ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ ΗΘΙΚΑ ΝΙΚΟΜΑΧΕΙΑ (Β1, 1-4) Διττῆς δὴ τῆς ἀρετῆς οὔσης, τῆς μὲν διανοητικῆς τῆς δὲ ἠθικῆς,

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ ΗΘΙΚΑ ΝΙΚΟΜΑΧΕΙΑ (Β1, 1-4) Διττῆς δὴ τῆς ἀρετῆς οὔσης, τῆς μὲν διανοητικῆς τῆς δὲ ἠθικῆς,"

Κόρη Σερπετζόγλου
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 54 Χρόνια ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΑΒΒΑΪΔΗ-ΜΑΝΩΛΑΡΑΚΗ ΠΑΓΚΡΑΤΙ : Φιλολάου & Εκφαντίδου 26 : Τηλ.: ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ : ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 2014 ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ ΗΘΙΚΑ ΝΙΚΟΜΑΧΕΙΑ (Β1, 1-4) Διττῆς δὴ τῆς ἀρετῆς οὔσης, τῆς μὲν διανοητικῆς τῆς δὲ ἠθικῆς, ἡ μὲν διανοητική τὸ πλεῖον ἐκ διδασκαλίας ἔχει καὶ τὴν γένεσιν καὶ τὴν αὔξησιν, διόπερ ἐμπειρίας δεῖται καὶ χρόνου, ἡ δ ἠθική ἐξ ἔθους περιγίνεται, ὅθεν καὶ τοὔνομα ἔσχηκε μικρόν παρεκκλῖνον ἀπό τοῦ ἔθους. Ἐξ οὗ καὶ δῆλον ὅτι οὐδεμία τῶν ἠθικῶν ἀρετῶν φύσει ἡμῖν ἐγγίνεται. Οὐθέν γὰρ τῶν φύσει ὄντων ἄλλως ἐθίζεται, οἷον ὁ λίθος φύσει κάτω φερόμενος οὐκ ἄν ἐθισθείη ἄνω φέρεσθαι, οὐδ ἄν μυριάκις αὐτόν ἐθίζῃ τις ἄνω ῥιπτῶν, οὐδέ τὸ πῦρ κάτω, οὐδ ἄλλο οὐδέν τῶν ἄλλως πεφυκότων ἄλλως ἄν ἐθισθείη. Οὔτ ἄρα φύσει οὔτε παρά φύσιν ἐγγίνονται αἱ ἀρεταί, ἀλλά πεφυκόσι μὲν ἡμῖν δέξασθαι αὐτάς, τελειουμένοις δὲ διά τοῦ ἔθους. Ἔτι ὅσα μὲν φύσει ἡμῖν παραγίνεται, τὰς δυνάμεις τούτων πρότερον κομιζόμεθα, ὕστερον δὲ τὰς ἐνεργείας ἀποδίδομεν (ὅπερ ἐπί τῶν αἰσθήσεων δῆλον, οὐ γὰρ ἐκ τοῦ πολλάκις ἰδεῖν ἤ πολλάκις ἀκοῦσαι τὰς αἰσθήσεις ἐλάβομεν, ἀλλ ἀνάπαλιν ἔχοντες ἐχρησάμεθα, οὐ χρησάμενοι ἔσχομεν). Τὰς δ ἀρετάς λαμβάνομεν ἐνεργήσαντες πρότερον, ὥσπερ καὶ ἐπί τῶν ἄλλων τεχνῶν. Ἅ γὰρ δεῖ μαθόντας ποιεῖν, ταῦτα ποιοῦντες μανθάνομεν, οἷον οἰκοδομοῦντες οἰκοδόμοι γίνονται καὶ

2 κιθαρίζοντες κιθαρισταί. Οὕτω δὴ καὶ τὰ μὲν δίκαια πράττοντες δίκαιοι γινόμεθα, τὰ δὲ σώφρονα σώφρονες, τὰ δ ἀνδρεῖα ἀνδρεῖοι. Α1. Να αποδοθεί πιστά στη νέα ελληνική το απόσπασμα: «Ἐξ οὗ καὶ δῆλον ὅτι κιθαρισταί». Β1. Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη ποια είναι η σχέση των ηθικών αρετών με την ανθρώπινη φύση και τον εθισμό. (Μονάδες 15). Β2. Δείξτε με ποιο τρόπο χρησιμοποιεί ο Αριστοτέλης τις έννοιες «δύναμις» και «ἐνέργεια» και πώς, χρησιμοποιώντας και συγκεκριμένα χρονικά επιρρήματα, τις συσχετίζει με την απόκτηση των ηθικών αρετών. (Μονάδες 15) Β3. Τι αλλάζει στη ζωή του Αριστοτέλη αμέσως μετά το θάνατο του Αλέξανδρου. Β4. Με ποιες λέξεις του κειμένου έχουν ετυμολογική συγγένεια οι ακόλουθες: εξωσχολικός, ευπρόσδεκτος, δεοντολογικός,

3 ανάκλιντρο, εγγονός, μετριοφροσύνη, ειωθότα, επίτοκος, διηνεκής, επόπτης. ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΔΗΜΟΣΘΕΝΗ ΥΠΕΡ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΙΤΩΝ (7-8) Εἰ μὲν τοίνυν ἐθελήσουσιν εἰρήνην ἅπαντες ἄγειν, οὐ βοηθήσομεν τοῖς Μεγαλοπολίταις. Οὐδέν γὰρ δεήσει. Ὥστ οὐδ ὁ,τιοῦν ὑπεναντίον ἡμῖν ἔσται πρὸς τοὺς συμπαραταξαμένους, σύμμαχοι δ ἡμῖν οἱ μὲν ὑπάρχουσιν, ὥς φασιν, οἱ δὲ προσγενήσονται νυνί. Καὶ τὶ ἄν ἄλλο βουλοίμεθα; Ἐάν δ ἀδικῶσι καὶ πολεμεῖν οἴωνται δεῖν, εἰ μὲν ὑπέρ τούτου μόνον βουλευτέον, εἰ χρή Μεγάλην πόλιν ἡμᾶς προέσθαι Λακεδαιμονίοις ἤ μὴ, δίκαιον μέν οὔ, συγχωρῶ δ ἔγωγ ἐᾶσαι καὶ μηδέν ἐναντιωθῆναι τοῖς γε τῶν αὐτῶν μετασχοῦσι κινδύνων. Εἰ δ ἅπαντες ἐπίστασθ ὅτι, ταύτην ἄν ἕλωσιν, ἴασιν ἐπί Μεσσήνην, φρασάτω τις ἐμοί τῶν νῦν χαλεπῶν τοῖς Μεγαλοπολίταις, τὶ τὸθ ἡμῖν συμβουλεύσει ποιεῖν. Ἀλλ οὐδείς ἐρεῖ. Γ1. Να αποδοθεί πιστά στη νέα ελληνική το παραπάνω κείμενο. (Μονάδες 20)

4 Γ2. Να γράψετε τα ζητούμενα: α. ἅπαντες: τη δοτική πληθυντικού στο ίδιο γένος β. συμπαραταξαμένους: τη γενική ενικού στην ενεργητική φωνή γ. ἀδικῶσι: το γ ενικό του Παρατατικού στη μέση φωνή δ. οἴωνται: το γ πληθυντικό της ευκτικής του Αορίστου, στην ίδια φωνή ε. προέσθαι: το απαρέμφατο του ίδιου χρόνου της ενεργητικής και της παθητικής στ. ἐᾶσαι: το απαρέμφατο και το γ πληθυντικό Προστακτικής Ενεστώτα, καθώς και το α πληθυντικό Οριστικής Παρατατικού, στην ίδια φωνή ζ. ἴασιν: το β πληθυντικό Οριστικής του ίδιου χρόνου Γ3α. «Εἰ δ ἅπαντες ἐπίστασθ Μεγαλοπολίταις»: να αναγνωρισθούν οι υποθετικοί λόγοι του αποσπάσματος (μονάδες 2), να ξαναγραφεί το απόσπασμα, με τους υποθετικούς λόγους να δηλώνουν το αντίθετο του πραγματικού (μονάδες 3), και να μετατραπεί το απόσπασμα στον πλάγιο λόγο, εξαρτώμενο από τη φράση: «Δημοσθένης ἔλεγε» (μονάδες 4). Γ3β. Να αναλυθεί το ρηματικό επίθετο του κειμένου (Μονάδα 1)

5 Επιμέλεια: Γιώργος Κονδύλης

Σχετικά έγγραφα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΕΥΤΕΡΑ 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΤΡΕΙΣ (3) Διδαγμένο