ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ. ΕΚΘΕΣΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Για το έτος που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2014

Transcript

1 ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΚΘΕΣΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

2 ΕΚΘΕΣΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΕΛΙΔΑ Αξιωματούχοι και Επαγγελματικοί Σύμβουλοι 1 Έκθεση Επιτροπείας 2-4 Έκθεση Ανεξάρτητων Ελεγκτών 5-7 Κατάσταση αποτελεσμάτων και λοιπών συνολικών εσόδων 8 Κατάσταση οικονομικής θέσης 9 Κατάσταση μεταβολών ιδίων κεφαλαίων 10 & 11 Κατάσταση των ταμειακών ροών 12 Σημειώσεις στις οικονομικές καταστάσεις 13-85

3 ΑΞΙΩΜΑΤΟΥΧΟΙ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΙ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ Επιτροπεία: Ευστράτιος Ματθαίου - Πρόεδρος - Μη εκτελεστικό μέλος (διορίστηκε στις 15 Απριλίου 2014) Νίκος Προκοπίου - Μη εκτελεστικό μέλος (διορίστηκε στις 15 Απριλίου 2014) Γαστών Χατζηαναστασίου - Μη εκτελεστικό μέλος (διορίστηκε στις 15 Απριλίου 2014) Ιωακείμ Ανδρέου - Μη εκτελεστικό μέλος (διορίστηκε στις 15 Απριλίου 2014) Ιωάννης Ιωαννίδης - Μη ανεξάρτητος - Μη εκτελεστικό μέλος (διορίστηκε στις 15 Απριλίου 2014) Μαίρη Πασχαλίδου - Εκτελεστικό μέλος (διορίστηκε στις 15 Απριλίου 2014) Μαρία Ψαρούδη - Εκτελεστικό μέλος (διορίστηκε στις 15 Απριλίου 2014) Κυριάκος Γιαννουρής - Μη Εκτελεστικό μέλος (αποχώρησε στις 15 Απριλίου 2014) Ανδρέας Γρηγορίου - Μη Εκτελεστικό μέλος (αποχώρησε στις 15 Απριλίου 2014) Στασής Κάπονας - Μη Εκτελεστικό μέλος (αποχώρησε στις 15 Απριλίου 2014) Αντώνης Κουτσούλλης - Μη Εκτελεστικό μέλος (αποχώρησε στις 15 Απριλίου 2014) Ελευθέριος Κωνσταντίνου - Μη Εκτελεστικό μέλος (αποχώρησε στις 15 Απριλίου 2014) Γεώργιος Φλουρέντζου - Μη Εκτελεστικό μέλος (αποχώρησε στις 15 Απριλίου 2014) Γραμματέας Εταιρείας: Μαίρη Πασχαλίδου Ανεξάρτητοι Ελεγκτές: KPMG Limited Εγκεκριμένοι Λογιστές και Εγγεγραμμένοι Ελεγκτές Εσπερίδων Λευκωσία Κύπρος Νομικοί Σύμβουλοι: Κούσιος Κουρφιώτης Παπαχαραλάμπους ΔΕΠΕ Κωστή Παλαμά Λευκωσία Εγγεγραμμένο γραφείο: Δημοσθένη Σεβέρη Λευκωσία Τραπεζίτης: Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα Λτδ Αριθμός εγγραφής: 365/51 1

4 ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΤΡΟΠΕΙΑΣ Η Επιτροπεία της Συνεργατικής Οικοδομικής και Ταμιευτηρίου Δημοσίων Υπαλλήλων Κύπρου Λτδ (η ''Εταιρεία''), υποβάλλει για έγκριση στα μέλη την έκθεσή της μαζί με τις ελεγμένες οικονομικές καταστάσεις της Εταιρείας για το έτος που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου, Σύσταση Η Εταιρεία ιδρύθηκε στις 25 Ιουλίου, 1951 ως Συνεργατική Εταιρεία περιορισμένης ευθύνης, σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Συνεργατικών Εταιρειών Νόμου αρ.22 του 1985, όπως μετέπειτα τροποποιήθηκε. Με βάση τις πρόνοιες του άρθρου 41Β (1) (β) του ιδίου Νόμου, η Εταιρεία από 1 Ιανουαρίου, 2008, λειτουργεί ως αναγνωρισμένο πιστωτικό ίδρυμα συνδεδεμένο με τη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα Λτδ, (Κεντρικός Φορέας). Κύριες δραστηριότητες Οι κύριες δραστηριότητες της Εταιρείας, που δεν έχουν αλλάξει από το προηγούμενο έτος, είναι η παροχή τραπεζικών και χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, μέσα στα πλαίσια της νομοθεσίας περί Συνεργατικών Εταιρειών. Όλες οι δραστηριότητες διεξάγονται στην Κύπρο. Ανασκόπηση αποτελεσμάτων Το κέρδος από συνήθεις εργασίες του Συνεργατικού Τομέα πριν τις προβλέψεις για απομείωση χρεογράφων, δανείων και άλλων χορηγήσεων σημείωσε αύξηση 55,1% και ανέρχεται σε σε σύγκριση με το Η αύξηση στο κέρδος οφείλεται κυρίων στην αύξηση στα καθαρά έσοδα από τόκους. Μετά την απομείωση στην αξία ακινήτων προς ανάπτυξη ύψους ( ), τη ζημία δίκαιων αξιών στα ακίνητα για επένδυση ύψους ( ), την μείωση της πρόβλεψης για απομείωση δανείων και άλλων χορηγήσεων και τη πίστωση φορολογίας ύψους προκύπτει κέρδος για το έτος σε σύγκριση με ζημία για το Οι καταθέσεις και άλλοι λογαριασμοί πελατών την 31 Δεκεμβρίου, 2014 ανήλθαν σε σημειώνοντας ετήσια αύξηση ή 0,4%. Τα δάνεια και άλλες χορηγήσεις σε πελάτες, μετά τις προβλέψεις, την 31 Δεκεμβρίου, 2014 ανήλθαν σε σημειώνοντας ετήσια μείωση ή 6,6% Τα ίδια κεφάλαια του ΣΠΤ, μετά την επιτυχή ανακεφαλαιοποίηση με το ποσό του 61 εκατομμυρίων από το πρόγραμμα χρηματοοικονομικής στήριξης ανήλθαν στα % ΣΧΕΔΙΟ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗΣ ΒΑΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΠΙΣΤΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ. Η Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα ετοίμασε Σχέδιο Αναδιάρθρωσης για το Συνεργατικό Πιστωτικό Τομέα (ΣΠΤ) το οποίο εγκρίθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 2014 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφέρει ότι τα μέτρα ανακεφαλαιοποίησης και αναδιάρθρωσης των ΣΠΙ, είναι σύμφωνα με τους κανόνες της για τις κρατικές ενισχύσεις. Κύριοι στόχοι του Σχεδίου είναι: Ανάκτηση της εμπιστοσύνης των καταθετών Μείωση των λειτουργικών εξόδων και βελτίωση της κερδοφορίας Μείωση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων Ενίσχυση της Κεφαλαιακής Επάρκειας Ενδυνάμωση του πλαισίου λειτουργίας της Εταιρικής Διακυβέρνησης Συγχωνεύσεις ΣΠΙ Περιορισμός του δικτύου υποκαταστημάτων Ως αποτέλεσμα της έγκρισης του Σχεδίου Αναδιάρθρωσης για το ΣΠΤ, στις 28 Φεβρουαρίου 2014 ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας προχώρησε στην υπογραφή συμφωνίας μεταξύ του Υπουργείου Οικονομικών και της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας για την εκταμίευση του 1,5 δις για την ανακεφαλαιοποίηση του ΣΠΤ και μεταβίβαση του 99% των μετοχών του στο Κράτος. 2

5 ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΤΡΟΠΕΙΑΣ Συνολικά καθαρά έσοδα Τα συνολικά καθαρά έσοδα της Εταιρείας για το έτος που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου, 2014 ανήλθαν σε (2013: ). Μελλοντικές εξελίξεις Η Επιτροπεία της Εταιρείας παρά τις δύσκολες συνθήκες που υπάρχουν στο χρηματοοικονομικό τομέα και στη συνεχιζόμενη ύφεση της οικονομίας, διαβεβαιώνει τα μέλη της ότι θα συνεχίσει την προσπάθεια της για την ομαλή λειτουργία της Εταιρείας. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην πιστή τήρηση του Σχεδίου Αναδιάρθρωσης με στόχο την ενίσχυση των δεικτών της κεφαλαιακής επάρκειας, τη διασφάλιση υγιούς ρευστότητας και την αποτελεσματική διαχείριση του πιστωτικού κινδύνου. Κυριότεροι κίνδυνοι και αβεβαιότητες και διαχείριση κινδύνων Οι πιο σημαντικοί κίνδυνοι στους οποίους εκτίθεται η Εταιρεία είναι ο πιστωτικός κίνδυνος, ο κίνδυνος αγοράς και ο κίνδυνος ρευστότητας. Η Εταιρεία έχει θεσπίσει ένα πλαίσιο διαχείρισης κινδύνων, όπου κεντρική θέση κατέχει η αξιόπιστη μέτρηση των χρηματοοικονομικών κινδύνων. Οι τρόποι αντιμετώπισης τους επεξηγούνται σε μεγαλύτερη λεπτομέρεια στη σημείωση 37 των οικονομικών καταστάσεων. Μετοχικό κεφάλαιο Τον Μάρτιο του 2014 το εγκεκριμένο μετοχικό κεφάλαιο της Εταιρείας μετατράπηκε από μετοχές ονομαστικής αξίας 2 σε μετοχές ονομαστικής αξίας 1 η κάθε μια και αυξήθηκε σε διακόσια εξήντα εκατομμύρια ευρώ ( ) διαιρεμένο σε διακόσια εξήντα εκατομμύρια ( ) μετοχές. Επίσης, εκδόθηκαν νέες μετοχές προς τη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα Λτδ. Το συνολικό μετοχικό κεφάλαιο κατά την 31/12/2014 ανήλθε σε Επιτροπεία Τα μέλη της Επιτροπείας κατά την διάρκεια του έτους και κατά την ημερομηνία της παρούσας έκθεσης παρουσιάζονται στη σελίδα 1. Οι μεταβολές στη σύνθεση και την κατανομή αρμοδιοτήτων των μελών της Επιτροπείας παρουσιάζονται στη σελίδα 1. Η Επιτροπεία της Εταιρείας ενεργεί κάτω από την καθοδήγηση και επίβλεψη της ΣΚΤ όπως προβλέπεται από την περί της Σύνδεσης Συνεργατικών Πιστωτικών Ιδρυμάτων με Κεντρικό Φορέα Οδηγία. Σύμφωνα με τους Ειδικούς Κανονισμούς της Εταιρείας, όλα τα σημερινά μέλη της Επιτροπείας διατηρούν το αξίωμά τους. Γεγονότα μεταγενέστερα της περιόδου αναφοράς Τα γεγονότα μεταγενέστερα της περιόδου αναφοράς που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου, 2014 μέχρι την ημερομηνία έγκρισης των οικονομικών καταστάσεων αναφέρονται στην σημείωση 42 των οικονομικών καταστάσεων. Συναλλαγές με συνδεδεμένα πρόσωπα Γνωστοποιούνται στη σημείωση 35 των οικονομικών καταστάσεων. 3

6 ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΤΡΟΠΕΙΑΣ Ανεξάρτητοι Ελεγκτές Οι ανεξάρτητοι ελεγκτές της Εταιρείας, KPMG Limited, εκδήλωσαν επιθυμία να εξακολουθήσουν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους. Ψήφισμα που να εξουσιοδοτεί την Επιτροπεία να καθορίσει την αμοιβή τους θα κατατεθεί στην Ετήσια Γενική Συνέλευση. Με εντολή της Επιτροπείας, Μαίρη Πασχαλίδου Γραμματέας Λευκωσία, 23 Απριλίου,

7 Έκθεση Ανεξάρτητων Ελεγκτών Προς τα Μέλη της Συνεργατικής Οικοδομικής και Ταμιευτηρίου Δημοσίων Υπαλλήλων Κύπρου Λτδ Έκθεση επί των οικονομικών καταστάσεων της Συνεργατικής Οικοδομικής και Ταμιευτηρίου Δημοσίων Υπαλλήλων Κύπρου Λτδ Έχουμε ελέγξει τις συνημμένες οικονομικές καταστάσεις της Συνεργατικής Οικοδομικής και Ταμιευτηρίου Δημοσίων Υπαλλήλων Κύπρου Λτδ (η ''Εταιρεία'') στις σελίδες 8 μέχρι 85 οι οποίες αποτελούνται από την κατάσταση οικονομικής θέσης στις 31 Δεκεμβρίου, 2014, και τις καταστάσεις αποτελεσμάτων και λοιπών συνολικών εσόδων, μεταβολών ιδίων κεφαλαίων και των ταμειακών ροών του έτους που έληξε την ημερομηνία αυτή, καθώς και περίληψη σημαντικών λογιστικών πολιτικών και λοιπές επεξηγηματικές πληροφορίες. Ευθύνη της Επιτροπείας για τις οικονομικές καταστάσεις Η Επιτροπεία είναι υπεύθυνη για την κατάρτιση οικονομικών καταστάσεων που δίνουν αληθινή και δίκαιη εικόνα σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς όπως αυτά υιοθετήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις απαιτήσεις του περί Συνεργατικών Εταιρειών Νόμου του 1985 ως έχει τροποποιηθεί από καιρού εις καιρόν, και για εκείνες τις εσωτερικές ασφαλιστικές δικλίδες ελέγχου που η Επιτροπεία καθορίζει ως απαραίτητες ώστε να καθίσταται δυνατή η κατάρτιση οικονομικών καταστάσεων απαλλαγμένων από ουσιώδες σφάλμα, οφειλόμενο είτε σε απάτη είτε σε λάθος. Ευθύνη των ανεξάρτητων ελεγκτών Η δική μας ευθύνη είναι να εκφράσουμε γνώμη επί αυτών των οικονομικών καταστάσεων με βάση τον έλεγχό μας. Διενεργήσαμε τον έλεγχό μας σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Ελέγχου. Τα Πρότυπα αυτά απαιτούν να συμμορφωνόμαστε με κανόνες δεοντολογίας καθώς και να σχεδιάζουμε και διενεργούμε τον έλεγχο με σκοπό την απόκτηση λελογισμένης διασφάλισης για το εάν οι οικονομικές καταστάσεις είναι απαλλαγμένες από ουσιώδες σφάλμα. Ο έλεγχος περιλαμβάνει τη διενέργεια διαδικασιών για την απόκτηση ελεγκτικών τεκμηρίων σχετικά με τα ποσά και τις γνωστοποιήσεις στις οικονομικές καταστάσεις. Οι επιλεγόμενες διαδικασίες βασίζονται στην κρίση μας, περιλαμβανομένης της εκτίμησης των κινδύνων ουσιώδους σφάλματος των οικονομικών καταστάσεων, οφειλομένου είτε σε απάτη είτε σε λάθος. Κατά τη διενέργεια αυτών των εκτιμήσεων κινδύνων, εξετάζουμε τις εσωτερικές ασφαλιστικές δικλίδες που σχετίζονται με την κατάρτιση οικονομικών καταστάσεων της οντότητας που δίνουν αληθινή και δίκαιη εικόνα με σκοπό το σχεδιασμό ελεγκτικών διαδικασιών κατάλληλων για τις περιστάσεις, αλλά όχι με σκοπό την έκφραση γνώμης επί της αποτελεσματικότητας των εσωτερικών ασφαλιστικών δικλίδων ελέγχου της Εταιρείας. Ο έλεγχος περιλαμβάνει επίσης την αξιολόγηση της καταλληλότητας των λογιστικών πολιτικών που χρησιμοποιήθηκαν και του λελογισμένου των λογιστικών εκτιμήσεων που έγιναν από την Επιτροπεία, καθώς και την αξιολόγηση της συνολικής παρουσίασης των οικονομικών καταστάσεων. 5

8 Πιστεύουμε ότι τα ελεγκτικά τεκμήρια που έχουμε αποκτήσει είναι επαρκή και κατάλληλα για να παράσχουν βάση για την ελεγκτική μας γνώμη με επιφύλαξη. Βάση για γνώμη με επιφύλαξη όσον αφορά την συγκρισιμότητα των ποσών που παρουσιάζονται στις καταστάσεις αποτελεσμάτων και λοιπών συνολικών εσόδων και μεταβολών ιδίων κεφαλαίων και στην κατάσταση των ταμειακών ροών του έτους και των αντίστοιχων ποσών του 2013 Λόγω περιορισμών που τέθηκαν στην έκταση της εργασίας μας, δεν μπορέσαμε να ολοκληρώσουμε τις διαδικασίες που απαιτούνται από τα Διεθνή Πρότυπα Ελέγχου Αρ. 510 «Πρώτος Έλεγχος Αρχικά Υπόλοιπα» και Αρ. 710 «Συγκριτικές Πληροφορίες Αντίστοιχα Ποσά και Συγκριτικές Οικονομικές Καταστάσεις» ώστε να έχουμε στη διάθεσή μας επαρκή και κατάλληλα ελεγκτικά τεκμήρια ως προς το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων και το σύνολο των υποχρεώσεων της Εταιρείας κατά την 1η Ιανουαρίου 2013, και των αντίστοιχων ποσών στις 31 Δεκεμβρίου Αφού τα αρχικά υπόλοιπα των περιουσιακών στοιχείων και των υποχρεώσεων της Εταιρείας επηρεάζουν τον καθορισμό της χρηματοοικονομικής επίδοσης και των ταμειακών ροών του για το συγκεκριμένο έτος, δεν μπορέσαμε να καθορίσουμε τυχόν αναπροσαρμογές που θα μπορούσαν να καταστούν αναγκαίες σε σχέση με το κέρδος/ζημία για το έτος που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2013 και που παρουσιάζονται ως αντίστοιχα ποσά για το τρέχον έτος στις καταστάσεις αποτελεσμάτων και λοιπών συνολικών εσόδων και μεταβολών ιδίων κεφαλαίων, και σε σχέση με τις καθαρές ταμειακές ροές που παρουσιάζονται στην κατάσταση ταμειακών ροών ως αντίστοιχα ποσά του τρέχοντος έτους. Η ελεγκτική μας γνώμη για το έτος που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2013 είχε τροποποιηθεί ανάλογα. Η γνώμη μας πάνω στις οικονομικές καταστάσεις του τρέχοντος έτους έχει επίσης τροποποιηθεί λόγω της πιθανής επίδρασης αυτού του θέματος στην συγκρισιμότητα των ποσών του τρέχοντος έτους με τα αντίστοιχα ποσά του προηγούμενου έτους. Γνώμη με επιφύλαξη όσον αφορά την συγκρισιμότητα των ποσών που παρουσιάζονται στις καταστάσεις αποτελεσμάτων και λοιπών συνολικών εσόδων και μεταβολών ιδίων κεφαλαίων και στην κατάσταση των ταμειακών ροών του έτους και των αντίστοιχων ποσών του 2013 Κατά τη γνώμη μας, εκτός από την πιθανή επίδραση στα αντίστοιχα ποσά του προηγούμενου έτους του ζητήματος που αναφέρεται στην παράγραφο της βάσης για γνώμη με επιφύλαξη, οι καταστάσεις αποτελεσμάτων και λοιπών συνολικών εσόδων, μεταβολών ιδίων κεφαλαίων και των ταμειακών ροών του έτους που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου, 2014 δίνουν αληθινή και δίκαιη εικόνα της χρηματοοικονομικής επίδοσης και των ταμειακών ροών του έτους που έληξε την ημερομηνία αυτή, σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς, όπως αυτά υιοθετήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις απαιτήσεις του περί Συνεργατικών Εταιρειών Νόμου του 1985, ως έχει τροποποιηθεί από καιρού εις καιρόν. Γνώμη όσον αφορά την κατάσταση οικονομικής θέσης Κατά τη γνώμη μας, η κατάσταση οικονομικής θέσης δίνει αληθινή και δίκαιη εικόνα της χρηματοοικονομικής θέσης της Εταιρείας στις 31 Δεκεμβρίου, 2014, σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς όπως αυτά υιοθετήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις απαιτήσεις του περί Συνεργατικών Εταιρειών Νόμου, του 1985 ως έχει τροποποιηθεί από καιρού εις καιρόν. Έκθεση επί άλλων νομικών απαιτήσεων Σύμφωνα με τις επιπρόσθετες απαιτήσεις των περί Ελεγκτών και Υποχρεωτικών Ελέγχων των Ετήσιων και των Ενοποιημένων Λογαριασμών Νόμων του 2009 ως έχει τροποποιηθεί από καιρού εις καιρόν, αναφέρουμε τα πιο κάτω: Έχουμε πάρει όλες τις πληροφορίες και εξηγήσεις που θεωρήσαμε αναγκαίες για σκοπούς του ελέγχου μας, εκτός του ότι η έκταση της εργασίας μας περιορίστηκε από το θέμα που αναφέρονται στην παράγραφο της βάσης για γνώμη με επιφύλαξη. Κατά τη γνώμη μας, έχουν τηρηθεί από την Εταιρεία κατάλληλα λογιστικά βιβλία εκτός όπως αναφέρεται στην παράγραφο της βάσης για γνώμη με επιφύλαξη. Οι οικονομικές καταστάσεις της Εταιρείας συμφωνούν με τα λογιστικά βιβλία. Κατά τη γνώμη μας, και από όσα καλύτερα έχουμε πληροφορηθεί και σύμφωνα με τις εξηγήσεις που μας δόθηκαν, οι οικονομικές καταστάσεις παρέχουν τις απαιτούμενες από τον περί Συνεργατικών Εταιρειών Νόμου, του 1985 ως έχει τροποποιηθεί από καιρού εις καιρόν, πληροφορίες με τον απαιτούμενο τρόπο, εκτός όπως αναφέρεται στην παράγραφο της βάσης για γνώμη με επιφύλαξη. Κατά τη γνώμη μας, οι πληροφορίες που δίνονται στην έκθεση της Επιτροπείαςστις σελίδες 2 μέχρι 4 συνάδουν με τις οικονομικές καταστάσεις. 6

9 Άλλο θέμα Αυτή η έκθεση, περιλαμβανομένης και της γνώμης, ετοιμάστηκε για τα μέλη της Εταιρείας ως σώμα και μόνο σύμφωνα με το Άρθρο 34 του περί Ελεγκτών και Υποχρεωτικών Ελέγχων των Ετήσιων και Ενοποιημένων Λογαριασμών Νόμου του 2009 ως έχει τροποποιηθεί από καιρού εις καιρόν και για κανένα άλλο σκοπό. Δίνοντας αυτή τη γνώμη δεν αποδεχόμαστε ή αναλαμβάνουμε ευθύνη για οποιοδήποτε άλλο σκοπό ή προς οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο στη γνώση του οποίου αυτή η έκθεση δυνατόν να περιέλθει. Κωνσταντίνος Ν. Καλλής, FCA Εγκεκριμένος Λογιστής και Εγγεγραμμένος Ελεγκτής εκ μέρους και για λογαριασμό της KPMG Limited Εγκεκριμένοι Λογιστές και Εγγεγραμμένοι Ελεγκτές Εσπερίδων Λευκωσία Κύπρος 23 Απριλίου,

10 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΣΥΝΟΛΙΚΩΝ ΕΣΟΔΩΝ Σημ. Τόκοι εισπρακτέοι Τόκοι πληρωτέοι 7 ( ) ( ) Καθαρά έσοδα από τόκους Μερίσματα Έσοδα από δικαιώματα και προμήθειες Έξοδα για δικαιώματα και προμήθειες 9 (73.546) (67.869) Άλλα έσοδα Σύνολο καθαρών εσόδων Κόστος προσωπικού 11 ( ) ( ) Αποσβέσεις 12 ( ) ( ) Άλλα λειτουργικά έξοδα 13 ( ) ( ) Σύνολο εξόδων Κέρδος από εργασίες πριν τις προβλέψεις για απομείωση δανείων και άλλων χορηγήσεων Καθαρή ζημία δίκαιων αξιών σε ακίνητα για επένδυση ( ) ( ) Χρέωση για απομείωση στην αξία των ακινήτων προς ανάπτυξη ( ) ( ) Χρέωση για απομείωση στην αξία των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων διαθέσιμων προς πώληση - ( ) Μείωση / (αύξηση) προβλέψεων για απομείωση δανείων και άλλων χορηγήσεων ( ) Κέρδος/ (ζημία) πριν τη φορολογία ( ) Φορολογία ( ) Καθαρό κέρδος / (ζημία) για το έτος ( ) Λοιπά συνολικά έσοδα Αναπροσαρμογή στη δίκαιη αξία γης και κτιρίων - ( ) Δαπάνες από Ταμείο Υποτροφιών - ( ) Υπολοιπο πρόνοιας φιλανθρωπικών σκοπών προηγούμενων ετών Δαπάνες από Ταμείο Ευημερίας μελών - (41.516) Φορολογία στα λοιπά συνολικά έσοδα ( ) Ποσά που θα ή πιθανόν να αναταξινομηθούν στο κέρδος ή ζημία σε μεταγενέστερες περιόδους: Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία διαθέσιμα προς πώληση - Κέρδη δίκαιης αξίας Λοιπά συνολικά έσοδα για το έτος ( ) Συνολικά έσοδα για το έτος ( ) Οι σημειώσεις στις σελίδες 13 μέχρι 85 αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτών των οικονομικών καταστάσεων. 8

11 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ 31 Δεκεμβρίου 2014 ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Σημ. Μετρητά Καταθέσεις σε κεντρικές τράπεζες Καταθέσεις σε άλλα τραπεζικά ιδρύματα Δάνεια και άλλες χορηγήσεις σε πελάτες Αποθέματα Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία διαθέσιμα προς πώληση Ακίνητα για επένδυση Ακίνητα, εγκαταστάσεις και εξοπλισμός Άυλα περιουσιακά στοιχεία Λοιπά περιουσιακά στοιχεία Σύνολο περιουσιακών στοιχείων ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Καταθέσεις πελατών Δάνεια πληρωτέα Λοιπές υποχρεώσεις Σύνολο υποχρεώσεων ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Μετοχικό κεφάλαιο Αποθεματικά Σύνολο ιδίων κεφαλαίων Σύνολο ιδίων κεφαλαίων και υποχρεώσεων Ενδεχόμενες και ανειλημμένες υποχρεώσεις Στις 23 Απριλίου, 2015, η Επιτροπεία της Συνεργατικής Οικοδομικής και Ταμιευτηρίου Δημοσίων Υπαλλήλων Κύπρου Λτδ ενέκρινε αυτές τις οικονομικές καταστάσεις για έκδοση Ευστράτιος Ματθαίου Μαίρη Πασχαλίδου Πρόεδρος Γραμματέας Οι σημειώσεις στις σελίδες 13 μέχρι 85 αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτών των οικονομικών καταστάσεων. 9

12 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ Αποθεματικό δίκαιης αξίας επενδύσεων διαθέσιμων Τακτικό αποθεματικό που απαιτείται από Αποθεματικό Μετοχικό κεφάλαιο δίκαιης αξίας - γη και κτίρια προς πώληση Αποθεματικό αντιστάθμισης νομοθεσία Ειδικό Ταμείο Υποτροφιών Ειδικό Ταμείο Ευημερίας Μελών Κέρδη προς διανομή Σύνολο Σημ. Υπόλοιπο - 1 Ιανουαρίου (99.710) Συνολικά έσοδα Καθαρή ζημία για το έτος ( ) ( ) Λοιπά συνολικά έσοδα για το έτος - ( ) ( ) (41.516) - ( ) Συνολικά έσοδα για το έτος - ( ) ( ) (41.516) ( ) ( ) Συναλλαγές με μέλη Έκδοση μετοχών Αύξηση αποθεματικού ενοποίησης Μεταφορά - ( ) - - ( ) (5.465) Αύξηση αποθεματικού ενοποιήσης (22.364) - Στις 31 Δεκεμβρίου (38.604) Οι σημειώσεις στις σελίδες 13 μέχρι 85 αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτών των οικονομικών καταστάσεων. 10

13 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ Την 1 Ιανουαρίου (38.604) Συνολικά έσοδα Καθαρό κέρδος για το έτος Λοιπά συνολικά έσοδα για το έτος Συνολικά έσοδα για το έτος Συναλλαγές με μέλη Έκδοση μετοχών Μεταφορά ( ) Άλλες αναπροσαρμογές (3.000) (3.000) Μεταφορά - (48.056) Στις 31 Δεκεμβρίου (28.604) Οι σημειώσεις στις σελίδες 13 μέχρι 85 αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτών των οικονομικών καταστάσεων. 11

14 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ Σημ. Ροή μετρητών από εργασίες Κέρδος/ (ζημία) πριν τη φορολογία ( ) Αναπροσαρμογές για: Προβλέψεις για απομείωση δανείων 18 ( ) Αποσβέσεις ακινήτων, εγκαταστάσεων και εξοπλισμού Διαγραφές ακινήτων, εγκαταστάσεων και εξοπλισμού Απόσβεση προγραμμάτων ηλεκτρονικού υπολογιστή Ζημία από πώληση ακινήτων, εγκαταστάσεων και εξοπλισμού Κέρδος από πώληση ακινήτων προς ανάπτυξη - ( ) Ζημίες δίκαιων αξιών σε επενδυτικά ακίνητα Χρέωση για απομείωση στην αξία ακινήτων προς ανάπτυξη Χρέωση για απομείωση στην αξία των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων διαθέσιμων προς πώληση Πιστωτικά μερίσματα (76.214) ( ) Ενοίκια εισπρακτέα 10 ( ) ( ) Ροή μετρητών από εργασίες πριν από αλλαγές στο κεφάλαιο κινήσεως Μείωση σε καταθέσεις σε κεντρικές τράπεζες Μείωση σε καταθέσεις σε άλλα τραπεζικά ιδρύματα Μείωση στα δάνεια και άλλες χορηγήσεις σε πελάτες Μείωση στα αποθέματα Αύξηση στα λοιπά περιουσιακά στοιχεία (50.396) ( ) Μείωση στις καταθέσεις πελατών ( ) ( ) (Μείωση) / αύξηση στις λοιπές υποχρεώσεις ( ) Ροή μετρητών από εργασίες Πληρωμή φόρων ( ) ( ) Πληρωμή για φιλανθρωπικούς σκοπούς - (9.827) Πληρωμή για Ταμείο Ευημερίας / υποτροφίες - (41.516) Πληρωμή Ταμείου Εκπαίδευσης και Επιμ. Προσωπικού - ( ) Καθαρή ροή μετρητών από εργασίες Ροή μετρητών από επενδυτικές δραστηριότητες Πληρωμή για αγορά άυλων περιουσιακών στοιχείων 23 - (25.232) Πληρωμή για αγορά ακινήτων, εγκαταστάσεων και εξοπλισμού 22 (13.402) (56.747) Πληρωμή για αγορά χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων διαθέσιμων προς πώληση 20 ( ) (8.542) Είσπραξη από πώληση ακινήτων, εγκαταστάσεων και εξοπλισμού Είσπραξη μερισμάτων Είσπραξη ενοικίων Καθαρή ροή μετρητών από επενδυτικές δραστηριότητες Ροή μετρητών από χρηματοδοτικές δραστηριότητες Είσπραξη από έκδοση μετοχών Αύξηση στο αποθεματικό ενοποίησης Εισπράξεις από δανειακά κεφάλαια Είσπραξη δικαιωμάτων εγγραφής νέων μελών Καθαρή ροή μετρητών από χρηματοδοτικές δραστηριότητες Καθαρή αύξηση σε μετρητά και αντίστοιχα μετρητών Μετρητά και αντίστοιχα μετρητών στην αρχή του έτους Μετρητά και αντίστοιχα μετρητών στο τέλος του έτους Οι σημειώσεις στις σελίδες 13 μέχρι 85 αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτών των οικονομικών καταστάσεων. 12

15 1. Γενικά 1.1 Σύσταση Εταιρείας Η Εταιρεία ιδρύθηκε στις 25 Ιουλίου, 1951 ως Συνεργατική Εταιρεία περιορισμένης ευθύνης, σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Συνεργατικών Εταιρειών Νόμου αρ.22 του 1985, ως έχει τροποποιηθεί από καιρού εις καιρόν. Με βάση τις πρόνοιες του άρθρου 41Β (1) (β) του ιδίου Νόμου, η Εταιρεία από 1 Ιανουαρίου, 2008, λειτουργεί ως αναγνωρισμένο πιστωτικό ίδρυμα συνδεδεμένο με τη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα Λτδ, (Κεντρικός Φορέας).σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Συνεργατικών Εταιρειών Νόμου αρ.22 του 1985, όπως μετέπειτα τροποποιήθηκε. Με βάση τις πρόνοιες του άρθρου 25 Α του περί Εργασιών Πιστωτικών Ιδρυμάτων Νόμου του 1997, η Εταιρεία από 1 Ιανουαρίου 2008 λειτουργεί ως αναγνωρισμένο πιστωτικό ίδρυμα συνδεδεμένο με τη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα Λτδ (Κεντρικός Φορέας). Το εγγεγραμμένο γραφείο της είναι στην Δημοσθένη Σεβέρη 34, 1080 Λευκωσία. Στις 29 Σεπτεμβρίου 2013,η Εταιρεία είχε συγχωνευθεί με τη Συνεργατικό Ταμιευτήριο Κυβερνητικών Εργατών Κύπρου (Σ.ΤΑ.Κ.Ε.Κ) Λτδ, Συνεργατικό Ταμιευτήριο Δημοσίων Υπαλλήλων Λάρνακας Λτδ και Συνεργατικό Ταμιευτήριο Δημοσίων Υπαλλήλων (Λεμεσού) Λτδ και ελέγχεται από τη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα Λτδ. Η Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα ελέγχεται από την Κυπριακή Δημοκρατία. Με βάση των απόφαση συγχώνευσης των Γενικών Συνελεύσεων των Μελών ημερομηνίας 29 Σεπτεμβρίου 2013, στις 7 Ιανουαρίου 2014, η Εταιρεία ολοκλήρωσε την απορρόφηση των δραστηριοτήτων και ενσωμάτωσε τα περιουσιακά στοιχεία και υποχρεώσεις των εταιρειών Συνεργατικό Ταμιευτήριο Κυβερνητικών Εργατών Κύπρου (Σ.ΤΑ.Κ.Ε.Κ) Λτδ, Συνεργατικό Ταμιευτήριο Δημοσίων Υπαλλήλων Λάρνακας Λτδ και Συνεργατικό Ταμιευτήριο Δημοσίων Υπαλλήλων (Λεμεσού) Λτδ, οι οποίες διαλύθηκαν δυνάμει των σχετικών προνοιών του περί Συνεργατικών Εταιρειών Νόμου. Από την ημερομηνία αυτή, η Εταιρεία ανάλαβε τη συνέχεια των εργασιών των διαλυθέντων εταιρειών, αποδεχόμενη εξ'ολοκλήρου όλα τα δικαιώματα και υποχρεώσεις που απορρέουν από τα συμβόλαια και έγγραφα τους, τα οποία συνεχίζουν να ισχύουν. Ως αποτέλεσμα αυτών των αλλαγών η Εταιρεία άλλαξε το όνομα της από Συνεργατική Οικοδομική Εταιρεία Δημοσιών Υπαλλήλων Κύπρου Λτδ σε Συνεργατική Οικοδομική και Ταμιευτήριο Δημοσίων Υπαλλήλων Κύπρου Λτδ Σχέδιο Αναδιάρθρωσης Σύμφωνα με τους όρους του Μνημονίου Συναντίληψης που συμφωνήθηκε μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (''Τρόικα'') ο αριθμός των Συνεργατικών Πιστωτικών Ιδρυμάτων (''ΣΠΙ'') μειώθηκε στα 18, με τις Γενικές Συνελεύσεις των Μελών να εγκρίνουν τις συγχωνεύσεις τον Σεπτέμβριο του Στις 4 Οκτωβρίου 2013 εκδόθηκε το διάταγμα κρατικοποίησης του Συνεργατισμού με την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου να ορίζεται στο 1,5 δις. Σύμφωνα με το Σχέδιο Αναδιάρθρωσης, το Μνημόνιο και τα δύο κυβερνητικά διατάγματα που εκδόθηκαν στις 4 Οκτωβρίου 2013 και στις 29 Ιανουαρίου 2014 το ποσοστό συμμετοχής των δικαιωμάτων ψήφου της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ιδιοκτησιακή δομή της ΣΚΤ ανέρχεται στο 99% και των υφιστάμενων μετόχων στο 1%. Την ίδια ώρα η ΣΚΤ καθίσταται 99% μέτοχος στα 18 εναπομείναντα ΣΠΙ. Προς αυτόν τον σκοπό, ιδρύεται συνεργατική εταιρεία συμμετοχών της ΣΚΤ σύμφωνα με το άρθρο 12Ε του περί Συνεργατικών Εταιρειών Νόμου, στην οποία μεταφέρονται οι υφιστάμενοι μέτοχοι της ΣΚΤ με συμμετοχή στο κεφάλαιο της, ανάλογη με τη συμμετοχή που έκαστος μέτοχος είχε στο μετοχικό κεφάλαιο της ΣΚΤ. Η ανακεφαλαιοποίηση της ΣΚΤ υλοποιήθηκε με την παραχώρηση ομολόγου που εκδόθηκε από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας με βάση συμφωνία που υπογράφηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2014 ενώ η ανακεφαλαιοποίηση των ΣΠΙ υλοποιήθηκε με την έκδοση μετοχών προς την ΣΚΤ, οι υφιστάμενοι μέτοχοι των ΣΠΙ μεταφέρθηκαν σε εταιρίες συμμετοχών Συγκρότημα Η Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα ('ΣΚΤ') είναι ο κύριος μέτοχος στα 18 Συνεργατικά Πιστωτικά Ιδρύματα ('ΣΠΙ') ενώ ασκεί έλεγχο και σε εταιρείες εμπορικών δραστηριοτήτων (''Συγκρότημα''). 13

16 1. Γενικά (συνέχεια) 1.2 Δημοσιονομικό πρόγραμμα προσαρμογής και λειτουργικό περιβάλλον Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Προσαρμογής Το Μάρτιο του 2013 οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Κυπριακής Δημοκρατίας και Eurogroup κατέληξαν, σε επίτευξη συμφωνίας για την παροχή οικονομικής βοήθειας προς την Κυπριακή Δημοκρατία μέχρι 10 δις και καθόρισαν πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής. Σύμφωνα με το κείμενο του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής στόχος του είναι να αντιμετωπίσει βραχυπρόθεσμες και μεσοπρόθεσμες οικονομικές, δημοσιονομικές και διαρθρωτικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Κύπρος. Η πορεία του προγράμματος προσαρμογής της Κυπριακής οικονομίας έχει αξιολογηθεί τέσσερεις φορές από την Τρόικα. Η πέμπτη αξιολόγηση του προγράμματος ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2014, όμως δεν έχει ολοκληρωθεί λόγω της εκκρεμότητας με το νόμο που αφορά τον εκσυγχρονισμό της διαδικασίας εκποίησης ενυπόθηκων ακινήτων, μέσω ιδιωτικών δημοπρασιών. Ο νόμος αποτελεί προαπαιτούμενο και παρ' όλο που έχει ψηφιστεί από τη Βουλή η εφαρμογή του εκκρεμεί ενόποιον της Βουλής, ώστε να εφαρμοστεί ταυτόχρονα με το πολυνομοσχέδιο που αφορά το πλαίσιο αφερεγγυότητας. Ως εκ τούτου, προς το παρόν η Κύπρος δε μπορεί να συμμετέχει στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ όπως αυτό περιγράφεται πιο κάτω. Στις 18 Απριλίου 2015 η Βουλή προχώρησε στην ψήφιση των νομοσχεδίων που αφορούν το πλαίσιο αφερεγγυότητας ενώ η αναστολή εφαρμογής του νόμου των εκποιήσεων έληξε στις 16 Απριλίου Αυτά δίνουν τη δυνατότητα ολοκλήρωσης της πέμπτης αξιολόγησης της πορείας του προγράμματος, τη συμμετοχή της Κύπρου στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, αποδέσμευσης της εκκρεμούσας δόσης του προγράμματος από το ΔΝΤ και εξόδου της Κύπρου στις αγορές. Το Πλαίσιο Αφερεγγυότητας εισαγάγει μηχανισμό σχεδίων αποπληρωμής για βιώσιμα φυσικά πρόσωπα, εκσυγχρονισμένη πτωχευτική διαδικασία σε σχέση με μη βιώσιμα φυσικά πρόσωπα, η οποία θα περιλαμβάνει την απαλλαγή του πτωχεύσαντος υπό αυστηρές προϋποθέσεις, οι οποίες θα εμποδίζουν οποιεσδήποτε καταχρήσεις. Σημειώνεται ότι δίνεται η δυνατότητα αναστολής, με βάση συγκεκριμένα κριτήρια και υπό προϋποθέσεις, οποιωνδήποτε μέτρων εναντίον μη βιώσιμων δανειοληπτών για περίοδο έξι μηνών. Επιπρόσθετα υιοθετεί ενδεχόμενη απαλλαγή για μη βιώσιμα φυσικά πρόσωπα που είναι χωρίς εισόδημα και ελάχιστα περιουσιακά στοιχεία και έχουν ένα πολύ μικρό μη εξασφαλισμένο χρέος μέσω της διαδικασίας Διατάγματος Απαλλαγής Χρέους υπό αυστηρές προϋποθέσεις, διαδικασίες που θα επιτρέπουν την αποτελεσματική αναδιάρθρωση χρεών και λειτουργίας βιώσιμων εταιρειών και εκσυγχρονισμένη διαδικασία εκκαθάρισης εταιρειών. Το σύνολο των νομοθετημάτων είναι αναγκαίο για την συμμόρφωση της Κύπρου με τους όρους του προγράμματος στήριξης και συμβάλλει στον εκσυγχρονισμό των πρακτικών που επηρεάζουν την λειτουργία των Τραπεζών, όσον αφορά τις χορηγήσεις. Οι πρακτικές επιπτώσεις θα διαφανούν μέσα από την εφαρμογή των νομοθεσιών και των σχετικών κανονισμών και θα αξιολογούνται συστηματικά από τις Επιτροπείες της ΣΚΤ και των ΣΠΙ Περιοριστικά μέτρα στις τραπεζικές συναλλαγές Οι αποφάσεις του Μαρτίου του 2013 συμπεριλάμβαναν την έκδοση διαταγμάτων που αφορούσαν τους περιορισμούς στις τραπεζικές συναλλαγές. Η έκταση και η διάρκεια των περιορισμών αποφασίζονται και αναθεωρούνται από τον Υπουργό Οικονομικών και το Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου. Τα προσωρινά περιοριστικά μέτρα στις τραπεζικές συναλλαγές και τις συναλλαγές με μετρητά, αφορούσαν κεφάλαια που βρίσκονταν στο σύστημα το Μάρτιο του 2013 και περιλάμβαναν περιορισμούς στην ανάληψη μετρητών, στην εξαργύρωση επιταγών σε μετρητά και περιορισμούς στη μεταφορά χρημάτων σε άλλα πιστωτικά ιδρύματα στην Κύπρο και στο εξωτερικό. Εκδίδονται ξεχωριστά διατάγματα για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που εδρεύουν στην Κύπρο και για τις εξαρτημένες / παραρτήματα ξένων τραπεζών που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο. Στις 6 Απριλίου 2015 όλα τα περιοριστικά μέτρα στις τραπεζικές συναλλαγές είχαν αρθεί. 14

17 1. Γενικά (συνέχεια) Συμφωνία ΣΚΤ με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων Στις 23 Μαΐου 2015 η ΣΚΤ ανακοίνωσε το νέο Σχέδιο Χρηματοδότησης Μικρομεσαίων, το οποίο προσφέρεται από τον Συνεργατισμό σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ). Πρόκειται για την πρώτη συνεργασία της ΕΤΕπ με οργανισμό στην Κύπρο, μετά τα γεγονότα του Eurogroup τον Μάρτιο του Το Σχέδιο προσφέρει στήριξη στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην Κύπρο μέσω συμφωνίας δανείου ύψους 50εκ. που έχει συνάψει η Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), εκ μέρους και για λογαριασμό των Συνεργατικών Πιστωτικών Ιδρυμάτων (ΣΠΙ) Αλλαγές στο κανονιστικό πλαίσιο Η ΚΤΚ αφού αξιολόγησε το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο όσον αφορά τη διαδικασία παραχώρησης των χορηγήσεων, τη διαδικασία απομείωσης περιουσιακών στοιχείων και προβλέψεων και τον χειρισμό των εξασφαλίσεων των προβλέψεων, άρχισε να εισάγει σειρά κανονιστικών τροποποιήσεων. Στις 17 Φεβρουαρίου 2014 εκδόθηκε από την ΚΤΚ οδηγία που καλύπτει Πολιτική Απομείωσης δανείων και τις διαδικασίες διενέργειας προβλέψεων Επιτόκια Με ανακοίνωση της στις 24 Απριλίου 2013, η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου (ΚΤΚ) αναφέρει ότι υπήρξε συμφωνία με τα τραπεζικά ιδρύματα στην Κύπρο, που προβλέπει ότι αν το προσφερόμενο από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα επιτόκιο για κατάθεση υπερβαίνει το euribor συν 300 μονάδες βάσης, τότε το χρηματοπιστωτικό ίδρυμα θα πρέπει να διατηρεί επιπρόσθετα ειδικά ίδια κεφάλαια. Στις 16 Φεβρουαρίου 2015 το Διοικητικό Συμβούλιο της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (ΚΤΚ), σε συνεδρία του αποφάσισε όπως προχωρήσει σε διαφοροποίηση του ανώτατου καταθετικού επιτοκίου, όπως καθορίζεται στον τύπο υπολογισμού των επιπρόσθετων κεφαλαίων των τραπεζών, με μείωση κατά μία ποσοστιαία μονάδα. Στις 13 Φεβρουαρίου 2015 η Επιτροπεία της ΣΚΤ αποφάσισε να προχωρήσει από 1η Μαρτίου 2015 σε μείωση κατά 1% του επιτοκίου όλων των εξυπηρετούμενων στεγαστικών δανείων. Στις 26 Φεβρουαρίου 2015 η Επιτροπεία της ΣΚΤ αξιολογώντας την απόφαση της ΚΤΚ για αποκλιμάκωση των καταθετικών επιτοκίων κατά 1%, προχώρησε σε περαιτέρω μειώσεις των δανειστικών επιτοκίων στα εξυπηρετούμενα δάνεια όλων των κατηγοριών δανείων, με στόχο την ελάφρυνση των δανειοληπτών Αποφάσεις Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Στις 2 Οκτωβρίου 2014 η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) ανακοίνωσε τους όρους λειτουργίας του προγράμματος αγοράς τίτλων εκδοθέντων έναντι περιουσιακών στοιχείων (asset-backed securities) και του προγράμματος αγοράς καλυμμένων ομολογιών. Οι όροι αυτοί εγκρίθηκαν την από το Διοικητικό Συμβούλιο. Τα προγράμματα θα διαρκέσουν τουλάχιστον δύο έτη και σκοπός τους είναι να ενισχύσουν τον μηχανισμό μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής και να στηρίξουν την παροχή πιστώσεων προς την οικονομία της ζώνης του ευρώ. Οι αγορές περιουσιακών στοιχείων, οι οποίες θα διέπονται από τα κριτήρια καταλληλότητας που έχουν θεσπιστεί σύμφωνα με το πλαίσιο του Ευρωσυστήματος για τη σύσταση ασφαλειών, ξεκίνησαν το τέταρτο τρίμηνο του 2014, αρχής γενομένης με καλυμμένες ομολογίες. Στις 22 Ιανουαρίου 2015 η ΕΚΤ ανακοίνωσε την έναρξη του προγράμματος Ποσοτικής Χαλάρωσης. Το πρόγραμμα ξεκίνησε να υλοποιείται στις 9 Μαρτίου 2015 και θα ισχύσει μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου του 2016 και θα έχει συνολικό ύψος 60 δισ. ευρώ ανά μήνα. Η Κύπρος μπορεί να επωφεληθεί από το πρόγραμμα για ομόλογα μέχρι 500 εκ ευρώ. Το ύψος των αγορών θα είναι ανάλογο της συμμετοχής της κάθε χώρας στον ισολογισμό της ΕΚΤ, θα αφορά τίτλους που βρίσκονται σε επενδυτική βαθμίδα (investment grade), ενώ υπάρχουν επιπλέον κριτήρια για χώρες που βρίσκονται σε πρόγραμμα, όπως η Κύπρος και η Ελλάδα. 15

18 1. Γενικά (συνέχεια) Ειδικά για χώρες υπό αξιολόγηση, το πρόγραμμα προβλέπει ότι οι αγορές θα αναστέλλονται κατά τη διάρκεια της αξιολόγησης και θα ξεκινούν μόνο αν αυτή είναι επιτυχημένη. Υπάρχουν όρια 33% ανά εκδότη χρέους και 25% ανά έκδοση, ενώ το πρόγραμμα προβλέπει καταμερισμό κινδύνου στο 20% για την ΕΚΤ και κατά 80% για τις Εθνικές Κεντρικές Τράπεζες που θα πραγματοποιήσουν τις αγορές. Το πρόγραμμα αφορά συνδυασμένες αγορές δημόσιου και ιδιωτικού χρέους, ενώ τον κεντρικό συντονισμό θα πραγματοποιήσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Τα χρήματα που θα πάρουν οι τράπεζες από τις αγορές ομολόγων θα μπορούν είτε να χρηματοδοτήσουν τον ιδιωτικό τομέα είτε να κατατεθούν στην ΕΚΤ, με αρνητικό όμως επιτόκιο. Με την ανακοίνωση του προγράμματος, η ισοτιμία ευρώ/δολαρίου υποχώρησε ενώ υποχώρηση καταγράφηκε στις αποδόσεις των ομολόγων των χωρών της Ευρωζώνης. Παράλληλα, η ΕΚΤ βελτίωσε τους όρους των μακροπρόθεσμων επιχειρήσεων αναχρηματοδότησης LTRO's, μειώνοντας το επιτόκιο. 1.3 Κύριες δραστηριότητες Οι κύριες δραστηριότητες της Εταιρείας, που δεν έχουν αλλάξει από το προηγούμενο έτος, είναι η παροχή τραπεζικών και χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, μέσα στα πλαίσια της νομοθεσίας περί Συνεργατικών Εταιρειών. Όλες οι δραστηριότητες διεξάγονται στην Κύπρο. 2. Βάση ετοιμασίας 2.1 Δήλωση συμμόρφωσης Οι οικονομικές καταστάσεις έχουν ετοιμαστεί σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (ΔΠΧΑ), όπως αυτά υιοθετήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και τις πρόνοιες του Περί Συνεργατικών Εταιρειών Νόμου. 2.2 Νόμισμα λειτουργίας και παρουσίασης Οι οικονομικές καταστάσεις παρουσιάζονται σε Ευρώ ( ), το οποίο είναι το νόμισμα λειτουργίας της Εταιρείας. Το νόμισμα λειτουργίας είναι το νόμισμα του κύριου οικονομικού περιβάλλοντος στο οποίο δραστηριοποιείται η Εταιρεία και στο οποίο τα στοιχεία των οικονομικών καταστάσεων επιμετρούνται. 2.3 Βάση επιμέτρησης Οι οικονομικές καταστάσεις έχουν ετοιμαστεί με βάση την αρχή του ιστορικού κόστους, όπως έχει τροποποιηθεί με την εκτίμηση σε δίκαιη αξία της γης και των κτιρίων, των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων διαθέσιμων προς πώληση και των ακινήτων για επένδυση. 2.4 Λειτουργία ως συνεχιζόμενη δραστηριότητα Οι οικονομικές καταστάσεις έχουν ετοιμαστεί με βάση την αρχή της συνεχιζόμενης δραστηριότητας (going concern). Παρά τις πρόσφατες εξελίξεις στο οικονομικό περιβάλλον της Κύπρου όπως αναφέρονται στη σημείωση των οικονομικών καταστάσεων, n Επιτροπεία της Εταιρείας θεωρεί ότι η Εταιρεία έχει την ικανότητα να συνεχίσει τις εργασίες της ως δρώσα οικονομική μονάδα. 16

19 3. Χρήση λογιστικών εκτιμήσεων και κρίσεων Η ετοιμασία των οικονομικών καταστάσεων, απαιτεί από την διεύθυνση να κάνει εκτιμήσεις και να χρησιμοποιεί κρίση και παραδοχές οι οποίες επηρεάζουν την εφαρμογή των λογιστικών πολιτικών της Εταιρείας και τα υπό αναφορά ποσά των περιουσιακών στοιχείων, υποχρεώσεων, τη γνωστοποίηση ενδεχόμενων απαιτήσεων και υποχρεώσεων κατά την ημερομηνία ετοιμασίας των οικονομικών καταστάσεων, καθώς και τα ποσά εσόδων και εξόδων. Παρά το γεγονός ότι αυτοί οι υπολογισμοί βασίζονται στην καλύτερη δυνατή γνώση της διεύθυνσης της Εταιρείας σε σχέση με τις τρέχουσες συνθήκες και ενέργειες, τα πραγματικά αποτελέσματα μπορεί να διαφέρουν από αυτούς τους υπολογισμούς. Οι εκτιμήσεις και οι υποστηρίζουσες παραδοχές αξιολογούνται σε συνεχή βάση. Αναθεωρήσεις σε λογιστικές εκτιμήσεις αναγνωρίζονται στην περίοδο κατά την οποία η εκτίμηση αναθεωρείται αν η αναθεώρηση επηρεάζει μόνο αυτή την περίοδο, ή την περίοδο της αναθεώρησης και μελλοντικές περιόδους αν η αναθεώρηση επηρεάζει τόσο την τρέχουσα όσο και μελλοντικές περιόδους. Πληροφορίες για εκτιμήσεις οι οποίες περιέχουν σημαντικό ρίσκο για ουσιώδης αναπροσαρμογές για το επόμενο έτος παρουσιάζονται πιο κάτω: 3.1 Πρόβλεψη για απομείωση δανείων και απαιτήσεων από πελάτες Η Εταιρεία προβαίνει σε εξέταση των χορηγήσεων σε πελάτες για να αξιολογήσει εάν χρειάζεται να καταχωρηθεί πρόβλεψη η οποία αναγνωρίζεται στα αποτελέσματα και αντικατοπτρίζεται σε λογαριασμό απομείωσης της αξίας των χορηγήσεων. Η Εταιρεία εξετάζει εάν υπάρχουν βάσιμες αποδείξεις για πιθανές ζημίες στο χαρτοφυλάκιο χορηγήσεων σε πελάτες σε ατομική και συλλογική βάση. Το χαρτοφυλάκιο των χορηγήσεων που εξετάζεται σε ατομική βάση συμπεριλαμβάνει όλους τους λογαριασμούς πελατών, το συνολικό άνοιγμα των οποίων σε επίπεδο ομάδας συνδεδεμένων ατόμων υπερβαίνει το 1εκ. (βλέπε σημ. 18) καθώς και τους παραγωγικούς λογαριασμούς που η Εταιρεία ταξινομεί ως υψηλού κινδύνου. Ενδεικτικά τα ακόλουθα γεγονότα δύναται να θεωρηθούν από της Εταιρείας ως ένδειξη απομείωσης. Νοείται ότι ένα γεγονός από μόνο του ενδέχεται να μην αποτελεί ένδειξη απομείωσης και η απουσία συγκεκριμένου γεγονότος δεν αποκλείει την ύπαρξη απομείωσης: 1. Πιστωτικές διευκολύνσεις που έχουν ταξινομηθεί ως μη-εξυπηρετούμενες. 2. Ρυθμισμένες χορηγήσεις που περιλαμβάνονται στις εξυπηρετούμενες χορηγήσεις 3. Σημαντική και διαρκής μείωση στα συνολικά εισοδήματα/μελλοντικές ταμειακές ροές του οφειλέτη 4. Εμφανής επιδείνωση της ικανότητας εξυπηρέτησης δανεισμού του οφειλέτη 5. Σημαντική μείωση της αξίας των εξασφαλίσεων 6. Πιστωτικές διευκολύνσεις για τις οποίες έχει εν μέρει σχηματιστεί πρόβλεψη 7. Μακροοικονομικές ενδείξεις που δύναται να επηρεάσουν τις αναμενόμενες μελλοντικές ταμειακές ροές των δανειοληπτών όπως αύξηση στα επίπεδα ανεργίας και μειώσεις στις τιμές των ακινήτων Το ποσό της ζημίας αποµείωσης για χορηγήσεις σε πελάτες που εξετάζονται σε ατομική βάση, υπολογίζεται ως η διαφορά μεταξύ της λογιστικής αξίας της απαίτησης με το αναικτήσιμο ποσό της αξίας των εξασφαλίσεων και της παρούσας αξίας μελλοντικών ταμειακών ροών από εργασίες του πελάτη. Η αξία των εξασφαλίσεων αποτελεί σημαντικό παράγοντα στον υπολογισμό της ζημιάς αποµείωσης. Οι εκτιμώμενες μελλοντικές ταμειακές ροές που σχετίζονται με την εκποίηση εξασφαλίσεων βασίζονται σε παραδοχές για έναν αριθμό παραγόντων (π.χ. διακύμανση των τιμών του δείκτη ακινήτων, έξοδα πώλησης, αξία πώλησης) και ως εκ τούτου οι πραγματικές ζημιές μπορεί να διαφέρουν. Τυχόν μειώσεις στην εύλογη αξία αυτών των εξασφαλίσεων θα σημαίνει και περαιτέρω αύξηση των απαιτούμενων προβλέψεων για απομείωση χορηγήσεων. Για χορηγήσεις οι οποίες εξετάστηκαν μεμονωμένα και δεν παρουσίασαν απομείωση, οι πιθανές ζημίες εξετάζονται και εκτιμώνται συλλογικά. Για τον καθορισμό των συλλογικών προβλέψεων υιοθετείται τυποποιημένη προσέγγιση και γίνεται χρήση μοντέλων. Οι χορηγήσεις αυτές ταξινομούνται σε ομάδες με συναφή χαρακτηριστικά πιστωτικού 17

20 3. Χρήση λογιστικών εκτιμήσεων και κρίσεων (συνέχεια) 3.1. Πρόβλεψη για απομείωση δανείων και απαιτήσεων από πελάτες (συνέχεια) κινδύνου (π.χ. ύπαρξη εξασφάλισης, είδος εξασφάλισης, κατηγορία δανειοδότησης, ύπαρξη ποσών σε καθυστέρηση) οι οποίες αξιολογούνται ξεχωριστά για ύπαρξη απομείωσης. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται ομοιογένεια και παρουσίαση παρόμοιας πιστωτικής συμπεριφοράς μεταξύ των πελατών σε κάθε κατηγορία. Ο υπολογισμός της πρόβλεψης για απομείωση γίνεται με βάση την ιστορική εμπειρία ζημιών που παρουσιάστηκαν από τις ομάδες με παρόμοια χαρακτηριστικά κινδύνου στην Εταιρεία. Κατά τη διάρκεια των συλλογικών προβλέψεων υπολογίζονται και ακολούθως εφαρμόζονται ποσοτικοί παράμετροι, όπως η πιθανότητα αθέτησης, το ποσοστό ζημιάς σε περίπτωση αθέτησης του δανείου, η πιθανότητα μετάβασης σε χειρότερη κατάσταση από την υπάρχουσα και η πιθανότητα ίασης. Όλοι οι παράμετροι υπολογίζονται ανά χαρτοφυλάκιο παρόμοιων χαρακτηριστικών και στηρίζονται στην πρόσφατη ιστορική εμπειρία συμπεριφοράς του χαρτοφυλακίου της Τράπεζας. Η ιστορική εμπειρία ζημιών συμπληρώνεται με εκτιμήσεις από τη Διοίκηση για να αξιολογηθεί κατά πόσο οι τρέχουσες οικονομικές συνθήκες είναι τέτοιες, έτσι ώστε το πραγματικό επίπεδο των ενυπαρχουσών ζημιών είναι μεγαλύτερο ή μικρότερο από αυτό που προκύπτει από την παρελθούσα εμπειρία Για κάθε κατηγορία πιστωτικών διευκολύνσεων υπολογίζεται η πιθανότητα αθέτησης (probability of default), που ορίζεται ως ο λόγος του υπολοίπου των δανείων που αθέτησαν σε περίοδο ενός έτους και του υπολοίπου των συνολικών εξυπηρετούμενων δανείων κατά την αρχή του έτους. Παρόμοια μεθοδολογία εφαρμόζεται για τον υπολογισμό των πιθανοτήτων μετάβασης σε χειρότερη κατάσταση (roll rates) και την πιθανότητα ίασης (cure rates). Για τον υπολογισμό του ποσοστού ζημιών, υπολογίζεται για κάθε κατηγορία του χαρτοφυλακίου ο μέσος όρος της διαφοράς μεταξύ της λογιστικής αξίας της διευκόλυνσης και του ανακτήσιμου ποσού που προκύπτει από την παρούσα αξία των εξασφαλίσεων και των μελλοντικών ταμειακών ροών από τις εργασίες του πελάτη. Η διαδικασία υπολογισμού των προβλέψεων βασίζεται σε διάφορες παραδοχές. Οι κυριότερες παραδοχές έχουν να κάνουν με την εκτίμηση της Τράπεζας για τη μελλοντική αξία των ακινήτων, το χρόνο που απαιτείται για ρευστοποίηση μιας εξασφάλισης, τα έξοδα πώλησης, την απομείωση (force sale discount) της αξίας ενός ακινήτου που τίθεται προς πώληση, αλλά και την παραδοχή ότι σε ορισμένες περιπτώσεις οι μελλοντικές ταμειακές ροές θα παρουσιάσουν παρόμοια συμπεριφορά με εκείνη του πρόσφατος παρελθόντος. Για τον υπολογισμό της τρέχουσας και μελλοντικής αξίας των ακινήτων χρησιμοποιείται κατάλληλος δείκτης, ο οποίος στηρίζεται στις προβλέψεις για τις μακροοικονομικές συνθήκες καθώς και άλλους παράγοντες που επηρεάζουν τις τιμές ακινήτων. Στην μελλοντική αξία των ακινήτων εφαρμόζεται μείωση η οποία συνολικά είναι περίπου της τάξεως του 15%, ενώ ο χρονικός ορίζοντας για ρευστοποίησης ενός ακινήτου καθορίζεται σε 5 έτη από τη στιγμή της πρώτης αξιολόγησης κατά την οποία κρίθηκε απαραίτητη η διενέργεια απομείωσης. Σημειώνεται ότι η Τράπεζα προβαίνει στην παραχώρηση δανείων και άλλων χορηγήσεων σε πελάτες τα οποία εξασφαλίζονται από εγγυήσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η Τράπεζα δεν αναγνωρίζει οποιαδήποτε πρόβλεψη για απομείωση στις εν λόγω χορηγήσεις λόγω της ύπαρξης κυβερνητικών εγγυήσεων. Αυτή η απόφαση της Τράπεζας απαιτεί άσκηση σημαντικής κρίσης. Με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία, η Τράπεζα πιστεύει ότι έχει τηρήσει όλες τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τις υφιστάμενες συμφωνίες με την Κυβέρνηση και ως εκ τούτου δεν έχει αναγνωρίσει προβλέψεις για αυτή την κατηγορία δανείων Το συνολικό ποσό της πρόβλεψης για απομείωση χορηγήσεων της Τράπεζας είναι εκ φύσεως αβέβαιο λόγω της ευαισθησίας του στις οικονομικές και πιστωτικές συνθήκες αλλά και της υποκειμενικότητας που υπάρχει στον καθορισμό ορισμένων παραδοχών. Τυχόν διαφοροποιήσεις στις παραδοχές που έγιναν οδηγούν σε μεταβολές στο ύψος των απαιτούμενων προβλέψεων. Η μεθοδολογία και οι παραδοχές που χρησιμοποιούνται για τον προσδιορισμό των απομειώσεων επανεξετάζονται σε τακτά χρονικά διαστήματα. Είναι πιθανόν οι πραγματικές συνθήκες κατά το επόμενο οικονομικό έτος να διαφέρουν από τις παραδοχές που έχουν γίνει, με αποτέλεσμα σημαντικές αναπροσαρμογές στη λογιστική αξία των χορηγήσεων 18

21 3. Χρήση λογιστικών εκτιμήσεων και κρίσεων (συνέχεια) 3.2 Απομείωση επενδύσεων διαθέσιμων προς πώληση Οι μετοχές διαθέσιμες προς πώληση υφίστανται απομείωση όταν η μείωση της δίκαιης αξίας τους σε σχέση με την τιμή κόστους είναι σημαντική ή παρατεταμένη. Σε αυτή την περίπτωση, η συνολική ζημία που είχε προηγουμένως αναγνωριστεί στα ίδια κεφάλαια, θα αναγνωριστεί στην ενοποιημένη κατάσταση λογαριασμού αποτελεσμάτων. Ο προσδιορισμός της σημαντικής ή παρατεταμένης μείωσης απαιτεί εκτιμήσεις από τη διοίκηση. Παράγοντες που λαμβάνονται υπόψη σε αυτές τις εκτιμήσεις περιλαμβάνουν το ποσοστό μείωσης στο κόστος ή στην απομειωμένη αξία καθώς επίσης και τις καθαρές θέσεις των οντοτήτων. Τα ομόλογα διαθέσιμα προς πώληση υφίστανται απομείωση όταν υπάρχουν αντικειμενικές αποδείξεις απομείωσης λόγω ενός ή περισσότερων γεγονότων που συνέβηκαν μετά την αρχική αναγνώριση της επένδυσης και το ζημιογόνο γεγονός (ή γεγονότα) επηρεάζουν τις αναμενόμενες μελλοντικές ταμειακές ροές της επένδυσης. Ο προσδιορισμός της απομείωσης απαιτεί εκτιμήσεις από τη διοίκηση. Γίνεται ατομική αξιολόγηση για απομείωση σε ομόλογα των οποίων η δίκαιη αξία κατά την ημερομηνία της κατάστασης οικονομικής θέσης έχει υποστεί σημαντική μείωση καθώς επίσης και υποβάθμιση του εκδότη. 3.3 Υπολογισμός δίκαιης αξίας Η μεταβλητότητα που υπάρχει στην αγορά ακινήτων και η μείωση στον όγκο συναλλαγών αυξάνουν σημαντικά την αβεβαιότητα του ορθού προσδιορισμού της δίκαιης αξίας των ακινήτων. Τα ακίνητα που κατέχει η Εταιρεία για ίδια χρήση επιμετρούνται στη δίκαιη αξία μείον συσσωρευμένες αποσβέσεις και ζημίες απομείωσης. Η δίκαιη αξία προσδιορίζεται από εκτιμήσεις επαγγελματιών εκτιμητών που βασίζονται σε ενδείξεις της αγοράς για την υφιστάμενη χρήση τους και γίνεται σε τακτά διαστήματα ούτως ώστε η λογιστική αξία να μην διαφέρει ουσιωδώς από τη δίκαιη αξία. Τα ακίνητα που κατέχει η Εταιρεία για επένδυση επιμετρούνται στη δίκαιη αξία. Η δίκαιη αξία προσδιορίζεται από εκτιμήσεις επαγγελματιών εκτιμητών που βασίζονται σε ενδείξεις της αγοράς για την υφιστάμενη χρήση τους και γίνεται στο τέλος κάθε έτους. Τα ακίνητα προς πώληση που κατέχει η Εταιρεία επιμετρούνται στο κόστος, που συμπεριλαμβάνει και τα έξοδα της συναλλαγής, μείον τυχών προβλέψεις για απομείωση. Ο υπολογισμός της πρόβλεψης για απομείωση προσδιορίζεται από τις εκτιμήσεις επαγγελματιών εκτιμητών που βασίζονται σε ενδείξεις της αγοράς. 3.4 Φορολογία Για τον προσδιορισμό της πρόβλεψης για εταιρικό φόρο απαιτούνται σημαντικές εκτιμήσεις. Για συγκεκριμένες συναλλαγές και υπολογισμούς, ο προσδιορισμός της τελικής φορολογίας είναι αβέβαιος κατά τη συνήθη πορεία των εργασιών. Η Εταιρεία αναγνωρίζει υποχρεώσεις για προβλεπόμενα φορολογικά ζητήματα, με βάση υπολογισμούς για το κατά πόσο θα προκύψει επιπρόσθετη φορολογία. Όπου το τελικό φορολογικό αποτέλεσμα αυτών των ζητημάτων διαφέρει από το ποσό που έχει αρχικά αναγνωριστεί, οι διαφορές επηρεάζουν την πρόβλεψη για εταιρικό φόρο και αναβαλλόμενη φορολογία στην περίοδο που έγινε ο προσδιορισμός της τελικής φορολογίας. 3.5 Δίκαιη αξία ακινήτων για επένδυση Η δίκαιη αξία των ακινήτων για επένδυση προσδιορίζεται χρησιμοποιώντας μεθόδους αποτίμησης. Η Εταιρεία ασκεί κρίση για την επιλογή διαφόρων μεθόδων αποτίμησης και κάνει υποθέσεις οι οποίες βασίζονται κυρίως στην κατάσταση της αγοράς σε κάθε ημερομηνία της κατάστασης οικονομικής θέσης. Η δίκαιη αξία των ακινήτων για επένδυση έχει υπολογιστεί με βάση τη δίκαιη αξία των συγκεκριμένων περιουσιακών στοιχείων που κατέχονται. 19

22 3. Χρήση λογιστικών εκτιμήσεων και κρίσεων (συνέχεια) 3.6 Δίκαιη αξία χρηματοοικονομικών μέσων Η δίκαιη αξία των χρηματοοικονομικών μέσων που δεν διαπραγματεύονται σε ενεργή αγορά, προσδιορίζεται χρησιμοποιώντας μεθόδους αποτίμησης. Η Εταιρεία ασκεί κρίση για την επιλογή διαφόρων μεθόδων αποτίμησης και κάνει υποθέσεις οι οποίες βασίζονται κυρίως στην κατάσταση της αγοράς σε κάθε ημερομηνία αναφοράς. Η δίκαιη αξία των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων διαθέσιμων προς πώληση έχει υπολογιστεί με βάση τη δίκαιη αξία των συγκεκριμένων περιουσιακών στοιχείων που κατέχονται. 3.7 Σχέδιο Αναδιάρθρωσης Συνεργατισμού Κατά την διάρκεια του Σεπτεμβρίου 2013 πραγματοποιήθηκαν Γενικές Συνελεύσεις των Μελών των 93 Συνεργατικών Πιστωτικών Ιδρυμάτων (ΣΠΙ) στις οποίες εγκρίθηκαν οι συγχωνεύσεις που προνοούσε το Σχέδιο Αναδιάρθρωσης με αποτέλεσμα ο αριθμός των ΣΠΙ να μειωθεί σε 18. Στις 27 Σεπτεμβρίου 2013 ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας ανακοίνωσε την εκταμίευση 1,5 δις προς την Κύπρο, ποσό που προορίζεται για την ανακεφαλαιοποίηση του Συνεργατικού Πιστωτικού Τομέα. Στις 4 Οκτωβρίου 2013 εκδόθηκε το διάταγμα κρατικοποίησης του Συνεργατισμού. Σύμφωνα με το Διάταγμα, το μετοχικό κεφάλαιο της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας (ΣΚΤ) αυξάνεται κατά 1,5 δις με την έκδοση νέων μετοχών, οι οποίες καλύπτονται εξ ολοκλήρου από την Κυπριακή Δημοκρατία με την παροχή ομολόγου στην ΣΚΤ ισόποσης ονομαστικής αξίας του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης διάρκειας 18 μηνών, το οποίο είτε θα ανανεωθεί είτε θα γίνει ανταλλαγή κατά τη λήξη του με μετρητά. Η εφαρμογή του διατάγματος είναι υπό την αίρεση της τελικής έγκρισης του Σχεδίου Αναδιάρθρωσης του Συνεργατισμού από την Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με βάση τροποποιημένο διάταγμα που δημοσιεύτηκε στην επίσημη εφημερίδα της Δημοκρατίας στις 29 Ιανουαρίου 2014 και με βάση έκθεσης αποτίμησης της αξίας των μετοχών της ΣΚΤ που πραγματοποιήθηκε από ανεξάρτητο οίκο, το ποσοστό συμμετοχής και δικαιωμάτων ψήφου της Δημοκρατίας στην ιδιοκτησιακή δομή της ΣΚΤ ανέρχεται στο ενενήντα εννέα τοις εκατόν (99%) και των υφιστάμενων μετόχων της ΣΚΤ στο ένα τοις εκατόν (1%). Προς αυτόν τον σκοπό, ιδρύεται Συνεργατική Εταιρεία Συμμετοχών της ΣΚΤ στην οποία μεταφέρονται οι υφιστάμενοι μέτοχοι της ΣΚΤ με συμμετοχή στο κεφάλαιο της, ανάλογη με τη συμμετοχή που έκαστος μέτοχος είχε στο μετοχικό κεφάλαιο της ΣΚΤ. Η ονομαστική αξία των μετοχών της ΣΚΤ ανέρχεται στο ένα ευρώ και εικοσιοκτώ σεντ ( 1,28) ανά μετοχή, ενώ με βάση το διάταγμα υπήρξαν συγκεκριμένες αποκοπές στο μισθολόγιο του οργανισμού. Στις 24 Φεβρουαρίου 2014 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχώρησε στην έγκριση του Σχεδίου Αναδιάρθρωσης του Συνεργατισμού. Τα μέτρα ανακεφαλαιοποίησης και αναδιάρθρωσης των ΣΠΙ, είναι σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις, αναφέρει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία ενέκρινε το Σχέδιο Αναδιάρθρωσης των ΣΠΙ. Στις 28 Φεβρουαρίου 2014 υπογράφηκε η συμφωνία μεταξύ του υπουργείου οικονομικών, της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας και του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας για την εκταμίευση του 1,5 δις για ανακεφαλαιοποίηση του Συνεργατισμού και μεταβίβαση των μετοχών του στο Κράτος. Στις 24 Μαρτίου 2014 ολοκληρώθηκαν όλες οι διαδικασίες των συγχωνεύσεων. Κύριοι στόχοι του Σχεδίου Αναδιάρθρωσης πέραν από τις συγχωνεύσεις είναι. Κύριοι στόχοι του Σχεδίου Αναδιάρθρωσης πέραν από τις συγχωνεύσεις είναι: Ανάκτηση της εμπιστοσύνης των καταθετών Μείωση των λειτουργικών εξόδων και βελτίωση της κερδοφορίας Μείωση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων Ενίσχυση της Κεφαλαιακής Επάρκειας Ενδυνάμωση του πλαισίου λειτουργίας της Εταιρικής Διακυβέρνησης Περιορισμός του δικτύου υποκαταστημάτων Στο τέλος Μαρτίου 2014 ολοκληρώθηκε η διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης με τα Συνεργατικά Πιστωτικά Ιδρύματα να εκδίδουν μετοχικό κεφάλαιο προς την ΣΚΤ καθιστώντας την μέτοχο 99%. 20