ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Έρευνα και Συγγραφή

Transcript

1 ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΜΕ9900 ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Έρευνα και Συγγραφή Βασιλική Ζήση, PhD Διάλεξη 6η Αναζήτηση βιβλιογραφίας Μέθοδοι και βάσεις αναζήτησης Γενικές αρχές για την αναζήτηση βιβλιογραφίας ΗβάσηEBSCO ΗβάσηPubmed H βάση DOAJ Το Google Scholar Βασιλική Ζήση, PhD 1

2 Από τις μέχρι τώρα διαλέξεις γίνεται προφανές ότι το πρώτο βήμα για το σχεδιασμό και την υλοποίηση μιας ερευνητικής εργασίας είναι η μελέτη της βιβλιογραφίας. Εδώ δημιουργείται ένα άλλο σημαντικό ζήτημα: Η αναζήτηση της βιβλιογραφίας που θα μελετηθεί. Το πρόβλημα που δημιουργείται κατά την αναζήτηση της βιβλιογραφίας αφορά κυρίως τον αριθμό και την συνάφεια των εργασιών που μπορεί να εντοπίσει κανείς. Η τεχνολογία των Η/Υ συμβάλλει σημαντικά στην αναζήτηση της βιβλιογραφίας η οποία γίνεται μέσα από βάσεις δεδομένων. Ο αριθμός όμως και η συνάφεια των εργασιών που εντοπίζονται εξαρτάται από τρόπο που ο χρήστης χειρίζεται μια βάση βιβλιογραφίας. Σε γενικές γραμμές η απλούστερη μορφή αναζήτησης γίνεται όταν ο χρήστης εισάγει ορισμένες λέξεις κλειδιά στο κατάλληλο πεδίο της βάσης. Οι λέξεις κλειδιά δεν είναι τίποτε άλλα παρά λέξεις που έχουν άμεση και στενή σχέση με το αντικείμενο που μας ενδιαφέρει. Τόσο οι ίδιες οι λέξεις κλειδιά όσο και ο αριθμός τους, παίζουν το σημαντικότερο ρόλο στον αριθμό και τη συνάφεια των εργασιών που εντοπίζονται. Με λιγότερες και πιο γενικευμένες λέξεις κλειδιά εντοπίζουμε μεγαλύτερο αριθμό εργασιών. Με περισσότερες και πιο εξειδικευμένες λέξεις εντοπίζουμε μικρότερο αριθμό και πιο εξειδικευμένες εργασίες. Βασιλική Ζήση, PhD 2

3 Ο χρήστης μπορεί να περιορίσει και να κάνει πιο συγκεκριμένη την αναζήτηση της βιβλιογραφίας σε μια βάση αν χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά τις λειτουργίες και τις δυνατότητες της. Οι περισσότερες από τις βάσεις αναζήτησης βιβλιογραφίας έχουν κάποιες κοινές λειτουργίες για περιορισμό της αναζήτησης, δηλαδή για την ανεύρεση πιο συγκεκριμένων πληροφοριών. Παρακάτω παρουσιάζονται ενδεικτικά 4 βάσεις για αναζήτηση βιβλιογραφίας: EBSCO, PubMed,, DOAJ, Google scholar Στη βάση EBSCO η πρόσβαση απαιτεί καταβολή χρηματικής συνδρομής. Το πανεπιστήμιο Θεσσαλίας είναι συνδρομητής σ αυτή τη βάση και έτσι επιτρέπεται η πρόσβαση από υπολογιστές που ανήκουν στο δίκτυο του πανεπιστημίου. Στις άλλες βάσεις η πρόσβαση είναι ελεύθερη. Αρχική σελίδα Από την κεντρική σελίδα της βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου, στην κατηγορία Βάσεις δεδομένων, επιλέξτε EBSCOhost Στην επόμενη σελίδα επιλέξτε Η πρόσβαση σ αυτή τη βάση επιτρέπεται μόνο από υπολογιστές του Πανεπιστημίου (συγκεκριμένο ΙΡ) Βασιλική Ζήση, PhD 3

4 Αρχική σελίδα Η EBSCO περιλαμβάνει αρκετές άλλες βάσεις. Γιαναξεκινήσετεθαπρέπεινα επιλέξετε ποιες από αυτές θέλετε να συγκαταλέγονται στην αναζήτηση σας. Στη συνέχεια πατήστε το κουμπί Continue Κεντρική σελίδα Εμφανίζεται η σελίδα βασικής αναζήτησης. Στη γραμμή find πληκτρολογώ τις λέξεις κλειδιά που θέλω και στη συνέχεια πατάω το search Έχω τη δυνατότητα να κάνω συνδυασμό αναζήτησης δίνοντας και άλλα στοιχεία, όπως για παράδειγμα συγκεκριμένο όνομα περιοδικού ή θέτοντας σαν προϋπόθεση ανεύρεση εργασιών με πλήρες κείμενο Βασιλική Ζήση, PhD 4

5 Βασική αναζήτηση Στααποτελέσματαπουμαςδίνειηαναζήτηση, πληροφορούμαστε για τον αριθμό των εργασιών που εντοπίστηκαν. Μας δίνεται ακόμη η δυνατότητα να μεταβούμε απευθείας στο πλήρες κείμενο των εργασιών στα οποία επιτρέπεται αυτή η πρόσβαση, κάνοντας κλικ στο εικονίδιο pdf κάθε εργασίας. Προχωρημένη αναζήτηση Αν θέλουμε να περιορίσουμε την αναζήτηση μας γιατί ο αριθμός των εργασιών που εντοπίσαμε ήταν πολύ μεγάλος ή αν θέλουμε να εντοπίσουμε μια συγκεκριμένη εργασία θα μας βοηθήσει σημαντικά η προχωρημένη αναζήτηση. Βασιλική Ζήση, PhD 5

6 Προχωρημένη αναζήτηση Στην αναζήτηση αυτή μπορούμε να περιορίσουμε σημαντικά τον αριθμό των εργασιών, αν καθορίσουμε σε ποιο μέρος της εργασίας θέλουμε να εντοπιστούν οι λέξεις κλειδιά. Για παράδειγμα, αν καθορίσουμε ότι ψάχνουμε αυτές τις λέξεις στον τίτλο, τα αποτελέσματα θα μας δώσουν πολύ μικρότερο αριθμό εργασιών απ ότι αν τις αναζητάμε οπουδήποτε. Συνήθως η επιλογή περίληψη/λέξεις λέξεις κλειδιά μας δίνει τα πιο ουσιαστικά αποτελέσματα. Στο πλήρες κείμενο της εργασίας ψάχνουμε όταν θέλουμε να εντοπίσουμε συγκεκριμένη πληροφορία, π.χ. μεθοδολογία ή στατιστική ανάλυση. Αρχική σελίδα ή Medline στη διεύθυνση Εκτός από την τυπική αναζήτηση, η βάση αυτή προσφέρει και άλλες υπηρεσίες, όπως η αναζήτηση περιοδικών ή συγκεκριμένων άρθρων, από τα οποία γνωρίζουμε κάποια ή όλα τα στοιχεία δημοσίευσης (π.χ. τόμος, έτος). Βασιλική Ζήση, PhD 6

7 Βασική αναζήτηση H τυπική αναζήτηση γίνεται εισάγοντας τις λέξεις κλειδιά στην κατάλληλη γραμμή και πατώντας το Go (ή τοπλήκτροenter). Βασική αναζήτηση Στααποτελέσματαπουμαςδίνειηαναζήτηση, πληροφορούμαστε για τον αριθμό των εργασιών που εντοπίστηκαν (στο προηγούμενο παράδειγμα 6090). Έχουμε ακόμη μια σημαντική πληροφορία, τον αριθμό των εργασιών «ανασκόπησης» (στο προηγούμενο παράδειγμα 973). Πατώντας το εικονίδιο που βρίσκεται αριστερά από τα στοιχεία κάθε εργασίας, ανάλογα με τη δυνατότητα πρόσβασης που μας παρέχεται, μπορεί να έχουμε: Πρόσβαση μόνο στην περίληψη της εργασίας Ελεύθερη πρόσβαση στο πλήρες κείμενο της εργασίας Βασιλική Ζήση, PhD 7

8 Βασική αναζήτηση Στααποτελέσματαμπορούμεακόμηναεξετάσουμετιςεργασίες που βρέθηκαν και να σημειώσουμε ποιες μας ενδιαφέρουν. Μετά μπορούμε να τις στείλουμε είτε στο clipboard είτε σε αρχείο κειμένου, κ.λ.π Εδώ επιλέγουμε να δούμε την περίληψη της εργασίας Εδώ σημειώνουμε τις εργασίες που μας ενδιαφέρουν Το clipboard Στο clipboard μπορούμε να συγκεντρώσουμε εργασίες που μας ενδιαφέρουν από διάφορες αναζητήσεις με διαφορετικές λέξεις κλειδιά. Βέβαια υπάρχουν κάποιοι περιορισμοί. Βασιλική Ζήση, PhD 8

9 Προχωρημένη αναζήτηση Συγγραφέας Περιοδικό Ημερομηνία Προχωρημένη αναζήτηση Επιλέγοντας την καρτέλα limits μπορούμε να βάλουμε περιορισμούς στην αναζήτηση. Έτσι μπορούμε να ψάξουμε εργασίες που: Γράφηκαν από κάποιο συγκεκριμένο συγγραφέα ή συγγραφείς Δημοσιεύτηκαν σε κάποιο συγκεκριμένο περιοδικό Δημοσιεύτηκαν κάποιο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Βέβαια μπορούμε να ζητήσουμε να περιλαμβάνονται στην αναζήτηση μόνο οι εργασίες στις οποίες μπορούμε να έχουμε πρόσβαση στο πλήρες κείμενο. Βασιλική Ζήση, PhD 9

10 Αρχική σελίδα στη διεύθυνση Περιλαμβάνει μόνο περιοδικά με ελεύθερη πρόσβαση στο πλήρες κείμενο τους, τα οποία όμως έχουν συντακτική επιτροπή και σύστημα κριτών. Βάζοντας λέξεις κλειδιά, μπορούμε να ψάξουμε είτε για άρθρα είτε για περιοδικά σε μια περιοχή. Βασική αναζήτηση Χρησιμοποιούμε συνδετικά μεταξύ των λέξεων Επιλέγουμε σε ποια περιοχή της εργασίας θα πρέπει να εμφανίζονται οι λέξεις κλειδιά Βασιλική Ζήση, PhD 10

11 Βασική αναζήτηση Ο αριθμός των εργασιών που εντοπίστηκαν Επιλέγουμε να δούμε το πλήρες κείμενο της εργασίας στη διεύθυνση Αρχική σελίδα & Βασική αναζήτηση Εδώ μπορούμε να κάνουμε αναζήτηση όχι μόνο σε άρθρα αλλά και σε οποιαδήποτε άλλη ακαδημαϊκή πηγή, σε κάθε στοιχείο που εμφανίζεται στο διαδίκτυο. Εισάγουμε τις λέξεις κλειδιά, όπως και σε κάθε άλλη βάση. Περιλαμβάνει προχωρημένη αναζήτηση Εδώ μπορείτε να μάθετε περισσότερα για τη λειτουργία του Βασιλική Ζήση, PhD 11

12 Προχωρημένη αναζήτηση Στην προχωρημένη αναζήτηση μπορούμε να ορίσουμε μεμονωμένα, αλλά και σε συνδυασμό αν: θα περιλαμβάνονται στην αναζήτηση όλες οι λέξεις κλειδιά που ορίσαμε θα γίνεται αναζήτηση μιας συγκεκριμένης φράσης θα περιλαμβάνεται τουλάχιστον μία από μια ομάδα λέξεων θα αποκλείονται αποτελέσματα αναζήτησης που περιέχουν κάποιες συγκεκριμένες λέξεις η αναζήτηση θα γίνεται στο πλήρες κείμενο ή μόνο τον τίτλο των άρθρων. Μπορούμε ακόμη να περιορίσουμε την αναζήτηση ανάλογα με το συγγραφέα, το περιοδικό, το έτος δημοσίευσης, αλλά και την επιστημονική περιοχή της εργασίας Προχωρημένη αναζήτηση Κείμενο ή τίτλος συγγραφείς περιοδικό Έτη δημοσ. Επιστημονικές περιοχές Βασιλική Ζήση, PhD 12

13 Προαιρετικά Αποφασίστε ποιες λέξεις κλειδιά θα χρησιμοποιήσετε για να εντοπίσετε εργασίες που σας ενδιαφέρουν. Χρησιμοποιήστε αυτές τις λέξεις κλειδιά σε διαφορετικές βάσεις. Συγκρίνετε τον αριθμό των αποτελεσμάτων που δίνει κάθε βάση. Περιορίστε την αναζήτηση για τα έτη 2000 έως σήμερα και συγκρίνετε τον αριθμό των εργασιών με τα αποτελέσματα των προηγούμενων αναζητήσεων. Για να μπορέσετε να κάνετε αυτές τις συγκρίσεις θα πρέπει κάθε φορά να κρατάτε σημειώσεις για τις λέξεις κλειδιά, τη βάση στην οποία έγινε η αναζήτηση, καθώς και τον αριθμό των εργασιών που εντοπίστηκαν. Η αναζήτηση της βιβλιογραφίας δεν είναι κάτι πολύπλοκο ή δύσκολο, χρειάζεται όμως συστηματικότητα και οργάνωση. Πρέπει να κρατάμε σημειώσεις για τις λέξεις κλειδιά, τους περιορισμούς, τη βάση που χρησιμοποιούμε, καθώς και τον αριθμό των εργασιών που εντοπίζουμε. Είναι πολύ εύκολο να χαθούμε και να πρέπει να αναζητήσουμε τι αναζητήσαμε! Αποθηκεύστε άμεσα τουλάχιστον το link, αν όχι και την περίληψη, από μια εργασία που σας ενδιαφέρει. Βασιλική Ζήση, PhD 13

14 Οδηγός χρήσης της βάσης EBSCO Host. Οδηγός χρήσης της βάσης PubMed (Medline) Επισκεφτείτε επίσης την ιστοσελίδα της βιβλιοθήκης του ΠΘ Βασιλική Ζήση, PhD 14