Α. Διδαγμένο κείμενο : Πολιτικά Αριστοτέλους ( Α2,15-16) &( Γ1, 1-2/3-4/6/12 )

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Α. Διδαγμένο κείμενο : Πολιτικά Αριστοτέλους ( Α2,15-16) &( Γ1, 1-2/3-4/6/12 )"

Ἀναξαγόρας Σπανός
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Διαγώνισμα Αρχαία Ελληνικά γ λυκείου Α. Διδαγμένο κείμενο : Πολιτικά Αριστοτέλους ( Α2,15-16) &( Γ1, 1-2/3-4/6/12 ) Είναι φυσική λοιπόν η τάση του ανθρώπου να συνυπάρχει μαζί με άλλους σε μια τέτοια κοινωνία. Κι εκείνος όμως που πρώτος τη συγκρότησε, υπήρξε ένας από τους πιο μεγάλους ευεργέτες του ανθρώπου. Γιατί όπως ο άνθρωπος είναι το ανώτερο από όλα τα όντα όταν φτάνει στην τελειότητα του, έτσι όταν σπάζει τη σχέση του με το νόμο και τη δικαιοσύνη γίνεται το χειρότερο από όλα. Δεν υπάρχει πιο ανυπόφορο και πιο ολέθριο πράγμα από την αδικία που διαθέτει όπλα. Ο άνθρωπος, από την άλλη, γεννιέται εφοδιασμένος από τη φύση με όπλα για να υπηρετήσει τη φρόνηση και την αρετή, που όμως μπορεί να τα χρησιμοποιήσει εξ ολοκλήρου και για αντίθετους σκοπούς. Γι' αυτό ο δίχως αρετή άνθρωπος είναι από όλα τα όντα το πιο ανόσιο και το πιο άγριο, το χειρότερο από όλα στις ερωτικές απολαύσεις και στις απολαύσεις του φαγητού. Η δικαιοσύνη είναι στοιχείο συστατικό της πόλης είναι αυτό που συγκρατεί την τάξη στην πολιτική κοινωνία. Τῷ περὶ πολιτείας ἐπισκοποῦντι, καὶ τίς ἑκάστη καὶ ποία τις, σχεδὸν πρώτη σκέψις περὶ πόλεως ἰδεῖν, τί ποτέ ἐστιν ἡ πόλις. Νῦν γὰρ ἀμφισβητοῦσιν, οἱ μὲν φάσκοντες τὴν πόλιν πεπραχέναι τὴν πρᾶξιν, οἱ δ' οὐ τὴν πόλιν ἀλλὰ τὴν ὀλιγαρχίαν ἢ τὸν τύραννον τοῦ δὲ πολιτικοῦ καὶ τοῦ νομοθέτου πᾶσαν ὁρῶμεν τὴν πραγματείαν οὖσαν περὶ πόλιν, ἡ δὲ πολιτεία τῶν τὴν πόλιν οἰκούντων ἐστὶ τάξις τις. Ἐπεὶ δ' ἡ πόλις τῶν συγκειμένων, καθάπερ ἄλλο τι τῶν ὅλων μὲν συνεστώτων δ' ἐκ πολλῶν μορίων, δῆλον ὅτι πρότερον ὁ πολίτης ζητητέος ἡ γὰρ πόλις πολιτῶν τι πλῆθός ἐστιν. Ὥστε τίνα χρὴ καλεῖν πολίτην καὶ τίς ὁ πολίτης ἐστὶ σκεπτέον. Καὶ γὰρ ὁ πολίτης ἀμφισβητεῖται πολλάκις οὐ γὰρ τὸν αὐτὸν ὁμολογοῦσι πάντες εἶναι πολίτην ἔστι γάρ τις ὃς ἐν δημοκρατ ίᾳ πολίτης ὢν ἐν ὀλιγαρχίᾳ πολλάκις οὐκ ἔστι πολίτης. Ὁ πολίτης οὐ τῷ οἰ κεῖν που πολίτης ἐστίν (κα ὶ γὰρ μέτοικοι καὶ δοῦλοι κοινωνοῦσι τῆς οἰκήσεως), οὐδ' οἱ τῶν δικαίων μετέχοντ ες οὕτως ὥστε καὶ δίκην ὑπέχειν καὶ δικάζεσθαι (τοῦτο γὰρ ὑπάρχει καὶ τοῖς ἀπὸ συμβόλων κοινωνοῦσιν )... πολίτης δ' ἁπλῶς οὐδενὶ τῶν ἄλλων ὁρίζεται μᾶλλον ἢ τῷ μετέχειν κρίσεως καὶ ἀρχῆς.... Τίς μὲν οὖν ἐστιν ὁ πολίτης, ἐκ τούτων φανερόν ᾧ γὰρ ἐξουσία κοινωνεῖν ἀρχῆς βουλευτικῆς καὶ κριτικῆς, πολίτην ἤδη λέγομεν εἶναι ταύτης τῆς πόλεως, πόλιν δὲ τὸ τῶν τοιούτων πλῆθος ἱκανὸν πρὸς αὐτάρκειαν ζωῆς, ὡς ἁπλῶς εἰπεῖν. Παρατηρήσεις 1. Να αποδοθεί στα νέα ελληνικά το χωρίο «Καὶ γὰρ ὁ πολίτης ἀμφισβητεῖται πολλάκις. ὡς ἁπλῶς εἰπεῖν»

2 2. Νῦν γὰρ ἀμφισβητοῦσιν, οἱ μὲν φάσκοντες τὴν πόλιν πεπραχέναι τὴν πρᾶξιν, οἱ δ' οὐ τὴν πόλιν ἀλλὰ τὴν ὀλιγαρχίαν ἢ τὸν τύραννον Να αναλύσετε το συγκεκριμένο λόγο για τον οποίο θεωρεί ο Αριστοτέλης ότι πρέπει να εξεταστεί η έννοια «πόλις». 3. Ο Αριστοτέλης εξετάζοντας τις διάφορες μορφές των πολιτευμάτων δίνει έναν πρώτο ορισμό σύμφωνα με τον οποίο «ἡ δὲ πολιτεία τῶν τὴν πόλιν οἰκούντων ἐστὶ τάξις τις». Στη συνέχεια του έργου αναφέρει έναν δεύτερο ορισμό που έχει ως εξής: «Επειδή όταν λέμε "πολίτευμα" εννοούμε "αρχή, το σώμα δηλαδή που ασκεί τη διακυβέρνηση στην πόλη", και η "κυβέρνηση" είναι η ύψιστη αρχή στις πόλεις, αναγκαστικά η ύψιστη αρχή θα είναι ή ένα μόνο άτομο ή λίγα άτομα ή το σύνολο των πολιτών.» Να συγκρίνετε τους δύο ορισμούς. 4. Σε προηγούμενες ενότητες του έργου του ο φιλόσοφος έχει αποδείξει την άποψη για την εκ φύσεως συγκρότηση της κοινωνίας ενώ στο χωρίο που παραθέτουμε αναφέρει «.Κι εκείνος όμως που πρώτος τη συγκρότησε, υπήρξε ένας από τους πιο μεγάλους ευεργέτες του ανθρώπου» Θεωρείτε ότι υπάρχει αντίφαση ; 5. Πώς αντιμετώπισε ο Πλάτωνας τον Αριστοτέλη μετά την επιστροφή του στην Ακαδημία; 6. Να βρείτε στο παραπάνω πρωτότυπο διδαγμένο κείμενο μία ετυμολογικά συγγενή λέξη, απλή ή σύνθετη, για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις της νέας ελληνικής: επιστήθιος, αυτοκρατορικός, συνοικία, προορισμός, σύγκριση, κοιτώνας, πληθωρικός, μερίδα, είσπραξη, εκκλησία.

3 Β. ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Δοκεῖ γὰρ καὶ ἐμοὶ τοῦτο τὸ μάθημα τοῖς νέοις ὠφέλιμον εἶναι ἐπίστασθαι πολλαχῇ. καὶ γὰρ τὸ μὴ ἄλλοθι διατρίβειν, ἐν οἷς δὴ φιλοῦσιν οἱ νέοι τὰς διατριβὰς ποιεῖσθαι ὅταν σχολὴν ἄγωσιν, ἀλλ' ἐν τούτῳ, εὖ ἔχει, ὅθεν καὶ τὸ σῶμα βέλτιον ἴσχειν ἀνάγκη- -οὐδενὸς γὰρ τῶν γυμνασίων φαυλότερον οὐδ' ἐλάττω πόνον ἔχει--καὶ ἅμα προσήκει μάλιστ' ἐλευθέρῳ τοῦτό τε τὸ γυμνάσιον καὶ ἡ ἱππική: οὗ γὰρ ἀγῶνος ἀθληταί ἐσμεν καὶ ἐν οἷς ἡμῖν ὁ ἀγὼν πρόκειται, μόνοι οὗτοι γυμνάζονται οἱ ἐν τούτοις τοῖς [τὸν] περὶ τὸν πόλεμον ὀργάνοις γυμναζόμενοι. ἔπειτα ὀνήσει μέν τι τοῦτο τὸ μάθημα καὶ ἐν τῇ μάχῃ αὐτῇ, ὅταν ἐν τάξει δέῃ μάχεσθαι μετὰ πολλῶν ἄλλων: μέγιστον μέντοι αὐτοῦ ὄφελος, ὅταν λυθῶσιν αἱ τάξεις καὶ ἤδη τι δέῃ μόνον πρὸς μόνον ἢ διώκοντα ἀμυνομένῳ τινὶ ἐπιθέσθαι ἢ καὶ ἐν φυγῇ ἐπιτιθεμένου ἄλλου ἀμύνασθαι αὐτόν: οὔτ' ἂν ὑπό γε ἑνὸς εἷς ὁ τοῦτ' ἐπιστάμενος οὐδὲν ἂν πάθοι, ἴσως δ' οὐδὲ ὑπὸ πλειόνων, ἀλλὰ πανταχῇ ἂν ταύτῃ πλεονεκτοῖ. Πλάτωνος,Λάχης, 181e- 182b ἴσχειν = Έχω, κρατώ ὀνήσει: ὀνίνημι τινά= ωφελώ, ευεργετώ κάποιον ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 1. Να μεταφράσετε το κείμενο.(μονάδες 20) 2. Nα γράψετε τους ζητούμενους τύπους για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: μάθημα δοτική πληθυντικού οἷς ονομαστική πληθυντικού στο ουδέτερο γένος ἐλάττω δοτική ενικού ἀγῶνος αιτιατική πληθυντικού μέγιστον ονομαστική ενικού στο θηλυκό γένος αιτιατική ενικού ουδετέρου στο θετικό βαθμό το συγκριτικό βαθμό του αντίστοιχου επιρρήματος τάξεις κλητική ενικού πολλῶν αιτιατική ενικού στο ίδιο γένος διώκοντα κλητική ενικού στο ίδιο γένος γενική ενικού θηλυκού γένους τινὶ ονομαστική πληθυντικού στο ουδέτερο γένος ἑνὸς ονομαστική ενικού ὄφελος αιτιατική πληθυντικού πλειόνων δοτική ενικού (μονάδες 3)

4 3. Nα γράψετε τους ζητούμενους τύπους για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους του κειμένου: ἐπίστασθαι γ ενικό υποτακτικής στον ίδιο χρόνο φιλοῦσιν γ πληθυντικό προστακτικής στον ίδιο χρόνο ποιεῖσθαι β ενικό προστακτικής ενεστώτα στον ίδιο χρόνο ἄγωσιν Τον ίδιο τύπο στον αόριστο ἔχει β ενικό προστακτικής αορίστου β ἐσμεν β ενικό υποτακτικής του ίδιου χρόνου Β ενικό οριστικής παρατατικού πρόκειται Απαρέμφατο του ίδιου χρόνου γυμνάζονται β πληθυντικό οριστικής παθητικού αορίστου γ πληθυντικό οριστικής παρακειµένου δέῃ Τον ίδιο τύπο στην οριστική παρατατικού διώκοντα Απαρέμφατο αορίστου Β ενικό οριστικής παρακειµένου Μ.Φ ἐπιθέσθαι Β πληθυντικό υποτακτικής ενεστώτα Γ ενικό ευκτικής του ίδιου χρόνου Β ενικό προστακτικής του ίδιου χρόνου πάθοι Α πληθυντικό ευκτικής µέλλοντα πλεονεκτοῖ Β ενικό προστακτικής του ίδιου χρόνου καταστήσαιντο Γ πληθυντικό οριστικής του ίδιου χρόνου β ενικό προστακτικής του ίδιου χρόνου (μονάδες 5) 4. Να αναγνωρίσετε συντακτικά τα απαρέμφατα και τις δοτικές του κειμένου. εἶναι ἐπίστασθαι διατρίβειν ποιεῖσθαι ἴσχειν μάχεσθαι ἐπιθέσθαι ἀμύνασθαι Απαρέμφατα

5 Δοτικές ἐμοὶ τοῖς νέοις ἐν οἷς ἐν τούτῳ ἐλευθέρῳ ἐν τούτοις τοῖς περὶ τὸν πόλεμον ὀργάνοις ἐν τῇ μάχῃ αὐτῇ ἐν τάξει ἀμυνομένῳ τινὶ ἐν φυγῇ ταύτῃ (μονάδες 5) 5. «καὶ γὰρ τὸ μὴ ἄλλοθι διατρίβειν, ἐν οἷς δὴ φιλοῦσιν οἱ νέοι τὰς διατριβὰς ποιεῖσθαι ὅταν σχολὴν ἄγωσιν, ἀλλ' ἐν τούτῳ, εὖ ἔχει, ὅθεν καὶ τὸ σῶμα βέλτιον ἴσχειν ἀνάγκη--οὐδενὸς γὰρ τῶν γυμνασίων φαυλότερον οὐδ' ἐλάττω πόνον ἔχει--καὶ ἅμα προσήκει μάλιστ' ἐλευθέρῳ τοῦτό τε τὸ γυμνάσιον καὶ ἡ ἱππική:.» Να αναγνωρίστε τις δευτερεύουσες προτάσεις του αποσπάσματος. (μονάδες3 ) 6. ἀμυνομένῳ :Να αναγνωρίσετε τη μετοχή και να την αναλύσετε στην αντίστοιχη πρόταση. (μονάδες 1) 7. «Δοκεῖ γὰρ καὶ ἐμοὶ τοῦτο τὸ μάθημα τοῖς νέοις ὠφέλιμον εἶναι ἐπίστασθαι πολλαχῇ.» Να γίνει ο πλάγιος λόγος ευθύς. (μονάδες 1) Καλή Επιτυχία!

Σχετικά έγγραφα

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: Α. «Ἐπεί δ ἡ πόλις τῶν συγκειµένων τοῖς ἀπό συµβόλων κοινωνοῦσι»:να µεταφράσετε το απόσπασµα που σας δίνεται. Μονάδες 10 Β. Να γράψετε σ

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: Α. «Ἐπεί δ ἡ πόλις τῶν συγκειµένων τοῖς ἀπό συµβόλων κοινωνοῦσι»:να µεταφράσετε το απόσπασµα που σας δίνεται. Μονάδες 10 Β. Να γράψετε σ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ 18 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2010 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Ι ΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ: Αριστοτέλους «Πολιτικά» Τῷ περί πολιτείας