ΔΕΠ ΔΕΠΥ Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής με/χωρίς Υπερκινητικότητα. Πάολα Νικολαίδου, MB CHB,FRCPCH Παιδονευρολόγος

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΔΕΠ ΔΕΠΥ Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής με/χωρίς Υπερκινητικότητα. Πάολα Νικολαίδου, MB CHB,FRCPCH Παιδονευρολόγος"

Ζώσιμος Παπαστεφάνου
4 χρόνια πριν
Προβολές:

2 ΔΕΠ ΔΕΠΥ Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής με/χωρίς Υπερκινητικότητα Πάολα Νικολαίδου, MB CHB,FRCPCH Παιδονευρολόγος

3 «Κουνάω τα χέρια μου και τα πόδια μου και δεν κάθομαι ήρεμα στην καρέκλα μου. Δεν συγκεντρώνομαι εύκολα και μιλάω πολύ. Δυσκολεύομαι να περιμένω τη σειρά μου και διακόπτω συχνά συζητήσεις. Στο σχολείο ξεχνάω ή δεν ακούω τις οδηγίες της δασκάλας. Σηκώνομαι από το θρανίο μου και περπατάω μέσα στην τάξη. Χάνω τα πράγματά μου και δυσκολεύομαι να βάλω σε τάξη τις εργασίες και τις δραστηριότητες μου. Γενικά κουράζομαι και απογοητεύομαι εύκολα. Γιατί είμαι διαφορετικό από τα άλλα παιδιά;».

4 Τι είναι το ΔΕΠ/ΔΕΠΥ; Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής με ή χωρίς Υπερκινητικότητα Ανάπτυξη δυσκολιών λόγω, έλλειψης προσοχής, παρορμητισμού και/η υπερκινητικότητας. Παρουσιάζεται στη πρώιμη παιδική ηλικία, δεν είναι προσωρινό, διαρκεί μια ζωή. Επηρεάζει τομείς της ζωής του ατόμου.

5 Ζώντας με ΔΕΠ(Υ)... βήμα με βήμα.

6 Ορισμός: ΔΕΠ-Υ είναι μια σημαντική καθυστέρηση στην ανάπτυξη ελέγχου της συμπεριφοράς με ανάλογες ηλικιακές νόρμες και οι συνέπειες αυτής της καθυστέρησης είναι να εμφανίζονται κενά στο φάσμα της προσοχής, στην παρορμητικότητα, στη συμπεριφορά ανάλογα με διάφορους κανόνες και τη ρύθμιση της ίδιας συμπεριφοράς ανάλογα με τις συνθήκες. (Barkley 1998).

7 ΔΕΠ/ΔΕΠΥ δεν είναι: o Λάθος κάποιου o Λόγω κακής ανατροφής o Κάτι που μπορεί να θεραπευτεί εξ ολοκλήρου

8 Χαρακτηριστικά Έλλειψη Προσοχής Παρορμητισμός Υπερκινητικότητα

9 3 Τύποι ΔΕΠ-Υ με προεξάρχοντα τον Απρόσεκτο Τύπο: όταν τα συμπτώματα απροσεξίας εμφανίζονται με μεγαλύτερη συχνότητα και ένταση. ΔΕΠ-Υ με προεξάρχοντα τον Υπερκινητικό-Παρορμητικό Τύπο: όταν τα συμπτώματα υπερκινητικότητας παρορμητικότητας εμφανίζονται με μεγαλύτερη ένταση και συχνότητα. Συνδυασμένος Τύπος: όταν τα συμπτώματα απροσεξίας και υπερκινητικότητας-παρορμητικότητας εμφανίζονται με την ίδια ένταση και συχνότητα.

10 ΔΕΠ/ΔΕΠΥ Στερεοτυπίες

11 Τα παιδιά με ΔΕΠ/ΔΕΠΥ μπορούν να έχουν ιδιότητες Δραστήριοι Θελκτικοί Εξαιρετικοί Συγκινητικοί Ξέγνοιαστοι Ανυπόμονοι Eνθουσιώδεις Μοναδικοί Αυθόρμητοι Επικοινωνιακοί Περίεργοι

12 Δευτερογενή προβλήματα της ΔΕΠ-Υ Ακαδημαϊκά προβλήματα ( δυσκολία στο να ακολουθούν οδηγίες, δυσκολία στην συγκέντρωση-μη ολοκλήρωση των εργασιών). Κοινωνικά προβλήματα ( παρορμητικότητα- δυσκολίες στην αλληλεπίδραση με άλλα παιδιά). Συναισθηματικά προβλήματα ( αποτυχία στο σχολείο, στο σπίτι και στο κοινωνικό περιβάλλον, χαμηλή αυτοεκτίμηση).

13 Διάγνωση Αρχική Ανίχνευση: Ελληνική Κλίμακα Αξιολόγησης της ΔΕΠ-Υ (Du Paul, Power, Anastopoulos, & Reid, 1998) Ερωτηματολόγιο για εκπαιδευτικούς (Ancenbach) Διάγνωση ΔΕΠ-Υ Συλλογή πληροφοριών από το σχολείο 1. Συνέντευξη με εκπαιδευτικούς 2. Κλίμακες Αξιολόγησης για Εκπαιδευτικούς 3. Συλλογή Πληροφοριών από τα αρχεία του σχολείου Συλλογή Πληροφοριών από τους γονείς 1. Συνέντευξη με γονείς 2. Κλίμακες Αξιολόγησης για γονείς

14 Διάγνωση (συν..) Αξιολόγηση του Παιδιού 1. Αξιολόγηση της Νοημοσύνης και των Γνωστικών Λειτουργιών. 2. Αξιολόγηση της Συναισθηματικής Κατάστασης. 3. Άμεση παρατήρηση του παιδιού. Ερμηνεία των Αποτελεσμάτων Δημιουργία Παρεμβατικού Σχεδίου

15 ΔΕΠ-Υ και Εφηβεία ΔΕΠ-Υ Κατάχρηση ουσιών Νεανική Παραβατικότητα Σχολική Αποτυχία

16 Έφηβος/η με ΔΕΠ/ΔΕΠΥ Πιθανή ανάπτυξη διαταραχών διαγωγής. Κάποια συμπτώματα εμφανίζονται πιο έντονα και περίπλοκα. Απρόβλεπτη συναισθηματική αντίδραση. Μπορεί να μην ακούσει καθόλου τις προφορικές οδηγίες. Δεν ελέγχει με προσοχή τα δεδομένα μιας άσκησης και δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί πολλή ώρα.

17 Θεραπεία πολλαπλής φύσεως (multimodal treatment) Εκπαίδευση των γονιών και του παιδιού για διάγνωση. Μέθοδοι για ιδιαίτερη διαχείριση συμπεριφοράς. Ορθός προγραμματισμός στο σχολείο και υποστήριξη του παιδιού. Φαρμακευτική αγωγή. Η θεραπεία πρέπει να εξυπηρετεί τις ιδιαίτερες ανάγκες του παιδιού και οικογένειας.

Στρατηγικές Παρορμητισμός Αγνοήστε μικρές ανάρμοστες συμπεριφορές, μην αφήσετε τον εαυτό σας να διαφωνήσει. Αυξήστε αμέσως επιβράβευση και συνέπεια.

18 Στρατηγικές Παρορμητισμός Αγνοήστε μικρές ανάρμοστες συμπεριφορές, μην αφήσετε τον εαυτό σας να διαφωνήσει. Αυξήστε αμέσως επιβράβευση και συνέπεια. Εποπτεύετε στενά κατά τη διάρκεια χρονικής μετάβασης. Υποδείξετε τρόπους. Αποφύγετε ρητορείες και κριτικές δημόσια. Είναι καλύτερα να λέγονται σε προσωπικό επίπεδο. Δώστε προσοχή σε θετική συμπεριφορά με ειλικρινή φιλοφρόνηση και όχι σχόλια όπως «Γιατί δε συμπεριφέρεσαι πάντα σωστά;» Αποφύγετε τις φωνές. Όσο πιο πολύ φωνάζετε τόσο δε θα σας λάβει υπόψη.

Στρατηγικές Έλλειψης Προσοχής Δώστε ξεκάθαρες, ακριβείς οδηγίες ενώ έχετε επικοινωνία με τα μάτια. Αποφύγετε πολύπλοκες, πολυάριθμες οδηγίες.

19 Στρατηγικές Έλλειψης Προσοχής Δώστε ξεκάθαρες, ακριβείς οδηγίες ενώ έχετε επικοινωνία με τα μάτια. Αποφύγετε πολύπλοκες, πολυάριθμες οδηγίες. Χωρίστε τις δραστηριότητες σε λειτουργικά και κατορθωτά βήματα. Χρησιμοποιήστε ένα ιδιαίτερο σύνθημα ώστε το παιδί να παραμείνει στη δραστηριότητα. Δώστε πιο πολύ χρόνο στο παιδί όταν χρειάζεται. Αξιολογήστε το παιδί, βάζοντας μικρούς στόχους.

20 Στρατηγικές Υπερκινητικότητας Δώστε ευκαιρίες στο παιδί να κινηθεί (π.χ. βάλτε το να βοηθήσει με συγύρισμα, να καθαρίσει υλικά, να μετακινήσει έπιπλα, κλπ ). Επιτρέψτε στο παιδί να στηθεί, να τεντωθεί ενώ εργάζεται. Δηλώστε τη συμπεριφορά που θέλετε πολύ συγκεκριμένα. Προβλέψτε επικίνδυνες καταστάσεις.

21 Στρατηγικές Αποδιοργάνωσης Βοηθήστε να βάλει σε προτεραιότητα τις δραστηριότητες. Φτιάξτε ένα χάρτη με οδηγίες και προσδοκίες. Να είστε πρόθυμοι να επαναλάβετε οδηγίες Φτιάξτε ένα μοντέλο οργάνωσης.

22 Ιατροφαρμακευτική αγωγή Psychostimulants: πιο μελετημένη και ευρέα χρησιμοποιημένη θεραπεία. Ψυχοδιεγερτικά φάρμακα είναι υψηλά αποτελεσματικά για 75-90% παιδιών με ΔΕΠ-Υ. Methylphenidates amphetamine: Medikinet, Concerta. Atomoxetine: Strattera H παροχή φαρμακευτικών ουσιών δεν αυξάνει το ρίσκο της κατάχρησης ουσιών στο μέλλον. Επίσης δεν προκαλείται εθισμός στα άτομα που θεραπεύονται ορθά.

23 Φαρμακευτική αγωγή Methylphenidate: 1 st Line Short acting - Medikinet/Ritalin: χάπια βραχυπρόθεσμης δράσης, άμεση δράση, η οποία διατηρείται 4 ώρες δοσολογία κυμαίνεται 10 mg - 30 mg, δίνεται πρωί και μεσημέρι,αν χρειαστεί. Longer acting Concerta: μακροπρόθεσμη δράση σε μορφή καψούλας που καταπίνεται. Η δράση αργεί λίγο να αρχίσει σε σύγκριση με το πιο πάνω αλλά διατηρείται για ώρες ενώ δίνεται μόνο 1 φορά την ημέρα το πρωί. Atomoxetine: 2 nd Line - Aτομοξετίνη Strattera αναστολέας των αντλιών επαναπρόσληψης της νοραδρεναλίνης, καψάκια δεν δίνεται 1 φορά την ημέρα. Γενικές παρενέργειες: ανορεξία, κεφαλαλγία, αϋπνία για τα 1 st line αν δοθούν αργά το απόγευμα η βράδυ. Αντένδειξη αν ο ασθενής παρουσιάζει καρδιολογικό πρόβλημα.

24 Ο Ρόλος του Εκπαιδευτικού Συμπεριφοριστικής μορφής παρέμβαση (π.χ. έπαινος, θετική ενίσχυση, όρια). Δομημένο περιβάλλον τάξης. Επινοητικός τρόπος διδασκαλίας: Βιωματική μάθηση και ποικιλία δραστηριοτήτων. Πολυαισθητηριακά ερεθίσματα. Μετριασμός απαιτήσεων και παραχώρηση χρόνου. Μοντέλα συμπεριφοράς. Αυτοκαθοδηγητικές φράσεις. Συνεργασία με γονείς. Επιμονή, υπομονή και ενέργεια.

25 Αυτοκαθοδηγητικές φράσεις: Αναγνώριση του προβλήματος. Επιλογή των συγκεκριμένων μεθόδων που πρέπει να χρησιμοποιηθούν. Φράσεις που βοηθούν στην εστίαση της προσοχής. Αυτοενισχυτικές φράσεις. Φράσεις που βοηθούν στην αντιμετώπιση της αποτυχίας.

26 Επισκεφθείτε το ΑDD- ADHD Cyprus Κέντρο ΔΕΠ/ΔΕΠΥ Κύπρου Οδός Σαπφούς 7, Στρόβολος, Λευκωσία Τηλ. Επικοινωνίας:

27 Thank you for your attention

Σχετικά έγγραφα

Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ)

Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) Σαββίδου Αβρόρα Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) - διεθνώς Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) -