ΠΡΑΚΤΙΚΑ. ΤΟΜΟΣ Γ Το θέατρο μέσα από το έργο των καλλιτεχνών και την ιστορική μνήμη

Transcript

1

2

3 ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΟΜΟΣ Γ Το θέατρο μέσα από το έργο των καλλιτεχνών και την ιστορική μνήμη «Ενέργειες Ανάδειξης Σύγχρονου Πολιτισµού & Ιστορικής Κληρονοµιάς από το ήµο Αργοστολίου» 13 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2008 Υποέργο 3: Ψηφιοποίηση - τεκμηρίωση και διάχυση του πολιτισμού των Επτανήσων

4

5 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόγραμμα Commedia dell arte και θέατρο δρόμου. Επιρροές στο Επτανησιακό θέατρο Η σκηνή και το άστυ. Η ενσωμάτωση των σκηνικών χώρων στον αστικό ιστό, της πόλης του Αργοτολίου Μύθοι και θρύλοι του εν Κεφαλληνία θεάτρου Οι παραστάσεις του Ελληνικού Μελοδράματος στην Κεφαλονιά Ηλίας Δεστούνης: Ενας δαιμόνιος Κεφαλονίτης, στην νεοελληνική θεατρική σκηνή Επατανησιακό θέατρο. Παρελθόν - Παρόν - Μέλλον Κεφαλονίτες θεατρικοί συγγραφείς Θεατρική ζωή στην Κέρκυρα 20ος αιώνας

6 Το έργο μέσα απο το έργο των καλλιτεχνών και την ιστορική μνήμη Το θέατρο μέσα από το έργο των καλλιτεχνών και την ιστορική μνήμη ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ 13 Δεκεμβρίου Προσέλευση συνέδρων παράδοση φακέλων ΠΑΝΟΣ ΒΑΡΔΑΚΟΣ, σκηνοθέτης, ηθοποιός, Καλλιτεχνικός Δ/ντης Δημοτικού Θεάτρου Αργοστολίου «Το θέατρο στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και η αναγκαιότητά του» ΝΙΚΟΣ ΜΑΚΚΑΣ Σκηνοθέτης, ηθοποιός, Καλλιτεχνικός Δ/ντης Δημοτικού Θεάτρου Κερατσινίου «Commedia dell arte και θέατρο δρόμου. Επιρροές στο Επτανησιακό Θέατρο» ΗΛΙΑΣ ΤΟΥΜΑΣΑΤΟΣ - Θεατρολόγος «Η σκηνή και το άστυ. Η ενσωμάτωση των σκηνικών χώρων στον αστικό ιστό της πόλης του Αργοστολίου» ΣΠΥΡΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ σκηνοθέτης, καθηγητής θεατρολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών, Ακαδημαϊκός ΑΓΓΕΛΟΔΙΟΝΥΣΗΣ ΔΕΜΠΟΝΟΣ, ιστορικός ερευνητής, λαογράφος «Μύθοι και Θρύλοι του εν Κεφαλληνία Θεάτρου» ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΟΥΡΗΣ, Εργαστηριακός Συνεργάτης Τμήματος Τεχνολογίας Ήχου & Μουσικών Οργάνων, ΑΤΕΙ Ιονίων Νήσων «Οι παραστάσεις του Ελληνικού Μελοδράματος στην Κεφαλονιά» ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ, σκηνοθέτης, ηθοποιός «Το Λαϊκό θέατρο στη Ζάκυνθο σήμερα» Συζήτηση Διάλειμμα ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΡΩΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΒΑΡΒΑΡΑ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΥ, Λέκτορας Θεατρολογίας Πανεπιστημίου Πελοποννήσου «Ηλίας Δεστούνης: Ένας δαιμόνιος Κεφαλονίτης στην νεοελληνική θεατρική σκηνή» ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ ΜΟΥΔΑΤΣΑΚΗΣ, σκηνοθέτης, Καθηγητής Θεατρολογίας Παν. Κρήτης «Από το Κρητικό Θέατρο στο Επτανησιακό» ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΠΛΑΣΚΟΒΙΤΗΣ, ηθοποιός, θεατρικός παραγωγός «Η ανάγκη ύπαρξης επτανησιακού επαγγελματικού θεατρικού οργανισμού και οι παραγωγές του» ΑΝΝΑ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗ, θεατρολόγος «Κεφαλονίτες Θεατρικοί Συγγραφείς» ΠΕΤΡΟΣ ΑΥΓΕΡΙΝΟΣ σκηνοθέτης, ηθοποιός, Καλλιτεχνικός Δ/ντης Θεάτρου Ιονίου «Το θέατρο στην Κέρκυρα» ΛΟΥΚΙΑ ΜΙΝΕΤΟΥ Σκηνογράφος «Η σκηνογραφία στο Επτανησιακό Θέατρο» Συζήτηση Γεύμα συνέδρων Ενέργειες ανάδειξης σύγχρονου πολιτισμού & ιστορικής κληρονομιάς απο το Δήμο Αργοστολίου

7 Το έργο μέσα απο το έργο των καλλιτεχνών και την ιστορική μνήμη ΠΡΩΤΗ ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΛΟΥΚΙΑ ΚΑΤΑΠΟΔΗ, Σκηνοθέτης, Ηθοποιός: «Το θέατρο στη Λευκάδα» ΒΑΣΩ ΚΟΥΒΕΛΑ, Ηθοποιός, Θεατρολόγος: «Η Επτανησιακή Γλώσσα στο θέατρο» ΑΛΕΞΗΣ ΜΑΡΤΖΟΥΚΟΣ, Ηθοποιός, Σκηνοθέτης: «Η Σύγχρονη γραφής θεάτρου στα Επτάνησα» ΑΡΕΤΗ ΖΑΧΑΡΙΑΔΟΥ, Ηθοποιός: «Το Επτανησιακό θέατρο στις Δραματικές Σχολές» ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ, Σκηνοθέτης, Καλλιτεχνικός Δ/ντής Θεατρικής ομάδας Πολύμορφο: «Το ιστορικό πλαίσιο την εποχή ανάπτυξης του Επτανησιακού θεάτρου» ΕΛΕΝΗ ΚΑΡΒΕΛΗ, Ηθοποιός, Μουσικός: «Η μουσικότητα της Επτανησιακής Γλώσσας στο θέατρο» Διάλειμμα ΔΕΥΤΕΡΗ ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΛΑΟΥΡΑ ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, Θεατρολόγος, Ηθοποιός: «Πολιτικές επιρροές στο Επτανησιακό θέατρο» ΝΤΙΑΝΑ ΚΑΒΕΤΣΟΥ, Ηθοποιός, Σκηνοθέτης: «Βαβυλωνία Η σημασία της Επτανησιακής Γλώσσας στο έργο του Βυζαντίου» ΕΦΗ ΑΣΤΕΡΗ, Εικαστικός: «Εικαστική θεματολογία στο Επτανησιακό θέατρο» Ραφαήλ Χοντρουδάκης, Ηθοποιός, Παντομίμα «Η κινησιολογική ιδιαιτερότητα στο Επτανησιακό θέατρο» ΚΩΣΤΑΣ ΧΑΡΙΤΑΤΟΣ, Μουσικός: «Η μουσική επένδυση στις σύγχρονες θεατρικές παραγωγές στην Κεφαλονιά» ΗΛΙΑΣ ΦΡΑΓΚΑΚΗΣ, Σκηνοθέτης, Εκπρόσωπος της εταιρίας Ελλήνων σκηνοθετών: «Επτανησιακό θέατρο και ο αντίκτυπος του στο σήμερα» Λήξη των εργασιών Το πρόγραμμα που δημοσιεύεται εδώ, περιγράφει τις εργασίες του συνεδρίου, όπως αποτυπώθηκαν στο φυλλάδιο και δεν αναφέρει τις διαφοροποιήσεις απο απουσίες συνέδρων ή μη έγκυρη κατάθεση των ομιλιών τους για την έκδοση των πρακτικών Υποέργο 3: Ψηφιοποίηση - Τεκμηρίωση και διάχυση του πολιτισμού των Επτανήσων

8

9 Το έργο μέσα απο το έργο των καλλιτεχνών και την ιστορική μνήμη ÇCommedia dell'arte και Θέατρο Δρόμου. Επιρροές στο Επτανησιακό ΘέατροÈ Νίκος Μάκκας Σκηνοθέτης, Ηθοποιός Καλλιτεχνικός Διευθυντής. Δημοτικού Θεάτρου Κερατσινίου Η Commedia dell arte και το θέατρο δρόμου είναι δύο μορφές θεατρικής έκφρασης που επηρέασαν σημαντικά το Επτανησιακό Θέατρο, αλλά και εν γένει την εξέλιξη του θεάτρου. Κατά τη διάρκεια του μεσαίωνα, παρόλο που η χριστιανική εκκλησία απαγόρευε τις θεατρικές παραστάσεις, διάφοροι πλανόδιοι γελωτοποιοί και ζογκλέρ διασκέδαζαν τον κόσμο στις πλατείες αλλά και στα παλάτια των πλουσίων, λέγοντας ανέκδοτα και αστείες ιστορίες, κάνοντας ακροβατικά ή αναπαριστώντας ανθρώπους άγριους, τρελούς ή ακόμη και δαίμονες. Από αυτούς του πρώιμους θεατρίνους και το ανήσυχο πνεύμα τους γεννήθηκε και έγινε ιδιαίτερα διάσημη και αγαπητή, κατά τη διάρκεια του 15ου αιώνα, ένας είδος θεάτρου όπου ο ηθοποιός που είχε καλυμμένο το πρόσωπό του με μία μάσκα έγινε πρωταγωνιστής. Το είδος αυτό ονομάστηκε Commedia dell arte ή αλλιώς «Κωμωδία Επαγγελματιών», επειδή το κυρίως επάγγελμα αυτών που την ασκούσαν ήταν αυτό του ηθοποιού. Ο σκηνικός διάλογος ήταν βασικά αυτοσχεδιαστικός πάνω σε μία ήδη συμφωνημένη ιστορία που ονομαζόταν «Σενάριο». Οι χαρακτήρες, οι ήρωες, ουσιαστικά οι τύποι της Commedia dell arte ήταν πάντα οι ίδιοι: το ζευγάρι των ερωτευμένων, οι γέροι γονείς, ο ξιπασμένος γιατρός, οι κομπασμένοι στρατιωτικοί αλλά ουσιαστικά οι πραγματικοί9 πρωταγωνιστές ήταν οι υπηρέτες που με τα αστεία, τα γκάφες και τα σκέρτσα τους γοήτευαν και ενθουσίαζαν το πλήθος. Οι ηθοποιοί ήταν και χορευτές και τραγουδιστές και ακροβάτες αι μίμοι. Ήταν απαραίτητες οι μεγάλες κινήσεις και χειρονομίες γιατί φόραγαν μάσκες που απαγόρευαν την εκφραστική του προσώπου. Ο κάθε ηθοποιός έπαιζε πάντα τον ίδιο ρόλο, σε σημείο που τελικά ηθοποιός και ρόλος να γίνουν ένα. Έτσι, πολλές φορές, ένας ηθοποιός εγκατέλειπε το όνομά του και έπαιρνε εκείνο του ρόλου του. Οι μάσκες του θεάτρου γενικώς είχαν ανά τους αιώνες άλλη προέλευση και χρήση. Πάντα ο ηθοποιός που φορούσε μάσκα ήταν σεβαστός από όλους γιατί συμβόλιζε το διαφορετικό και υποτίθεται ότι τον καταλάμβανε μία θεότητα, ένα Υποέργο 3: Ψηφιοποίηση - Τεκμηρίωση και διάχυση του πολιτισμού των Επτανήσων

10 10 Το έργο μέσα απο το έργο των καλλιτεχνών και την ιστορική μνήμη πνεύμα ή ακόμη και ένας δαίμονας. Οι μάσκες είχαν σχεδόν πάντα χαρακτήρα μαγικό θρησκευτικό. Η πορεία και η εξέλιξη της μάσκας είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο στο θέατρο, γιατί τη συναντάμε από την Αρχαία Ελλάδα που τις φορούσαν οι ηθοποιοί της τραγωδίας μέχρι την εποχή των Αζτέκων στο Μεξικό που ο μαγικός τους συμβολισμός ήταν ιδιαίτερα έκδηλος στις πολεμικές μάσκες τους που σκοπό είχαν να τρομάξουν τους εχθρούς με τις τεράστιες διαστάσεις τους και την τερατόμορφη όψη τους. Η μάσκα λοιπόν στην Commedia dell arte ήταν καθοριστική για την έκφραση των ηθοποιών και των συγκεκριμένων τύπων της. Οι ήρωες της Commedia dell arte, ο Αρλεκίνος, η Κολομπίνα, ο Πανταλόνε, ο Πουλτσινέλο, ο Καπιτάνο, ο Πιερότο, η Ιζαμπέλα, ο Ντοτόρο ήταν οι χαρακτηριστικότεροι. Σε αυτό το σημείο θα σας περιγράψω τους γνωστότερους χαρακτήρες της Commedia dell arte, με ένα ιδιαίτερο διαδραστικό τρόπο. Παρουσία σας ο ηθοποιός Νίκος Αξιώτης, εξειδικευμένος ηθοποιός στη Commedia θα παρουσιάζει τον κάθε χαρακτήρα που θα περιγράφω με την αντίστοιχη μάσκα του και την κινησιολογία του. Οι μάσκες που θα χρησιμοποιηθούν είναι αυθεντικές Αρλεκίνος: Η πιο διάσημη φιγούρα της Commedia dell arte, υπηρέτης αεικίνητος, γκαφατζής, αφελής, καλόψυχος με χαρακτήρα μικρού παιδιού, βρισκόταν πάντα μπλεγμένος σε δυσάρεστες καταστάσεις και κατέληγε μονίμως πεινασμένος. Αυτό βέβαια κάτι θυμίζει σε όλους μας, ίσως τον αγαπητό ήρωα το θεάτρου σκιών Καραγκιόζη ή ίσως ακόμη τον Καρύωνα τον ήρωα τον «Πλούτο» του Αριστοφάνη. Δείγμα ότι κάθε τι που ακουμπά δυνατά στο λαϊκό στοιχείο είναι αυτό μένει διαχρονικά αγαπητό. Κολομπίνα: Υπηρέτρια χαριτωμένη, καπάτσα, έξυπνη και πονηρή, ικανή να διεκπεραιώσει οποιοδήποτε πρόβλημα, αφιερωμένη στην κυρά της την Ιζαμπέλα και πάντα έτοιμη να τη βοηθήσει σε οτιδήποτε την απασχολούσε, σύντροφος του Αρλεκίνου. Ιζαμπέλα: Ευγενής, όμορφη και αριστοκρατική, καλλιεργημένη, έξυπνη ματαιόδοξη, απαιτητική και κακομαθημένη που ήθελε πάντα να περνά το δικό της. Πανταλόνε: Πλούσιος έμπορος και ευγενής από τη Βενετία, αρρωστιάρης, τσιγκούνης, γεροξεκούτης, με εμφανή αδυναμία στο ωραίο φύλο. Ο χαρακτήρας του ενέπνευσε το Σαίξπηρ στο έργο του «Ο Έμπορος της Βενετίας», όπως και τον Ντίκενς για το χαρακτήρα του πλούσιου τσιγκούνη στο έργο του «Χριστουγεννιάτικη Ιστορία». Ενέργειες ανάδειξης σύγχρονου πολιτισμού & ιστορικής κληρονομιάς απο το Δήμο Αργοστολίου

11 Το έργο μέσα απο το έργο των καλλιτεχνών και την ιστορική μνήμη 11 Ντοτόρο: Ευγενής, συνήθως ήταν νομικός ή γιατρός, μίλαγε περισπούδαστα χρησιμοποιώντας πολλές λατινικές και αρχαιοελληνικές εκφράσεις. Είχε άποψη για όλα και καμάρωνε για τις γνώσεις του, στην πραγματικότητα όμως οι γνώσεις του ήταν μηδαμινές. Καπιτάνο: Στρατιωτικός, του άρεσε να κομπάζει για τα κατορθώματά του που περιλάμβαναν διάφορα ανδραγαθήματα εναντίον πραγματικών και μυθικών αντιπάλων. Κακός με τους ασθενέστερους, δουλικός με τους ανώτερους αλλά στην πραγματικότητα ήταν ένας θρασύδειλος. Πουλτσινέλο: Ναπολιτάνος υπηρέτης, καμπούρης, άσχημος, τεμπέλης, δειλός, φοβιτσιάρης, κλαψιάρης και αχόρταγος. Συνήθως τραγούδαγε και έπαιζε μουσική κατά τη διάρκεια της κάθε παράστασης. Ήταν ιδιαίτερα γνωστός και σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Πιερότο: Υπηρέτης, ιδιαίτερα αγαπητός ήρωας, ειλικρινής, συναισθηματικός και πιστός στο αφεντικό του. Πολλές φορές παιζόταν από μίμους Οι ήρωες λοιπόν αυτοί που περιέγραψα και παίχτηκαν μπροστά σας από τον εξαιρετικό ηθοποιό Νίκο Αξιώτη που θα ήθελα να τον ευχαριστήσω ιδιαίτερα, ήταν αυτοί που κυριάρχησαν στην ευρωπαϊκή σκηνή και επηρέασαν το έργο μεγάλων θεατρικών συγγραφέων, όπως ο Κάρλο Γκολντόνι, ο Μολιέρος, ο Πιερ ντε Μαριβό, αλλά και μεταγενέστερων όπως ο Αλεξάντερ Μπλοκ και ο Κοκτώ. Αυτός όμως που ουσιαστικά ήταν ο πρώτος που έγραψε κείμενα για έργα της Commedia dell arte ήταν ο Ρουτζάντε, ψευδώνυμο του Άντζελο Μπεόλκο ( ). Ηθοποιός και συγγραφέας ο Ρουτζάντε, έγραφε και έπαιζε τα έργα του. Δημιούργησε έναν αγαπητό από το κοινό τύπο, το Ρουτζάντε. Κάποια από τα έργα του είναι: «Το Λουλουδάκι», «Το Κορίτσι από την Αγκόνα», «Η Φιλάρεσκη». Αυτός όμως που εξέλιξε το είδος της Commedia dell arte ήταν ο Κάρλο Γκολντόνι ( ), ιταλός Κωμωδιογράφος που εισήγαγε ένα νεωτερισμό στον ιταλικό θεατρικό κόσμο. Η υπόθεση και οι διάλογοι γράφονταν από τον ίδιο συγγραφέα και έτσι οι ηθοποιοί δεν αυτοσχεδίαζαν πια. Έγραψε έργα που πια είναι κλασσικά αριστουργήματα, όπως: «Ο Υπηρέτης δύο Αφεντάδων», «Η Λοκαντιέρα», «Καυγάδες στη Γκιότζα», «Οι Δίδυμοι της Βενετίας» κ.ά., τα οποία διακρίνονται για την ποιητική τους αξία και το ηθικό τους βάρος. Θεωρείται ένας από τους πιο μεγάλους θεατρικούς συγγραφείς της Ιταλίας. Υποέργο 3: Ψηφιοποίηση - Τεκμηρίωση και διάχυση του πολιτισμού των Επτανήσων

12 12 Το έργο μέσα απο το έργο των καλλιτεχνών και την ιστορική μνήμη Όλη αυτή η ιστορία της Commedia dell arte επόμενο ήταν να επηρεάσει και τις γειτονικές χώρες. Στον ελλαδικό χώρο επηρεάστηκαν κυρίως τα Επτάνησα και η Κρήτη παράλιος χώρος και αυτό γιατί στην ενδοχώρα υπήρχε τουρκοκρατία. Ένας σημαντικός επτανήσιος συγγραφέας ήταν ο Δημήτρης Γουζέλης ( ), ζακυνθινός, ανήσυχο πνεύμα, πολέμιος της ενετοκρατίας, υπέρμαχος των Γάλλων του Ναπολέοντα και τον καιρό της Επανάστασης του 1821 πέρασε στο Μοριά και πολέμησε τους Τούρκους. Ασχολήθηκε με τη λογοτεχνία, τη μετάφραση και την ποίηση. Το θεατρικό έργο «Ο Χάσης» θεωρείται από τα πιο σημαντικό έργα του νεοελληνικού θεάτρου, εξαιτίας της γλώσσας του, του τύπου των ηρώων, της σατυρικής του διάθεσης και της στιχουργίας του. Το έργο αυτό σημαίνει το τέλος της Κρητικο-Επτανησιακής παράδοσης του θεάτρου και την απαρχή της ελληνικής ηθογραφικής κωμωδίας. Η ιστορία του Επτανησιακού Θεάτρου είναι ένα πολύ σημαντικό κεφάλαιο στην εξέλιξη του θεάτρου στην Ελλάδα και θ αφήσω αυτό το κεφάλαιο να το αναπτύξουν πιο σπυδαίοι και εξειδικευμένοι συνομιλητές από μένα, άνθρωποι του θεάτρου, όπως ο Σπύρος Ευαγγελάτος, ο Τηλέμαχος Μουδατσάκης αλλά και όλοι οι υπόλοιποι συνομιλητές του Συνεδρίου. Επανέρχομαι λοιπόν στην Commedia dell arte, για να αναφερθώ σε ένα σημαντικό κομμάτι θεατρικής έκφρασης που ουσιαστικά δεν έχει καταγραφεί ακόμη με την απαραίτητη σπουδαιότητά του, το Θέατρο Δρόμου. που κατά την εκτίμησή μου και μέσα από την εμπειρία μου, γιατί έχω ασχοληθεί πολλά χρόνια με το είδος αυτό, είναι η αρχή όλης αυτής της ιστορίας που λέγεται θεατρική πράξη. Και τι εννοώ με αυτό; Εννοώ ότι το «Άρμα Θέσπιδος», όπως ονομάστηκε, θα έλεγα ότι είναι μία πρωτόλεια μορφή θεάτρου δρόμου. Η αρχαία τραγωδία και κωμωδία στηρίχθηκαν πάνω σε αυτό το δρώμενο των ερωταπαντήσεων από το Άρμα του Θέσπη προς τον κόσμο. Οι περισσότεροι από μας πιστεύουν ότι το θέατρο δρόμου εμφανίστηκε στο Μεσαίωνα, πριν την Commedia dell arte που δανείστηκε από αυτό στοιχεία, όπως προανέφερα, με τους γελωτοποιούς, τους ακροβάτες και τους ζογκλέρ, και έτσι έχουμε όλοι σαν εικόνα αυτές τις μορφές των περιπλανώμενων μικρών θιάσων που ονομάστηκαν «Μπουφόνοι». Από τις ομάδες αυτές αναπτύχθηκαν οι αυτοσχεδιαστικοί θίασοι της Commedia dell arte και μετέπειτα οι πιο ολοκληρωμένες μορφές της συγκεκριμένης αυτής τέχνης. Στοιχεία που συνθέτουν το σημερινό θέατρο δρόμου είναι η ακροβατική τέχνη, η παντομίμα που όμως δεν ολοκληρώνονται απόλυτα σε θεατρική μορφή αλλά οδηγούνται σε μικρά θεατρικά δρώμενα (happening) και μεμονωμένα performing. Στην ουσία, ο θεατρικός χώρος του θεάτρου δρόμου ορίζεται από την απουσία του θεατρικού χώρου, το κοινό ορίζει το χώρο μέσα από τη διάταξή του και το φυσικό περιβάλλον της πόλης. Ενέργειες ανάδειξης σύγχρονου πολιτισμού & ιστορικής κληρονομιάς απο το Δήμο Αργοστολίου

13 Το έργο μέσα απο το έργο των καλλιτεχνών και την ιστορική μνήμη 13 Στο θέατρο δρόμου η επικοινωνία του ηθοποιού με το κοινό ορίζεται σε μία σχέση μετωπική, δηλαδή ο ηθοποιός προσπαθεί να εντάξει το κοινό μέσα στη δράση και ο θεατής, έχοντας το στοιχείο της έκπληξής του για αυτό που συμβαίνει, αντιδρά με ποικίλους τρόπους. Αυτό προϋποθέτει ότι ο ηθοποιός πρέπει να αναπτύξει αυτοσχεδιαστική ετοιμότητα και να ξεπεράσει πολλές φορές όλες τις δυσκολίες που προκύπτουν. Οι ηθοποιοί θεάτρου δρόμου χρησιμοποιούν συχνά ξυλοπόδαρα, στοιχείο αναγνωρίσιμο αυτής της μορφής τέχνης. Αυτό που έχω να καταθέσω και έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον, πιστεύω, είναι ότι σε αγγείο του 5ου π.χ. αιώνα που έχει ανακαλυφθεί αποτυπώνονται άνθρωποι πάνω σε ξυλοπόδαρα μεγάλου μεγέθους, πιθανόν ηθοποιοί, που παριστάνουν τους Τιτάνες. Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να τονίσω ότι γνωρίζαμε ήδη για τους κοθόρνους, αλλά όχι για τα ξυλοπόδαρα στο αρχαίο θέατρο. Αυτό είναι ένα καινούργιο στοιχείο για την προέλευση αλλά και για τις μορφές τέχνης του θεάτρου δρόμου, και γύρω από αυτό το θέμα ετοιμάζω μία εργασία σε συνεργασία με πανεπιστήμιο της Αγγλίας σχετικά με την προέλευση του θεάτρου δρόμου και τις μορφές τέχνης που έχουν εξελιχθεί μέσα από αυτό. Στην Ελλάδα, το θέατρο δρόμου αρχίζει να παρουσιάζεται σαν ολοκληρωμένη μορφή τέχνης και όχι σαν μεμονωμένο performing τα τελευταία 15 χρόνια. Κάποιες ομάδες, μεταξύ άλλων η ομάδα του Νίκου Χατζηπαππά με το μαγικό θέατρο που μετέπειτα εξελίχθηκε στην ομάδα «Hellix», με αρκετές παρουσίες σε φεστιβάλ στην Ελλάδα και το εξωτερικό, με θεατρικές παραγωγές θεάτρου δρόμου. Επίσης, το «ΘΕΑΤΡΟ ΘΕΑΜΑ», μία ομάδα που εδώ και δώδεκα χρόνια έχει συνεχή συμμετοχή και δράση σε αυτή τη μορφή τέχνης, το θέατρο δρόμου. Συμμετοχή σε Φεστιβάλ στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και που ο ομιλών είναι ιδρυτής και το σημαντικότερο είναι ότι για πρώτη φορά μορφές έκφρασης του θεάτρου δρόμου διδάχθηκαν από μένα σε δραματικές σχολές. Θεωρώ ότι στο μέλλον θα είναι απαραίτητη η εκμάθηση μορφών ακροβατικής τέχνης και έκφρασης του θεάτρου δρόμου σε δραματικές σχολές. Άρα υπάρχει πολύ μέλλον στη χώρα μας για περαιτέρω ανάπτυξη στον τομέα του θεάτρου δρόμου. Κλείνοντας την ομιλία μου θα ήθελα να αναφέρω ότι βρήκα πολύ ενδιαφέρον όλον αυτό τον κύκλο εκδηλώσεων του συνεδρίου και τις ενέργειες ανάδειξης σύγχρονου πολιτισμού και ιστορικής κληρονομιάς από το Δήμο Αργοστολίου, καθώς και να ευχαριστήσω όλους όσους εργάστηκαν για αυτό και ας ελπίσουμε ότι θα συνεχιστούν αυτές οι ανταλλαγές απόψεων, σκέψεων και δράσεων πολιτισμού.σας ευχαριστώ Υποέργο 3: Ψηφιοποίηση - Τεκμηρίωση και διάχυση του πολιτισμού των Επτανήσων

14 14 Το έργο μέσα απο το έργο των καλλιτεχνών και την ιστορική μνήμη Ενέργειες ανάδειξης σύγχρονου πολιτισμού & ιστορικής κληρονομιάς απο το Δήμο Αργοστολίου

15 Το έργο μέσα απο το έργο των καλλιτεχνών και την ιστορική μνήμη 15 Η σκηνή και το άστυ. Η ενσωμάτωση των σκηνικών χώρων στον αστικό ιστό της πόλεως του Αργοστολίου. Ηλίας Τουμασάτος 1. Η σκηνή της πόλης. Οι μικρές πόλεις-σκηνές. Είναι χαρακτηριστικό κάθε μικρής επαρχιακής πόλης των νεότερων χρόνων με σχετικά κλειστή κοινωνική δομή (αλλά ακόμη και μικρότερων οικισμών) να έχει τη «λόντζα» (loggia, lounge) ή το «φόρο» (forum) της το σημείο όπου συναντιούνται οι κάτοικοι όταν αφήνουν την ιδιωτική ή την επαγγελματική τους σφαίρα. Συνήθως πρόκειται για μια κεντρική πλατεία ή έναν δρόμο (ή ένα μικρό σύμπλεγμα από πλατείες και δρόμους) που η θέση του στον οικιστικό ιστό της πόλης, οι συνήθειες των κατοίκων, αλλά και οι υποδομές που έχουν διαμορφωθεί εκεί, έχουν αναγορεύσει σε «σκηνή της πόλης». Ένα τμήμα της πόλης μακριά από το σπίτι, που δεν το επισκέπτεσαι για να βιοποριστείς, και στο οποίο ο πολίτηςπεριπατητής α. συνήθως περνάει ευπρεπώς ενδεδυμένος (όχι με τα ρούχα της δουλειάς ή τα ρούχα που φοράει μέσα στο σπίτι), δηλαδή με ένα «κοινωνικό κοστούμι», υπαγορευόμενο συχνά από τον κοινωνικό του ρόλο, β. έχει σκοπό την αναψυχή του (με την έννοια των συναντήσεων, της ψυχαγωγίας, αλλά και αγορών όχι ειδών πρώτης ανάγκης, τύπου shopping therapy) γ. έχει συναίσθηση ότι τον βλέπουν, τον γνωρίζουν και παρακολουθούν τις κινήσεις του οι άλλοι συμπολίτες του και δ. έχει σκοπό και ο ίδιος να δει και άλλους συμπολίτες του, με σκοπό και να αποκτήσει υλικό για ιδιωτικές συζητήσεις. Στις μεγάλες πόλεις ο διαβάτης των κεντρικών εμπορικών δρόμων καλύπτεται από την ανωνυμία του μέσα στο πλήθος. Βλέπει τους πάντες, αλλά κανείς δεν τον βλέπει. Οι μεγάλες πόλεις είναι πόλες-οθόνες. Οι μικρές, έχουν τη σκηνή τους. Πέρα από τους κεντρικούς δρόμους και πλατείες, αυτή η, μεγάλη ή μικρή, σκηνή της πόλης οριοθετεί έναν χώρο στον οποίο προϋπάρχουν ή πρωτοεμφανίζονται και οι κλειστοί ή οριοθετημένοι ανοιχτοί χώροι στους οποίους έρχονται σε επικοινωνία οι άνθρωποι μεταξύ τους: καφενεία και εντευκτήρια, λέσχες, αλλά και εκκλησίες. Και ανάμεσα σε όλα αυτά διαμορφώνονται και οι στενή εννοία σκηνικοί χώροι: θέατρα με τα στοιχειώδη συστατικά της έννοιας: σκηνή πλατεία παράσταση κοινό. Έτσι, μέσα στον άξονα-σκηνή της πόλης δημιουργούνται οι επιμέρους στενή εννοία σκηνές εκεί που παράγεται καλλιτεχνικό διαδραστικό Υποέργο 3: Ψηφιοποίηση - Τεκμηρίωση και διάχυση του πολιτισμού των Επτανήσων

16 16 Το έργο μέσα απο το έργο των καλλιτεχνών και την ιστορική μνήμη αποτέλεσμα μεταξύ θεατών και θεωμένων. Η εξέλιξη των στενή εννοία σκηνικών χώρων μέσα στα πλαίσια της ευρύτερης αυτής σκηνής της πόλης συναρτάται με τις κοινωνικές δομές της πόλης, όπως αυτές αποτυπώνονται στην οικιστική της εξέλιξη. Χρησιμοποιώντας την περίπτωση του Αργοστολίου, θα επιχειρήσουμε να αποδείξουμε την ισχύ του παραπάνω συλλογισμού. Να διαπιστώσουμε δηλαδή κατά πόσον η σκηνή (οι σκηνικοί χώροι) ακολουθεί την εξέλιξη του άστεος (του χωροταξικού περιβλήματος μιας αστικής κοινωνίας). 2. Το Αργοστόλι η δομή και οι ρόλοι μιας μικρής πόλης σκηνής. Το Αργοστόλι είναι ένα τυπικό παράδειγμα μικρής πόλης της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, νεαρής σε ηλικία, χωρίς δηλαδή μεσαιωνικό ιστορικό παρελθόν, η οποία κατά την διάρκεια του 19ου αιώνα επεκτείνεται πολεοδομικά και πρωταγωνιστεί στη μετάβαση από τη φεουδαρχικά οργανωμένη κοινωνία σε έναν αστισμό που δεν βασίζεται στη βιομηχανοποίηση, αλλά κυρίως στο εμπόριο, τη ναυτιλία και την βιοτεχνική μεταποίηση. Οι διαδοχικές δυτικοευρωπαϊκές κυριαρχίες, και η επαφή των εύπορων νεαρών αστών με τα πανεπιστήμια της Δύσης έχουν διαμορφώσει μια αστική κοινωνία δυτικού τύπου, με ισχυρή παρουσία της Εκκλησίας (ιδίως της Ορθόδοξης, με πολύ μικρότερη επιρροή της καθολικής), με ελίτ τους πρώην χρυσοβιβλικούς, είτε πρώην φεουδάρχες που αναμόρφωσαν την οικονομική τους δραστηριότητα, είτε την πρώην γραφειοκρατική νομενκλατούρα των ξένων κυριάρχων. Και επιπλέον, μια ανερχόμενη (αλλά όχι ισχυρή σε επίπεδο συντεχνιών) γενιά εμπόρων και βιοτεχνών. Όλοι αυτοί, σε μια κλειστή σχετικά κοινωνία με μικρό πληθυσμό έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: Γνωρίζονται μεταξύ τους. Είναι όλοι τους επώνυμοι. Στη σκηνή της πόλης είναι ρόλοι: Δυνητικοί θεατές και θεώμενοι. Πώς κινούνται όμως αυτοί στη σκηνή του Αργοστολίου στο πέρασμα των χρόνων και πού αναπτύσσονται οι σκηνικοί χώροι παραγωγής τέχνης; 3. Οι σκηνικοί χώροι στον 19ο αιώνα. Οι δύο άξονες της ίδιας ευθείας. Στα πρώτα χρόνια μετά τη μεταφορά της πρωτεύουσας της Κεφαλονιάς από το Κάστρο του Αγίου Γεωργίου στο Αργοστόλι, η πόλη οργανώνεται χωροταξικά σύμφωνα με το βενετσιάνικο πρότυπο ένας βασικός κεντρικός δρόμος και γύρω του διακλαδίζονται άτακτα πολλά μικρά δρομάκια. Η έκταση της πόλης είναι πολύ μικρότερη από τη σημερινή ο κεντρικός δρόμος η σκηνή της πόλης, είναι η μετέπειτα οδός Κράνης, το σημερινό Λιθόστρωτο και η κεντρική πλατεία Ελευθερίας, περίπου όπου η σημερινή πλατεία Καμπάνας. Εκεί φυτεύτηκε το δέντρο της ελευθερίας και κάηκε το Λίμπρο ντ Όρο με την έλευση των δημοκρατικών Γάλλων το Ενέργειες ανάδειξης σύγχρονου πολιτισμού & ιστορικής κληρονομιάς απο το Δήμο Αργοστολίου

17 Το έργο μέσα απο το έργο των καλλιτεχνών και την ιστορική μνήμη 17 Γύρω από τον άξονα αυτό (Εικόνα 1), στον οποίο τοποθετούνται και σχεδόν όλες οι προσεισμικές εκκλησίες της πόλης, θα συναντήσουμε και τα δύο πρώτα θεατρικά οικοδομήματα (μέχρι τότε υπήρχε θεατρική ζωή στα σαλόνια των αριστοκρατικών οικιών, που επίσης είχαν περίοπτη θέση στην περιοχή). Το πρώτο, στις αρχές του 19ου αιώνα, το θέατρο του Σπυρίδωνος Μπερέττα, που υπολογίζεται ότι λειτούργησε μεταξύ του 1805 και 1825 (Εικόνα 2), βρισκόταν κοντά στη σημερινή πλατεία Καμπάνας. Λίγο πιο ψηλά, στη συνοικία της Αγίας Παρασκευής βρισκόταν το δεύτερο χρονολογικά θέατρο της πόλης, το θέατρο του Αλέξανδρου Σολομού, που διαμορφώθηκε το 1834 και λειτούργησε από το για μια εικοσαετία περίπου (Εικόνα 3). Ο κεντρικός δρόμος των χρόνων της Βενετοκρατίας θα παραμείνει βασικός άξονας της πόλης και κατά την περίοδο της Αγγλοκρατίας. Μόνο που οι Άγγλοι με εκτεταμένα δημόσια έργα θα επεκτείνουν τον άξονα προς Βορράν, όπου θα διανοιχθούν δυο φαρδιές οδοί. Στη μία, την οδό Δικαστηρίων, θα ανεγερθούν τα σπουδαιότερα αρχοντικά της νέας μεγαλοαστικής τάξης. Παράλληλα, θα διαμορφωθεί στην άκρη της πόλης η μεγάλη πλατεία Μαίτλαντ, χώρος περιπάτων συναθροίσεων και στρατιωτικών επιδείξεων (αλλά και χώρος απ όπου θα αποχωρήσουν οι Άγγλοι το 1864) Από τους Άγγλους θα σχεδιαστεί, το 1829, ένα μεγάλο κτήριο που προοριζόταν για θέατρο, στο σημείο όπου βρίσκεται η σημερινή Πλατεία Βαλλιάνου τελικά δεν θα υλοποιηθεί ποτέ (Εικόνα 4). Η ιδιωτική πρωτοβουλία, με τη βοήθεια της βρετανικής προστασίας θα δημιουργήσει μέσα από ένα ιδιότυπης υφής εταιρικό σχήμα το θέατρο «Ο Κέφαλος» (Εικόνα 5) στο σημείο όπου ουσιαστικά αρχίζει η καινούρια πόλη, με τις μεγάλες κεντρικές οδούς και τα οικοδομικά τετράγωνα. Το θέατρο είναι ένα φυσικό σύνορο της παλιάς πόλης με τα στενά και της καινούριας, ρυμοτομημένης πόλης. Στην παλιά πόλη, το θέατρο του Σολομού, στερούμενο επιχορήγησης, κλείνει. Στο εσωτερικό του «Κεφάλου» (Εικόνα 6), που αρχίζει να λειτουργεί από το 1858, ουσιαστικά αποτυπώνεται η κοινωνική διαστρωμάτωση της πόλης. Ιδιόκτητα θεωρεία από τους συνεισφέροντες στην κατασκευή και τους αριστοκράτες (των οποίων η διεκδίκηση αποτελούσε συχνά αντικείμενο εντονότατης αντιπαράθεσης), μια μεγάλη πλατεία για τους «λαϊκούς», οι οποίοι ήταν όρθιοι στην αρχή, με πολύ συχνές αντιπαραθέσεις ανάμεσα στις λαϊκές και τις αριστοκρατικές θέσεις που υποστήριζαν ή αποδοκίμαζαν ο καθένας τον δικό του καλλιτέχνη ή και, άσχετα με τον καλλιτέχνη, την αντίπαλη κοινωνική τάξη. Η επιδοκιμασία ή και αποδοκιμασία των θιάσων (συνήθως ιταλικών περιοδευόντων), συχνά με επεισόδια και μαξιλαρώματα, αποδεικνύει ότι το θέαμα δεν ήταν μόνο επί σκηνής αλλά και επί της πλατείας. Η οδός Κράνης η Καμπάνα, και το θέατρο είναι ο ένας ισχυρός άξονας της πόλης-σκηνής. Ο άλλος είναι ο καινούριος άξονας της πόλης η οδός Δικαστηρίων και η πλατεία Μαίτλαντ (Εικόνα 7). Υποέργο 3: Ψηφιοποίηση - Τεκμηρίωση και διάχυση του πολιτισμού των Επτανήσων

18 Εικόνα 1: Ο πρώτος άξονας της σκηνής της πόλης του Αργοστολίου (πρώτο μισό 19ου αιώνα) και τα θέατρα γύρω από αυτόν Εικόνα 2 Το θέατρο του Σπυρίδωνος Μπερέττα (1805 περ. 1825) Πηγή εικόνας: Αρχείο Κοργιαλενείου Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου

19 Το έργο μέσα απο το έργο των καλλιτεχνών και την ιστορική μνήμη Η διαμόρφωση ενιαίου άξονα στις αρχές του 20ού αιώνα. Στις αρχές του 20ού αιώνα αυτοί οι δύο άξονες θα ενοποιηθούν. Ο δήμαρχος Σπυρίδων Φωκάς - Κοσμετάτος κατεδαφίζει το χτισμένο από τους Άγγλους Δικαστικό μέγαρο - δημιουργείται μια μεγάλη πλατεία, ένα μεγάλο κέντρο της πόλης, η σημερινή Πλατεία Βαλλιάνου. Η κατεδάφιση του Δικαστικού Μεγάρου ενοποιεί μια μεγάλη διαδρομή ενώνει την παλιά πόλη με την καινούρια και την οδό Κράνης, που παίρνει μετά την πλακόστρωσή της από τον ίδιο δήμαρχο το σημερινό όνομα Λιθόστρωτο. Δημιουργεί μια μεγάλη διαδρομή της πόλης σκηνής, έναν μεγάλο περίπατο που όλοι οι Αργοστολιώτες κάνουν έχοντας πλήρη επίγνωση ότι θα δουν κόσμο και θα τους δουν: Από την πλατεία Καμπάνας, στο Λιθόστρωτο, στο θέατρο, στην κεντρική πλατεία, στην οδό Δικαστηρίων και, τέλος, την πλατεία Μαίτλαντ, μετέπειτα πλατεία Ενώσεως. Η τελευταία, θα αποτελέσει για δεκαετίες το γήπεδο της πόλης, χώρο σχολικών επιδείξεων και χώρο αναψυχής (Εικόνα 8). Στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα ο άξονας αυτός εκτός από το γεγονός ότι συνιστά τον απόλυτο περίπατο των πολιτών, συγκεντρώνει γύρω του και όλους τους σκηνικούς χώρους: Εκτός από τον «Κέφαλο», το 1907 θα δημιουργηθεί πάνω στην πλατεία το θερινό Δημοτικό θέατρο «Ο Απόλλων» (Εικόνα 9), στο οποίο, μάλιστα, δεν θα υπάρχουν ξεχωριστές θέσεις για τους αριστοκράτες και τους λοιπούς αστούς δείγμα ότι οι κάτοικοι της πόλης αρχίζουν να έρχονται πιο κοντά (όχι μόνο ταξιθετικά, αλλά και κοινωνικά) και να συγκρούονται ευκολότερα. Σχεδόν δίπλα δημιουργείται το Δημοτικό Καφενείο, όπου θα φιλοξενηθούν θεατρικές παραστάσεις και θα γίνουν κινηματογραφικές προβολές (Εικόνα 10). Και οι πρώτοι κινηματογράφοι της πόλης του Αργοστολίου θα ενταχθούν πολύ κοντά σε αυτόν τον άξονα (Στο οικόπεδο Μοσχόπουλου, εκεί που βρίσκεται σήμερα το Αρχαιολογικό Μουσείο, στον Απόλλωνα, στον Κέφαλο ή σε πολύ μικρή απόσταση από την πλατεία, κοντά στις αποθήκες του Λιμεναρχείου, και αλλού). Η Πλατεία είναι επίσης χώρος παρελάσεων και συναυλιών. Ο Κοσμετάτος θα διαμορφώσει επίσης σε κοντινή απόσταση έναν ακόμη συναυλιακό χώρο, διαμορφώνοντας τον κήπο του Νάπιερ, στο περίπτερο του οποίου δίνονται παραστάσεις της Φιλαρμονικής Σχολής Κεφαλληνίας, το κτίριο της οποίας βρίσκεται επίσης πάνω στον άξονα, επί της οδού Δικαστηρίων. 5. Η σταδιακή ανασυγκρότηση του ίδιου άξονα μετά τους σεισμούς του 1953 και η σημερινή πραγματικότητα. Η καταστροφή που επήλθε από τους σεισμούς του 1953, η ισοπέδωση της πόλης από τον εγκέλαδο και τα συνεργεία αποκομιδής των ερειπίων, πέρα από τις ουσιαστικές αλλαγές που επέφερε στον κοινωνικό ιστό της πόλης και του νησιού γενικότερα, καθώς συνέπεσε με την περίοδο της αντιπαροχής, αλλά και της μετανάστευσης στο εξωτερικό, έδωσε και μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για ολοκληρωτικό χωροταξικό επανασχεδιασμό της πόλης. Ευκαιρία που δεν αξιοποιήθηκε, Υποέργο 3: Ψηφιοποίηση - Τεκμηρίωση και διάχυση του πολιτισμού των Επτανήσων

20 20 Το έργο μέσα απο το έργο των καλλιτεχνών και την ιστορική μνήμη όπως εύκολα μπορεί να διαπιστώσει κανείς αν συγκρίνει το προσεισμικό πολεοδομικό σχέδιο του Αργοστολίου με το μετασεισμικό (Εικόνα 11). Η πόλη χτίστηκε σε γενικές γραμμές πάνω στο προσεισμικό σχέδιο, με δυο ουσιώδεις διαφορές, σε ό,τι αφορά τη δικιά μας προσέγγιση της πόλης-σκηνής: Προστέθηκε μια μεγάλη κεντρική λεωφόρος, η λεωφόρος Γεωργίου Βεργωτή, που διατρέχει την πόλη από την πλατεία ως τη νότια έξοδό της, προς τη Λειβαθώ, ενώ εξαφανίστηκε η πλατεία Ενώσεως (στη θέση της χτίστηκε η Ναυτική Ακαδημία). Οι χώροι διοίκησης, αγοράς και εκπαίδευσης ανοικοδομούνται ουσιαστικά στα ίδια σημεία. Οι σεισμοί και η ισοπέδωση της πόλης δεν πρόκειται να αλλάξουν τους ρόλους των δρόμων, ούτε να διαταράξουν ουσιωδώς τον κεντρικό άξονα της πόληςσκηνής. Η δημιουργία της νέας κεντρικής λεωφόρου της πόλης δεν θα υποκαταστήσει τον πρωταγωνιστικό ρόλο του Λιθοστρώτου ως κεντρικής σκηνής της πόλης (Εικόνα 12). Η κατάργηση της Πλατείας Ενώσεως απέκοψε έναν σημαντικό προορισμό στη γνωστή μας διαδρομή-σκηνή. Οι αθλητικές εκδηλώσεις μεταφέρθηκαν στο στάδιο «Ανδρέας Βεργωτής», στην περιοχή των Λυκιαρδοπουλάτων. Στις δεκαετίες του 1980 και 1990 ανεγέρθηκαν στην ίδια περιοχή το Κλειστό Γυμναστήριο, γήπεδα μπάσκετ και τένις (όλα μαζί συνιστούν το Εθνικό Αθλητικό Κέντρο Αργοστολίου), ενώ η ανάπλαση σε χώρο πρασίνου της περιοχής του Κουτάβου, στα τέλη της δεκαετίας του 1990 δημιούργησε μια καινούρια περιοχή περιπάτου και άθλησης όχι όμως μια καινούρια «σκηνή» για την πόλη. Όπως και η Αγορά και η οδός Σιτεμπόρων προσεισμικά και μετασεισμικά, δεν έχουμε να κάνουμε με χώρους «κοινής θέας» αλλά χώρους ατομικής χρηστικότητας. Τόσο στο Στάδιο, όσο και στο κλειστό Γυμναστήριο έχουν φιλοξενηθεί θεατρικές παραστάσεις, όπως και στην ευρύτερη περιοχή του Κουτάβου και των Κυκλώπειων Τειχών (οι παραστάσεις αρχαίου δράματος στη δεκαετία του 1990 από την Κεφαλληνιακή Εταιρεία Καλλιτεχνικής Αναζήτησης). Στους χώρους αυτούς, ωστόσο, η παράσταση (ή ο αγώνας) ξεκινά με την έναρξη του έργου κι αυτό οφείλεται και στο γεγονός ότι η μετάβαση γίνεται με αυτοκίνητο. Ούτε η καινούρια μεγάλη λεωφόρος, αλλά ούτε και η ανάπλαση της παραλίας (και αυτή στη δεκαετία του 1980) κατάφερε να υποκαταστήσει τη διαδρομή σκηνή της πόλης, κι αυτό μπορεί εύκολα να το διαπιστώσει κανείς αν επιχειρήσει να περπατήσει στους μήνες τουριστικής αιχμής στην πόλη: Η διαδρομή-σκηνή είναι ασφυκτικά γεμάτη κόσμο η λεωφόρος Βεργωτή, ακριβώς ένα τετράγωνο παραπάνω, είναι άδεια, ενώ η παραλία προσφέρεται για πιο μοναχικούς περιπάτους. Οι σεισμοί έφεραν και την ολοκληρωτική έλλειψη σκηνικών χώρων που σταδιακά αποκαταστάθηκε. Η διαδρομή-σκηνή λειτουργεί κι εδώ ως άξονας έλξης προς τους σκηνικούς χώρους, με τον ίδιο τρόπο που λειτουργούσε και πριν από τους σεισμούς. Οι πρώτοι κινηματογράφοι που θα δημιουργηθούν μετά τους σεισμούς, το κινηματοθέατρο Rex (δίπλα στην πλατεία, στην οδό Ριζοσπαστών) Ενέργειες ανάδειξης σύγχρονου πολιτισμού & ιστορικής κληρονομιάς απο το Δήμο Αργοστολίου