ΦΥΣΙΚΑ 1. Εντόπισε στο παρακάτω σκίτσο πηγές ηχορρύπανσης: Πηγές ηχορρύπανσης είναι:

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΦΥΣΙΚΑ 1. Εντόπισε στο παρακάτω σκίτσο πηγές ηχορρύπανσης: Πηγές ηχορρύπανσης είναι:"

Transcript

1 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια Ενδεικτικά θέματα (με ενδεικτικές λύσεις / απαντήσεις) για τη δοκιμασία / τεστ εισαγωγής από τα Δημοτικά στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια Ενδεικτικά Θέματα Φυσικών ΦΥΣΙΚΑ 1 Εντόπισε στο παρακάτω σκίτσο πηγές ηχορρύπανσης: Πηγές ηχορρύπανσης είναι: Αν κάνεις μερικά πειράματα, μπορείς να βρεις τρόπους για να αντιμετωπίζεις την ηχορρύπανση. Ένας από αυτούς είναι οι ωτοασπίδες. Χρησιμοποίησε για τα πειράματά σου μια ηχητική πηγή, π.χ. ένα ραδιόφωνο, και δοκίμασε διάφορα υλικά για ωτοασπίδες. Θα ακούς περισσότερο ή λιγότερο τους ήχους, αν χρησιμοποιήσεις ως ωτοασπίδες: δύο μπαλάκια από μέταλλο;. δύο μπαλάκια από βαμβάκι;.. δύο μπαλάκια από πλαστικό γεμάτα αέρα; Ποιο είναι το συμπέρασμά σου; Εκτός από τις ωτοασπίδες, μπορείς να προτείνεις και άλλους τρόπους αντιμετώπισης της ηχορρύπανσης, ώστε η κυρία που μένει στο σπίτι του παραπάνω σχεδίου να κοιμάται με ησυχία; Εξήγησε τα παρακάτω σχέδια προτείνοντας, αν μπορείς, κατάλληλα υλικά. Στους τοίχους των κτιρίων......

2 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια Στα παράθυρα Στα καπώ των αυτοκινήτων.... Στις εξατμίσεις των αυτοκινήτων και των μοτοσικλετών..... Εκτός από ηχομόνωση, τα κτίρια χρειάζονται και θερμομόνωση. Μπορείς να προτείνεις και μερικούς τρόπους θερμομόνωσης των κτιρίων; Στους τοίχους: Στα παράθυρα: Πώς νομίζεις ότι το χρώμα των εξωτερικών τοίχων των κτιρίων επηρεάζει τη θέρμανσή τους το καλοκαίρι;

3 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΦΥΣΙΚΑ 1 Ενδεικτικές απαντήσεις Εντόπισε στο παρακάτω σκίτσο πηγές ηχορρύπανσης: Πηγές ηχορρύπανσης είναι: ο ταχυδρόμος τα αυτοκίνητα. η μοτοσικλέτα. το κασετόφωνο.. το κομπρεσέρ.. ο σκύλος.. το σφυρί.. το τρυπάνι Αν κάνεις μερικά πειράματα, μπορείς να βρεις τρόπους για να αντιμετωπίζεις την ηχορρύπανση. Ένας από αυτούς είναι οι ωτοασπίδες. Χρησιμοποίησε για τα πειράματά σου μια ηχητική πηγή, π.χ. ένα ραδιόφωνο, και δοκίμασε διάφορα υλικά για ωτοασπίδες. Θα ακούς περισσότερο ή λιγότερο τους ήχους, αν χρησιμοποιήσεις ως ωτοασπίδες: δύο μπαλάκια από μέταλλο; Περισσότερο δύο μπαλάκια από βαμβάκι; Λιγότερο δύο μπαλάκια από πλαστικό γεμάτα αέρα; Λιγότερο Ποιο είναι το συμπέρασμά σου; Μερικά υλικά όπως το βαμβάκι και ο αέρας είναι ηχομονωτικά, μερικά όπως τα μέταλλα δεν είναι. Μάλιστα, τα μέταλλα μεταφέρουν καλύτερα από όλα τα άλλα υλικά τους ήχους... Εκτός από τις ωτοασπίδες, μπορείς να προτείνεις και άλλους τρόπους αντιμετώπισης της ηχορρύπανσης, ώστε η κυρία που μένει στο σπίτι του παραπάνω σχεδίου να κοιμάται με ησυχία; Εξήγησε τα παρακάτω σχέδια προτείνοντας, αν μπορείς, κατάλληλα υλικά. Στους τοίχους των κτηρίων ανάμεσα σε δυο σειρές τούβλων να τοποθετούνται πάντα ηχομονωτικά υλικά, όπως φελιζόλ ή υαλοβάμβακας...

4 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια Στα παράθυρα να τοποθετούνται διπλά τζάμια. Ανάμεσά τους εγκλωβίζεται αέρας που είναι κακός αγωγός του ήχου.. Στα καπώ των αυτοκινήτων να υπάρχει κάλυψη εσωτερικά με μαλακά και πορώδη υλικά που είναι ηχομονωτικά... Στις εξατμίσεις των αυτοκινήτων και των μοτοσικλετών να τοποθετούνται σιγαστήρες από κατάλληλα υλικά που μειώνουν το θόρυβο της μηχανής.. Εκτός από ηχομόνωση, τα κτίρια χρειάζονται και θερμομόνωση. Μπορείς να προτείνεις και μερικούς τρόπους θερμομόνωσης των κτιρίων; Στους τοίχους: Στους τοίχους των κτιρίων, ανάμεσα σε δύο σειρές τούβλων, να τοποθετούνται πάντα υλικά, όπως φελιζόλ ή υαλοβάμβακας, που εκτός από ηχομονωτικά είναι και θερμομονωτικά... Στα παράθυρα: Στα παράθυρα να τοποθετούνται διπλά τζάμια. Ανάμεσά τους εγκλωβίζεται αέρας, που εκτός από κακός αγωγός του ήχου είναι και κακός αγωγός της θερμότητας... Πώς νομίζεις ότι το χρώμα των εξωτερικών τοίχων των κτιρίων επηρεάζει τη θέρμανσή τους το καλοκαίρι; Οι σκουρόχρωμοι τοίχοι θερμαίνονται περισσότερο, επειδή οι σκουρόχρωμες επιφάνειες απορροφούν περισσότερη θερμότητα απ' ό,τι οι ανοιχτόχρωμες. Έτσι, τα κτίρια με σκουρόχρωμους εξωτερικούς τοίχους θερμαίνονται περισσότερο από τα κτίρια με ανοιχτόχρωμους εξωτερικούς τοίχους το καλοκαίρι....

5 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΦΥΣΙΚΑ 2 Παρατήρησε στις παρακάτω εικόνες ή στο περιβάλλον μας φαινόμενα όπως: την παραμόρφωση των σιδηροτροχιών του τρένου μια καλοκαιρινή ημέρα, την αλλαγή των μετρήσεων των θερμομέτρων ή το πέταγμα των φελλών μπουκαλιών που περιέχουν αεριούχα ποτά, όταν παραμένουν στον ήλιο. Αν κάνεις τα πειράματα που εικονίζονται παρακάτω, τι νομίζεις ότι θα παρατηρήσεις και ποια θα είναι τα συμπεράσματά σου; Διαλέγεις ένα κέρμα το οποίο περνάει ίσα-ίσα ανάμεσα από δύο καρφιά που είναι καρφωμένα σε ένα ξύλο. Θερμαίνεις το κέρμα με ένα κερί και δοκιμάζεις να το περάσεις ανάμεσα από τα καρφιά. Μετά κρυώνεις το κέρμα και ξαναδοκιμάζεις. Παρατήρηση:..... Συμπέρασμα:.... Το μπουκάλι με το καλαμάκι είναι γεμάτο με χρωματισμένο νερό. Σημειώνεις τη στάθμη του νερού στο καλαμάκι. Τοποθετείς το μπουκάλι σε ένα μεγάλο δοχείο που το γεμίζεις με ζεστό νερό. Μετά γεμίζεις το δοχείο με κρύο νερό. Παρατήρηση: Συμπέρασμα:....

6 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια Περνάς στο στόμιο ενός άδειου γυάλινου μπουκαλιού ένα μπαλόνι. Τοποθετείς το μπουκάλι σε ένα μεγάλο δοχείο που το γεμίζεις με ζεστό νερό. Μετά γεμίζεις το δοχείο με κρύο νερό. Παρατήρηση: Συμπέρασμα:..... Εξήγησε με τα συμπεράσματά σου τα φαινόμενα: α. της παραμόρφωσης των σιδηροτροχιών του τρένου μια καλοκαιρινή ημέρα: β. της αλλαγής των μετρήσεων των θερμομέτρων από την ημέρα στη νύχτα: γ. του πετάγματος των φελλών μπουκαλιών που περιέχουν αεριούχα ποτά όταν παραμένουν στον ήλιο:... Απάντησε στις παρακάτω ερωτήσεις: Όταν τοποθετήσεις το αναμμένο κερί κάτω από το μεταλλικό σύρμα, όπως στο διπλανό πείραμα, τι θα παρατηρήσεις στο σχήμα του σύρματος; Γιατί; Εάν ρίξεις λίγο νερό από τη βρύση σε κατσαρόλα, την κλείσεις με το καπάκι της και την τοποθετήσεις σε αναμμένο ηλεκτρικό μάτι κουζίνας, τι θα παρατηρήσεις και γιατί;.....

7 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΦΥΣΙΚΑ 2 Ενδεικτικές απαντήσεις Παρατήρησε στις παρακάτω εικόνες ή στο περιβάλλον μας φαινόμενα όπως: την παραμόρφωση των σιδηροτροχιών του τρένου μια καλοκαιρινή ημέρα, την αλλαγή των μετρήσεων των θερμομέτρων ή το πέταγμα των φελλών μπουκαλιών που περιέχουν αεριούχα ποτά, όταν παραμένουν στον ήλιο. Αν κάνεις τα πειράματα που εικονίζονται παρακάτω, τι νομίζεις ότι θα παρατηρήσεις και ποια θα είναι τα συμπεράσματά σου; Διαλέγεις ένα κέρμα το οποίο περνάει ίσα-ίσα ανάμεσα από δύο καρφιά που είναι καρφωμένα σε ένα ξύλο. Θερμαίνεις το κέρμα με ένα κερί και δοκιμάζεις να το περάσεις ανάμεσα από τα καρφιά. Μετά κρυώνεις το κέρμα και ξαναδοκιμάζεις. Παρατήρηση: To κέρμα δε χωράει όταν είναι θερμό, περνάει όμως όταν ξανακρυώσει. Συμπέρασμα: Όταν τα στερεά σώματα θερμανθούν, διαστέλλονται, δηλαδή μεγαλώνει ο όγκος τους. Όταν ψυχθούν, συστέλλονται, δηλαδή μικραίνει ο όγκος τους. Το μπουκάλι με το καλαμάκι είναι γεμάτο με χρωματισμένο νερό. Σημειώνεις τη στάθμη του νερού στο καλαμάκι. Τοποθετείς το μπουκάλι σε ένα μεγάλο δοχείο που το γεμίζεις με ζεστό νερό. Μετά γεμίζεις το δοχείο με κρύο νερό. Παρατήρηση: η στάθμη του νερού στο καλαμάκι ανεβαίνει, όταν θερμανθεί το νερό του μπουκαλιού, και ξανακατεβαίνει, όταν ψυχθεί και πάλι.. Συμπέρασμα: τα υγρά διαστέλλονται, όταν θερμανθούν, ενώ συστέλλονται, όταν ψυχθούν..

8 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια Περνάς στο στόμιο ενός άδειου γυάλινου μπουκαλιού ένα μπαλόνι. Τοποθετείς το μπουκάλι σε ένα μεγάλο δοχείο που το γεμίζεις με ζεστό νερό. Μετά γεμίζεις το δοχείο με κρύο νερό. Παρατήρηση: το μπαλόνι φουσκώνει, όταν ο αέρας στο μπουκάλι θερμανθεί, ενώ ξεφουσκώνει πάλι, όταν ο αέρας στο μπουκάλι ψυχθεί.. Συμπέρασμα: και τα αέρια διαστέλλονται, όταν θερμανθούν, ενώ συστέλλονται, όταν ψυχθούν. Εξήγησε με τα συμπεράσματά σου τα φαινόμενα: α. της παραμόρφωσης των σιδηροτροχιών του τρένου μια καλοκαιρινή ημέρα: Όταν αυξάνεται η θερμοκρασία, οι μεταλλικές σιδηροτροχιές διαστέλλονται και έτσι αυξάνεται το μήκος τους. Γι αυτό το λόγο, σήμερα οι μηχανικοί αφήνουν μικρά κενά ανάμεσα στα κομμάτια των σιδηροτροχιών... β. της αλλαγής των μετρήσεων των θερμομέτρων από την ημέρα στη νύχτα: Κατά τη διάρκεια της ημέρας ανεβαίνει η θερμοκρασία, ενώ τη νύχτα κατεβαίνει. Σε μεγαλύτερες θερμοκρασίες, το μήκος της στήλης του υγρού μέσα στο θερμόμετρο αυξάνεται λόγω της διαστολής του, ενώ, σε μικρότερες θερμοκρασίες, μειώνεται λόγω της συστολής του. γ. του πετάγματος των φελλών μπουκαλιών που περιέχουν αεριούχα ποτά όταν παραμένουν στον ήλιο: Όταν το μπουκάλι παραμένει στον ήλιο, η θερμοκρασία του αερίου μέσα σ αυτό ανεβαίνει, το αέριο διαστέλλεται και πετάει το φελλό. Απάντησε στις παρακάτω ερωτήσεις: Όταν τοποθετήσεις το αναμμένο κερί κάτω από το μεταλλικό σύρμα, όπως στο διπλανό πείραμα, τι θα παρατηρήσεις στο σχήμα του σύρματος; Γιατί; Θα αυξηθεί η καμπυλότητά του, γιατί θα μεγαλώσει το μήκος του. Αυτό οφείλεται στη διαστολή του, όταν θερμαίνεται... Εάν ρίξεις λίγο νερό από τη βρύση σε κατσαρόλα, την κλείσεις με το καπάκι της και την τοποθετήσεις σε αναμμένο ηλεκτρικό μάτι κουζίνας, τι θα παρατηρήσεις και γιατί; Η κατσαρόλα θα θερμανθεί και σε λίγη ώρα θερμοί ατμοί θα ξεφεύγουν από την κατσαρόλα σηκώνοντας το καπάκι της. Αυτό θα συμβεί γιατί το νερό στην κατσαρόλα θα αρχίσει κάποια στιγμή να βράζει και να μετατρέπεται σε υδρατμούς. Οι υδρατμοί μαζί με το ζεστό αέρα που υπήρχε στην κατσαρόλα και έχει αρχίσει να διαστέλλεται ανασηκώνουν το καπάκι και ξεφεύγουν στην ατμόσφαιρα.

9 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΦΥΣΙΚΑ 3 Όταν ταξιδεύεις με το αυτοκίνητο, έχεις παρατηρήσει ότι και με κλειστά μάτια μπορείς να καταλάβεις από τον ήχο της μηχανής που ακούς, αν δίπλα στο δρόμο υπάρχει τοίχος ή όχι. Πώς το καταλαβαίνεις;..... Μπορείς να μελετήσεις αυτό το φαινόμενο, για να το επιβεβαιώσεις, αν κάνεις το παρακάτω πείραμα: Τοποθετείς το ξυπνητήρι μέσα σε ένα χάρτινο κουτί. Στέκεσαι σε απόσταση περίπου ενός μέτρου από το κουτί, στρέφεις το αφτί σου προς αυτό και προσπαθείς να ακούσεις τους χτύπους από το ξυπνητήρι. Μετά ζητάς από κάποιον να κρατήσει πλάγια πάνω από το κουτί ένα τζαμάκι, όπως βλέπεις στην εικόνα. Ακούς τώρα τους χτύπους καλύτερα ή χειρότερα;.. Γιατί; Γράψε το συμπέρασμά σου: Ονόμασε το φαινόμενο που παρατήρησες: Αν επαναλάβεις το ίδιο πείραμα τοποθετώντας μέσα στο κουτί, αντί για το ξυπνητήρι, έναν αναμμένο φακό που φωτίζει προς τα πάνω, τι θα παρατηρήσεις;.... Αν μετά, αντί για τζαμάκι, κάποιος κρατήσει πλάγια πάνω από το κουτί με το φακό έναν καθρέφτη, τι θα παρατηρήσεις;.. Ονόμασε αυτό το φαινόμενο που παρατήρησες:..

10 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια Εξήγησε τις παρακάτω εικόνες. Όταν ο δάσκαλός σου μιλάει με σταθερή φωνή, ακούς καλύτερα ή χειρότερα βάζοντας τα χέρια σου όπως στην εικόνα; Γιατί; Από τι υλικά ήταν κατασκευασμένα τα καθίσματα στα αρχαία θέατρα και γιατί; Με τι υλικά θα κάλυπτες τους τοίχους της τάξης σου για να μειώσεις το θόρυβο που προκαλείται από εσένα και τους συμμαθητές σου μέσα στην τάξη;

11 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΦΥΣΙΚΑ 3 Ενδεικτικές απαντήσεις Όταν ταξιδεύεις με το αυτοκίνητο, έχεις παρατηρήσει ότι και με κλειστά μάτια μπορείς να καταλάβεις από τον ήχο της μηχανής που ακούς, αν δίπλα στο δρόμο υπάρχει τοίχος ή όχι. Πώς το καταλαβαίνεις; Όταν δίπλα μου είναι τοίχος, ακούω τον ήχο της μηχανής περισσότερο.. Μπορείς να μελετήσεις αυτό το φαινόμενο, για να το επιβεβαιώσεις, αν κάνεις το παρακάτω πείραμα: Τοποθετείς το ξυπνητήρι μέσα σε ένα χάρτινο κουτί. Στέκεσαι σε απόσταση περίπου ενός μέτρου από το κουτί, στρέφεις το αφτί σου προς αυτό και προσπαθείς να ακούσεις τους χτύπους από το ξυπνητήρι. Μετά ζητάς από κάποιον να κρατήσει πλάγια πάνω από το κουτί ένα τζαμάκι, όπως βλέπεις στην εικόνα. Ακούς τώρα τους χτύπους καλύτερα ή χειρότερα; Τους ακούω καλύτερα.. Γιατί; Γράψε το συμπέρασμά σου: Τους ακούω καλύτερα, γιατί ο ήχος αλλάζει κατεύθυνση, όταν πέφτει επάνω σε σκληρές και λείες επιφάνειες που είναι κάθετες ή πλάγιες προς την αρχική του κατεύθυνση. Ονόμασε το φαινόμενο που παρατήρησες: Το φαινόμενο ονομάζεται ανάκλαση του ήχου Αν επαναλάβεις το ίδιο πείραμα τοποθετώντας μέσα στο κουτί, αντί για το ξυπνητήρι, έναν αναμμένο φακό που φωτίζει προς τα πάνω, τι θα παρατηρήσεις; Το φως από το φακό δεν φθάνει σε μένα, αλλά πέφτει στο ταβάνι. Αν μετά, αντί για τζαμάκι, κάποιος κρατήσει πλάγια πάνω από το κουτί με το φακό έναν καθρέφτη, τι θα παρατηρήσεις; Το φως του φακού θα πέσει επάνω μου... Ονόμασε αυτό το φαινόμενο που παρατήρησες: Το φαινόμενο ονομάζεται ανάκλαση του φωτός..

12 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια Εξήγησε τις παρακάτω εικόνες. Όταν ο δάσκαλός σου μιλάει με σταθερή φωνή, ακούς καλύτερα ή χειρότερα βάζοντας τα χέρια σου όπως στην εικόνα; Γιατί; Ακούω καλύτερα, γιατί η φωνή του δασκάλου μου ανακλάται στα χέρια μου και επιστρέφει στα αφτιά μου Ακούω χειρότερα, γιατί η φωνή του δασκάλου μου ανακλάται στα χέρια μου και δεν φθάνει στα αφτιά μου Ακούω καλύτερα, γιατί η φωνή του δασκάλου μου ανακλάται στα χέρια μου και επιστρέφει στα αφτιά μου Από τι υλικά ήταν κατασκευασμένα τα καθίσματα στα αρχαία θέατρα και γιατί; Τα καθίσματα ήταν κατασκευασμένα από σκληρά και λεία υλικά, όπως το μάρμαρο, που ανακλούν τον ήχο καλύτερα..... Με τι υλικά θα κάλυπτες τους τοίχους της τάξης σου για να μειώσεις το θόρυβο που προκαλείται από εσένα και τους συμμαθητές σου μέσα στην τάξη; Θα κάλυπτα τους τοίχους με μαλακά και πορώδη υλικά, όπως κουρτίνες από ύφασμα, κομμάτια από φελιζόλ ή υαλοβάμβακα ή άλλα παρόμοια υλικά, που απορροφούν τον ήχο περισσότερο από τους τοίχους.

13 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΦΥΣΙΚΑ 4 Αν παρατηρήσει κάποιος τις παρακάτω εικόνες διαφόρων πειραμάτων και δεν καταλαβαίνει τι σημαίνουν, μπορείς να του εξηγήσεις πώς θα κάνει αυτά τα πειράματα και ποιες νομίζεις ότι θα είναι οι παρατηρήσεις του; Ποια θα είναι τα συμπεράσματά του για τις δυνάμεις που ασκούνται στα σώματα; Είναι από επαφή ή από απόσταση; Τρίψε με το ίδιο χαρτομάντιλο και τα δύο καλαμάκια που φαίνονται στις εικόνες. Πλησίασέ τα. Τι παρατηρείς;... Συμπέρασμα:... Πλησίασε ένα καρφί στο οποίο έχει τυλιχτεί ένα καλώδιο σε μερικούς μεταλλικούς συνδετήρες. Μετά σύνδεσε τις άκρες του καλωδίου με μια μπαταρία. Τι παρατηρείς;.... Συμπέρασμα:.... Στην επιφάνεια ενός μακριού τραπεζιού, σπρώξε για λίγο ένα αυτοκινητάκι και μετά άφησέ το. Τι παρατηρείς;.... Συμπέρασμα:... Κράτησε με το ένα χέρι σου ένα σκοινί στο οποίο κρέμεται μια μπάλα. Με το άλλο χέρι σου κόψε το σκοινί. Τι παρατηρείς;. Συμπέρασμα:..

14 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια Κάνε το τρίτο πείραμα σπρώχνοντας για λίγο επάνω στο τραπέζι όχι ένα αυτοκινητάκι, αλλά ένα χάρτινο κουτί από παπούτσια. Υπάρχει κάποια δύναμη που θα αναγκάσει το κουτί να σταματήσει; Πώς λέγεται;..... Είναι δύναμη από επαφή ή από απόσταση;. Πώς μπορεί να γίνει μεγαλύτερη και να σταματήσει πιο γρήγορα το κουτί; Μπορείς να αναφέρεις τέσσερα παραδείγματα από την καθημερινή ζωή όπου η τριβή είναι: Επιθυμητή:. Ανεπιθύμητη:.. Επιθυμητή:.. Ανεπιθύμητη:. Απάντησε στα παρακάτω ερωτήματα: Πότε και γιατί τοποθετούμε στους τροχούς των αυτοκινήτων αντιολισθητικές αλυσίδες; Ποιο πρόβλημα δημιουργείται στους πεζούς και τα αυτοκίνητα, όταν χυθούν λάδια στο δρόμο; Πώς το αντιμετωπίζουμε, όταν συμβαίνει;

15 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΦΥΣΙΚΑ 4 Ενδεικτικές απαντήσεις Αν παρατηρήσει κάποιος τις παρακάτω εικόνες διαφόρων πειραμάτων και δεν καταλαβαίνει τι σημαίνουν, μπορείς να του εξηγήσεις πώς θα κάνει αυτά τα πειράματα και ποιες νομίζεις ότι θα είναι οι παρατηρήσεις του; Ποια θα είναι τα συμπεράσματά του για τις δυνάμεις που ασκούνται στα σώματα; Είναι από επαφή ή από απόσταση; Τρίψε με το ίδιο χαρτομάντιλο και τα δύο καλαμάκια που φαίνονται στις εικόνες. Πλησίασέ τα. Τι παρατηρείς; Τα δύο καλαμάκια απομακρύνονται χωρίς να ακουμπήσουν... Συμπέρασμα: Στα δύο καλαμάκια ασκούνται δυνάμεις από απόσταση... Πλησίασε ένα καρφί στο οποίο έχει τυλιχτεί ένα καλώδιο σε μερικούς μεταλλικούς συνδετήρες. Μετά σύνδεσε τις άκρες του καλωδίου με μια μπαταρία. Τι παρατηρείς; Οι μεταλλικοί συνδετήρες αρχίζουν να κινούνται προς την άκρη του καρφιού και μετά κολλάνε πάνω του... Συμπέρασμα: Από το καρφί, που έχει γίνει ηλεκτρομαγνήτης, ασκείται στους συνδετήρες μια δύναμη από απόσταση... Στην επιφάνεια ενός μακριού τραπεζιού, σπρώξε για λίγο ένα αυτοκινητάκι και μετά άφησέ το. Τι παρατηρείς; Το αυτοκινητάκι θα κινηθεί, θα διανύσει μια απόσταση και θα σταματήσει.. Συμπέρασμα: Το αυτοκινητάκι κινήθηκε, γιατί από το χέρι ασκήθηκε σε αυτό μια δύναμη με επαφή. Κράτησε με το ένα χέρι σου ένα σκοινί στο οποίο κρέμεται μια μπάλα. Με το άλλο χέρι σου κόψε το σκοινί. Τι παρατηρείς; Η μπάλα πέφτει προς τη γη Συμπέρασμα: Στη μπάλα ασκείται από τη γη μια δύναμη από απόσταση. Αυτή η δύναμη λέγεται βάρος..

16 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια Κάνε το τρίτο πείραμα σπρώχνοντας για λίγο επάνω στο τραπέζι όχι ένα αυτοκινητάκι, αλλά ένα χάρτινο κουτί από παπούτσια. Υπάρχει κάποια δύναμη που θα αναγκάσει το κουτί να σταματήσει; Πώς λέγεται; Η δύναμη αυτή λέγεται τριβή.... Είναι δύναμη από επαφή ή από απόσταση; Είναι δύναμη με επαφή.. Πώς μπορεί να γίνει μεγαλύτερη και να σταματήσει πιο γρήγορα το κουτί; α. Αν βάλω στο κουτί κάποια αντικείμενα, για να αυξήσω το βάρος του.. β. Αν κολλήσω στην κάτω επιφάνεια του κουτιού ή επάνω στο τραπέζι ένα γυαλόχαρτο. (υπάρχουν κι άλλες πολλές εναλλακτικές σωστές απαντήσεις) Μπορείς να αναφέρεις τέσσερα παραδείγματα από την καθημερινή ζωή όπου η τριβή είναι: Επιθυμητή: όταν θέλω να φρενάρω με το ποδήλατό μου. Ανεπιθύμητη: όταν γλιστράω στο παρκέ.. Επιθυμητή: όταν κάνω αναρρίχηση.. Ανεπιθύμητη: όταν ζεσταίνεται πάρα πολύ η μηχανή του αυτοκινήτου.. (υπάρχουν κι άλλες πολλές εναλλακτικές σωστές απαντήσεις) Απάντησε στα παρακάτω ερωτήματα: Πότε και γιατί τοποθετούμε στους τροχούς των αυτοκινήτων αντιολισθητικές αλυσίδες; Τοποθετούμε αντιολισθητικές αλυσίδες, όταν χιονίζει πολύ ή όταν επικρατεί παγετός, γιατί έτσι αυξάνεται η τριβή μεταξύ των τροχών και του δρόμου και δεν γλιστρούν τα αυτοκίνητα.. Ποιο πρόβλημα δημιουργείται στους πεζούς και τα αυτοκίνητα, όταν χυθούν λάδια στο δρόμο; Πώς το αντιμετωπίζουμε, όταν συμβαίνει; Στα σημεία των δρόμων που έχουν χυθεί λάδια οι τροχοί των αυτοκινήτων και τα παπούτσια των πεζών μπορεί να γλιστρήσουν, επειδή η τριβή είναι μικρότερη. Για να αυξήσουμε την τριβή σε αυτά τα σημεία, συνήθως ρίχνουμε άμμο, πριονίδι ή κάποιο άλλο τέτοιο απορροφητικό και αντιολισθητικό υλικό..

17 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΦΥΣΙΚΑ 5 Ενδεικτικές απαντήσεις Παρατήρησε στην εικόνα 1 τις διαδρομές μερικών ακτίνων του ηλίου, στην εικόνα 2 ένα «σπασμένο» μολύβι στο νερό, στην εικόνα 3 ένα κερί μπροστά σε καθρέφτη, στην εικόνα 4 ένα κερί μπροστά σε κουρτίνα και στην εικόνα 5 ένα ουράνιο τόξο. εικόνα 1 εικόνα 2 εικόνα 3 εικόνα 4 εικόνα 5 Αν κάνεις τα παρακάτω πειράματα α, β, γ, δ, ε, με ποια εικόνα θα αντιστοιχούσες το καθένα; Συμπλήρωσε. πείραμα α εικόνα.. Αν φωτίσω ένα χαρτόνι το οποίο έχει παράλληλες σχισμές και έχει τοποθετηθεί μπροστά σε ένα ποτήρι γεμάτο νερό, θα παρατηρήσω στον τοίχο που είναι πίσω από το ποτήρι ότι.... Συμπέρασμα: Το φως. πείραμα β εικόνα.. Αν το φως του ήλιου περνάει από μια σχισμή και ένα ποτήρι με νερό, θα παρατηρήσω ότι Συμπέρασμα: Το φως. σε χρώματα. πείραμα γ εικόνα.. Αν προσπαθήσω να δω τη φλόγα ενός κεριού μέσα από ένα καλαμάκι που του δίνω διάφορα σχήματα, θα παρατηρήσω ότι Συμπέρασμα: Το φως διαδίδεται...

18 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια πείραμα δ εικόνα.. Αν τοποθετήσω μπροστά σε έναν καθρέφτη ένα κερί, θα παρατηρήσω ότι... Συμπέρασμα: Το φως του κεριού από τον καθρέφτη. πείραμα ε εικόνα.. Αν τοποθετήσω μπροστά σε ένα τσαλακωμένο φύλλο αλουμινίου ένα κερί, θα παρατηρήσω ότι... Συμπέρασμα: Το φως του κεριού από το αλουμίνιο. Χρησιμοποίησε κάποιες λέξεις από αυτές που έγραψες πιο πάνω για να συμπληρώσεις τα κενά: Το φως σε λείες και στιλπνές επιφάνειες, σε ανώμαλες και τραχιές επιφάνειες,... σε χρώματα από μερικά διαφανή υλικά ή σώματα και. στον κρυσταλλοειδή φακό του ματιού μας πριν το δούμε. Αν χρωματίσεις το δίσκο που φαίνεται στη διπλανή εικόνα με τα χρώματα κόκκινο, πορτοκαλί, κίτρινο, πράσινο, γαλάζιο και μωβ και τον περιστρέψεις, τι θα παρατηρήσεις; Με ποιο από τα παραπάνω φαινόμενα εξηγούνται οι παρατηρήσεις σου;

19 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΦΥΣΙΚΑ 5 Ενδεικτικές απαντήσεις Παρατήρησε στην εικόνα 1 τις διαδρομές μερικών ακτίνων του ηλίου, στην εικόνα 2 ένα «σπασμένο» μολύβι στο νερό, στην εικόνα 3 ένα κερί μπροστά σε καθρέφτη, στην εικόνα 4 ένα κερί μπροστά σε κουρτίνα και στην εικόνα 5 ένα ουράνιο τόξο. εικόνα 1 εικόνα 2 εικόνα 3 εικόνα 4 εικόνα 5 Αν κάνεις τα παρακάτω πειράματα α, β, γ, δ, ε, με ποια εικόνα θα αντιστοιχούσες το καθένα; Συμπλήρωσε. πείραμα α εικόνα 2 Αν φωτίσω ένα χαρτόνι το οποίο έχει παράλληλες σχισμές και έχει τοποθετηθεί μπροστά σε ένα ποτήρι γεμάτο νερό, θα παρατηρήσω στον τοίχο που είναι πίσω από το ποτήρι ότι οι φωτεινές ακτίνες συγκεντρώνονται σε ένα σημείο... Συμπέρασμα: Το φως διαθλάται. πείραμα β εικόνα 5 Αν το φως του ήλιου περνάει από μια σχισμή και ένα ποτήρι με νερό, θα παρατηρήσω ότι εμφανίζονται διάφορα χρώματα. Συμπέρασμα: Το φως αναλύεται σε χρώματα. πείραμα γ εικόνα 1 Αν προσπαθήσω να δω τη φλόγα ενός κεριού μέσα από ένα καλαμάκι που του δίνω διάφορα σχήματα, θα παρατηρήσω ότι θα το δω μόνο όταν το καλαμάκι είναι ίσιο... Συμπέρασμα: Το φως διαδίδεται ευθύγραμμα.

20 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια πείραμα δ εικόνα 3 Αν τοποθετήσω μπροστά σε έναν καθρέφτη ένα κερί, θα παρατηρήσω ότι μέσα στον καθρέφτη φαίνεται η εικόνα του κεριού... Συμπέρασμα: Το φως του κεριού ανακλάται από τον καθρέφτη. πείραμα ε εικόνα 4 Αν τοποθετήσω μπροστά σε ένα τσαλακωμένο φύλλο αλουμινίου ένα κερί, θα παρατηρήσω ότι το αλουμίνιο φωτίζεται αλλά δε σχηματίζει την εικόνα του κεριού. Συμπέρασμα: Το φως του κεριού διαχέεται από το αλουμίνιο. Χρησιμοποίησε κάποιες λέξεις από αυτές που έγραψες πιο πάνω για να συμπληρώσεις τα κενά: Το φως ανακλάται σε λείες και στιλπνές επιφάνειες, διαχέεται σε ανώμαλες και τραχιές επιφάνειες, αναλύεται σε χρώματα από μερικά διαφανή υλικά ή σώματα και διαθλάται στον κρυσταλλοειδή φακό του ματιού μας πριν το δούμε. Αν χρωματίσεις το δίσκο που φαίνεται στη διπλανή εικόνα με τα χρώματα κόκκινο, πορτοκαλί, κίτρινο, πράσινο, γαλάζιο και μωβ και τον περιστρέψεις, τι θα παρατηρήσεις; Με ποιο από τα παραπάνω φαινόμενα εξηγούνται οι παρατηρήσεις σου; Όταν ο δίσκος περιστρέφεται, το χρώμα του είναι σχεδόν λευκό. Αυτό εξηγείται από το φαινόμενο της ανάλυσης του λευκού φωτός στα παραπάνω χρώματα. Η σύνθεση αυτών των χρωμάτων δίνει λευκό φως.....

21 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια Ενδεικτικά θέματα (με ενδεικτικές λύσεις / απαντήσεις) για τη δοκιμασία / τεστ εισαγωγής από τα Δημοτικά στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια Ενδεικτικά Θέματα Φυσικών ΦΥΣΙΚΑ 6 Παρατηρήστε την παρακάτω εικόνα, στην οποία φαίνονται μια ηλεκτρική ανεμογεννήτρια και ένας ηλεκτρικός κινητήρας που αντλεί νερό από ένα πηγάδι. Αυτό το νερό έχει δημιουργήσει ένα μικρό οικοσύστημα, με φυτά, έντομα, ερπετά, πουλιά και ζώα. Φαίνονται, ακόμη, δύο αυτοκίνητα στον διπλανό αυτοκινητόδρομο και ένας κυνηγός. Εξήγησε από ποια μορφή σε ποια μορφή μεταμορφώνει την ενέργεια η ηλεκτρική ανεμογεννήτρια: από ενέργεια σε ενέργεια. ο ηλεκτρικός κινητήρας: από ενέργεια σε ενέργεια. Μια απλή ηλεκτρική γεννήτρια είναι και το δυναμό ενός ποδηλάτου, του οποίου το εσωτερικό φαίνεται στο παρακάτω σχέδιο. Πώς νομίζεις ότι λειτουργεί αυτό το δυναμό;

22 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια Ο ηλεκτρικός κινητήρας λειτουργεί με ηλεκτρομαγνήτες. Πώς νομίζεις ότι λειτουργεί ένας ηλεκτρομαγνήτης, όπως αυτός που φαίνεται στο παρακάτω σχέδιο; Ποια από τις φράσεις «από τον ηλεκτρισμό στο μαγνητισμό» και «από το μαγνητισμό στον ηλεκτρισμό» εφαρμόζεται στα δυναμό και ποια στους ηλεκτρομαγνήτες; Συμπλήρωσε: στα δυναμό: «από το(ν). στο(ν).». στους ηλεκτρομαγνήτες: «από το(ν). στο(ν).». Στην εικόνα της πρώτης σελίδας φαίνονται: ένα γεράκι, μια ακρίδα, φύλλα και σπόροι φυτών, μια αλεπού, ένας λαγός, ένα ποντίκι, ένα κοτσύφι, ένα φίδι, που ζουν στο μικρό οικοσύστημα που δημιουργεί το νερό του πηγαδιού. Ποιες τροφικές αλυσίδες μπορείς να διακρίνεις; Σε αυτό το οικοσύστημα, η επίδραση του ανθρώπου είναι και θετική και αρνητική. Ποιες θετικές επιδράσεις για τη δημιουργία και τη συντήρηση του οικοσυστήματος και ποιες αρνητικές επιδράσεις για την ισορροπία του οικοσυστήματος βλέπεις να έχει ο άνθρωπος; Θετικές επιδράσεις: Αρνητικές επιδράσεις:

23 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΦΥΣΙΚΑ 6 Ενδεικτικές απαντήσεις Παρατηρήστε την παρακάτω εικόνα, στην οποία φαίνονται μια ηλεκτρική ανεμογεννήτρια και ένας ηλεκτρικός κινητήρας που αντλεί νερό από ένα πηγάδι. Αυτό το νερό έχει δημιουργήσει ένα μικρό οικοσύστημα, με φυτά, έντομα, ερπετά, πουλιά και ζώα. Φαίνονται, ακόμη, δύο αυτοκίνητο στον διπλανό αυτοκινητόδρομο και ένας κυνηγός. Εξήγησε από ποια μορφή σε ποια μορφή μεταμορφώνει την ενέργεια η ηλεκτρική ανεμογεννήτρια: από κινητική ενέργεια σε ηλεκτρική ενέργεια. ο ηλεκτρικός κινητήρας: από ηλεκτρική ενέργεια σε κινητική ενέργεια. Μια απλή ηλεκτρική γεννήτρια είναι και το δυναμό ενός ποδηλάτου, του οποίου το εσωτερικό φαίνεται στο παρακάτω σχέδιο. Πώς νομίζεις ότι λειτουργεί αυτό το δυναμό; Από τον τροχό του ποδηλάτου περιστρέφεται ένας άξονας του δυναμό. Σε αυτόν έχουν προσαρμοσθεί μερικοί μόνιμοι μαγνήτες που περιστρέφονται μαζί του στο εσωτερικό ενός πηνίου από μονωμένο μεταλλικό σύρμα. Η περιστροφή των μαγνητών στο εσωτερικό του πηνίου προκαλεί τη ροή ηλεκτρικού ρεύματος στο καλώδιο. Στα δύο άκρα του καλωδίου συνδέεται το λαμπάκι του ποδηλά- του, που, όταν κινείται το ποδήλατο, ανάβει και φωτίζει το δρόμο.

24 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια Ο ηλεκτρικός κινητήρας λειτουργεί με ηλεκτρομαγνήτες. Πώς νομίζεις ότι λειτουργεί ένας ηλεκτρομαγνήτης, όπως αυτός που φαίνεται στο παρακάτω σχέδιο; Όταν ηλεκτρικό ρεύμα διαρρέει ένα μεταλλικό σύρμα, το σύρμα αποκτά μαγνητικές ιδιότητες. Οι μαγνητικές ιδιότητες είναι εντονότερες, όταν το σύρμα έχει τη μορφή πηνίου και ακόμη εντονότερες, όταν τοποθετηθεί μια ράβδος από σίδερο στο εσωτερικό του πηνίου. Η σύνδεση του πηνίου με μία ηλεκτρική πηγή, όπως η μπαταρία, μετατρέπει το πηνίο με τη μεταλλική ράβδο σε ηλεκτρομαγνήτη, που έλκει σιδερένια σώματα, όπως οι συνδετήρες Ποια από τις φράσεις «από τον ηλεκτρισμό στο μαγνητισμό» και «από το μαγνητισμό στον ηλεκτρισμό» εφαρμόζεται στα δυναμό και ποια στους ηλεκτρομαγνήτες; Συμπλήρωσε: στα δυναμό: «από το(ν) μαγνητισμό στο(ν) ηλεκτρισμό». στους ηλεκτρομαγνήτες: «από το(ν) ηλεκτρισμό στο(ν) μαγνητισμό». Στην εικόνα στη πρώτης σελίδας φαίνονται: ένα γεράκι, μια ακρίδα, φύλλα και σπόροι φυτών, μια αλεπού, ένας λαγός, ένα ποντίκι, ένα κοτσύφι, ένα φίδι, που ζουν στο μικρό οικοσύστημα που δημιουργεί το νερό του πηγαδιού. Ποιες τροφικές αλυσίδες μπορείς να διακρίνεις; φύλλα φυτών ακρίδα κοτσύφι γεράκι φύλλα φυτών λαγός αλεπού ή γεράκι σπόροι φυτών ποντίκι φίδι γεράκι (υπάρχουν κι άλλες εναλλακτικές σωστές απαντήσεις) Σε αυτό το οικοσύστημα, η επίδραση του ανθρώπου είναι και θετική και αρνητική. Ποιες θετικές επιδράσεις για τη δημιουργία και τη συντήρηση του οικοσυστήματος και ποιες αρνητικές επιδράσεις για την ισορροπία του οικοσυστήματος βλέπεις να έχει ο άνθρωπος; Θετικές επιδράσεις: Η εγκατάσταση της ηλεκτρικής ανεμογεννήτριας και του ηλεκτρικού κινητήρα για την άντληση νερού είναι μια θετική επίδραση του ανθρώπου στην περιοχή αυτή, αφού δημιούργησε και συντηρεί το οικοσύστημα με όλα τα φυτά και τα ζώα του. Αρνητικές επιδράσεις: Η κατασκευή του αυτοκινητόδρομου και η υπερβολική εκπομπή καυσαερίων ρυπαίνει με αέρια και καπνό το μικρό οικοσύστημα και επηρεάζει την ανάπτυξη και τη ζωή των φυτών και των ζώων του... Η εξολόθρευση μερικών μελών των οικοσυστημάτων από ανεξέλεγκτη δράση μερικών κυνηγών όχι μόνο αφαιρεί από τα οικοσυστήματα μερικά πουλιά και ζώα, αλλά και διακόπτει τις τροφικές αλυσίδες, αφού στερεί από άλλα πουλιά ή ζώα την τροφή τους.

25 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΦΥΣΙΚΑ 7 Αν προσπαθήσεις να πλησιάσεις τα χέρια σου έχοντας ανάμεσά τους το καρφί που φαίνεται στην παρακάτω εικόνα, ποιο χέρι θα πονέσει περισσότερο, το αριστερό ή το δεξί και γιατί; Αν τοποθετήσεις τρεις πινέζες σε ένα πλαστικό μπουκάλι, όπως στο πρώτο από τα παρακάτω σχέδια, και το γεμίσεις με νερό, μπορείς να κάνεις τα εξής πειράματα: 1. Αφαιρείς τη μεσαία πινέζα και παρατηρείς τη ροή του νερού από την τρύπα που δημιουργήθηκε, όπως φαίνεται στο δεύτερο σχέδιο. 2. Αφαιρείς και τις άλλες δύο πινέζες, όπως φαίνεται στο τρίτο σχέδιο, φροντίζοντας να αναπληρώνεις το νερό που τρέχει από τις τρύπες. Ζωγράφισε στο τρίτο σχέδιο τη ροή του νερού από τις άλλες δύο τρύπες που δημιουργήθηκαν. Πώς δικαιολογείς τη ροή του νερού από αυτές, σε σχέση με τη ροή από τη μεσαία; Απάντησε στις παρακάτω ερωτήσεις, παρατηρώντας τις αντίστοιχες εικόνες. Γιατί χρειάζεται να φοράς φαρδιά πέδιλα, για να περπατήσεις χωρίς να βυθίζεσαι πάνω στο χιόνι;

26 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια Γιατί υπάρχει κίνδυνος να σπάσουν τα τύμπανα των αφτιών σου, όταν βουτήξεις σε μεγάλο βάθος στη θάλασσα; Γιατί νομίζεις ότι μειώνεται το οξυγόνο και αναγκάζεσαι να αυξάνεις το ρυθμό της αναπνοής σου, όταν περπατάς σε βουνό με πολύ μεγάλο υψόμετρο; Εξήγησε. Τι νομίζεις ότι μετράς με το ιατρικό όργανο που βλέπεις στη διπλανή εικόνα να είναι προσαρμοσμένο στο μπράτσο ενός ανθρώπου; Γιατί πρέπει να κάνουμε τέτοιες μετρήσεις; Ποια κοινή έννοια υπάρχει σε όλες τις παραπάνω απαντήσεις σου; Γράψε την και κύκλωσέ τη, όπου την έχεις χρησιμοποιήσει στις απαντήσεις σου. Τι άλλο μπορείς να μετρήσεις στο σώμα σου με τα όργανα που φαίνονται στις παρακάτω εικόνες; Οι μετρήσεις σου θα διαφέρουν αν γίνουν στη Σελήνη και γιατί; Ποιες μετρήσεις αυτού του οργάνου δεν προκαλούν ανησυχία;

27 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΦΥΣΙΚΑ 7 Ενδεικτικές απαντήσεις Αν προσπαθήσεις να πλησιάσεις τα χέρια σου έχοντας ανάμεσά τους το καρφί που φαίνεται στην παρακάτω εικόνα, ποιο χέρι θα πονέσει περισσότερο, το αριστερό ή το δεξί και γιατί; Το χέρι που θα πονέσει περισσότερο είναι το αριστερό, γιατί, παρόλο που η δύναμη είναι η ίδια και στα δύο χέρια, η πίεση στο αριστερό χέρι, όπου είναι η μύτη του καρφιού, είναι μεγαλύτερη. Για την ίδια δύναμη, η πίεση είναι τόσο μεγαλύτερη όσο μικρότερη είναι η επιφάνεια όπου ασκείται η δύναμη. Αν τοποθετήσεις τρεις πινέζες σε ένα πλαστικό μπουκάλι, όπως στο πρώτο από τα παρακάτω σχέδια, και το γεμίσεις με νερό, μπορείς να κάνεις τα εξής πειράματα: 1. Αφαιρείς τη μεσαία πινέζα και παρατηρείς τη ροή του νερού από την τρύπα που δημιουργήθηκε, όπως φαίνεται στο δεύτερο σχέδιο. 2. Αφαιρείς και τις άλλες δύο πινέζες, όπως φαίνεται στο τρίτο σχέδιο, φροντίζοντας να αναπληρώνεις το νερό που τρέχει από τις τρύπες. Ζωγράφισε στο τρίτο σχέδιο τη ροή του νερού από τις άλλες δύο τρύπες που δημιουργήθηκαν. Πώς δικαιολογείς τη ροή του νερού από αυτές, σε σχέση με τη ροή από τη μεσαία; Το νερό από την τρίτη χαμηλότερη τρύπα φθάνει μακρύτερα από αυτό της δεύτερης, μεσαίας τρύπας, ενώ το νερό από την πρώτη τρύπα πιο κοντά από αυτό της μεσαίας. Αυτό συμβαίνει γιατί η πίεση του νερού αυξάνεται όσο μεγαλώνει το βάθος. Απάντησε στις παρακάτω ερωτήσεις, παρατηρώντας τις αντίστοιχες εικόνες. Γιατί χρειάζεται να φοράς φαρδιά πέδιλα, για να περπατήσεις χωρίς να βυθίζεσαι πάνω στο χιόνι; Γιατί, όσο η επιφάνεια των πέδιλων είναι μεγαλύτερη, τόσο η πίεση στο χιόνι είναι μικρότερη, όταν η δύναμη του βάρους είναι η ίδια.

28 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια Γιατί υπάρχει κίνδυνος να σπάσουν τα τύμπανα των αφτιών σου, όταν βουτήξεις σε μεγάλο βάθος στη θάλασσα; Γιατί η υδροστατική πίεση που υπάρχει μέσα στο νερό και οφείλεται στο βάρος του μεγαλώνει όσο μεγαλώνει το βάθος που βουτάμε. Αυτή την πίεση την αισθανόμαστε στα μικρά βάθη ως ελαφρύ πόνο στην ευαίσθητη επιφάνεια του τυμπάνου του αφτιού. Γιατί νομίζεις ότι μειώνεται το οξυγόνο και αναγκάζεσαι να αυξάνεις το ρυθμό της αναπνοής σου, όταν περπατάς σε βουνό με πολύ μεγάλο υψόμετρο; Εξήγησε. Γιατί, όσο ανεβαίνουμε σε πολύ μεγάλο υψόμετρο τόσο μειώνεται η ατμοσφαιρική πίεση και η περιεκτικότητα του αέρα σε οξυγόνο, που είναι απαραίτητο για τη ζωή μας. Τι νομίζεις ότι μετράς με το ιατρικό όργανο που βλέπεις στη διπλανή εικόνα να είναι προσαρμοσμένο στο μπράτσο ενός ανθρώπου; Γιατί πρέπει να κάνουμε τέτοιες μετρήσεις; Μετρώ την αρτηριακή πίεσή του. Η αρτηριακή πίεση του ανθρώπου πρέπει να μην είναι υψηλότερη ή χαμηλότερη από τα φυσιολογικά επίπεδα. Ποια κοινή έννοια υπάρχει σε όλες τις παραπάνω απαντήσεις σου; Γράψε την και κύκλωσέ τη, όπου την έχεις χρησιμοποιήσει στις απαντήσεις σου. Η κοινή έννοια που υπάρχει σε όλες τις απαντήσεις μου είναι η πίεση. Τι άλλο μπορείς να μετρήσεις στο σώμα σου με τα όργανα που φαίνονται στις παρακάτω εικόνες; Με το όργανο της διπλανής εικόνας, που περιέχει ελατήριο, μετράμε το βάρος μας. Οι μετρήσεις σου θα διαφέρουν αν γίνουν στη Σελήνη και γιατί; Θα διαφέρουν, γιατί η Σελήνη θα ασκεί στο σώμα μικρότερη ελκτική δύναμη, αφού είναι μικρότερη από τη Γη. Με το ιατρικό θερμόμετρο, που φαίνεται στη διπλανή εικόνα, μετράμε τη θερμοκρασία του σώματός μας. Ποιες μετρήσεις αυτού του οργάνου δεν προκαλούν ανησυχία; Οι μετρήσεις της θερμοκρασίας του σώματός μας είναι φυσιολογικές όταν είναι περίπου 37 0 C. Με το όργανο της διπλανής εικόνας, που αποτελείται από ένα ελατήριο, μπορούμε να μετρήσουμε τη δύναμη που μπορούμε να ασκήσουμε με το χέρι μας. Όσο μεγαλύτερη είναι η δύναμή μας τόσο μεγαλύτερη είναι η παραμόρφωση του ελατηρίου.

29 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΦΥΣΙΚΑ 8 Μια ομάδα μαθητών κάνει ένα πείραμα: Γεμίζει ένα γυάλινο πυρίμαχο δοχείο με νερό της βρύσης, ρίχνει μερικές πατάτες στο νερό και τοποθετεί το δοχείο σε ένα μάτι ηλεκτρικής κουζίνας. Μετρά τη θερμοκρασία του νερού και αρχίζει να ζεσταίνει το νερό. Μετρώντας διαρκώς τη θερμοκρασία, αφήνει το δοχείο για αρκετή ώρα στο μάτι και μετά το απομακρύνει. Παρατήρησε τις παρακάτω εικόνες από το πείραμα. Μπορείς να αριθμήσεις τις εικόνες, γράφοντας τα νούμερα 1, 2, 3 και 4 στους μικρούς κύκλους, για να υποδείξεις με ποια σειρά έγιναν αυτά που εικονίζονται στις εικόνες; Δικαιολόγησε τη σειρά που προτείνεις, περιγράφοντας τις ενέργειες που εικονίζονται σε κάθε εικόνα. Με ποιον τρόπο νομίζεις ότι η θερμότητα μεταδίδεται από το μάτι στο νερό; Με ποιον τρόπο νομίζεις ότι η θερμότητα μεταφέρεται στις πατάτες; Γιατί η θερμότητα δεν μεταδίδεται από το θερμό δοχείο στα χέρια του παιδιού μέσα από τα γάντια;

30 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια Σε ποιες εικόνες νομίζεις ότι το θερμόμετρο δείχνει τη μεγαλύτερη θερμοκρασία και ποια νομίζεις ότι είναι αυτή; Αν ένας μαθητής τοποθετήσει το ζεστό ακόμη δοχείο με το νερό επάνω σε ένα τραπέζι, με ποιους τρόπους θα κρυώσει; Εξήγησε. Το δοχείο θα κρυώσει γρηγορότερα αν το τραπέζι είναι σιδερένιο ή ξύλινο; Εξήγησε γιατί. Αν ο μαθητής είχε τοποθετήσει το ζεστό ακόμη δοχείο με το νερό μέσα σε ένα μεγαλύτερο δοχείο με κρύο νερό, τι νομίζεις ότι θα έδειχναν τα δύο θερμόμετρα που φαίνονται στην παρακάτω εικόνα μετά από αρκετή ώρα; Εξήγησε.

31 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΦΥΣΙΚΑ 8 Ενδεικτικές απαντήσεις Μια ομάδα μαθητών κάνει ένα πείραμα: Γεμίζει ένα γυάλινο πυρίμαχο δοχείο με νερό της βρύσης, ρίχνει μερικές πατάτες στο νερό και τοποθετεί το δοχείο σε ένα μάτι ηλεκτρικής κουζίνας. Μετρά τη θερμοκρασία του νερού και αρχίζει να ζεσταίνει το νερό. Μετρώντας διαρκώς τη θερμοκρασία, αφήνει το δοχείο για αρκετή ώρα στο μάτι και μετά το απομακρύνει. Παρατήρησε τις παρακάτω εικόνες από το πείραμα. Μπορείς να αριθμήσεις τις εικόνες, γράφοντας τα νούμερα 1, 2, 3 και 4 στους μικρούς κύκλους, για να υποδείξεις με ποια σειρά έγιναν αυτά που εικονίζονται στις εικόνες; Δικαιολόγησε τη σειρά που προτείνεις, περιγράφοντας τις ενέργειες που εικονίζονται σε κάθε εικόνα Το δοχείο είναι κρύο, αφού ένας μαθητής το τοποθετεί στο μάτι πιάνοντάς το με γυμνά χέρια. Το νερό του δοχείου βράζει και μετατρέπεται σε υδρατμούς. Το νερό, που εξακολουθεί να βράζει και να μετατρέπεται σε υδρατμούς, είναι λιγότερο.... Το νερό είναι ακόμη λιγότερο και το δοχείο είναι ζεστό, αφού ο μαθητής δεν το πιάνει με γυμνά χέρια, αλλά χρησιμοποιεί γάντια. Με ποιον τρόπο νομίζεις ότι η θερμότητα μεταδίδεται από το μάτι στο νερό; Η θερμότητα μεταδίδεται από το μάτι στο νερό με αγωγή, μέσα από το γυάλινο πάτο του δοχείου. Με ποιον τρόπο νομίζεις ότι η θερμότητα μεταφέρεται στις πατάτες; Η θερμότητα μεταφέρεται από το νερό στις πατάτες με ρεύματα, όταν το νερό βράζει. Γιατί η θερμότητα δεν μεταδίδεται από το θερμό δοχείο στα χέρια του παιδιού μέσα από τα γάντια; Γιατί αυτά τα γάντια που φαίνονται στην εικόνα και χρησιμοποιούνται για να πιάνουμε στην κουζίνα ζεστά αντικείμενα είναι κατασκευασμένα από θερμομονωτικό υλικό και δεν μεταδίδουν τη θερμότητα με αγωγή.

32 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια Σε ποιες εικόνες νομίζεις ότι το θερμόμετρο δείχνει τη μεγαλύτερη θερμοκρασία και ποια νομίζεις ότι είναι αυτή; Το θερμόμετρο δείχνει τη μεγαλύτερη θερμοκρασία στις εικόνες 2 και 3, αφού τότε το νερό βράζει και μετατρέπεται σε υδρατμούς. Τότε το θερμόμετρο πρέπει να δείχνει θερμοκρασία C περίπου, γιατί αυτή είναι η θερμοκρασία βρασμού του νερού. Αν ένας μαθητής τοποθετήσει το ζεστό ακόμη δοχείο με το νερό επάνω σε ένα τραπέζι, με ποιους τρόπους θα κρυώσει; Εξήγησε. Το δοχείο με το νερό θα κρυώσει με τρεις διαφορετικούς τρόπους: α) με μετάδοση της θερμότητας με αγωγή μέσα από το τραπέζι, β) με μεταφορά της θερμότητας με ρεύματα αέρα που σχηματίζονται κοντά στο δοχείο και γ) με διάδοση της θερμότητας με ακτινοβολία, από το δοχείο προς το περιβάλλον. Το δοχείο θα κρυώσει γρηγορότερα αν το τραπέζι είναι σιδερένιο ή ξύλινο; Εξήγησε γιατί. Το δοχείο με το νερό θα κρυώσει γρηγορότερα αν το τραπέζι είναι σιδερένιο, γιατί μέσα στο σίδερο η θερμότητα μεταδίδεται ευκολότερα με αγωγή απ ό,τι στο ξύλο. Το σίδηρο, όπως και όλα τα μέταλλα, είναι καλύτερος αγωγός της θερμότητας από το ξύλο. Αν ο μαθητής είχε τοποθετήσει το ζεστό ακόμη δοχείο με το νερό μέσα σε ένα μεγαλύτερο δοχείο με κρύο νερό, τι νομίζεις ότι θα έδειχναν τα δύο θερμόμετρα που φαίνονται στην παρακάτω εικόνα μετά από αρκετή ώρα; Εξήγησε. Το θερμόμετρο που είναι βυθισμένο στο μικρό δοχείο με το ζεστό νερό θα έδειχνε θερμοκρασία που θα μειωνόταν. Αντίθετα, το θερμόμετρο που είναι βυθισμένο στο μεγάλο δοχείο με το κρύο νερό θα έδειχνε θερμοκρασία που θα αυξανόταν. Μετά από αρκετή ώρα, οι θερμοκρασίες που θα έδειχναν τα δύο θερμόμετρα θα ήταν ίδιες και θα παρέμεναν χωρίς να αλλάζουν. Αυτό θα συνέβαινε γιατί θερμότητα από το ζεστό δοχείο μεταφέρεται στο κρύο μέχρι οι θερμοκρασίες τους να γίνουν ίσες και να επέλθει ισορροπία.

33 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΦΥΣΙΚΑ 9 Παρατήρησε το παρακάτω σχέδιο: Από πού νομίζεις ότι προέρχεται όλη σχεδόν η ενέργεια; Ποια μορφή έχει αρχικά; Με ποια μορφή φθάνει στη γη; Γιατί νομίζεις ότι δημιουργούνται οι άνεμοι στην επιφάνεια της Γης; Πώς δημιουργούνται τα σύννεφα; Πώς δημιουργούνται τα χιόνια που καλύπτουν μερικές βουνοκορφές; Με ποιους τρόπους νομίζεις ότι τροφοδοτούνται τα ποτάμια, οι λίμνες και η θάλασσα συνεχώς με νερό;

34 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια Στο σχέδιο παρατηρείς και φυτά. Πώς νομίζεις ότι το φως του ήλιου, το νερό και το χώμα επηρεάζουν τη ζωή και την ανάπτυξή τους; Ποιες νομίζεις ότι θα είναι οι παρατηρήσεις και τα συμπεράσματά σου, αν κάνεις τα παρακάτω πειράματα; Σκεπάζω ένα από τα δύο παρόμοια φυτά της διπλανής εικόνας με μαύρη, αδιαφανή σακούλα ή αλουμινόχαρτο. Μετά από μερικές ημέρες παρατηρώ ότι Συμπεραίνω ότι Ένα από τα δύο παρόμοια φυτά της διπλανής εικόνας σταματώ να το ποτίζω, ενώ το άλλο το ποτίζω με νερό συχνά. Παρατηρώ ότι τα φύλλα του φυτού που στερείται το νερό καθώς περνούν οι μέρες Συμπεραίνω ότι Αφήνω πολύ λίγο χώμα σε ένα από τα δύο παρόμοια φυτά της διπλανής εικόνας, ενώ εξακολουθώ να ποτίζω και τα δύο με νερό. Μετά από πολλές ημέρες παρατηρώ ότι Συμπεραίνω ότι Στο σχέδιο της πρώτης σελίδας παρατηρείς και θερμοκήπια. Ποιες νομίζεις ότι θα είναι οι παρατηρήσεις και τα συμπεράσματά σου για αυτά, αν κάνεις τα παρακάτω πείραμα; Σκεπάζω ένα από τα δύο παρόμοια φυτά της διπλανής εικόνας με πλαστική διαφανή σακούλα. Αφήνω τα δύο φυτά στον ήλιο και παίρνω συχνά τη θερμοκρασία τους με ένα θερμόμετρο. Παρατηρώ ότι.. Συμπεραίνω ότι

35 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια Παρατήρησε το παρακάτω σχέδιο: ΦΥΣΙΚΑ 9 Ενδεικτικές απαντήσεις Από πού νομίζεις ότι προέρχεται όλη σχεδόν η ενέργεια; Ποια μορφή έχει αρχικά; Με ποια μορφή φθάνει στη γη; Όλη σχεδόν η ενέργεια προέρχεται από τον Ήλιο. Η ενέργεια του Ήλιου είναι πυρηνική ενέργεια και φθάνει στη Γη με ακτινοβολία ως θερμότητα. Εδώ μετατρέπεται σε άλλες μορφές. Γιατί νομίζεις ότι δημιουργούνται οι άνεμοι στην επιφάνεια της Γης; Οι άνεμοι δημιουργούνται γιατί οι διάφορες περιοχές της Γης θερμαίνονται από την ακτινοβολία του ήλιου σε διαφορετικό βαθμό. Έτσι δημιουργούνται ρεύματα αέρα. Πώς δημιουργούνται τα σύννεφα; Τα σύννεφα δημιουργούνται όταν το νερό της θάλασσας και των λιμνών εξατμίζεται και, καθώς ανεβαίνει ως υδρατμός σε υψηλότερα στρώματα της ατμόσφαιρας, που είναι ψυχρότερα, υγροποιείται και συμπυκνώνεται. Πώς δημιουργούνται τα χιόνια που καλύπτουν μερικές βουνοκορφές; Το χιόνι δημιουργείται όταν οι υδρατμοί που σχηματίζουν τα σύννεφα στα ψηλότερα στρώματα της ατμόσφαιρας ψύχονται και μετατρέπονται από την αέρια κατάσταση σε στερεή κατάσταση, σε χιόνι (ή χαλάζι). Με ποιους τρόπους νομίζεις ότι τροφοδοτούνται τα ποτάμια, οι λίμνες και η θάλασσα συνεχώς με νερό; Τροφοδοτούνται με νερό με δύο τρόπους: α) από την υγροποίηση των υδρατμών ψηλά στην ατμόσφαιρα, που στη συνέχεια πέφτουν στη γη ως βροχή και β) από την τήξη του χιονιού όταν ανεβαίνει η θερμοκρασία.

36 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια Στο σχέδιο παρατηρείς και φυτά. Πώς νομίζεις ότι το φως του ήλιου, το νερό και το χώμα επηρεάζουν τη ζωή και την ανάπτυξή τους; Ποιες νομίζεις ότι θα είναι οι παρατηρήσεις και τα συμπεράσματά σου, αν κάνεις τα παρακάτω πειράματα; Σκεπάζω ένα από τα δύο παρόμοια φυτά της διπλανής εικόνας με μαύρη, αδιαφανή σακούλα ή αλουμινόχαρτο. Μετά από μερικές ημέρες παρατηρώ ότι τα φύλλα του φυτού που στερήθηκε το φως του ήλιου έχουν κιτρινίσει και αν το φυτό παραμείνει στο σκοτάδι θα ξεραθεί. Συμπεραίνω ότι το φως του ήλιου είναι απαραίτητο για τη ζωή και την ανάπτυξη των φυτών. Ένα από τα δύο παρόμοια φυτά της διπλανής εικόνας σταματώ να το ποτίζω, ενώ το άλλο το ποτίζω με νερό συχνά. Παρατηρώ ότι τα φύλλα του φυτού που στερείται το νερό καθώς περνούν οι μέρες μαραίνονται και κιτρινίζουν και τελικά ξεραίνονται και πέφτουν. Συμπεραίνω ότι το νερό είναι απαραίτητο για τη ζωή και την ανάπτυξη των φυτών. Αφήνω πολύ λίγο χώμα σε ένα από τα δύο παρόμοια φυτά της διπλανής εικόνας, ενώ εξακολουθώ να ποτίζω και τα δύο με νερό. Μετά από πολλές ημέρες παρατηρώ ότι το φυτό με το λίγο χώμα παύει να αναπτύσσεται και ξεραίνεται. Συμπεραίνω ότι οι ουσίες που περιέχει το χώμα και ανεβαίνουν με το νερό παντού στον κορμό και τα φύλλα το τρέφουν, είναι απαραίτητες για τη ζωή και την ανάπτυξή του. Στο σχέδιο της πρώτης σελίδας παρατηρείς και θερμοκήπια. Ποιες νομίζεις ότι θα είναι οι παρατηρήσεις και τα συμπεράσματά σου για αυτά, αν κάνεις τα παρακάτω πείραμα; Σκεπάζω ένα από τα δύο παρόμοια φυτά της διπλανής εικόνας με πλαστική διαφανή σακούλα. Αφήνω τα δύο φυτά στον ήλιο και παίρνω συχνά τη θερμοκρασία τους με ένα θερμόμετρο. Παρατηρώ ότι η θερμοκρασία μέσα στη σακούλα είναι πολύ υψηλότερη από αυτή εκτός της σακούλας Συμπεραίνω ότι η ενέργεια που ακτινοβολείται από τον ήλιο παγιδεύεται μέσα στην πλαστική σακούλα. Το ίδιο φαινόμενο παρατηρείται και στα θερμοκήπια, αλλά και σε κλειστά αυτοκίνητα που παραμένουν στον ήλιο, σε γυάλινα κλειστά κτίρια και αλλού.

37 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΦΥΣΙΚΑ 10 Στο παρακάτω σχέδιο φαίνεται ο τρόπος με τον οποίο πρέπει να συνδέσεις μια ηλεκτρική πηγή με δυο λαμπτήρες, χρησιμοποιώντας καλώδιο και τρεις διακόπτες, ώστε να ελέγχεις το άναμμα των δύο λαμπτήρων ξεχωριστά: Για να κάνεις πιο πραγματικό αυτό το σχέδιο, μπορείς να χρησιμοποιήσεις μια μπαταρία, δύο λαμπάκια Λ1 και Λ2, τρεις αυτοσχέδιους διακόπτες Δ, Δ1 και Δ2 και μεταλλικά σύρματα. Τελειοποίησε το νέο σχέδιο, συμπληρώνοντας τα σύρματα και συνδέοντάς τα εκεί που πρέπει: Αν λάβεις υπόψη σου ότι ένα ηλεκτρικό κύκλωμα «κλείνει», όταν οι διακόπτης «κλείνει», γράψε στον παρακάτω πίνακα τις λέξεις αναμμένο ή σβηστό, ανάλογα με το ποιο λαμπάκι προβλέπεις ότι ανάβει ή σβήνει, όταν οι διακόπτες είναι κλειστοί ή ανοιχτοί: Δ Δ1 Δ2 Λ1 Λ2 κλειστός ανοιχτός κλειστός κλειστός κλειστός ανοιχτός ανοιχτός κλειστός κλειστός κλειστός κλειστός κλειστός

38 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια Ένα πραγματικό κύκλωμα από την καθημερινή ζωή φαίνεται στο παρακάτω σχέδιο, στο οποίο η ηλεκτρική πηγή είναι ένα θερμοηλεκτρικό εργοστάσιο με καύση γαιάνθρακα. Μπορείς να περιγράψεις με λίγα λόγια τη λειτουργία ενός τέτοιου εργοστασίου; Πώς σχηματίστηκε ο γαιάνθρακας; Στο παρακάτω σχέδιο η ηλεκτρική πηγή είναι ένα υδροηλεκτρικό εργοστάσιο. Μπορείς να περιγράψεις με λίγα λόγια τη λειτουργία ενός τέτοιου εργοστασίου; Πώς ανανεώνεται το νερό των τεχνητών λιμνών; Τι κοινό έχουν τα δύο αυτά εργοστάσια; Είναι ανανεώσιμη ή μη ανανεώσιμη η ενέργεια των δύο παραπάνω πηγών; Γιατί;

39 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΦΥΣΙΚΑ 10 Ενδεικτικές απαντήσεις Στο παρακάτω σχέδιο φαίνεται ο τρόπος με τον οποίο πρέπει να συνδέσεις μια ηλεκτρική πηγή με δυο λαμπτήρες, χρησιμοποιώντας καλώδιο και τρεις διακόπτες, ώστε να ελέγχεις το άναμμα των δύο λαμπτήρων ξεχωριστά: Για να κάνεις πιο πραγματικό αυτό το σχέδιο, μπορείς να χρησιμοποιήσεις μια μπαταρία, δύο λαμπάκια Λ1 και Λ2, τρεις αυτοσχέδιους διακόπτες Δ, Δ1 και Δ2 και μεταλλικά σύρματα. Τελειοποίησε το νέο σχέδιο, συμπληρώνοντας τα σύρματα και συνδέοντάς τα εκεί που πρέπει: Αν λάβεις υπόψη σου ότι ένα ηλεκτρικό κύκλωμα «κλείνει», όταν οι διακόπτης «κλείνει», γράψε στον παρακάτω πίνακα τις λέξεις αναμμένο ή σβηστό, ανάλογα με το ποιο λαμπάκι προβλέπεις ότι ανάβει ή σβήνει, όταν οι διακόπτες είναι κλειστοί ή ανοιχτοί: Δ Δ1 Δ2 Λ1 Λ2 κλειστός ανοιχτός κλειστός σβηστό αναμμένο κλειστός κλειστός ανοιχτός αναμμένο σβηστό ανοιχτός κλειστός κλειστός σβηστό σβηστό κλειστός κλειστός κλειστός αναμμένο αναμμένο

40 Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια Ένα πραγματικό κύκλωμα από την καθημερινή ζωή φαίνεται στο παρακάτω σχέδιο, στο οποίο η ηλεκτρική πηγή είναι ένα θερμοηλεκτρικό εργοστάσιο με καύση γαιάνθρακα. Μπορείς να περιγράψεις με λίγα λόγια τη λειτουργία ενός τέτοιου εργοστασίου; Ο γαιάνθρακας καίγεται και θερμαίνεται νερό, το οποίο μετατρέπεται σε ατμό με πίεση και περιστρέφει τον ατμοστρόβιλο. Αυτός περιστρέφει μια ηλεκτρική γεννήτρια και προκαλείται ροή ηλεκτρικού ρεύματος στα σύρματα. Πώς σχηματίστηκε ο γαιάνθρακας; Ο γαιάνθρακας σχηματίστηκε από φυτά που καταπλακώθηκαν από στρώματα εδάφους μετά από φυσικές καταστροφές, κατά τη διάρκεια πολλών εκατομμυρίων χρόνων. Στο παρακάτω σχέδιο η ηλεκτρική πηγή είναι ένα υδροηλεκτρικό εργοστάσιο. Μπορείς να περιγράψεις με λίγα λόγια τη λειτουργία ενός τέτοιου εργοστασίου; Το νερό πέφτει με ορμή από την τεχνητή λίμνη και περιστρέφει τον υδροστρόβιλο. Αυτός περιστρέφει μια ηλεκτρική γεννήτρια και προκαλείται ροή ηλεκτρικού ρεύματος στα σύρματα. Πώς ανανεώνεται το νερό των τεχνητών λιμνών; Το νερό των τεχνητών λιμνών ανανεώνεται από τις βροχές που πέφτουν ψηλότερα, καθώς και από την τήξη του χιονιού που πέφτει στα βουνά. Τι κοινό έχουν τα δύο αυτά εργοστάσια; Το κοινό που έχουν είναι η ηλεκτρική γεννήτρια. Ο ατμοστρόβιλος ή ο υδροστρόβιλος περιστρέφουν μόνιμους μαγνήτες στο εσωτερικό ενός πηνίου και προκαλείται ροή ηλεκτρικού ρεύματος. Είναι ανανεώσιμη ή μη ανανεώσιμη η ενέργεια των δύο παραπάνω πηγών; Γιατί; Η ενέργεια του θερμοηλεκτρικού εργοστασίου με καύση γαιάνθρακα δεν είναι ανανεώσιμη, γιατί ο γαιάνθρακας κάποτε θα τελειώσει και χρειάζεται εκατομμύρια χρόνια για να ανανεωθεί. Η ενέργεια του υδροηλεκτρικού εργοστασίου είναι ανανεώσιμη, γιατί το νερό των τεχνητών λιμνών που δημιουργούνται από φράγματα ανανεώνεται.

41 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια Ενδεικτικά θέματα (με ενδεικτικές λύσεις / απαντήσεις) για τη δοκιμασία / τεστ εισαγωγής από τα Δημοτικά στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια Ενδεικτικά Θέματα Κατανόησης Κειμένων Ελληνικής Γλώσσας ΘΕΜΑ 6 ΑΣΦΑΛΗΣ ΧΡΗΣΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ Το διαδίκτυο είναι ένας καταπληκτικός κόσμος μάθησης, επικοινωνίας και διασκέδασης. Είναι όμως και ένας κόσμος ανοιχτός σε όλους, καλούς και κακούς! Με μερικά απλά τρικ λοιπόν, όλοι εμείς μπορούμε να απολαμβάνουμε τα πολλά οφέλη του διαδικτύου με πιθανούς κινδύνους. Σας καλούμε να τα διαβάσετε με προσοχή! ασφάλεια και να αποφεύγουμε τους o Δεν αποκαλύπτω ποτέ προσωπικές μου πληροφορίες στο διαδίκτυο, όπως το πραγματικό μου όνομα, τη διεύθυνση της κατοικίας μου, το όνομα του σχολείου μου, το τηλέφωνό μου ή τη φωτογραφία μου, ούτε καν σε ανθρώπους που γνωρίζω στον πραγματικό κόσμο. Αντίστοιχα, δε ζητώ από άλλους να αποκαλύψουν προσωπικές τους πληροφορίες. o Ενημερώνω τους γονείς ή τους δασκάλους μου στην περίπτωση που διαβάσω στο διαδίκτυο κάτι που με ενοχλεί ή που με κάνει να νιώθω άβολα, δίχως να διστάσω. o Δεν εμπιστεύομαι ποτέ τα άτομα τα οποία γνωρίζω μόνο μέσα από το διαδίκτυο. Μπορεί στην πραγματικότητα να μην είναι αυτοί που λένε ότι είναι. o Δεν αντιγράφω έτσι απλώς κείμενα από υλικό του διαδικτύου για τις εργασίες μου, γιατί είναι σαν να κλέβω. o Διασταυρώνω πάντα το υλικό που βρίσκω στο διαδίκτυο με άλλες πηγές, όπως βιβλία, εφημερίδες και περιοδικά. Ρωτώ επίσης τους δασκάλους και τους γονείς μου. o Ο χρόνος που μένω στον υπολογιστή και το διαδίκτυο δεν πρέπει να μου στερεί ούτε ένα λεπτό από τους φίλους μου, το παιχνίδι μου, τα χόμπι μου, το διάβασμά μου και τον ύπνο μου. o Μπορώ να διασκεδάζω στον εικονικό κόσμο του διαδικτύου, αλλά πάντα αναγνωρίζω ότι διαφέρει από τον πραγματικό κόσμο. Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου, Ασφαλής χρήση του Διαδικτύου: Συνοπτικός οδηγός για τους μαθητές, εκδ. Safer Internet Hellas, Αθήνα, 2010 (διασκευή) Βερόνικα Σαμαρά & Γεώργιος Κορμάς, Η φάρμα του διαδικτύου, Αθήνα,

42 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1. Βάλτε Σ στο τέλος κάθε σωστής πρότασης και Λ στο τέλος κάθε λανθασμένης σύμφωνα με το κείμενο. Εμπιστευόμαστε το συνομιλητή μας στο διαδίκτυο, αν μας στείλει τη φωτογραφία του. Είμαστε σίγουροι ότι μια πληροφορία που βρήκαμε στο διαδίκτυο είναι αξιόπιστη μόνο όταν την έχουμε διασταυρώσει με άλλες πηγές. Όταν είμαστε στο διαδίκτυο, αποκαλύπτουμε προσωπικές μας πληροφορίες μόνο στους φίλους που γνωρίζουμε στον πραγματικό κόσμο. Οι πληροφορίες που βρίσκονται στο διαδίκτυο είναι στη διάθεση όλων και γι αυτό μπορούμε να τις χρησιμοποιούμε χωρίς περιορισμό. 2. Είναι όλα όσα βρίσκονται στο διαδίκτυο πάντα αληθινά; Γράψτε την απάντησή σας και δικαιολογήστε τη. 2

43 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια 3. Δώστε οδηγίες σχετικά με το τι πρέπει ή δεν πρέπει να κάνουμε, όταν είμαστε στο διαδίκτυο. Ξαναγράψτε τις προτάσεις σύμφωνα με το παράδειγμα. Ρωτώ τους γονείς μου σχετικά με οτιδήποτε με κάνει να νιώθω άβολα, όταν είμαι στο διαδίκτυο. Ρώτα τους γονείς σου σχετικά με οτιδήποτε σε κάνει να νιώθεις άβολα, όταν είσαι στο διαδίκτυο. Δεν αντιγράφω κείμενα από το διαδίκτυο για τις εργασίες μου, γιατί είναι σαν να κλέβω. Κάνω τακτικά διαλείμματα όταν είμαι στον υπολογιστή, για να ξεκουράζονται τα μάτια μου. 4. Αντικαταστήστε τους υπογραμμισμένους συνδέσμους με άλλους χωρίς να αλλάξει το νόημα των προτάσεων. Δεν αποκαλύπτω ποτέ προσωπικές λεπτομέρειες στο διαδίκτυο, γιατί ποτέ δεν ξέρω πού μπορούν να καταλήξουν. Οι γονείς ανησυχούν μήπως εξαπατηθούν τα παιδιά τους από κάποιον άγνωστο που έχουν γνωρίσει στο διαδίκτυο. Δεν αποκαλύπτω ποτέ προσωπικές λεπτομέρειες στο διαδίκτυο, ποτέ δεν ξέρω πού μπορούν να καταλήξουν. Οι γονείς ανησυχούν εξαπατηθούν τα παιδιά τους από κάποιον άγνωστο που έχουν γνωρίσει στο διαδίκτυο. 3

44 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια 5. Στο κείμενο διαβάζουμε: «Το διαδίκτυο είναι ένας κόσμος μάθησης, επικοινωνίας και διασκέδασης». Στην εικόνα όμως φαίνεται ότι κρύβει και κινδύνους. Φτιάξτε μία λίστα με τους κινδύνους που μπορεί να αντιμετωπίσει ένα παιδί όταν χρησιμοποιεί το διαδίκτυο. Αυτή η λίστα θα αναρτηθεί στον πίνακα ανακοινώσεων του σχολείου σας για να ενημερωθούν οι συμμαθητές σας. 4

45 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 2. Βάλτε Σ στο τέλος κάθε σωστής πρότασης και Λ στο τέλος κάθε λανθασμένης σύμφωνα με το κείμενο. Εμπιστευόμαστε το συνομιλητή μας στο διαδίκτυο, αν μας στείλει τη φωτογραφία του. Λ Είμαστε σίγουροι ότι μια πληροφορία που βρήκαμε στο διαδίκτυο είναι αξιόπιστη μόνο όταν την έχουμε διασταυρώσει με άλλες πηγές. Σ Όταν είμαστε στο διαδίκτυο, αποκαλύπτουμε προσωπικές μας πληροφορίες μόνο στους φίλους που γνωρίζουμε στον πραγματικό κόσμο. Λ Οι πληροφορίες που βρίσκονται στο διαδίκτυο είναι στη διάθεση όλων και γι αυτό μπορούμε να τις χρησιμοποιούμε χωρίς περιορισμό. Λ 2. Το διαδίκτυο είναι μια πολύ καλή πηγή πληροφοριών. Είναι όμως όλα όσα βρίσκονται στο διαδίκτυο πάντα αληθινά; Γράψτε την απάντησή σας και δικαιολογήστε την. Δεν είναι πάντα αληθινά όλα όσα βρίσκονται στο διαδίκτυο, επειδή ο καθένας έχει τη δυνατότητα να δημοσιεύσει πληροφορίες (κείμενα, εικόνες) χωρίς να είναι επιστήμονας ή ειδικός. Κάποιες από αυτές τις πληροφορίες μπορεί να είναι λανθασμένες, παραπλανητικές, συκοφαντικές, ακατάλληλες για ανηλίκους ή και προσβλητικές. 5

46 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια 3. Δώστε οδηγίες σχετικά με το τι πρέπει ή δεν πρέπει να κάνουμε, όταν είμαστε στο διαδίκτυο. Ξαναγράψτε τις προτάσεις σύμφωνα με το παράδειγμα. Ρωτώ τους γονείς μου σχετικά με οτιδήποτε με κάνει να νιώθω άβολα, όταν είμαι στο διαδίκτυο. Ρώτα τους γονείς σου σχετικά με οτιδήποτε σε κάνει να νιώθεις άβολα, όταν είσαι στο διαδίκτυο. Δεν αντιγράφω κείμενα από το διαδίκτυο για τις εργασίες μου, γιατί είναι σαν να κλέβω. Μην αντιγράφεις κείμενα από το διαδίκτυο για τις εργασίες σου, γιατί είναι σαν να κλέβεις. Κάνω τακτικά διαλείμματα όταν είμαι στον υπολογιστή, για να ξεκουράζονται τα μάτια μου. Κάνε τακτικά διαλείμματα όταν είσαι στον υπολογιστή, για να ξεκουράζονται τα μάτια σου. 4. Αντικαταστήστε τους υπογραμμισμένους συνδέσμους με άλλους χωρίς να αλλάξει το νόημα των προτάσεων. Δεν αποκαλύπτω ποτέ προσωπικές λεπτομέρειες στο διαδίκτυο, γιατί ποτέ δεν ξέρω πού μπορούν να καταλήξουν. Οι γονείς ανησυχούν μήπως εξαπατηθούν τα παιδιά τους από κάποιον άγνωστο που έχουν γνωρίσει στο διαδίκτυο. Δεν αποκαλύπτω ποτέ προσωπικές λεπτομέρειες στο διαδίκτυο, επειδή ποτέ δεν ξέρω πού μπορούν να καταλήξουν. Οι γονείς ανησυχούν μην εξαπατηθούν τα παιδιά τους από κάποιον άγνωστο που έχουν γνωρίσει στο διαδίκτυο. 6

47 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια 5. Στο κείμενο διαβάζουμε: «Το διαδίκτυο είναι ένας κόσμος μάθησης, επικοινωνίας και διασκέδασης». Στην εικόνα όμως φαίνεται ότι κρύβει και κινδύνους. Γράψτε μία λίστα με τους κινδύνους που μπορεί να αντιμετωπίσει ένα παιδί όταν χρησιμοποιεί το διαδίκτυο. Αυτή η λίστα θα αναρτηθεί στον πίνακα ανακοινώσεων του σχολείου σας για να ενημερωθούν οι συμμαθητές σας. Οι μαθητές θα μπορούσαν να αναφερθούν σε μερικούς από τους παρακάτω κινδύνους: o Ακατάλληλο περιεχόμενο σε ιστοσελίδες ή διαδικτυακά παιχνίδια o Ανεπιθύμητα μηνύματα στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο o Υπερβολική χρήση που οδηγεί σε απομάκρυνση από τον πραγματικό κόσμο και σε κάποιες περιπτώσεις σε εθισμό o Έκθεση σε εκφοβιστικές συμπεριφορές από άτομα ή ομάδες o Επίσκεψη σε ιστοσελίδες που παρακινούν σε επιβλαβείς συμπεριφορές o Κακόβουλη χρήση προσωπικών πληροφοριών που έχουν κοινοποιηθεί στο διαδίκτυο o Παραπληροφόρηση από ιστοσελίδες που περιέχουν αναληθείς, ψευδείς, ελλιπείς πληροφορίες o Κίνδυνοι για τη σωματική και ψυχική υγεία από την πολύωρη χρήση Από τους μαθητές αναμένεται να δημιουργήσουν μία λίστα με βάση το σημασιολογικό κριτήριο που τους ζητείται, δηλαδή να καταγράψουν τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν τα παιδιά κατά τη χρήση του διαδικτύου με τη μορφή ενός καταλόγου. Θα πρέπει επίσης να φαίνεται ότι οι μαθητές έχουν κατανοήσει το σκοπό για τον οποίο παράγεται η λίστα. Στην προκειμένη περίπτωση ο σκοπός είναι η ενημέρωση των συμμαθητών τους. 7

48 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΘΕΜΑ 7 ΖΕΥΓΑΡΩΤΑ ΚΑΙ ΟΜΑΔΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ Το σπασμένο τηλέφωνο Τα παιδιά κάθονται το ένα πλάι στ άλλο. Το πρώτο παιδί από δεξιά σκύβει και λέει στ αυτί του διπλανού του μια λέξη πολυσύλλαβη και δύσκολη ή ασυνήθιστη: σιδηρόδρομος, σκουληκομυρμηγκότρυπα, σαρανταποδαρούσα, τραπεζοκαρεκλομαζώχτρα, οπωροπαντολαχανοπωλείο Το παιδί που άκουσε τη λέξη, σκύβει και τη λέει μυστικά στο αυτί του διπλανού του κι εκείνος παραδίπλα ως τον τελευταίο. Επειδή η λέξη είναι μεγάλη και δύσκολη, τα παιδιά δεν καταφέρνουν να την πιάσουν ολόκληρη. Γι αυτό την επαναλαμβάνουν στον πλαϊνό τους έτσι όπως την άρπαξε το αυτί τους. Γίνεται παραφθορά της λέξης σε τέτοιο βαθμό, που, όταν το τελευταίο παιδί τη φωνάζει δυνατά, κανείς δεν την αναγνωρίζει. Τα παιδιά γελάνε και λένε πως το τηλέφωνο ήταν «σπασμένο». Γιάντες Τα παιδιά παίρνουν το κοκαλάκι της κότας που είναι μπροστά στο στήθος της και έχει σχήμα διχαλωτό (Υ). Καθένα από τα δύο παιδιά κρατάει από μια άκρη του. Το σπάζουν λέγοντας τη λέξη «γιάντες», δηλαδή στοίχημα. Από τη στιγμή αυτή και ύστερα δεν πρέπει να πάρουν από το χέρι του άλλου οτιδήποτε χωρίς να πουν τη φράση «το θυμάμαι» ή «γιάντες», να δηλώσουν δηλαδή ότι θυμούνται το στοίχημα. Όποιο από τα δύο παιδιά χάσει πρέπει να δώσει στο άλλο αυτό που έβαλαν στοίχημα. Το κορόιδο Δύο παιδιά στέκονται αντικριστά και πετούν το ένα στο άλλο μία μπάλα. Ανάμεσά τους βρίσκεται ένα ακόμη παιδί που είναι το «κορόιδο» και προσπαθεί να πιάσει την μπάλα που πετάνε τα δύο παιδιά. Αν την πιάσει, παίρνει τη θέση του παιδιού που έριξε την μπάλα και έχασε. Το παιδί που έχασε την μπάλα γίνεται τώρα το «κορόιδο». Μπιζζ! Τα παιδιά βάζουν κλήρο για να δουν ποιος θα τα φυλάει. Εκείνος που θα του πέσει ο κλήρος κάθεται σ ένα σκαμνί ή στέκει σκυφτός και βάζει το δεξί του χέρι κάτω από την αριστερή του μασχάλη, κρατώντας την παλάμη ανοιχτή προς τα επάνω, ενώ με το αριστερό του χέρι κρατάει κλειστά τα μάτια του. Οι άλλοι παίκτες στέκονται στα αριστερά του και 8

49 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ένας από αυτούς τον πλησιάζει και του χτυπάει την ανοιχτή παλάμη. Ύστερα απομακρύνεται τρέχοντας μαζί με τους άλλους. Όλοι χοροπηδούν γύρω του και στριφογυρίζουν το δάχτυλό τους φωνάζοντας: «Μπιζζ!» όπως κάνει η μέλισσα. Αυτός που τα φυλάει πρέπει να μαντέψει ποιος τον χτύπησε. Αν ανακαλύψει ποιος είναι, του δίνει τη θέση του. Αν δεν τον βρει, το παιχνίδι συνεχίζεται κατά τον ίδιο τρόπο. Μαρούλα Κλιάφα & Ζωή Βαλάση, Ας παίξουμε πάλι, εκδ. Κέδρος, Αθήνα, 1988 Γεωργία Ταρσούλη, Τα παιχνίδια μας, εκδ. ΟΕΔΒ, Αθήνα (διασκευή) ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1. Αριθμήστε τα γεγονότα με τη σειρά που έγιναν. Τα παιδιά χοροπηδούν. Μαντεύει ποιος τον χτύπησε. Όλα τα παιδιά φωνάζουν «Μπιζζ!» Ένας παίχτης τού χτυπάει την παλάμη. Αν τον βρει, αλλάζουν ρόλους. Το παιδί έχει την παλάμη ανοικτή προς τα επάνω. 2. Γιατί τα παιδιά γελάνε όταν παίζουν το παιχνίδι «το σπασμένο τηλέφωνο»; 9

50 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια 3. Κάποια από τα παραπάνω παιχνίδια είναι ζευγαρωτά, ενώ άλλα είναι ομαδικά. Αντιστοιχίστε όπως ταιριάζει. το σπασμένο τηλέφωνο γιάντες το κορόιδο ζευγαρωτό παιχνίδι ομαδικό παιχνίδι μπιζζ! 4. Ο Νικόλαος Γύζης ζωγράφισε το πορτρέτο ενός κοριτσιού. Ονόμασε τον πίνακα «Γιάντες». Ποια συναισθήματα νομίζετε ότι αισθάνεται το κορίτσι του πίνακα; Κατά τη γνώμη σας, πώς συνδέεται η έκφραση του προσώπου του κοριτσιού με το παιχνίδι Γιάντες; Νικόλαος Γύζης, Γιάντες (1878). Λάδι σε μουσαμά, Εθνική Πινακοθήκη, Αθήνα 10

51 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια 5. Περίγραψε ένα παιχνίδι που έπαιξες με τους φίλους σου και έχασες. Γράψε ποιο ήταν το παιχνίδι και ποιοι ήταν οι κανόνες του, πότε και πού παίζατε, ποιοι συμμετείχατε σε αυτό και γιατί έχασες. Να αναφέρεις επίσης πώς αισθάνθηκες όταν έχασες και γιατί. 11

52 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 1. Αριθμήστε τα γεγονότα με τη σειρά που έγιναν. 3 Τα παιδιά χοροπηδούν. 5 Μαντεύει ποιος τον χτύπησε. 4 Όλα τα παιδιά φωνάζουν «Μπιζζ!» 2 Ένας παίχτης τού χτυπάει την παλάμη. 6 Αν τον βρει, αλλάζουν ρόλους. 1 Το παιδί έχει την παλάμη ανοικτή προς τα επάνω. 2. Γιατί τα παιδιά γελάνε όταν παίζουν το παιχνίδι «το σπασμένο τηλέφωνο»; Καθώς τα παιδιά επαναλαμβάνουν το ένα στο άλλο τη λέξη που είπε ό προηγούμενος, αυτή αλλάζει εντελώς. Όταν λοιπόν το τελευταίο παιδί φωνάζει δυνατά τη λέξη, κανείς δεν την αναγνωρίζει. Η παραφθορά της αρχικής λέξης προκαλεί γέλιο στα παιδιά. 3. Κάποια από τα παραπάνω παιχνίδια είναι ζευγαρωτά, ενώ άλλα είναι ομαδικά. Αντιστοιχίστε όπως ταιριάζει. το σπασμένο τηλέφωνο γιάντες το κορόιδο ζευγαρωτό παιχνίδι ομαδικό παιχνίδι μπιζζ! 12

53 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια 4. Ο Νικόλαος Γύζης ζωγράφισε το πορτρέτο ενός κοριτσιού και έδωσε στον πίνακα τον τίτλο «Γιάντες». Ποια συναισθήματα νομίζετε ότι αισθάνεται το κορίτσι του πίνακα; Κατά τη γνώμη σας, πώς συνδέεται η έκφραση του προσώπου του κοριτσιού με το παιχνίδι Γιάντες; Νικόλαος Γύζης, Γιάντες (1878). Λάδι σε μουσαμά, Εθνική Πινακοθήκη, Αθήνα Η έκφραση του προσώπου του κοριτσιού, η κλίση του κεφαλιού του, το υγρό του βλέμμα και τα χαμηλωμένα του μάτια αποτελούν ενδείξεις που αναμένεται ότι θα οδηγήσουν τους μαθητές στην υπόθεση ότι το κορίτσι μπορεί να αισθάνεται λύπη, στενοχώρια, θλίψη και απογοήτευση. Το όνομα του πίνακα «Γιάντες» ίσως οδηγήσει τους μαθητές να εικάσουν ότι το κορίτσι αισθάνεται έτσι επειδή έχασε στο παιχνίδι. Κάθε άλλη τεκμηριωμένη απάντηση θα θεωρηθεί αποδεκτή. 5. Περίγραψε ένα παιχνίδι που έπαιξες με τους φίλους σου και έχασες. Γράψε ποιο ήταν το παιχνίδι και ποιοι ήταν οι κανόνες του, πότε και πού παίζατε, ποιοι συμμετείχατε σε αυτό και γιατί έχασες. Να αναφέρεις επίσης πώς αισθάνθηκες όταν έχασες και γιατί. Οι μαθητές θέτουν το παιχνίδι στο χωροχρονικό του πλαίσιο, αναφέρουν το όνομά του και εξηγούν τους κανόνες του. Γράφουν ποια πρόσωπα συμμετείχαν στο παιχνίδι και με ποιους ρόλους. Περιγράφουν τις φάσεις εξέλιξής του και εξηγούν από τη δική τους σκοπιά πώς οδηγήθηκαν στην ήττα. Ως συμμετέχοντες στο παιχνίδι, οι μαθητές αναμένεται να χρησιμοποιήσουν πρώτο ρηματικό πρόσωπο. Για την αναδιήγηση του παιχνιδιού χρησιμοποιούν ρήματα δράσης και για τη σηματοδότηση της χρονικής διαδοχής των γεγονότων χρονικά επιρρήματα. Έχει σημασία να αναδιηγηθούν τα γεγονότα με λογική συνοχή και να επιλέξουν εκείνα που οδήγησαν στην ήττα. Τέλος, πρέπει να ανακαλέσουν τα συναισθήματα που τους προκάλεσε η έκβαση του παιχνιδιού. 13

54 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΘΕΜΑ 8 Η ΑΣΤΡΑΔΕΝΗ Σήμερα είναι σπουδαία μέρα για μένα. Θα πάω στο καινούριο σχολείο, στο αθηναϊκό. Πρέπει να είναι καταπληκτικό. Δεν μπορεί τόσα παιδιά να μην πηγαίνουν σε ωραίο σχολείο. Τι Αθήνα θα ήταν τότε!... Στη Σύμη το σχολείο μας είναι πέτρινο, από πέτρα πελεκητή. Με κεραμιδένια στέγη. Έχει και αέτωμα*, τρίγωνο με σχέδιο στρογγυλό στη μέση. Στην πόρτα την έξω τη σιδερένια με τα σχέδια, έχει μια σκαλιστή πέτρα που γράφει «Αυγούστου 31, του 1876». Τόσο παλιό είναι. Αφού δεν έχει πια τα ψηφιδωτά του στις αυλές. Φαγώθηκαν απ τα πόδια των παιδιών. Τόσα παιδιά... τόσα χρόνια... τι να σου κάνουν τα βοτσαλάκια... λιώσανε... Έχουμε φτιάξει, όμως, παρτέρια γύρω γύρω και φυτεύει κάθε τάξη το δικό της. Κι επειδή είναι πολύς ο κήπος και μεγάλα τα παρτέρια, τα χωρίζουμε και παίρνει κάθε ομάδα ένα κομματάκι. Τον Μάιο θ' ανθίσουν. Εγώ όμως δε θα τα δω. Γιατί πια μένω στην Αθήνα. Άι στο καλό, τι μου ρθε;... Σιγά μη βάλω και τα κλάματα... που δε θα δω τα μοσχομπίζελα του σχολειού ανθισμένα... Σιγά!... Να δεις που το σχολείο της Αθήνας θα έχει χιλιάδες λουλούδια. Τα πιο ωραία και τα πιο περίεργα που υπάρχουν... Η μάνα μου μου χτένισε τα μαλλιά. Χωρίστρα στη μέση και δυο όμοιες πλεξούδες. Με κοκαλάκι κόκκινο στην άκρη. Η ποδιά μου, πλυμένη, σιδερωμένη κι ο γιακάς στη θέση του. Η τσάντα μου, το κουλούρι μου... όλα έτοιμα. Η σάκα μου είναι κόκκινη, γαλανή και άσπρη. Άσπρη είναι μια τσέπη που έχει μπροστά. Μου την είχε αγοράσει η Μαρία, η φίλη μας που μένει στο δεύτερο πάτωμα. Ο πατέρας ψάχτηκε να βεβαιωθεί ότι έχει το χαρτί του σχολείου της Σύμης. Αργεί η Μαρία. Άντε κι έχω αγωνία... *αέτωμα: τριγωνικό τμήμα της στέγης ενός κτίσματος Ευγενία Φακίνου, Η Αστραδενή, εκδ. Κέδρος, Αθήνα, 1987 (απόσπασμα) 14

55 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1. Γράψτε δίπλα σε κάθε παράγραφο έναν πλαγιότιτλο, που να αναφέρεται με συντομία στο περιεχόμενό της. Στη Σύμη το σχολείο μας είναι πέτρινο, από πέτρα πελεκητή. Με κεραμιδένια στέγη. Έχει και αέτωμα, τρίγωνο με σχέδιο στρογγυλό στη μέση. Στην πόρτα την έξω τη σιδερένια με τα σχέδια, έχει μια σκαλιστή πέτρα που γράφει «Αυγούστου 31, του 1876». Τόσο παλιό είναι. Αφού δεν έχει πια τα ψηφιδωτά του στις αυλές. Φαγώθηκαν απ τα πόδια των παιδιών. Τόσα παιδιά... τόσα χρόνια... τι να σου κάνουν τα βοτσαλάκια... λιώσανε... Η μάνα μου μου χτένισε τα μαλλιά. Χωρίστρα στη μέση και δυο όμοιες πλεξούδες. Με κοκαλάκι κόκκινο στην άκρη. Η ποδιά μου, πλυμένη, σιδερωμένη κι ο γιακάς στη θέση του. Η τσάντα μου, το κουλούρι μου... όλα έτοιμα. Η σάκα μου είναι κόκκινη, γαλανή και άσπρη. Άσπρη είναι μια τσέπη που έχει μπροστά. Μου την είχε αγοράσει η Μαρία, η φίλη μας που μένει στο δεύτερο πάτωμα. 2. «Ο πατέρας ψάχτηκε να βεβαιωθεί ότι έχει το χαρτί του σχολείου της Σύμης. Αργεί η Μαρία. Άντε κι έχω αγωνία...» Ποια άλλα συναισθήματα ένιωθε, κατά τη γνώμη σας, η Αστραδενή εκείνο το πρωί; Δικαιολογήστε την άποψή σας. 15

56 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια 3. Μεγαλώστε τις προτάσεις με βάση το κείμενο έτσι ώστε να δείχνουν: α) σκοπό: Κάθε τάξη έχει πάρει ένα κομματάκι του κήπου β) αιτία: Σήμερα είναι σπουδαία μέρα για την Αστραδενή 4. Στην εικόνα βλέπουμε κάποια παιδιά που παίζουν στη Σύμη τα χρόνια που ζούσε εκεί η Αστραδενή. Με βάση το κείμενο, βρείτε ποια παιχνίδια έπαιζαν τα παιδιά στη Σύμη τα χρόνια της Αστραδενής. Ποια παιχνίδια παίζουν τα παιδιά στην Αθήνα σήμερα; Συμπληρώστε τον πίνακα. Εμείς, τα παιδιά, παίζαμε στην έπαιζες, άκουγες και τις μανάδες να κουβεντιάζουνε καθώς δουλεύανε. αυλή, αν ήταν καλός καιρός. Αλλιώς, καθόμαστε πάνω στο κρεβάτι, στην κουζίνα που 'χει ζέστη, δίπλα στις μανάδες μας. Και τα δυο μ' αρέσανε. Στις αυλές παίζαμε το κουτσό ή τ' αγάλματα ή τις κυρίες. Στην κουζίνα παίζαμε μαμά και παιδιά ή σχολείο. Είχε κι αυτό το γούστο του, γιατί, ενώ Ευγενία Φακίνου, Η Αστραδενή, εκδ. Κέδρος, Αθήνα, 1987 (διασκευή) Ομαδικά παιχνίδια στη Σύμη Ομαδικά παιχνίδια στην Αθήνα 16

57 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια 5. Πώς φαντάζεστε ότι ήταν το σχολείο της Αστραδενής στην Αθήνα; Περιγράψτε με λεπτομέρειες την εξωτερική εμφάνιση και το προαύλιο του σχολείου. Πώς ήταν στο εσωτερικό του; Με ποιες δραστηριότητες ασχολούνταν οι μαθητές μέσα σε αυτό; 17

58 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 1. Γράψτε δίπλα σε κάθε παράγραφο έναν πλαγιότιτλο, που να αναφέρεται με συντομία στο περιεχόμενό της. Το παλιό σχολείο στη Σύμη Στη Σύμη το σχολείο μας είναι πέτρινο, από πέτρα πελεκητή. Με κεραμιδένια στέγη. Έχει και αέτωμα, τρίγωνο με σχέδιο στρογγυλό στη μέση. Στην πόρτα την έξω τη σιδερένια με τα σχέδια, έχει μια σκαλιστή πέτρα που γράφει «Αυγούστου 31, του 1876». Τόσο παλιό είναι. Αφού δεν έχει πια τα ψηφιδωτά του στις αυλές. Φαγώθηκαν απ τα πόδια των παιδιών. Τόσα παιδιά... τόσα χρόνια... τι να σου κάνουν τα βοτσαλάκια... λιώσανε... Έτοιμη για το σχολείο με τη σάκα στο χέρι! Η μάνα μου μου χτένισε τα μαλλιά. Χωρίστρα στη μέση και δυο όμοιες πλεξούδες. Με κοκαλάκι κόκκινο στην άκρη. Η ποδιά μου, πλυμένη, σιδερωμένη κι ο γιακάς στη θέση του. Η τσάντα μου, το κουλούρι μου... όλα έτοιμα. Η σάκα μου είναι κόκκινη, γαλανή και άσπρη. Άσπρη είναι μια τσέπη που έχει μπροστά. Μου την είχε αγοράσει η Μαρία, η φίλη μας που μένει στο δεύτερο πάτωμα. 2. «Ο πατέρας ψάχτηκε να βεβαιωθεί ότι έχει το χαρτί του σχολείου της Σύμης. Αργεί η Μαρία. Άντε κι έχω αγωνία...» Ποια άλλα συναισθήματα ένιωθε, κατά τη γνώμη σας, η Αστραδενή εκείνο το πρωί; Δικαιολογήστε την άποψή σας. Εκείνο το πρωί η Αστραδενή, εκτός από αγωνία, ένιωθε άγχος για την πρώτη της ημέρα στο νέο σχολείο, ανησυχία μήπως αργήσει, συγκίνηση για τη νέα αρχή, αλλά και λύπη για το σχολείο που είχε αφήσει στη Σύμη. 3. Μεγαλώστε τις προτάσεις με βάση το κείμενο έτσι ώστε να δείχνουν: α) σκοπό: Κάθε τάξη έχει πάρει ένα κομματάκι του κήπου, για να το φυτέψει με λουλούδια. β) αιτία: Σήμερα είναι σπουδαία μέρα για την Αστραδενή, επειδή θα πάει για πρώτη φορά στο νέο της σχολείο στην Αθήνα. 18

59 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια 4. Στην εικόνα βλέπουμε κάποια παιδιά που παίζουν στη Σύμη τα χρόνια που ζούσε εκεί η Αστραδενή. Με βάση το κείμενο, βρείτε ποια παιχνίδια έπαιζαν τα παιδιά στη Σύμη τα χρόνια της Αστραδενής. Ποια παιχνίδια παίζουν τα παιδιά στην Αθήνα σήμερα; Συμπληρώστε τον πίνακα. Εμείς, τα παιδιά, παίζαμε στην αυλή, αν ήταν καλός καιρός. Αλλιώς, καθόμαστε πάνω στο κρεβάτι, στην κουζίνα που 'χει ζέστη, δίπλα στις μανάδες μας. Και τα δυο μ' αρέσανε. Στις αυλές παίζαμε το κουτσό ή τ' αγάλματα ή τις κυρίες. Στην κουζίνα παίζαμε μαμά και παιδιά ή σχολείο. Είχε κι αυτό το γούστο του, γιατί, ενώ έπαιζες, άκουγες και τις μανάδες να κουβεντιάζουνε καθώς δουλεύανε. Ευγενία Φακίνου, Η Αστραδενή, εκδ. Κέδρος, Αθήνα, 1987 (διασκευή) Ομαδικά παιχνίδια στη Σύμη κουτσό αγάλματα κυρίες μαμά και παιδιά σχολείο Ομαδικά παιχνίδια στην Αθήνα κυνηγητό κρυφτό μήλα σχοινάκι ποδόσφαιρο 5. Πώς φαντάζεστε ότι ήταν το σχολείο της Αστραδενής στην Αθήνα; Περιγράψτε με λεπτομέρειες την εξωτερική εμφάνιση και το προαύλιο του σχολείου. Πώς ήταν στο εσωτερικό του; Με ποιες δραστηριότητες ασχολούνταν οι μαθητές μέσα σε αυτό; Οι μαθητές θα περιγράψουν την εξωτερική εικόνα του κτίσματος και του προαυλίου και θα σκεφτούν στοιχεία που τραβούν την προσοχή (μέγεθος και ύψος, υλικά κατασκευής, χρώματα, περίφραξη, ύπαρξη κήπου, αθλητικές εγκαταστάσεις κτλ.). Θα περιγράψουν την εσωτερική διαρρύθμιση του σχολείου (αίθουσες, σκάλες, παράθυρα κτλ.) και θα φανταστούν πιθανές δραστηριότητες των μαθητών μέσα σε αυτό. Καθώς πρόκειται για περιγραφή, αναμένεται να χρησιμοποιήσουν χρόνο ενεστώτα και να αποδώσουν τις λεπτομέρειες του κτίσματος με τη χρήση επιθέτων και μετοχών που θα δώσουν στην περιγραφή ακρίβεια και παραστατικότητα. 19

60 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΘΕΜΑ 9 Η ΘΑΛΑΣΣΑ Μου το λεγε εμένα και μου το ξανάλεγε ο μακαρίτης ο πατέρας μου: Μακριά, γιε μου, από τη θάλασσα κι απ τα καλά της. Δεν έχει μπέσα αυτή. Εκεί που σε καλοπιάνει με τις μπουνάτσες της, εκεί σηκώνει ξαφνικά βουνά τα κύματά της να σε τραβήξει στη σκοτεινή αγκαλιά της για πάντα, άψυχο κουφάρι στο υγρό της βασίλειο. Εσύ να κοιτάξεις να βρεις μια στεριανή τέχνη, καλή και σίγουρη. Πάππου προς πάππου ναυτικός ο πατέρας μου, ξόδεψε τη ζωή του στα καράβια, ώσπου τον πήρε κι αυτόν στην αγκαλιά της η άπιστη και ησύχασε. Αλλά κι οι άλλοι ναυτικοί, ακόμα κι οι καραβοκυραίοι, χίλιες φορές ναυαγισμένοι στα πέλαγα κι άλλες τόσες γλιτωμένοι απ τον τάφο τον υγρό, όλοι τους τα ίδια μου λέγανε: Μακριά, παιδί μου, από τη θάλασσα Όμως, τις συμβουλές τους τις είχανε μόνο για μένα, αφού αυτοί με την πρώτη ευκαιρία ξεχνούσαν τις φουρτούνες και τα ναυάγια και ξαναμπαρκάριζαν. Μυστήριο πράγμα, έλεγα μέσα μου. Δε βλέπουν την ώρα να φύγουν! Λες και η θάλασσα τους έχει κάνει μάγια. Με τούτα και με κείνα περνούσαν οι μέρες κι οι μήνες, τα χρόνια της παιδικής ανεμελιάς, όλο κολύμπι και παιχνίδι. Πού με έβρισκες πού με έχανες, για κολύμπι στα γαλάζια νερά και βουτιές με τους φίλους. Κι εκείνη, η θάλασσα, δεν έχανε ευκαιρία: όλο με χάιδευε και με γλυκοφιλούσε. Μύριους ψιθύρους έφερναν τα κύματα στ αυτιά μου για λιμάνια και χώρες μακρινές και για περιπέτειες ανείπωτες, που δε βάνει ο νους του ανθρώπου. Ανδρέας Καρκαβίτσας, Η θάλασσα, διασκευή: Κώστας Πούλος, εικονογράφηση: Έφη Λαδά, εκδ. Παπαδόπουλος, Αθήνα, 2000 (απόσπασμα) 20

61 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1. Υπογραμμίστε τη σωστή σημασία των λέξεων σύμφωνα με το κείμενο. αυτές που δεν παρουσιάζουν ενδιαφέρον ανείπωτες αυτές που δεν μπορούν να εκφραστούν με λόγια αυτές που δεν γίνονται κατανοητές νεκρό σώμα κουφάρι σκληρό πέτρωμα τυλιγμένο νήμα 2. Με βάση το κείμενο, κυκλώστε τη σωστή σημασία των φράσεων. πάππου προς πάππου α) τα πανάρχαια χρόνια β) από τη γέννησή του γ) από γενιά σε γενιά πού με έβρισκες πού με έχανες α) αραιά και πού β) πολύ τακτικά γ) πού και πού 3. Γιατί, σύμφωνα με το κείμενο, ο πατέρας του αφηγητή τον συμβούλεψε: «Εσύ να κοιτάξεις να βρεις μια στεριανή τέχνη, καλή και σίγουρη»; 21

62 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια 4. Στις παρακάτω εικόνες η εικονογράφος δίνει στη θάλασσα τη μορφή μιας γυναίκας με δύο διαφορετικούς τρόπους. Η θάλασσα τον τράβηξε στη σκοτεινή αγκαλιά της για πάντα. Η θάλασσα του έκανε μάγια. Γράψτε με δικά σας λόγια τι σημαίνει καθεμία από τις παρακάτω φράσεις σύμφωνα με τις εικόνες και τις λεζάντες τους. Η θάλασσα τον τράβηξε στη σκοτεινή αγκαλιά της για πάντα. Η θάλασσα του είχε κάνει μάγια. 22

63 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια 5. Ο αφηγητής της ιστορίας μας έγινε τελικά ναυτικός και ταξίδεψε σε χώρες μακρινές. Όπως φαίνεται στην εικόνα, σε ένα από τα ταξίδια του έπεσε σε θαλασσοταραχή και κινδύνεψε να πνιγεί. Αφηγηθείτε την περιπέτειά του. Γράψτε τις δυσκολίες που αντιμετώπισε και πώς κατάφερε τελικά να σωθεί. 23

64 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 1. Υπογραμμίστε τη σωστή σημασία των λέξεων σύμφωνα με το κείμενο. ανείπωτες αυτές που δεν παρουσιάζουν ενδιαφέρον αυτές που δεν μπορούν να εκφραστούν με λόγια αυτές που δεν γίνονται κατανοητές νεκρό σώμα κουφάρι σκληρό πέτρωμα τυλιγμένο νήμα 2. Με βάση το κείμενο, κυκλώστε τη σωστή σημασία των φράσεων. πάππου προς πάππου α) από τα πανάρχαια χρόνια β) από τη γέννησή του γ) από γενιά σε γενιά πού με έβρισκες πού με έχανες α) αραιά και πού β) πολύ τακτικά γ) πού και πού 3. Γιατί, σύμφωνα με το κείμενο, ο πατέρας του αφηγητή τον συμβούλεψε: «Εσύ να κοιτάξεις να βρεις μια στεριανή τέχνη, καλή και σίγουρη»; Ο πατέρας του του έδωσε αυτή τη συμβουλή, γιατί, καθώς ήταν κι ο ίδιος ναυτικός, γνώριζε ότι το επάγγελμα αυτό ήταν πολύ κοπιαστικό, επικίνδυνο και απρόβλεπτο. 24

65 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια 4. Στις παρακάτω εικόνες η εικονογράφος δίνει στη θάλασσα τη μορφή μιας γυναίκας με δύο διαφορετικούς τρόπους. Η θάλασσα τον τράβηξε στη σκοτεινή αγκαλιά της για πάντα. Η θάλασσα του έκανε μάγια. Γράψτε με δικά σας λόγια τι σημαίνει καθεμία από τις παρακάτω φράσεις σύμφωνα με τις εικόνες και τις λεζάντες τους. Η θάλασσα τον τράβηξε στη σκοτεινή αγκαλιά της για πάντα. Η θάλασσα τον έπνιξε/τον πήρε στο βυθό της. Η θάλασσα του είχε κάνει μάγια. Η θάλασσα τον γοήτευσε/τον σαγήνεψε/τον ξελόγιασε. 25

66 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια 5. Ο αφηγητής της ιστορίας μας έγινε τελικά ναυτικός και ταξίδεψε σε χώρες μακρινές. Όπως φαίνεται στην εικόνα, σε ένα από τα ταξίδια του έπεσε σε θαλασσοταραχή και κινδύνεψε να πνιγεί. Αφηγηθείτε την περιπέτειά του. Γράψτε τις δυσκολίες που αντιμετώπισε και πώς κατάφερε τελικά να σωθεί. Οι μαθητές θα αφηγηθούν την περιπέτεια του ναυτικού στη θάλασσα. Θα περιγράψουν τη θαλασσοταραχή με ζωντάνια και παραστατικότητα. Αξιολογείται θετικά αν καταφέρουν να αποδώσουν την ένταση της προσπάθειας και να μεταδώσουν την αγωνία του ήρωα κατά τη διάρκεια της περιπέτειάς του. Θα αναφερθούν στις ενέργειες του πληρώματος, οι οποίες οδήγησαν στην τελική έκβαση. Ως προς τη μορφή, καθώς πρόκειται για αφήγηση, αναμένεται να χρησιμοποιήσουν υποτακτική σύνταξη (χρονικές και αιτιολογικές προτάσεις) και παρελθοντικούς χρόνους (αόριστο και παρατατικό). Για την εναργέστερη αφήγηση της προσπάθειας του ήρωα στη θάλασσα, οι μαθητές θα χρησιμοποιήσουν ρήματα δράσης. Η διαδοχή των γεγονότων θα δηλωθεί με κατάλληλους κειμενικούς δείκτες. 26

67 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΘΕΜΑ 10 Ο ΔΑΜΩΝ ΚΑΙ Ο ΦΙΝΤΙΑΣ Στου Πέτρου το σχολείο άρχισαν πάλι τα μαθήματα και τώρα δεν απουσιάζει σχεδόν κανένα παιδί, γιατί, αν λείψει, χάνει το ΣΥΣΣΙΤΙΟ. Κάθε μεσημέρι καταφτάνει ένα κάρο και ξεφορτώνει τον Δάμωνα και τον Φιντία. Ο Δάμων και ο Φιντίας είναι δύο καζάνια μαύρα σαν πίσσα που αχνίζουν Την πρώτη μέρα που τα περίμεναν, κανένα παιδί δεν είχε νου για μάθημα κι ο κύριος Λουκάτος άρχισε να τους διαβάζει κάτι ιστορίες από ένα βιβλίο. «Στα παλιά τα χρόνια στην αρχαία Αθήνα υπήρχανε δύο αχώριστοι φίλοι. Ο Δάμων κι ο Φιντίας» Έρχονται! Έρχονται! ακούστηκε μια ψιλή φωνούλα από την άκρη της τάξης. Ήταν ένα μικρό κοριτσάκι που παραμόνευε από τη χαραμάδα της μεγάλης πόρτας και είδε να καταφτάνουν, όχι βέβαια ο Δάμων και ο Φιντίας, αλλά τα καζάνια με το συσσίτιο, που έτσι τους έμεινε το όνομα. Όλα τα παιδιά βάλανε τα γέλια και πετάχτηκαν από τη θέση τους. Ο κύριος Λουκάτος πήγε αργά και σοβαρά κι άνοιξε διάπλατα την πόρτα. Έξω στεκότανε ένα κάρο φορτωμένο με τα καζάνια. Δύο κυρίες καλοντυμένες και μία κοπέλα με μαύρο πουλόβερ και ξέθωρη γαλάζια φούστα ρωτούσανε ποιος είναι ο δάσκαλος. Γύρω είχε μαζευτεί κόσμος, έτσι όπως μαζεύεται πάντα στη γειτονιά άμα γίνεται κάτι. Δε μιλούσανε, δε λαλούσανε. Μονάχα μία γυναίκα σήκωσε τα δυο της χέρια ψηλά και φώναξε: Τα παιδάκια μας θα φάνε! Οι κυρίες με το κορίτσι μιλούσανε με τον κύριο Λουκάτο. Κάτι άνθρωποι ξεφόρτωναν τα καζάνια, τα βαλαν μέσα στο σχολείο κι ύστερα ο δάσκαλος γύρισε στα παιδιά και τους είπε με ύφος επίσημο, λες κι έβγαζε λόγο για την Εθνική γιορτή: Πάρτε τα κουτιά σας και μπείτε στη σειρά. Αρχίζει το συσσίτιο. Άλκη Ζέη, Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου, εκδ. Κέδρος, Αθήνα, 1981 (απόσπασμα) 27

68 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1. Αριθμήστε τα γεγονότα με βάση τη σειρά που έγιναν. Όλη η γειτονιά μαζεύτηκε γύρω από το σχολείο. Ο δάσκαλος διάβασε στα παιδιά ένα βιβλίο. Τα καζάνια ξεφορτώθηκαν μέσα στο σχολείο. Ο κύριος Λουκάτος κάλεσε τα παιδιά να έρθουν για το συσσίτιο. Ένα κορίτσι τούς ειδοποίησε ότι έρχονται τα καζάνια με το συσσίτιο. 2. Απαντήστε στις ερωτήσεις. α) Τι είναι το συσσίτιο; β) Γιατί στο σχολείο του Πέτρου δεν απουσιάζει κανένα παιδί από το μάθημα; 3. Ξαναγράψτε το κείμενο μετατρέποντας τα ρήματα από το παρελθόν στο παρόν. Τα παιδιά βάλανε τα γέλια και πετάχτηκαν από τη θέση τους. Ο κύριος Λουκάτος πήγε αργά και σοβαρά κι άνοιξε διάπλατα την πόρτα. Έξω στεκότανε ένα κάρο φορτωμένο με τα καζάνια. Τα παιδιά βάζουν 28

69 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια 4. Το παρακάτω κείμενο βρίσκεται στο οπισθόφυλλο του βιβλίου «Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου»: 27 Οκτωβρίου 1940 Θα τη θυμάται αυτή τη μέρα ο Πέτρος, γιατί πέθανε το τριζόνι του. Θα τη θυμάται, γιατί την επομένη ακούει τη φωνή της μητέρας του να λέει: «Σήκω... έγινε πόλεμος. Δεν ακούς τις σειρήνες;» Όταν οι Ιταλοί έφτασαν στο κατώφλι της Ελλάδας, ο Πέτρος ήταν εννιά χρονών, είχε μια χελώνα για κατοικίδιο, αγαπούσε με πάθος τις αμερικάνικες ταινίες και γνώριζε τον πόλεμο μόνο μέσα από τα βιβλία. Τώρα όμως τον βιώνει κάθε μέρα μαζί με τους γονείς του, τον παππού του και τη μεγαλύτερη αδελφή του, την Αντιγόνη, αρχίζοντας ένα μεγάλο περίπατο μια βόλτα στην Αθήνα της Κατοχής στα δύσκολα εκείνα χρόνια της πείνας, των συσσιτίων, του φόβου, των διωγμών. Ο Πέτρος με την αδελφή του και τους φίλους του δε διστάζει να πάρει μέρος στην Αντίσταση σαμποτάροντας γερμανικά οχήματα, γράφοντας στους τοίχους «ΠΕΙΝΑΜΕ! ΔΩΣΤΕ ΜΑΣ ΝΑ ΦΑΜΕ» και έχοντας πάντα για σύνθημα ένα τραγούδι που φλογίζει τις καρδιές τους: «Πάντα μπροστά μας, για μια καινούρια ζωή...» Παρατηρήστε την εικόνα του εξώφυλλου του βιβλίου. α) Περιγράψτε την εικόνα του εξώφυλλου του βιβλίου με τη βοήθεια του παραπάνω κειμένου από το οπισθόφυλλο. Μην ξεχάσετε να αναφερθείτε σε στοιχεία όπως: ποιο είναι το πρόσωπο που εικονίζεται, πώς παρουσιάζεται στην εικόνα και γιατί υπάρχουν αεροπλάνα ανάμεσα στα σύννεφα. β) Η εικονογράφος του βιβλίου Σοφία Ζαραμπούκα έχει χρωματίσει τον ουρανό κόκκινο. Γιατί νομίζετε ότι το έκανε; 29

70 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια 5. Διαβάζουμε στο κείμενο: «Στα παλιά τα χρόνια στην αρχαία Αθήνα υπήρχανε δύο αχώριστοι φίλοι. Ο Δάμων και ο Φιντίας...» Πώς θα ήθελες να είναι ένας καλός σου φίλος και τι θα έκανες μαζί του; Να αναφερθείς σε στοιχεία του χαρακτήρα του, στα προτερήματά του, στη συμπεριφορά που θέλεις να εκδηλώνει ο φίλος σου απέναντί σου και στις κοινές σας δραστηριότητες. 30

71 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 1. Αριθμήστε τα γεγονότα με βάση τη σειρά που έγιναν. 3 Όλη η γειτονιά μαζεύτηκε γύρω από το σχολείο. 1 Ο δάσκαλος διάβασε στα παιδιά ένα βιβλίο. 4 Τα καζάνια ξεφορτώθηκαν μέσα στο σχολείο. 5 Ο κύριος Λουκάτος κάλεσε τα παιδιά να έρθουν για το συσσίτιο. 2 Ένα κορίτσι τους ειδοποίησε ότι έρχονται τα καζάνια με το συσσίτιο. 2. Απαντήστε στις ερωτήσεις. α) Τι είναι το συσσίτιο; Το συσσίτιο είναι ένα γεύμα που διανέμεται δωρεάν σε μεγάλο αριθμό άπορων ανθρώπων και σε στρατιώτες. β) Γιατί στο σχολείο του Πέτρου δεν απουσιάζει κανένα παιδί από το μάθημα; Στο σχολείο του Πέτρου δεν απουσιάζει κανένα παιδί από το μάθημα, επειδή, αν λείψει, χάνει το συσσίτιο. 3. Ξαναγράψτε το κείμενο μετατρέποντας τα ρήματα από το παρελθόν στο παρόν. Τα παιδιά βάλανε τα γέλια και πετάχτηκαν από τη θέση τους. Ο κύριος Λουκάτος πήγε αργά και σοβαρά κι άνοιξε διάπλατα την πόρτα. Έξω στεκότανε ένα κάρο φορτωμένο με τα καζάνια. Τα παιδιά βάζουν τα γέλια και πετάγονται από τη θέση τους. Ο κύριος Λουκάτος πηγαίνει αργά και σοβαρά κι ανοίγει διάπλατα την πόρτα. Έξω στέκεται ένα κάρο φορτωμένο με τα καζάνια. 31

72 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια 4. Το παρακάτω κείμενο βρίσκεται στο οπισθόφυλλο του βιβλίου «Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου»: 27 Οκτωβρίου 1940 Θα τη θυμάται αυτή τη μέρα ο Πέτρος, γιατί πέθανε το τριζόνι του. Θα τη θυμάται, γιατί την επομένη ακούει τη φωνή της μητέρας του να λέει: «Σήκω... έγινε πόλεμος. Δεν ακούς τις σειρήνες;» Όταν οι Ιταλοί έφτασαν στο κατώφλι της Ελλάδας, ο Πέτρος ήταν εννιά χρονών, είχε μια χελώνα για κατοικίδιο, αγαπούσε με πάθος τις αμερικάνικες ταινίες και γνώριζε τον πόλεμο μόνο μέσα από τα βιβλία. Τώρα όμως τον βιώνει κάθε μέρα μαζί με τους γονείς του, τον παππού του και τη μεγαλύτερη αδελφή του, την Αντιγόνη, αρχίζοντας ένα μεγάλο περίπατο μια βόλτα στην Αθήνα της Κατοχής στα δύσκολα εκείνα χρόνια της πείνας, των συσσιτίων, του φόβου, των διωγμών. Ο Πέτρος με την αδελφή του και τους φίλους του δε διστάζει να πάρει μέρος στην Αντίσταση σαμποτάροντας γερμανικά οχήματα, γράφοντας στους τοίχους «ΠΕΙΝΑΜΕ! ΔΩΣΤΕ ΜΑΣ ΝΑ ΦΑΜΕ» και έχοντας πάντα για σύνθημα ένα τραγούδι που φλογίζει τις καρδιές τους: «Πάντα μπροστά μας, για μια καινούρια ζωή...» Παρατηρήστε την εικόνα του εξώφυλλου του βιβλίου. α) Περιγράψτε την εικόνα του εξώφυλλου του βιβλίου με τη βοήθεια του παραπάνω κειμένου από το οπισθόφυλλο. Μην ξεχάσετε να αναφερθείτε σε στοιχεία όπως: ποιο είναι το πρόσωπο που εικονίζεται, πώς παρουσιάζεται στην εικόνα και γιατί υπάρχουν αεροπλάνα ανάμεσα στα σύννεφα. β) Η εικονογράφος του βιβλίου Σοφία Ζαραμπούκα έχει χρωματίσει τον ουρανό κόκκινο. Γιατί νομίζετε ότι το έκανε; Οι μαθητές θα πρέπει να αναφέρουν ότι το εικονιζόμενο πρόσωπο είναι ο Πέτρος, να περιγράψουν την εξωτερική του εμφάνιση και να αναφερθούν στην έκφραση του προσώπου του. Αναμένεται να συνδέσουν την ύπαρξη αεροπλάνων με τον πόλεμο και την Κατοχή της Αθήνας από τους Γερμανούς. Το κόκκινο χρώμα του ουρανού θα μπορούσε να παραπέμπει στο αίμα των θυμάτων του πολέμου. Εναλλακτικές ερμηνείες του χρώματος του ουρανού θα μπορούσαν να γίνουν αποδεκτές, εφόσον τεκμηριώνονται. 32

73 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια 5. Διαβάζουμε στο κείμενο: «Στα παλιά τα χρόνια στην αρχαία Αθήνα υπήρχανε δύο αχώριστοι φίλοι. Ο Δάμων και ο Φιντίας...» Πώς θα ήθελες να είναι ένας καλός σου φίλος και τι θα έκανες μαζί του; Να αναφερθείς σε στοιχεία του χαρακτήρα του, στα προτερήματά του, στη συμπεριφορά που θέλεις να εκδηλώνει ο φίλος σου απέναντί σου και στις κοινές σας δραστηριότητες. Ως προς το περιεχόμενο, οι μαθητές θα μπορούσαν να αναφερθούν στα εξής σημεία: ποιο είναι το πρόσωπο, ποια η ηλικία του και ποια η σχέση τους μαζί του. Θα αναπτύξουν επίσης στοιχεία του χαρακτήρα του με έμφαση στα προτερήματα που επιθυμούν να έχει ο φίλος τους. Θα αναφερθούν στη συμπεριφορά που θέλουν να εκδηλώνει ο φίλος τους απέναντί τους και στις από κοινού δραστηριότητές τους. Ως προς τη μορφή, οι μαθητές θα γράψουν σε ελεύθερο λόγο τις σκέψεις τους. Για την περιγραφή των χαρακτηριστικών του φίλου τους θα χρησιμοποιήσουν ενεστώτα και για μεγαλύτερη ζωντάνια πρώτο ρηματικό πρόσωπο. Αξιολογείται θετικά η χρήση κατάλληλων επιθέτων και μετοχών για την απόδοση των ιδιοτήτων και των χαρακτηριστικών ενός καλού φίλου τους. 33

74 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια Ενδεικτικά θέματα (με ενδεικτικές λύσεις / απαντήσεις) για τη δοκιμασία / τεστ εισαγωγής από τα Δημοτικά στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΘΕΜΑ 1 Ενδεικτικά Θέματα Κατανόησης Κειμένων Ελληνικής Γλώσσας Σε κώμα η λίμνη Αράλη Αράλη: από λίμνη έγινε πια έρημος Η λίμνη Αράλη, αυτή η θάλασσα που βρίσκεται στα νότια της Ρωσίας, περικυκλωμένη από ερήμους, αποτελούσε κάποτε καταφύγιο πλούσιας χλωρίδας και πανίδας και είχε έκταση όσο δύο φορές το Βέλγιο. Σήμερα έχει μειωθεί κατά το ήμισυ, ενώ το λιμάνι της βρίσκεται σε απόσταση 80 χιλιομέτρων από τη θάλασσα. Τι συνέβη; Η πρώην σοβιετική κυβέρνηση αποφάσισε πριν από πενήντα χρόνια να αντικαταστήσει τις παραδοσιακές καλλιέργειες με την καλλιέργεια του βαμβακιού, που απαιτεί πολύ νερό. Τα ποτάμια που τροφοδοτούσαν την Αράλη έγιναν αντικείμενα εκμετάλλευσης σε τέτοιο βαθμό, που το ένα από αυτά στέρεψε εντελώς. Τα νερά της Αράλης έχουν πλέον τέσσερις φορές περισσότερο αλάτι από ό,τι στο παρελθόν και κανένα είδος θαλάσσιας ζωής δεν μπορεί να επιβιώσει. Με ξηρότερο κλίμα, το έδαφος και το νερό γέμισαν φυτοφάρμακα και η ζωή έγινε δύσκολη για τους κατοίκους της περιοχής. Ο αέρας χτυπά με βία τέσσερα παλιά σοβιετικά πλοία δεμένα στη λίμνη Αράλη, εκεί όπου κάποτε στο παρελθόν άκμαζε ένα ψαροχώρι γεμάτο ζωή. Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει και στο λιμάνι Αράλσκ δεν υπάρχει ούτε μία σταγόνα νερό για δείγμα. Αυτό είναι το μελαγχολικό αποτέλεσμα δεκαετιών σοβιετικών πειραματισμών με τη φύση, πειραματισμών που μετέτρεψαν τη λίμνη Αράλη σε μία απόκοσμη έρημο καλυμμένη με αλάτι. Στο ένα σκαρί κάποιος νεαρός έχει γράψει τη λέξη «Αποκάλυψη». Γύρω γύρω αγελάδες αναζητούν το ελάχιστο χορτάρι που φύεται στον πάλαι ποτέ πυθμένα, εκεί όπου παλιότερα τα πλοία ξεφόρτωναν εμπορεύματα και επιβάτες. «Όλα αυτά που βλέπετε εδώ ήταν καλυμμένα από το νερό», εξηγεί ο Αμανζόλ Ζολμαγκανμπέτ, κάτοικος της περιοχής, που πλησιάζει πια τα εβδομήντα, δείχνοντας με το χέρι την έρημο που ζώνει το Αράλσκ. «Όλοι κλάψαμε όταν εξαφανίστηκε η θάλασσα. Και εγώ έκλαψα, γιατί αυτός είναι ο τόπος που μεγάλωσα». Βερονίκ Κορζιμπέ, Η Πράσινη Εγκυκλοπαίδεια, μτφρ. Σέτη Λεπίδα, εικονογράφηση: Κριστόφ Μπες, εκδ. Παπαδόπουλος, Αθήνα, 2008 (διασκευή) 25/6/2008 1

75 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1. Σύμφωνα με τα κείμενα, ποια είναι η πρωταρχική αιτία της σημερινής κατάστασης στην Αράλη; Σημειώστε με Χ τη σωστή απάντηση. α) Η αύξηση της εμπορικής αξίας του βαμβακιού β) Η εγκατάλειψη των παραδοσιακών καλλιεργειών γ) Η ερημοποίηση του περιβάλλοντος δ) Η εξαφάνιση της χλωρίδας και της πανίδας 2. Ξαναγράψτε τις προτάσεις χωρίς να αλλάξετε το νόημά τους. Τα ποτάμια τροφοδοτούσαν την Αράλη. Η Αράλη Τα πάντα είχαν καλυφθεί από το νερό. Το νερό 2

76 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια 3. Βλέπετε μια σειρά δορυφορικών φωτογραφιών της λίμνης Αράλης. Δείχνουν πώς το νερό της λίμνης μειωνόταν από το 1977 έως το 2009 και σταδιακά έδινε τη θέση του σε μια έρημο καλυμμένη από αλάτι. Παρατηρήστε και περιγράψτε τις φωτογραφίες χρησιμοποιώντας τις παρακάτω φράσεις που δηλώνουν χρόνο. το 1977 καθώς περνούσαν τα χρόνια σιγά σιγά τον Ιούνιο του

77 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια 4. Ένας δημοσιογράφος επισκέπτεται το λιμάνι Αράλσκ και παίρνει συνέντευξη από τον Αμανζόλ Ζολμαγκανμπέτ για το περιοδικό στο οποίο εργάζεται. Ο Αμανζόλ Ζολμαγκανμπέτ τού εξηγεί πώς ήταν η λίμνη στο παρελθόν και πώς είναι σήμερα. Του μιλάει ακόμα για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι του Αράλσκ. Με βάση τα δύο κείμενα που διαβάσατε, γράψτε τη συνέντευξη με μορφή διαλόγου. 4

78 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 1. Σύμφωνα με τα κείμενα, ποια είναι η πρωταρχική αιτία της σημερινής κατάστασης στην Αράλη; Σημειώστε με Χ τη σωστή απάντηση. α) Η αύξηση της εμπορικής αξίας του βαμβακιού β) Η εγκατάλειψη των παραδοσιακών καλλιεργειών Χ γ) Η ερημοποίηση του περιβάλλοντος δ) Η εξαφάνιση της χλωρίδας και της πανίδας 2. Ξαναγράψτε τις προτάσεις χωρίς να αλλάξετε το νόημά τους. Τα ποτάμια τροφοδοτούσαν την Αράλη. Η Αράλη τροφοδοτούνταν από τα ποτάμια. Τα πάντα είχαν καλυφθεί από το νερό. Το νερό είχε καλύψει τα πάντα. 5

79 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια 3. Βλέπετε μια σειρά δορυφορικών φωτογραφιών της λίμνης Αράλης. Δείχνουν πώς το νερό της λίμνης μειωνόταν από το 1977 έως το 2009 και σταδιακά έδινε τη θέση του σε μια έρημο καλυμμένη από αλάτι. Παρατηρήστε και περιγράψτε τις φωτογραφίες χρησιμοποιώντας τις παρακάτω φράσεις που δηλώνουν χρόνο. το 1977 καθώς περνούσαν τα χρόνια σιγά σιγά τον Ιούνιο του 2009 Το 1977 η λίμνη Αράλη είχε πολύ μεγάλη έκταση. Καθώς περνούσαν τα χρόνια, το νερό της λίμνης άρχισε να λιγοστεύει και στη θέση του δημιουργήθηκε μία έρημος καλυμμένη από αλάτι. Σιγά σιγά, η έκταση της ερήμου μεγάλωσε τόσο πολύ που τον Ιούνιο του 2009 η λίμνη Αράλη σχεδόν εξαφανίστηκε. 4. Ένας δημοσιογράφος επισκέπτεται το λιμάνι Αράλσκ και παίρνει συνέντευξη από τον Αμανζόλ Ζολμαγκανμπέτ για το περιοδικό στο οποίο εργάζεται. Ο Αμανζόλ Ζολμαγκανμπέτ του εξηγεί πώς ήταν η λίμνη στο παρελθόν και πώς είναι τώρα. Του μιλάει ακόμα για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν σήμερα οι κάτοικοι του Αράλσκ. Με βάση τα δύο κείμενα που διαβάσατε, γράψτε τη συνέντευξη με μορφή διαλόγου. Αναμένουμε οι μαθητές να συνδυάσουν πληροφορίες και από τα δύο κείμενα και να συνθέσουν ένα διάλογο. Ως προς το περιεχόμενο, οι μαθητές θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν τα εξής: «Κανένα είδος θαλάσσιας ζωής δεν μπορεί να επιβιώσει.» 6

80 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια «Το έδαφος και το νερό γέμισαν φυτοφάρμακα.» «Η ζωή έγινε δύσκολη για τους κατοίκους της περιοχής.» «Στο λιμάνι Αράλσκ δεν υπάρχει ούτε μία σταγόνα νερό για δείγμα.» «Οι πειραματισμοί μετέτρεψαν τη λίμνη Αράλη σε μία απόκοσμη έρημο καλυμμένη με αλάτι.» «Οι αγελάδες αναζητούν το ελάχιστο χορτάρι που φύεται στον πάλαι ποτέ πυθμένα, εκεί που παλιότερα τα πλοία ξεφόρτωναν εμπορεύματα και επιβάτες.» «Όλα αυτά που βλέπετε εδώ ήταν κάποτε καλυμμένα από το νερό.» «Όλοι κλάψαμε όταν εξαφανίστηκε η θάλασσα. Και εγώ έκλαψα, γιατί αυτός είναι ο τόπος που μεγάλωσα.» Ως προς τη μορφή, αναμένουμε οι μαθητές να εφαρμόσουν τις συμβάσεις γραφής ενός διαλόγου. Πιο συγκεκριμένα, θα γράψουν τα λόγια των δύο προσώπων σε ευθύ λόγο, θα χρησιμοποιήσουν λεκτικά και ερωτηματικά ρήματα, θα αποδώσουν την προφορικότητα με τα κατάλληλα σημεία στίξης και θα επιλέξουν το ύφος που συνάδει με την περίσταση επικοινωνίας (αμεσότητα, συναισθηματική φόρτιση). 7

81 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΘΕΜΑ 2 Η ΝΤΙΝΤΟΝ, Ο ΠΑΒΕΛΑΚΗΣ ΜΟΥ ΚΙ ΕΓΩ Στη χώρα μας, την Κοντοτροζία, κατοικούν Κοντέζοι και Τροντέζοι. Οι Κοντέζοι είμαστε εμείς, ο μπαμπάς, η μαμά, η Μελίνα, η γιαγιά, εγώ και άλλοι πολλοί. Μιλούμε τη δικιά μας γλώσσα και έχουμε διαφορετική θρησκεία από τους Τροντέζους. Γι αυτό έχουμε και τα δικά μας σχολειά. Πολλοί Τροντέζοι όμως ξέρουν τη γλώσσα μας. Το ίδιο και πολλοί από μας ξέρουν τη γλώσσα των Τροντέζων. Τα σπίτια και τα περβόλια μας είναι πλάι πλάι. Μια μέρα ρώτησα τον μπαμπά γιατί να μην έχουν άλλο χρώμα τα πορτοκάλια των Τροντέζων και κείνος γέλασε. «Γιατί είναι κι αυτά πορτοκάλια. Αυτό μας έλειπε!», μου είπε αυστηρά. Παύλο, Παύλο, ακούω μια φωνή πίσω μου. Είναι ο Βρόντης και η Τέιζη, η μικρή του αδελφή. Πιο πίσω έρχεται ο Ντοσίρ. Μπα, για πού το βαλες, Τέιζη; τη ρωτώ. Για το σχολειό, δε βλέπεις; αποκρίνεται και μου γυρίζει την πλάτη για να δω τη σάκα της. Σαν πολύ μεγάλη δε σου φαίνεται; της αστειεύομαι. Στο δικό μας το σχολειό μαθαίνουμε πολλά γράμματα. Αλίμονο αν μαθαίναμε τόσα λίγα όσα οι Κοντέζοι! λέει η Τέιζη. Δεν πρόλαβε η Τέιζη να τελειώσει την κουβέντα της και ο Ντοσίρ που άκουσε τι έλεγε, της τραβάει την κοτσίδα με δύναμη. Άλλη φορά να μη λες ανοησίες, ακούς; της θυμώνει ο Ντοσίρ. Ο Βρόντης βάζει μια τρικλοποδιά στον Ντοσίρ και αυτός πέφτει φαρδύς πλατύς κάτω. Αρπάζει την Τέιζη από το χέρι και το βάζουν στα πόδια. Στο μεταξύ καταφθάνουν και άλλα παιδιά, Τροντεζάκια και Κοντεζάκια. Κάνουν έναν κύκλο γύρω από τον Ντοσίρ και μένα. Τι πάθατε; Τι συμβαίνει; Γιατί σε χτύπησε; Οι ερωτήσεις πέφτουν βροχή. Τίποτα, τίποτα, λέει ο Ντοσίρ ξαναμμένος, ενώ σηκώνεται από χάμω. Όλοι γυρίζουν σε μένα. Τίποτα, λέω ξερά και σηκώνω τους ώμους. Η αλήθεια είναι ότι ήθελα να τους εξηγήσω τι έγινε. Δεν είπα όμως τίποτα. Φιλίσα Χατζηχάννα, Η Ντιντόν, ο Παβελάκης μου κι εγώ, εκδ. Ψυχογιός, Αθήνα, 1995 (διασκευή) 8

82 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1. Βάλτε Σ στο τέλος κάθε σωστής πρότασης και Λ στο τέλος κάθε λανθασμένης. Οι Κοντέζοι και οι Τροντέζοι έχουν την ίδια θρησκεία. Ο Παύλος είναι Κοντέζος. Ο Βρόντης, ο Ντοσίρ και η Τέιζη είναι Τροντέζοι. Τα παιδιά επιστρέφουν από το σχολείο. 2. Τι νομίζετε ότι εννοεί ο πατέρας του Παύλου όταν λέει: «Γιατί είναι και αυτά πορτοκάλια. Αυτό μας έλειπε!»; 3. Γράψτε τι δείχνουν οι υπογραμμισμένες λέξεις (χρόνο, τόπο, αιτία, τρόπο). α) Πέφτει φαρδύς πλατύς κάτω. β) Της τράβηξε την κοτσίδα με δύναμη. 4. Μεγαλώστε τις προτάσεις με βάση το κείμενο έτσι ώστε να δείχνουν: α) σκοπό: Τα παιδιά έκαναν έναν κύκλο γύρω από τον Ντοσίρ και τον Παύλο β) αιτία: Ο Ντοσίρ τράβηξε την κοτσίδα της Τέιζη 9

83 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια 5. «Η αλήθεια είναι ότι ήθελα να τους εξηγήσω τι έγινε. Δεν είπα όμως τίποτα.» Γράψτε τι θα μπορούσε να είχε πει ο Παύλος στα παιδιά σχετικά με το τι είχε γίνει. 10

84 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 1.Βάλτε Σ στο τέλος κάθε σωστής πρότασης και Λ στο τέλος κάθε λανθασμένης. Οι Κοντέζοι και οι Τροντέζοι έχουν την ίδια θρησκεία. Ο Παύλος είναι Κοντέζος. Ο Βρόντης, ο Ντοσίρ και η Τέιζη είναι Τροντέζοι. Τα παιδιά επιστρέφουν από το σχολείο. Λ Σ Σ Λ 2. Τι νομίζετε ότι εννοεί ο πατέρας του Παύλου όταν λέει: «Γιατί είναι και αυτά πορτοκάλια. Αυτό μας έλειπε!»; Ο πατέρας του Παύλου εννοεί ότι όπως τα πορτοκάλια έχουν το ίδιο χρώμα είτε βρίσκονται στα περιβόλια των Τροντέζων είτε των Κοντέζων έτσι και οι άνθρωποι είναι ίσοι είτε ανήκουν στη μία φυλή είτε στην άλλη. 3. Γράψτε τι δείχνουν οι υπογραμμισμένες λέξεις (χρόνο, τόπο, αιτία, τρόπο). α) Πέφτει φαρδύς πλατύς κάτω. τόπο β) Της τράβηξε την κοτσίδα με δύναμη. τρόπο 4. Μεγαλώστε τις προτάσεις έτσι ώστε να δείχνουν: α) σκοπό: Τα παιδιά έκαναν έναν κύκλο γύρω από τον Ντοσίρ και τον Παύλο για να μάθουν τι είχε συμβεί. β) αιτία: Ο Ντοσίρ τράβηξε την κοτσίδα της Τέιζη, επειδή είχε πει πως οι Τροντέζοι ήταν καλύτεροι από τους Κοντέζους. 11

85 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια 5. «Η αλήθεια είναι ότι ήθελα να τους εξηγήσω τι έγινε. Δεν είπα όμως τίποτα.» Γράψτε τι θα μπορούσε να είχε πει ο Παύλος στα παιδιά σχετικά με το τι είχε γίνει. Οι μαθητές αναμένεται να εξιστορήσουν τα γεγονότα που προκάλεσαν την ένταση σύμφωνα με το κείμενο. Θα πρέπει να εντάξουν τα γεγονότα στο χωροχρονικό τους πλαίσιο, να αναφέρουν τα πρόσωπα που συμμετείχαν σε αυτά και να αναδείξουν τις σχέσεις αιτιότητας. Καθώς πρόκειται για αφήγηση, θα χρησιμοποιήσουν υποτακτική σύνταξη (χρονικές και αιτιολογικές προτάσεις) και παρελθοντικούς χρόνους (αόριστο και παρατατικό) χωρίς να αποκλείεται ο ιστορικός ενεστώτας. Αξιολογείται θετικά η χρήση κειμενικών δεικτών για τη δήλωση της χρονικής ακολουθίας, εκφράσεων που δείχνουν σκέψεις και συναισθήματα καθώς και παραστατικών τρόπων έκφρασης. 12

86 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΘΕΜΑ 3 Η ΠΟΜΠΗ ΤΗΣ ΘΥΣΙΑΣ ΣΤΗ ΘΕΑ ΑΘΗΝΑ Οι αρχαίοι Έλληνες τιμούσαν τους θεούς τους προσφέροντάς τους θυσίες. Ακολουθούσαν ειδικό τελετουργικό και χρησιμοποιούσαν ιερά σκεύη. Κατά την ιερή τελετουργία, έκαναν σπονδές* με κρασί, προσέφεραν τους πολυτιμότερους καρπούς και θυσίαζαν ζώα. Τα μέρη του ζώου που δεν τρώγονταν προσφέρονταν στους θεούς και καίγονταν στη φωτιά του βωμού. Τα υπόλοιπα ψήνονταν και τρώγονταν από τους Αθηναίους στο πανηγύρι που ακολουθούσε τις θυσίες. Η ζωφόρος του Παρθενώνα είναι μία μακριά λωρίδα με ανάγλυφες παραστάσεις. Είναι σκαλισμένη περιμετρικά στο ψηλότερο σημείο του τοίχου του κυρίως ναού. Απεικονίζει την πομπή των Αθηναίων προς την Ακρόπολη που γινόταν κάθε τέσσερα χρόνια προς τιμήν της θεάς Αθηνάς. Στη βόρεια και τη νότια πλευρά της ζωφόρου εικονίζονται τα ζώα για τη θυσία, βόδια και κριάρια, που προχωρούν με τους οδηγούς τους. Οι οδηγοί των ζώων φορούν μακριά ιμάτια δεμένα με διάφορους τρόπους. Κάποιοι τα έχουν περάσει γύρω από τους ώμους τους και άλλοι είναι τυλιγμένοι ολόκληροι με αυτά. Ακολουθούν άνδρες που κρατούν στα χέρια τους δίσκους με προσφορές στη θεά και νέοι που μεταφέρουν βαριά αγγεία με το νερό που είναι απαραίτητο για τη θυσία. Ακολουθούν οι μουσικοί με αυλούς και κιθάρες. Στη συνέχεια απεικονίζονται ηλικιωμένοι άνδρες που κρατούν κλαδιά ελιάς. Η πομπή της θυσίας συνεχίζεται στην ανατολική πλευρά. Η πλευρά αυτή της ζωφόρου είναι η ιερότερη και για αυτό εδώ δεν απεικονίζονται ζώα. Είναι επίσης η μόνη πλευρά, στην οποία συμμετέχουν γυναίκες. Κρατούν τελετουργικά σκεύη για τη θυσία, φιάλες για προσφορές και θυμιατήρια. * τελετουργικές πράξεις κατά τις οποίες οι αρχαίοι Έλληνες έχυναν στη γη κρασί ή άλλο υγρό προς τιμήν του θεού Κ. Χατζηασλάνη & Σ. Μαυρομάτης, 28 η Εκατομβαιώνος. Μια μέρα με τη ζωφόρο του Παρθενώνα, εκδ. Υπουργείο Πολιτισμού, Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης, Τομέας Ενημέρωσης & Εκπαίδευσης, Αθήνα, 2004 (διασκευή) 13

87 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1. Συμπληρώστε τις προτάσεις σύμφωνα με το κείμενο. Οι νέοι μεταφέρουν αγγεία που περιέχουν Οι άνδρες κρατούν στα χέρια τους δίσκους με 2. Υπογραμμίστε στο κείμενο που ακολουθεί τα ουσιαστικά που αναφέρονται σε θρησκευτική τελετή. Οι αρχαίοι Έλληνες έκαναν θυσίες ζώων. Κατά την ιερή τελετουργία χρησιμοποιούσαν ειδικά σκεύη και προσέφεραν σπονδές. 14

88 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια 3. Πού είναι σκαλισμένες οι παρακάτω μορφές σύμφωνα με το κείμενο; Αντιστοιχίστε κατάλληλα. νέοι που κουβαλούν νερό για τη θυσία γυναίκες με θυμιατήρια μουσικοί με αυλούς και κιθάρες βόδια και κριάρια βόρεια και νότια πλευρά της ζωφόρου ανατολική πλευρά της ζωφόρου 4. Ξαναγράψτε τις προτάσεις αντικαθιστώντας τις υπογραμμισμένες λέξεις με συνώνυμες χωρίς να αλλάξετε το νόημά τους. Οι Έλληνες στην αρχαιότητα χρησιμοποιούσαν πολύτιμα σκεύη για τις τελετές τους. Η ζωφόρος του Παρθενώνα απεικονίζει την πομπή των Αθηναίων προς την Ακρόπολη. 15

89 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια 5. Η παρακάτω παράσταση είναι από τη βόρεια ζωφόρο και απεικονίζει νέους άνδρες να οδηγούν τα ζώα στη θυσία. Φανταστείτε ότι συμμετέχετε κι εσείς στην πομπή και είστε ένας από αυτούς τους νέους. Γράψτε τι βλέπετε, τι ακούτε, τι αγγίζετε, τι νιώθετε, τι σκέφτεστε. Ιστοσελίδα: Υπουργείο πολιτισμού και αθλητισμού gr/h/4/gh430.jsp?obj_id =

90 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 1. Συμπληρώστε τις προτάσεις σύμφωνα με το κείμενο. Οι νέοι μεταφέρουν αγγεία που περιέχουν το νερό για τη θυσία. Οι άνδρες κρατούν στα χέρια τους δίσκους με προσφορές στη θεά. 2. Υπογραμμίστε στο κείμενο που ακολουθεί τα ουσιαστικά που αναφέρονται σε θρησκευτική τελετή. Οι αρχαίοι Έλληνες έκαναν θυσίες ζώων. Κατά την ιερή τελετουργία χρησιμοποιούσαν ειδικά σκεύη και προσέφεραν σπονδές. 17

91 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια 3. Πού είναι σκαλισμένες οι παρακάτω μορφές σύμφωνα με το κείμενο; Αντιστοιχίστε κατάλληλα. νέοι που κουβαλούν νερό για τη θυσία γυναίκες με θυμιατήρια μουσικοί με αυλούς και κιθάρες βόδια και κριάρια βόρεια και νότια πλευρά της ζωφόρου ανατολική πλευρά της ζωφόρου 4. Ξαναγράψτε τις προτάσεις αντικαθιστώντας τις υπογραμμισμένες λέξεις με συνώνυμες χωρίς να αλλάξετε το νόημά τους. Οι Έλληνες στην αρχαιότητα χρησιμοποιούσαν ακριβά/ανεκτίμητα σκεύη για τις τελετές τους. Η ζωφόρος του Παρθενώνα αναπαριστά/δείχνει την πομπή των Αθηναίων προς την Ακρόπολη. 5. Η παρακάτω παράσταση είναι από τη βόρεια ζωφόρο και απεικονίζει νέους άνδρες να οδηγούν τα ζώα στη θυσία. Φανταστείτε ότι συμμετέχετε κι εσείς στην πομπή και είστε ένας από αυτούς τους νέους. Γράψτε τι βλέπετε, τι ακούτε, τι αγγίζετε, τι νιώθετε, τι σκέφτεστε. Ιστοσελίδα: Υπουργείο πολιτισμού και αθλητισμού /h/4/gh430.jsp?obj_id=4718 Οι μαθητές εισέρχονται νοερά στη σκηνή και φαντάζονται ότι συμμετέχουν στα δρώμενα ως νέοι που οδηγούν τα ζώα στη θυσία. Γράφουν τις εντυπώσεις, τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους σε ελεύθερο λόγο. Κάθε απάντηση μπορεί να γίνει δεκτή, εφόσον είναι συναφής με το θέμα και την εικονιζόμενη παράσταση. Αξιολογείται θετικά η ικανότητα των μαθητών να αποδίδουν τη σκηνή με ζωντάνια και αμεσότητα. 18

92 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΘΕΜΑ 4 O ΣΙΣΥΦΟΣ Προσέξτε τώρα πόσο μακριά μπορεί να φτάσει η μοχθηρία των ανθρώπων. Ένα μικρό κοριτσάκι, ούτε έξι χρονών, καθόταν ήσυχο ήσυχο σ ένα παγκάκι και ακριβώς μπροστά του είχε απλώσει μια εφημερίδα με ψαροκόκαλα. Παρόμοια καλοσύνη δεν έχω συναντήσει. Χωρίς δεύτερη σκέψη, όρμηξα στον μπουφέ με τα καλούδια. Την ίδια στιγμή πετάχτηκαν από το πουθενά πεντέξι άλλα παιδιά και, πριν βγάλω κιχ, με γράπωσαν, με ακινητοποίησαν κι έδεσαν στην ουρά μου ένα τενεκεδάκι. Αντί να μπήξει τα κλάματα το κοριτσάκι και να χιμήξει στους βασανιστές μου, έμπηξε κάτι γέλια κακαριστά, ασταμάτητα, και μονάχα τότε κατάλαβα ότι αυτό το αθώο πλάσμα τρομάρα του! ήταν και ο αληθινός αρχηγός της συμμορίας. Να μη σας τα πολυλογώ, με το τενεκεδάκι στην ουρά επρόκειτο να περάσω ένα εικοσιτετράωρο. Δεν ήταν τόσο ότι πεινούσα όσο ότι ντρεπόμουν. Εγώ, ένας γάτος ήπιων τόνων και αναμφίβολα χαμηλού προφίλ, να περιφέρομαι κάνοντας θόρυβο, σαν εκείνους με τα ανοιχτά αμάξια και τη μουσική στο διαπασών. Από αυτό το μαρτύριο με γλίτωσε η Κυβέλη. Βέβαια, όποιος έχει καεί στο χυλό φυσάει και το γιαούρτι. Έτσι κι εγώ, μόλις την είδα να με πλησιάζει, το έβαλα στα πόδια. Πάλεψα να της ξεφύγω, αλλά μάταια εκείνη ήταν χειροδύναμη, κλασικό αγοροκόριτσο, κι εγώ ένα καταπονημένο τετράποδο, που θα έδινε και τη μία από τις επτά ζωές του για μία ώρα ύπνο. Η Κυβέλη έλυσε το τενεκεδάκι από την ουρά μου. Θα θέλει να μου δέσει τίποτε πιο φανταχτερό σκέφτηκα με κακεντρέχεια, ενόσω με τα χάδια της ένιωθα ήδη να γλαρώνω. Πρέπει να αποκοιμήθηκα και, προς μεγάλη μου έκπληξη, όταν ξύπνησα, βρισκόμουν ακόμη στην αγκαλιά της. Η ουρά μου ήταν ελεύθερη. Εκείνη που είχε σκλαβωθεί ανεπανόρθωτα θέλω να πιστεύω ήταν η καρδιά μου. Πέτρος Τατσόπουλος, Ο Σίσυφος στο μπαλκόνι, εικονογράφηση: Ναταλία Καπατσούλια, εκδ. Μεταίχμιο, Αθήνα, 2009 (διασκευή) 19

93 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1. Αριθμήστε τα γεγονότα με βάση τη σειρά που έγιναν. Άρχισα να τρέχω μακριά. Μου έβαλαν τενεκεδάκι στην ουρά. Πέρασα είκοσι τέσσερις ώρες έτσι. Η Κυβέλη με ελευθέρωσε. Άρχισα να τρώω. Ήρθε η Κυβέλη. 2. Συνεχίστε την πρόταση με βάση το κείμενο. Το κοριτσάκι ακριβώς μπροστά του είχε απλώσει μια εφημερίδα με ψαροκόκαλα για να 3. Τι δείχνουν οι υπογραμμισμένες λέξεις (τόπο, τρόπο, χρόνο, αιτία); Τώρα βρίσκομαι στην αγκαλιά της. 20

94 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια 4. Η Κυβέλη και ο Σίσυφος είναι πλέον φίλοι. Όπως βλέπετε στην εικόνα, η Κυβέλη διαβάζει ένα βιβλίο και έχει τον Σίσυφο στην αγκαλιά της. Φανταστείτε ότι έχετε κι εσείς ένα γατάκι. Περιγράψτε πώς θα περνούσατε μία μέρα μαζί του. 5. Αποφασίσατε να γράψετε ένα άρθρο για την εφημερίδα του σχολείου σας με σκοπό να ευαισθητοποιήσετε τους συμμαθητές σας σχετικά με το πρόβλημα της εγκατάλειψης των ζώων στους δρόμους της πόλης σας. Γράψτε την άποψή σας για το θέμα και υποστηρίξτε την με επιχειρήματα. Μην ξεχάσετε να δώσετε έναν τίτλο στο άρθρο σας. 21

95 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια 22

96 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 1. Αριθμήστε τα γεγονότα με βάση τη σειρά που έγιναν. 5 Άρχισα να τρέχω μακριά. 2 Μου έβαλαν τενεκεδάκι στην ουρά. 3 Πέρασα είκοσι τέσσερις ώρες έτσι. 6 Η Κυβέλη με ελευθέρωσε. 1 Άρχισα να τρώω. 4 Ήρθε η Κυβέλη. 2. Συνεχίστε την πρόταση με βάση το κείμενο. Το κοριτσάκι ακριβώς μπροστά του είχε απλώσει μια εφημερίδα με ψαροκόκαλα για να παραπλανήσει το Σίσυφο και να τον βασανίσει με τη βοήθεια των άλλων παιδιών. 3. Τι δείχνουν οι υπογραμμισμένες λέξεις (τόπο, τρόπο, χρόνο, αιτία); Τώρα βρίσκομαι στην αγκαλιά της. χρόνο τόπο 23

97 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια 4. Η Κυβέλη και ο Σίσυφος είναι πλέον φίλοι. Όπως βλέπετε στην εικόνα, η Κυβέλη διαβάζει ένα βιβλίο και έχει τον Σίσυφο στην αγκαλιά της. Φανταστείτε ότι έχετε κι εσείς ένα γατάκι. Γράψτε πώς θα περνούσατε μία μέρα μαζί του. Οι μαθητές θα αναφέρουν με συντομία ορισμένα περιστατικά της ζωής τους με το γατάκι τους. Αναμένεται να τηρήσουν το χρονικό άξονα (πρωί, μεσημέρι, απόγευμα, βράδυ) και να χρησιμοποιήσουν συνδέσμους, επιρρήματα και εκφράσεις που δηλώνουν χρόνο. Το ύφος θα είναι απλό και καθημερινό. 5. Αποφασίσατε να γράψετε ένα άρθρο για την εφημερίδα του σχολείου σας με σκοπό να ευαισθητοποιήσετε τους συμμαθητές σας σχετικά με το πρόβλημα της εγκατάλειψης των ζώων στους δρόμους της πόλης σας. Γράψτε την άποψή σας για το θέμα και υποστηρίξτε την με επιχειρήματα. Μην ξεχάσετε να δώσετε ένα τίτλο στο άρθρο σας. Οι μαθητές αναμένεται να αναπτύξουν την άποψή τους σχετικά με το θέμα και να την υποστηρίξουν με πειστικά επιχειρήματα. Για την τεκμηρίωση των επιχειρημάτων τους θα χρησιμοποιήσουν αιτιολογικές προτάσεις, χρόνο ενεστώτα και απρόσωπη σύνταξη. Καθώς πρόκειται για άρθρο, το ύφος πρέπει να είναι απρόσωπο και αντικειμενικό και ο τίτλος περιεκτικός και σύντομος.. 24

98 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΘΕΜΑ 5 Τώρα και στην Ελλάδα η δημοφιλής έκθεση «Αποστολή: Παγωμένη Ανταρκτική» του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου Μπορούμε να επιβιώσουμε στην Ανταρκτική; Το τοπίο προκαλεί δέος... Αλλά πώς αισθάνεται κανείς όταν βρίσκεται εκεί; Πώς επηρεάζουν οι θερμοκρασίες του εδάφους την ανθρώπινη συμπεριφορά; Τι μπορεί να κάνει κανείς για να επιζήσει σε αυτή την «κατεψυγμένη» έρημο; Η έκθεση «Αποστολή: Παγωμένη Ανταρκτική» από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου, που θα φιλοξενηθεί στον «Ελληνικό Κόσμο» από τον Οκτώβριο του 2012 μέχρι τον Απρίλιο του 2013, αποτελεί την πιο αντιπροσωπευτική για την παγωμένη ήπειρο της Ανταρκτικής που σχεδιάστηκε ποτέ σε ευρωπαϊκό επίπεδο! H έκθεση παρουσιάστηκε αρχικά στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου, όπου την είδαν περίπου επισκέπτες και στη συνέχεια φιλοξενήθηκε στην Ισπανία και την Τουρκία. Και στις τρεις χώρες δέχτηκε συνολικά περισσότερους από μισό εκατομμύριο επισκέπτες. Η Ανταρκτική είναι το πιο κρύο, το πιο άγριο και πιο απομακρυσμένο μέρος της γης. Ανακαλύφθηκε και καταγράφηκε πρώτη φορά πριν από 190 χρόνια. Η έκθεση «Αποστολή: Παγωμένη Ανταρκτική», σε έκταση 700 τ.μ., προσπαθεί να αποκαλύψει τα μυστήρια αυτής της περιοχής μέσα από μεγάλη ποικιλία πηγών. Σχεδιασμένη για οικογένειες και σχολεία, χάρη στον πρωτοποριακό της σχεδιασμό και την προηγμένη τεχνολογία, προσφέρει στους επισκέπτες τη μοναδική εμπειρία να γίνουν «ειδικοί» στην Ανταρκτική και να εργαστούν στο μεγαλύτερο φυσικό εργαστήριο της ανθρωπότητας. 25

99 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια Ώρες λειτουργίας της έκθεσης: Δευτέρα Πέμπτη: 09:00 13:30 Παρασκευή: 09:00 20:00 Σάββατο: 11:00 16:00 Κυριακή: 10:00 18:00 Διάρκεια έκθεσης: Οκτώβριος 2012 Απρίλιος 2013 Τιμές εισιτηρίων: Απλό: 6 ευρώ Οικογενειακό Εισιτήριο για την έκθεση «Αποστολή: Παγωμένη Ανταρκτική» (2 ενήλικοι και 2 παιδιά): 18 ευρώ Οικογενειακό Εισιτήριο για την έκθεση «Αποστολή: Παγωμένη Ανταρκτική» και την προβολή στη «Θόλο» «Παγωμένοι Κόσμοι» (2 ενήλικοι και 2 παιδιά): 35 ευρώ 26

100 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1. Διαβάστε την τρίτη παράγραφο του κειμένου και γράψτε ποιες πληροφορίες μαθαίνουμε για την έκθεση που φιλοξενείται στον «Ελληνικό κόσμο». 2. Πόσοι επισκέπτες συνολικά είδαν την έκθεση στις τρεις χώρες που παρουσιάστηκε; 3. Πώς θα χαρακτηρίζατε το κείμενο; Επιλέξτε με ένα Χ το αντίστοιχο πλαίσιο. Αγγελία Επιστολή Ενημερωτικό δελτίο 4. Γράψτε γιατί, κατά τη γνώμη σας, υπάρχουν οι φωτογραφίες στο κείμενο. 27

101 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια 5. Γράψτε μια σύντομη επιστολή σε ένα φίλο σας για να του συστήσετε την έκθεση και να τον πείσετε να την επισκεφθεί μαζί σας. Πληροφορήστε τον σχετικά με το κόστος και προτείνετε την καλύτερη, κατά τη γνώμη σας, ημέρα και ώρα για την επίσκεψη. 28

102 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 1. Διαβάστε την τρίτη παράγραφο του κειμένου και γράψτε ποιες πληροφορίες μαθαίνουμε για την έκθεση που φιλοξενείται στον «Ελληνικό Κόσμο». Στην τρίτη παράγραφο του κειμένου μαθαίνουμε το όνομα της έκθεσης, την έκταση που καταλαμβάνει, το σκοπό της διοργάνωσής της, το κοινό στο οποίο απευθύνεται και βασικές πληροφορίες για το σχεδιασμό της. 2. Πόσοι επισκέπτες συνολικά είδαν την έκθεση στις τρεις χώρες που παρουσιάστηκε; Περισσότεροι από μισό εκατομμύριο επισκέπτες είδαν την έκθεση στις τρεις χώρες που παρουσιάστηκε. 3. Πώς θα χαρακτηρίζατε το κείμενο; Επιλέξτε με ένα Χ το αντίστοιχο πλαίσιο. Αγγελία Επιστολή Ενημερωτικό δελτίο Χ 4. Γράψτε γιατί, κατά τη γνώμη σας, υπάρχουν οι φωτογραφίες στο κείμενο. Στο κείμενο υπάρχουν φωτογραφίες, για να προϊδεάσουν τον αναγνώστη σχετικά με την έκθεση και να δώσουν πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με το θέμα της. Επιπλέον χρησιμοποιούνται για να προσελκύσουν το ενδιαφέρον και να εξάψουν την περιέργεια του αναγνώστη, ώστε να επισκεφτεί την έκθεση. 29

103 Ενδεικτικά θέματα Γλώσσας για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια 5. Γράψτε μια σύντομη επιστολή σε ένα φίλο σας για να του συστήσετε την έκθεση και να τον πείσετε να την επισκεφθεί μαζί σας. Πληροφορήστε τον σχετικά με το κόστος και προτείνετε την καλύτερη, κατά τη γνώμη σας, ημέρα και ώρα για την επίσκεψη. Η επιστολή που θα γράψουν οι μαθητές αναμένεται να περιλαμβάνει τον τόπο και το χρόνο της συγγραφής της, την προσφώνηση προς τον παραλήπτη, το σκοπό της επικοινωνίας, το χαιρετισμό και στο τέλος την υπογραφή του αποστολέα. Αναμένεται επίσης οι μαθητές να αναφέρουν τουλάχιστον έναν λόγο για τον οποίο αξίζει να επισκεφθεί κανείς αυτήν την έκθεση. Το ύφος της επιστολής θα είναι φιλικό και ο λόγος απλός και κατανοητός. Προκειμένου να προτείνουν την καλύτερη ημέρα και ώρα για την επίσκεψη, οι μαθητές θα πρέπει να έχουν κατανοήσει τους πίνακες που αναφέρονται στις ώρες λειτουργίας της έκθεσης και τις τιμές των εισιτηρίων. 30

104 Ενδεικτικά θέματα Μαθηματικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΑ ΠΡΟΤΥΠΑ-ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΑ ΓΥΜΝΑΣΙΑ ΘΕΜΑ 1 Ο ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ 1 (ΜΟΝΑΔΕΣ 40) α) Ο αριθμός έχει διαιρέτη το 3; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. (μονάδες 4) β) Να βάλετε στη σειρά από τον μεγαλύτερο στο μικρότερο τους παρακάτω αριθμούς: 0,307 30,7 0,703 3,070 0,073 (μονάδες 4) γ) Να βρείτε το Ελάχιστο Κοινό Πολλαπλάσιο των αριθμών 6, 24 και 36. (μονάδες 4) δ) Να υπολογίσετε την παράσταση: : 5 : 5: (μονάδες 4) ε) Να υπολογίσετε το άθροισμα: (μονάδες 4) ΘΕΜΑ 2 ο Α. Ο κύριος Νίκος έχτισε το σπίτι του χρησιμοποιώντας το 1/4 του οικοπέδου του. Το σαλόνι του σπιτιού του, που είχε σχήμα ορθογωνίου παραλληλογράμμου με μήκος 6μ. και πλάτος 5μ, κάλυψε τα 3/10 του σπιτιού. α) Πόσα τ.μ. ήταν το σαλόνι; (μονάδες 5) β) Ποιο είναι το εμβαδό του σπιτιού; (μονάδες 5) γ) Ποιο είναι το εμβαδό του οικοπέδου; (μονάδες 5) δ) Τι ποσοστό στα 100 (%) της επιφάνειας του οικοπέδου είναι ακάλυπτο; (μονάδες 5) 1

105 Ενδεικτικά θέματα Μαθηματικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΘΕΜΑ 1 Ο ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ 2 (ΜΟΝΑΔΕΣ 40) α) Να υπολογίσετε την παράσταση: + + : + 6: (μονάδες 4) β) Να βρείτε τον Μέγιστο Κοινό Διαιρέτη των αριθμών 72, 45 και 36. (μονάδες 4) γ) Ο αριθμός διαιρείται με το 9; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. δ) Πόσες ακμές έχει ένας κύβος; ε) Ένα τετράγωνο έχει εμβαδό 25 τ.εκ. Να βρείτε την περίμετρό του. ΘΕΜΑ 2 ο (μονάδες 4) (μονάδες 4) (μονάδες 4) Α. Στο επόμενο κυκλικό διάγραμμα δίνονται τα ποσοστά της έκτασης των διαφόρων ηπείρων εκτός από την Ευρώπη. α) Ποιο είναι το ποσοστό της έκτασης της Ευρώπης στο σύνολο της έκτασης της γης; (μονάδες 5) β) Αν η έκταση της γης είναι 114,8 εκατομμύρια τ.χμ., ποια είναι η έκταση της Ευρώπης; (μονάδες 5) Β. Τα ύψη σε εκατοστά των μαθητών των ομάδων μπάσκετ δύο τμημάτων της Στ τάξης ενός δημοτικού σχολείου είναι αυτά που καταγράφονται στον παρακάτω πίνακα. ύψη παικτών Παίκτης 1 παίκτης 2 παίκτης 3 παίκτης 4 παίκτης 5 ΣΤ ΣΤ α) Σε ποια ομάδα παίζει ο ψηλότερος παίκτης και ποιο είναι το ύψος του; β) Ποια ομάδα έχει τον μεγαλύτερο μέσο όρο ύψους των παικτών; (μονάδες 5) (μονάδες 5) 2

106 Ενδεικτικά θέματα Μαθηματικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ 3 ΘΕΜΑ 1 Ο (ΜΟΝΑΔΕΣ 40) α) Να βρείτε το εμβαδό ενός τετραγώνου που έχει περίμετρο 28 εκ. (μονάδες 4) β) Πόσες κορυφές έχει ένα ορθογώνιο παραλληλεπίπεδο. (μονάδες 4) γ) Η τάξη του Γιάννη έχει 20 παιδιά από τα οποία τα 9 είναι αγόρια. Να βρείτε το ποσοστό (%) των κοριτσιών. (μονάδες 4) δ) Να υπολογίσετε την τιμή της αριθμητικής παράστασης :2 (μονάδες 4) ε) Ο Τάσος αγόρασε τρεις όμοιες σοκολάτες. Έδωσε 5 ευρώ και πήρε ρέστα 1 ευρώ και 40 λεπτά. Πόσο έκανε η μια σοκολάτα; (μονάδες 4) ΘΕΜΑ 2 ο Α) Ένα τραπέζιο έχει μεγάλη βάση 20μ., μικρή 16μ. και ύψος ίσο με τα 3/5 της μεγάλης βάσης. α) Να βρείτε το ύψος του τραπεζίου. (μονάδες 5) β) Να υπολογίσετε το εμβαδό του τραπεζίου. (μονάδες 5) Β) Κατά μήκος μιας εθνικής οδού συναντάμε κάθε 6 χιλιόμετρα ένα τηλεφωνικό θάλαμο, κάθε 8 χιλιόμετρα ένα χώρο στάθμευσης και κάθε 36 χιλιόμετρα ένα σταθμό πρώτων βοηθειών. Αν σε μια τοποθεσία βρίσκονται και τα τρία μαζί, μετά από πόσα χιλιόμετρα θα τα ξανασυναντήσουμε; P (μονάδες 10) 3

107 Ενδεικτικά θέματα Μαθηματικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ 4 ΘΕΜΑ 1 Ο (ΜΟΝΑΔΕΣ 40) α) Να βρείτε τον μεγαλύτερο διψήφιο και τον μικρότερο τριψήφιο φυσικό αριθμό. (μονάδες 4) 98 β) Να υπολογίσετε το άθροισμα: 0, (μονάδες 4) γ) Να βρείτε τα πολλαπλάσια του 9 που είναι μεταξύ των αριθμών και (μονάδες 4) δ) Πόσοι τριψήφιοι αριθμοί μπορούν να σχηματιστούν με τα ψηφία 2, 4 και 7 αν όλα τα ψηφία είναι διαφορετικά ; (μονάδες 4) ε) Μια πισίνα έχει σχήμα ορθογωνίου παραλληλεπιπέδου με διαστάσεις: μήκος 15μ., πλάτος 5μ. και ύψος 2,5μ. Πόσα λίτρα νερό χωράει η πισίνα; (μονάδες 4) ΘΕΜΑ 2 ο Α) Ένα τετράγωνο με πλευρά 6 εκατοστά έχει εμβαδό ίσο με το εμβαδό ενός ορθογωνίου παραλληλογράμμου με μήκος 12 εκατοστά. α) Να βρείτε το πλάτος του ορθογωνίου παραλληλογράμμου. (μονάδες 5) β) Να βρείτε την περίμετρο του ορθογωνίου παραλληλογράμμου. (μονάδες 5) Β) Η απόσταση δύο πόλεων σε έναν χάρτη είναι 42 εκ., και η κλίμακα του χάρτη είναι 1: α) Να βρείτε την πραγματική απόσταση των δύο πόλεων σε χμ. (μονάδες 5) β) Δύο πόλεις που απέχουν στην πραγματικότητα 600 χμ., πόση απόσταση θα έχουν μεταξύ τους στον χάρτη; 4

108 Ενδεικτικά θέματα Μαθηματικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ 5 ΘΕΜΑ 1 Ο (ΜΟΝΑΔΕΣ 40) α) Να γράψετε όλους τους δεκαδικούς αριθμούς που έχουν δύο δεκαδικά ψηφία και βρίσκονται μεταξύ των αριθμών 0,5 και 0,6. (μονάδες 4) β) Να βρείτε όλους τους διαιρέτες του αριθμού 30. γ) Τα 3/4 του κιλού της φέτας κοστίζουν 9 ευρώ. Πόσο κάνει το ένα κιλό; δ) Να βρείτε το x στις παρακάτω αναλογίες: (μονάδες 4) (μονάδες 4) x 84 9 = = x (μονάδες 4) ε) Να βρείτε με τον ευκολότερο τρόπο την τιμή της παράστασης: ΘΕΜΑ 2 ο (μονάδες 4) Α) Η Αλκυόνη έχει 56 ευρώ και ο αδελφός της ο Ορφέας έχει 44 ευρώ. Κάθε εβδομάδα η Αλκυόνη ξοδεύει στο κυλικείο του σχολείου 7 ευρώ και ο Ορφέας 4 ευρώ. α) Μετά από πόσες εβδομάδες θα έχει μείνει και στους δύο το ίδιο ποσό; (μονάδες 5) β) Ποιο από τα δυο παιδιά θα ξοδέψει πρώτο τα χρήματά του; (μονάδες 5) Β) Δύο τμήματα της Στ τάξης πρόκειται να πάνε μια σχολική επίσκεψη. Για το πούλμαν χρειάζεται να πληρώσουν 110. Πόσα θα πληρώσει κάθε μαθητής για το πούλμαν: α) αν συμμετέχουν και οι 44 μαθητές της τάξης; (μονάδες 5) β) αν δεν συμμετέχει το 1 11 των μαθητών της τάξης; (μονάδες 5) 5

109 Ενδεικτικά θέματα Μαθηματικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ 1 ΘΕΜΑ 1ο α) Επειδή: =12 και 1+2=3 Το άθροισμα των ψηφίων του είναι 3, άρα ο αριθμός διαιρείται με το 3. β) Είναι: 30,7 > 3,070 > 0,703 > 0,307 > 0,073 γ) ΕΚΠ (6,24,36)=72 δ) : 5 : 5: = 5. : 5. = :10 = =. =. = = ε) = 111: = = 18 = : ΘΕΜΑ 2ο α) Επειδή το σαλόνι είναι ορθογώνιο το εμβαδό του είναι: β) Το σαλόνι κάλυψε τα 3/10 του σπιτιού. Ε=5.6=30 τ.μ. Άρα, το εμβαδό του σπιτιού είναι: : = 30. = = 100 τ.μ γ) Το σπίτι κάλυψε το 1/4 του οικοπέδου Άρα, το εμβαδό του οικοπέδου είναι : 100: = 100. = = 400 τ.μ δ) Ακάλυπτα έμειναν =300 τ.μ. Οπότε: 300 = 300:4 = 75 = 0, :4 100 Άρα, το ποσοστό που έμεινε ακάλυπτο είναι 75%. 6

110 Ενδεικτικά θέματα Μαθηματικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΘΕΜΑ 1ο ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ α ) + + : : = = + = + = + = + = β) ΜΚΔ(72,45,36)=9 γ ) Επειδή: =18 και 1+8=9 Το άθροισμα των ψηφίων του είναι 9, άρα ο αριθμός διαιρείται με το 9. δ) Ο κύβος έχει 12 ακμές. ε) Το εμβαδό τετραγώνου με πλευρά α είναι: α α= α 2 Αφού έχει εμβαδό 25 τετραγωνικά εκατοστά, θα έχει πλευρά 5 εκατοστά. Η περίμετρος του τετραγώνου είναι: =20 εκατοστά. ΘΕΜΑ 2ο α) =91 Το άθροισμα των ποσοστών των άλλων ηπείρων είναι: 91%. Άρα, το ποσοστό της Ευρώπης είναι το υπόλοιπο 9% , ,2 β) 114,8 = = = 10, 332 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα Β) α) Ο ψηλότερος παίχτης παίζει στην ομάδα ΣΤ2 και έχει ύψος 164 εκατοστά β) Μέσος όρος ύψους της ομάδας ΣΤ 1 : = 155 εκατοστά Μέσος όρος ύψους της ομάδας ΣΤ 2 : = 151, 4 εκατοστά. 5 Τον μεγαλύτερο μέσο όρο ύψους τον έχει η ομάδα της ΣΤ 1. 7

111 Ενδεικτικά θέματα Μαθηματικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΘΕΜΑ 1 ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ 3 α) Η περίμετρος του τετραγώνου είναι 28 εκατοστά, άρα η πλευρά του θα είναι 28:4=7 εκατοστά. Το εμβαδό του τετραγώνου είναι: 7 7 = 49 τετραγωνικά εκατοστά. β) Ένα ορθογώνιο παραλληλεπίπεδο έχει 8 κορυφές. γ) Από τα 20 παιδιά τα 9 είναι αγόρια, άρα τα κορίτσια είναι = = Άρα το ποσοστό των κοριτσιών είναι 55% δ) :2= =43-13=30 ε)οι τρεις σοκολάτες κόστιζαν 3ευρώ και 60 λεπτά, άρα η καθεμία έκανε 1 ευρώ και 20 λεπτά. ΘΕΜΑ α) Ύψος τραπεζίου : 20 = = 12 μέτρα. 5 5 β) Εμβαδό τραπεζίου: (βάση μεγάλη +βάση μικρή) ύψος:2 (20 +16) 12:2=36 12:2=432:2=216 τετραγωνικά μέτρα. Β) ΕΚΠ (6,8,36)=72 Άρα θα τα ξανασυναντήσουμε και τα τρία μαζί μετά από 72 χιλιόμετρα. 8

112 Ενδεικτικά θέματα Μαθηματικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ 4 α) Ο μεγαλύτερος διψήφιος φυσικός αριθμός είναι ο 99 και ο μικρότερος τριψήφιος είναι ο β) 0, =0,02+0,98+1= 1+1=2 100 γ) Τα πολλαπλάσια του 9 μεταξύ των αριθμών 1448 και1460 είναι : το 1449 και <1449<1450<1451<1452<1453<1454<1455<1456<1457<1458<1459<1460 δ ) Οι τριψήφιοι αριθμοί είναι οι εξής: 247, 274, 427, 472, 724,742 ε ) Όγκος ορθογωνίου παραλληλεπιπέδου : μήκος πλάτος ύψος Όγκος πισίνας: ,5=187,5 κυβικά μέτρα. 187,5 κ.μ= κυβικά δέκατα. Άρα, η πισίνα χωράει λίτρα νερό. ΘΕΜΑ 2 ο Α. α) Το εμβαδό του τετραγώνου είναι : 6 6=36 τετραγωνικά εκατοστά. Αφού το ορθογώνιο με μήκος 12 εκατοστά έχει το ίδιο εμβαδό με το τετράγωνο και το εμβαδό ορθογωνίου δίνεται από τη σχέση: Ε ορθογωνίου = μήκος πλάτος,θα έχουμε : 36=12 χ τότε χ=36:12, χ=3. Άρα, το πλάτος του ορθογωνίου είναι 3 εκατοστά. Β. α) Η πραγματική απόσταση των δυο πόλεων είναι = εκατοστά ή μέτρα ή 420 χιλιόμετρα. Β) Οι δυο πόλεις θα απέχουν στο χάρτη 600: =0,0006 χιλιόμετρα= 0,6 μέτρα= 60 εκατοστά. 9

113 Ενδεικτικά θέματα Μαθηματικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΘΕΜΑ 1 Ο ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ 5 α) Είναι: 0,51 0,52 0,53 0,54 0,55 0,56 0,57 0,58 0,59 β) Οι διαιρέτες του αριθμού 30 είναι: 1, 2, 3, 5, 6, 10, 15, 30. Γ) Τα 3/4 του κιλού της φέτας κοστίζουν 9 ευρώ Το 1/4 του κιλού κοστίζει 9:3=3 ευρώ. Επομένως, το ένα κιλό φέτα κοστίζει: 4.3=12 ευρώ. Δ) Είναι: x 84 = x = x = :42 x = 42:42 x = = 10 x 9. x = x = 9 270:9 x = 9:9 x = 30 ε) Είναι: = 47.(88+12)+53.(88+12)= =(47+53).100= =10000 ΘΕΜΑ 2 Α. 1 η εβδομάδα: Αλκυόνη :56-7=49 Ορφέας : 44-4=40 2 η εβδομάδα: Αλκυόνη :49-7=42 Ορφέας : 40-4=36 3 η εβδομάδα: Αλκυόνη :42-7=35 Ορφέας : 36-4=32 4 η εβδομάδα: Αλκυόνη :35-7=28 Ορφέας : 32-4=28 Μετά από 4 εβδομάδες θα έχουν το ίδιο ποσό χρημάτων. β ) Η Αλκυόνη και ο Ορφέας ξεκινούν την 5 η εβδομάδα με τα ίδια χρήματα. Η Αλκυόνη όμως ξοδεύει περισσότερα,άρα θα ξοδέψει πρώτη τα χρήματά της. Β. 5 η εβδομάδα: Αλκυόνη : 28-7=21 Ορφέας : 28-4=24 6 η εβδομάδα: Αλκυόνη : 21-7=14 Ορφέας : 24-4=20 7 η εβδομάδα: Αλκυόνη : 14-7=7 Ορφέας : 20-4=16 8 η εβδομάδα: Αλκυόνη : 7-7=0 Ορφέας : 16-4=12 α) Αν συμμετέχουν και οι 44 μαθητές, θα πληρώσει ο καθένας 110:44=2,5 ευρώ β) Το του 44 είναι : 44 = = Αν δεν συμμετέχει το 11 1 των μαθητών, θα συμμετέχουν στην εκδρομή 40 μαθητές και ο καθένας θα πληρώσει: 110:40=2,75 ευρώ 10

114 Ενδεικτικά θέματα Μαθηματικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΑ ΠΡΟΤΥΠΑ-ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΑ ΓΥΜΝΑΣΙΑ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ 6 1) Να εκφράσετε τον αριθμό 48 σε γινόμενο πρώτων παραγόντων με δενδροδιάγραμμα. 2) Να συγκρίνετε τους αριθμούς 2 7 και ) Να υπολογίσετε το άθροισμα 0,7+0,77 και τη διαφορά ) Η Μαρία έχει 10 ευρώ. Μπορεί να αγοράσει για τον εαυτό της και τους 22 συμμαθητές της ένα μπουκάλι νερό για τον καθένα που κοστίζει 45 λεπτά το ένα; ) Να υπολογίσετε πόσες μοίρες είναι μια αμβλεία γωνία, η οποία είναι 35 ο μεγαλύτερη της ορθής ) Ένα ορθογώνιο παραλληλόγραμμο έχει μήκος 5μ. και πλάτος 8 μ. Να βρεθούν: α) η περίμετρος του ορθογωνίου παραλληλογράμμου,

115 Ενδεικτικά θέματα Μαθηματικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια β) το εμβαδόν του. Αν αυξηθούν κατά 20% οι πλευρές του ορθογωνίου παραλληλογράμμου, να βρείτε: γ) την περίμετρό του, δ) το εμβαδόν του.

116 Ενδεικτικά θέματα Μαθηματικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ 6 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣ 1) Έχουμε ότι : 48 =2 24 = = = Το αντίστοιχο δενδροδιάγραμμα δίνεται παρακάτω : ) 7 2 = = = 7 7= 49 Άρα > 7 3) 0,7+ 0,77 = 1,47 0,77 0,7 = 0,07 4 ) Η Μαρία θα πρέπει να αγοράσει, για την ίδια και τους 22 συμμαθητές της, 23 μπουκάλια νερό. 23 0,45= 10,35 ευρώ. Με τα 10 ευρώ δεν μπορεί να αγοράσει μπουκάλια νερό για όλους. 5) = 125 μοίρες. 6) α) Έστω Π: {Περίμετρος Παραλληλογράμμου διαστάσεων 5 8} τότε έχουμε ότι : Π= =26 μ. β) Έστω Ε: {Εμβαδόν Παραλληλογράμμου διαστάσεων 5 8} τότε έχουμε ότι : Ε= 5 8=40.. Αν αυξηθούν κατά 20% οι πλευρές τότε το νέο παραλληλόγραμμο θα έχει: Έστω μ : {Αυξημένο Μήκος} τότε έχουμε ότι :

117 Ενδεικτικά θέματα Μαθηματικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια 20 μ = 8+ 8 = 8+ 1,6= 9,6μ. 100 Έστω π : {Αυξημένο Πλάτος} τότε έχουμε ότι : 20 π = 5+ 5 = 5+ 1= 6μ. 100 γ) Έστω Π : {Περίμετρος Παραλληλογράμμου διαστάσεων 9.6 6} τότε έχουμε ότι : Π = = 9, ,6+ 6= 31,2μ. δ) Έστω Ε : {Εμβαδόν Παραλληλογράμμου διαστάσεων 9.6 6} τότε έχουμε ότι : Ε = 9,6 6= 57,6τ.μ.

118 Ενδεικτικά θέματα Μαθηματικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ 7 1) Να μετατρέψετε το κλάσμα 606 σε μικτό αριθμό. 12 2) Ένα παντελόνι με αρχική τιμή 38 πουλήθηκε στις εκπτώσεις 28,5. Πόσο % ήταν η έκπτωσή του ; ) Τα 8 τετράδια κοστίζουν 10. Πόσο κοστίζουν τα 20 ίδια τετράδια;.... 4) Να συγκρίνετε τα κλάσματα 15 9, και 6 8 5) Να βρείτε πόσους άξονες συμμετρίας έχει το ορθογώνιο παραλληλόγραμμο.

ΦΥΣΙΚΑ 1. Εντόπισε στο παρακάτω σκίτσο πηγές ηχορρύπανσης: Πηγές ηχορρύπανσης είναι:

ΦΥΣΙΚΑ 1. Εντόπισε στο παρακάτω σκίτσο πηγές ηχορρύπανσης: Πηγές ηχορρύπανσης είναι: Ενδεικτικά θέματα (με ενδεικτικές λύσεις / απαντήσεις) για τη δοκιμασία / τεστ εισαγωγής από τα Δημοτικά στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια Ενδεικτικά Θέματα Φυσικών ΦΥΣΙΚΑ 1 Εντόπισε στο παρακάτω σκίτσο

Διαβάστε περισσότερα

Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια

Ενδεικτικά θέματα Φυσικών για την εισαγωγή στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια Ενδεικτικά θέματα (με ενδεικτικές λύσεις / απαντήσεις) για τη δοκιμασία / τεστ εισαγωγής από τα Δημοτικά στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια Ενδεικτικά Θέματα Φυσικών ΦΥΣΙΚΑ 6 Παρατηρήστε την παρακάτω εικόνα,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΦΑΛΗΣ ΧΡΗΣΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ

ΑΣΦΑΛΗΣ ΧΡΗΣΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ / Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 21/10/2017 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: ΧΡΥΣΟΥΔΑΚΗΣ Γ. / ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ Δ. ΑΣΦΑΛΗΣ ΧΡΗΣΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ Το διαδίκτυο είναι ένας καταπληκτικός κόσμος

Διαβάστε περισσότερα

Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας:.. Δημοτικό Σχολείο:.. Τάξη/Τμήμα:.. Εξεταστικό Κέντρο:...

Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας:.. Δημοτικό Σχολείο:.. Τάξη/Τμήμα:.. Εξεταστικό Κέντρο:... Ε Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας:.. Δημοτικό Σχολείο:.. Τάξη/Τμήμα:.. Εξεταστικό Κέντρο:.... Παρατήρησε τα διάφορα φαινόμενα αλλαγής της φυσικής κατάστασης του νερού που σημειώνονται

Διαβάστε περισσότερα

Όνομα και Επώνυμο: Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:

Όνομα και Επώνυμο: Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα: Ημερομηνία:. Όνομα και Επώνυμο: Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα: Στο σχολείο, στο μάθημα των φυσικών, οι μαθητές παρατηρούν, ενδιαφέρονται, ερευνούν και, με πειράματα, ανακαλύπτουν.

Διαβάστε περισσότερα

ΗΧΟΣ 10-0133.indb 143 25/2/2013 3:35:01 μμ

ΗΧΟΣ 10-0133.indb 143 25/2/2013 3:35:01 μμ ΗΧΟΣ 10-0133.indb 143 25/2/2013 3:35:01 μμ 144 ΦΕ1: ΠΩΣ ΠΑΡΑΓΕΤΑΙ Ο ΗΧΟΣ Παρατήρησε τις εικόνες. Πώς παράγεται ο ήχος; 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Πείραμα Στήριξε με το χέρι σου στην άκρη του θρανίου

Διαβάστε περισσότερα

Ενδεικτικές απαντήσεις θα αναρτηθούν μετά την παραλαβή των γραπτών από όλα τα εξεταστικά κέντρα.

Ενδεικτικές απαντήσεις θα αναρτηθούν μετά την παραλαβή των γραπτών από όλα τα εξεταστικά κέντρα. Ενδεικτικές απαντήσεις θα αναρτηθούν μετά την παραλαβή των γραπτών από όλα τα εξεταστικά κέντρα. Ε Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας:.. Δημοτικό Σχολείο:.. Τάξη/Τμήμα:.. Εξεταστικό Κέντρο:....

Διαβάστε περισσότερα

Όνομα και Επώνυμο: Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:

Όνομα και Επώνυμο: Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα: Ημερομηνία: Όνομα και Επώνυμο: Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα: Θέμα 1ο Σε πολλές ορεινές χώρες με συχνές χιονοπτώσεις ή βροχοπτώσεις έχουν κατασκευαστεί σε μεγάλα υψόμετρα φράγματα

Διαβάστε περισσότερα

Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα:. Όνομα Μητέρας:... Δημοτικό Σχολείο:.. Τάξη/Τμήμα:. Εξεταστικό Κέντρο:...

Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα:. Όνομα Μητέρας:... Δημοτικό Σχολείο:.. Τάξη/Τμήμα:. Εξεταστικό Κέντρο:... Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα:. Όνομα Μητέρας:..... Δημοτικό Σχολείο:.. Τάξη/Τμήμα:. Εξεταστικό Κέντρο:... Παρατήρησε την παρακάτω εικόνα: Αναγνώρισε τις μορφές ενέργειας στις περιοχές ή στα σώματα

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤ Δημοτικού Πηγή:

ΣΤ Δημοτικού Πηγή: Πηγή: http://micro-kosmos.uoa.gr/gr/announcments/diagonismoi_fysikon_dimotikou.htm. Παρατήρησε την παρακάτω εικόνα: α. Αναγνώρισε τις μορφές ενέργειας στις περιοχές ή στα σώματα όπου υπάρχουν οι αριθμοί.

Διαβάστε περισσότερα

Ε Δημοτικού 13 Μαΐου 2012 Ονοματεπώνυμο: Δημοτικό Σχολείο:.

Ε Δημοτικού 13 Μαΐου 2012 Ονοματεπώνυμο: Δημοτικό Σχολείο:. Ε Δημοτικού 13 Μαΐου 2012 Ονοματεπώνυμο: Δημοτικό Σχολείο:. Συντομογραφίες: β.μαθ.ε βιβλίο Μαθητή Ε τάξης τ.εργ.ε τετράδιο Εργασιών Ε τάξης Παρατήρησε τα παρακάτω σκίτσα στα οποία εικονίζονται «επικίνδυνες

Διαβάστε περισσότερα

Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας:.. Δημοτικό Σχολείο:.. Τάξη/Τμήμα:.. Εξεταστικό Κέντρο:...

Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας:.. Δημοτικό Σχολείο:.. Τάξη/Τμήμα:.. Εξεταστικό Κέντρο:... Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας:.. Δημοτικό Σχολείο:.. Τάξη/Τμήμα:.. Εξεταστικό Κέντρο:.... Παρατήρησε τα διάφορα φαινόμενα αλλαγής της φυσικής κατάστασης του νερού που σημειώνονται με

Διαβάστε περισσότερα

Όνομα και Επώνυμο: Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:

Όνομα και Επώνυμο: Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα: Πανεπιστήμιο Αθηνών, α φάση Στ τάξη Ημερομηνία:. Όνομα και Επώνυμο: Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα: Θέμα 1ο Ένας μαθητής χρησιμοποιεί το ποδήλατό του για να μετακινείται γρήγορα,

Διαβάστε περισσότερα

Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:.

Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:. Ημερομηνία:. Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:. Θέμα 1ο Μερικοί μαθητές κρεμούν με νήμα από την οροφή της τάξης ένα θερμόμετρο έτσι ώστε το κάτω μέρος του

Διαβάστε περισσότερα

Όνομα και Επώνυμο: Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:

Όνομα και Επώνυμο: Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα: Ημερομηνία:. Όνομα και Επώνυμο: Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα: Στο σχολείο, στο μάθημα των φυσικών, οι μαθητές παρατηρούν, ενδιαφέρονται, ερευνούν και, με πειράματα, ανακαλύπτουν.

Διαβάστε περισσότερα

08/03/2018 Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:.

08/03/2018 Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:. 08/03/2018 Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:. Θέμα 1ο Σύμφωνα με επιστημονικές ανακοινώσεις η «μέση» θερμοκρασία του πλανήτη μας, προς τον οποίο ρέει διαρκώς

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΗΣ Α ΤΑΞΗΣ. 3ο Γ/σιο Τρικάλων

ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΗΣ Α ΤΑΞΗΣ. 3ο Γ/σιο Τρικάλων ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΗΣ Α ΤΑΞΗΣ Υπεύθυνη Καθηγήτρια: Μαυρομμάτη Ειρήνη - ΠΕ0401 3ο Γ/σιο Τρικάλων Σχολικό Έτος: 2014-2015 1ο ΠΕΙΡΑΜΑ: ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΣ ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ Κατασκευές στο εργαστήριο, σύμφωνα

Διαβάστε περισσότερα

Όνομα και Επώνυμο: Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:

Όνομα και Επώνυμο: Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα: Ημερομηνία:. Όνομα και Επώνυμο: Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα: Στο σχολείο, στο μάθημα των φυσικών, οι μαθητές παρατηρούν, ενδιαφέρονται, ερευνούν και, με πειράματα, ανακαλύπτουν.

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ

ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ Στόχοι των δραστηριοτήτων. Οι μαθητές θα πρέπει να είναι σε θέση να: αναφέρουν διάφορους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να αυξήσουμε τη θερμοκρασία διαπιστώσουν πειραματικά ότι

Διαβάστε περισσότερα

Όνομα και Επώνυμο: Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:

Όνομα και Επώνυμο: Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα: Ημερομηνία: Όνομα και Επώνυμο: Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα: Θέμα 1ο Έχεις παρατηρήσει ηλιακούς θερμοσίφωνες, όπως αυτόν της εικόνας 1α σε κτίρια ή σε φωτογραφίες του βιβλίου

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ «ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ» 2016 Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Φυσικής α φάση Ε Ε

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ «ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ» 2016 Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Φυσικής α φάση Ε Ε Ημερομηνία:. Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:. Θέμα 1ο Οι μαθητές ενός δημοτικού σχολείου σχεδίασαν την ηλεκτρική εγκατάσταση της τάξης τους, όπως φαίνεται

Διαβάστε περισσότερα

Ενδεικτικά Θέματα των Πανελλήνιων Διαγωνισμών Φυσικών «Αριστοτέλης» 2017 για την Ε και Στ τάξη του Δημοτικού

Ενδεικτικά Θέματα των Πανελλήνιων Διαγωνισμών Φυσικών «Αριστοτέλης» 2017 για την Ε και Στ τάξη του Δημοτικού Ενδεικτικά Θέματα των Πανελλήνιων Διαγωνισμών Φυσικών «Αριστοτέλης» 2017 για την Ε και Στ τάξη του Δημοτικού Αναρτώνται στις επόμενες σελίδες ενδεικτικά θέματα για τον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Φυσικών «Αριστοτέλης»

Διαβάστε περισσότερα

Όνομα και Επώνυμο: Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:

Όνομα και Επώνυμο: Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα: Ημερομηνία:. Όνομα και Επώνυμο: Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα: Θέμα 1ο Οι μαθητές ενός σχολείου της χώρας μας πειραματίζονται για να διαπιστώσουν και να επιβεβαιώσουν ή όχι

Διαβάστε περισσότερα

Πειράματα Φυσικών Επιστημών (Ε Δημοτικού) Θερμότητα θερμοκρασία. Ηλεκτρισμός

Πειράματα Φυσικών Επιστημών (Ε Δημοτικού) Θερμότητα θερμοκρασία. Ηλεκτρισμός Θερμότητα θερμοκρασία Ηλεκτρισμός 1 1. Η αφή μας ξεγελά Συχνά εκτιμάμε τη θερμοκρασία ενός σώματος με τις αισθήσεις μας. Είναι όμως η εντύπωση που σχηματίζουμε πάντα ορθή; Υλικά Ένα κομμάτι ξύλο, ένα κομμάτι

Διαβάστε περισσότερα

16/03/2017 Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:.

16/03/2017 Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:. 16/03/2017 Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:. Θέμα 1ο Ένα χειμωνιάτικο πρωινό οι τρεις φίλοι που φαίνονται στην εικόνα 1 παίζουν δίπλα στη μικρή παγωμένη λίμνη,

Διαβάστε περισσότερα

06/05/2017 Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:.

06/05/2017 Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:. 06/05/2017 Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:. Θέμα 1ο Οι τέσσερις φίλοι απολαμβάνουν μια βόλτα με ποδήλατο. Ποια νομίζεις ότι είναι τα πλεονεκτήματα της χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΣΤ ΤΑΞΗΣ ΘΑ ΘΕΩΡΗΘΟΥΝ ΣΩΣΤΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΠΟΙΕΣ ΑΛΛΕΣ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΑΠΟΔΕΚΤΕΣ-ΟΡΘΕΣ

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΣΤ ΤΑΞΗΣ ΘΑ ΘΕΩΡΗΘΟΥΝ ΣΩΣΤΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΠΟΙΕΣ ΑΛΛΕΣ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΑΠΟΔΕΚΤΕΣ-ΟΡΘΕΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΦΥΣΙΚΗΣ 202 ΘΕΜΑΤΑ ΣΤ ΤΑΞΗΣ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΣΤ ΤΑΞΗΣ ΘΑ ΘΕΩΡΗΘΟΥΝ ΣΩΣΤΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΠΟΙΕΣ ΑΛΛΕΣ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΑΠΟΔΕΚΤΕΣ-ΟΡΘΕΣ ΘΕΜΑ ο (0 μόρια) Συμπληρώνοντας

Διαβάστε περισσότερα

Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:.

Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:. Ημερομηνία:. Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:. Θέμα 1ο Δύο μαθητές βυθίζουν για λίγο το χέρι τους στο νερό των δοχείων Α και Β, ο ένας στο Α και ο άλλος στο

Διαβάστε περισσότερα

Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:.

Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:. Ημερομηνία:. Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:. Στην εικόνα α φαίνεται ένας «αποστακτήρας» που χρησιμοποιείται σε βιοτεχνίες για το διαχωρισμό του αλκοόλ ή

Διαβάστε περισσότερα

08/03/2018 Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:.

08/03/2018 Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:. 08/03/2018 Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:. Θέμα 1ο Τα περισσότερα κτήρια στη χώρα μας θερμαίνονται τους χειμερινούς μήνες με σύστημα καύσης πετρελαίου ή

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΩΣΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΑΣ (Ε.Φ.Β.Ε.)

ΕΝΩΣΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΑΣ (Ε.Φ.Β.Ε.) ΕΝΩΣΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΑΣ (Ε.Φ.Β.Ε.) Θέματα Εξετάσεων E τάξης Δημοτικού 14/4/2019 Θέμα 1 ο Ποια από τα μίγματα των παρακάτω πινάκων είναι Ομογενή και ποια Ετερογενή; Μίγματα Ομογενές μίγμα Ετερογενές

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ indb 69 25/2/2013 3:34:20 μμ

ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ indb 69 25/2/2013 3:34:20 μμ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ 10-0133.indb 69 25/2/2013 3:34:20 μμ 70 ΦΕ1: ΤΟ ΘΕΡΜΟΜΕΤΡΟ Πολλές φορές εκτιμάμε τη θερμοκρασία με τις αισθήσεις μας. Ακουμπάμε κάποιον στο μέτωπο, για να καταλάβουμε αν έχει πυρετό. Πλησιάζουμε

Διαβάστε περισσότερα

Η φυσική με πειράματα Α Γυμνασίου

Η φυσική με πειράματα Α Γυμνασίου Εργαστήριο Φυσικών Επιστημών Γυμνασίου Δρεπάνου Η φυσική με πειράματα Α Γυμνασίου Φύλλο Εργασίας 10 Το Ηλεκτρικό Βραχύ-Κύκλωμα Κίνδυνοι και Ασφάλεια Επεξεργασία-Απαντήσεις δραστηριοτήτων και ερωτημάτων

Διαβάστε περισσότερα

Φύλλο Εργασίας 9 Το Φαινόμενο του Θερμοκηπίου υπερ-θερμαίνει

Φύλλο Εργασίας 9 Το Φαινόμενο του Θερμοκηπίου υπερ-θερμαίνει Φύλλο Εργασίας 9 Το Φαινόμενο του Θερμοκηπίου υπερ-θερμαίνει α. Παρατηρώ, Πληροφορούμαι, Ενδιαφέρομαι Παρατήρησε στο παρακάτω ενδεικτικό γράφημα την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας της γης από το 1870 έως

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ-ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ

ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ-ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ-ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ Όλη η ύλη αποτελείται από άτομα και μόρια που κινούνται συνεχώς. Με το συνδυασμό τους προκύπτουν στερεά, υγρά, αέρια ή πλάσμα, ανάλογα με κίνηση των μορίων. Το πλάσμα είναι η πλέον

Διαβάστε περισσότερα

Φύλλο Εργασίας 7 Η Διαστολή και Συστολή του Νερού Μια φυσική «Ανωμαλία»

Φύλλο Εργασίας 7 Η Διαστολή και Συστολή του Νερού Μια φυσική «Ανωμαλία» Φύλλο Εργασίας 7 Η Διαστολή και Συστολή του Νερού Μια φυσική «Ανωμαλία» α. Παρατηρώ, Πληροφορούμαι, Ενδιαφέρομαι Στο δημοτικό σχολείο έχεις μάθει ότι τα υλικά σώματα, είτε βρίσκονται στη στερεή είτε στην

Διαβάστε περισσότερα

Φύλλο Εργασίας 6 Οι Αλλαγές Κατάστασης του Νερού Ο "Κύκλος" του Νερού α. Παρατηρώ, Πληροφορούμαι, Ενδιαφέρομαι Παρατήρησε την παρακάτω εικόνα.

Φύλλο Εργασίας 6 Οι Αλλαγές Κατάστασης του Νερού Ο Κύκλος του Νερού α. Παρατηρώ, Πληροφορούμαι, Ενδιαφέρομαι Παρατήρησε την παρακάτω εικόνα. Φύλλο Εργασίας 6 Οι Αλλαγές Κατάστασης του Νερού Ο "Κύκλος" του Νερού α. Παρατηρώ, Πληροφορούμαι, Ενδιαφέρομαι Παρατήρησε την παρακάτω εικόνα. Αναγνώρισε τα φαινόμενα που σχετίζονται με το νερό και ονόμασέ

Διαβάστε περισσότερα

Συμπλήρωσε όλα τα παρακάτω πεδία: (με μικρά γράμματα και τόνους)

Συμπλήρωσε όλα τα παρακάτω πεδία: (με μικρά γράμματα και τόνους) Συμπλήρωσε όλα τα παρακάτω πεδία: (με μικρά γράμματα και τόνους) Επώνυμο: Όνομα πατέρα: Πόλη: Όνομα: Όνομα μητέρας: Σχολείο: ΘΕΜΑ 1ο (10*0,25) Σημείωσε το γράμμα (Σ) για κάθε πρόταση που είναι σωστή και

Διαβάστε περισσότερα

Ε Ι Σ Α Γ Ω Γ Η ΟΙ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ

Ε Ι Σ Α Γ Ω Γ Η ΟΙ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ Ε Ι Σ Α Γ Ω Γ Η ΟΙ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ Χημεία είναι η επιστήμη που μελετά την ύλη, τη σύνθεση, τη δομή, τις ιδιότητες της και ιδιαίτερα τις μεταβολές της σύστασης της. Βιολογία είναι η επιστήμη που μελετά

Διαβάστε περισσότερα

Η φυσική με πειράματα Α Γυμνασίου

Η φυσική με πειράματα Α Γυμνασίου Εργαστήριο Φυσικών Επιστημών Γυμνασίου Δρεπάνου Η φυσική με πειράματα Α Γυμνασίου Φύλλο Εργασίας 12 Από το Μαγνητισμό στον Ηλεκτρισμό Μια Ηλεκτρική (ιδιο-)γεννήτρια Επεξεργασία-Απαντήσεις δραστηριοτήτων

Διαβάστε περισσότερα

Φύλλο Εργασίας 7 Η Διαστολή και Συστολή του Νερού Μια φυσική «Ανωμαλία»

Φύλλο Εργασίας 7 Η Διαστολή και Συστολή του Νερού Μια φυσική «Ανωμαλία» Φύλλο Εργασίας 7 Η Διαστολή και Συστολή του Νερού Μια φυσική «Ανωμαλία» α. Παρατηρώ, Πληροφορούμαι, Ενδιαφέρομαι Στο δημοτικό σχολείο έχεις μάθει ότι τα υλικά σώματα, είτε βρίσκονται στη στερεή είτε στην

Διαβάστε περισσότερα

32ο Μάθημα MΟΡΦΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ - ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΣ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

32ο Μάθημα MΟΡΦΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ - ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΣ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 32ο Μάθημα MΟΡΦΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ - ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΣ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Χημική, εσωτερική, κινητική, δυναμική, φωτεινή, ηλεκτρική Η ενέργεια αποθηκεύεται στα υλικά σώματα σε διάφορες μορφές, ως χημική, εσωτερική,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΩΣΗ ΚΥΠΡΙΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ - 6 Η ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΦΥΣΙΚΗΣ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΕΝΩΣΗ ΚΥΠΡΙΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ - 6 Η ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΦΥΣΙΚΗΣ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΩΣΗ ΚΥΠΡΙΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ 6 Η ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΦΥΣΙΚΗΣ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Κυριακή, 16 Μαΐου 2010 Ώρα : 10:00-12:30 Προτεινόμενες λύσεις ΘΕΜΑ 1 0 (12 μονάδες) Για τη μέτρηση της πυκνότητας ομοιογενούς πέτρας (στερεού

Διαβάστε περισσότερα

ΦΕ2: Η ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ ΜΕΤΑΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ ΡΕΥΜΑΤΑ (σελ ) Λεξιλόγιο: θερµότητα, µεταφορά θερµότητας, ρεύµατα, θερµότητα, υγρά, αέρια

ΦΕ2: Η ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ ΜΕΤΑΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ ΡΕΥΜΑΤΑ (σελ ) Λεξιλόγιο: θερµότητα, µεταφορά θερµότητας, ρεύµατα, θερµότητα, υγρά, αέρια 1 ΦΕ2: Η ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ ΜΕΤΑΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ ΡΕΥΜΑΤΑ (σελ. 54 56) Λεξιλόγιο: θερµότητα, µεταφορά θερµότητας, ρεύµατα, θερµότητα, υγρά, αέρια Στόχοι: Να διαπιστώσουµε πειραµατικά τη µεταφορά θερµότητας µε ρεύµατα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ 4ος Πανελλήνιος Διαγωνισμός Φυσικών Στ' Δημοτικού. Α Φάση - 31/3/2016

ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ 4ος Πανελλήνιος Διαγωνισμός Φυσικών Στ' Δημοτικού. Α Φάση - 31/3/2016 ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ 4ος Πανελλήνιος Διαγωνισμός Φυσικών Στ' Δημοτικού Α Φάση - 31/3/2016 ΘΕΜΑ 1ο Γράψτε στα κενά Σ αν η πρόταση είναι σωστή και Λ αν είναι λανθασμένη. 1. Το νερό των κυμάτων και η γεωθερμία

Διαβάστε περισσότερα

H Λ Ε Κ Τ Ρ Ο Μ Α Γ Ν Η Τ Ι Σ Μ Ο Σ ΜΑΘΑΙΝΩ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΜΑΓΝΗΤΕΣ

H Λ Ε Κ Τ Ρ Ο Μ Α Γ Ν Η Τ Ι Σ Μ Ο Σ ΜΑΘΑΙΝΩ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΜΑΓΝΗΤΕΣ H Λ Ε Κ Τ Ρ Ο Μ Α Γ Ν Η Τ Ι Σ Μ Ο Σ ΜΑΘΑΙΝΩ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΜΑΓΝΗΤΕΣ Οι Μαγνήτες έχουν την ιδιότητα να έλκουν ορισμένα υλικά όπως ο σίδηρος, το κοβάλτιο και το νικέλιο, και σύνθετα αυτών όπως ο χάλυβας(ατσάλι),

Διαβάστε περισσότερα

Φύλλο Εργασίας 4 Μετρήσεις Θερμοκρασίας-Η βαθμονόμηση

Φύλλο Εργασίας 4 Μετρήσεις Θερμοκρασίας-Η βαθμονόμηση Φύλλο Εργασίας 4 Μετρήσεις Θερμοκρασίας-Η βαθμονόμηση Οι άνθρωποι προσπαθούν να εκτιμήσουν κατά προσέγγιση ή να μετρήσουν με ακρίβεια τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος, των διαφόρων σωμάτων ή και τη θερμοκρασία

Διαβάστε περισσότερα

Φύλλο Εργασίας 8 Το Φως Θερμαίνει "Ψυχρά" και "Θερμά" Χρώματα

Φύλλο Εργασίας 8 Το Φως Θερμαίνει Ψυχρά και Θερμά Χρώματα Φύλλο Εργασίας 8 Το Φως Θερμαίνει "Ψυχρά" και "Θερμά" Χρώματα α. Παρατηρώ, Πληροφορούμαι, Ενδιαφέρομαι Παρατήρησε τη διπλανή εικόνα και γράψε σε ποια σημεία προτιμούν οι άνθρωποι να κάθονται στην παραλία

Διαβάστε περισσότερα

Συμπληρωματικό Φύλλο Εργασίας 10+ ( * ) 10. Το Ηλεκτρικό βραχυ-κύκλωμα Κίνδυνοι και "Ασφάλεια"

Συμπληρωματικό Φύλλο Εργασίας 10+ ( * ) 10. Το Ηλεκτρικό βραχυ-κύκλωμα Κίνδυνοι και Ασφάλεια Συμπληρωματικό Φύλλο Εργασίας 10+ ( * ) 10. Το Ηλεκτρικό βραχυ-κύκλωμα Κίνδυνοι και "Ασφάλεια" ( * ) + επιπλέον πληροφορίες, ιδέες και προτάσεις προαιρετικών πειραματικών δραστηριοτήτων, ερωτήσεις... Σε

Διαβάστε περισσότερα

16ο Μάθημα ΔΙΑΣΤΟΛΗ ΚΑΙ ΣΥΣΤΟΛΗ ΣΤΕΡΕΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ. Μια ιδιότητα με σημαντικές συνέπειες και τεχνικές εφαρμογές

16ο Μάθημα ΔΙΑΣΤΟΛΗ ΚΑΙ ΣΥΣΤΟΛΗ ΣΤΕΡΕΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ. Μια ιδιότητα με σημαντικές συνέπειες και τεχνικές εφαρμογές 16ο Μάθημα ΔΙΑΣΤΟΛΗ ΚΑΙ ΣΥΣΤΟΛΗ ΣΤΕΡΕΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ Μια ιδιότητα με σημαντικές συνέπειες και τεχνικές εφαρμογές Θα έχεις ίσως προσέξει ότι στους δρόμους και στα δάπεδα, όταν τα στρώνουν με τσιμέντο, αφήνουν

Διαβάστε περισσότερα

Φύλλο Εργασίας 5 Από τη Θερμότητα στη Θερμοκρασία Η Θερμική Ισορροπία α. Παρατηρώ, Πληροφορούμαι, Ενδιαφέρομαι

Φύλλο Εργασίας 5 Από τη Θερμότητα στη Θερμοκρασία Η Θερμική Ισορροπία α. Παρατηρώ, Πληροφορούμαι, Ενδιαφέρομαι Φύλλο Εργασίας 5 Από τη Θερμότητα στη Θερμοκρασία Η Θερμική Ισορροπία α. Παρατηρώ, Πληροφορούμαι, Ενδιαφέρομαι Στο βιβλίο των φυσικών του δημοτικού σχολείου της Ε τάξης υπάρχει η παρακάτω αναφορά στη Θερμοκρασία

Διαβάστε περισσότερα

Β. ποια είναι η κατεύθυνση της μαγνητικής βελόνας (μαγνητικής πυξίδας) πάνω σε ένα ιστιοφόρο πλοίο

Β. ποια είναι η κατεύθυνση της μαγνητικής βελόνας (μαγνητικής πυξίδας) πάνω σε ένα ιστιοφόρο πλοίο ΕΝΩΣΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΑΣ (Ε.Φ.Β.Ε.) ΣΤ τάξη Δημοτικού 14/4/2019 Θέμα 1 ο Να εξηγήσετε στον παρακάτω πίνακα από πού παίρνουν ενέργεια και σε ποια μορφή την μετασχηματίζουν οι συσκευές- κατασκευές που

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΥ ΔΙΑΔΙΔΕΤΑΙ ΤΟ ΦΩΣ

ΠΟΥ ΔΙΑΔΙΔΕΤΑΙ ΤΟ ΦΩΣ 1 ΦΩΣ Στο μικρόκοσμο θεωρούμε ότι το φως έχει δυο μορφές. Άλλοτε το αντιμετωπίζουμε με τη μορφή σωματιδίων που ονομάζουμε φωτόνια. Τα φωτόνια δεν έχουν μάζα αλλά μόνον ενέργεια. Άλλοτε πάλι αντιμετωπίζουμε

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΦΕ Α ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ. Φύλλο αξιολόγησης 1

ΕΚΦΕ Α ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ. Φύλλο αξιολόγησης 1 Φύλλο αξιολόγησης 1 1) Με ένα νήμα μήκους περίπου 60 εκατοστών και ένα βαρίδι φτιάχνουμε ένα εκκρεμές. Πέντε μαθητές μέτρησαν με το ίδιο χρονόμετρο το χρόνο 10 πλήρων ταλαντώσεων του εκκρεμούς. Οι μετρήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Φύλλο Εργασίας 10 Το Ηλεκτρικό βραχυ-κύκλωμα Κίνδυνοι και "Ασφάλεια"

Φύλλο Εργασίας 10 Το Ηλεκτρικό βραχυ-κύκλωμα Κίνδυνοι και Ασφάλεια Φύλλο Εργασίας 10 Το Ηλεκτρικό βραχυ-κύκλωμα Κίνδυνοι και "Ασφάλεια" α. Παρατηρώ, Πληροφορούμαι, Ενδιαφέρομαι Στις εικόνες φαίνονται πολλές ηλεκτρικές πηγές που τροφοδοτούν με ηλεκτρικό ρεύμα διάφορα κυκλώματα

Διαβάστε περισσότερα

Φύλλο Εργασίας 11. Από τον Ηλεκτρισμό στο Μαγνητισμό Ένας Ηλεκτρικός (ιδιο-)κινητήρας

Φύλλο Εργασίας 11. Από τον Ηλεκτρισμό στο Μαγνητισμό Ένας Ηλεκτρικός (ιδιο-)κινητήρας Φύλλο Εργασίας 11 Από τον Ηλεκτρισμό στο Μαγνητισμό Ένας Ηλεκτρικός (ιδιο-)κινητήρας α. Παρατηρώ, Πληροφορούμαι, Ενδιαφέρομαι Αυτή η μαθηματική εξίσωση, με τα περίεργα σύμβολα, διδάσκεται στο πανεπιστήμιο.

Διαβάστε περισσότερα

Φύλλο Εργασίας 1: Μετρήσεις μήκους Η μέση τιμή

Φύλλο Εργασίας 1: Μετρήσεις μήκους Η μέση τιμή Φύλλο Εργασίας 1: Μετρήσεις μήκους Η μέση τιμή Φυσικά μεγέθη: Ονομάζονται τα μετρήσιμα μεγέθη που χρησιμοποιούμε για την περιγραφή ενός φυσικού φαινομένου. Τέτοια μεγέθη είναι το μήκος, το εμβαδόν, ο όγκος,

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιασμός δραστηριοτήτων

Σχεδιασμός δραστηριοτήτων Σχεδιασμός δραστηριοτήτων Παρακάτω παρατίθενται μια σειρά θεμάτων διδακτικών στόχων που θα μπορούμε κάποιος εκπαιδευτικός να θέση για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας. Επιλέξτε έναν από αυτούς τους στόχους

Διαβάστε περισσότερα

ιαγωνισµός ΦΥΣΙΚΗΣ για µαθητές Ε' ηµοτικού 2010.

ιαγωνισµός ΦΥΣΙΚΗΣ για µαθητές Ε' ηµοτικού 2010. Κάθε θέµα παίρνει 10 µόρια. Οι απαντήσεις που ακολουθούν είναι ενδεικτικές. Οποιαδήποτε άλλη τεκµηριωµένη απάντηση γίνεται δεκτή. ιαγωνισµός ΦΥΣΙΚΗΣ για µαθητές Ε' ηµοτικού 2010. Θέµα 1 ο Πάνω στο διπλανό

Διαβάστε περισσότερα

19/05/2018 Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:.

19/05/2018 Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:. 19/05/2018 Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:. Οι απαντήσεις να γραφούν μόνο στις προβλεπόμενες γραμμές Θέμα 1ο Στη διπλανή φωτογραφία, που προέρχεται από μια

Διαβάστε περισσότερα

Φύλλο Εργασίας 12. Από το Μαγνητισμό στον Ηλεκτρισμό Μια Ηλεκτρική (ιδιο-)γεννήτρια

Φύλλο Εργασίας 12. Από το Μαγνητισμό στον Ηλεκτρισμό Μια Ηλεκτρική (ιδιο-)γεννήτρια Φύλλο Εργασίας 12 Από το Μαγνητισμό στον Ηλεκτρισμό Μια Ηλεκτρική (ιδιο-)γεννήτρια α. Παρατηρώ, Πληροφορούμαι, Ενδιαφέρομαι (Και) Αυτή η μαθηματική εξίσωση διδάσκεται στο πανεπιστήμιο. Στο δημοτικό σχολείο

Διαβάστε περισσότερα

Φύλλο Εργασίας 6 Οι Αλλαγές Κατάστασης του Νερού Ο "Κύκλος" του Νερού

Φύλλο Εργασίας 6 Οι Αλλαγές Κατάστασης του Νερού Ο Κύκλος του Νερού Φύλλο Εργασίας 6 Οι Αλλαγές Κατάστασης του Νερού Ο "Κύκλος" του Νερού α. Παρατηρώ, Πληροφορούμαι, Ενδιαφέρομαι Παρατήρησε την παρακάτω εικόνα. Αναγνώρισε τα φαινόμενα που σχετίζονται με το νερό και ονόμασέ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΟΧΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΟΧΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Παρακάτω παρατίθενται μια σειρά από στόχοι που θα μπορούσε κάποιος εκπαιδευτικός να επιδιώξει να επιτύχουν τα παιδιά προσχολικής ηλικίας μέσα από δραστηριότητες (στόχοι του εκπαιδευτικού).

Διαβάστε περισσότερα

19/05/2018 Όνομα και Επώνυμο: Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα: Θέμα 1ο

19/05/2018 Όνομα και Επώνυμο: Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα: Θέμα 1ο 19/05/2018 Όνομα και Επώνυμο: Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα: Οι μαθητές έχουν στη διάθεσή τους για μετρήσεις πέντε συσκευασίες τροφίμων (βλ. εικόνα 4) των οποίων οι μάζες αναγράφονται

Διαβάστε περισσότερα

Θερµότητα χρόνος θέρµανσης. Εξάρτηση από είδος (c) του σώµατος. Μονάδα: Joule. Του χρόνου στον οποίο το σώµα θερµαίνεται

Θερµότητα χρόνος θέρµανσης. Εξάρτηση από είδος (c) του σώµατος. Μονάδα: Joule. Του χρόνου στον οποίο το σώµα θερµαίνεται 1 2 Θερµότητα χρόνος θέρµανσης Εξάρτηση από είδος (c) του σώµατος Αν ένα σώµα θερµαίνεται από µια θερµική πηγή (γκαζάκι, ηλεκτρικό µάτι), τότε η θερµότητα (Q) που απορροφάται από το σώµα είναι ανάλογη

Διαβάστε περισσότερα

Ένωση Ελλήνων Φυσικών ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 2015 Πανεπιστήμιο Αθηνών Εργαστήριο Φυσικών Επιστημών, Τεχνολογίας, Περιβάλλοντος.

Ένωση Ελλήνων Φυσικών ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 2015 Πανεπιστήμιο Αθηνών Εργαστήριο Φυσικών Επιστημών, Τεχνολογίας, Περιβάλλοντος. A Γυμνασίου 07 Μαρτίου 2015 Όνομα και Επώνυμο: Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Σχολείο: Τάξη/Τμήμα: Εξεταστικό Κέντρο: Πειραματικό Μέρος Θέμα 1 ο Μαθητές διαβάζουν, ο ένας μετά τον άλλο, τις ενδείξεις του

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΧ. ΜΑΚΑΡΙΟΥ Γ - ΠΛΑΤΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:... ΤΜΗΜΑ:... Αρ...

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΧ. ΜΑΚΑΡΙΟΥ Γ - ΠΛΑΤΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:... ΤΜΗΜΑ:... Αρ... ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΧ. ΜΑΚΑΡΙΟΥ Γ - ΠΛΑΤΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΒΑΘΜΟΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 16/6/2014 Αριθμητικά ΒΑΘΜΟΣ:..... ΤΑΞΗ: Β ΧΡΟΝΟΣ: 2 ώρες Ολογράφως:...

Διαβάστε περισσότερα

06/05/2017 Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:.

06/05/2017 Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:. 06/05/2017 Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:. Θέμα 1ο Οι τέσσερις φίλοι απολαμβάνουν μια βόλτα με ποδήλατο. Όπως όλα τα ποδήλατα και αυτό έχει στο πίσω μέρος

Διαβάστε περισσότερα

7 Η ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΦΥΣΙΚΗΣ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. 1. Α/Α Μετατροπή. 2. Οι μαθητές θα πρέπει να μετρήσουν τη μάζα

7 Η ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΦΥΣΙΚΗΣ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. 1. Α/Α Μετατροπή. 2. Οι μαθητές θα πρέπει να μετρήσουν τη μάζα ΕΝΩΣΗ ΚΥΠΡΙΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ 7 Η ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΦΥΣΙΚΗΣ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Κυριακή, 15 Μαΐου, 2011 Ώρα: 11:00-13:30 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ 1. Α/Α Μετατροπή 1 2h= 2.60= 120 min Χρόνος 2 4500m= 4,5 km Μήκος 3 2m 3

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα 18. ΑΕΙΚΙΝΗΤΑ \ ΜΟΡΙΑ Τα μόρια κινούνται διαρκώς και ασκούν δυνάμεις μεταξύ τους

Μάθημα 18. ΑΕΙΚΙΝΗΤΑ \ ΜΟΡΙΑ Τα μόρια κινούνται διαρκώς και ασκούν δυνάμεις μεταξύ τους Μάθημα 18 ΑΕΙΚΙΝΗΤΑ \ ΜΟΡΙΑ Τα μόρια κινούνται διαρκώς και ασκούν δυνάμεις μεταξύ τους Στο προηγούμενο μάθημα ασχοληθήκαμε με την έννοια του μορίου και τις ιδιότητές του στις στερεές και στις υγρές ουσίες

Διαβάστε περισσότερα

ΦΕ6 α. παρατηρώ, πληροφορούμαι, ενδιαφέρομαι / έναυσμα ενδιαφέροντος

ΦΕ6 α. παρατηρώ, πληροφορούμαι, ενδιαφέρομαι / έναυσμα ενδιαφέροντος 4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΑΜΙΑΣ 1 ΦΕ6 α. παρατηρώ, πληροφορούμαι, ενδιαφέρομαι / έναυσμα ενδιαφέροντος Το νερό βράζει στο καζάνι και μετατρέπεται σε υδρατμούς. Το νερό εξατμίζεται από την επιφάνεια της λίμνης και του

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ Ε ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ Ε ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ Ε ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2 (ΕΝΟΤΗΤΕΣ: ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΡΙΒΗ - ΠΙΕΣΗ ΥΔΡΟΣΤΑΤΙΚΗ ΠΙΕΣΗ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΠΙΕΣΗ) ΜΙΧΑΛΗΣ ΣΚΟΥΜΙΟΣ ΕΝΟΤΗΤΑ Α: ΔΥΝΑΜΕΙΣ - ΤΡΙΒΗ ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Νομός του Hooke Υλικά: Ορθοστάτη και σφιγκτήρα,

Διαβάστε περισσότερα

ΣΔΕ ΑΓΡΙΝΙΟΥ Σχ. έτος ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ Α. ΠΛΑΤΑΝΙΑ. Οι εκπαιδευτικοί στόχοι του συγκεκριμένου θέματος είναι:

ΣΔΕ ΑΓΡΙΝΙΟΥ Σχ. έτος ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ Α. ΠΛΑΤΑΝΙΑ. Οι εκπαιδευτικοί στόχοι του συγκεκριμένου θέματος είναι: ΣΔΕ ΑΓΡΙΝΙΟΥ Σχ. έτος 2006-2007 ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ Α. ΠΛΑΤΑΝΙΑ Από τη θεματική ενότητα: ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ Οι εκπαιδευτικοί στόχοι του συγκεκριμένου θέματος είναι: Να αντιληφθούν τη διαφορά

Διαβάστε περισσότερα

Φίλη μαθήτρια, φίλε μαθητή

Φίλη μαθήτρια, φίλε μαθητή 01-FYSIKA-ST-DHM 20-08-15 08:59 ÂÏ 9 Φίλη μαθήτρια, φίλε μαθητή Το βιβλίο αυτό γράφτηκε με σκοπό να σε βοηθήσει να κατανοήσεις καλύτερα με την καθοδήγηση βέβαια του δασκάλου σου το περιεχόμενο του μαθήματος

Διαβάστε περισσότερα

Από το Μαγνητισμό στον Ηλεκτρισμό Μια Ηλεκτρική (ιδιο-)γεννήτρια

Από το Μαγνητισμό στον Ηλεκτρισμό Μια Ηλεκτρική (ιδιο-)γεννήτρια Από το Μαγνητισμό στον Ηλεκτρισμό Μια Ηλεκτρική (ιδιο-)γεννήτρια α. Παρατηρώ, Πληροφορούμαι, Ενδιαφέρομαι (Και) Αυτή η μαθηματική εξίσωση διδάσκεται στο πανεπιστήμιο. Στο δημοτικό σχολείο την έχετε εκφράσει

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΩΣΗ ΚΥΠΡΙΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ

ΕΝΩΣΗ ΚΥΠΡΙΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ 5 Η ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΦΥΣΙΚΗΣ B ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Κυριακή, 17 Μαΐου 2009 Ώρα: 10:00 12:30 Προτεινόμενες Λύσεις θεμα - 1 (5 μον.) Στον πίνακα υπάρχουν δύο στήλες με ασυμπλήρωτες προτάσεις. Στο τετράδιο των απαντήσεών

Διαβάστε περισσότερα

2.5 θερμική διαστολή και συστολή

2.5 θερμική διαστολή και συστολή 2.5 θερμική διαστολή και συστολή 1. Όταν ένα σώμα θερμαίνεται, ο όγκος του μεγαλώνει. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται διαστολή. 2. Όταν ένα σώμα ψύχεται, ο όγκος του ελαττώνεται. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ 4ος Πανελλήνιος Διαγωνισμός Φυσικών Ε' Δημοτικού. Α Φάση - 31/3/2016. ΘΕΜΑ 1ο

ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ 4ος Πανελλήνιος Διαγωνισμός Φυσικών Ε' Δημοτικού. Α Φάση - 31/3/2016. ΘΕΜΑ 1ο ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ 4ος Πανελλήνιος Διαγωνισμός Φυσικών Ε' Δημοτικού Α Φάση - 31/3/2016 ΘΕΜΑ 1ο Γράψτε στα κενά Σ αν η πρόταση είναι σωστή και Λ αν είναι λανθασμένη. 1. Δύο σώματα που έχουν ίδια μάζα

Διαβάστε περισσότερα

Από το Μαγνητισμό στον Ηλεκτρισμό Μια Ηλεκτρική (ιδιο-)γεννήτρια

Από το Μαγνητισμό στον Ηλεκτρισμό Μια Ηλεκτρική (ιδιο-)γεννήτρια Από το Μαγνητισμό στον Ηλεκτρισμό Μια Ηλεκτρική (ιδιο-)γεννήτρια α. Παρατηρώ, Πληροφορούμαι, Ενδιαφέρομαι (Και) Αυτή η μαθηματική εξίσωση διδάσκεται στο πανεπιστήμιο. Στο δημοτικό σχολείο την έχετε εκφράσει

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ 10-0133.indb 93 25/2/2013 3:34:34 μμ

ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ 10-0133.indb 93 25/2/2013 3:34:34 μμ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ 10-0133.indb 93 25/2/2013 3:34:34 μμ 94 ΦΕ1: ΣΤΑΤΙΚΟΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ Σίγουρα κάποια στιγμή έχεις νιώσει κι εσύ ένα μικρό «τίναγμα», καθώς βγάζεις ένα μάλλινο πουλόβερ ή καθώς ακουμπάς την πόρτα

Διαβάστε περισσότερα

Ηεπιστήμημέσααπόταμάτιατουπαιδιού... Ιδέες και πειράματα για τον «Ήχο»

Ηεπιστήμημέσααπόταμάτιατουπαιδιού... Ιδέες και πειράματα για τον «Ήχο» Ηεπιστήμημέσααπόταμάτιατουπαιδιού... Ιδέες και πειράματα για τον «Ήχο» Οήχος«ταξιδεύει» με κύματα. Μπορούμε να αναπαραστήσουμε τα πυκνώματα και τα αραιώματα των κυμάτων με ένα πλαστικό παιχνίδιελατήριο

Διαβάστε περισσότερα

16/03/2017 Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:.

16/03/2017 Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:. 16/03/2017 Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:. Μερικοί μαθητές κατασκεύασαν ένα μικρό ομοίωμα έλκηθρου κολλώντας δύο παράλληλα ξύλινα καλαμάκια στην κάτω πλευρά

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΗΣ Β ΤΑΞΗΣ ΣΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΕΚΦΕ ΤΡΙΚΑΛΩΝ

ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΗΣ Β ΤΑΞΗΣ ΣΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΕΚΦΕ ΤΡΙΚΑΛΩΝ ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΗΣ Β ΤΑΞΗΣ ΣΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΕΚΦΕ ΤΡΙΚΑΛΩΝ Υπεύθυνη Καθηγήτρια: Μαυρομμάτη Ειρήνη 3ο Γ/σιο Τρικάλων Σχ. Έτος 2012-13 1o ΠΕΙΡΑΜΑ: ΤΟ ΜΠΟΥΚΑΛΙ ΠΟΥ ΔΕΝ ΑΔΕΙΑΖΕΙ Ατμοσφαιρική

Διαβάστε περισσότερα

35ο Μάθημα ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ. Μπορεί να είναι συνεχές, μπορεί να είναι εναλλασσόμενο

35ο Μάθημα ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ. Μπορεί να είναι συνεχές, μπορεί να είναι εναλλασσόμενο 35ο Μάθημα ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ Μπορεί να είναι συνεχές, μπορεί να είναι εναλλασσόμενο Ηλεκτρικό ρεύμα, ηλεκτρικές πηγές, ηλεκτρικοί πόλοι, καλώδια, ηλεκτρικές συσκευές, συνεχές και εναλλασσόμενο ρεύμα,

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα 19 ΤΑ ΜΟΡΙΑ ΣΤΑ ΑΕΡΙΑ Είναι πολύ μακριά το ένα από το άλλο, κινούνται πολύ γρήγορα και συγκρούονται μεταξύ τους και με τα τ

Μάθημα 19 ΤΑ ΜΟΡΙΑ ΣΤΑ ΑΕΡΙΑ Είναι πολύ μακριά το ένα από το άλλο, κινούνται πολύ γρήγορα και συγκρούονται μεταξύ τους και με τα τ Μάθημα 19 ΤΑ ΜΟΡΙΑ ΣΤΑ ΑΕΡΙΑ Είναι πολύ μακριά το ένα από το άλλο, κινούνται πολύ γρήγορα και συγκρούονται μεταξύ τους και με τα τοιχώματα του δοχείου που τα περιέχει Σε προηγούμενα μαθήματα αναφερθήκαμε

Διαβάστε περισσότερα

Ερευνώ και Ανακαλύπτω - Φυσικά Δημοτικού Απαιτούμενος εξοπλισμός και υλικά Τάξη Ε

Ερευνώ και Ανακαλύπτω - Φυσικά Δημοτικού Απαιτούμενος εξοπλισμός και υλικά Τάξη Ε Τάξη Ε βελόνες πλεξίματος αλουμινόφυλλο αλάτι βεντούζα αμμωνία αλεύρι βραστήρας απορρυπαντικό βάμμα ιωδίου γκαζάκι ασβέστης ζάχαρη γυαλί άχρωμη ζελατίνα κόκκινο λάχανο ελατήριο βαζελίνη ζυγός σύγκρισης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ 4ος Πανελλήνιος Διαγωνισμός Φυσικών Στ' Δημοτικού Β Φάση - 14/5/2016

ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ 4ος Πανελλήνιος Διαγωνισμός Φυσικών Στ' Δημοτικού Β Φάση - 14/5/2016 ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ 4ος Πανελλήνιος Διαγωνισμός Φυσικών Στ' Δημοτικού Β Φάση - 14/5/2016 Ονοματεπώνυμο:... Πατρώνυμο:... Μητρώνυμο:... Σχολείο:... e-mail:... ΘΕΜΑ 1ο Α. Μία γάτα βρίσκεται πάνω από μία

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΩΣΗ ΚΥΠΡΙΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ

ΕΝΩΣΗ ΚΥΠΡΙΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ 1η ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΣΤ ΤΑΞΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Κυριακή, 10 Ιουνίου, 2012 Ώρα: 10:30-11:30 Λύσεις ΘΕΜΑ 1 ο : Ο τρόπος διάδοσης της θερμότητας στα στερεά σώματα ονομάζεται: Α. Ζέστη Β. Θερμοκρασία Γ.

Διαβάστε περισσότερα

Από πού προέρχεται η θερμότητα που μεταφέρεται από τον αντιστάτη στο περιβάλλον;

Από πού προέρχεται η θερμότητα που μεταφέρεται από τον αντιστάτη στο περιβάλλον; 3. ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Ένα ανοικτό ηλεκτρικό κύκλωμα μετατρέπεται σε κλειστό, οπότε διέρχεται από αυτό ηλεκτρικό ρεύμα που μεταφέρει ενέργεια. Τα σπουδαιότερα χαρακτηριστικά της ηλεκτρικής ενέργειας είναι

Διαβάστε περισσότερα

Φύλλο Εργασίας 5 Από τη Θερμότητα στη Θερμοκρασία - Η Θερμική Ισορροπία

Φύλλο Εργασίας 5 Από τη Θερμότητα στη Θερμοκρασία - Η Θερμική Ισορροπία Φύλλο Εργασίας 5 Από τη Θερμότητα στη Θερμοκρασία - Η Θερμική Ισορροπία α. Παρατηρώ, Πληροφορούμαι, Ενδιαφέρομαι Στο βιβλίο των φυσικών του δημοτικού σχολείου της Ε τάξης υπάρχει η παρακάτω αναφορά στη

Διαβάστε περισσότερα

ΙδιοΚατασκευή Ηλιακού θερμοσίφωνα

ΙδιοΚατασκευή Ηλιακού θερμοσίφωνα ΙδιοΚατασκευή Ηλιακού θερμοσίφωνα Έχεις παρατηρήσει ηλιακούς θερμοσίφωνες, όπως αυτόν της εικόνας σε κτίρια ή σε φωτογραφίες του βιβλίου σου. Μερικοί μαθητές της Στ τάξης κατασκευάζουν από απλά υλικά μικρούς

Διαβάστε περισσότερα

Φύλλο Εργασίας 4 ο Μετρήσεις Θερμοκρασίας Η Βαθμονόμηση

Φύλλο Εργασίας 4 ο Μετρήσεις Θερμοκρασίας Η Βαθμονόμηση ΦΥΣΙΚΗ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Φύλλο Εργασίας 4 ο Μετρήσεις Θερμοκρασίας Η Βαθμονόμηση Εξακολουθούμε να μιλάμε για διαδικασίες μέτρησης, συγκεκριμένα της μέτρησης θερμοκρασίας. η μέτρηση είναι μία διαδικασία σύγκρισης

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ Ο «ΚΥΚΛΟΣ» ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ

ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ Ο «ΚΥΚΛΟΣ» ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ Ο «ΚΥΚΛΟΣ» ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 6 Τι πρέπει να γνωρίζεις Θεωρία 6.1 Να αναφέρεις τις τρεις φυσικές καταστάσεις στις οποίες μπορεί να βρεθεί ένα υλικό σώμα. Όπως και

Διαβάστε περισσότερα

2.6 Αλλαγές κατάστασης

2.6 Αλλαγές κατάστασης 2.6 Αλλαγές κατάστασης 1. Όταν ένα στερεό θερμαίνεται, σε μια ορισμένη θερμοκρασία μετατρέπεται σε υγρό. Αυτό το φαινόμενο ονομάζεται τήξη. Η σταθερή θερμοκρασία στην οποία τήκεται το στερεό ονομάζεται

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. Φύλλο Εργασίας 5 ο Από τη Θερμότητα στη Θερμοκρασία Η Θερμική Ισορροπία

ΦΥΣΙΚΗ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. Φύλλο Εργασίας 5 ο Από τη Θερμότητα στη Θερμοκρασία Η Θερμική Ισορροπία ΦΥΣΙΚΗ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Φύλλο Εργασίας 5 ο Από τη Θερμότητα στη Θερμοκρασία Η Θερμική Ισορροπία Φύλλο Εργασίας 5ο: Από τη Θερμότητα στη Θερμοκρασία Η Θερμική Ισορροπία Στόχος μας είναι: να διακρίνουμε τη διαφορά

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΧ. ΜΑΚΑΡΙΟΥ Γ - ΠΛΑΤΥ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ IOYNIOY 2015

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΧ. ΜΑΚΑΡΙΟΥ Γ - ΠΛΑΤΥ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ IOYNIOY 2015 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΧ. ΜΑΚΑΡΙΟΥ Γ - ΠΛΑΤΥ 2014-2015 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ IOYNIOY 2015 ΜΑΘΗΜΑ: Φυσική ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:05/06/2015 ΒΑΘΜΟΣ ΦΥΣΙΚΗ:... /65 ΦΥΣΙΚΑ:.. /100 ΦΥΣΙΚΑ: /20 ΟΛΟΓΡΑΦΩΣ: ΤΑΞΗ: Β Γυμνασίου

Διαβάστε περισσότερα

Φύλλο Εργασίας 9 Το Φαινόμενο του Θερμοκηπίου υπερ-θερμαίνει

Φύλλο Εργασίας 9 Το Φαινόμενο του Θερμοκηπίου υπερ-θερμαίνει Φύλλο Εργασίας 9 Το Φαινόμενο του Θερμοκηπίου υπερ-θερμαίνει α. Παρατηρώ, Πληροφορούμαι, Ενδιαφέρομαι Παρατήρησε στο παρακάτω ενδεικτικό γράφημα την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας της γης από το 1870 έως

Διαβάστε περισσότερα

Η διάδοση της θερμότητας στα στερεά: οι καλοί και οι κακοί αγωγοί της θερμότητας

Η διάδοση της θερμότητας στα στερεά: οι καλοί και οι κακοί αγωγοί της θερμότητας Η διάδοση της θερμότητας στα στερεά: οι καλοί και οι κακοί αγωγοί της θερμότητας Το διδακτικό αντικείμενο Η επίδραση της παροχής θερμότητας στα διάφορα υλικά μπορεί να έχει διαφορετικά αποτελέσματα. Για

Διαβάστε περισσότερα

(Α). Να κυκλώσεις το Σ εάν η πρόταση είναι ορθή, ενώ αν η πρόταση είναι λανθασμένη να κυκλώσεις το Λ.

(Α). Να κυκλώσεις το Σ εάν η πρόταση είναι ορθή, ενώ αν η πρόταση είναι λανθασμένη να κυκλώσεις το Λ. ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑ 1 ο (Α). Να κυκλώσεις το Σ εάν η πρόταση είναι ορθή, ενώ αν η πρόταση είναι λανθασμένη να κυκλώσεις το Λ. 1. πεδίο είναι ένας χώρος μέσα στον οποίο ασκούνται δυνάμεις Σ Λ 2. όταν κόβουμε ένα

Διαβάστε περισσότερα

ΦΕ2: ΦΩΣ ΚΑΙ ΧΡΩΜΑΤΑ (σελ ) ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ: ανάλυση του φωτός, σύνθεση του φωτός

ΦΕ2: ΦΩΣ ΚΑΙ ΧΡΩΜΑΤΑ (σελ ) ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ: ανάλυση του φωτός, σύνθεση του φωτός Φυσική ΣΤ τάξης Ι Ενότητα «ΦΩΣ» 1 ΦΕ2: ΦΩΣ ΚΑΙ ΧΡΩΜΑΤΑ (σελ. 143 146) ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ: ανάλυση του φωτός, σύνθεση του φωτός Ι ΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ: -Να διαπιστώσουµε πειραµατικά την ανάλυση του λευκού φωτός σε φως

Διαβάστε περισσότερα