ΘΕΜΑΤΑ. Κείµενο διδαγµένο από το πρωτότυπο Λυσίου Ὑπὲρ Μαντιθέου, 1-3

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΘΕΜΑΤΑ. Κείµενο διδαγµένο από το πρωτότυπο Λυσίου Ὑπὲρ Μαντιθέου, 1-3"

Ευτρόπιος Παπαδόπουλος
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΘΕΜΑΤΑ Κείµενο διδαγµένο από το πρωτότυπο Λυσίου Ὑπὲρ Μαντιθέου, Εἰ µὴ συνῄδη, ὦ βουλή, τοῖς κατηγόροις βουλοµένοις ἐκ παντὸς τρόπου κακῶς ἐµὲ ποιεῖν, πολλὴν ἂν αὐτοῖς χάριν εἶχον ταύτης τῆς κατηγορίας ἡγοῦµαι γὰρ τοῖς ἀδίκως διαβεβληµένοις τούτους εἶναι µεγίστων ἀγαθῶν αἰτίους, οἵτινες ἂν αὐτοὺς ἀναγκάζωσιν εἰς ἔλεγχον τῶν 2 αὐτοῖς βεβιωµένων καταστῆναι. ἐγὼ γὰρ οὕτω σφόδρα ἐµαυτῷ πιστεύω, ὥστ' ἐλπίζω καὶ εἴ τις πρός µε τυγχάνει ἀηδῶς [ἢ κακῶς] διακείµενος, ἐπειδὰν ἐµοῦ λέγοντος ἀκούσῃ περὶ τῶν πεπραγµένων, µεταµελήσειν αὐτῷ καὶ πολὺ βελτίω µε εἰς τὸν λοιπὸν χρόνον 3 ἡγήσεσθαι. ἀξιῶ δέ, ὦ βουλή, ἐὰν µὲν τοῦτο µόνον ὑµῖν ἐπιδείξω, ὡς εὔνους εἰµὶ τοῖς καθεστηκόσι πράγµασι καὶ ὡς ἠνάγκασµαι τῶν αὐτῶν κινδύνων µετέχειν ὑµῖν, µηδέν πώ µοι πλέον εἶναι ἐὰν δὲ φαίνωµαι <καὶ> περὶ τὰ ἄλλα µετρίως βεβιωκὼς καὶ πολὺ παρὰ τὴν δόξαν καὶ [παρὰ] τοὺς λόγους τοὺς τῶν ἐχθρῶν, δέοµαι ὑµῶν ἐµὲ µὲν δοκιµάζειν, τούτους δὲ ἡγεῖσθαι χείρους εἶναι. πρῶτον δὲ ἀποδείξω ὡς οὐχ ἵππευον οὐδ'ἐπεδήµουν ἐπὶ τῶν τριάκοντα, οὐδὲ µετέσχον τῆς τότε πολιτείας. Α. Από το κείµενο που σας δίνεται να µεταφράσετε στο τετράδιό σας το τµήµα: "ἐγὼ γὰρ οὕτω σφόδρα... χείρους εἶναι". Β. Να γράψετε στο τετράδιό σας τις απαντήσεις των παρακάτω ερωτήσεων: Β1. Ποια είναι τα στοιχεία που συνθέτουν το εναντίον του Μαντιθέου κατηγορητήριο, σύµφωνα µε τα δεδοµένα της παραγράφου 3 του κειµένου; Μονάδες 15 Β2. Να υποδείξετε τις εκφράσεις του κειµένου µε τις οποίες ο Μαντίθεος χαρακτηρίζει το ήθος των αντιπάλων του και αυτές µε τις οποίες προβάλλει το δικό του ήθος. Μονάδες 15 Β3. Ποια υπήρξε η συµβολή του Γοργία στην ανάπτυξη της αρχαίας ρητορικής;

ἐγὼ γὰρ οὕτω σφόδρα ἐµαυτῷ πιστεύω, ὥστ' ἐλπίζω καὶ εἴ τις πρός µε τυγχάνει ἀηδῶς [ἢ κακῶς] διακείµενος, ἐπειδὰν ἐµοῦ λέγοντος ἀκούσῃ περὶ τῶν πεπραγµένων, µεταµελήσειν αὐτῷ καὶ πολὺ βελτίω µε εἰς

2 Β4. Να µεταφέρετε στο τετράδιό σας τις λέξεις που σας δίνονται παρακάτω. ίπλα σε καθεµιά από αυτές, να γράψετε µία άλλη λέξη, ετυµολογικώς συγγενή, από το αρχαίο κείµενο που σας δίνεται: συνείδηση, ηγεµόνας, διάβολος, ευτυχία, βίος. Γ. Αδίδακτο κείµενο ιόδωρος Σικελιώτης, Βιβλιοθήκη ΧΙΙ 53, Ἐπὶ δὲ τούτων κατὰ τὴν Σικελίαν Λεοντῖνοι, Χαλκιδέων µὲν ὄντες ἄποικοι, συγγενεῖς δὲ Ἀθηναίων, ἔτυχον ὑπὸ Συρακοσίων πολεµούµενοι. Πιεζόµενοι δὲ τῷ πολέµῳ καὶ διὰ τὴν ὑπεροχὴν τῶν Συρακοσίων κινδυνεύοντες ἁλῶναι κατὰ κράτος ἐξέπεµψαν πρέσβεις εἰς τὰς Ἀθήνας ἀξιοῦντες τὸν δῆµον βοηθῆσαι τὴν ταχίστην καὶ τὴν πόλιν ἑαυτῶν ἐκ τῶν κινδύνων 2 ῥύσασθαι. Ἦν δὲ τῶν ἀπεσταλµένων ἀρχιπρεσβευτὴς Γοργίας ὁ ῥήτωρ, δεινότητι λόγου πολὺ προέχων πάντων τῶν καθ' ἑαυτόν. Οὗτος καὶ τέχνας ῥητορικὰς πρῶτος ἐξεῦρε καὶ κατὰ τὴν σοφιστείαν τοσοῦτο τοὺς ἄλλους ὑπερέβαλεν, ὥστε µισθὸν λαµβάνειν παρὰ τῶν µαθητῶν µνᾶς ἑκατόν ῥύσασθαι (ῥύοµαι = λυτρώνω, σώζω) Γ1. Να µεταφράσετε στο τετράδιό σας το παραπάνω κείµενο. Μονάδες 20 Γ2.α. Να γράψετε τον τύπο που σας ζητείται για καθεµιά από τις παρακάτω λέξεις: ὄντες: δοτική πληθυντικού αρσενικού γένους ῥήτωρ: κλητική ενικού δεινότητι: ονοµαστική ενικού πάντων: γενική πληθυντικού θηλυκού γένους οὗτος: αιτιατική πληθυντικού θηλυκού γένους Μονάδες 5 Γ2.β.ἔτυχον: β ενικό πρόσωπο προστακτικής ενεργητικού αορίστου β ἐξέπεµψαν: α πληθυντικό πρόσωπο υποτακτικής ενεργητικού αορίστου ἀξιοῦντες: γ ενικό πρόσωπο οριστικής παρατατικού µέσης φωνής ὑπερέβαλεν: απαρέµφατο ενεργητικού µέλλοντα λαµβάνειν: β ενικό πρόσωπο οριστικής ενεργητικού

Αδίδακτο κείµενο ιόδωρος Σικελιώτης, Βιβλιοθήκη ΧΙΙ 53, 1-2 1 Ἐπὶ δὲ τούτων κατὰ τὴν Σικελίαν Λεοντῖνοι, Χαλκιδέων µὲν ὄντες ἄποικοι, συγγενεῖς δὲ Ἀθηναίων, ἔτυχον ὑπὸ Συρακοσίων πολεµούµενοι.

3 παρακειµένου. Μονάδες 5 Γ3. Να αναγνωρίσετε συντακτικώς τις παρακάτω λέξεις: πολεµούµενοι, τῶν Συρακοσίων, βοηθῆσαι, ὁ ῥήτωρ, πρῶτος. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ: Κείµενο διδαγµένο από το πρωτότυπο Λυσίου Υπέρ Μαντιθέου, 1-3 Α. Γιατί εγώ τόσο πολύ έχω εµπιστοσύνη στον εαυτό µου, ώστε ελπίζω ότι, και αν ακόµα κάποιος τυχαίνει να φέρεται άσχηµα απέναντί µου, όταν µε ακούσει να µιλώ για όσα έχουν γίνει, θα µετανοήσει και θα µε θεωρήσει στο εξής πολύ καλύτερο. Έχω, λοιπόν, την απαίτηση, κύριοι βουλευτές, αν αποδείξω σε σας µόνο τούτο, ότι δηλαδή διάκειµαι φιλικά προς το παρόν πολίτευµα και ότι είµαι αναγκασµένος να συµµετέχω στους ίδιους µε σας κινδύνους, να µην υπάρχει ακόµα καµία ωφέλεια σε µένα, αν ωστόσο αποδειχτεί ότι και σχετικά µε τα υπόλοιπα έχω ζήσει κόσµια και πολύ διαφορετικά από την πεποίθηση και τις συκοφαντίες των εχθρών, σας παρακαλώ, αφενός να εγκρίνετε την εκλογή µου, αφετέρου να νοµίζετε ότι αυτοί είναι πολύ κακοί. Β1. Ο Μαντίθεος στο προοίµιο του λόγου του µετά την παρουσίαση της πρόθεσης των κατηγόρων και τη διατύπωση της αυτοπεποίθησής του ότι θα µετατρέψει την εις βάρος του θέση προχωρά στην προβολή των στοιχείων που συνθέτουν το κατηγορητήριο. Συγκεκριµένα, στόχος του Μαντίθεου είναι να αποδείξει ότι δεν ήταν ιππέας κατά τη διάρκεια της εξουσίας των 30 τυράννων και ότι δε µετείχε στο τότε καθεστώς. Με τον τρόπο αυτό ο Μαντίθεος συνδέει το προοίµιο µε τη διήγηση, κατατοπίζοντας συγχρόνως τον αναγνώστη, εφόσον του γνωστοποιεί τις κατηγορίες που θα επιχειρήσει να ανασκευάσει. Β2. Το κυριότερο χαρακτηριστικό των παραγράφων 1-3 είναι η απλότητα και η πρωτοτυπία τους. Έτσι και η ηθοποý α του αποσπάσµατος µας εντυπωσιάζει αφού ο Λυσίας την αποδίδει µε αριστοτεχνικό τρόπο. Οι φράσεις λοιπόν που χαρακτηρίζουν άµεσα ή έµµεσα το ήθος των αντιπάλων είναι: Παράγραφος 1: «²γοèµαι γάρ καταστ ναι» Η ηµιπερίοδος αυτή αιτιολογεί και αποσαφηνίζει την προηγούµενη. Οι κατήγοροι, έστω και άθελά τους, προσφέρουν στον κατηγορούµενο τη

Γιατί εγώ τόσο πολύ έχω εµπιστοσύνη στον εαυτό µου, ώστε ελπίζω ότι, και αν ακόµα κάποιος τυχαίνει να φέρεται άσχηµα απέναντί µου, όταν µε ακούσει να µιλώ για όσα έχουν γίνει, θα µετανοήσει και θα µε

4 δυνατότητα να αποδείξει την αθωότητά του µιλώντας δηµόσια για τη ζωή του και συγχρόνως να καταδείξει το ποιόν των αντιπάλων του. Είναι φανερό ότι η φράση «&δίκως διαβεβληµένοις» καταδεικνύει το ήθος των αντιπάλων που δρουν έχοντας ως όπλο τη διαβολή. Παράγραφος 2: «τυγχάνει &ηδçς [³ κακçς] διακείµενος» Η φράση αυτή υποδηλώνει την αναιτιολόγητη εχθρότητα των κατηγόρων για την εξωτερική εµφάνιση και τα φρονήµατα του Μαντιθέου. Παράγραφος 3: «πολύ παρά τ ν δόξαν καû παρά τοæς λόγους τοæς τçν χθρçν.». Χαρακτηρίζει τους αντιπάλους του εχθρούς ώστε να τους παρουσιάσει κακόβουλους και συκοφάντες. Παράγραφος 3: «χείρους». Το συγκεκριµένο επίθετο συγκριτικού βαθµού δεν λειτουργεί µόνο ως µέσο σύγκρισης του ήθους των αντιπάλων µε το ήθος του Μαντιθέου αλλά και ως µέσο σύγκρισης του πρότερου βίου των κατηγόρων µε το µελλοντικό τους. Οι φράσεις που χαρακτηρίζουν το ήθος του Μαντιθέου είναι: Παράγραφος 1: Ολόκληρη η παράγραφος έµµεσα προβάλλει το ήθος του Μαντιθέου ο οποίος µε απρόοπτο τρόπο εκφράζει την ευγνωµοσύνη του και δηλώνει ότι ανήκει σε αυτούς που υποχρεώνονται να λογοδοτήσουν για τη ζωή τους. Παράγραφος 2: «πειδάν µοè ²γήσεσθαι». Για µια ακόµη φορά ο Μαντίθεος προσπαθεί να εξασφαλίσει την εύνοια των βουλευτών αφού έχει εξαίσιο ήθος. Παράγραφος 3: «&ξιç µετρίως βεβιωκώς». Ο Μαντίθεος υποστηρίζει ότι είναι ο ιδανικός πολίτης, ο ολοκληρωµένος «καλός κ&γαθος» πολίτης που σέβεται το πολίτευµα και έχει αγωνιστεί για τη διασφάλιση της δηµοκρατίας έχοντας ως υπέρτατη αξία της ζωής του το µέτρο. Β3. Σελ. 12 σχολ. βιβλίου: «Εκείνος όµως που άσκησε ιδιαίτερη επίδραση φορτική και κουράζει». Β4. Συνείδηση! συν¹δη Ηγεµόνας! ²γοèµαι ιάβολος! διαβεβληµένοις Ευτυχία! τυγχάνει Βίος! βεβιωµένων Γ. Αδίδακτο κείµενο ιόδωρος Σικελιώτης, Βιβλιοθήκη ΧΙΙ 53, 1-2 Γ1. Κατά τη διάρκεια αυτών στη Σικελία οι Λεοντίνοι, που ήταν άποικοι των Χαλκιδέων και είχαν δεσµούς (συγγένειας) µε τους Αθηναίους, έτυχε να δέχονται πόλεµο από τους Συρακόσιους. Και επειδή πιέζονταν από τον πόλεµο και λόγω της υπεροχής των Συρακοσίων κινδύνευαν να κυριευτούν

Παράγραφος 2: «τυγχάνει &ηδçς [³ κακçς] διακείµενος» Η φράση αυτή υποδηλώνει την αναιτιολόγητη εχθρότητα των κατηγόρων για την εξωτερική εµφάνιση και τα φρονήµατα του Μαντιθέου.

5 ολοκληρωτικά έστειλαν πρέσβεις στην Αθήνα αξιώνοντας/και αξίωναν να (τους) βοηθήσουν οι δηµοκρατικοί το συντοµότερο και να σώσουν την πόλη τους από τους κινδύνους. Και ήταν αρχιπρεσβευτής των απεσταλµένων ο Γοργίας ο ρήτορας, ο οποίος υπερείχε, στη ρητορική ικανότητα απ όλους τους οµοτεχνούς του. Αυτός και πρώτος ανακάλυψε τις ρητορικές τέχνες και τόσο πολύ ξεπέρασε τους άλλους στη τέχνη της σοφιστείας ώστε να παίρνει µισθό από τους µαθητές εκατό µνες. Γ2α. öντες: οïσιν =ήτωρ: = τορ δεινότητι: δεινότης πάντων: πασçν οðτος: ταύτας Γ2β. τυχον: τύχε ξέπεµψαν: κπέµψωµεν &ξιοèντες: ±ξιοèτο êπερέβαλεν: êπερβαλεýν λαµβάνειν: εàληφας Γ3. Πολεµούµενοι: κατηγορηµατική µετοχή που εξαρτάται από το ρήµα «τυχον» και αναφέρεται στο υποκείµενο του ρήµατος «ΛεοντÝνοι». τçν Συρακοσίων: γενική υποκειµενική ως ετερόπτωτος ονοµατικός προσδιορισµός στον όρο «êπεροχήν». βοηθ σαι: τελικό απαρέµφατο, αντικείµενο της µετοχής «&ξιοèντες». õ ρήτωρ: παράθεση ως ονοµατικός οµοιόπτωτος προσδιορισµός στο όνοµα «Γοργίας». πρçτος: επιρρηµατικό κατηγορούµενο της σειράς αναφερόµενο στον όρο «οðτος». Επιµέλεια απαντήσεων των θεµάτων Προβιά Γαρυφαλλιά, Μπουµέλης Ιωάννης, Καββάλου Μαρία Καθηγητές Φροντιστηρίων συνολο Ν. Ιωνίας Ν. Ηρακλείου

Αυτός και πρώτος ανακάλυψε τις ρητορικές τέχνες και τόσο πολύ ξεπέρασε τους άλλους στη τέχνη της σοφιστείας ώστε να παίρνει µισθό από τους µαθητές εκατό µνες. Γ2α.

Σχετικά έγγραφα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Β ΤΑΞΗ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Β ΤΑΞΗ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Β ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟ 24 ΜΑΪΟΥ 2003 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΛΥΣΕΙΣ ΓΝΩΣΤΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Γιατί εγώ τόσο