοι άπεκάλεσαν τον Βασίλειον ώς άρμενοσλαϋον 6. Σαφείς αποδείξεις όμως δεν υπάρχουν περί τής σλαυϊκής καταγωγής τής μητρός του. "Αλλωστε και τό όνομα Παγκαλώ δεν δύναται να προέλθη εκ μεταγλωττίσεως ενός αντιστοίχου σλαυϊκοϋ ονόματος, διότι, εφ' όσον γνωρίζω, δεν υπάρχει εις τήν σλαυϊκήν όνομα άποδίδον τα ελληνικά Παγκαλώ ή Πανωραία, τό λατινικόν Πουλχερία και τα γάλλο ιταλικά Belle και Bella. Κατά τους χρονογράφους, ή οικογένεια τοΰ Βασιλείου προήρχετο έκ τής περιοχής τής Άδριανουπόλεως 7. Κατ' άλλην πλέον συγκεκριμένην πληροφορίαν κατήγετο έκ τής Χαριουπόλεως 8. Προφανώς δέ, επειδή αϊ περιοχαί αύται ανήκον εις τό θέμα Μακεδονίας, ό Βασίλειος άπεκλήθη και Μακεδών. Οί χρονογράφοι αναφέρουν ότι είχε γεννηθή επί Μιχαήλ του Ραγκαβέ τό 812 3, μετ' ολίγον όμως άπήχθη μετά τών γονέων του εις τήν Βεσαραβίαν ύπό τοϋ βουλγάρου βασιλέως Κρούμου 9. "Οταν οί άπαχθέντες 1. Κωνσταντ. Π ο ρ φ., Βασιλ. Τάξεως 648δ Β. 2. ΓΜ 837, Β και 110, 1069β, 1073αβ PG (παραλείπ. Μαριανός). ΨΣ 678, 688 Β. ΛΓ 251, Β και 108, 1084βγ PC ΘΜ 170 Τ. 3. KB 215 Β. ΣΚ 116 TH. ΚΕ 2' 184 Β. 4. Κωνσταντ. Πορφ., Βασ. Τάξεως 648δ Β. 5. Tabari, Α. Α. V a s i 1 i e ν, Byzance et Arabes II, 2, A. Vogt, Basile et civilisation byzantine J. J. R e i s k e, Constant. Porph., de Caeremoniis B. A. A. V a s i 1 i e v, Origin of Basil Macedonian, Viz. Vremen. 12, 1906, 148. L. Β r e h i e r, Vie et mort de Byzance 1947, KB 216 Β. ΓΜ 817 Β και 110, 1048α PG. ΨΣ 655, 686 Β. ΛΓ 231 Β και 108, 1064β PC ΣΚ 116 TH. ΚΕ 2, 184 Β. Ζ 4, 20 D. ΓΛ 546 Β. 8. Α. Παπαδόπουλος Κεραμεύς, Βίος άγ. Ευγενίου, Fontes Trapez Ν. Β έ η ς, Umbeachtete Quelle ueber Abstammung Basil, Byzant. Neugr. Jahrb. 6, 1923, KB Β. ΛΓ 231 Β και 108, 1064β PC ΘΜ 161 T. ΚΕ 2, 185 Β. Ζ 4, 17, 20 D ΓΛ 546 Β.

ΘΩΜΑΣ ΑΚΙΝΑΤΗΣ

ΘΩΜΑΣ ΑΚΙΝΑΤΗΣ http://hallofpeople.com/gr/bio/aquinas.php ΘΩΜΑΣ ΑΚΙΝΑΤΗΣ Ο μεγαλύτερος και σπουδαιότερος φιλόσοφος του δευτέρου μισού του Μεσαίωνα ήταν ο Θωμάς ο Ακινάτης, που έζησε από το 1225 ως το 1274. Υπήρξε ο σημαντικότερος

Διαβάστε περισσότερα

Bυζαντινοί Ιστορικοί και Χρονογράφοι Ενότητα 7: Μέση βυζαντινή περίοδος: Ιστορικό πλαίσιο και Ιστοριογραφία. Ιωσήφ Γενέσιος: Βίος και Έργο Κιαπίδου

Bυζαντινοί Ιστορικοί και Χρονογράφοι Ενότητα 7: Μέση βυζαντινή περίοδος: Ιστορικό πλαίσιο και Ιστοριογραφία. Ιωσήφ Γενέσιος: Βίος και Έργο Κιαπίδου Bυζαντινοί Ιστορικοί και Χρονογράφοι Ενότητα 7: Μέση βυζαντινή περίοδος: Ιστορικό πλαίσιο και Ιστοριογραφία. Ιωσήφ Γενέσιος: Βίος και Έργο Κιαπίδου Ειρήνη-Σοφία Τμήμα Φιλολογίας Σκοποί ενότητας Οι φοιτητές

Διαβάστε περισσότερα

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΒΙΟΣ & ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΒΙΟΣ & ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Μαθητικό Συνέδριο Ιστορίας "Το Βυζάντιο ανάμεσα στην αρχαιότητα και τη σύγχρονη Ελλάδα" ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΒΙΟΣ & ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Η επίδραση της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας στο Βυζαντινό Πολιτισμό Μαθητική Κοινότητα

Διαβάστε περισσότερα

H ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΜΙΧΑΗΛ Γ ΚΑΙ Η ΑΥΓΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΠΟΧΗΣ

H ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΜΙΧΑΗΛ Γ ΚΑΙ Η ΑΥΓΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΠΟΧΗΣ H ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΜΙΧΑΗΛ Γ ΚΑΙ Η ΑΥΓΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΠΟΧΗΣ ΓΙΑΤΙ ΕΡΧΟΜΑΣΤΕ ΣΤΟ ΣXOΛEIO; ΓΙΑ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΟΥΜΕ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΜΑΣ!!! Ο Μιχαήλ Γ (842-867) ήταν ο τελευταίος αυτοκράτορας της δυναστείας του Αμορίου. Όταν

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Βυζαντινή Φιλολογία

Εισαγωγή στη Βυζαντινή Φιλολογία Εισαγωγή στη Βυζαντινή Φιλολογία Ενότητα 6: Ιστορικό Πλαίσιο 8ου-9ου αιώνα: Σκοτεινοί αιώνες-εικονομαχία. Θεοφάνης: Βίος και Έργο. Κιαπίδου Ειρήνη-Σοφία Τμήμα Φιλολογίας Σκοποί ενότητας Οι φοιτητές θα

Διαβάστε περισσότερα

τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές;

τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές; ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ; τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές; ποια είναι η σχέση των πεποιθήσεών μας με την πραγματικότητα, για να είναι αληθείς και

Διαβάστε περισσότερα

Βυζαντινοί Ιστορικοί και Χρονογράφοι Ενότητα 2: Βυζαντινή Ιστοριογραφία: κείμενα, συγγραφείς, στόχοι και συγγραφικές αρχές.

Βυζαντινοί Ιστορικοί και Χρονογράφοι Ενότητα 2: Βυζαντινή Ιστοριογραφία: κείμενα, συγγραφείς, στόχοι και συγγραφικές αρχές. Βυζαντινοί Ιστορικοί και Χρονογράφοι Ενότητα 2: Βυζαντινή Ιστοριογραφία: κείμενα, συγγραφείς, στόχοι και συγγραφικές αρχές. Κιαπίδου Ειρήνη-Σοφία Τμήμα Φιλολογίας Σκοποί ενότητας Μια πρώτη επαφή με τη

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ 3 ΙΕΡΑΡΧΕΣ: Βασίλειος

ΟΙ 3 ΙΕΡΑΡΧΕΣ: Βασίλειος ΟΙ 3 ΙΕΡΑΡΧΕΣ: Βασίλειος ο Μέγας Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός Ιωάννης ο Χρυσόστομος Ποιοί ήταν; Πού έζησαν; Τί έκαναν; Δρ. Χρυσόστομος Παπασπύρου 30 Ιανουαρίου 2015 Βασίλειος ο Μέγας (330-379) Ο Βασίλειος ο

Διαβάστε περισσότερα

Χριστιανική Γραμματεία ΙIΙ

Χριστιανική Γραμματεία ΙIΙ Χριστιανική Γραμματεία ΙIΙ Ενότητα 2-Δ Α6: Οι θεολόγοι του 13ου αιώνα Αναστάσιος Γ. Μαράς, Δρ Θ. Πρόγραμμα Ιερατικών Σπουδών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

3 ο Δημοτικό Σχολείο Βροντάδου Χίου Οι Τρεις Ιεράρχες, η ζωή και το έργο τους. Χίος, 29 Ιανουαρίου 2016 Εκπαιδευτικός: Κωσταρή Αντωνία

3 ο Δημοτικό Σχολείο Βροντάδου Χίου Οι Τρεις Ιεράρχες, η ζωή και το έργο τους. Χίος, 29 Ιανουαρίου 2016 Εκπαιδευτικός: Κωσταρή Αντωνία 3 ο Δημοτικό Σχολείο Βροντάδου Χίου Οι Τρεις Ιεράρχες, η ζωή και το έργο τους Χίος, 29 Ιανουαρίου 2016 Εκπαιδευτικός: Κωσταρή Αντωνία Εισαγωγή Και οι τρεις γεννήθηκαν τον 4ο αιώνα μ.χ., στα Βυζαντινά Χρόνια.

Διαβάστε περισσότερα

Αρχές Φιλοσοφίας Β Λυκείου Τράπεζα Θεμάτων: 2 ο κεφάλαιο «Κατανοώντας τα πράγματα»

Αρχές Φιλοσοφίας Β Λυκείου Τράπεζα Θεμάτων: 2 ο κεφάλαιο «Κατανοώντας τα πράγματα» Αρχές Φιλοσοφίας Β Λυκείου Τράπεζα Θεμάτων: 2 ο κεφάλαιο «Κατανοώντας τα πράγματα» Α] Ασκήσεις κλειστού τύπου (Σωστό Λάθος) Για τον Πλάτωνα οι καθολικές έννοιες, τα «καθόλου», δεν είναι πράγματα ξεχωριστά

Διαβάστε περισσότερα

ΗΕΠΟΧΗΤΗΣΑΚΜΗΣ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑΣ ΩΣ ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 843-1054

ΗΕΠΟΧΗΤΗΣΑΚΜΗΣ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑΣ ΩΣ ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 843-1054 ΗΕΠΟΧΗΤΗΣΑΚΜΗΣ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑΣ ΩΣ ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 843-1054 Η ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΑΚΜΗΣ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑΣ ΩΣ ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 843-1054 867 886 912 913

Διαβάστε περισσότερα

www.kalymnikifilia.gr

www.kalymnikifilia.gr Η επιρροή του ελληνικού πολιτισμού και της ελληνικής γλώσσας στη διαμόρφωση του ρωσικού εκπαιδευτικού συστήματος (το παράδειγμα των Εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της Μόσχας) ΒΑΝΤΙΜ ΓΙΑΡΟΒΟÏ Kαθηγητής μουσικής

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία στην Σχολική Εορτή των Τριών Ιεραρχών Γυμνάσιο Ξυλοφάγου

Ομιλία στην Σχολική Εορτή των Τριών Ιεραρχών Γυμνάσιο Ξυλοφάγου Ομιλία στην Σχολική Εορτή των Τριών Ιεραρχών Γυμνάσιο Ξυλοφάγου Ήταν γύρω στον 11 ου αι. στα χρόνια του Αλέξιου Κομνηνού όταν στην Κωνσταντινούπολη ξέσπασε με νέα διαμάχη. Άνθρωποι των γραμμάτων και μη,

Διαβάστε περισσότερα

Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου, Αυτοβιογραφία

Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου, Αυτοβιογραφία Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου, Αυτοβιογραφία Ποιά ηρωικά χαρακτηριστικά έχει η ηρωίδα κατά τη γνώμη σας; Κατά τη γνώμη μου και μόνο που χαρακτηρίζουμε την Ελισάβετ Μουτζάν Μαρτινέγκου ηρωίδα δείχνει ότι

Διαβάστε περισσότερα

Οι τρεις Ιεράρχες. 30 Ιανουαρίου

Οι τρεις Ιεράρχες. 30 Ιανουαρίου Οι τρεις Ιεράρχες 30 Ιανουαρίου Οι τρεις Ιεράρχες Ποίοι ήταν οι τρεις Ιεράρχες και γιατί τους τιμούμε; Με τον όρο Τρεις Ιεράρχες, αναφερόμαστε συνοπτικά στους τρεις επιφανείς Αγίους και θεολόγους, Βασίλειο

Διαβάστε περισσότερα

Οι Άγιοι της Θεσσαλονίκης.

Οι Άγιοι της Θεσσαλονίκης. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Οι Άγιοι της. Ενότητα 5: Άγιοι Αρχιεπίσκοποι της Συµεών Πασχαλίδης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΑΘΗΤΩΝ. ΤΟΥ 46 ου ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ Β ΤΑΞΗΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΑΡΧΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΘΕΜΑ: «ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΓΝΩΣΗ»

ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΑΘΗΤΩΝ. ΤΟΥ 46 ου ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ Β ΤΑΞΗΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΑΡΧΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΘΕΜΑ: «ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΓΝΩΣΗ» ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΑΘΗΤΩΝ Β ΤΑΞΗΣ ΤΟΥ 46 ου ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΑΡΧΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΘΕΜΑ: «ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΓΝΩΣΗ» Αριστοτέλης (384-322 π.χ.) Ο Αριστοτέλης γεννήθηκε το 384 π.χ. Ήταν γιος ενός θεραπευτή.

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΑ

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΑ Ο λόγος που ο Αριστοτέλης μελέτησε την έννοια της αρετής στα Ηθικά Νικομάχεια είναι γιατί αυτή αποτελεί προϋπόθεση όχι μόνο για την ευδαιμονία του ατόμου αλλά και ολόκληρης

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΔΥΣΗΣ Ι

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΔΥΣΗΣ Ι ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΔΥΣΗΣ Ι Ενότητα #2: Βασικές Γνώσεις I Εισαγωγή Νικόλαος Καραπιδάκης Τμήμα Ιστορίας Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ - ΠΟΛΙΤΙΚΑ Ενότητα 12η (Α 2, 5-6) - Ο άνθρωπος είναι «ζ?ον πολιτικ?ν»

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ - ΠΟΛΙΤΙΚΑ Ενότητα 12η (Α 2, 5-6) - Ο άνθρωπος είναι «ζ?ον πολιτικ?ν» 1. Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΚΑΙ Ο ΣΤΟΧΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΟΝΤΟΤΗΤΩΝ (ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ, ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ) Σύμφωνα με τις διδασκαλίες του Αριστοτέλη, υπάρχουν τρία είδη κοινωνικών οντοτήτων ή διαφορετικά, ομάδων

Διαβάστε περισσότερα

Πλάτωνος Βιογραφία Δευτέρα, 23 Μάιος 2011 01:55

Πλάτωνος Βιογραφία Δευτέρα, 23 Μάιος 2011 01:55 Ο Πλάτων (427 π.χ. - 347 π.χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος από την Αθήνα, ο πιο γνωστός μαθητής του Σωκράτη και δάσκαλος του Αριστοτέλη. Το έργο του με τη μορφή φιλοσοφικών διαλόγων έχει σωθεί ολόκληρο

Διαβάστε περισσότερα

Χριστιανική Γραμματεία ΙIΙ

Χριστιανική Γραμματεία ΙIΙ Χριστιανική Γραμματεία ΙIΙ Ενότητα 2-Δ Α1-2: Υστεροβυζαντινοί θεολόγοι Αναστάσιος Γ. Μαράς, Δρ Θ. Πρόγραμμα Ιερατικών Σπουδών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

Αρχή και Πορεία του Κόσμου (Χριστιανική Κοσμολογία) Διδ. Εν. 9

Αρχή και Πορεία του Κόσμου (Χριστιανική Κοσμολογία) Διδ. Εν. 9 Αρχή και Πορεία του Κόσμου (Χριστιανική Κοσμολογία) Διδ. Εν. 9 Κόσμος Κόσμημα δηλ. στολίδι, που χαρακτηρίζεται από την ποικιλία, την τάξη και την αρμονία Φυσικός κόσμος μακρόκοσμος μικρόκοσμος Πως έγινε

Διαβάστε περισσότερα

Η ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΣΤΟΝ ΠΛΑΤΩΝΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ

Η ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΣΤΟΝ ΠΛΑΤΩΝΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ Η ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΣΤΟΝ ΠΛΑΤΩΝΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ Ενότητα: 2 η Ελένη Περδικούρη Τμήμα Φιλοσοφίας 1 Ενότητα 2 η Πλάτων Βιογραφία και έργα Γεννήθηκε τὸ 428/7 π. Χ. στην Αθήνα. Πέθανε το 347 π.χ.

Διαβάστε περισσότερα

Τι σημαίνει ο όρος «βυζαντινόν»;

Τι σημαίνει ο όρος «βυζαντινόν»; Τι σημαίνει ο όρος «βυζαντινόν»; Ο όρος«βυζαντινόν» αναφέρεται στο Μεσαιωνικό κράτος που εδιοικείτο από την Κωνσταντινούπολη, τη μεγάλη πόλη των ακτών του Βοσπόρου. Οι ιστορικοί χρησιμοποιούν τον όρο αυτόν

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗ ΧΑΜΕΝΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ. Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογοςιστορικός

ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗ ΧΑΜΕΝΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ. Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογοςιστορικός ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗ ΧΑΜΕΝΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ 1 ΒΥΖΑΝΤΙΟ Η ΜΑΚΡΟΒΙΟΤΕΡΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ 2 ΣΚΟΤΕΙΝΗ ΠΛΕΥΡΑ Συνομωσίες, ίντριγκες και μηχανορραφίες. Θρησκευτικός φανατισμός Δεισιδαιμονία.

Διαβάστε περισσότερα

1. Στα αποστολικά χρόνια, η Θεία Ευχαριστία γινόταν διαφορετικά από τον τρόπο που έγινε τη βραδιά του Μυστικού Δείπνου.

1. Στα αποστολικά χρόνια, η Θεία Ευχαριστία γινόταν διαφορετικά από τον τρόπο που έγινε τη βραδιά του Μυστικού Δείπνου. ΜΑΘΗΜΑ 22 ο ΙΔΡΥΣΗ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ Θ.ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΣ Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λανθασμένες, σύμφωνα με την ιστορία της αρχαίας Εκκλησίας, γράφοντας δίπλα στον αριθμό κάθε

Διαβάστε περισσότερα

Σελίδα: 9 Μέγεθος: 56 cm ² Μέση κυκλοφορία: 1030 Επικοινωνία εντύπου:

Σελίδα: 9 Μέγεθος: 56 cm ² Μέση κυκλοφορία: 1030 Επικοινωνία εντύπου: Σελίδα: 16 Μέγεθος: 510 cm ² Μέση κυκλοφορία: 7510 Επικοινωνία εντύπου: (210) 8113000 Σελίδα: 9 Μέγεθος: 56 cm ² Μέση κυκλοφορία: 1030 Επικοινωνία εντύπου: 210 5231.831-4 Είδος: Εφημερίδα / Κύρια / Οικονομική

Διαβάστε περισσότερα

α. αποτελούνταν από τους Αποστόλους και όσους βαπτίστηκαν την ημέρα της Πεντηκοστής.

α. αποτελούνταν από τους Αποστόλους και όσους βαπτίστηκαν την ημέρα της Πεντηκοστής. ΜΑΘΗΜΑ 15 Ο ΣΥΝΑΓΜΕΝΟΙ ΣΤΗ Θ. ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ Να συμπληρώσετε την παρακάτω πρόταση επιλέγοντας τη σωστή απάντηση, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, από τις φράσεις α, β, γ, δ. Να τεκμηριώσετε με συντομία

Διαβάστε περισσότερα

Μητρ. Βελγίου: «Αναμένοντες τον Πατριάρχη του Γένους»

Μητρ. Βελγίου: «Αναμένοντες τον Πατριάρχη του Γένους» 27/09/2019 Μητρ. Βελγίου: «Αναμένοντες τον Πατριάρχη Γένους» Οικουμενικό Πατριαρχείο / Μητροπόλεις Οικουμενικού Θρόνου Το έτος 2019, με συμπλήρωση πενήντα ετών από ίδρυση Ιεράς Μητροπόλεως Βελγίου, Εξαρχίας

Διαβάστε περισσότερα

ΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. 1. Θέματα Ερμηνείας και Θεολογίας των Επιστολών του Αποστόλου Παύλου. 2. Πατερική Ερμηνευτική.

ΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. 1. Θέματα Ερμηνείας και Θεολογίας των Επιστολών του Αποστόλου Παύλου. 2. Πατερική Ερμηνευτική. ΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ECTS ECTS 1. Mεθοδολογία και κριτική του κειμένου της Καινής Διαθήκης. 2. Ζητήματα Ερμηνείας και Ερμηνευτικής της Καινής

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΚΑΙ ΣΧΟΛΕΣ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ. Ολυμπία Μπάρμπα Μπάμπης Χιώτης Κων/να Μάγγου 2017, Β3 Γυμνασίου

ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΚΑΙ ΣΧΟΛΕΣ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ. Ολυμπία Μπάρμπα Μπάμπης Χιώτης Κων/να Μάγγου 2017, Β3 Γυμνασίου ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΚΑΙ ΣΧΟΛΕΣ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ Ολυμπία Μπάρμπα Μπάμπης Χιώτης Κων/να Μάγγου 2017, Β3 Γυμνασίου ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ H Βυζαντινή Αυτοκρατορία (αλλιώς Βυζάντιο, Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ στα αποσπάσματα των εγχειριδίων που ακολουθούν : 1]προσέξτε α) το όνομα του Βυζαντίου β) το μέγεθος

ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ στα αποσπάσματα των εγχειριδίων που ακολουθούν : 1]προσέξτε α) το όνομα του Βυζαντίου β) το μέγεθος ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ στα αποσπάσματα των εγχειριδίων που ακολουθούν : 1]προσέξτε α) το όνομα του Βυζαντίου β) το μέγεθος και τον τόνο της αποτίμησης γ) τα στοιχεία της ιστορικής

Διαβάστε περισσότερα

4. Η διάδοση του Χριστιανισμού στους Μοραβούς και τους Βουλγάρους

4. Η διάδοση του Χριστιανισμού στους Μοραβούς και τους Βουλγάρους I. ΠΑΓΙΩΣΗ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑΣ ΣΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ ΚΑΙ ΤΗ Μ. ΑΣΙΑ 4. Η διάδοση του Χριστιανισμού στους Μοραβούς και τους Βουλγάρους (σελ. 39-40) Ο Μιχαήλ Γ ως αρματοδρόμος στα ανάκτορα του Αγίου Μάμαντα.

Διαβάστε περισσότερα

κάντε κλικ στη Τρίτη επιλογή : Οι Θεσσαλονικείς αδελφοί ισαπόστολοι Κύριλλος και Μεθόδιος

κάντε κλικ στη Τρίτη επιλογή : Οι Θεσσαλονικείς αδελφοί ισαπόστολοι Κύριλλος και Μεθόδιος ΤΑΞΗ Δ ΜΑΘΗΜΑ : ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Κύριλλος και Μεθόδιος : Ιεραπόστολοι στους σλαβικούς λαούς. ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ 1. Να αντιληφθούν οι μαθητές ότι μέσα από την ιεραποστολή του Κυρίλλου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ (1724-1804)

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ (1724-1804) ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ - ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΙΟΘΕΩΡΙΑΣ ΤΟΥ 1 ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ (1724-1804) (Η σύντομη περίληψη που ακολουθεί και η επιλογή των αποσπασμάτων από την πραγματεία του Καντ για την ανθρώπινη γνώση,

Διαβάστε περισσότερα

Θέµατα Αρχών Φιλοσοφίας Θεωρητικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000

Θέµατα Αρχών Φιλοσοφίας Θεωρητικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000 Θέµα Α1 Θέµατα Αρχών Φιλοσοφίας Θεωρητικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000 Α.1.1. Να γράψετε στο τετράδιό σας τα ονόµατα των φιλοσόφων (στήλη Α) και δίπλα την έννοια (στήλη Β) που συνδέεται µε τον καθένα: Α

Διαβάστε περισσότερα

Σύλλογος Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας «σὺν Ἀθηνᾷ»

Σύλλογος Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας «σὺν Ἀθηνᾷ» Σύλλογος Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας «σὺν Ἀθηνᾷ» Τμήμα 5 ης -6 ης Δημοτικού Σάββατο, 27 Οκτωβρίου 2012 Θαλής ο Μιλήσιος 630/635 π.χ. 543 π.χ. Ο πρώτος φιλόσοφος! Ο Θαλής ο Μιλήσιος ανήκει στους προσωκρατικούς

Διαβάστε περισσότερα

Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α Μ Α Θ Η Τ Ω Ν ΤΗΣ Ε ΚΑΙ ΣΤ ΗΜΟΤΙΚΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΗΡΙΩΝ «ΑΘΗΝΑ» ΘΕΜΑ: ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α Μ Α Θ Η Τ Ω Ν ΤΗΣ Ε ΚΑΙ ΣΤ ΗΜΟΤΙΚΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΗΡΙΩΝ «ΑΘΗΝΑ» ΘΕΜΑ: ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α Μ Α Θ Η Τ Ω Ν ΤΗΣ Ε ΚΑΙ ΣΤ ΗΜΟΤΙΚΟΥ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΗΡΙΩΝ «ΑΘΗΝΑ» ΘΕΜΑ: ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ Ε ΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΤ ΗΜΟΤΙΚΟΥ ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΝΗ ΓΕΡΕΝΤΕ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΤΡΑΚΑ ΗΜΗΤΡΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ. Νικόλαος Γ. Χαραλαμπόπουλος Τμήμα Φιλολογίας

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ. Νικόλαος Γ. Χαραλαμπόπουλος Τμήμα Φιλολογίας ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Διάλεξη 12 Ενδέκατος Αιώνας (α μισό): Βασίλειος Β Βουλγαροκτόνος (976-1025) Κων/νος Η (1025-1028) - Ρωμανός Γ Αργυρός (1028-1034) - Μιχαήλ Δ Παφλαγών (1034-1041) - Μιχαήλ Ε Καλαφάτης

Διαβάστε περισσότερα

2. Αναγέννηση και ανθρωπισμός

2. Αναγέννηση και ανθρωπισμός κεφάλαιο 6 ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΝΑΚΑΛΥΨΕΙΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΧΩΡΩΝ ΩΣ ΤΗ ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΗΣ ΒΕΣΤΦΑΛΙΑΣ (1453-1648) 2. Αναγέννηση και ανθρωπισμός Ορισμός Πρόκειται για μια γενικότερη πνευματική

Διαβάστε περισσότερα

Ι. Πανάρετος.: Καλησπέρα κυρία Γουδέλη, καλησπέρα κύριε Ρουμπάνη.

Ι. Πανάρετος.: Καλησπέρα κυρία Γουδέλη, καλησπέρα κύριε Ρουμπάνη. (Συνέντευξη του Ι. Πανάρετου στην Νίνα Γουδέλη και τον Γρηγόρη Ρουμπάνη για τα θέματα της Παιδείας (Μήπως ζούμε σ άλλη χώρα;, ραδιοφωνικός σταθμός Αθήνα, 9.84) Ν. Γουδέλη: Καλησπέρα κύριε Πανάρετε. Γ.

Διαβάστε περισσότερα

Η ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ

Η ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ Η ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ Οι βυζαντινοί ήταν καλά πληροφορημένοι για τις γειτονικές χώρες από δικούς τους ανθρώπους. Όταν έφταναν επισκέπτες, έμποροι, μισθοφόροι ή στρατιωτικοί φυγάδες, ή ακόμα κρατικές

Διαβάστε περισσότερα

Χριστιανική Γραμματεία ΙIΙ

Χριστιανική Γραμματεία ΙIΙ Χριστιανική Γραμματεία ΙIΙ Ενότητα 2-Δ Α3: Διαλεκτική Θεολογία Αναστάσιος Γ. Μαράς, Δρ Θ. Πρόγραμμα Ιερατικών Σπουδών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

Διαβάστε περισσότερα

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ. Νικόλαος Γ. Χαραλαμπόπουλος Τμήμα Φιλολογίας

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ. Νικόλαος Γ. Χαραλαμπόπουλος Τμήμα Φιλολογίας ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Διάλεξη 10 O Δέκατος Αιώνας (α μισό): Λέων Ϛ Σοφός (886-912) - Αλέξανδρος Α (912-913) Κων/νος Ζ Πορφυρογέννητος 913-959 (Ρωμανός Α Λεκαπηνός 920-944) Νικόλαος Γ. Χαραλαμπόπουλος Τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ- ΙΟΥΝΙΟΥ Ονοματεπώνυμο: Τμήμα:. Αριθμός:..

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ- ΙΟΥΝΙΟΥ Ονοματεπώνυμο: Τμήμα:. Αριθμός:.. ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2016 2017 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ- ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΑΞΗ: Β ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 02 /06/2017 ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 2 ΩΡΕΣ Βαθμός: Ολογράφως:.. Υπογραφή: Ονοματεπώνυμο:

Διαβάστε περισσότερα

Μανόλης Χατζηδάκης, Έλληνες ζωγράφοι μετά την Άλωση (1450-1830), τ. 1, Αθήνα 1987.

Μανόλης Χατζηδάκης, Έλληνες ζωγράφοι μετά την Άλωση (1450-1830), τ. 1, Αθήνα 1987. Μανόλης Χατζηδάκης, Έλληνες ζωγράφοι μετά την Άλωση (14501830), τ. 1, Αθήνα 1987. Παναγιώτης Λ. Βοκοτόπουλος, Εικόνες της Κέρκυρας, Αθήνα 1990. Κερκυραίοι ζωγράφοι: 19ος20ος αι., επιμ. Αθ. Χρήστου, Κέρκυρα

Διαβάστε περισσότερα

Θέµατα Αρχών Φιλοσοφίας Θεωρητικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000

Θέµατα Αρχών Φιλοσοφίας Θεωρητικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000 Θέµατα Αρχών Φιλοσοφίας Θεωρητικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Θέµα Α1 Α.1.1. Να γράψετε στο τετράδιό σας τα ονόµατα των φιλοσόφων (στήλη Α) και δίπλα την έννοια (στήλη Β) που συνδέεται µε τον

Διαβάστε περισσότερα

Λύκειο Αγίου Γεωργίου Λακατάμειας

Λύκειο Αγίου Γεωργίου Λακατάμειας Λύκειο Αγίου Γεωργίου Λακατάμειας Τελετή Αποφοίτησης 29 Ιουνίου 2015 Βραβεία 1. Βραβείο Συνεργατισμού ( 350) με την υψηλότερη γενική βαθμολογία. Πιντιρίσιης Γεώργιος του Γρηγορίου (Γ4) με γενική βαθμολογία

Διαβάστε περισσότερα

Να συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, 3, 4 και 5, επιλέγοντας τη σωστή απάντηση από τις αντίστοιχες φράσεις α, β, γ:

Να συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, 3, 4 και 5, επιλέγοντας τη σωστή απάντηση από τις αντίστοιχες φράσεις α, β, γ: ΜΑΘΗΜΑ 18 Ο ΟΙ ΑΓΙΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ Να συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, 3, 4 και 5, επιλέγοντας τη σωστή απάντηση από τις αντίστοιχες φράσεις α, β, γ: 1. Η αποκατάσταση της προσκύνησης των εικόνων

Διαβάστε περισσότερα

Οι βυζαντινοί μοναχοί και η Eλληνική γλώσσα στη μεσαιωνική περίοδο στο Σαλέντο

Οι βυζαντινοί μοναχοί και η Eλληνική γλώσσα στη μεσαιωνική περίοδο στο Σαλέντο Οι βυζαντινοί μοναχοί και η Eλληνική γλώσσα στη μεσαιωνική περίοδο στο Σαλέντο CATERINA MALANDUGNO Φοιτήτρια Το 741 ο Κωνσταντίνος Κοπρώνυμος ακολουθώντας τα βήματα του Λεόντος Γ ξεκίνησε μία σκληρή καταδίωξη

Διαβάστε περισσότερα

χώρας μας, όπως ο κ. Κοντογιώργης, έχουν μία παρόμοια δυστυχώς άποψη, η οποία είναι η εξής!

χώρας μας, όπως ο κ. Κοντογιώργης, έχουν μία παρόμοια δυστυχώς άποψη, η οποία είναι η εξής! Ντροπή Αργείοι! Δεν είναι δικτατορία, όταν η πλειοψηφία των Πολιτών έχει ακριβώς την αντίθετη άποψη από τα περισσότερα κόμματα στη Βουλή, όσον αφορά τα μνημόνια, το Μακεδονικό και τόσα άλλα; Όταν κυβέρνηση

Διαβάστε περισσότερα

Παρακαλούμε όποιον γνωρίζει το που μπορούμε να βρούμε ολόκληρα τα κείμενα στα ελληνικά, να μας ενημερώσει.

Παρακαλούμε όποιον γνωρίζει το που μπορούμε να βρούμε ολόκληρα τα κείμενα στα ελληνικά, να μας ενημερώσει. Η μετάφραση των κειμένων στα ελληνικά, που παρατίθεται εδώ, είναι βασισμένη στις μεταφράσεις από τα κοπτικά και ελληνικά στα αγγλικά των: Wesley W. Isenberg, Stephen Patterson, Marvin Meyer, Thomas O.

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΗΘΙΚΑ ΝΙΚΟΜΑΧΕΙΑ

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΗΘΙΚΑ ΝΙΚΟΜΑΧΕΙΑ ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΗΘΙΚΑ ΝΙΚΟΜΑΧΕΙΑ Για τον Αριστοτέλη, όλες οι ενέργειες των ανθρώπων γίνονται για κάποιο τέλος, δηλαδή για κάποιο σκοπό που είναι ο ανώτερος όλων των αγαθών, την ευδαιμονία. Σύμφωνα

Διαβάστε περισσότερα

Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ. Οι πρεσβευτές πρόσωπα σεβαστά και απαραβίαστα

Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ. Οι πρεσβευτές πρόσωπα σεβαστά και απαραβίαστα Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ Α. Η βυζαντινή διπλωματία Οι πρεσβευτές πρόσωπα σεβαστά και απαραβίαστα Μέθοδοι της βυζαντινής διπλωματίας: Ευκαιριακές αποστολές πρέσβεων Χορηγίες ( χρήματα ή δώρα

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Φιλοσοφία (Φ101)

Εισαγωγή στη Φιλοσοφία (Φ101) ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ (Φ101) 3η ενότητα: Θεμελιώδη ερωτήματα & κλάδοι της φιλοσοφίας Γιώργος Ζωγραφίδης Τμήμα Φιλοσοφίας & Παιδαγωγικής Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

Σύλλογος Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας «σὺν Ἀθηνᾷ»

Σύλλογος Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας «σὺν Ἀθηνᾷ» Σύλλογος Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας «σὺν Ἀθηνᾷ» Σάββατο, 7 Ιουνίου 2014 ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΩΝ 2013-2014 ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΤΜΗΜΑΤΑ 2013-2014 (ΚΑΘΕ ΣΑΒΒΑΤΟ) 1.Φιλοσοφία παιδιών και εφήβων (εισηγήτρια: Ελένη

Διαβάστε περισσότερα

Β Τάξη Μάθημα Γενικής Παιδείας. Ύλη

Β Τάξη Μάθημα Γενικής Παιδείας. Ύλη Β Τάξη Μάθημα Γενικής Παιδείας Ύλη 2016-2017 * Θρησκευτικά * Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία * Νεοελληνική Γλώσσα ΕΙΣΑΓΩΓΗ, ΜΑΘΗΜΑΤΑ: 1, 2 & 3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α : Σύμβολο της Πίστης, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΓΝΩΣΗ; ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ; Το ερώτημα για το τι είναι η γνώση (τι εννοούμε όταν λέμε ότι κάποιος γνωρίζει κάτι ή ποια

ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΓΝΩΣΗ; ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ; Το ερώτημα για το τι είναι η γνώση (τι εννοούμε όταν λέμε ότι κάποιος γνωρίζει κάτι ή ποια 18 ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΓΝΩΣΗ; ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ; Το ερώτημα για το τι είναι η γνώση (τι εννοούμε όταν λέμε ότι κάποιος γνωρίζει κάτι ή ποια χαρακτηριστικά αποδίδουμε σε ένα πρόσωπο το οποίο λέμε

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΑΔΙΠΠΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: Βαθμός: Ολογράφως:..

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΑΔΙΠΠΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: Βαθμός: Ολογράφως:.. ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΑΔΙΠΠΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2014 2015 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 5-6 -2015 ΤΑΞΗ: Β Χρόνος: 2 ώρες Βαθμός: Ολογράφως:.. Υπογραφή καθηγητή:.. Ονοματεπώνυμο

Διαβάστε περισσότερα

Πατρολογία Ι. Εισαγωγή στην Πατρολογία Γραµµατεία και Θεολογία των Πατέρων των τεσσάρων πρώτων αιώνων

Πατρολογία Ι. Εισαγωγή στην Πατρολογία Γραµµατεία και Θεολογία των Πατέρων των τεσσάρων πρώτων αιώνων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Πατρολογία Ι. Εισαγωγή στην Πατρολογία Γραµµατεία και Θεολογία των Πατέρων των τεσσάρων πρώτων αιώνων Ενότητα 12: Οι Καππαδόκες Πατέρες

Διαβάστε περισσότερα

2. ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ

2. ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ 2. ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ Συμπλήρωση κενών ακόλουθες λέξεις (τρεις λέξεις περισσεύουν): βιβλιοθήκη, Βαλκανική, ανθρωπιστικός, πανεπιστήμιο, χειρόγραφο, Ιταλική, τυπογραφία, σπάνιος. Η Αναγέννηση και

Διαβάστε περισσότερα

Να συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, 3, 4 και 5, επιλέγοντας τη. 1. Ο χώρος τέλεσης της χριστιανικής λατρείας ονομάστηκε ναός

Να συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, 3, 4 και 5, επιλέγοντας τη. 1. Ο χώρος τέλεσης της χριστιανικής λατρείας ονομάστηκε ναός ΜΑΘΗΜΑ 2 Ο ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΚΑΙ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ Να συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, 3, 4 και 5, επιλέγοντας τη σωστή απάντηση από τις αντίστοιχες φράσεις α, β, γ. 1. Ο χώρος τέλεσης

Διαβάστε περισσότερα

Ηθική ανά τους λαούς

Ηθική ανά τους λαούς Ηθική ανά τους λαούς Ηθική ως όρος Όταν μιλάμε για ηθική, εννοούμε κάθε θεωρία που θέτει αντικείμενο θεωρητικής εξέτασης την πρακτική συμπεριφορά του ανθρώπου. Η φιλοσοφική ηθική διακρίνεται επομένως τόσο

Διαβάστε περισσότερα

Σήμερα κινδυνεύουμε είτε να μας απορροφήσουν τα δεινά του βίου και να μας εξαφανίσουν κάθε

Σήμερα κινδυνεύουμε είτε να μας απορροφήσουν τα δεινά του βίου και να μας εξαφανίσουν κάθε Οι Έλληνες φώτισαν τον κόσμο με τα δικά τους έργα σήμερα πρέπει να βρούμε ξανά τις δικές τους ιδιότητες Περίληψη: Η σοφία της ψυχής είναι μια ξεχασμένη ιδιότητα που ο άνθρωπος πρέπει πάλι να την βρει για

Διαβάστε περισσότερα

Ο Τριαδικός Θεός: οι γιορτές της Πεντηκοστής και του Αγίου Πνεύματος. Διδ. Εν. 14

Ο Τριαδικός Θεός: οι γιορτές της Πεντηκοστής και του Αγίου Πνεύματος. Διδ. Εν. 14 Ο Τριαδικός Θεός: οι γιορτές της Πεντηκοστής και του Αγίου Πνεύματος Διδ. Εν. 14 Σαράντα ημέρες μετά το Πάσχα η Εκκλησία μας γιορτάζει την Ανάληψη του Κυρίου στους ουρανούς Με την Ανάληψη, επισφραγίζεται

Διαβάστε περισσότερα

www.alambra.org.cy ΧΟΡΗΓΟΣ: ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΠΙΣΤΩΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΥΜΠΙΩΝ - ΑΛΑΜΠΡΑΣ

www.alambra.org.cy ΧΟΡΗΓΟΣ: ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΠΙΣΤΩΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΥΜΠΙΩΝ - ΑΛΑΜΠΡΑΣ www.alambra.org.cy Ειρήνης 4, 2563 Αλάμπρα, Λευκωσία, Τηλ: 22522457, Φαξ: 22526402 E-mail: koin.symalambras@cytanet.com.cy, Αρχαιολογικός Οικισμός Αλάμπρας Αιωνόβιο δέντρο, Φραγκοελιά Ειρήνης 4, 2563 Αλάμπρα,

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ Ο ΝΑΖΩΡΑΙΟΣ

ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ Ο ΝΑΖΩΡΑΙΟΣ 29 Δεκεμβρίου 2018 Ο Ναζωραίος Θρησκεία / Ιερός Άμβων Μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμίας ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ Ο ΝΑΖΩΡΑΙΟΣ Η σημερινή Κυριακή, αδελφοί χριστιανοί, είναι μετά

Διαβάστε περισσότερα

πανέτοιμος για να έλθει είναι πολύ πρόθυμος και έτοιμος κάθε στιγμή με ευχαρίστηση, με χαρά, με καλή διάθεση, να έλθει να επισκιάσει και να βοηθήσει

πανέτοιμος για να έλθει είναι πολύ πρόθυμος και έτοιμος κάθε στιγμή με ευχαρίστηση, με χαρά, με καλή διάθεση, να έλθει να επισκιάσει και να βοηθήσει Κύριε των Δυνάμεων «Κύριε των δυνάμεων μεθ ημών γενού». Πώς ο Κύριος θα είναι μαζί μας. Ο Χριστός είναι δύναμη. «Κύριε των δυνάμεων μεθ ημών γενού». Άραγε τί θέλουν να πουν αυτά τα λόγια; Κάτι καλό όμως

Διαβάστε περισσότερα

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ. Διάλεξη 11 Ο Δέκατος Αιώνας (β μισό): Ρωμανός Β (959-963) Νικηφόρος Φωκάς (963-969) - Ιωάννης Τσιμισκής (969-976)

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ. Διάλεξη 11 Ο Δέκατος Αιώνας (β μισό): Ρωμανός Β (959-963) Νικηφόρος Φωκάς (963-969) - Ιωάννης Τσιμισκής (969-976) ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Διάλεξη 11 Ο Δέκατος Αιώνας (β μισό): Ρωμανός Β (959-963) Νικηφόρος Φωκάς (963-969) - Ιωάννης Τσιμισκής (969-976) Νικόλαος Γ. Χαραλαμπόπουλος Τμήμα Φιλολογίας Σκοποί ενότητας Βασικός

Διαβάστε περισσότερα

32. Η Θεσσαλονίκη γνωρίζει μεγάλη ακμή

32. Η Θεσσαλονίκη γνωρίζει μεγάλη ακμή 32. Η Θεσσαλονίκη γνωρίζει μεγάλη ακμή Η Θεσσαλονίκη, από τα πρώτα βυζαντινά χρόνια, είναι η δεύτερη σημαντική πόλη της αυτοκρατορίας. Αναπτύσσει σπουδαία εμπορική, πνευματική και πολιτική κίνηση, την

Διαβάστε περισσότερα

DESIGNED BY NETINFO PLC

DESIGNED BY NETINFO PLC DESIGNED BY NETINFO PLC Τηλ: 22652090 Φαξ: 22652690 Ο πρόεδρος, τα μέλη και το προσωπικό του Κοινοτικού Συμβουλίου Πλατανιστάσας, σας εύχονται Ευτυχισμένο το Νέο Έτος 2011 Κοπή της βασιλόπιτας από τον

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΚΠ. ΕΤΟΥΣ 2014-2015

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΚΠ. ΕΤΟΥΣ 2014-2015 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Β1.Ο Πρωταγόρας παρουσιάζει στο σημείο αυτό μια ιδιαιτέρως ρηξικέλευθη τοποθέτηση σχετικά με την έννοια και το σκοπό της τιμωρίας. Η τιμωρία, σύμφωνα με τον Πρωταγόρα δεν είναι εκδίκηση και

Διαβάστε περισσότερα

Ο συγγραφέας Δημήτρης Στεφανάκης και «Ο χορός των ψευδαισθήσεων» Πέμπτη, 10 Σεπτεμβρίου :26

Ο συγγραφέας Δημήτρης Στεφανάκης και «Ο χορός των ψευδαισθήσεων» Πέμπτη, 10 Σεπτεμβρίου :26 Ο συγγραφέας Δημήτρης Στεφανάκης και «Ο χορός των ψευδαισθήσεων» Πέμπτη, 10 Σεπτεμβρίου 2015-10:26 Γράφει η Μαίρη Γκαζιάνη «Οι ψευδαισθήσεις είναι ένας θεμιτός μηχανισμός της ανθρώπινης ψυχής. Χωρίς την

Διαβάστε περισσότερα

Καθορισμός ημερομηνίας εορτασμού του Πάσχα

Καθορισμός ημερομηνίας εορτασμού του Πάσχα ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ Σχολικό έτος 2013-14 Καθορισμός ημερομηνίας εορτασμού του Πάσχα ΚΑΡΑΜΠΕΛΑΣ ΜΑΡΙΟΣ-ΔΗΜΗΤΡΗΣ Τάξη : Α1 ΤΟ ΑΓΙΟ ΠΑΣΧΑ: Η γιορτή και ο υπολογισμός της ημερομηνίας

Διαβάστε περισσότερα

ΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Α ΕΞΑΜΗΝΟ. 3 5 ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΟΣ Χρήστος Καραγιάννης ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΟΣ Αλεξάνδρα Παλάντζα 30693

ΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Α ΕΞΑΜΗΝΟ. 3 5 ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΟΣ Χρήστος Καραγιάννης ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΟΣ Αλεξάνδρα Παλάντζα 30693 ΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Α ΕΞΑΜΗΝΟ ΩΡΕΣ/ Δ.Μ. ECTS ΤΟΜΕΑΣ ΔΙΔΑΣΚΩΝ/ΟΥΣΑ ΚΩΔ. Εισαγωγή στη Παλαιά Διαθήκη Εισαγωγή στη Καινή Διαθήκη Γενική Εκκλησιαστική Ιστορία Α Αρχαία Εβραϊκή Γλώσσα

Διαβάστε περισσότερα

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ. Διάλεξη 13

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ. Διάλεξη 13 ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Διάλεξη 13 Ο Ενδέκατος Αιώνας (β μισό) - Το τέλος της Μακεδονικής Δυναστείας: Θεοδώρα Πορφυρογέννητος (1055-1056) - Μιχαήλ Ϛ Στρατιωτικός (1056-1057) Δυναστεία Δουκών και Κομνηνών (1057-1185):

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΙΓΜΑΤΙΚΟ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟ ΔΟΚΙΜΙΟ. Από τις πέντε (5) ερωτήσεις να απαντήσεις στις τρεις (3). Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με τέσσερις (4) μονάδες.

ΔΕΙΓΜΑΤΙΚΟ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟ ΔΟΚΙΜΙΟ. Από τις πέντε (5) ερωτήσεις να απαντήσεις στις τρεις (3). Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με τέσσερις (4) μονάδες. ΔΕΙΓΜΑΤΙΚΟ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟ ΔΟΚΙΜΙΟ Μάθημα: Μεσαιωνική και Νεότερη Ιστορία Τάξη: Β Γυμνασίου Ενότητα: Οι πρώτοι αιώνες του Βυζαντίου Χρόνος εξέτασης: 45 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Από τις πέντε (5) ερωτήσεις να απαντήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Α ΛΥΚΕΙΟ ΑΡΣΑΚΕΙΟΥ ΨΥΧΙΚΟΥ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΛΕΜΜΥΔΗΣ. Εργασία 8

Α ΛΥΚΕΙΟ ΑΡΣΑΚΕΙΟΥ ΨΥΧΙΚΟΥ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΛΕΜΜΥΔΗΣ. Εργασία 8 Α ΛΥΚΕΙΟ ΑΡΣΑΚΕΙΟΥ ΨΥΧΙΚΟΥ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΛΕΜΜΥΔΗΣ Εργασία 8 ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ ΜΑΘΗΤΡΙΑΣ ΑΓΝΗΣ ΒΟΥΡΤΣΗ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. ΤΑΞΗ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Εισαγωγή -Ν.Βλεμμύδης -Έργο -Θεολογικό

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα. 1 Υ101 1.Εισαγωγή και Κριτική του κειμένου της Κ.Δ. (101Υ) Ο βαθμός μεταφέρεται αυτούσιος 103Υ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ

Μάθημα. 1 Υ101 1.Εισαγωγή και Κριτική του κειμένου της Κ.Δ. (101Υ) Ο βαθμός μεταφέρεται αυτούσιος 103Υ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ Ένταξη φοιτητών στο νέο πρόγραμμα σπουδών. Όσοι φοιτητές έχουν εισαχθεί από το ακαδημαϊκό έτος 2010-2011 και πριν και δεν έχουν ολοκληρώσει τις σπουδές τους μέχρι τον Σεπτέμβριο 2016, θα ενταχθούν στο

Διαβάστε περισσότερα

Η ΚΟΙΝΗ ΓΙΟΡΤΗ. Σκηνή 1 η

Η ΚΟΙΝΗ ΓΙΟΡΤΗ. Σκηνή 1 η ΠΡΟΣΩΠΑ Μέγας Βασίλειος Γρηγόριος ο Θεολόγος Ιωάννης ο Χρυσόστομος Μαυρόπους Ιωάννης Βασιλίτης 1 ος Βασιλίτης 2 ος Βασιλίτης 3 ος Γρηγορίτης 1 ος Γρηγορίτης 2 ος Γρηγορίτης 3 ος Ιωαννίτης 1 ος Ιωαννίτης

Διαβάστε περισσότερα

Θρησκευτικά Α Λυκείου GI_A_THI_0_8712 Απαντήσεις των θεμάτων ΘΕΜΑ Α1

Θρησκευτικά Α Λυκείου GI_A_THI_0_8712 Απαντήσεις των θεμάτων ΘΕΜΑ Α1 Θρησκευτικά Α Λυκείου GI_A_THI_0_8712 Απαντήσεις των θεμάτων ΘΕΜΑ Α1 α) Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λανθασμένες, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, γράφοντας δίπλα στον αριθμό

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Εισαγωγικά στην αρχαία Ελληνική ιστοριογραφία

ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Εισαγωγικά στην αρχαία Ελληνική ιστοριογραφία ΕΙΣΑΓΩΓΗ Εισαγωγικά στην αρχαία Ελληνική ιστοριογραφία Ενδεικτικοί διδακτικοί στόχοι Οι διδακτικοί στόχοι για τη διδασκαλία της εισαγωγής προσδιορίζονται στο βιβλίο για τον καθηγητή, Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι,

Διαβάστε περισσότερα

Α. ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

Α. ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Α. ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΗ / ΙΣΤΟΡΙΚΟ 7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η φιλοσοφία. Έννοια και περιεχόμενο 13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ Η εξέλιξη της φιλοσοφίας και η οντολογία Ι. Εισαγωγή... 25 ΙΙ. Η προσωκρατική φιλοσοφία...

Διαβάστε περισσότερα

Οι άγιοι απόστολοι Παύλος και Βαρνάβας

Οι άγιοι απόστολοι Παύλος και Βαρνάβας Το άνοιγμα του Χριστιανισμού στον εθνικό κόσμο Οι άγιοι απόστολοι Παύλος και Βαρνάβας Ο Βαρνάβας Υπήρξε πιθανώς ένας από τους εβδομήκοντα αποστόλους του Κυρίου. Γεννήθηκε στη Σαλαμίνα της Κύπρου. Το πραγματικό

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΙ. Έρευνα-επιλογή: Μαρτίνα Λόος Μετάφραση-επιµέλεια: Βασιλική Καντζάρα

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΙ. Έρευνα-επιλογή: Μαρτίνα Λόος Μετάφραση-επιµέλεια: Βασιλική Καντζάρα Έρευνα-επιλογή: Μαρτίνα Λόος Μετάφραση-επιµέλεια: Βασιλική Καντζάρα ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΙ Εισαγωγή Το παρόν κείµενο περιλαµβάνει ορισµένα µόνο ονόµατα γνωστών µαθηµατικών από την ιστορία της επιστήµης. Η έρευνα

Διαβάστε περισσότερα

Ένα γόνιμο μέλλον. στο παρόν και πνευματικές ιδιότητες που εκδηλώνουν οι Έλληνες όταν κάνουν τα καλά τους έργα

Ένα γόνιμο μέλλον. στο παρόν και πνευματικές ιδιότητες που εκδηλώνουν οι Έλληνες όταν κάνουν τα καλά τους έργα 1 Ένα γόνιμο μέλλον Ένα γόνιμο μέλλον χρειάζεται μια καλή συνείδηση στο παρόν και πνευματικές ιδιότητες που εκδηλώνουν οι Έλληνες όταν κάνουν τα καλά τους έργα Χρειαζόμαστε οι Έλληνες να συνδεθούμε πάλι

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΕ ΘΕΣΕΙΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ

ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΕ ΘΕΣΕΙΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΕ ΘΕΣΕΙΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΑΝΔΡΕΣ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ: 1ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΩΡΑΙΟΚΑΣΤΡΟΥ ΤΑΞΗ: Β ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΑΘΗΤΩΝ: 23 ΑΓΟΡΙΑ: 13 ΚΟΡΙΤΣΙΑ: 10 ΕΚΠΟΝΗΣΗ: ΛΙΑΠΗ ΠΕΡΣΕΦΟΝΗ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ:

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ ΠΡΟΤΖΕΚΤ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΜΑΘΗΜΑ ΠΡΟΤΖΕΚΤ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ ΠΡΟΤΖΕΚΤ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΔΙΟΝ ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ Το Δίον ήταν μια αρχαιότατη πόλη στρατηγικής σημασίας και μια από τις πιο φημισμένες μακεδονικές πολιτείες. Η γεωγραφική θέση

Διαβάστε περισσότερα

Bυζαντινοί Ιστορικοί και Χρονογράφοι Ενότητα 9: Συνέχεια του Θεοφάνη. Λέων Διάκονος: Βίος και Έργο Κιαπίδου Ειρήνη-Σοφία Τμήμα Φιλολογίας

Bυζαντινοί Ιστορικοί και Χρονογράφοι Ενότητα 9: Συνέχεια του Θεοφάνη. Λέων Διάκονος: Βίος και Έργο Κιαπίδου Ειρήνη-Σοφία Τμήμα Φιλολογίας Bυζαντινοί Ιστορικοί και Χρονογράφοι Ενότητα 9: Συνέχεια του Θεοφάνη. Λέων Διάκονος: Βίος και Έργο Κιαπίδου Ειρήνη-Σοφία Τμήμα Φιλολογίας Σκοποί ενότητας Οι φοιτητές θα συνεχίσουν την επεξεργασία του έργου

Διαβάστε περισσότερα

Πατέρες και Οικουµενικοί Διδάσκαλοι. Πατρολογία Ι (Υ102) Διδάσκων: Συμεών Πασχαλίδης

Πατέρες και Οικουµενικοί Διδάσκαλοι. Πατρολογία Ι (Υ102) Διδάσκων: Συμεών Πασχαλίδης Πατέρες και Οικουµενικοί Διδάσκαλοι ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΣΥΜΕΩΝ ΠΑΣΧΑΛΙΔΗ Πατρολογία Ι (Υ102) Διδάσκων: Συμεών Πασχαλίδης 1 ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΣΥΜΕΩΝ ΠΑΣΧΑΛΙΔΗ Οι Πατέρες των πρώτων αιώνων Ποιοι ονοµάζονταν

Διαβάστε περισσότερα

Να συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, και 3 επιλέγοντας τη σωστή

Να συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, και 3 επιλέγοντας τη σωστή ΜΑΘΗΜΑ 6 Ο ΠΟΙΗΣΩΜΕΝ ΑΝΘΡΩΠΟΝ... Να συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, και 3 επιλέγοντας τη σωστή απάντηση, κατά τη διδασκαλία του Χριστιανισμού, από τις αντίστοιχες φράσεις α, β, γ. Στη συνέχεια,

Διαβάστε περισσότερα

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΚΑΤΑΝΟΩΝΤΑΣ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΕΥΤΕΡΗ: ΛΕΞΕΙΣ ΝΟΗΜΑ ΚΑΙ ΚΑΘΟΛΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΚΑΤΑΝΟΩΝΤΑΣ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΕΥΤΕΡΗ: ΛΕΞΕΙΣ ΝΟΗΜΑ ΚΑΙ ΚΑΘΟΛΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΚΑΤΑΝΟΩΝΤΑΣ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΕΥΤΕΡΗ: ΛΕΞΕΙΣ ΝΟΗΜΑ ΚΑΙ ΚΑΘΟΛΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ 1. Λέξεις και νόημα Η γλώσσα αποτελείται από λέξεις. Η λέξη είναι το μικρότερο τμήμα της γλώσσας

Διαβάστε περισσότερα

Υπό την Αιγίδα του Τομέα Φιλοσοφίας του Τμήματος Φιλοσοφίας-Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

Υπό την Αιγίδα του Τομέα Φιλοσοφίας του Τμήματος Φιλοσοφίας-Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών 25 26 Απριλίου 2017 Κεντρικό Κτήριο του Εθνικού και Καποδιστριακού (Πανεπιστημίου 30) Αμφιθέατρο «Άλκης Αργυριάδης» Πανεπιστημιακή Λέσχη, (Ιπποκράτους 15 και Ακαδημίας) Αίθουσα Μουσικού Τμήματος Υπό την

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΗΘΙΚΗ. Ενότητα 1: Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ. ΜΑΡΙΑ Κ. ΚΑΡΑΜΠΕΛΙΑ Τμήμα Ιερατικών Σπουδών

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΗΘΙΚΗ. Ενότητα 1: Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ. ΜΑΡΙΑ Κ. ΚΑΡΑΜΠΕΛΙΑ Τμήμα Ιερατικών Σπουδών ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΗΘΙΚΗ Ενότητα 1: Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ ΜΑΡΙΑ Κ. ΚΑΡΑΜΠΕΛΙΑ Τμήμα Ιερατικών Σπουδών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό,

Διαβάστε περισσότερα

Η ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΣΤΟΝ ΠΛΑΤΩΝΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ

Η ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΣΤΟΝ ΠΛΑΤΩΝΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ Η ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΣΤΟΝ ΠΛΑΤΩΝΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ Ενότητα: 1 η Ελένη Περδικούρη Τμήμα Φιλοσοφίας 1 Ενότητα 1 η Το ερώτημα της γνώσης 1. Τι γνωριζουμε, δηλαδη ποια ειναι τα αντικειμενα της γνωσης

Διαβάστε περισσότερα

Η νηστεία των Χριστουγέννων

Η νηστεία των Χριστουγέννων 15 Νοεμβρίου 2018 Η νηστεία των Χριστουγέννων Θρησκεία / Θρησκευτική ζωή Γεώργιος Αραμπατζόγλου, Αναγνώστης της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών Ιερός Ναός Αγίου Λουκά Πατησίων Μία ακόμη ευλογημένη περίοδος

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕ 5. Ο Ευαγγελισμός της Μαρίας για τη γέννηση του Μεσσία

ΔΕ 5. Ο Ευαγγελισμός της Μαρίας για τη γέννηση του Μεσσία ΔΕ 5. Ο Ευαγγελισμός της Μαρίας για τη γέννηση του Μεσσία Ευαγγελισμός Ευαγγελισμός είναι η ανακοίνωση στην Παναγία της καλής είδησης ότι θα γεννήσει τον Μεσσία, αυτόν που υποσχέθηκε ο Θεός και περίμενε

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΟΥ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΜΕ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΟΥ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΜΕ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Π Ι Ν Α Κ Ε Σ Α Ν Τ Ι Σ Τ Ο Ι Χ Η Σ Η Σ Μ Α Θ Η Μ Α Τ Ω Ν ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΟΥ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΜΕ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Α. A ντιστοίχηση υποχρεωτικών μαθημάτων φιλοσοφίας (Ισχύουν

Διαβάστε περισσότερα