Έναρξη λειτουργίας της. Υγρότοποι. Απογραφή υγροτόπων στην Αλβανία. Μεσογειακό Σχέδιο Δράσης και Σύμβαση της Βαρκελώνης. Επιτροπής Φ Υ Σ Η

Transcript

1 Έναρξη λειτουργίας της Επιτροπής Φ Υ Σ Η Ελληνική Προεδρία και περιβάλλον Υγρότοποι Έ ν α ς εν δυνάμει παράγοντας ανάπτυξης της υπαίθρου Η δύναμη της αναδημιουργίας Απογραφή υγροτόπων στην Αλβανία Η χρήση νέω ν τεχνο λο γιώ ν στην αναγνώ ριση υγροτόπω ν Μεσογειακό Σχέδιο Δράσης και Σύμβαση της Βαρκελώνης Το EKBY στην Agrotica 2003

2 Σε αυτό το τεύχος Η αρμονική συμβίωση των φυσικών και αγροτικών οικοσυστημάτων είναι μία από τις προϋποθέσεις της γενικότερης ανάπτυξης της ελληνικής υπαίθρου (σελ. 10). Η εκπόνηση ενός Στρατηγικού Σχεδίου Δράσης για τη διατήρηση της παράκτιας και θαλάσσιας βιοποικιλότητας στη Μεσόγειο, είναι ο σκοπός του έργου SAP BIO (σελ ). Νέα, ειδήσεις και ανακοινώσεις (σελ ). H φροντίδα των Ολλανδών για τη βιοποικιλότητα (σελ. 16). Μια πρόκληση για τους έλληνες αγροοικονομολόγους να τεκμηριώσουν με αριθμούς το οικονομικό όφελος από τους υγροτόπους (σελ. 4)., Μάθημα ζωής και απόσταγμα σοφίας, αποτελεί η επιθυμία των κατοίκων για αναδημιουργία της τέω ς Λίμνης Ξυνιάδας (σελ. 4-5). Οι προτεραιότητες της Ελληνικής Προεδρίας για το Περιβάλλον. Ημερολόγιο συναντήσεων (σελ. 6-7). Η μεγάλη χρησιμότητα της τηλεπισκόπησης και των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών σε εφαρμογές απογραφής υγροτόπων αλλά και στη διαχρονική διαχείριση και παρακολούθηση γνωρισμάτων που συνδέονται με τον οικολογικό τους χαρακτήρα (σελ. 8-10).

3 Ξεκίνησε η λειτουργία της Επιτροπής Η Επιτροπή ΦΥΣΗ 2000 ιδ ρ ύθη κε το 1998 με σκοπό την υπ οστήριξη τη ς εφ αρ μ ο γής στην Ελλάδα τη ς Ο δηγίας 9 2 /4 3 /Ε Ο Κ. Το 1999 με το ν Ν. 2742/99, οι αρμοδιό τη τες της, που είναι γνω μοδ ο τικές, επ εκτά θηκα ν ώ στε να εν ερ γ εί και ως Εθνική Επιτροπή Π ρ οσ τα τευόμενω ν Περιοχώ ν, ενώ ορισ μ ένες π ρ ό σ θετες ρ υθμίσ εις έγιναν με τον Ν / Τον Δ εκέμ β ρ ιο του 2002 ο ρ ίσ θηκαν από τη ν Υπουργό ΠΕΧΩ ΔΕ τα μέλη τη ς και η πρώτη συνεδρίαση έγ ιν ε λίγες μ έρ ες μετά. Τεχνητή Λίμνη Καστρακίου, Φωτ. Αρχείο ΕΚΒΥ / Έγχρωμον Σύμφωνα με τη ν ιδρυτική πράξη τη ς Επιτροπής, αυτή αποτελείται από εκπροσώπους τω ν υπουργείων που έχουν αρμοδιότη τε ς σ χετικές με τη ν προστασία και διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος, επιστήμονες με ειδ ικότη τες σ χετικές με το φυσικό περιβάλλον και εκπροσώπους περιβαλλοντικών οργανώσεων. Ω ς π ρόεδρος τη ς επιτροπής έχει ορισθεί ο κ. I. Μ πουτάρης και αναπληρω τής του ο καθ. Ν. Μ άργαρης. Τα λοιπά μέλη τη ς επιτροπής είναι οι: I. Λυμβαίος (Υπουργείο Ανάπτυξης), Δ. Δ έπ ος (Υπουργείο Γεωργίας), Ρ. Γκέκας (ΥΠΕΧΩΔΕ), Β. Σκαραμαγκά (Υπουργείο Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης), Ν. Ζαμενοπούλου (Υπουργείο Πολιτισμού), Β. Σκούντης (Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας), Δ. Αλιφ ραγκής (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης), Α. Καραγκούνης (Πανεπιστήμιο Αθηνών), Τ. Λ εγάκις (Πανεπιστήμιο Αθηνών), Σ. Ν τάφ ης (ΕΚΒΥ), Α. Νικολαϊδου (Πανεπιστήμιο Αθηνών), Δ. Καραβέλας (WWF-Ελλάς) και Τ. Δημα- λ έξη ς (Ελληνική ϋρνιθολογική Εταιρεία). Σκοποί της Επιτροπής ΦΥΣΗ 2000 Κύριος σκοπός τη ς Επιτροπής είναι ο συντονισμός, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση τω ν διαδικασιών προγραμματισμού, οργάνωσης και λειτουργία ς του Εθνικού Συσ τήματος Διοίκησης και Διαχείρισης Π ροστατευόμενω ν Περιοχών. Ειδικότερα η Επιτροπή: Π αρακολουθεί και αξιολογεί τα προγράμματα και τις δράσεις τω ν δημοσίων και μη οργανισμών που αφορούν τη διατήρηση τη ς φύσης. Εισηγείται στα αρμόδια υπουργεία τα γενικότερα μέτρα και τις δράσεις που πρέπει να πραγματοποιηθούν για την προστασία τη ς φύσης και τη ν αειφόρο ανάπτυξη τω ν υπό προστασία περιοχών. Καταγράφει, ταξινομεί, ελέγχει και αξιολογεί το έρ γο τω ν Φορέων Δ ιαχείρισης τω ν προσ τατευόμενω ν περιοχών. Επ εξεργάζεται οδηγίες για τη ν κατάρτιση τω ν σχεδίων διαχείρισης και τω ν κανονισμών διοίκησης και λειτουρ γίας τω ν προστατευόμενω ν περιοχών. Γνω μοδοτεί προς τις αρμόδιες αρχές για τη ν κατανομή τω ν χρηματοδοτήσ εω ν τω ν Φορέων Δ ιαχείρισης και για όποιο άλλο θέμα τη ς ζητηθεί η γνώμη από τη ν Υπουργό ΠΕΧΩΔΕ. Ειδικότερες αρμοδιότητες της Επιτροπής ΦΥΣΗ 2000, που αφορούν τη ν υλοποίηση το υ Δικτύου Natura 2000 στην Ελλάδα, είναι οι ακόλουθες: Να γνω μοδοτεί επί προτάσεων αναθεώ ρησης το υ καταλόγου τω ν περιοχών και επί ειδικότερω ν γνωρισμάτων που αφορούν το ν χαρακτηρισμό τω ν περιοχών του εθνικού καταλόγου. Να διαμορφώ νει γενικές κατευθύνσεις για τη διαχείριση τω ν περιοχών που θα ενταχθούν στο Δίκτυο Natura Να γνω μοδοτεί για τα είδη τη ς χλω ρίδας και τ η ς πανίδας που θα πρέπει να εντάσσονται στα είδη Κοινοτικής σημασίας. Να γνω μοδοτεί τα έρ γα που αφορούν τις περιοχές του Δικτύου Natura 2000, προς τις αρμόδιες για τις μ ελ έτες αρχές και τα κυβερνητικά όργανα. Σπύρος Ν τάφ ης & Π έτρος Κακούρος ΑΜΦΙΒΙΟΝ J # Ν Έ 3 Ι

4 π ανάπτυξης της υπαίθρου L T Γί LT Η διατήρηση τω ν υγροτόπων είναι πρώτα από όλα ηθική επιταγή, υποχρέωση απέναντι στις επ όμενες γενιές. Τη ρήση αυτή αποδέχονται ό λες σχεδόν οι κυβερνήσεις το υ κόσμου μέσω τη ς υπογραφής διεθνών συμβάσεων, όπως είναι η Σύμβαση Ραμσάρ και η Σύμβαση για τη Βιοποικιλότητα, καθώς και μέσω τη ς ψήφισης εθνικών νόμων. Συχνά, όμως, τα νομικά κείμενα δεν αρκούν για να πείσουν πολίτες και πολιτικούς να τα εφαρμόσουν στην πράξη. Γνωστό παράδειγμα είναι το λεχθέν, προ εικοσαετίας, από διακεκριμένο και καλοπροαίρετο έλληνα πολιτικό ηγέτη σε εκπροσώπους περιβαλλοντικών οργανώσεων: Μ η ν μου λ έτε ότι η διατήρηση των υγροτόπων είναι απαραίτητη. Α υτό το ξέρω. Βρείτε μου και οικονομικά επιχειρήματα, για τί μόνο έτσι θα πείσω τους συναδέλφους μου υπουργούς για να χρημ ατοδοτήσουν μέτρα προστασίας και ανάδειξης". Θα έλ εγ ε κανείς ότι μετά από είκοσι έτη ραγδαίας ανόδου τη ς γνώ σης και τ η ς π εριβαλλοντικής ευαισθητοποίησης που σημειώθηκε στην Ελλάδα, οι οικονομικές ω φ έλειες από τη ν ανάδειξη τω ν υγροτόπων μας θα ήταν αυταπ όδεικτες. Ό ποιος έχει αμφιβολίες ας επισκεφθεί την Πρέσπα, τη ν Κερκίνη, το ν Ταυρωπό αλλά και άλλες περιοχές. Α ς διδαχθεί από τη ν κατάσταση που επικρατεί γύρω από τις απ οξηραμένες Λίμνες Κάρλα, Μ αυρούδα, Ξυνιάδα κ.ά. και από τις προσπάθειες τω ν κατοίκων να ξαναζω ντανέψ ουν α υ τές τις λίμνες. Δυστυχώς, δεν έχει γίνει ακόμη οικονομική αποτίμηση τω ν ω φελειώ ν που προέκυψαν από την ανάδειξη τη ς πρώ της ομάδας υγροτόπων και τω ν ζημιών που προκάλεσε η αποξήρανση τη ς δ εύ τερ η ς ομάδας. Θα ήταν, λοιπόν, χρήσιμο να παραθέσουμε οικονομικούς υπολογισμούς από δύο υγροτόπ ους τη ς Α γγλίας με βάση δημοσ ιεύματα του τύπου. Στον πρώτο υγρότοπο, κοντά στο Λονδίνο, επενδύθηκαν 16 εκατ. λίρ ες και προέκυψ ε ετήσια ω φέλεια 11 εκατ. λιρών. Στον δεύτερο, στην Κορνουάλη, επενδύθηκαν 86 εκατ. λίρ ες και το 2001 προέκυψ ε ω φέλεια 150 εκατ. λιρών. Οι επενδύσεις για τη διατήρηση και τη ν ανάδειξη του γενικότερου φυσικού π εριβάλλοντος τη ς Ν οτιοδυτικής Α γγλίας δημιούργησαν θέσ εις εργασίας. Η ελληνική ύπαιθρος αντιμετωπίζει ο ξύ τερ α προβλήματα από την αγγλική. Και όμω ς μόλις πρόσφατα αρχίζουν να αναγνωρίζονται στην πράξη οι τερ ά σ τιες ευκαιρίες αειφορικής ανάπ τυξης τη ς υπαίθρου τις οποίες προσφέρουν οι ελληνικοί υγρότοποι και η ελληνική φύση γενικότερ α. Α π οτελεί πρόκληση για το υ ς έλληνες αγροοικονομολόγους να τεκμηριώ σ ουν με αριθμούς α υ τές τις ευκαιρίες. Π. Α. Γεράκης Είναι παγκοίνως γνωστό ότι τα δύο τρίτα της υγροτοπικής έκτασης των Μεσογειακών χωρών έχουν χαθεί κατά τις έξι πρώτες δεκαετίες του περασμένου αιώνα. Η κύρια δύναμη της απώλειας ήταν η απόκτηση νέας καλλιεργήσιμης γης. Γη αποκτήθηκε, και μάλιστα αρδευόμενη. Χάθηκαν, όμως, πολλές υγροτοπικές αξίες. Ανάμεσά τους, η βιολογική (από την άποψη της βιοποικιλότητας) ήταν η ευκολότερα μετρήσιμη και αυτή που είλκυσε το εντονότερο ενδιαφέρον των επιστημόνων κατά τα τελευταία 30 έτη. Η ανάκτηση της χαμένης βιοποικιλότητας, ιδίως της ορνιθολογικής της παραμέτρου, ήταν η πρώτη, χρονικά, δύναμη που κινητοποίησε τις αρχικές προσπάθειες για αναδημιουργία υγροτόπων. Μία άλλη μικρότερη δύναμη, που ενδυνάμωσε κάπως την πρώτη, ήταν η νοσταλγία των γηραιότερων κατοίκων για το παλιό όμορφο υδάτινο τοπίο τους, για τον παλιό πολιτισμό τους. ΑΜΦΙΒΙΟΝ

5 Αφορμή για τις σκέψεις α υ τές μας έδω σε η σύσκεψη που οργάνωσε ο Δ ήμος Ξυνιάδας (Νομός Φθιώτιδας) στις αρχές Ιανουαρίου Στη σύσκεψη συμμετείχαν δημοτικοί σύμβουλοι και άλλοι εκπρόσωποι τη ς Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τοπικών φορέων. Κλήθηκαν, επίσης, να πουν τη γνώμη το υ ς και τρ εις ειδικοί από το ΕΚΒΥ και από το Τμήμα Γεω λογία ς του Αρισ τοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Θ έμα τη ς σύσκεψης ήταν η ανταλλαγή απόψεων για τις εναλλακτικές προσεγγίσεις που θα μπορούσε να ακολουθήσει ο Δ ήμος προκειμένου να αναδημιουργηθεί μέρος ή το σύνολο τη ς απ οξηραμένης Λίμνης Ξυνιάδας (βλ. σχετικό άρθρο στο τεύ χ ο ς 46). Ποταμός Αχελώος, Φωτ. Αρχείο ΕΚΒΥ / Έγχρωμον Οι δύο α υ τές δυνάμεις δεν ήταν αρκετά ισχυρές ώστε να ωθήσουν τις κυβερνήσεις σε έρ γα αναδημιουργίας. Καμιά κυβέρνηση δεν εγκρίνει εύκολα πιστώσεις για να ξανάρθουν τα άγρια πουλιά και για να αποκατασταθεί το τοπίο. Πιστώσεις άρχισαν να δίνονται πολύ ευκολότερ α όταν η δύναμη που ωθούσε τις κυβερνήσεις ήταν η έλλειψη νερού για άρδευση, η ανάγκη για αειφορικότερη χρήση τω ν υδατικών πόρων. Η στήριξη, λοιπόν, τη ς α ρδευόμενης γεω ργίας ήταν την περασμένη δεκαετία, στις π ερισ σότερες ίσως περιπτώσεις, η πρώτη κινητήρια δύναμη. Χρειαζόμαστε το υ ς χαμένους υγροτόπ ους γλυκού νερού, πρέπει να το υ ς αναδημιουργήσουμε όπου μπορούμε, οι κα λλιεργητές δεν μπορούν να επιβιώσουν χω ρίς αρκετό και καθαρό αρδευτικό νερό. Το επιχείρημα αυτό ήταν έω ς πριν από μερικά έτη ισχυρό και μπορούσε να πείσει τις κυβερνήσεις τω ν Μ εσογειακών κρατών τη ς Ευρωπαϊκής Έ νωσης. Σήμερα φαίνεται πως δεν μπορεί πια. Διότι οι Υπουργοί Γεω ργίας δεν μιλούν για γεω ργική ανάπτυξη, όπως στο παρελθόν, αλλά για ανάπτυξη τη ς υπαίθρου υπό την ευρύτερη έννοια. Εννοούν ότι η κα λλιέργεια φυτώ ν και η εκτροφ ή αγροτικώ ν ζώων δεν μπορεί στο μέλλον να είναι οι κυρίαρχες δρα σ τηριότητες που θα στηρίζουν το εισόδημα τω ν ανθρώπων τη ς υπαίθρου. Στη νέα π ραγματικότητα που σχηματοποιούν οι σύγχρονες πολιτικές τη ς Ευρωπαϊκής Έ νωσης δεν αφήνουν περιθώρια να αποκτήσουν το απαραίτητο μ έγεθ ο ς οι δυνάμεις τη ς βιοποικιλότητας, τη ς πολιτιστικής αξίας και του αρδευτικού νερού ώστε να προωθήσουν μόνες το υ ς έργα αναδημιουργία ς υγροτόπων. Προφανώ ς χρειάζεται και μια άλλη κινητήρια δύναμη που να ενώ νει τις π ροηγούμενες τρ εις και να τις εμφανίζει ως ενιαία με τη μορφή τη ς ανάγκης για τη συνολική οικονομική, κοινωνική, περιβαλλοντική και πολιτιστική ανάπτυξη τη ς υπαίθρου. Εκφράσθηκαν πολύ ενδιαφέρουσ ες γνώ μες από τη ν τοπική κοινωνία. Πρώτοι οι γηραιότεροι κάτοικοι δήλωσαν τη νοσταλγία το υ ς για το μεγάλο αγαθό που έχασαν και πρότειναν τη ν πλήρη αναδημιουργία τη ς λίμνης, όπως ήταν παλιά, χω ρίς όρους και με οποιαδήποτε οικονομική θυσία. Κατόπιν μεγά λος αριθμός κατοίκων είπαν ότι βλέπουν την αναδημιουργία μέρους μόνο τη ς λίμνης ως μέσο για να αμβλυνθούν καθαρώ ς γεω ργικά προβλήματα, όπως η πλημμελής στράγγιση τω ν χωραφιών και η έλλειψ η αρδευτικού νερού. Ό λοι έθεσαν καίρια ερω τήματα σ τους ειδικούς επιστήμονες επί πολλών τεχνικώ ν όψεων ενός πιθανού έργου αναδημιουργίας, τα οποία έδειχναν εκπληκτική γνώση τω ν λειτο υ ρ γιών τω ν αγροοικοσυστημάτω ν τους. Φυσικά, ελάχιστα ερω τήματα μπορούν να απαντηθούν επαρκώς αφού δεν υπάρχει σχετική μελέτη. Η συζήτηση ήταν δημιουργική και κράτησε δύο περίπου ώρες. Π ρος το τέλ ο ς τη ς σύσκεψης έγινε βαθμιαία κατανοητό από το υ ς περισσότερους ότι η μόνη προσέγγιση που θα έπρεπε να ακολουθηθεί είναι να προβληθεί προς τη ν κυβέρνηση η αναδημιουργία όχι απλώς ως έργο περιβαλλοντικό (βιοποικιλότητα) και γεω ργικό (άρδευση) αλλά ως έργο συνολικής ανάπ τυξης του ευρύτερου χώρου τη ς Ξυνιάδας. Αν είχαν κρατηθεί πρακτικά α υτή ς τη ς σύσκεψης, θα μπορούσε κανείς να τα χρησιμοποιήσει ως συμπλήρωμα τη ς διδακτικής ύλης ενός μαθήματος για τη ν αποκατάσταση- αναδημιουργία υγροτόπων. Κλείνοντας τη σύσκεψη ο Δ ήμαρχος κ. Γεώ ργιος Τσιαγκλάνης τόνισε ότι οι συζητήσεις μετα ξύ τω ν κατοίκων θα συνεχισθούν στις διά φ ορες κοινότητες-διαμερίσματα του Δήμου. Τα τελευ τα ία χρόνια προβάλλεται όλο και περισσότερο στην Ευρωπαϊκή Ένωση η ανάγκη τη ς σ υμμετοχής όλων τω ν ενδιαφερομένω ν κοινωνικών ομάδων σε θέματα σχεδιασμού και διαχείρισης τω ν φυσικών πόρων. Όσο πιο ενεργητική και πλήρης η συμμετοχή τόσ ο πιο αποτελεσματική η διαχείριση. Στην περίπτωση τη ς εν λόγω σύσκεψης φάνηκε και ένα άλλο πλεονέκτημα: οι κάτοικοι τη ς περιοχής μπορούν να προσφέρουν πολύτιμες π ληροφορίες στους επ ισ τήμονες-μελετητές και να το υ ς προφυλάξουν από σφάλματα. Π.Α. Γεράκης ΑΜΦΙΒΙΟΝ

6 Ελληνική Προεδρία Η ΕΥΡΩΠΗ ΜΑΣ-Μοιραζόμαστε το Μέλλον σε μια Κοινότητα Αξιών Οι προτεραιότητες της Ελληνικής Προεδρίας για το Περιβάλλον Έ να από τα μείζονα θέματα τη ς Ελληνικής Π ροεδρίας είναι η διαφύλαξη του π εριβάλλοντος ως παράγοντα για τη μελλοντική ευημερία και ποιότητα ζωής. Η Ελλάδα είναι αποφασισμένη να εργα σ τεί με το υ ς ετα ίρ ους τη ς και τη ν Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για να προωθήσει αποτελεσματικά τις δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν στο Σχέδιο Ε φαρμογής και στις Πρω τοβουλ ίες Τύπου II το υ Γιοχάνεσμπουργκ και να δώσει περαιτέρω ώθηση στην εφ αρμογή τη ς Στρα τηγικής τη ς Έ νωσης για την Αειφόρο Ανάπτυξη, τόσ ο σε διεθνές επίπεδο όσο και σε επίπεδο Ένωσης. Με το ν τρόπ ο αυτό ενισχύεται η περιβαλλοντική διάσταση τη ς διαδικασίας τη ς Λισσαβόνας και γίνεται πιο αποτελεσματική η διαδικασία του Κάρντιφ για τη ν ενσωμάτωση τω ν περιβαλλοντικών απαιτήσεων στις το μ εα κές πολιτικές. Επιπροσθέτως, η Ελληνική Προεδρία θα αποδώσει σημασία στην προώθηση τη ς εφ α ρμογής τω ν Ευρωπαϊκών και τω ν αντίστοιχων Εθνικών Στρατηγικώ ν για τη ν Αειφόρο Ανάπτυξη, λαμβάνοντας υπόψη τις επ ιταγές του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Γκέτεμποργκ. Εξάλλου, στις π ροτεραιότητες τη ς Ελληνικής Π ροεδρίας για το περιβάλλον, εντάσσεται και η προώθηση εφ α ρ μογής τω ν στόχων του 6ου Π ρογράμματος Δ ράσης για το Περιβάλλον, σε άμεση σχέση με τη Στρατηγική τη ς Ευρωπαϊκής Έ νωσης για τη ν Α ειφόρο Ανάπτυξη και τω ν επ ιμέρους θεματικώ ν στρατηγικών που η τελευτα ία προβλέπει. Καθοριστική θα είναι η επιδίωξη τη ς Ελληνικής Π ροεδρίας για τη διατήρηση και ενίσχυση του ηγετικού ρόλου τη ς Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκειμένου να υλοποιηθούν οι δεσμεύσεις του Γιοχάνεσμπουργκ και να ενισχυθεί η παγκόσμια αναπτυξιακή συνεργασία. Στην 5η Διάσκεψη τω ν υπουργών Περιβάλλ ο ντο ς στο Κίεβο, η Ελλάδα θα εργαστεί, από κοινού με όλους το υ ς σ υμμετέχοντες, για τη ν ενίσχυση του περιβαλλοντικού πυλώνα τη ς αειφόρου ανάπτυξης. Η Ελληνική Π ροεδρία θα επιδιώξει τη ν εφαρμογή του 10ετούς προγράμματος για τη ν "Αειφόρο Παραγωγή και Κατανάλωση", δίνοντας έμφαση στον ρόλο που μπορούν να παίξουν οι κα θαρές τεχνολογίες και δράσεις για οικολογική αποδοτικότη τα και υποδεικνύοντας μέτρα που θα συμβάλουν στην επ ίτευξη του σκοπού τη ς αποσύζευξης τη ς οικονομικής ανάπτυξης από τη ν περιβαλλοντική υποβάθμιση. Επιπλέον, θα ενισχυθεί η εφ αρμογή τω ν πρωτοβουλιών τη ς Ευρωπαϊκής Έ νωσης για τα ύδατα και τη ν ενέργεια. Ιδιαίτερα, στο πλαίσιο τη ς Δήλω σης τη ς Έ νωσης για τις Ανανεώσιμες Π ηγές Ενέργειας, η Ελληνική Προεδρία θα προωθήσει μέτρα για μια παγκόσμια στρατηγική για τα χημικά, για την καταπολέμηση τη ς φτώ χειας, τη ν προστασία τω ν φυσικών πόρων και τη ν ανάσχεση τη ς απώλειας τη ς βιοποικιλότητας, το εμπόριο, τη χρηματοδότησ η τη ς ανάπτυξης και τη διακυβέρνηση. Ιδιαίτερη, εξάλλου, έμφαση δίνεται στον το μ έα τω ν υδάτινων πόρων με τη ν ευκαιρία του 3ου Δ ιεθνούς Συνεδρίου στο Κιότο. Επίσης, ζω τικής σημασίας για τη ν Ελληνική Προεδρία είναι η ευρύτερη προβολή και εφ αρμογή τη ς Ευρωπαϊκής Π ρω τοβουλίας για τα ύδατα, η οποία παρουσιάστηκε στο Γιοχάνεσμπουργκ. Είναι π ροφανές ότι τα παγκόσμια περιβαλλοντικά ζητήματα, όπως αυτό τω ν κλιματικών αλλαγών και τη ς εφ α ρ μογής του Π ρω τοκόλλου του Κιότο, τη ς βιοποικιλότητας και τη ς βιοασφάλειας παραμένουν στο επίκεντρο του ενδια φ έροντος τη ς Ελληνικής Προεδρίας. Το Συμβούλιο Υπουργών Περιβάλλοντος Πραγματοποιήθηκε στις 4 Μαρτίου 2003 στις Β ρ υ ξέλλες η σύνοδος του Συμβουλίου Υπουργών Περιβάλλοντος, υπό την προεδρία τη ς ελληνίδας Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ κ. Βάσως Ορεινή Ηλεία, Φωτ. Αρχείο ΕΚΒΥ / Έγχρωμον ΑΜΦΙΒΙΟΝ

7 Παπανδρέου. Κατά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου πραγματοποιήθηκε διεξοδική συζήτηση και υιοθετήθηκαν κείμενα για σημαντικά πολιτικά θέματα, τόσ ο όσον αφορά τη γενικότερη στρατηγική τη ς ΕΕ για το περιβάλλον, όσο και τη ν προώθηση του νομοθετικού έργου σε κρίσιμους τομείς. Συγκεκριμένα το Συμβούλιο Υπουργών, μ ετα ξύ άλλων: 1. Υιοθέτησε κείμενο σχετικά με τη Στρατηγική για τη ν Αειφόρο Ανάπτυξη και την εφ αρμογή τω ν αποτελεσμάτω ν του Γιοχάνεσμπουργκ. 2. Υιοθέτησε συμπεράσματα για το "Περιβάλλον για τη ν Ευρώπη" ενόψει τη ς 5ης Πανευρωπαϊκής Υπουργικής Διάσκεψης που θα πραγματοποιηθεί στο Κίεβο στις Μαΐου Τα συμπεράσματα αυτά θα αποτελέσουν το πλαίσιο τη ς συνεργασίας στον το μ έα του περιβάλλοντος στον ευρύτερο ευρωπαϊκό χώρο. 3. Συμφώνησε για τη ν έγκριση του Κανονισμού που αφορά τη ν παρακολούθηση τω ν δασών. O κανονισμός καλύπτει περίοδο έξι ετώ ν ( ). Αφορά την παρακολούθηση τω ν δασών και τω ν περιβαλλοντικών αλληλεπιδράσεων στην Κοινότητα και αντιμετωπίζει περιβαλλοντικά προβλήματα που συναρτώνται με τα δάση (προστασία του εδάφους, βιοποικιλότητα, κλιματική αλλαγή), καθώς και τη ν παρακολούθηση τω ν δασικών πυρκαγιών και τω ν αιτίων τους. 4. Ασχολήθηκε με θέματα που άπτονται του θαλάσσιου περιβάλλοντος, ενός το μ έα π ροτερα ιότητα ς για τη ν Ελληνική Προεδρία. Ειδικότερα: - Ενέκρινε συμπεράσματα για την ανάπτυξη μιας σ τρατηγικής για την προστασία και τη διατήρηση του θαλάσσιου περιβάλλοντος, όπου ιδιαίτερα τονίζετα ι η προσέγγιση με βάση το οικοσύστημα και η ανάγκη συνεργασίας μετα ξύ τω ν περιφερειακών συμβάσεων για τη ν προστασία τη ς θάλασσας. - Ενημερώ θηκε από τη ν Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τη ν ισπανική αντιπροσωπεία για τα αποτελέσματα τη ς καταπολέμησης τη ς ρύπανσης από το ναυάγιο του π ετρελαιοφόρου Prestige. Συνάντηση για τη Βιολογική Ποικιλότητα Τον Απρίλιο του 2002, η 6η Διάσκεψη των Συμβαλλομένων Μερών στη Σύμβαση για τη Βιολογική Ποικιλότητα αποφάσισε να συναντηθεί κατά το 2003 για να συζητήσει τον τρόπο αξιολόγησης τη ς Σύμβασης και του Στρατηγικού της Σχεδίου καθώς και το πολυετές πρόγραμμα εργασιών της. Η ανοικτή ενδιάμεση συνάντηση για το πολυετές πρόγραμμα εργασιών της Διάσκεψης των Συμβαλλομένων Μερών (COP) έως το 2010 έγινε στο Μόντρεαλ του Καναδά στις Μαρτίου Στη συνάντηση συμμετείχαν περισσότεροι από 300 αντιπρόσωποι 120 κρατών, καθώς και εκπρόσωποι μη κρατικών οργανώσεων, ακαδημαϊκών οργανισμών κ.λπ. Από την Ελλάδα συμμετείχαν εκπρόσωποι του ΥΠΕΧΩΔΕ, του ΕΚΠΑΑ, του ΕΚΒΥ και του Πανεπιστημίου Αθηνών. Από την ιστοσελίδα του ΥΠΕΧΩΔΕ, Χρυσούλα Λιόντα Οι αντιπρόσωποι υιοθέτησαν επτά συστάσεις προς την έβδομη Διάσκεψη των Συμβαλλομένων Μερών που θα διεξαχθεί στη Μαλαισία, τον Μάρτιο του Κατάφεραν να ξεπεράσουν τις διαφωνίες τους σε θέματα βαρύνουσας σημασίας, όπως η ιεράρχηση των θεμάτων και η φύση ενός καθεστώτος για την πρόσβαση στους γενετικούς πόρους και τον επιμερισμό των ωφελειών. Παρά τις αρχικές επιφυλάξεις σχετικά με τη σχετικά φιλόδοξη ημερήσια διάταξη της συνάντησης, οι περισσότεροι από τους συμμετέχοντες έμειναν ικανοποιημένοι από τις σαφείς συστάσεις που εκδόθηκαν για τα ανωτέρω θέματα, και υπό αυτό το πρίσμα, η συνάντηση εργάστηκε περαιτέρω και ανέδειξε την πολιτική ώθηση που έλαβε από το Γιοχάνεσμπουργκ στα θέματα της βιοποικιλότητας. Βασιλική Τσιαούση Οι διεθνείς συναντήσεις για το περιβάλλον... Υπουργική Σύνοδος Επιτροπής Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ 7-10 Μαΐου 2003 στη Ν. Υόρκη. 4η Υπουργική Διάσκεψη για την Προστασία Δασών της Ευρώπης, Απριλίου 2003 στη Βιέννη. 5η Υπουργική Διάσκεψη " Ένα Περιβάλλον για την Ευρώπη", Μαΐου 2003 στο Κίεβο. 19η Σύνοδος του Διοικητικού Συμβουλίου του Προγράμματος UN-HABITAT, 5-9 Μαΐου 2003, στο Ναϊρόμπι. Ελλάδα Στο πλαίσιο της Ελληνικής Προεδρίας το ΥΠΕΧΩΔΕ διοργανώνει 15 συναντήσεις στη χώρα μας. Από αυτές αξίζει να σημειωθεί η συνάντηση των Διευθυντών για τη Φύση τη ς ΕΕ με θέμα το Δίκτυο Φύση Επίσης, ενδιαφέρον παρουσιάζει το Συνέδριο: "Περιβαλλοντική Διακυβέρνηση: τα οφέλη σύνδεσης Περιβάλλοντος και Τουρισμού", που θα πραγματοποιηθεί στον Βόλο, Μαΐου Επιπλέον, η Ελληνική Εβδομάδα Νερού (17-20 Ιουνίου 2003) περιλαμβάνει: Συνάντηση των Διευθυντών Υδατικών Πόρων των κρατών μελών της ΕΕ. την 8η Σύνοδο των εταίρων της πρωτοβουλίας για τα ύδατα. Συνάντηση για τις θετικές επιδράσεις της Κοινοτικής Οδηγίας για τα ύδατα (2000/60/ΕΚ). Συνάντηση εργασίας για την προώθηση του Μεσογειακού σκέλους της Πρωτοβουλίας της ΕΕ για τα ύδατα. ΑΜΦΙΒΙΟΝ Έ λ

8 Η χρήση νέων τεχνολογιών στην αναγνώριση υγροτόπων Η απογραφή των υγροτόπων μιας χώρας αποτελεί έργο θεμελιώδους σημασίας καθώς αποτελεί τη βάση για τη χάραξη πολιτικής, τη λήψη μέτρων προστασίας, την αξιοποίησή τους και τον χωροταξικό σχεδιασμό των δραστηριοτήτων που σχετίζονται με την εκμετάλλευση τους. Αρχει ΕΚΒΥ Η Λ ιμνο θάλα σ σ α N artes, β ό ρ εια το υ Α υλώ να, και ο π ο τα μ ό ς Α ώ ο ς που εκ β ά λ λ ει σ τη ν Α δρια τικ ή Θ άλασ σ α, όπ ω ς φ α ίνο ντα ι σ το ν το π ο γρ α φ ικ ό χ ά ρ τη, σ τη δ ο ρ υ φ ο ρ ικ ή εικ ό ν α και σ τη ν εικόνα π ου π ρ ο έκυψ ε μ ε τά τη ν επ εξερ γ α σ ία εντοπ ισ μού υδάτινω ν επ ιφ α νειώ ν και υ γρα σ ία ς τ α οπ οία φαίνονται με φ ω τεινότερ ες διαβαθμίσεις του γκρι. Η εργασία τη ς απογραφής είναι ουσιαστικά η συλλογή και οργάνωση τω ν πληροφοριών για κάθε υγρότοπο. Οι πληροφ ορίες αυτές, συνήθως, αφορούν τα χωρικά γνωρίσματα του υγροτόπου (γεωγραφική θέση, εμβαδόν, υψ όμετρο) και τα ποιοτικά γνωρίσματα (τύπος υγροτόπου, βιοτικά και αβιοτικά γνωρίσματα, χρήσεις, νομικό καθεστώ ς κ.ά.). Ο εντοπισμός ενός υγροτόπου ή μιας περιοχής που πιθανώς περιέχει υγρότοπο, αποτελεί μια λεπ τομερή και π ολλές φ ο ρ ές χρονοβόρα διαδικασία η οποία περιλαμβάνει εργασ ίες όπως προμήθεια και μελέτη θεματικών χαρτών, βιβλιογραφική έρευνα, επ αφές με κρατικούς και τοπ ικούς φ ορείς και υπαίθρια έρευνα. Στις εργασ ίες α υ τές π ροσ τέθηκε τις τελ ευ τα ίες δ εκ α ετίες και η λήψη τηλεπισκοπικών δεδομένων, τα οποία μπορεί να είναι είτε α εροφ ω τογρ α φ ίες είτε δορυφ ορικές εικόνες. Η Τηλεπισκόπηση είναι η επιστήμη τη ς απόκτησης και ερμηνείας τω ν πληροφοριών που σχετίζονται με το φυσικό περιβάλλον, από ανιχνευτές οι οποίοι δεν βρίσκονται σε φυσική επαφή με το περιβάλλον (δορυφόροι-αεροσκάφη). Η ερμηνεία τω ν δ εδ ο μένων αυτών έχει ως απώτερο σκοπό τη ν αντιστοίχησή το υ ς με τα διάφορα φυσιογραφικά στοιχεία που υπάρχουν στην επιφάνεια τη ς Γης (πεδιάδες, ορεινοί ή υδάτινοι όγκοι, υδρο- γραφ ικό δίκτυο, κα τοικημένες περιοχές κ.ά.). Παρόλο που η χρήση τω ν δορυφορικώ ν εικόνων στην ε ξερ εύ νηση και αξιοποίηση τω ν φυσικών πόρων άρχισε από τη δεκα-

9 Η Λ ιμνο θάλα σ σ α K aravastase (Κ ρ εμα σ τή ς), έν α ς υ γ ρ ό το π ο ς Ραμσάρ, όπ ω ς φαίνεται στη δορυφορική εικόνα. Η σ υμβολή τω ν π ο τα μ ώ ν Λ ευ κ ό ς και Μ έλα ς Δ ρ είν ο ς σ τα Β ο ρ ειο α να το λ ικ ά τη ς Α λβα νίας. Κάτω δ ε ξιά δια κρ ίνοντα ι οι χ ιο νισ μ ένες κ ο ρ υ φ ές τω ν Α να το λικώ ν Αλβανικών 'Αλπεων (υψ όμετρο μέτρα). ετία του 1970, με τη ν εκτόξευσ η του πρώτου δορυφόρου LANDSAT-1 (1972), οι εξελ ίξεις στην τεχνολογία τω ν η λεκτρ ο νικών υπολογιστών και στην επιστήμη τη ς π ληροφορικής κατά τη ν τελευ τα ία δεκαετία ( ), ώθησαν τη ν εξάπλωση και χρήση ψηφιακών τηλεπισκοπικών δεδομένω ν από την ευρύτερη επιστημονική κοινότητα, σε μια μεγάλη ποικιλία εφαρμογώ ν. Έ ω ς σήμερα έχουν εκ το ξευ θ εί δεκά δ ες τηλεπισκοπικοί δορυφ όροι με τα πλέον σύγχρονα συστήματα φ ω τογράφ ησ ης και ακόμη περισ σ ότερες δ υ να τό τη τες αποθήκευσης, αποστολής και επ εξεργασ ίας δεδομένω ν. Ιδιαίτερο ενδιαφ έρον παρουσιάζει η φασματική διακριτική ικανότητα ενός δορυφόρου, δηλαδή οι π εριοχές του ηλεκτρο- μαγνητικού φ άσ ματος οι οποίες καταγράφονται κατά τη λήψη μιας εικόνας από το ν δορυφόρο, και είναι γνω σ τές ως δίαυλοι ή μπάντες του δορυφόρου. Το ανθρώπινο μάτι είναι ευαίσθητο σε μια μικρή σχετικά περιοχή του φ άσ ματος (μήκος κύματος 0,4-0,7 μ m). Οι σύγχρονοι τηλεπισκοπικοί δορυφ όροι διαθέτουν οπτικά όργανα που μπορούν να καταγράφουν π ολλές περιοχές του ηλεκτρομαγνητικού φάσ ματος εκ τό ς τω ν ορίων στα οποία είναι ευαίσθητο το ανθρώπινο μάτι, όπως στο εγγύς, μέσο και μακρινό υπέρυθρο, στην περιοχή τω ν μικροκυμάτω ν ή στην περιοχή του υπεριώδους. Έτσι, μπορούν να καταγράφουν γνω ρίσματα τη ς επιφάνειας τη ς Γης που δεν είναι ορατά από το ανθρώπινο μάτι (π.χ. π ηγές θερμότητας) ή που είναι δύσκολα διακριτά (π.χ. υγρά ή ξηρά εδάφη). Ακόμη, η χωρική διακριτική ικανότητα ενός δορυφόρου, η οποία εκφράζει το ελάχιστο εμβαδόν στην επιφάνεια τ η ς Γης που μπορούν να αποτυπώσουν τα οπτικά όργανα του δορυφ όρου με τη μορφή ενός σημείου, καθορίζει τη λεπ τομέρεια με τη ν οποία τα γνω ρίσματα τη ς επιφάνειας τη ς Γης αποτυπώνονται στην εικόνα. Συνήθω ς μετράται σε μέτρα που αντιστοιχούν σε πλευρά τετρ ά γω νης επιφάνειας πάνω στη Γη. Έτσι, για το ν δορυφ όρο LANDSAT-7, που έχει ανάλυση 30 μέτρων, σε κάθε σημείο έκαστης φ ω τογραφίας που παράγει αντιστοιχεί επιφάνεια 900 τετραγω νικώ ν μέτρων, ενώ για τον QUICKBIRD, που έχει ανάλυση 2,44 μέτρων, κάθε σημείο τω ν φω τογραφιώ ν του αντιστοιχεί σε επιφάνεια 5,95 τετρ α γω νικών μέτρων. Το έτο ς 2001 το ΕΚΒΥ ανέλαβε να εκπονήσει, σε συνεργασία με το Περιβαλλοντικό Κέντρο Διοίκησης & Τεχνολογίας τη ς Αλβανίας (ECAT), τη ν απογραφή τω ν υγροτόπω ν τη ς χώρας. Έ νας από το υ ς κύριους σκοπούς του έργου είναι η ανάπτυξη καινοτόμων τεχνικώ ν στην απογραφή υγροτόπω ν με τη χρήση τη ς τηλεπισκόπησης. Η συμβολή τη ς τηλεπισκόπησης στην απογραφή τω ν υγροτόπων τη ς Αλβανίας, συνίσταται στον εντοπισμό τω ν υδάτινων επιφανειών καθώς και τω ν περιοχών με υψηλή συγκέντρωση υγρασίας σε όλη τη ν επιφάνεια τη ς χώρας. Τα δεδομένα προήλθαν από το ν δορυφ όρο LANDSAT-7, ο οποίος συνδυάζει τη ν ικανοποιητική χωρική διακριτική ικανότητα (30x30 μέτρα) με τη ν κατάλληλη φασματική διακριτική ικανότη τα ώστε ο εντοπισμός τω ν περιοχών με υψηλή υγρασία να είναι εφ ικτός. Επιπλέον, ο δορυφ όρος α υτό ς καλύπτει πλήρως με τρ εις μόνο εικόνες όλη τη ν Αλβανία και παρέχει ευχέρ εια στην επιλογή του χρόνου λήψ ης τω ν εικόνων, με μικρό σχετικά χρόνο παραλαβής και μικρό συνολικό κόστος προμήθειας. Με κριτήριο τη ν εποχική διακύμανση τη ς συγκέντρω σ ης του νερού σ τους υγροτόπους, επιλέχθηκαν εικόνες τη ς περιόδου Απριλίου-Ιουνίου 2000, π ερίοδος με τη ν υψ ηλότερ η συγκέντρωση νερού, αλλά και με μικρή σχετικά νεφ οκάλυψη. Η μέθοδος που εφαρμόσ θηκε για το ν εντοπισμό, μέσω τη λ ε πισκόπησης, περιοχών με υψηλή υγρασία, βασίζεται στον συνδυασμό τω ν εικόνων του δορυφόρου LANDSAT-7, που αντιστοιχούν σε επτά περιοχές του ηλεκτρομαγνητικού

10 φάσματος, με το ν κατάλληλο τρόπο ώστε να παραχθεί ένα επίπεδο πληροφορίας που να εκφ ράζει το ποσοστό υγρασίας στην επιφάνεια τη ς Γης (εδαφικής υγρασίας ή υδατοσυλλογής). Η ικανοποιητική εφ αρμογή τη ς μεθόδου απαιτεί επανειλ η μ μ ένες δοκιμές και διορθώ σεις παραμέτρω ν από τον χρήστη, με σκοπό τη βελτιστοποίηση τη ς διάκρισης περιοχών με υψηλό ποσοστό υγρασίας. Το γεγονός αυτό αποτελεί και το σημαντικότερο μειονέκτημα τη ς μεθόδου και μεταφράζεται σε ανάγκη διάθεσ ης μεγάλω ν αποθηκευτικώ ν μέσων, υψ ηλής υπολογιστικής ισχύος και αντίστοιχου χρόνου για τις δοκιμές και διορθώ σεις τω ν δ εδ ο μένων. Η αξιολόγηση τω ν αποτελεσμάτω ν τ η ς μεθόδου έγινε με εκτίμηση τη ς ακρίβειας εντοπισμού υδάτινων και υγροτοπικών σχηματισμών τω ν οποίων η παρουσία και το εμβαδόν ήταν ήδη γνωστή είτε από το υ ς αντίστοιχους σχηματισμούς στους τοπ ογραφικούς χάρτες, είτε από π ληροφ ορίες που είχαμε στη διάθεσή μας από το υ ς σ υνεργά τες μας στην Αλβανία. Ακολούθησε η ταξινόμηση του επιπέδου τω ν περιοχών με υψηλό ποσοστό υγρασίας, με τη ν χρήση το υ κατάλληλου λογισμικού. Οι τρ εις κλάσεις ταξινόμησ ης που υλοποιήθηκαν ήταν οι εξή ς: βαθιές υδατοσυλλογές, αβαθείς υδατοσυλλογές και υγρά εδάφη. Η διάκριση μετα ξύ βαθέων και αβαθών υδατοσυλλογώ ν βασίσθηκε στη παρατήρηση ότι σε περιοχές που γνω ρίζαμε ότι έχουμε αβαθή νερά (ακτές θάλασσας και λιμνών με μικρή κλίση, δέλτα ποταμών κ.ά.) η ανάκλαση τη ς ηλεκτρομα γνητικής ακτινοβολίας ήταν μικρότερη απ' ό,τι σε περιοχές με βαθιά νερά (ανοικτή θάλασσα, εσω τερικό μεγάλω ν λιμνών κ.ά.). Οι επιφάνειες που εντοπίσθηκαν με τη μέθοδο που περιγράφηκε, αποτυπώθηκαν σε χ ά ρ τες κλίμακας 1: με τη χρήση Γεω γραφικώ ν Συστημάτω ν Πληροφοριών, και απεστάλησαν στους σ υνεργάτες το υ ΕΚΒΥ στην Αλβανία για το ν εντοπισμό και τη ν επαλήθευση τους. Με μεγάλο ενδιαφ έρον αναμένονται τα στοιχεία για την επαλήθευση τω ν περιοχών που εντοπίσθηκαν και ιδιαίτερα εκείνω ν όπου στην αντίστοιχη περιοχή του τοπ ογραφικού χάρτη δεν εμφανιζόταν κάποιος υγροτοπικός σχηματισμός. Ακόμη, ενδιαφ έρον παρουσιάζουν περιπτώσεις υγροτόπω ν που, ενώ στον τοπ ογραφικό χάρτη δείχνουν να έχουν μια συγκεκριμένη έκταση και σχήμα, η αντίστοιχη επιφάνεια στη δορυφορική εικόνα είναι τελείω ς διαφορετική. Τ έτο ιες περιπτώσεις, δείχνουν τη μεγάλη χρησ ιμότητα που μπορεί να έχει η τηλεπισκόπηση και τα ΓΣΠ, όχι μόνο σε εφ α ρ μ ο γές απογραφής υγροτόπων αλλά και στη διαχρονική διαχείριση και παρακολούθηση διαφόρω ν γνωρισμάτων που συνδέονται με το ν οικολογικό το υ ς χαρακτήρα. Νίκος Καραπέτσας & Αντώνης Αποστολάκης Ε Κ ΒΥ. Το EKBY στην Agrotica 2003 Οι π ροσ τατευόμενες περιοχές τη ς χώ ρας μας φ ιλοξενούν πολύτιμα φυσικά οικοσυστήματα αλλά περικλείουν και αγροτικά οικοσυστήματα ή συνορεύουν άμεσα με τέτο ια συστήματα. Οι δύο τύποι οικοσυστημάτων μπορούν να συμβιώνουν αρμονικά εφόσον τα αγροτικά οικοσυστήματα υφίστανται αειφορική διαχείριση. Από τη ν αρμονική συμβίωση προκύπτουν πολλές ω φ έλειες, όπως για παράδειγμα: Οι υδατικοί πόροι μιας π ροσ τατευόμενης περιοχής συντελούν στην αύξηση τη ς π αραγω γικότητας τω ν αγρών. Τα άγρια φυτικά είδη μπορούν να αποβούν πολύτιμα για το υ ς βελτιω τές φυτώ ν δίνοντας τη δυνα τότητα για δημιουργία νέω ν καλλιεργούμενω ν ποικιλιών. Τα φυσικά οικοσυστήματα αποτελούν ενδιαιτήματα συγκεκριμένων ζωικών ειδώ ν που συμβάλλουν θετικά στην αντιμετώπιση τω ν παρασίτων τω ν καλλιεργούμενω ν φυτών. Φυτικά είδη που καλλιεργούνται κοντά σε υγροτοπικά οικοσυστήματα υποφέρουν λ ιγότερο από παγετούς. Η συμμετοχή του ΕΚΒΥ στην Έ κθεση Agrotica 2003 εστιάσθηκε στο να παρουσιάσει τις ω φ έλειες αυτές. Επιπλέον να αναδείξει π ροτερα ιότητες που πρέπει να διέπουν τα προγράμματα αγροτική ς ανάπ τυξης σε π ροσ τατευόμενες περιοχές, όπως: οι κα λλιεργητικές πρακτικές να μην επηρεάζουν αρνητικά τη βιοποικιλότητα, να δημιουργηθούν πρότυπα για ορθές γεω ρ γικές πρακτικές με στόχο τη μείωση τη ς ρύπανσης, να τεθ ο ύ ν σε εφ αρμογή αγροπεριβαλλοντικά μέτρα που να καλύπτουν τρ όπ ους χρήσ ης τω ν γεω ργικώ ν εκτάσεων, να επ ιτευχθεί συνετή διαχείριση τω ν φυσικών πόρων και κυρίως του νερού, οι γεω ρ γικές δραστηριότητες να είναι οικονομικά βιώσιμες, κοινωνικά απ οδεκτές και να βοηθούν στη διατήρηση τη ς βιοποικιλότητας, να διατηρηθούν και να προστατευθούν απειλούμενες με εξαφάνιση τοπ ικές φ υ λές αγροτικών ζώων και ποικιλίες καλλιεργούμενω ν φυτών, να ενημερω θούν οι παραγωγοί για τις αλλοιώσεις που προκαλούνται από ορισ μένες γεω ρ γικές πρακτικές, αλλά και να συνειδητοποιήσουν ότι οι ίδιοι είναι φ ύλα κες του περιβάλλο ντος και τη ς βιοποικιλότητας.

11 Μεσογειακό Σχέδιο Δράσης και Σύμβαση της Βαρκελώνης Το 1975, 16 κράτη της Μεσογείου, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, σε συνάντηση που διοργάνωσε το Πρόγραμμα Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών, υιοθέτησαν το Μεσογειακό Σχέδιο Δράσης για την προστασία του περιβάλλοντος και την ανάπτυξη της λεκάνης της Μεσογείου. Το Σχέδιο αυτό αποτελεί τη βάση εκπόνησης ενός περιβαλλοντικού και αναπτυξιακού προγράμματος για την περιοχή της Μεσογείου εμπλέκοντας στις δράσεις του τα Μεσογειακά κράτη, οργανισμούς των Ηνωμένων Εθνών, κρατικές και μη κρατικές οργανώσεις και προγράμματα. Οι δράσεις του αναφέρονται σε θέματα διαχείρισης των παράκτιων ζωνών, σε εκτίμηση και καταπολέμηση της ρύπανσης, στην προστασία οικοσυστημάτων και στη διατήρηση της βιοποικιλότητας. Ακτή Κάλαμος Λευκάδας, Φωτ. Αρχείο ΕΚΒΥ / Έγχρωμον Το θεσμικό πλαίσιο για τη ν υποστήριξη τω ν δράσεω ν του Μ εσογειακού Σχεδίου Δράσης αποτελεί η Σύμβαση τη ς Βαρκελώ νης* "Σύμβαση για τη ν προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και τω ν παράκτιων περιοχών τη ς Μεσογείου", η οποία συνοδεύεται από 5 Πρωτόκολλα. Στρατηγικό Σχέδιο Δράσης για τη Διατήρηση της Βιοποικιλότητας στη Μεσόγειο Τα Συμβαλλόμενα Μ έρη στη Σύμβαση τη ς Βαρκελώ νης επικύρωσαν, το 1997, το "Στρατηγικό σχέδιο δράσης για τη ν αντιμετώπιση τη ς ρύπανσης από χερσ αίες δρασ τηριότητες στην περιοχή τη ς Μεσογείου". Η εκπόνησή του είχε προγραμματισθεί βάσει του "Παγκόσμιου προγράμματος για τη ν αντιμετώ πιση τη ς ρύπανσης από χερσ αίες δραστηριότητες", το οποίο είχε υιοθετηθεί στην Ο υάσιγκτον το 1995, και του τροποποιημένου Π ρω τοκόλλου 3 τη ς Σύμβασης τ η ς Βαρκελώ νης "Για τη ν προστασία τη ς Μ εσογείου Θάλασσας από τη ρύπανση από χερσ αίες πηγές". Το Στρατηγικό Σχέδιο Δράσης αποσκοπεί να αντιμετωπίσει τη ρύπανση από χερσ αίες δρασ τηριότητες και να βελτιώσει την π οιότητα του θαλάσσιου π εριβάλλοντος τη ς Μεσογείου, μέσω τη ς υπ οστήριξης τω ν Μ εσογειακών χωρών για τη διατύπωση, υιοθέτηση και εφ αρμογή σχετικών σχεδίων και δράσεων σε εθνικό και Μ εσογειακό επίπεδο. Το Στρατηγικό Σχέδιο Δράσης συντονίζεται από το Μ εσογειακό Σχέδιο Δράσης, τη Συντονιστική του Μονάδα και το Π ρόγραμμα MED POL σε συνεργασία με το ν Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τρ ία Περιφερειακά Κέντρα Δ ράσης τη ς Σύμβασης τη ς Βαρκελώ νης και το Μ εσογειακό Περιβαλλοντικό Π ρόγραμμα Τεχνικής Βοήθειας. Με σκοπό τη ν υποστήριξη τη ς εφ α ρ μογής του Στρατηγικού Σχεδίου Δ ράσης από τα Συμβαλλόμενα Μέρη τη ς Σύμβασης, το Παγκόσμιο Περιβαλλοντικό Μέσο (Global Environmental Facility - GEF) χρηματοδοτεί, για τη ν τρ ιετία , το έργο με τίτλο "Καθορισμός τω ν δράσεων π ροτεραιότητας για τη ν περαιτέρω επεξεργασ ία και εφ αρμογή του Στρατηγικού Σχεδίου Δ ράσης για τη Μ εσόγειο Θάλασσα". Το έρ γο υλοποιείται από τη Συντονιστική Μονάδα το υ Μ εσογειακού Σχεδίου Δράσης σε συνεργασία με τα Π εριφερειακά Κέντρα Δράσης τη ς Σύμβασης τη ς Βαρκελώ νης και με διεθνείς οργανισμούς (Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση-WWF, Παγκόσμια Ένωση για τη Διατήρηση τη ς Φύσης-IUCN κ.ά.). Περιλαμβάνει 50 δράσεις, μία εκ τω ν οποίων είναι η "Προετοιμασία στρατηγικού σχεδίου δράσης για τη διατήρηση τη ς βιοποικιλότητας στη Μεσόγειο" (έργο SAP BIO). Το έργο SAP BIO εκπονείται * Σ ή μ ερ α, τ α Σ υ μ β α λλ ό μ ενα Μ έρ η σ τη Σύμβασ η τ η ς Β α ρ κελώ ν η ς είναι: Α ίγυ π το ς, Αλβα νία, Α λγ ερ ία, Β οσ νία -Ε ρ ζεγοβίνη, Γαλλία, Ε λλάδα, Ε υρω παϊκή Έ νω σ η, Ισραήλ, Ισπανία, Ιταλία, Κροατία, Κύπρος, Λίβανος, Λιβύη, Μ άλτα, Μ αρόκο, Μ ονακό, Σλοβενία, Τουρκία, Τυνησία, Συρία. ΑΜΦΙΒΙΟΝ

12 L από το Π εριφ ερειακό Κέντρο Δράσης για τις Π ροσ τατευόμενες Π εριοχές τη ς Σύμβασης τη ς Βαρκελώ νης σε συνεργασία με τα Συμβαλλόμενα Μ έρη στη Σύμβαση. Κύριος σκοπός του έργου SAP ΒΙΟ είναι η εκπόνηση ενός Στρατηγικού Σχεδίου Δράσης για τη διατήρηση τη ς παράκτιας και θαλάσσιας βιοποικιλότητας στη Μ εσόγειο, το οποίο θα αποτελέσει και τη βάση για τη ν εφ αρμογή του Έ κτου Π ρω τοκόλλου τη ς Σύμβασης τη ς Βαρκελώ νης (Νέο Π ρω τόκολλο), το οποίο τέθ η κε σε ισχύ το ν Δ εκέμβριο του 1999, δεν έχει όμω ς κυρω θεί από ά λ α τα Συμβαλλόμενα Μέρη. Το Νέο Πρω τόκολλο αποσκοπεί στην προστασία τη ς βιοποικιλότητας τη ς Μεσογείου, με ιδιαίτερη αναφορά στα οικοσυστήματα με μοναδικά Μ εσογειακά γνωρίσματα, από τις επιπτώσεις που μπορεί να έχουν επί αυτής οι ανθρώπινες δρασ τηριότητες. Ειδικότεροι σκοποί του έργου SAP ΒΙΟ είναι οι ακόλουθοι: Αμφιλοχία, Φωτ. Αρχείο ΕΚΒΥ / Έγχρωμον Ανάπτυξη σ υστήματος για τη ν εκτίμηση τη ς κατάστασης τη ς παράκτιας και θαλάσσιας βιοποικιλότητας τη ς Μ εσογείου. Αναγνώριση τω ν κινδύνων που απειλούν τη διατήρηση τη ς θαλάσσιας και παράκτιας βιοποικιλότητας τη ς Μ εσογείου. Διατύπωση αρχών, προσεγγίσεων, προτεραιοτήτω ν, μέτρω ν και χρονοδιαγράμματος για τη ν αντιμετώπιση τω ν κινδύνων. Εκπόνηση Εθνικών Εκθέσεων και σχετικών Εθνικών Σχεδίων Δράσης από τα Συμβαλλόμενα Μ έρη στη Σύμβαση τη ς Βαρκελώνης. Το Στρατηγικό Σχέδιο Δράσης πρόκειται να παρουσιασθείγια επικύρωση στη 13η Συνεδρίαση τω ν Συμβαλλομένω ν Μερών στη Σύμβαση τη ς Βαρκελώνης, το φθινόπωρο του Βασικότερη πηγή για τη συγγραφή του Στρατηγικού Σχεδίου Δράσης θα αποτελέσουν οι Εθνικές Εκθέσεις και τα Εθνικά Σχέδια Δράσης, τα οποία εκπονούνται στο πλαίσιο του έργου από τα Συμβαλλόμενα Μέρη, καθώς και οι ειδικές εκθέσ εις που εκπονούνται από διεθνείς οργανισμούς (π.χ. για τις επιπτώσεις τω ν αλιευτικών δραστηριοτήτω ν στη βιοποικιλό- τ η τ α τ η ς Μ εσογείου). Οι Εθνικές Εκθέσεις τω ν Συμβαλλομένω ν Μερών ακολουθούν συγκεκριμένη δομή βάσει τω ν προδιαγραφών του έργου και αποσκοπούν στα ακόλουθα: αναγνώριση τω ν δραστηριοτήτω ν που σχετίζονται με την υποβάθμιση τη ς θαλάσσιας και παράκτιας βιοποικιλότητας σε εθνικό επίπεδο και εκτίμηση τη ς σημασίας τους, αναγνώριση τω ν εθνικών π ροτεραιοτήτω ν για τη διατήρηση τη ς παράκτιας και θαλάσσιας βιοποικιλότητας, αναγνώριση τω ν επανορθωτικών μέσων (π.χ. διατήρηση απειλούμενων οικοσυστημάτων ή ενδιαιτημάτω ν μέσω τη ς ίδρυσης νέω ν προσ τατευόμενω ν περιοχών). Κατάκολο Ηλείας, Φωτ. Αρχείο ΕΚΒΥ / Έγχρωμον Τα Εθνικά Σχέδια Δράσης, ανάλογα με τις π ροτεραιότητες που θα διατυπώνονται στις Εθνικές Εκθέσεις τω ν Συμβαλλο- ^ 12^.ΑΜΦΙΒΙΟΝ

13 Ναύπακτος, Φωτ. Αρχείο ΕΚΒΥ / Έγχρωμον μένων Μερών, θα περιγράφουν αναλυτικά τις π ροτεινόμενες δράσεις για τη διατήρηση τη ς στοιχείων τη ς παράκτιας και θαλάσσιας βιοποικιλότητας σε επίπεδο οικοσυστημάτων, τύπων οικοτόπων και ειδών. Ο συντονισμός του έργου σε κάθε χώρα αποτελεί ευθύνη του "Εθνικού Εκπροσώπου", ο οποίος ορίσθηκε για το ν σκοπό αυτό σε κάθε Συμβαλλόμενο Μ έρος, ενώ η συλλογή και επεξεργασ ία τω ν διαθέσιμων δεδομένω ν για τη συγγραφή τω ν Εθνικών Εκθέσεων ανατέθηκε από το Περιφερειακό Κέντρο Δράσης για τις Π ροσ τατευόμενες Π εριοχές τη ς Σύμβασης σε α νεξά ρ τη το υ ς συμβούλους. Η διαδικασία σ ύνταξης τω ν Εθνικών Εκθέσεων περιλαμβάνει, επίσης, την ενεργό συμμετοχή τω ν ενδιαφερομένω ν μερώ ν κάθε χώ ρας (αρμόδια Υπουργεία, τοπική αυτοδιοίκηση, εκπρόσωποι παραγωγικών ομάδων, μη κρατικές οργανώ σεις κ.ά) με τη διοργάνωση εθνικών διαβουλεύσεων. Η ελληνική συμμετοχή στο έργο SAP BIO Η Ελλάδα, ως Συμβαλλόμενο Μ έρος στη Σύμβαση τη ς Βαρκελώνης, συμμετέχει στο έργο SAP BIO. Ω ς Εθνικός Εκπρόσωπος τη ς χώ ρας έχει ορισθεί το Τμήμα Διαχείρισης Φυσικού Π εριβάλλοντος, Διεύθυνση Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού, ΥΠΕΧΩΔΕ. Η Εθνική Έ κθεση για τη ν παράκτια και θαλάσσια βιοποικιλότητα τη ς χώρας, η οποία ολοκληρώ θηκε τον Αύγουστο του 2002, εκπονήθηκε από το ΕΚΒΥ, σύμφωνα με τις οδηγίες του Εθνικού Εκπροσώπου και σε συνεργασία με ερευνητικά ιδρύματα και περιβαλλοντικές οργανώσεις. Η παράκτια και θαλάσσια βιοποικιλότητα τ η ς χώ ρας προσεγ- γίσθηκε σε επίπεδο οικοσυστημάτων, τύπων οικοτόπων και ειδών. Οι θεμα τικές ενό τη τες στις οποίες εστιάσθηκε η Εθνική Έ κθεση περιλαμβάνουν στοιχεία τη ς βιοποικιλότητας ιδιαίτερ η ς σημασίας για τη χώρα βάσει τω ν Οδηγιών 92/43/ΕΟΚ και 79/409/ΕΟΚ, όπως: α) λιβάδια Ποσειδωνίας, β) λιμνοθάλασσες, γ) θαλάσσιες χελώ νες, δ) πουλιά μικρών νησιών και βραχονησίδων, βραχωδών ακτών και παράκτιων λιμνοθα λασσών, θαλασσοπούλια, δ) κητώδη, ε) Μ εσογειακή φώκια. Το περιεχόμενο τη ς Εθνικής Έ κθεσ ης καθορίσθηκε βάσει τη ς διαθέσιμης πληροφορίας. Η συγγραφή επ ιμέρους κεφαλαίων ανατέθηκε σε ομάδα ειδικών επιστημόνων. Η κατά το δυνατόν ευρύτερη αποδοχή τη ς εθνικής έκθεσ ης από όλα τα ενδιαφ ερόμενα μέρη επιχειρήθηκε με τη ν οργάνωση τη ς εθνικής διαβούλευσης, η οποία οργανώ θηκε από το Εθνικό Κέντρο Π εριβάλλοντος και Αειφόρου Α νάπτυξης (ΕΚΠΑΑ), σε συνεργασία με το ΕΚΒΥ και το ν Εθνικό Εκπρόσωπο, το ν Ιούλιο του Στην εθνική διαβούλευση παρευ- ρέθηκαν ο εθνικός εκπρόσωπος του Μ εσογειακού Σχεδίου Δράσης και εκπρόσωποι από Υπουργεία (ΠΕΧΩΔΕ, Ανάπτυξης, Γεωργίας, Εμπορικής Ναυτιλίας, Εξωτερικών, Οικονομικών, Αιγαίου), Π εριφ έρειες (Κ εντρικής Μακεδονίας, Σ τερ εά ς Ελλάδας, Α ττικής, Θεσσαλίας, Νοτίου Αιγαίου), ερευνητικά ιδρύματα (ΕΘΙΑΓΕ, ΕΚΘΕ, ΙΘΑΒΙΚ), πανεπιστήμια (Αθηνών, Θεσσαλονίκης, Πατρών), εθνικές επιτροπές (Εθνική Επιτροπή κατά τη ς Ερημοποίησης, Συμβούλιο Αλιείας), τη Συντονιστική Μονάδα του MedWet, το ν Σύλλογο Ελλήνων Ωκεανογράφων, το ν Οργανισμό Αθήνας, παραγωγικούς φ ορείς (Ομοσπονδία Αλιέων), τη ν ΠΑΣΕΓΕΣ, περιβαλλοντικές οργανώ σεις (Ελληνική Ο ρνιθολογική Εταιρεία, Αρχέλων, Ινστιτο ύ το Κητολογικών Ερευνών ΠΕΛΑΓΟΣ, Ελληνική Εταιρεία για τη Μ ελέτη και Προστασία τη ς Μ εσογειακής Φώκιας, Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση, κ.ά.) και ετα ιρ είες (ΙΧΘΥΚΑ ΑΕ, ENVECO ΑΕ, κ.ά). Σ τους σ υμμετέχοντες είχε αποσταλεί περίληψη τη ς Εθνικής Έ κθεσ ης για σχολιασμό. Η εθνική διαβούλευση εστιάσθηκε στις απειλές, στις σχετικές π ροτερα ιότητες για δράση και στο επενδυτικό χαρτοφυλάκιο. Οι εισηγήσεις που διατυπώθηκαν ενσωματώθηκαν στο κείμενο τη ς Εθνικής Έ κθεσης, βάσει κυρίως τη ς δυνα τότητα ς εφ α ρμογής το υ ς σε εθνικό επίπεδο και τη ς π ροτεραιότητας τω ν προτεινόμενω ν δράσεων, το οποίο και απεστάλη στον συντονιστή του έργου SAP ΒΙΟ, ώστε να ληφ θεί υπόψη κατά τη συγγραφή του οικείου Στρατηγικού Σχεδίου Δράσης. Ελένη Μ ιχαλάτου ΑΜΦΙΒΙΟΝ

14 Δ Η Έ να νέο σύμφωνο συνεργασίας υπογράφηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2003, ανάμεσα στην Π ρωτοβουλία MedWet, το ν Βιολογικό Σταθμό Tour du Valat και το WW F-MedPO, με σκοπό τη ν κοινή δράση για τη διατήρηση τω ν υγροτόπων στη Μεσόγειο. Το Tour du Valat και το WWF-MedPO θα ενδυναμώσουν τη συνεργασία το υ ς στο πλαίσιο του MedWet και σύμφωνα με τις π ροτεραιότητες του WWF για τη διατήρηση παγκοσμίως, αλλά και με το π εντα ετές σχέδιο δράσης του Tour du Valat σχετικά με τη διατήρηση τω ν Μεσογειακών υγροτόπων. Το MedWet είναι ανοικτό στη συμμετοχή και άλλων μελών του Τεχνικού Δικτύου, όπου αυτό κρίνεται κατάλληλο. Π ερισ σ ότερες πληροφορίες, w w w.m edwet.org/new s/new s_announcem ents. Πέντε χρόνια OIKO-ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ Έ κλεισ ε π έντε χρόνια ύπαρξης το ενημερωτικό δελτίο ΟΙΚΟ-ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ που εκδίδει η Περιβαλλοντική Π ρωτοβουλία Μαγνησίας. Πρόκειται για μια μηνιαία εφ ημερίδα με πανελλαδική εμβέλεια, που απευθύνεται σε όλους εκείνους που ευαισθητοποιούνται σε θέματα περιβάλλοντος. Η ΟΙΚΟ-ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ εν τυ πωσιάζει με τη ν ποιότητα, τη ν καλαισθησία και τη ν ισόρροπη ανάπτυξη τοπικών, πανελλήνιων και διεθνών θεμάτων. Το ΕΚΒΥ, γνω ρίζοντας από προσωπική πείρα τις δυσκολίες που υπάρχουν στην έκδοση τέτοιου είδους εντύπων, εύχεται στην ΟΙΚΟ-ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ακόμη παραγωγικότερ η πορεία στη νέα πενταετία καθώς και πολλαπλασιασμό τω ν συνδρομητών. Ό ποιος επιθυμεί να γίνει συνδρομητής στην ΟΙΚΟ-ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ, μπορεί να τηλεφω νήσ ει στο ή να επισκεφθεί τη ν ηλεκτρονική σελίδα w w w.oikoen.gr. Σώζεται το Δάσος Σταυρονικήτα Το Συμβούλιο τη ς Επικρατείας δέχθηκε τις αιτήσεις ακύρωσης που είχαν υποβάλει η Ο ικολογική Κίνηση Θεσσαλονίκης και Νομικοί Π εριβάλλοντος σχετικά με το Δάσος Σταυρονικήτα. Πρόκειται για το αποτέλεσμα πολύχρονων προσπαθειών να αποτραπεί η δόμηση και κατά συνέπεια η καταστροφή του δάσους στρεμμάτω ν στην Κασσάνδρα Χαλκιδικής. Το Πανεπιστήμιο της Ουψάλα, στη Σουηδία, ένα από τα παλαιότερα και γνωστότερα της Ευρώπης, ανακήρυξε την κ. Νίκη Γουλανδρή Επίτιμο Διδάκτορα Φυσικών Επιστημών. Η κ. Γουλανδρή, Πρόεδρος του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας και του Κέντρου ΓΑΙΑ Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης, τιμήθηκε για τη μακροχρόνια συμβολή της στον χώρο των φυσικών επιστημών και τη μεγάλη προσφορά της στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Ελληνικοί υγρότοποι και Περιβαλλοντική Εκπαίδευση Το αδιάκοπο ενδιαφ έρον το υ ς για το υ ς ελληνικούς υγροτόπους αλλά και για τη ν ευαισθητοποίηση και ενημέρω ση τω ν μαθητών σε θέματα περιβάλλοντος, έδ ειξα ν για μία ακόμη φορά ο Δ ήμος Νεάπολης και τα Γραφεία Π εριβαλλοντικής Εκπαίδευσης Α/βάθμιας και Β/βάθμιας Εκπαίδευσης τη ς Δ υτικής Θεσσαλονίκης. Οι Υπ εύθυνες τω ν Γραφείων ΠΕ κ. Ντίνα Ταμουτσέλη και κ. Ό λγα Απανωμεριτάκη διοργάνωσαν στις 13 Μαρτίου, στο Δ ημοτικό Θ έα τρ ο Νεάπολης, ημερίδα για το υ ς ελληνικούς υγροτόπ ους και έκθεση φω τογραφίας στην Αίθουσα Τέχνης του Δήμου. Στην ημερίδα παρευρέθησαν σχολεία τη ς Δυτικής Θεσσαλονίκης και ενημερώ θηκαν για το έρ γο τω ν Κέντρων Π ληροφόρησης Κορώνειας-Βόλβης, Δ έλτα Αξιού και Στρυμονικού Κόλπου, αλλά και για τις δραστηρ ιότητες του ΕΚΒΥ. Ιδιαίτερο ενδιαφ έρον έδειξα ν οι μα θητές για τη ν έκθεση οικο-φω τογραφίας του Καθηγητή του Παντείου Πανεπιστημίου κ. Δ ημήτρη Λαμπρέλλη, ο οποίος μίλησε και στην ημερίδα για το ν ρόλο τη ς φω τογραφίας στην περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση. Π αράλληλα με τη ν έκθεση, ο Δ ήμος Νεάπολης και οι Υπεύθυνες Π εριβαλλοντικής Εκπαίδευσης φρόντισαν να παραχωρήσουν ειδικό χώρο παρουσίασης τω ν δραστηριοτήτω ν τω ν Κέντρων με αφίσες και διανομή ενημερω τικώ ν εντύπων.

15 Κ Δ O Σ Υ Ν Ε Δ Ρ Ι Α Βιολογική ποικιλότητα και οικονομικός παράγοντας Μια σχέση με αμοιβαία πλεονεκτήματα Την πιθανή ανάμειξη χρηματο-οικονομικώ ν ιδρυμάτω ν και μηχανισμών (π.χ. ευρω παϊκές και διεθνείς τράπ εζες, το Αναπτυξιακό Π ρόγραμμα τω ν ΗΠΑ κ.ά.) στην εξεύρεσ η πόρων για τη διατήρηση τη ς φύσης, παρουσιάζει το Ευρωπαϊκό Κέντρο για τη Διατήρηση τη ς Φύσης (ECNC) σε έκδοσή του (26 σ ελίδες +Π αραρτήματα) με τίτλο "Βιολογική ποικιλότητα και οικονομικός παράγοντας- Μια σχέση με αμοιβαία πλεονεκτήματα". Στην έκδοση περιλαμβάνονται τα πρακτικά τη ς παράλληλης εκδήλω σης "Εξεύρεση οικονομικών πόρων για την Αειφόρο Βιοποικιλότητα: Π ρος τη ν εφαρμογή τη ς Σύμβασης για τη Βιολογική Ποικιλότητα", που διεξήχθη κατά τη ν Έ κτη Διάσκεψη τω ν Συμβαλλομένω ν Μ ερών για τη Βιολογική Π οικιλότητα (COP6). Π ερισ σ ότερες π ληροφορίες: w w w.ecnc.nl. Μεσόγειος Θάλασσα: πηγή ζωής O Μ εσογειακός Σύνδεσμος για τη Σωτηρία τω ν Θαλασσίων Χελωνών (MEDASSET), σε συνεργασία με το Ελληνικό Παιδικό Μουσείο και τις Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο, δημιούργησε ένα περιβαλλοντικό εκπαιδευτικό πακέτο με τίτλο "Μ εσ όγειος Θάλασσα: πηγή ζωής". Σκοπός του εκπαιδευτικού υλικού είναι να προβάλλει τη φυσική και πολιτιστική κληρονομιά τη ς Μ εσογείου και συνάμα να τονίσει τη ν ανάγκη προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Παράλληλα, φ ιλοδοξεί να λειτουργήσει ως πρότυπο παιδαγωγικό και ψυχαγωγικό εργαλείο παιδιών τη ς πρω τοβάθμιας εκπαίδευσης σε όλες τις χώ ρες τη ς Μεσογείου. Γι αυτό έχει εκδοθεί στην ελληνική και στην αγγλική γλώσσα, με προοπτική να μεταφρασ θεί σε τρ εις τουλάχιστον μεσ ογειακές γλώσσες. Το εκπαιδευτικό πακέτο, που υλοποιήθηκε με χορηγία του Ιδρύματος "Σταύρος Σ. Νιάρχος", θα διανεμηθεί δω ρεάν σε ελληνικά σχολεία και σε σχολεία άλλων Μεσογειακών κρατών, με τη συνεργασία του Μ εσογειακού Π ρογράμματος Δράσης του Περιβαλλοντικού Π ρογράμματος του Opγαvισμού Ηνωμένων Εθνών (UNEP/MAP). Χρυσούλα Λιόντα To XXX Συνέδριο της IAHR (International Association of Hydraulic Engineering and Research) θα γίνει, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στο Α ρισ τοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης από 24 έω ς 29 Αυγούστου του Κεντρικό θέμα του συνεδρίου είναι "Μηχανική και έρευνα υδάτων σε μία εξελισσόμενη κοινωνία: Σ ύγχρονες εξελ ίξεις και παραδοσιακές μέθοδοι". Τα επ ιμέρους θεματικά αντικείμενα του συνεδρίου είναι το παράκτιο περιβάλλον: διεργασίες και ολοκληρω μένη διαχείριση, αστικά και αγροτικά υδατικά συστήματα για αειφορική ανάπτυξη. Εσωτερικά ύδατα: έρευνα, τεχνολογία και διαχείριση, υδροπληροφορική και προηγμένη τεχνολογία δεδομένω ν στην εφαρμοσμένη υδραυλική, σύνδεση εκπαίδευσης, έρευνα ς και επ αγγελματική ς εξέλ ιξη ς στην υδρομηχανική. Γλώσσα του συνεδρίου είναι η αγγλική. Για π ερισ σότερες πληροφορίες, Η Διεθνής Ένωση Οικολόγων της Μεσογείου (ISOMED-International Society of Mediterranean Ecologists), με τη συνεργασία του Εθνικού Καποδι- στριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και του Opγαvισμού Π εριβάλλοντος του Δήμου τη ς Ρόδου, διοργανώνει το 10ο Δ ιεθνές Συνέδριο MEDECOS, με θέμα Ό ικολογία, διατήρηση και αειφορική διαχείριση Μ εσογειακού τύπου οικοσυστημάτων σε παγκόσμια κλίμακα" από 25 Απριλίου έω ς 1 Μαίου 2004, στη Ρόδο. Το συνέδριο σκοπεύει να προωθήσει τις συνεργασίες ανάμεσα σε ερ ευ νητές τη ς Μ εσογείου και διεθνώ ς που ασχολούνται με σχετικά ζητήματα, καθώς και με το ν επιχειρηματικό χώρο. Για περισ σότερες πληροφορίες, w w w.cc.uoa.gr/biology/ MEDECOS2004.htm.

16 Γ Η φροντίδα των Ολλανδών για τη βιοποικιλότητα Τον Ιανουάριο του 2003 εκδόθηκε από το Υπουργείο Γεω ρ γίας, Φυσικής Κληρονομιάς και Αλιείας τη ς Ολλανδίας ένα τεύ χος 116 σελίδων με το ν τίτλο "Το Πρόγραμμα Διεθνούς Π ολιτικής τη ς Ο λλανδίας για τη Βιοποικιλότητα ". Σκοπός του τεύ χους είναι να παρουσιάσει τη συνολική πολιτική τη ς Ολλανδικής Κυβέρνησης για τη βιοποικιλότητα και πώς αυτή συνδέεται με το ν άνθρωπο, το περιβάλλον, τα τροπικά δάση και τα ύδατα. Τα περιεχόμενα χωρίζονται στα εξή ς κεφάλαια: Θ έματα (οικολογικά δίκτυα, αειφορική χρήση, ο ρόλος τω ν υδάτω ν στα χερσαία οικοσυστήματα, ενίσχυση τη ς π οικιλότητας ειδών, βιοτεχνολογία), Τύποι Φυσικών και Αγροτικώ ν Οικοσυστημάτων, Γνώση-Εκπαίδευση-Πληροφορία, Εφαρμογή τη ς Πολιτικής για τη Βιοποικιλότητα. Η ποιότητα τη ς έκδοσης είναι από τις υψ ηλό τερες που έχουμε δει. Τα κείμενα υποδειγματικά ως προς τη ν π ληρότητα, γλα φ υρότητα και σαφήνεια. Α Μ Φ Ι Β Ι Ο Ν Τ ε ύ χ ο ς 48 Δ ιμ η ν ια ία έ κ δ ο σ η τ ο υ E K B Y IS S N Ταχυδρομική διεύθυνση: Μ ουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων 1 4 ο χ λ μ Θ ε σ σ α λ ο ν ίκ η ς - Μ η χα ν ιώ ν α ς, Θ έρ μ η, Τ.Θ Τηλ Φαξ: E-m ail: m a ria e k b y.g r Υπεύθυνη Έκδοσης: Μαρία Κατσακιώρη Συντακτική Επιτροπή: Ευτυχία Αλεξανδρίδου, Π. Α. Γεράκης, Παύλος Γιαμάς, Νίκος Καραπέτσας, Μαρία Κατσακιώρη, Χρυσούλα Λιόντα, Σπύρος Ντάφης, Δημήτρης Παπαδήμος, Βασιλική Τσιαούση Φιλολογική επιμέλεια: Χρυσούλα Λιόντα Φωτογραφία εξωφύλλου: Φωτ. Αρχείο Ε Κ Β Υ / Θ. Ιακωβίδης Φ ω το σ το ιχ ε ιο θ ε σ ία - Ε π ιμ έ λ ε ια έ κ δ ο σ η ς: A N IM A G R A P H IC S Υ ιο ί A. Υφ αντή Ο.Ε., Φ ραγκίνη 9, Θ εσσα λονίκη Κείμενα και φω τογραφίες που αποστέλλονται για δημοσίευση στο περιοδικό δεν επιστρέφονται. Επιτρέπεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή < η μετάδοση με οποιοδήποτε οπτικοακουστικό μέσο του περιεχομένου του A M IB ^ N μόνο εφόσον γίνεται αναφορά στην πηγή.