ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2012) 359 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ σχετικά με τη μεταφορά της οδηγίας 2009/43/ΕΚ για την απλούστευση των όρων και προϋποθέσεων για τις μεταφορές προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας εντός της ΕΕ (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) EL EL

2 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. Εισαγωγή Μεταφορά από τα κράτη μέλη Το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας: προϊόντα συνδεόμενα με τον τομέα της άμυνας Η αρχή της χορήγησης προηγούμενης άδειας Η μεταφορά προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας από ένα κράτος μέλος σε άλλο πρέπει να υπόκειται στη χορήγηση προηγούμενης άδειας αλλά μπορούν να προβλεφθούν εξαιρέσεις Μεταφορές προς ή από κυβερνητικούς φορείς και ένοπλες δυνάμεις, από διεθνείς οργανισμούς ή για προγράμματα εξοπλιστικής συνεργασίας Μεταφορές που σχετίζονται με ανθρωπιστική βοήθεια και καταστάσεις έκτακτης ανάγκης Μεταφορές για λόγους επισκευής, συντήρησης, έκθεσης ή επίδειξης Πρόσθετες εξαιρέσεις Άδεια διαμετακόμισης και άδεια εισαγωγής όσον αφορά προϊόντα συνδεόμενα με τον τομέα της άμυνας τα οποία εισέρχονται ή διέρχονται από το έδαφος κράτους μέλους Κατασκευαστικά μέρη Γενική, συνολική και ατομική άδεια μεταφοράς Τρεις τύποι αδειών μεταφοράς Γενικές άδειες μεταφοράς Προμηθευτές που θα επωφεληθούν από τις γενικές άδειες μεταφοράς Κατηγορίες παραληπτών που παραλαμβάνουν προϊόντα συνδεόμενα με τον τομέα της άμυνας βάσει γενικής άδειας μεταφοράς Τύποι προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας που μπορεί να μεταφέρονται βάσει γενικής άδειας μεταφοράς Καταχώριση πριν από την πρώτη χρήση γενικής άδειας μεταφοράς Γενικές άδειες μεταφοράς Ατομικές άδειες μεταφοράς Πληροφορίες που πρέπει να παρέχονται από τους προμηθευτές Αρχές αδειοδότησης Πιστοποίηση των επιχειρήσεων-παραληπτών Στόχος της πιστοποίησης EL 2 EL

3 6.2. Κριτήρια πιστοποίησης Μεταφορά βασικών στοιχείων της πιστοποίησης Δημοσιοποίηση πληροφοριών σχετικά με πιστοποιημένους παραλήπτες Αρχές πιστοποίησης Μέτρα διασφάλισης Εξαγωγές μετά τη μεταφορά Κυρώσεις Προκλήσεις της μεταφοράς Συμπέρασμα Παράρτημα EL 3 EL

4 ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ σχετικά με τη μεταφορά της οδηγίας 2009/43/ΕΚ για την απλούστευση των όρων και προϋποθέσεων για τις μεταφορές προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας εντός της ΕΕ (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σκοπός της υπό εξέταση οδηγίας είναι να απλουστευθούν οι κανόνες και οι διαδικασίες που διέπουν την ενδοενωσιακή μεταφορά 1 προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας, ώστε να εξασφαλιστεί η ορθή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Προς το παρόν, η νομοθεσία των κρατών μελών σχετικά με τη μεταφορά συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας προϊόντων εντός της Ένωσης παρουσιάζει αποκλίσεις. Αυτό ενδέχεται να παρεμποδίζει την κυκλοφορία των προϊόντων και να στρεβλώνει τον ανταγωνισμό εντός της εσωτερικής αγοράς, αποτελώντας τροχοπέδη για την καινοτομία, τη βιομηχανική συνεργασία και την ανταγωνιστικότητα της αμυντικής βιομηχανίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η εφαρμογή της οδηγίας αναμένεται να άρει τους φραγμούς για τα συνδεόμενα με τον τομέα της άμυνας προϊόντα, να τονώσει τα σχέδια κοινής παραγωγής, να καταστήσει τις αμυντικές επιχειρήσεις της ΕΕ πιο ανταγωνιστικές και να συμβάλει στην παγίωση της εσωτερικής αγοράς. Κατά συνέπεια, οι φορείς ενοποίησης των αμυντικών συστημάτων θα έχουν τη δυνατότητα να ανοίξουν τις αλυσίδες τους εφοδιασμού υπό περισσότερο προβλέψιμες συνθήκες, να αυξήσουν τις οικονομίες κλίμακας και να βελτιστοποιήσουν την κατασκευαστική αλυσίδα της αμυντικής βιομηχανίας. Οι νέοι κανόνες μπορούν επίσης να δημιουργήσουν ευκαιρίες ώστε οι ΜΜΕ του συγκεκριμένου κλάδου να εισέλθουν στην αλυσίδα εφοδιασμού άλλων κρατών μελών. Η βιομηχανική και τεχνολογική βάση της αμυντικής βιομηχανίας της ΕΕ θα ενισχυθεί. Επιπλέον, η οδηγία θα συμβάλει στη μείωση του διοικητικού φόρτου που επιβαρύνει τους οικονομικούς παράγοντες και τις διοικήσεις των κρατών μελών. Η αποτελεσματικότητα των ελέγχων επί των εξαγωγών στην ΕΕ θα αυξανόταν καθώς οι ελεγκτικές αρχές των κρατών μελών θα μπορούσαν να κατευθύνουν τους πόρους στις πιο ευαίσθητες μεταφορές και, ως εκ τούτου, να διατηρήσουν υψηλά επίπεδα ασφάλειας. Τέλος, η οδηγία θα αυξήσει τη θωράκιση έναντι του κινδύνου παράνομων μεταφορών, αφού θα καταστήσει εφικτή την ιχνηλασιμότητα και την υποβολή στοιχείων σχετικά με τις επανεξαγωγές, και θα τονώσει την αμοιβαία εμπιστοσύνη με τρίτες χώρες που έχουν τις ίδιες απόψεις. Η οδηγία έπρεπε να μεταφερθεί στο εσωτερικό δίκαιο των κρατών μελών το αργότερο έως τις 30 Ιουνίου 2011 και να αρχίσει να εφαρμόζεται από τις 30 Ιουνίου Η οδηγία, στο άρθρο 14, δημιουργεί μια επιτροπή στην οποία συμμετέχουν εκπρόσωποι των κρατών μελών 1 Το κείμενο της οδηγίας κάνει λόγο για «ενδοκοινοτική μεταφορά». Μετά τη θέσπιση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο όρος «Κοινότητα» αντικαθίσταται από τον όρο «Ένωση». EL 4 EL

5 και η οποία συμβάλλει στην τροποποίηση μη ουσιωδών στοιχείων της οδηγίας (όπως το παράρτημά της). Η εν λόγω επιτροπή επικουρεί επίσης την Ευρωπαϊκή Επιτροπή βοηθώντας τα κράτη μέλη στη διαδικασία μεταφοράς και εφαρμογής της οδηγίας. Η παρούσα έκθεση εφαρμόζει το άρθρο 17 παράγραφος 1 της οδηγίας, το οποίο καλεί την Επιτροπή να υποβάλει έκθεση σχετικά με τη μεταφορά από τα κράτη μέλη. Η παρούσα έκθεση συντάχθηκε με βάση τις εθνικές νομοθετικές πράξεις για τη μεταφορά της οδηγίας οι οποίες κοινοποιήθηκαν στην Επιτροπή ο πλήρης κατάλογος παρατίθεται στο παράρτημα και παρέχει μια πρώτη ένδειξη των μελλοντικών προκλήσεων. 2. ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ Αν και η οδηγία προέβλεπε μεταβατική περίοδο μεγαλύτερη από δύο έτη μετά τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ, η έγκαιρη μεταφορά αποδείχτηκε δύσκολο εγχείρημα για αρκετά κράτη μέλη. Στην Επιτροπή κοινοποιήθηκε επίσημα η εθνική νομοθεσία μεταφοράς της οδηγίας από τα περισσότερα (20) κράτη μέλη (λεπτομέρειες στο παράρτημα). Άλλα κράτη μέλη ενημέρωσαν την Επιτροπή ότι βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο της διαδικασίας. Η Επιτροπή, δυνάμει του άρθρου 258 της ΣΛΕΕ, κίνησε διαδικασίες επί παραβάσει για λόγους μη κοινοποίησης κατά των κρατών μελών που δεν κοινοποίησαν τους εθνικούς κανόνες μεταφοράς της οδηγίας. Προς το παρόν, 7 κράτη μέλη δεν έχουν κοινοποιήσει ακόμα τη μεταφορά, ενώ 1 κράτος μέλος την έχει κοινοποιήσει μερικώς. 3. ΤΟ ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ: ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΣΥΝΔΕΟΜΕΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΑΜΥΝΑΣ Η οδηγία εφαρμόζεται στα συνδεόμενα με τον τομέα της άμυνας προϊόντα που ορίζονται στο παράρτημά της. Η εν λόγω οδηγία έχει ήδη τροποποιηθεί δύο φορές: με την οδηγία 2010/80/ΕΕ της Επιτροπής, της 22ας Νοεμβρίου , και με την οδηγία 2012/10/ΕΕ της Επιτροπής, της 22ας Μαρτίου Οι τροποποιήσεις αυτές απορρέουν από το άρθρο 13 παράγραφος 1 της οδηγίας, το οποίο ορίζει ότι η Επιτροπή θα επικαιροποιεί τον κατάλογο των συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας προϊόντων που περιλαμβάνεται στο παράρτημα της οδηγίας, έτσι ώστε να αντιστοιχεί επακριβώς στον Κοινό Στρατιωτικό Κατάλογο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο Κοινός Στρατιωτικός Κατάλογος της ΕΕ εγκρίνεται στο πλαίσιο της κοινής θέσης 2008/944/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου, της 8ης Δεκεμβρίου 2008, για τον καθορισμό κοινών κανόνων που διέπουν τον έλεγχο των εξαγωγών στρατιωτικής τεχνολογίας και εξοπλισμού 4. Η εν λόγω κοινή θέση υποχρεώνει τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν ότι η εθνική τους νομοθεσία τούς επιτρέπει να ελέγχουν τις εξαγωγές τεχνολογίας και εξοπλισμού που παρατίθενται στον Κοινό Στρατιωτικό Κατάλογο της ΕΕ. Σύμφωνα με την κοινή θέση, ο Κοινός Στρατιωτικός Κατάλογος της ΕΕ λειτουργεί ως σημείο αναφοράς για τους εθνικούς ΕΕ L 308 της , σ. 11. ΕΕ L 85 της , σ. 3. OJ L 335 της , σ. 99. EL 5 EL

6 καταλόγους στρατιωτικής τεχνολογίας και εξοπλισμού των κρατών μελών, αλλά δεν τους αντικαθιστά άμεσα. Ο εν λόγω κοινός κατάλογος επικαιροποιείται σε ετήσια βάση από το Συμβούλιο, συνήθως ως συνέπεια τροποποίησης του «Καταλόγου Πολεμικού Υλικού» που εγκρίθηκε στο πλαίσιο του «Διακανονισμού του Wassenaar για τον έλεγχο των εξαγωγών συμβατικών όπλων και αγαθών και τεχνολογιών διπλής χρήσης» 5, ο οποίος περιέχει 22 βασικές εγγραφές για είδη που έχουν σχεδιαστεί για στρατιωτική χρήση, όπως ορισμένα είδη που εντάσσονται αλλά όχι εξαντλητικά στις ακόλουθες κατηγορίες: μικρά όπλα και ελαφρά όπλα (και σχετικά πυρομαχικά), άρματα μάχης και άλλα οπλισμένα στρατιωτικά οχήματα, μαχητικά σκάφη (επιφανείας ή υποβρύχια), εξοπλισμός θωράκισης/προστατευτικός εξοπλισμός, αεροσκάφη και μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα κ.λπ. 4. Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΑΔΕΙΑΣ 4.1. Η μεταφορά προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας από ένα κράτος μέλος σε άλλο πρέπει να υπόκειται σε προηγούμενη χορήγηση άδειας... Η οδηγία, στο άρθρο 4, ορίζει ότι η μεταφορά προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας από ένα κράτος μέλος σε άλλο πρέπει να υπόκειται σε προηγούμενη χορήγηση άδειας. Ως «μεταφορά» νοείται «κάθε μεταβίβαση ή μετακίνηση προϊόντος συνδεόμενου με τον τομέα της άμυνας από έναν προμηθευτή σε παραλήπτη άλλου κράτους μέλους». Ως «άδεια μεταφοράς» νοείται η «έγκριση που χορηγείται από εθνική αρχή κράτους μέλους σε προμηθευτές με σκοπό να μεταφέρουν προϊόντα συνδεόμενα με τον τομέα της άμυνας σε παραλήπτη άλλου κράτους μέλους». Όλα τα κράτη μέλη που έχουν μεταφέρει την οδηγία είτε πλήρως είτε μερικώς έχουν ενσωματώσει στην εθνικής τους νομοθεσία την απαίτηση προηγούμενης χορήγησης άδειας αλλά μπορούν να προβλέπονται εξαιρέσεις Μεταφορές προς ή από κυβερνητικούς φορείς και ένοπλες δυνάμεις, από διεθνείς οργανισμούς ή για προγράμματα εξοπλιστικής συνεργασίας Τα κράτη μέλη επιτρέπεται να εξαιρούν τις μεταφορές προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας από την υποχρέωση προηγούμενης χορήγησης άδειας όταν ο προμηθευτής ή ο παραλήπτης είναι κυβερνητικός φορέας ή ανήκει στις ένοπλες δυνάμεις, ή αν πρόκειται για προμήθειες που πραγματοποιούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, το NATO, τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (IAEA) ή άλλους διακυβερνητικούς οργανισμούς με σκοπό την εκτέλεση των καθηκόντων τους. Μπορεί επίσης να εξαιρούνται οι μεταφορές που είναι αναγκαίες για την υλοποίηση ενός προγράμματος εξοπλιστικής συνεργασίας μεταξύ κρατών μελών (άρθρο 4 παράγραφος 2). Η Βουλγαρία, η Τσεχική Δημοκρατία (μόνο στην περίπτωση ενόπλων δυνάμεων ή προγραμμάτων συνεργασίας), η Γερμανία (μόνο στην περίπτωση κυβερνητικών φορέων και ενόπλων δυνάμεων), η Εσθονία, η Ελλάδα, η Γαλλία, η Λιθουανία, η Ουγγαρία (εκτός αν 5 Ο Διακανονισμός του Wassenaar αποτελείται από 41 κράτη και η Γραμματεία του εδρεύει στη Βιέννη. Ο στόχος του είναι να συμβάλλει στην περιφερειακή και διεθνή ασφάλεια, με την προώθηση της διαφάνειας και της μεγαλύτερης ευθύνης κατά τις μεταφορές συμβατικών όπλων και αγαθών και τεχνολογιών διπλής χρήσης, καθώς και με την πρόληψη αποσταθεροποιητικών συσσωρεύσεων. EL 6 EL

7 πρόκειται για προγράμματα συνεργασίας), η Μάλτα, οι Κάτω Χώρες, η Σλοβενία, η Σλοβακία και η Σουηδία έχουν κάνει χρήση τέτοιων εξαιρέσεων Μεταφορές που σχετίζονται με ανθρωπιστική βοήθεια και καταστάσεις έκτακτης ανάγκης Επιπλέον, τα κράτη μέλη μπορούν να εξαιρούν από την υποχρέωση προηγούμενης χορήγησης άδειας τις μεταφορές προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας οι οποίες σχετίζονται με παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας σε περίπτωση καταστροφών ή με δωρεές σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Η Βουλγαρία, η Εσθονία, η Ελλάδα, η Ισπανία, η Γαλλία, η Λιθουανία, η Ουγγαρία, η Μάλτα, η Αυστρία, η Σλοβενία, η Σλοβακία και η Σουηδία έχουν κάνει χρήση αυτής της εξαίρεσης Μεταφορές για λόγους επισκευής, συντήρησης, έκθεσης ή επίδειξης Αφού στόχος της οδηγίας είναι να περιοριστεί ουσιαστικά ο διοικητικός φόρτος που βαρύνει τις αρχές αδειοδότησης και την αμυντική βιομηχανία εντός της ΕΕ, τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να εξαιρούν τις μεταφορές προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας που είναι αναγκαίες για λόγους επισκευής, συντήρησης, έκθεσης ή επίδειξης ή μετά τις ενέργειες αυτές. Η Βουλγαρία, η Εσθονία, η Ελλάδα, η Γαλλία, η Μάλτα, η Αυστρία, η Σλοβενία, η Σλοβακία και η Σουηδία έχουν κάνει χρήση αυτής της εξαίρεσης Πρόσθετες εξαιρέσεις Η οδηγία δίνει το δικαίωμα στην Επιτροπή να συμπεριλάβει, κατόπιν αιτήματος κράτους μέλους ή δικής της πρωτοβουλίας, πρόσθετες εξαιρέσεις όταν οι μεταφορές πραγματοποιούνται σε συνθήκες που δεν επηρεάζουν τη δημόσια πολιτική ή τη δημόσια ασφάλεια, όταν η υποχρέωση προηγούμενης χορήγησης άδειας έχει καταστεί ασύμβατη προς τις διεθνείς δεσμεύσεις των κρατών μελών μετά την έκδοση της εν λόγω οδηγίας, ή αν κρίνεται αναγκαία η διακυβερνητική συνεργασία. Προς το παρόν, η Επιτροπή ούτε έχει λάβει τέτοιο αίτημα ούτε έχει διαπιστώσει ιδιαίτερη ανάγκη για πρόσθετες εξαιρέσεις Άδεια διαμετακόμισης και άδεια εισαγωγής όσον αφορά προϊόντα συνδεόμενα με τον τομέα της άμυνας τα οποία εισέρχονται ή διέρχονται από το έδαφος κράτους μέλους Μία από τις καινοτομίες της οδηγίας είναι η κατάργηση των αδειών για τη «διαμετακόμιση» και την «είσοδο», δηλαδή τη μεταφορά προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας μέσω ενός ή περισσότερων κρατών μελών διαφορετικών από το κράτος μέλος καταγωγής και από το κράτος μέλος-παραλήπτη, με την επιφύλαξη της εφαρμογής προσωρινών διατάξεων αναγκαίων για λόγους δημόσιας ασφάλειας ή δημόσιας πολιτικής, όπως, μεταξύ άλλων, η ασφάλεια των μεταφορών. Αυτό συνεπάγεται ότι μια γενική, συνολική ή ατομική άδεια (βλ. λεπτομέρειες στο σημείο 5 παρακάτω) από το κράτος μέλος καταγωγής θα πρέπει να είναι αρκετή για τις ενδοενωσιακές μεταφορές προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας. EL 7 EL

8 Σε όλα τα κράτη μέλη που έχουν μεταφέρει στα εσωτερικά τους δίκαια την οδηγία, η άδεια διαμετακόμισης και η άδεια εισαγωγής δεν θα απαιτούνται για ενδοενωσιακές μεταφορές, εκτός από τις εξαιρέσεις που προβλέπει η οδηγία. Η Γερμανία, π.χ., θα απαιτεί γενική άδεια εισόδου και διαμετακόμισης μόνο για πολεμικά όπλα. Οι Κάτω Χώρες θα εφαρμόσουν ένα σύστημα προηγούμενης κοινοποίησης. Η Ουγγαρία θα απαιτεί άδεια διαμετακόμισης μόνο για ορισμένες κατηγορίες προϊόντων και θα διατηρήσει τις άδειες εισόδου. Αυτός ο περιορισμός όσον αφορά τις άδειες και τις σχετικές διοικητικές διαδικασίες αναμένεται ότι θα απλουστεύσει σημαντικά τις ενδοενωσιακές μεταφορές προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας, θα περιορίσει τις διοικητικές απαιτήσεις όσον αφορά τις επιχειρήσεις και θα βελτιώσει την ασφάλεια του εφοδιασμού των κρατών μελών Κατασκευαστικά μέρη Τα κατασκευαστικά μέρη των συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας προϊόντων κατέχουν ιδιαίτερη θέση στην οδηγία. Πολλές συναλλαγές μεταξύ συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας επιχειρήσεων στην ΕΕ αφορούν κατασκευαστικά μέρη που μεταφέρονται από έναν προμηθευτή (συνήθως ΜΜΕ) σε έναν φορέα ενοποίησης, ο οποίος ενσωματώνει το παραλαμβανόμενο κατασκευαστικό μέρος σε ένα μεγαλύτερο υποσύστημα (π.χ. σύστημα ηχοεντοπισμού) ή σε ένα μεγαλύτερο σύστημα (π.χ. υποβρύχιο). Οι εταιρείες ενοποίησης κατασκευάζουν συνήθως μεγάλα οπλικά συστήματα, ενσωματώνοντας κατασκευαστικά μέρη που προέρχονται από προμηθευτή ο οποίος εδρεύει πιθανώς σε άλλο κράτος μέλος (π.χ. συστήματα σύνδεσης που πρόκειται να ενσωματωθούν σε αεροσκάφη). Παρά το γεγονός ότι τα κατασκευαστικά μέρη δεν ορίζονται ρητώς στην οδηγία, το άρθρο 4 παράγραφος 7 απαιτεί από τα κράτη μέλη να καθορίζουν τους όρους και τις προϋποθέσεις των αδειών μεταφοράς για τα κατασκευαστικά μέρη, αφού εκτιμήσουν τον ευαίσθητο χαρακτήρα της μεταφοράς με βάση, μεταξύ άλλων, τη φύση των κατασκευαστικών μερών σε σχέση με τα προϊόντα στα οποία θα ενσωματωθούν, καθώς και σε σχέση με κάθε τελική χρήση των ολοκληρωμένων προϊόντων η οποία ενδέχεται να προκαλεί ανησυχίες, και τη σημασία των κατασκευαστικών μερών σε σχέση με τα προϊόντα στα οποία θα ενσωματωθούν. Με εξαίρεση τις περιπτώσεις στις οποίες τα κράτη μέλη θεωρούν ότι η μεταφορά των κατασκευαστικών μερών έχει ευαίσθητο χαρακτήρα, τα κράτη μέλη πρέπει να αποφεύγουν να επιβάλλουν εξαγωγικούς περιορισμούς σε αυτά, αν ο παραλήπτης προσκομίσει δήλωση χρήσης με την οποία βεβαιώνει ότι τα κατασκευαστικά μέρη που καλύπτονται από τη συγκεκριμένη άδεια μεταφοράς είναι ενσωματωμένα ή πρόκειται να ενσωματωθούν στα δικά του προϊόντα και, επομένως, δεν μπορούν να μεταφερθούν σε μεταγενέστερο στάδιο ούτε να εξαχθούν ανεξάρτητα, παρά μόνο για συντήρηση ή επιδιόρθωση (άρθρο 4 παράγραφος 8). Τα κράτη μέλη που έχουν μεταφέρει πλήρως την οδηγία στο εσωτερικό τους δίκαιο έχουν λάβει υπόψη αυτές τις διατάξεις όσον αφορά τα εθνικά μέτρα που εγκρίθηκαν. 5. ΓΕΝΙΚΗ, ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΚΑΙ ΑΤΟΜΙΚΗ ΑΔΕΙΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ 5.1. Τρεις τύποι αδειών μεταφοράς Πριν από την έκδοση της οδηγίας, η ατομική άδεια ήταν το συνηθέστερο διοικητικό μέσο στα περισσότερα κράτη μέλη. Η ατομική άδεια απαιτούνταν πριν από κάθε μεταφορά με τις σχετικές διαδικασίες και τα συνεπαγόμενα κόστη. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η οδηγία EL 8 EL

9 εισάγει δύο νέες κατηγορίες αδειών τη γενική και τη συνολική άδεια οι οποίες θα απλουστεύσουν τις διαδικασίες που συνδέονται με τις μεταφορές. Με αυτούς τους νέους τύπους αδειών, η ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία θα επωφεληθεί από μια αποτελεσματική, συνεχή και αξιόπιστη αλυσίδα εφοδιασμού κάθε φορά που αποκτά εξοπλισμό σε άλλο κράτος μέλος. Όλα τα κράτη μέλη που έχουν μεταφέρει την οδηγία στο εσωτερικό τους δίκαιο έχουν ενσωματώσει στη νομοθεσία τους τους 3 τύπους αδειών: τη γενική, τη συνολική και την ατομική άδεια, με τους σχετικούς όρους που προβλέπονται στην οδηγία Γενικές άδειες μεταφοράς Προμηθευτές που θα επωφεληθούν από τις γενικές άδειες μεταφοράς Οι γενικές άδειες μεταφοράς επιτρέπουν στους προμηθευτές που είναι εγκατεστημένοι σε ένα κράτος μέλος να εκτελούν μεταφορές προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας που προσδιορίζονται στην άδεια σε κατηγορίες παραληπτών εγκατεστημένων σε άλλο κράτος μέλος (άρθρο 5). Οι προμηθευτές πρέπει είτε να πληρούν τους όρους και τις προϋποθέσεις που επισυνάπτονται στη γενική άδεια είτε να ζητούν συνολική ή ατομική άδεια. Η γενική άδεια μεταφοράς δημοσιεύεται και δεν απαιτεί ατομική αίτηση για τη μεταφορά. Δίνει το δικαίωμα στους προμηθευτές που συμμορφώνονται με τους εν λόγω όρους να μεταφέρουν προϊόντα χωρίς περαιτέρω διατυπώσεις στο συγκεκριμένο στάδιο. Τα κράτη μέλη θα ελέγχουν τις μεταφορές εκ των υστέρων. Αυτός ο τύπος άδειας θα απλουστεύσει θεμελιωδώς τις διαδικασίες για τους προμηθευτές όσον αφορά τις λιγότερο ευαίσθητες μεταφορές. Επιπλέον, θα επιτρέπει στα κράτη μέλη να εστιάζουν τις προσπάθειες ελέγχου τους στις πιο ευαίσθητες μεταφορές, αφού δεν θα απαιτείται κατά περίπτωση ανάλυση για κάθε συναλλαγή Κατηγορίες παραληπτών που παραλαμβάνουν προϊόντα συνδεόμενα με τον τομέα της άμυνας βάσει γενικής άδειας μεταφοράς Οι γενικές άδειες μεταφοράς θα πρέπει να προσδιορίζουν τις κατηγορίες παραληπτών που είναι εγκατεστημένοι σε άλλο κράτος μέλος. Αυτές οι κατηγορίες παραληπτών περιλαμβάνουν «πιστοποιημένες επιχειρήσεις», τις ένοπλες δυνάμεις κράτους μέλους ή μια αναθέτουσα αρχή στον τομέα της άμυνας, που πραγματοποιούν αγορές προς αποκλειστική χρήση από τις ένοπλες δυνάμεις ενός κράτους μέλους. Οι γενικές άδειες μεταφοράς θα πρέπει επίσης να χρησιμοποιούνται όταν η μεταφορά γίνεται για λόγους επίδειξης, αξιολόγησης ή έκθεσης, ή για λόγους συντήρησης και επιδιόρθωσης, αν ο παραλήπτης είναι ο αρχικός προμηθευτής προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας (άρθρο 5 παράγραφος 2). Ωστόσο, η οδηγία παρέχει στα κράτη μέλη την ευελιξία να διευρύνουν αυτές τις κατηγορίες παραληπτών ή να προσθέσουν μεταφορές που πραγματοποιούνται για άλλους σκοπούς. Οι γενικές άδειες μεταφοράς θα είναι διαθέσιμες σε όλα τα κράτη μέλη που έχουν μεταφέρει πλήρως την οδηγία στο εσωτερικό τους δίκαιο όσον αφορά τις προαναφερόμενες κατηγορίες. Επομένως, η Σλοβενία εξετάζει τη χορήγηση γενικών αδειών μεταφοράς μόνο για τις ένοπλες δυνάμεις και τους πιστοποιημένους παραλήπτες, ενώ, σε άλλες περιπτώσεις, θα προβλέπεται εξαίρεση από τη χορήγηση άδειας. Η Ισπανία εξετάζει επίσης τη χορήγηση γενικών αδειών για μεταφορές που σχετίζονται με επιχειρήσεις του NATO και της NAMSA. Η Βουλγαρία, η EL 9 EL

10 Ελλάδα, η Κύπρος και η Μάλτα εξετάζουν τη χορήγηση γενικών αδειών μεταφοράς για προγράμματα συνεργασίας, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος Τύποι προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας που μπορεί να μεταφέρονται βάσει γενικής άδειας μεταφοράς Τα κράτη μέλη έχουν το δικαίωμα να προσδιορίζουν τον τύπο της άδειας μεταφοράς για τα συνδεόμενα με τον τομέα της άμυνας προϊόντα ή για κατηγορίες προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας (άρθρο 4 παράγραφος 5). Αρκετά κράτη μέλη όπως η Εσθονία, η Ισπανία, η Γαλλία, η Κύπρος, οι Κάτω Χώρες και η Πορτογαλία έχουν ήδη κοινοποιήσει στην Επιτροπή τους καταλόγους τους με τις γενικές άδειες. Ωστόσο, τα κράτη μέλη αναμένεται να δημοσιεύσουν τους καταλόγους με το πεδίο εφαρμογής των προϊόντων και άλλους όρους της γενικής τους άδειας το αργότερο έως τις 30 Ιουνίου 2012, προθεσμία για την εφαρμογή της οδηγίας Καταχώριση πριν από την πρώτη χρήση μιας γενικής άδειας μεταφοράς Τα κράτη μέλη μπορούν να ορίζουν τις προϋποθέσεις για την καταχώριση πριν από την πρώτη χρήση γενικής άδειας μεταφοράς (άρθρο 5 παράγραφος 4). Για παράδειγμα, η Βουλγαρία, η Τσεχική Δημοκρατία, η Ισπανία, η Γαλλία, η Ελλάδα, η Αυστρία, η Μάλτα, οι Κάτω Χώρες, η Πορτογαλία και η Σλοβενία έχουν εντάξει αυτή την απαίτηση στη νομοθεσία τους. Επιπροσθέτως, οι προμηθευτές πρέπει να ενημερώνουν, εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος, τις αρμόδιες αρχές του κράτους μέλους από την επικράτεια του οποίου επιθυμούν να μεταφέρουν προϊόντα συνδεόμενα με τον τομέα της άμυνας για την πρόθεσή τους να χρησιμοποιήσουν γενική άδεια μεταφοράς για πρώτη φορά (άρθρο 8 παράγραφος 2). Αρκετά κράτη μέλη π.χ., η Ελλάδα, η Γαλλία, η Κύπρος, η Λετονία, η Αυστρία, η Σλοβακία, η Σλοβενία και η Σουηδία θα ζητήσουν τέτοια καταχώριση. Τα κράτη μέλη μπορούν να προσδιορίζουν τις επιπλέον πληροφορίες που ενδέχεται να απαιτηθούν σχετικά με τα συνδεόμενα με τον τομέα της άμυνας προϊόντα που θα μεταφέρονται βάσει γενικής άδειας μεταφοράς. Αυτή η διάταξη μπορεί να βοηθήσει τα κράτη μέλη να εντοπίζουν τους προμηθευτές που πράγματι χρησιμοποιούν τις γενικές άδειες μεταφοράς, ώστε οι αρμόδιες αρχές να μπορούν να ελέγχουν τα μητρώα των προμηθευτών, αν κάτι τέτοιο κρίνεται σκόπιμο Συνολικές άδειες μεταφοράς Η συνολική άδεια μεταφοράς συνιστά προηγούμενη άδεια που χορηγείται από μια εθνική αρχή κράτους μέλους σε μεμονωμένο προμηθευτή, κατόπιν αιτήματός του, για τη μεταφορά συγκεκριμένων προϊόντων, χωρίς ποσοτικούς περιορισμούς, σε συγκεκριμένους παραλήπτες για ανανεώσιμη περίοδο 3 ετών (άρθρο 6). Η δυνατότητα απλούστευσης έγκειται στο γεγονός ότι οι εν λόγω συνολικές άδειες μεταφοράς δεν συνδέονται με μία και μόνο αποστολή, αλλά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να καλυφθούν περισσότερες από μία μεταφορές κατά τη διάρκεια μεγαλύτερης περιόδου. Μπορούν να αποβούν ιδιαίτερα χρήσιμες στην περίπτωση συνήθων αποστολών σε τακτικούς πελάτες ή από ΜΜΕ με περιορισμένο κατάλογο. Από την εμπειρία ορισμένων κρατών μελών έχει αποδειχθεί ότι οι γενικές άδειες μεταφοράς μπορούν να απλουστεύσουν σημαντικά την κατάσταση. Όταν, π.χ., η Γαλλία εισήγαγε, το 2002, την επιλογή των γενικών αδειών με βάση τον κατάλογο των συμμετεχουσών εταιρειών EL 10 EL

11 (στοχεύοντας ειδικότερα τις ΜΜΕ), οι πρώτες 35 άδειες που χορηγήθηκαν αντικατέστησαν ατομικές άδειες, γεγονός που συνεπάγεται δραστική μείωση της γραφειοκρατίας. Οι συνολικές άδειες μεταφοράς, όπως απαιτείται από την οδηγία, θα είναι διαθέσιμες σε όλα τα κράτη μέλη που έχουν μεταφέρει την εν λόγω οδηγία. Η Επιτροπή δεν έλαβε καμία πληροφορία σχετικά με τις κατηγορίες προϊόντων που θα υπόκεινται σε γενικές άδειες Ατομικές άδειες μεταφοράς Οι ατομικές άδειες μεταφοράς συνιστούν άδεια που χορηγείται από εθνική αρχή κράτους μέλους σε μεμονωμένο προμηθευτή για μία και μόνη αποστολή και για καθορισμένη ποσότητα προϊόντων. Οι εν λόγω άδειες θα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο στις περιπτώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 7: όταν η αίτηση για τη χορήγηση άδειας αφορά μία μόνο μεταφορά όταν είναι απαραίτητη για την προστασία ζωτικών συμφερόντων ασφάλειας ή για λόγους δημόσιας τάξης των κρατών μελών ή όταν είναι απαραίτητη για τη συμμόρφωση με τις διεθνείς υποχρεώσεις και δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει τα κράτη μέλη. Οι ατομικές άδειες μεταφοράς μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν όταν ένα κράτος μέλος έχει σοβαρούς λόγους να πιστεύει ότι ο προμηθευτής δεν θα μπορέσει να συμμορφωθεί με τους όρους και τις προϋποθέσεις της συνολικής ή της γενικής άδειας μεταφοράς. Κατά συνέπεια, τα κριτήρια που επιτρέπουν τη χορήγηση ατομικής άδειας μεταφοράς είναι περιοριστικά. Η χορήγηση ατομικών αδειών μεταφοράς πρόκειται να αφορά περιορισμένο αριθμό περιπτώσεων. Στο μέλλον, αναμένεται ότι οι περισσότερες ενδοενωσιακές μεταφορές θα μπορούν να πραγματοποιούνται με βάση γενικές και συνολικές άδειες, ενώ οι ατομικές άδειες θα παραμένουν μόνο για τα πιο ευαίσθητα προϊόντα. Η Επιτροπή δεν έλαβε καμία πληροφορία σχετικά με τις κατηγορίες προϊόντων που θα υπόκεινται σε ατομικές άδειες Πληροφορίες που πρέπει να παρέχονται από τους προμηθευτές Οι προμηθευτές θα παρέχουν πληροφορίες στους παραλήπτες και στις αρχές και θα τηρούν αρχεία σχετικά με τις μεταφορές ώστε να διευκολύνουν τους κατάλληλους ελέγχους. Όλα τα κράτη μέλη που έχουν μεταφέρει πλήρως της οδηγία έχουν ενσωματώσει στην εθνική τους νομοθεσία διατάξεις σχετικά με την παροχή πληροφοριών, την υποβολή εκθέσεων και την τήρηση αρχείων. Για παράδειγμα, οι προμηθευτές στην Ισπανία και τις Κάτω Χώρες πρέπει να παρέχουν πληροφορίες στις οικείες αρχές κάθε 6 μήνες, και οι προμηθευτές στην Ουγγαρία κάθε 3 μήνες. Όσον αφορά την τήρηση αρχείων, η περίοδος κυμαίνεται από 3 έτη στη Σουηδία έως 7 έτη στην Ιρλανδία και την Κύπρο και έως 10 έτη στη Βουλγαρία και στη Γαλλία Αρχές αδειοδότησης Ο ρόλος της αδειοδότησης ανατίθεται σε διαφορετικούς φορείς στα κράτη μέλη και όχι μόνο στο Υπουργείο Άμυνας, όπως στην Πορτογαλία ή τη Γαλλία, αλλά και σε άλλους φορείς όπως το Γραφείο Εμπορικών Αδειών στην Ουγγαρία, το Υπουργείο Οικονομικών Υποθέσεων στις Κάτω Χώρες ή ο Οργανισμός για τη μη διάδοση και τους ελέγχους επί των εξαγωγών στη Σουηδία. EL 11 EL

12 6. ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ-ΠΑΡΑΛΗΠΤΩΝ 6.1. Στόχος της πιστοποίησης Η πιστοποίηση συνιστά ένα από τα βασικά στοιχεία της οδηγίας και εισάγει μια νέα προσέγγιση στο σύστημα ελέγχου των μεταφορών προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας. Ο στόχος της πιστοποίησης των παραληπτών είναι να αποδεικνύεται η αξιοπιστία τους για την παραλαβή προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας βάσει γενικής άδειας μεταφοράς που δημοσιεύεται σε άλλο κράτος μέλος. Πρόκειται για ένα μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης και ένα μέσο ενίσχυσης των εκ των υστέρων ελέγχων. Το εν λόγω μέτρο θα περιορίσει τον κίνδυνο παράνομων μεταφορών και θα ενισχύσει την ιχνηλασιμότητα των συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας προϊόντων που μεταφέρονται βάσει γενικής άδειας μεταφοράς Κριτήρια πιστοποίησης Η οδηγία καθορίζει κοινά κριτήρια πιστοποίησης για όλη την ΕΕ (άρθρο 9 παράγραφος 2). Σκοπός της πιστοποίησης είναι να παρέχει στα κράτη μέλη και στους προμηθευτές «εγγυήσεις» σχετικά με την πείρα των εταιρειών-παραληπτών σε δραστηριότητες στον τομέα της άμυνας, το ιστορικό τους συμμόρφωσης με τις σχετικές νομικές απαιτήσεις (κυρίως στον τομέα των επανεξαγωγών), καθώς και την αξιοπιστία και την ποιότητα του προγράμματος εσωτερικού ελέγχου και της διάρθρωσής του. Ειδικότερα, η πιστοποίηση αναγνωρίζει ότι εφαρμόζονται κατάλληλα μέτρα πρόληψης του κινδύνου για την προστασία των εμπορευμάτων, συμπεριλαμβανομένων των άυλων (τεχνολογιών, τεχνογνωσίας, λογισμικού κ.λπ.). Αυτές οι διατάξεις δημιουργούν την ανάγκη για ένα νέο νομικό και θεσμικό πλαίσιο στα κράτη μέλη. Για να διευκολυνθεί η μεταφορά της οδηγίας, η Επιτροπή εξέδωσε τη σύσταση 2011/24/ΕΕ, της 11ης Ιανουαρίου 2011, σχετικά με την πιστοποίηση επιχειρήσεων του αμυντικού τομέα δυνάμει του άρθρου 9 της οδηγίας 2009/43/ΕΚ 6, η οποία παρέχει κατευθυντήριες γραμμές για τα κριτήρια πιστοποίησης. Ο βασικός στόχος της είναι να εξασφαλιστεί η συγκλίνουσα ερμηνεία και εφαρμογή των κριτηρίων πιστοποίησης, ώστε, π.χ., να είναι εφικτή η ταχύτερη αμοιβαία αναγνώριση των πιστοποιητικών. Η σύσταση καλεί τα κράτη μέλη να την έχουν εφαρμόσει το αργότερο έως τις 30 Ιουνίου Μεταφορά βασικών στοιχείων της πιστοποίησης Σύμφωνα με τα κοινοποιηθέντα εθνικά μέτρα μεταφοράς, τα κράτη μέλη που έχουν μεταφέρει πλήρως την οδηγία έχουν προβλέψει τα αναγκαία στοιχεία για την πιστοποίηση των παραληπτών στον αμυντικό τομέα. Αυτά τα κράτη μέλη έχουν ορίσει αρμόδιες αρχές όπως απαιτείται στο άρθρο 9 παράγραφος 1 και έχουν θεσπίσει τα κριτήρια αξιοπιστίας που προβλέπονται στο άρθρο 9 παράγραφος 2. Γενικώς, οι εθνικές νομοθεσίες προβλέπουν την αναγνώριση των πιστοποιητικών που εκδίδονται από άλλα κράτη μέλη (άρθρο 9 παράγραφος 6). Επιπλέον, τα κράτη μέλη που έχουν μεταφέρει πλήρως την οδηγία έχουν δημιουργήσει τους απαραίτητους μηχανισμούς ώστε να παρακολουθούν τη συμμόρφωση με τα κριτήρια πιστοποίησης και να εφαρμόζουν τα αναγκαία διορθωτικά μέτρα, όπως απαιτείται από το άρθρο 9 παράγραφοι 5 και 7. 6 ΕΕ L 11 της , σ. 62. EL 12 EL

13 6.4. Δημοσιοποίηση πληροφοριών σχετικά με τους πιστοποιημένους παραλήπτες Τα κράτη μέλη πρέπει να δημοσιεύουν και να επικαιροποιούν τακτικά τον κατάλογο πιστοποιημένων παραληπτών και να ενημερώνουν την Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα υπόλοιπα κράτη μέλη σχετικά. Επιπλέον, προβλέπει ότι η Επιτροπή θα δημοσιοποιεί στον δικτυακό της τόπο ένα κεντρικό μητρώο παραληπτών πιστοποιημένων από τα κράτη μέλη (άρθρο 9 παράγραφος 8). Για τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή δημιούργησε τη βάση δεδομένων CERTIDER. Το σύστημα αυτό σχεδιάστηκε σε συνεργασία με ειδική ομάδα εργασίας που αποτελείται από εκπροσώπους των κρατών μελών. Το σύστημα έχει δοκιμαστεί και επικυρωθεί από εκπροσώπους των κρατών μελών που θα τροφοδοτούν το μητρώο με στοιχεία σχετικά με τις πιστοποιημένες επιχειρήσεις-παραλήπτες. Η πρόσβαση στη CERTIDER γίνεται στην ακόλουθη διεύθυνση Αρχές πιστοποίησης Τα κράτη μέλη ορίζουν αρμόδιες αρχές για να διεξαγάγουν την πιστοποίηση εγκατεστημένων στο έδαφός τους παραληπτών προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας, βάσει γενικών αδειών μεταφοράς που έχουν δημοσιευτεί από άλλα κράτη μέλη. Αυτός ο ρόλος έχει ανατεθεί σε διάφορους φορείς στα κράτη μέλη, και όχι μόνο στο Υπουργείο Άμυνας, όπως στην Ελλάδα, τη Γαλλία, τη Σλοβενία και την Πορτογαλία, αλλά και στα Υπουργεία Βιομηχανίας στην Τσεχική Δημοκρατία και στην Ισπανία, καθώς και στα Υπουργεία Οικονομίας στην Αυστρία, στις Κάτω Χώρες, στη Σλοβακία και στη Λιθουανία Μέτρα διασφάλισης Η οδηγία παρέχει τη δυνατότητα προσωρινής αναστολής της γενικής άδειας όσον αφορά πιστοποιημένο παραλήπτη σε άλλο κράτος μέλος σε ορισμένες ειδικές περιπτώσεις και υπό ορισμένους όρους (άρθρο 15). Επιπλέον, προβλέπει τη δημιουργία μηχανισμού για την ενημέρωση των κρατών μελών και της Επιτροπής. Αρκετά κράτη μέλη, όπως η Βουλγαρία, η Ιρλανδία, η Ελλάδα, η Ισπανία, η Κύπρος, η Μάλτα, η Αυστρία, η Σλοβενία, η Σλοβακία και η Σουηδία αποφάσισαν να ενσωματώσουν αυτές τις διατάξεις στην εθνική τους νομοθεσία. 7. ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΜΕΤΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ Οι εξαγωγές προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας διέπονται από τις διατάξεις της κοινής θέσης 2008/944/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου. Η οδηγία ορίζει ρητώς ότι δεν θίγει τη διακριτική ευχέρεια των κρατών μελών όσον αφορά την πολιτική εξαγωγών προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας (άρθρο 1 παράγραφος 2). Ωστόσο, οι άδειες μεταφοράς μπορεί να περιλαμβάνουν ειδικούς περιορισμούς για τις εξαγωγές προς τρίτες χώρες. Ως προς αυτό, το άρθρο 4 παράγραφος 6 απαιτεί από τα κράτη μέλη να καθορίζουν όλους τους όρους και τις προϋποθέσεις των αδειών μεταφοράς, συμπεριλαμβανομένων τυχόν περιορισμών εξαγωγής προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα σε τρίτες χώρες, λαμβάνοντας υπόψη, μεταξύ άλλων, τους κινδύνους που ενέχει η μεταφορά για τη διαφύλαξη των ανθρώπινων δικαιωμάτων, της ειρήνης, της ασφάλειας και της σταθερότητας. EL 13 EL

14 Τα κράτη μέλη πρέπει να εξασφαλίζουν ότι οι παραλήπτες προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας, όταν υποβάλλουν αίτηση για άδεια εξαγωγής, δηλώνουν στις αρμόδιες αρχές τους, σε περίπτωση που τα εν λόγω προϊόντα υπόκεινται σε περιορισμούς εξαγωγής, ότι έχουν τηρήσει τους όρους των εξαγωγικών περιορισμών, συμπεριλαμβανομένης ενδεχομένως της διαβεβαίωσης ότι έχουν αποκτήσει την απαιτούμενη συγκατάθεση από το αρχικό κράτος μέλος (άρθρο 10). Τα κράτη μέλη που έχουν μεταφέρει πλήρως την οδηγία έχουν ενσωματώσει αυτές τις διατάξεις στην εθνική τους νομοθεσία. Τα κράτη μέλη πρέπει να εξασφαλίσουν ότι, όταν συμπληρώνουν τις διατυπώσεις εξαγωγής στο τελωνείο, οι εξαγωγείς προσκομίζουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι τυχόν αναγκαία άδεια εξαγωγής έχει αποκτηθεί (άρθρο 11 παράγραφος 1). Σε όλα τα κράτη μέλη που έχουν μεταφέρει την οδηγία υπάρχουν οι απαιτούμενες τελωνειακές διαδικασίες. Αρκετά κράτη μέλη, όπως η Βουλγαρία, η Ιρλανδία, η Ελλάδα, η Κύπρος, η Ουγγαρία, η Πορτογαλία ή η Σλοβενία, έχουν κάνει χρήση της δυνατότητας που παρέχει το άρθρο 11 παράγραφος 2 περί αναστολής της διαδικασίας εξαγωγής από την επικράτεια για μέγιστη περίοδο 30 ημερών. Τα κράτη μέλη που προβλέπουν ότι οι τελωνειακές διατυπώσεις για την εξαγωγή συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας προϊόντων μπορούν να συμπληρωθούν μόνο σε συγκεκριμένα τελωνειακά γραφεία θα πρέπει να ενημερώνουν την Επιτροπή για τα σχετικά τελωνειακά γραφεία (άρθρο 11 παράγραφος 4). Η Επιτροπή πρέπει να δημοσιεύει τις πληροφορίες αυτές στη σειρά C της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Προς το παρόν, μόνο η Βουλγαρία, η Ελλάδα και η Σουηδία έχουν κάνει χρήση αυτής της δυνατότητας στη νομοθεσία τους. 8. ΚΥΡΩΣΕΙΣ Τέλος, τα κράτη μέλη πρέπει να έχουν θεσπίσει κανόνες σχετικά με τις κυρώσεις που θα επιβάλλονται σε περίπτωση παραβάσεων των διατάξεων που απορρέουν από την εφαρμογή της οδηγίας (άρθρο 16). Οι αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές κυρώσεις συνιστούν πολύτιμα μέτρα που είναι αναγκαία για τη σταδιακή οικοδόμηση αμοιβαίας εμπιστοσύνης και καλής πίστης μεταξύ των κρατών μελών, αλλά τα μέτρα πρέπει επίσης να είναι ικανά να εξασφαλίζουν την εφαρμογή των διατάξεων της οδηγίας, ιδίως όσον αφορά τη συμμόρφωση προς τα κοινά κριτήρια πιστοποίησης και τους περιορισμούς για την περαιτέρω χρήση των συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας προϊόντων μετά τη μεταφορά. Όλα τα κράτη μέλη που έχουν μεταφέρει την οδηγία έχουν συμπεριλάβει στην εθνική τους νομοθεσία διατάξεις σχετικά με κυρώσεις. Οι κυρώσεις συνίστανται είτε σε διοικητικά πρόστιμα (Ουγγαρία και Τσεχική Δημοκρατία) είτε σε συνδυασμό διοικητικών προστίμων και φυλάκισης (Ιρλανδία, Μάλτα και Σουηδία). 9. ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ Όπως προαναφέρθηκε, οι προκλήσεις εξακολουθούν να βρίσκονται μπροστά όσον αφορά την οριστικοποίηση της μεταφοράς σε όλα τα κράτη μέλη και, το σημαντικότερο, τη διασφάλιση της ορθής εφαρμογής της οδηγίας. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την απλούστευση των κανόνων και των διαδικασιών μεταφοράς συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας προϊόντων εντός της ΕΕ και, κατά συνέπεια, την εξασφάλιση της ορθής λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς στον τομέα της άμυνας. EL 14 EL

15 Όσον αφορά το παράρτημα της οδηγίας, αν και θα πρέπει να είναι κάθε φορά ταυτόσημο με τον Κοινό Στρατιωτικό Κατάλογο της ΕΕ, αποδεικνύεται στην πράξη ότι η διαδικασία τροποποίησης του παραρτήματος χρειάζεται τουλάχιστον επτά μήνες για να ολοκληρωθεί. Ως εκ τούτου, διαφέρει από τον Κοινό Στρατιωτικό Κατάλογο της ΕΕ τουλάχιστον κατά επτά μήνες του έτους. Επιπλέον, η οδηγία της Επιτροπής που τροποποιεί το παράρτημα πρέπει να μεταφερθεί από τα κράτη μέλη και απαιτεί εθνική νομοθεσία ή διοικητική διαδικασία. Για τον λόγο αυτό, μπορεί να γίνει η παραδοχή ότι οι εθνικές νομοθεσίες που μεταφέρουν το παράρτημα δεν θα είναι ποτέ ταυτόσημες με τον Κοινό Στρατιωτικό Κατάλογο της ΕΕ που ισχύει τη δεδομένη στιγμή, εκτός αν τα κράτη μέλη που μεταφέρουν την οδηγία μεταφέρουν τον Κοινό Στρατιωτικό Κατάλογο της ΕΕ χωρίς να περιμένουν την τροποποίηση του παραρτήματος. Αυτές οι αποκλίσεις οδηγούν, με τη σειρά τους, σε νομικές και διοικητικές αποκλίσεις για τις εθνικές αρχές και τις επιχειρήσεις συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας προϊόντων εντός της ΕΕ και έρχονται σε αντίθεση με την πρόθεση του νομοθέτη για αυστηρή αντιστοιχία μεταξύ του παραρτήματος της οδηγίας και του Κοινού Στρατιωτικού Καταλόγου της ΕΕ. Η Επιτροπή φρονεί ότι είναι αναγκαίο να απλουστευθεί η διαδικασία ευθυγράμμισης του παραρτήματος και του Κοινού Στρατιωτικού Καταλόγου της ΕΕ. Το θέμα αυτό θα εξεταστεί περαιτέρω από την Επιτροπή, σε συνεργασία με το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. 10. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Η οδηγία 2009/43/ΕΚ εφαρμόζεται σε ένα πεδίο εντός της εσωτερικής αγοράς, το οποίο μέχρι πρότινος ήταν αντικείμενο συχνών εξαιρέσεων από τα κράτη μέλη λόγω των επιπτώσεών του στον τομέα της ασφάλειας. Η οδηγία θα συμβάλει στην ενίσχυση της εσωτερικής αγοράς, στη μείωση του διοικητικού φόρτου, στην εδραίωση της βάσης της αμυντικής βιομηχανίας της ΕΕ και στην αύξηση της ολοκλήρωσης και της ασφάλειας του εφοδιασμού. Επιπλέον, θα βελτιώσει την αποτελεσματικότητα του ελέγχου των εξαγωγών, λαμβάνοντας υπόψη τους στόχους που θέτουν τα κράτη μέλη ως προς την ασφάλεια. Η μεταφορά της οδηγίας στα περισσότερα κράτη μέλη συνιστά ένα σημαντικό βήμα προς την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς για τα προϊόντα του τομέα της άμυνας. Η έγκαιρη μεταφορά αποδείχθηκε πρόκληση για τα κράτη μέλη. Ωστόσο, από το επίπεδο μεταφοράς προκύπτει ικανοποιητική ενσωμάτωση στο εσωτερικό δίκαιο των καίριων χαρακτηριστικών της οδηγίας, δηλαδή ενός απλουστευμένου συστήματος αδειοδότησης που θα είναι συνεκτικό σε όλη την ΕΕ, ενός Κοινού Στρατιωτικού Καταλόγου που θα αντικαθιστά διάφορους προηγούμενους καταλόγους πυρομαχικών που έχουν καταρτιστεί σε εθνικό επίπεδο, καθώς και της πιστοποίησης των επιχειρήσεων του αμυντικού τομέα, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα μεγαλύτερη αμοιβαία εμπιστοσύνη και κοινή αναγνώριση της αξιοπιστίας των επιχειρήσεων του αμυντικού τομέα. Η Επιτροπή θα παρακολουθεί στενά τη μεταφορά και την εφαρμογή της οδηγίας με την υποστήριξη της επιτροπής, έτσι ώστε να επικουρεί τα κράτη μέλη καθ όλη τη διαδικασία και να εντοπίζει εγκαίρως τις ανάγκες τους. Η Επιτροπή θα επανεξετάσει την εφαρμογή και θα υποβάλει σχετικά στοιχεία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο έως τις 30 Ιουνίου Όπως προβλέπεται στο άρθρο 17 παράγραφος 2. EL 15 EL

16 Παράρτημα Κατάλογος εθνικών μέτρων μεταφοράς 8 Κράτος μέλος Εθνικό μέτρο μεταφοράς που κοινοποιήθηκε στην Επιτροπή Σημερινή κατάσταση ως προς τη μεταφορά, όπως κοινοποιήθηκε στην Επιτροπή Βέλγιο - Στην ευρύτερη περιφέρεια των Βρυξελλών, η νομοθεσία επρόκειτο να αποσταλεί στο Κοινοβούλιο τον Απρίλιο του Στη Φλαμανδική Περιφέρεια, η νομοθετική διαδικασία ολοκληρώθηκε στις 6 Ιουνίου Στην περιφέρεια της Βαλλονίας, η νομοθεσία επρόκειτο να αποσταλεί στο Κοινοβούλιο τον Απρίλιο του Βουλγαρία Διάταγμα αριθ. 56 για τους ελέγχους των εξαγωγών συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας προϊόντων, και νόμος για τα αντικείμενα διπλής χρήσης, της 25ης Μαρτίου 2011 Τσεχική Δημοκρατία Νόμος για την τροποποίηση του νόμου αριθ. 38/1994 σχετικά με το εξωτερικό εμπόριο στρατιωτικών εμπορευμάτων και για την τροποποίηση του νόμου αριθ. 455/1991 σχετικά με αδειοδοτηθείσες εμπορικές συναλλαγές (ο νόμος για την αδειοδότηση του εμπορίου), όπως τροποποιήθηκε, και νόμος αριθ. 140/1961, ο ποινικός κώδικας, όπως τροποποιήθηκε στις 20 Ιουλίου 2011 Δανία Νόμος αριθ. 413 για την τροποποίηση του νόμου περί όπλων και εκρηκτικών και του νόμου περί στρατιωτικού εξοπλισμού, της 9ης Μαΐου 2011 Συντελέστηκε μερικώς 8 Τα εθνικά εκτελεστικά μέτρα που κοινοποιήθηκαν από τα κράτη μέλη βρίσκονται στην εξής ηλεκτρονική διεύθυνση: EL 16 EL

17 Γερμανία Νόμος, της 27ης Ιουλίου 2011, για τη μεταφορά της οδηγίας 2009/43/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Μαΐου 2009, για την απλούστευση των όρων και προϋποθέσεων για τις μεταφορές προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας εντός της Κοινότητας Εσθονία Ιρλανδία Νόμος, της 12ης Ιουλίου 2011, για τα στρατηγικά εμπορεύματα Κανονιστική πράξη αριθ. 346 του 2011 κανονισμός των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων του 2011 (ενδοκοινοτικές μεταφορές συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας προϊόντων) Ελλάδα Νόμος αριθ. 4028, της 11ης Νοεμβρίου 2011, που τροποποιεί διατάξεις του νόμου 2168/1993 «Ρύθμιση θεμάτων που αφορούν όπλα, πυρομαχικά, εκρηκτικές ύλες, εκρηκτικούς μηχανισμούς και άλλες διατάξεις» Ισπανία Βασιλικό διάταγμα αριθ. 844/2011, της 17ης Ιουνίου, για την τροποποίηση του βασιλικού διατάγματος αριθ. 2061/2008, της 12ης Δεκεμβρίου, που εγκρίνει τον κανονισμό για τον έλεγχο του εξωτερικού εμπορίου αμυντικών υλικών, άλλων υλικών και διπλής χρήσης αντικειμένων και τεχνολογιών Γαλλία Νόμος αριθ , της 22ας Ιουνίου 2011, σχετικά με τον έλεγχο των εισαγωγών και των εξαγωγών προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας με σκοπό την απλούστευση των σχετικών με την άμυνα μεταφορών στην ΕΕ και τις αγορές στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας Διάταγμα αριθ , της 9ης Νοεμβρίου 2011, σχετικά με τις εισαγωγές και τις εξαγωγές εκτός EL 17 EL

18 ΕΕ και τις ενδοενωσιακές μεταφορές συνδεόμενων με την άμυνα προϊόντων Παράγωγη νομοθεσία που δημοσιοποιεί γενικές άδειες Ιταλία - Η νομοθετική διαδικασία ολοκληρώθηκε στις 30 Μαΐου 2012, αλλά δεν έχουν κοινοποιηθεί εθνικά μέτρα. Κύπρος Κανονισμοί του 2011 σχετικά με τα ελεγχόμενα εμπορεύματα (μεταφορές συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας προϊόντων εντός της Κοινότητας) Λετονία Τροποποιήσεις του κανονισμού του Συμβουλίου Υπουργών αριθ. 657, της 20ής Ιουλίου 2010, σχετικά με τις διαδικασίες για τη χορήγηση ή την άρνηση χορήγησης αδειών για στρατηγικά εμπορεύματα και άλλων εγγράφων που αφορούν την κυκλοφορία στρατηγικών εμπορευμάτων, της 28ης Ιουνίου 2011 Λιθουανία Νόμος της Δημοκρατίας της Λιθουανίας για την τροποποίηση του νόμου της Δημοκρατίας της Λιθουανίας σχετικά με τον έλεγχο στρατηγικών εμπορευμάτων αριθ. XI-1616 (Επίσημη Εφημερίδα της Λιθουανίας 2011, αριθ ) της 11ης Οκτωβρίου Ποινικός κώδικας της Δημοκρατίας της Λιθουανίας αριθ. VIII-1968 (Επίσημη Εφημερίδα της Λιθουανίας 2000, αριθ ) Νόμος για την τροποποίηση του ποινικού κώδικα της Δημοκρατίας της Λιθουανίας αριθ. IX-1495 (Επίσημη Εφημερίδα της Λιθουανίας 2003, αριθ ) Νόμος αριθ. IX-2511 για την τροποποίηση και τη συμπλήρωση του κώδικα διοικητικών παραβάσεων (Επίσημη Εφημερίδα EL 18 EL

19 της Λιθουανίας 2004, αριθ ) (στο εξής «ο λιθουανικός κώδικας για τις διοικητικές παραβάσεις») Διάταγμα αριθ. V-766 του λιθουανικού Υπουργείου Εθνικής άμυνας, της 7ης Ιουλίου 2011, για την τροποποίηση του διατάγματος αριθ. V-1216, της 29ης Δεκεμβρίου 2009, σχετικά με την έγκριση του Κοινού Στρατιωτικού Καταλόγου (Επίσημη Εφημερίδα της Λιθουανίας 2011, αριθ ) Διάταγμα αριθ. 1B-393 του Γενικού Διευθυντή της λιθουανικής τελωνειακής υπηρεσίας, της 11ης Ιουνίου 2010, σχετικά με την τροποποίηση του διατάγματος αριθ. 1B-351, της 25ης Ιουνίου 2009, για την έγκριση ταξινομητή των τελωνειακών αρχών (Επίσημη Εφημερίδα της Λιθουανίας 2010, αριθ ) Λουξεμβούργο Η έγκριση εθνικών μέτρων από το κοινοβούλιο ήταν προγραμματισμένη για τις 13 Ιουνίου Ουγγαρία Κυβερνητικό διάταγμα αριθ. 160/2011, της 18ης Αυγούστου 2011, σχετικά με την αδειοδότηση των εξαγωγών, εισαγωγών, μεταφοράς και διαμετακόμισης στρατιωτικού εξοπλισμού και υπηρεσιών, καθώς και την πιστοποίηση των επιχειρήσεων Μάλτα Νόμος περί εφοδιασμού και υπηρεσιών, της 8ης Νοεμβρίου 2011 Κάτω Χώρες Διάταγμα που τροποποιεί το διάταγμα για τον στρατιωτικό εξοπλισμό, της 30ής Σεπτεμβρίου 2011 Εκτελεστικός κανονισμός για τον στρατιωτικό εξοπλισμό, της 8ης Νοεμβρίου 2011 Νόμος, της 22ας Ιουνίου 1950, για τη δίωξη και την εκδίκαση EL 19 EL

20 οικονομικών παραβάσεων Κανονισμοί του Υπουργού Οικονομικών, Γεωργίας και Καινοτομίας, της 28ης Οκτωβρίου 2011, για τη δημοσίευση γενικών αδειών Αυστρία Νόμος, της 28ης Απριλίου 2011, για το εμπόριο Πολωνία - Η νομοθετική διαδικασία ήταν σε εξέλιξη τον Μάρτιο του 2012 Πορτογαλία Νόμος 37/2011, της 22ας Ιουνίου 2011 Ρουμανία - Δεν κοινοποιήθηκαν στοιχεία Σλοβενία Κανονισμός για συγκαταθέσεις σχετικά με την παραγωγή και για άδειες εμπορίου όσον αφορά πολεμικά όπλα και εξοπλισμό, καθώς και για προέγκριση εισαγωγών, εξαγωγών, διαμετακόμισης και μεταφοράς συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας προϊόντων, της 20ής Ιουλίου 2011 Σλοβακία Νόμος, της 19ης Οκτωβρίου 2011, για το εμπόριο συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας προϊόντων και για τροποποιήσεις σε ορισμένους νόμους Φινλανδία - Η νομοθετική διαδικασία ολοκληρώθηκε στις 14 Ιουνίου 2012, αλλά δεν κοινοποιήθηκαν εθνικά μέτρα. Σουηδία Νόμος για την τροποποίηση του νόμου σχετικά με τον στρατιωτικό εξοπλισμό (1992:1300), της 9ης Ιουνίου 2011 Τελωνειακοί κανονισμοί και κατευθυντήριες γραμμές (TFS 1997:35) σχετικά με τα πολεμοφόδια Διάταγμα SFS 2011:850 που τροποποιεί το διάταγμα 1992:1303 σχετικά με τον στρατιωτικό εξοπλισμό EL 20 EL

21 Ηνωμένο Βασίλειο Διάταγμα του 2008 για τον έλεγχο των εξαγωγών Η ισχύουσα νομοθεσία του ΗΒ συνάδει εν μέρει με την οδηγία. EL 21 EL