ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ"

ÁἸσαάκ Αγγελοπούλου
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΑΡΧΑΙΑ / Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 31/03/2013 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Α. ΚΕΙΜΕΝΟ Εἰ μέλλουσιν ἡμῖν ἐνθένδε εἴτε ἀποδιδράσκειν, εἴθ ὅπως δεῖ ὀνομάσαι τοῦτο, ἐλθόντες οἱ νόμοι καὶ τὸ κοινὸν τῆς πόλεως ἐπιστάντες ἔροιντο Εἰπέ μοι, ὦ Σώκρατες, τί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν; Ἄλλο τι ἢ τούτῳ τῷ ἔργῳ ᾧ ἐπιχειρεῖς διανοῇ τούς τε νόμους ἡμᾶς ἀπολέσαι καὶ σύμπασαν τὴν πόλιν τὸ σὸν μέρος; Ἢ δοκεῖ σοι οἷόν τε ἔτι ἐκείνην τὴν πόλιν εἶναι καὶ μἢ ἀνατετράφθαι, ἐν ᾗ ἂν αἱ γενόμεναι δίκαι μηδὲν ἰσχύωσιν, ἀλλὰ ὑπὸ τῶν ἰδιωτῶν ἄκυροί τε καὶ γίγνωνται καὶ φθείρωνται; Τί ἐροῦμεν, ὦ Κρίτων, πρὸς ταῦτα καὶ ἄλλα τοιαῦτα; Πολλὰ γὰρ ἄν τις ἔχοι, ἄλλως τε καὶ ῥήτωρ, εἰπεῖν ὑπὲρ τούτου τοῦ νόμου ἀπολλυμένου, ὃς τὰς δίκας τὰς δικασθείσας προστάττει κυρίας εἶναι. Ἢ ἐροῦμεν πρὸς αὐτοὺς ὅτι «Ἠδίκει γὰρ ἡμᾶς ἡ πόλις καὶ οὐκ ὀρθῶς τὴν δίκην ἔκρινεν;» Ταῦτα ἢ τί ἐροῦμεν; Πλάτων, Κρίτων 50 a-c ZHTOYMENO 1ο Να μεταφράσετε το απόσπασμα: «Εἰπέ μοι, ὦ Σώκρατες προστάττει κυρίας εἶναι». (μονάδες 4) ΑΠΑΝΤΗΣΗ Πες μου, Σωκράτη, τι έχεις στο νου σου να κάνεις; Κάτι άλλο έχεις στο μυαλό σου ή με αυτή την ενέργεια που αποτολμάς σκέφτεσαι να καταστρέψεις και εμάς τους νόμους και όλη την πόλη ανεξαιρέτως, όσο εξαρτάται από εσένα; Ή φαντάζεσαι ότι είναι δυνατό να υπάρχει ακόμη και να μην έχει καταλυθεί εκείνη η πόλη, στην οποία οι δικαστικές αποφάσεις δεν ισχύουν καθόλου αλλά ακυρώνονται και καταργούνται από τους απλούς πολίτες; Τι θα πούμε, Κρίτωνα, σε αυτά και σε άλλα παρόμοια ερωτήματα; Γιατί πολλά θα μπορούσε κανείς και, μάλιστα, ένας ρήτορας να πει για την υπεράσπιση αυτού του νόμου που κινδυνεύει να καταλυθεί και που ορίζει να είναι έγκυρες οι δικαστικές αποφάσεις. ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ 2ο α) Πώς παρουσιάζονται οι νόμοι στο παραπάνω απόσπασμα του Πλάτωνα; Ποιά ερωτήματα απευθύνουν στον Σωκράτη; Οι νόμοι παρουσιάζονται στο απόσπασμα του Πλάτωνα προσωποποιημένοι με τη μορφή σεβάσμιων προσώπων. Με ύφος επίσημο και αυστηρό επισκέπτονται τον Σελίδα 1 από 6

2 Σωκράτη στη φυλακή, στέκονται μπροστά του και του απευθύνουν δύο ερωτήσεις. Τον ρωτούν, λοιπόν, αν με την απόδραση, που σκέφτεται να διαπράξει, επιδιώκει να καταστρέψει τους νόμους και όλη την πόλη ή αν φαντάζεται ότι μπορεί να υπάρχει πόλη, όταν οι δικαστικές αποφάσεις ακυρώνονται και καταπατούνται από τους πολίτες. Η προσωποποίηση των νόμων αποτελεί λογοτεχνικό εύρημα, που προσδίδει μεγαλοπρέπεια στη διαλογική σκηνή και δημιουργεί υποβλητική ατμόσφαιρα. Παράλληλα, το αυστηρό και κατηγορηματικό τους ύφος δεν αφήνει περιθώρια άλλης σκέψης και επιλογής από τη συμμόρφωση προς τους κανόνες της πολιτείας. β) Ποιες είναι οι επιπτώσεις της μη τήρησης των νόμων κατά τον Σωκράτη; Πιστεύετε ότι μπορεί να επιβιώσει μια κοινωνία χωρίς νόμους; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. Ο Σωκράτης, δια στόματος των προσωποιημένων νόμων, υποστηρίζει ότι η απόδρασή του ισοδυναμεί με κατάλυση των νόμων και αφανισμό ολόκληρης της πολιτείας. Διότι πιστεύει πως, αν οι απλοί πολίτες δεν σέβονται τις δικαστικές αποφάσεις και αν δεν τηρούν τους νόμους, οδηγούν την πόλη στην καταστροφή. Η πόλη, η οποία δεν κυβερνάται από τους νόμους, παρομοιάζεται με ακυβέρνητο καράβι, που πλέει μόνο του χωρίς τον καπετάνιο. («καὶ μὴ ἀνατετράφθαι»). Γι αυτό και ο φιλόσοφος, αν αποδράσει από τη φυλακή και δεν υπακούσει στην απόφαση του δικαστηρίου της Ηλιαίας, θα έχει ένα μεγάλο μερίδιο ευθύνης γι αυτήν την καταστροφή («τὸ σὸν μέρος»). Οι αντιλήψεις του φιλοσόφου είναι πράγματι διαχρονικές. Ακόμη και σήμερα αναγνωρίζεται η καθοριστική συμβολή των νόμων στην εύρυθμη λειτουργία της πολιτείας. Οι νόμοι ρυθμίζουν τις σχέσεις των μελών της κοινωνίας, καθορίζουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των πολιτών, αποτρέπουν την αδικία, την εκμετάλλευση αλλά και την αυθαιρεσία της εξουσίας. Βρίσκονται στο πλευρό του πολίτη, προστατεύουν τη σωματική του ακεραιότητα και την περιουσία του. Στην περίπτωση όμως που καταπατούνται, επικρατεί αναρχία και αταξία. Ο καθένας κάνει ό,τι θέλει, χωρίς να σέβεται τον διπλανό του, οι ισχυροί επιβάλλονται στους ανίσχυρους και καταπατούνται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Μέσα σε μια τέτοια κοινωνία το άτομο δεν μπορεί να προοδεύσει, αντίθετα νιώθει ανασφάλεια και φόβο. Γι αυτό και είναι απαραίτητο κάθε πολίτης ξεχωριστά να προστατεύει τους νόμους και να περιφρουρεί την δημοκρατία. (μονάδες 4 ) ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ 3ο α) Να σχηματίσετε σύνθετα επίθετα της αρχαίας ελληνικής με τα συνθετικά που σας δίνονται : i. πείθω + ἡνία πειθήνιος Σελίδα 2 από 6

3 φίλος + φρὴν φιλόφρων i εὖ + νοῦς εὔνους ἀνὰ + ἔχω ἀνεκτικὸς v. ἐξ + ἔχω ἔξοχος (1 μονάδα, 0,2 Χ 5) β) Να συμπληρώσετε τη β στήλη του πίνακα με λέξεις αντώνυμες της α στήλης: λέξη αντώνυμο ἄπορος εὐσεβὴς δύσελπις δυσδαίμων ἀκλεὴς εὔπορος ἀσεβὴς εὔελπις εὐδαίμων εὐκλεὴς (1 μονάδα, 0,2 Χ 5) ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ 4ο Να σχηματίσετε δύο (2) ομόρριζα για καθε μία απο τις παρακάτω λέξεις: ἔχοι, ἔκρινεν, οἱ νόμοι, διαφθείρωνται. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ἔχοι : κατοχή, σχήμα ἔκρινεν : κρίση, κριτικός οἱ νόμοι : νομικός, παράνομος διαφθείρωνται : διαφθορά, άφθαρτος (2 μονάδες, 0,25 Χ 8) ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ 5ο α) Να σχηματίσετε το β ενικό πρόσωπο αορίστου β των παρακάτω τύπων σε όλες τις εγκλίσεις και στη φωνή που βρίσκοντα : ἐλθόντες, εἰπέ, γενόμενος. Οριστική Υποτακτική Ευκτική Προστακτική ἦλθες ἔλθῃς ἔλθοις ἐλθὲ εἶπες εἴπῃς εἴποις εἰπὲ ἐγένου γένῃ γένοιο γενοῦ (1,2 μονάδα) Σελίδα 3 από 6

4 γ) Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται : i. ποιεῖν : β ενικό οριστικής ενεργητικού ενεστώτα i διαφθείρωνται : γ ενικό οριστικής ενεργητικού μέλλοντα / γ ενικό οριστικής ενεργητικού αορίστου ἔχεις : γ ενικό οριστικής ενεργητικού αορίστου β / απαρέμφατο ενεργητικού αορίστου β ἔκρινεν : β πληθυντικό οριστικής ενεργητικού μέλλοντα / β ενικό ευκτικής ενεργητικού αορίστου v. ὀνομάσαι : το απαρέμφατο του παθητικού αορίστου ΑΠΑΝΤΗΣΗ i. ποιεῖν : ποιεῖς i διαφθείρωνται : διαφθερεῖ / διέφθειρε ἔχεις : ἔσχε / σχεῖν ἔκρινεν : κρινεῖτε / κρίναις v. ὀνομάσαι : ὀνομασθῆναι (μονάδα 0,8) ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ 6ο α) προστάττει : i. Να γίνει εγκλιτική αντικατάσταση στο β ενικό πρόσωπο του παθητικού αορίστου και να γραφούν το απαρέμφατο και η μετοχή του ίδιου χρόνου στην ονομαστική ενικού του αρσενικού γένους. (μονάδα 0,6) Οριστική : προσετάχθης Υποτακτική : προσταχθῇς Ευκτική : προσταχθείης Προστακτική : προστάχθητι Απαρέμφατο : προσταχθῆναι Μετοχή : προσταχθεὶς Σελίδα 4 από 6

5 Να κλιθεί σε όλα τα πρόσωπα η υποτακτική του παθητικού αορίστου. προσταχθῶ / προσταχθῇς / προσταχθῇ / προσταχθῶμεν / προσταχθῆτε / προσταχθῶσι(ν) (μονάδα 0,6) β) Να μεταφέρετε τα παρακάτω ουσιαστικά και επίθετα στις πτώσεις και στον αριθμό που ζητείται: i. τῆς πόλεως : κλητική ενικού / δοτική πληθυντικού i αἱ δίκαι : γενική ενικού / αιτιατική πληθυντικού ὁ ῥήτωρ : κλητική ενικού / δοτική πληθυντικού σύμπασαν : γενική ενικού στο γένος που βρίσκεται / γενική πληθυντικού στο γένος που βρίσκεται i. τῆς πόλεως : ὦ πόλι / ταῖς πόλεσι i αἱ δίκαι : τῆς δίκης/ τὰς δίκας ὁ ῥήτωρ : ὦ ῥῆτορ / τοῖς ῥήτορσι(ν) σύμπασαν : τῆς συμπάσης / τῶν συμπασῶν (μονάδα 0,8) ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ 7ο α) Να αναγνωριστεί το είδος και η συντακτική θέση των παρακάτω προτάσεων: i. Πολλά γὰρ ἄν τις ἔχοι εἰπεῖν ὑπὲρ τούτου τοῦ νόμου ἀπολλυμένου, ὃς τὰς δίκας τὰς δικασθείσας προστάττει κυρίας εἶναι. Τοῦτο γιγνώσκω, ὅτι τόλμῃ δικαίᾳ καὶ θεὸς συλλαμβάνει. ΑΠΑΝΤΗΣΗ i. Δευτερεύουσα αναφορική πρόταση, προσδιοριστική στο νόμου, εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία «ὃς» και εκφέρεται με οριστική (προστάττει), γιατί δηλώνει κάτι το πραγματικό. Σελίδα 5 από 6

6 Δευτερεύουσα ονοματική ειδική πρόταση, εισάγεται με τον ειδικό σύνδεσμο «ὅτι», γιατί εκφράζει αντικειμενική γνώμη, εκφέρεται με οριστική, γιατί δηλώνει το πραγματικό και λειτουργεί συντακτικά ως επεξήγηση στο «τοῦτο». (μονάδες 2) ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ 8ο Να εξετάσετε αν η συντακτική αναγνώριση των παρακάτω όρων είναι ορθή ή εσφαλμένη. Να διορθώσετε τις λανθασμένες απαντήσεις. i. ἐλθόντες : είναι εναντιωματική μετοχή συνημμένη Σ Λ i στο Υποκείμενο του Ρήματος είναι χρονική μετοχή συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος ὀνομάσαι : είναι τελικό απαρέμφατο, ως υποκείμενο στο απρόσωπο Ρήμα δεῖ ἄκυροι : είναι αντικείμενο στο ρήμα γίγνωνται κατηγορούμενο στο δίκαι ἡμᾶς : είναι υποκείμενο στο ρήμα ἠδίκει. είναι αντικείμενο στο ρ. ἠδίκει v. τῆς πόλεως : ειναι γενική διαιρετική στο κοινὸν είναι γενική κτητική στο κοινόν. (2 μονάδες, 0,4 Χ 5) Σελίδα 6 από 6

Σχετικά έγγραφα

Ενότητα 9 η Οι νόμοι επισκέπτονται το Σωκράτη στη φυλακή

Ενότητα 9 η Οι νόμοι επισκέπτονται το Σωκράτη στη φυλακή Εἰ μέλλουσιν ἡμῖν ἐνθένδε εἴτε ἀποδιδράσκειν, εἴθ ὅπως δεῖ ὀνομάσαι τοῦτο, ἐλθόντες οἱ νόμοι καί τό κοινόν τῆς πόλεως ἐπιστάντες ἔροιντο Εἰπέ μοι,