ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Transcript

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ 14, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, ΤΗΛ : , , FAX : info@spedeth.gr website : ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Εισήγηση Δημήτρης Μανδρούκας, Γενικός Γραμματέας ΣΠΕΔΕΘ & ΚΜ

2 ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΑ ΕΙΣΗΓΗΣΗ Δημήτρης Μανδρούκας Γεν. Γραμματέας ΣΠΕΔΕΘ & ΚΜ Αγαπητοί συνάδελφοι Η βαθειά κρίση του κλάδου των κατασκευών σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση, μας περιορίζει την προσπάθεια ακόμη και της επιβίωσης μας. Τα θέματα που αφορούν την εργοληπτική μας επιχειρηματικότητα νομίζω ότι είναι κοινά για όλες τις εργοληπτικές επιχειρήσεις σε ολόκληρη την Ελλάδα σε όποια οργάνωση και αν ανήκουν. Στη πρόσφατη συνάντηση του προεδρείου του συνδέσμου μας με τον αναπληρωτή Υπουργό Ανάπτυξης κ. Σταύρο Καλογιάννη και τον Γ.Γ. Δημοσίων Έργων κ. Στράτο Σιμόπουλο στην Αθήνα,τους επισημάναμε σειρά αναγκαίων παρεμβάσεων, που μπορούν και πρέπει επιτέλους να υλοποιηθούν. Τα θέματα που μας απασχόλησαν κατά την συνάντηση είναι τα ίδια θέματα που μας απασχολούν διαρκώς. Δυστυχώς διαπιστώσαμε για μια ακόμη φορά, ότι και αυτά που μπορούσαν να γίνουν δεν έγιναν. Ευελπιστούμε ότι κάτι μπορεί να γίνει, και να βρεθούν λύσεις στα φλέγοντα ζητήματα που παραμένουν ανοικτά. Όπως η ανεύρεση άμεσης λύσης για τις χρηματοδοτήσεις των έργων. Πρέπει να βρεθούν πόροι για την εξόφληση των οφειλών του Δημοσίου και του Ευρύτερου Δημόσιου Τομέα προς τις εργοληπτικές επιχειρήσεις. Μεγάλες εταιρίες μπαίνουν σε επιτήρηση, δηλαδή υπάγονται στη διαδικασία συνδιαλλαγής του άρθρου 99, επειδή δημιουργήθηκαν ληξιπρόθεσμες οφειλές από την έλλειψη ρευστότητας εξ αιτίας της καθυστέρησης των πληρωμών τους από το δημόσιο. Δυστυχώς οι διατάξεις τόσο του ν. 3888/2010 όσο και οι προηγούμενες του ν. 3842/2010, αναφορικά με το συμψηφισμό αμοιβαίων απαιτήσεων (του Δημοσίου έναντι των οφειλετών και των οφειλετών έναντι του Δημοσίου). κρύβουν παγίδες Δηλαδή από , μπορούν να συμψηφιστούν απαιτήσεις επιχειρήσεων έναντι του Δημοσίου με βεβαιωμένες απαιτήσεις του Δημοσίου έναντι των επιχειρήσεων οι οποίες όμως δεν έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες. Πότε αυτό το κράτος θα σταματήσει να είναι άδικο με τους πολίτες; Στις 12 Νοεμβρίου του 2012 ο κ. Σαμαράς μετά την εξασφάλιση της δόσης προανήγγειλε συμψηφισμό χρεών του δημοσίου προς τους ιδιώτες, λέγοντας χαρακτηριστικά, ''δε θέλουμε ένα κράτος ανέντιμο''. ''αυτό που με νοιάζει είναι πόσα χρήματα θα πάρουμε, πώς αυτά θα διοχετευτούν στην αγορά και πώς το κράτος θα σταματήσει να είναι άδικο με τους πολίτες". Στην συνέχεια το Συμβούλιο της Επικρατείας, με διαδικασίες-εξπρές,άναψε «πράσινο φως» στο Δημόσιο για να προβαίνει σε κάθε είδους συμψηφισμούς χρεών αυτεπάγγελτα, ξεπερνώντας ακόμα και το «εμπόδιο» των μη ληξιπρόθεσμων οφειλών. 1

3 Για την ρευστότητα των επιχειρήσεών μας χρειάζεται να υπάρχει δυνατότητα χορήγησης κεφαλαίων κίνησης και προεξόφλησης των εγκεκριμένων λογαριασμών μέσω προγραμμάτων του ΕΤΕΑΝ (Εθνικού Ταμείου Επιχειρηματικότητας & Ανάπτυξης). Όπως ανακοινώθηκε από το Υπουργείο Οικονομικών,το νέο πρόγραμμα του ΕΤΕΑΝ για χορήγηση κεφαλαίων κίνησης στις επιχειρήσεις, θα χρηματοδοτηθεί από την αποδέσμευση 170 εκατ. ευρώ που ήταν μπλοκαρισμένα σε προγράμματα χαμηλής ή μηδενικής απορροφητικότητας του ΕΣΠΑ. Μας ικανοποιεί βέβαια η πρόσφατη απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών κου Ευριπίδη Στυλιανίδη για τη χρηματοδότηση του προγράμματος «ΘΗΣΕΑΣ» με το ποσό των ευρώ. Τι γίνεται με τα άλλα προγράμματα χρηματοδότησης των έργων; Έχουν συρρικνωθεί υπερβολικά οι χρηματοδοτήσεις των έργων. Υπάρχει μεγάλο πρόβλημα ρευστότητας και στο δημόσιο. Το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων εφέτος θα κλείσει στο χαμηλότερο επίπεδο της τελευταίας 15ετίας μειωμένο κατά 46% έναντι του 2009,δηλαδή περίπου στα 5,2 δις ευρώ. Σας θυμίζω ότι το 2009 ήταν στα 9,6 δις και το 2011 στα 6,6 δις ευρώ. Ο στόχος για την απορρόφηση του ΕΣΠΑ σε προγραμματισμένα έργα στο 2012 δεν έχει καλυφθεί, ελπίζουμε πως, ότι δεν έχει καλυφθεί την μία χρονιά θα καλυφθεί την άλλη. Η απίστευτη γραφειοκρατική «τρέλα» μπλοκάρει την υλοποίηση των έργων και την εκταμίευση των κονδυλίων. Ο διατιθέμενοι πόροι του προγράμματος ΕΣΠΑ πρέπει να κατευθυνθούν σε νέα έργα κυρίως στην περιφέρεια, ανταποδοτικά προς το κοινωνικό σύνολο. Να χρηματοδοτηθούν έργα στην περιφέρεια μικρού προϋπολογισμού για να δουλέψουν οι εργοληπτικές επιχειρήσεις της περιφέρειας, τα εμπορικά μαγαζιά και οι τοπικοί εργατοτεχνίτες. Η κατάργηση των έργων με απευθείας ανάθεση ή με πρόσκληση περιορισμένου αριθμού επιχειρήσεων πάντα ήταν πάγιο αίτημα του κλάδου μας. Ταυτόχρονα όμως είναι η προσφιλής διαδικασία της δημόσιας διοίκησης και κυρίως της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Δισεκατομμύρια ευρώ χάνονται σε μαύρες τρύπες των δήμων και των περιφερειών. Το γνωρίζει αυτό η τρόικα ; Θα πρέπει να ενημερωθεί για την αθλιότητα των Αναθέσεων στην Ελλάδα. Θα πρέπει επίσης να ενημερωθεί για την εφαρμογή της πρακτικής του «ράβε ξήλωνε», όπου με το ένα σχέδιο νόμου περιορίζεται η δυνατότητα της απευθείας ανάθεσης έργου και με το άλλο επανέρχεται. Δυστυχώς η πολιτεία αντιμετωπίζει τα προβλήματά μας με τον χειρότερο τρόπο, δρομολογώντας κάθε φορά και ένα νέο θεσμικό πλαίσιο με απαράδεκτες ρυθμίσεις και διατάξεις. Ειδικά αυτή η διάταξη του νόμου όπου παραγράφεται κάθε αξίωση του εργολάβου από το έργο που εκτελεί και χάνει τα δικαιώματά του αν αυτά δεν τα διεκδικήσει μέσα σε δύο μήνες, προάγει αδιαφάνεια και συναλλαγή. Αυτές είναι πρακτικές που καθιστούν αδύναμο τον εργολάβο ο οποίος μη μπορώντας να γλυτώσει από τους «αρπάχτρες», καταφεύγει στην τακτική της «μίζας». Αφού στον εκβιασμό του κάθε Δημόσιου λειτουργού «δώσε μου τόσα γιατί θα σε κάψω» γίνεται συνένοχος επιζητώντας την σωτηρία του. 2

4 Ο Αναπληρωτής Υπουργός κος Καλογιάννης με νέα νομοθετική ρύθμιση, διπλασίασε την προθεσμία και τώρα πλέον ο ανάδοχος χάνει τα δικαιώματά του σε τέσσερις μήνες, είναι σημαντικό; Στο ίδιο νομοσχέδιο ορίζει ως ενιαίο ποσοστό Γενικών Εξόδων και Εργολαβικού Οφέλους το 18% ανεξαρτήτως πηγής χρηματοδότησης. Δηλαδή καταργεί το ποσοστό 28% επί των προϋπολογισμών των έργων που χρηματοδοτούνται από ιδίους πόρους. Γίνεται προσπάθεια από τις εργοληπτικές οργανώσεις να καταργηθούν οι επιπλέον κρατήσεις που επιβαρύνουν τον ανάδοχο. Εδώ μειώθηκε κατά 10% το εργολαβικό αντάλλαγμα και εμείς κοιτάμε τις κρατήσεις. Με νομοθετική ρύθμιση του Αναπληρωτή Υπουργού Ανάπτυξης μειώθηκαν οι πρόσθετες εγγυήσεις καλής εκτέλεσης. Τώρα ο ανάδοχος, όταν το ποσοστό της έκπτωσής του ξεπερνά το 12%, καταθέτει πρόσθετη εγγύηση κλιμακούμενη ως ακολούθως: Για εκπτώσεις από 13 ως 22, ένα τέταρτο (0,25) της εκατοστιαίας μονάδας εγγύησης για κάθε μονάδα έκπτωσης, από μισή που ήταν πριν. Για εκπτώσεις από 23 ως 32, μισή (0,5) εκατοστιαία μονάδα για κάθε μονάδα έκπτωσης, από μία που ήταν πριν. Τέλος, για τις επόμενες μονάδες έκπτωσης, τρία τέταρτα (0,75) της μονάδας εγγύησης για κάθε μονάδα έκπτωσης, από μιάμιση που ήταν πριν, έως ότου συμπληρωθεί συνολικό ποσοστό πρόσθετης εγγύησης 22% του προϋπολογισμού της υπηρεσίας, από 35% που ίσχυε πριν. Είναι βέβαιο ότι, οι πρόσθετες εγγυητικές επιστολές, λειτουργούν εντελώς αντιπαραγωγικά στην κατασκευή των έργων και μόνο η κατάργησή τους θα ανακουφίσει τον κλάδο αφού θα ελαφρυνθούν τα «πλαφόν» των εργοληπτικών επιχειρήσεων στις τράπεζες, για όσους ακόμη τα διατηρούν και θα ενισχυθεί η χρηματοπιστωτική τους ικανότητα για χορήγηση κεφαλαίων κίνησης. Τύπος κατάταξης, δείκτες βιωσιμότητας. Επειδή η διαβάθμιση των τάξεων των εργοληπτικών πτυχίων που καθόριζε ο νόμος 1418/84 δεν επαρκούσε, με το νόμο 2940/2001 αναπροσαρμόστηκαν οι τάξεις των εργοληπτικών πτυχίων στο ΜΕΕΠ. Έτσι οι τάξεις του ΜΕΕΠ ορίζονται σε επτά και επί πλέον ορίζονται και δύο ειδικές τάξεις οι Α1 και Α2, όπου σε αυτές κατατάσσονται εργοληπτικές επιχειρήσεις με μόνο κριτήριο την στελέχωσή τους. Για την κατάταξη στην πρώτη και δεύτερη τάξη αυξάνονται κάπως τα κριτήρια που ισχύουν στις Α1 και Α2. Από την τρίτη τάξη έως την εβδόμη κλιμακωτά αυξάνουν ακόμη περισσότερο τα κριτήρια και επί πλέον να τηρούνται οι «δείκτες βιωσιμότητας» Στη σημερινή οικονομική συγκυρία, θα πρέπει να μειωθούν τα κριτήρια κατάταξης κατά την επανάκριση των εργοληπτικών πτυχίων στις τάξεις του ΜΕΕΠ, διότι, η κακή χρηματοδότηση των έργων, η άρνηση των τραπεζών να τα χρηματοδοτήσουν και ο μειωμένος κύκλος εργασιών, έχουν μειώσει τα ίδια κεφάλαια και τα πάγια των εταιρειών, με αποτέλεσμα να μη βγαίνουν οι «δείκτες βιωσιμότητας» και αναγκαστικά να επέρχεται υποβιβασμός στις τάξεις των εταιριών 3ης και άνω όπως και στις τάξεις 2ης και κάτω, όπου και εδώ χρειάζονται βεβαιωμένες καταθέσεις σε τραπεζικό λογαριασμό. 3

5 Περιορισμός μελετοκατασκευών Ο Σύνδεσμός μας και άλλες εργοληπτικές οργανώσεις, καταγγείλαμε το σύστημα δημοπράτησης ως αμαρτωλό, αδιαφανές και "στημένο". Ένα σύστημα με πολλά μειονεκτήματα όπως : - Μειωμένη συμμετοχή. - Υποκειμενισμός στην επιλογή του αναδόχου, πολλές φορές συνειδητός. - Μεγάλο κόστος μελετών κατά τον διαγωνισμό πληρώνουν όλοι οι διαγωνιζόμενοι τις μελέτες αλλά τελικά μόνο μία θα εφαρμοστεί. - Υπάρχουν σημαντικές καθυστερήσεις κατά τον διαγωνισμό που οφείλονται κυρίως στο σύστημα αξιολόγησης με τα τρία στάδια (έλεγχος τυπικών στοιχείων, έλεγχος τήρησης προδιαγραφών, βαθμολόγηση). Ο Υπουργός, αντί να καταργήσει το προβληματικό σύστημα «Μελέτη Κατασκευή», με νέα νομοθετική ρύθμιση βάζει κάποιους περιοριστικούς κανόνες και το διατηρεί μόνο και μόνο επειδή προβλέπεται από την Ευρωπαϊκή οδηγία. Δημοπρασίες έργων με συνδυασμό δύο συστημάτων δημοπράτησης (μικτό σύστημα) καταργούνται. Σύστημα ηλεκτρονικών διαγωνισμών. Το Εθνικό Σύστημα Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Σ.Η.ΔΗ.Σ.) Είναι ένα πληροφοριακό σύστημα για τις δημόσιες συμβάσεις που θα γίνονται πλέον όλες ηλεκτρονικά. Το νέο σύστημα θα είναι μια On line πλατφόρμα, όπου θα εξελίσσονται πλήρως οι διαγωνισμοί. Σύμφωνα με τον Υφυπουργό Ανάπτυξης κ. Σκορδά, το σύστημα καλύπτει και τις πέντε φάσεις που έχουμε σε ένα διαγωνισμό: - Τον προγραμματισμό - Την προετοιμασία - Τη διενέργεια - Την υπογραφή της σύμβασης - Την εκτέλεση Το σύστημα θα εφαρμοστεί αρχικά για τις συμβάσεις αγαθών και υπηρεσιών. Ουσιαστικά θα τεθεί σε πιλοτική εφαρμογή από την αρχή του χρόνου και για τρείς μήνες, σε Υπουργεία, ΝΠΔΔ και φορείς του δημοσίου, ώστε να δοκιμαστεί κάθε πιθανή δυσλειτουργία του συστήματος, μιας και το εγχείρημα είναι πρωτόγνωρο για τα ελληνικά δεδομένα. Μετά το πρώτο εξάμηνο, η χρήση του καθίσταται υποχρεωτική για την Κεντρική Κυβέρνηση και σταδιακά θα επεκτείνεται και σε άλλους φορείς του δημόσιου τομέα αλλά και στα δημόσια έργα. Για τα δημόσια έργα ακόμη εκκρεμεί η ολοκλήρωση του κανονισμού. Είναι στην τελική φάση διαμόρφωσής του ο κανονισμός για τις Υπηρεσίες, και βρίσκεται ήδη στο Συμβούλιο της Επικρατείας το αναμορφωμένο Προεδρικό Διάταγμα 118/2007, ο κανονισμός δηλαδή για τις δημόσιες συμβάσεις των αγαθών. Το σύστημα μελλοντικά, σε συνεργασία με τα συναρμόδια Υπουργεία, θα διασυνδέεται με άλλα ηλεκτρονικά συστήματα του δημοσίου τομέα, για να συλλέγονται ηλεκτρονικά δικαιολογητικά και πιστοποιητικά από το taxis-net, το ΙΚΑ, το ΕΤΑΑ, το Γενικό Εμπορικό Μητρώο, πρωτοδικεία κλπ. Επίσης, στο σύστημα θα διασυνδέονται οι βάσεις δεδομένων της «Διαύγειας» και της «ΑΓΟΡΑΣ», διαδικτυακές Πύλες που ήδη λειτουργούν πιλοτικά, όπου σύμφωνα με 4

6 το ν.3861/2010, είναι υποχρεωμένοι όλοι οι Δημόσιοι Φορείς, να καταχωρούν τα αιτήματα, τις προκηρύξεις, τις συμβάσεις, τις εντολές πληρωμής κλπ. Το Εθνικό Σύστημα Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Σ.Η.ΔΗ.Σ.) έχει στόχο: - Να μειώσει το διοικητικό κόστος και το χρόνο ολοκλήρωσης των διαγωνιστικών διαδικασιών - Να αυξήσει τον ανταγωνισμό και την διαφάνεια. Σήμερα, σύμφωνα με τον Υπουργό Ανάπτυξης κ. Χατζηδάκη, υπάρχουν πάνω από διαφορετικές αναθέτουσες Αρχές, με την εφαρμογή του νέου ηλεκτρονικού συστήματος, ο αριθμός τους θα μειωθεί κατά 80%. Είναι αδιανόητο εν έτει 2012 και εν μέσω βαθειάς οικονομικής ύφεσης, το κράτος να συντηρεί περισσότερες από διαφορετικές αναθέτουσες Αρχές για την ανάθεση δημοσίων συμβάσεων. Ο περιορισμός τους σε 600 είναι μία καλή αρχή. Σε κάθε περίπτωση, η προσπάθεια αυτή, είναι μόνο η αρχή και θα πρέπει να συνεχισθεί και να επεκταθεί και σε άλλα επίπεδα της δημόσιας διοίκησης για λόγους εξοικονόμησης πόρων στο δημόσιο. Πρέπει να μπει μαχαίρι στη σπατάλη. Σε νομικό, οργανωτικό και τεχνικό επίπεδο, το σύστημα θωρακίζεται από άποψη διαφάνειας και ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων ως εξής: Βρίσκεται ήδη στο Συμβούλιο της Επικρατείας το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος που αφορά τον κανονισμό λειτουργίας της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων, ώστε να γίνει πλήρως λειτουργική και να θωρακιστεί η ανεξαρτησία της. Σύμφωνα με το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος, επιλύονται άμεσα όλα τα διαδικαστικά προβλήματα για την απρόσκοπτη λειτουργία της. Θα διοικείται από επταμελές Διοικητικό Συμβούλιο, ενώ θα ιδρυθεί και περιφερειακό γραφείο της στη Θεσ/νίκη. Επίσης σε συνεργασία με το Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης, προωθούνται όλα τα αναγκαία μέτρα για την ψηφιακή υπογραφή, που είναι ένα μαθηματικό σύστημα με χρήση ασφαλών κρυπτογραφικών αλγορίθμων και χρησιμοποιείται για την απόδειξη της γνησιότητας ενός ψηφιακού μηνύματος ή εγγράφου. Σημειωτέον ότι η ψηφιακή υπογραφή πολύ δύσκολα πλαστογραφείται σε σχέση με την χειρόγραφη. Στο τέλος του 2013, θα έχει πλήρως υιοθετηθεί το νέο πλαίσιο βάσει σχεδιασμού, αναμορφώνοντας ριζικά και οριζόντια το θεσμικό πλαίσιο για τις δημόσιες συμβάσεις, σε εναρμόνιση με τις εξελίξεις στο κοινοτικό δίκαιο. Ο σχεδιασμός είναι μέχρι το τέλος του 2015 να εφαρμόζεται υποχρεωτικά σε όλες τις αναθέσεις. Σας ευχαριστώ. 5