Διαχείριση και Προστασία των Κυπριακών Δασών

Transcript

1 Δάση Τα κυπριακά δάση είναι σχεδόν στο σύνολο τους φυσικά και συντίθενται κυρίως από κωνοφόρα δέντρα και πλατύφυλλους θάμνους. Κυρίαρχο είδος αποτελούν τα πεύκα και ιδιαίτερα η τραχεία πεύκη (Pinus brutia) που εκτείνεται από την επιφάνεια της θάλασσας μέχρι και το υψόμετρο των μέτρων. Τα δάση της τραχείας πεύκης έχουν εξάπλωση από τον Ακάμα στα δυτικά μέχρι το Σταυροβούνι και τις ορεινές περιοχές της Λάρνακας στα ανατολικά. Επίσης, τα συναντούμε και στην οροσειρά του Πενταδακτύλου σε αμιγή μορφή αλλά και σε μίξη με το κυπαρίσσι. Η μόνη περιοχή από την οποία απουσιάζουν είναι η περιοχή της Μεσαορίας, όπου οι κλιματικές συνθήκες και ιδιαίτερα η βροχόπτωση είναι ακραίες. Στο δάσος Πάφου, στην ευρύτερη περιοχή του Τριπύλου (κοιλάδα των κέδρων) απαντά ο κυπριακός κέδρος (Cedrus brevifolia), το μοναδικό ενδημικό δέντρο του τόπου μας. Στον υπόροφο των δασών και σε υψόμετρα άνω των 600 μέτρων επικρατεί συνήθως η λατζιά (Quercus alnifolia), όμως απαντούν και διάφορα άλλα είδη θάμνων, όπως η αντρουκλιά (Arbutus andrachne), ο σφένδαμνος (Acer obtusifolium), η στερατζιά (Styrax officinalis), οι ξισταρκές (Cistus spp.) και άλλα. Σε χαμηλότερα υψόμετρα, στον υπόροφο επικρατεί η σχινιά (Pistacia lentiscus), η αγριελιά (Olea europaea), η ασπάλαθος (Calycotome villosa), το θυμάρι ( Thymbra capitata) και άλλα. Τα δάση της μαύρης πεύκης (Pinus nigra ssp. pallasiana) καλύπτουν τις ψηλότερες κορυφές του Τροόδους σε υψόμετρα από μέτρα και στα πιο ψηλά σημεία απαντούν σε μίξη με τον αόρατο του Τροόδους (Juniperus foetidissima). Στον υπόροφο

2 επικρατεί η λατζιά (Quercus alnifolia), ενώ απαντούν και άλλα είδη θάμνων, όπως η αρκομηλιά (Sorbus graeca), η αγριοτριανταφυλλιά (Rosa micrantha ssp. chionistrae), η βερβερισιά (Berberis cretica), το ρασιήν του Τροόδους (Genista sphacelata var. crudelis), οι ξισταρκιές (Cistus spp.) και άλλα. Διαχείριση και Προστασία των Κυπριακών Δασών Το Τμήμα Δασών ( του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Αγροτικής Ανάπτυξης, είναι αρμόδιο για τη διαχείριση και προστασία των κρατικών δασών και την εφαρμογή της δασικής νομοθεσίας και πολιτικής. Τα δάση της Κύπρου αποτελούν ανεκτίμητη φυσική κληρονομιά και ανανεώσιμο εθνικό φυσικό πόρο με σημαντική προσφορά στον οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό τομέα. Πέρα από τα υλικά αγαθά, προσφέρουν και πληθώρα άλλων υπηρεσιών που τις περισσότερες φορές δεν είναι δυνατό να αποτιμηθούν σε χρηματική αξία. Τέτοιες υπηρεσίες είναι: Η προστασία του εδάφους από τη διάβρωση. Η δέσμευση σημαντικών ποσοτήτων διοξειδίου του άνθρακα και η παραγωγή οξυγόνου. Η ρύθμιση του κύκλου του νερού και η διατήρηση της ποιότητας και του όγκου του υδροφόρου ορίζοντα. Η διαφύλαξη μιας ανεξάντλητης τεράστιας δεξαμενής γενετικού υλικού και βιοποικιλότητας. Η διατήρηση και προστασία της χλωρίδας και της πανίδας. Η βελτίωση της ποιότητας ζωής των τοπικών κοινωνιών και των επισκεπτών του νησιού και η παροχή ευκαιριών για ποιοτική αναψυχή.

3 Οι πυρκαγιές αποτελούν τον πιο σοβαρό κίνδυνο που απειλεί την ύπαρξη των κυπριακών δασών, γι αυτό η πρόληψη και η κατάσβεσή τους αποτελούν το κυριότερο μέλημα του Τμήματος Δασών. Υπάρχει ένα ευρύ φάσμα παραγόντων που συμβάλλουν στην αύξηση του κινδύνου δασικών πυρκαγιών, όπως είναι τα παρατεταμένα ξηρά και θερμά καλοκαίρια, οι δυνατοί άνεμοι, οι μεγάλες κλίσεις των βουνών και η εύφλεκτη ξηροφυτική βλάστηση. Το πρόβλημα αυτό ολοένα και γίνεται πιο οξύ ένεκα της αστυφιλίας και της εγκατάλειψης πολλών αγροτικών περιοχών, του αυξανόμενου τουρισμού και της μαζικής εξόδου του πληθυσμού των πόλεων για αναψυχή στα δάση. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της περιόδου , 81% των δασικών πυρκαγιών προκλήθηκαν από διάφορες ανθρωπογενείς αιτίες, ενώ ποσοστό 19% προκλήθηκαν από φυσικά αίτια, κυρίως κεραυνούς. Από τις πυρκαγιές που προκλήθηκαν από ανθρωπογενή αίτια, 77% ήταν λόγω αμέλειας ή ατυχήματος και 23% λόγω κακόβουλης ενέργειας. Διάφορες γεωργικές δραστηριότητες με κυριότερη το καψάλισμα της αποκαλάμης, αποτελούν την πρώτη αιτία πρόκλησης πυρκαγιών με ποσοστό 40%. Ποσοστό 23% των δασικών πυρκαγιών προκλήθηκαν από πολίτες που ταξίδευαν διά μέσου των δασοκαλυμμένων περιοχών. Διάφορες δραστηριότητες σε εξοχικές κατοικίες εμφανίζονται με ποσοστό 15%. Άλλες αιτίες με μικρότερα ποσοστά είναι οι στρατιωτικές δραστηριότητες, το βραχυκύκλωμα ηλεκτροφόρων καλωδίων υψηλής τάσης, διάφορες εργασίες στο δάσος, δραστηριότητες κυνηγών και το κάψιμο σκυβάλων. Οι κλιματικές αλλαγές επηρεάζουν ποικιλότροπα τον πλανήτη και φαίνεται να επηρεάζουν και το νησί μας με την αύξηση της συχνότητας των ανομβριών και των ψηλών θερμοκρασιών. Οι αλλαγές αυτές επηρεάζουν αρνητικά και τα δασικά οικοσυστήματα

4 του τόπου μας. Ήδη έχουν παρατηρηθεί εκτεταμένες ξηράνσεις δασικών δέντρων. Το Τμήμα Δασών, έχοντας επίγνωση των αρνητικών επιδράσεων της ανομβρίας στα κυπριακά δάση, προχώρησε στη λήψη μέτρων για αντιμετώπιση του προβλήματος. Το Τμήμα Δασών έχει παράλληλα την ευθύνη για τη δημιουργία, βελτίωση και επέκταση των εκδρομικών και κατασκηνωτικών χώρων καθώς και την ευθύνη για τη δημιουργία, ανάπτυξη και διαχείριση προστατευόμενων περιοχών μέσα στα κρατικά δάση. Λόγω της σημασίας των κυπριακών δασών στην προστασία της βιοποικιλότητας πέραν του 70% έχουν συμπεριληφθεί στο ευρωπαϊκό δίκτυο προστατευόμενων περιοχών «Natura 2000», ενώ το 12% των κρατικών δασών αποτελούν δασικές προστατευόμενες περιοχές. Δασική Αναψυχή Με στόχο την ενίσχυση του τουριστικού προϊόντος, τη βελτίωση της ποιότητας εμπειρίας των επισκεπτών στα δάση και την περιβαλλοντική ενημέρωση, εκπαίδευση, και ευαισθητοποίηση, το Τμήμα Δασών έχει αναπτύξει ένα ιδιαίτερα πλούσιο δίκτυο υποδομών δασικής αναψυχής και περιβαλλοντικής ενημέρωσης σε όλα τα δάση, από τον Ακάμα μέχρι το Κάβο Γκρέκο. Οι σημαντικότερες υποδομές στα κρατικά δάση συνοψίζονται σε πέντε κατασκηνωτικούς χώρους, 74 μονοπάτια μελέτης της φύσης, 45 εκδρομικούς χώρους, δύο κέντρα επισκεπτών, δύο κέντρα περιβαλλοντικής ενημέρωσης και εκπαίδευσης (ένα στην Αθαλάσσα

5 και ένα στην πλατεία του Τροόδους) ενώ προχωρούν οι εργασίες κατασκευής και τρίτου στο Κάβο Γκρέκο. Έχει επίσης δημιουργήσει τρεις βοτανικούς κήπους, (Αθαλάσσα, Λουτρά της Αφροδίτης και στο μεταλλείο Αμιάντου), ένα πάρκο οικόσιτων ζώων (Αθαλάσσα), μεγάλο αριθμό σημείων θέας και πολλά άλλα. Στοιχεία επικοινωνίας: Τμήμα Δασών 1414 Λευκωσία. Ιστοσελίδα: Τηλ: Φαξ: Ηλεκτρονική διεύθυνση: