Τι είναι η ψυχανάλυση;

Transcript

1 Ψ ΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ Σ ΥΛΛΟΓΟΣ F REUD L ACAN Πρόγραμμα Εργασιών Τι είναι η ψυχανάλυση;

2 Ψυχαναλυτικός Σύλλογος FREUD - LACAN Πληροφορίες συμμετοχής Σεμινάρια: Όλα τα σεμινάρια του Ψυχαναλυτικού Συλλόγου Freud - Lacan είναι ανοικτά στο κοινό με ελεύθερη είσοδο. Μετάδοση της Ψυχανάλυσης: Για τις διημερίδες της Μετάδοσης προαπαιτείται εγγραφή. Για πληροφορίες και εγγραφές απευθύνεστε στο Γραφείο. info@psychoanalysis.net.gr Υπεύθυνοι: Α. Ντούρα ( ), Ν. Σχορετσανίτης ( ), Ο. Καραμανίδης, Σ. Κόρδιτς, Ο. Κουμουτσέα. Αθηναϊκό Κέντρο Ψυχαναλυτικής Κλινικής Παρουσίαση Κλινικών Περιστατικών. Εργαστήριο Ανάγνωσης & Επεξεργασίας Ψυχαναλυτικών Κειμένων. Υπεύθυνοι: Π. Παπαθεοδώρου, Α-Μ. Αντωνοπούλου, Α. Κλαμπατσέα, Σ. Κόρδιτς, Ο. Κουμουτσέα. Παρουσίαση Ασθενών. Κλινικό Σεμινάριο για την Ψυχαναλυτική Προσέγγιση των Ψυχώσεων: Κλινική - Δομή - Ηθική Υπεύθυνοι: Δ. Σακελλαρίου, Γ. Δασούκης, Γ.Κακούλας, Π. Παπαθεοδώρου. Υποδοχή - Εγγραφές: kentro@psychoanalysis.net.gr Π. Παπαθεοδώρου ( ) p_paps@otenet.gr Γ. Κακούλας ( ) yianniskakoulas@yahoo.com Για τη συμμετοχή στις εργασίες του Αθηναϊκού Κέντρου προαπαιτείται εγγραφή. Για τους συμμετέχοντες που εγγράφονται για πρώτη φορά προαπαιτείται συνέντευξη.

3 Ψ ΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ Σ ΥΛΛΟΓΟΣ F REUD L ACAN Τι είναι η ψυχανάλυση; Πρόγραμμα Εργασιών σε συνεργασία με την Association de Psychanalyse Jacques Lacan την ΑμΚΕ Κλίμακα το Πάντειο Πανεπιστήμιο

4

5 ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΘΟΥΣΑ Γ5 Τι είναι η ψυχανάλυση; ΕΙΣΗΓΗΤΕΣ: Πάνος Παπαθεοδώρου, Δημήτρης Σακελλαρίου ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ: 14/10, 4/11, 2/12, 9/12, 20/1, 27/1, 24/2, 17/3, 31/3, 7/4, 21/4, 5/5, 19/5, 2/6, 16/6, 30/6 ΩΡΑ: 20:00-21:30 Τι είναι εκείνο που μας ωθεί να θέτουμε εκ νέου ένα τέτοιο ερώτημα σήμερα, εκατό και πλέον χρόνια, αφότου ο Φρόυντ με την πράξη του εισήγαγε μια ρηξικέλευθη τομή στον τομέα του ανθρώπινου ειδέναι, ανακαλύπτοντας το ασυνείδητο ως γνώση που αγνοεί τον εαυτό της; Η αναλυτική εμπειρία δεν συνιστά ένα ταξίδι στο παρελθόν, ούτε στοχεύει σε μια συμπτωματολογική αντιμετώπιση, όπως οι διάφορες ψυχοθεραπείες. Αποτελεί μια «δεύτερη ευκαιρία» για κάθε αναλυόμενο υποκείμενο να εστιαστεί σε ό,τι δημιούργησε το σύμπτωμα, δηλαδή σε ένα πρωταρχικό «λέγειν» (dire), το οποίο εάν είχε λάβει χώρα στο λογικό χρόνο της πρωταρχικής συμβολοποίησης, δεν θα δημιουργούσε το σύμπτωμα από το οποίο το υποκείμενο ζητά να απαλλαχθεί 1. Μια ανάλυση ξεκινά με την πράξη της ερμηνείας του αιτήματος ενός υποψήφιου αναλυόμενου. Η δε περαίωσή της προϋποθέτει τη διαπίστωση, εκ μέρους του αναλυόμενου υποκειμένου, ότι κανένας λόγος δεν υποκαθιστά αυτόν που δεν «ήλθε» εγκαίρως, για να το απαλλάξει από την ενοχή του, όπως επίσης, ότι κανένας ιδεώδης σύντροφος (αντικείμενο) δεν συνιστά απάντηση στο ερώτημα περί του αιτίου της επιθυμίας του. Μόνο η επιθυμία του αναλυτή μπορεί να οδηγήσει τον αναλυόμενο στην υπέρβαση της πράξης που ενεργοποίησε την επιθυμία, ανεξαρτήτως του αν θα επιλέξει να ασκήσει το επάγγελμα του αναλυτή ή όχι. Στο πλαίσιο αυτό, θα πραγματοποιηθεί το συλλογικό σεμιναριακό μας εγχείρημα και αυτή τη χρονιά ( ), το οποίο θα πλαισιωθεί από τον Πάνο Παπαθεοδώρου και τον Δημήτρη Σακελλαρίου αλλά και από όσους συναδέλφους επιθυμούν να παρέμβουν. Ως διακύβευμά του παραμένει ο προβληματισμός και η επεξεργασία των ερωτημάτων κάθε συμμετέχοντος με βάση τα θεμελιώδη κείμενα του Φρόυντ και του Λακάν 2, λαμβάνοντας υπ όψιν ότι «η υποκειμενικότητα της εποχής μας» δεν είναι ούτε εκείνη του Φρόυντ ούτε εκείνη του Λακάν. Οι ψυχαναλυτές καλούνται σήμερα να κωπηλατούν ενάντια στο ρεύμα του μεταμοντερνισμού, έτσι όπως αυτός κυριαρχείται από την ιερή συμμαχία των τεχνοεπιστημών και των αγορών, δηλαδή του καπιταλιστικού Λόγου. Η ψυχανάλυση δεν πρόκειται να συνεχίσει να υπάρχει, παρά μόνο υπό την προϋπόθεση ότι οι ψυχαναλυτές θα αποκηρύξουν κάθε συμβιβαστική προσαρμογή στο εκάστοτε θεσμικό ή εξουσιαστικό κατεστημένο. Μόνο έτσι θα καταστεί δυνατή, όχι μόνο η μετάδοση, αλλά και η αέναη επανεφεύρεσή της. 1 Πιέρ Μπρυνό : «Προβλήματα ψυχανάλυσης», Σεμινάριο, Τουλούζη, 5/3/ Μια στοιχειώδης βιβλιογραφία θα προταθεί προσεχώς από τους εισηγητές

6 ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΘΟΥΣΑ Γ5 Διαβάζοντας Φρόυντ μαζί με τον Λακάν - Διαβάζοντας Λακάν μαζί με τον Λακάν. ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: Άντα Κλαμπατσέα ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ: 21/10, 25/11, 3/2, 17/2, 3/3, 24/3, 12/5, 26/5, 9/6 ΩΡΑ: 20:00-21:30 Διαβάζοντας μαζί με τον Λακάν Το να διαβάζεις Φρόϋντ μ α ζ ί με τον Λακάν, το να διαβάζεις Λακάν μ α ζ ί με τον Λακάν, τι πα να πεί; Στην παραπάνω φραση θα ελεγα ότι ολα είναι αινίγματα ολα προς προβληματοποίηση. α) τι πα να πει δ ι α β ά ζ ω β) τι πα να πει διαβαζω μ α ζ ί. Για το πρώτο θα αποπειραθούμε στις συναντήσεις μας να διαβάσουμε το σχετικό κεφάλαιο του Ακόμα για τη Λειτουργία τού Γραπτού. Εδώ παραθέτουμε ένα ελάχιστο απόσπασμα:...διαβάζεται και δη κατά γράμμα. Μόνο που ακριβώς δεν είναι το ιδιο πράγμα να διαβάζεις το γ ρ ά μ μ α και το να διαβάζεις με την τρέχουσα έννοια. Είναι προφανές ότι στον αναλυτικό λόγο δεν πρόκειται παρά γι αυτό που διαβάζεται επέκεινα αυτού που παροτρύνατε το υποκείμενο να πεί, πράγμα ποτέ δεν εχει να κάνει, όπως τόνισα την τελευταία φορά, με το να πει τα πάντα, μα έχει να κάνει με το να πει ο,τιδήποτε, δίχως να διστάσει να πει και κουταμαρες. Ιδού κάποιες από τις κουταμάρες του ίδιου τού Λακάν: Lom, ca hun cor et non-na kun. για παράδειγμα. Αλλα και Les non dupes errent (Οι μη πλανώμενοι περιπλανώνται). Φράση ομόηχη με το Les noms du Pere. (Τα ονόματα τού πατέρα). Η το περίφημο Il n y a pas rapport sexuel (Δεν υπάρχει σεξουαλική σχέση αλλά και δεν υπάρχει σεξουαλική αναφορά ). Χμμμ. Θα τα δούμε όλα αυτά. Οταν δ ι α β ά ζ ε ι ς Λακάν μ α ζ ί με τον Λακάν: Oι λέξεις διασπώνται. γίνονται σημαίνοντα των οποίων τις πολλαπλές σημασίες ο Lacan δυναμοποιεί. Προβληματοποιεί επομένως τις έννοιες αποολοποιώντας τις. χρησιμοποιώντας, επιστρατεύοντας τα ίδια σημαίνοντα αλλά με τρόπο ώστε να επιτρέπει την ταυτόχρονη δυναμοποίηση: τόσο μιας διαφορετικής σημασίας κάθε φορά, όσο και τη λανθάνουσα δυναμοποίηση της πολλαπλότητας των σημασιών. Πράγμα που οδηγεί ή καλύτερα προτρέπει, παρακινεί στην αποκρυπτογράφηση τών σημαινόντων κατά την προσπάθεια ανίχνευσης τού α ν α φ ε ρ ό μ ε ν ο υ και αναδεικνύει ρευστότητα, ροϊκότητα, και εν τέλει το υφαιρούμενο τού π ρ ά γ μ α τ ο ς. Πιο απλά: στην προσπάθεια να μάθουμε, να γνωρίσουμε σε τι αναφέρεται ο συγγραφέας, ποιο ειναι το διακύβευμα ή όπως μου αρέσει να λέω, ποιο είναι το χτικιό / (α) του κειμένου, οδηγούμαστε στην α π ο κ ρ υ π τ ο γ ρ ά - φ η σ η (dechiffrage), σωστότερα στη α ν ά γ ν ω σ η. Η ανάγνωση τής φροϋδικής ενόρμησης του θανάτου από τον Λακάν καθαίρει τη γλώσσα από τη λειτουργία της ως εργαλείου επικοινωνίας για να την καταστήσει συνθήκη ύπαρξης τού ασυνειδήτου. Βέβαια όταν έχουμε μετάφρασμα, όπως ως λακανικοί καλά γνωρίζουμε, εμπλέκεται το χτικιό / (α) τού μεταφραστή. Εξ ου και στη μετάφραση δεν μπορεί παρά να εμπλέκεται η ερμηνεία.

7 ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΘΟΥΣΑ Γ5 Οπως ίσως θα το διατύπωνε ο Christian Fierens, αναπόφευκτα, έχουμε να κάνουμε και με S/ <> α (αναζήτηση σημαινόμενου) και όχι μόνο με S (A/) (αναζήτηση σημαίνοντος). Τα ζητήματα μετάφρασης υπήρξαν πάντα κρίσιμα ζητήματα θεωρίας. Οι προσπάθειες που εκανε ο Λακάν για να προτείνει ενικές και όχι ορθόδοξες μεταφράσεις, όσον αφορα σε ο,τι υπηρχε στην εποχή του, συνδέονται πάντα με θεμελιώδεις θεωρητικές κριτικές. Μια από τις χαρακτηριστικότερες είναι η μετάφραση τού Τrieb με τον ορο pulsion/ενόρμηση και η εγκατάλειψη της παλαιοτερης μεταφρασης της ως ενστίκτου, και μια σειρα αλλες. (Π.Μπρυνό- INTERPRETER ET TRADUIRE (ΕΡΜΗΝΕΥΟΝΤΑΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΡΑΖΟΝΤΑΣ). Kαι στο ΛΑΚΑΝ ΠΕΡΑΤΗΣ ΤΟΥ ΜΑΡΞ, ο Μπρυνό γράφει: Ο Λακάν με τη λέξη D e s i r ( ε π ι θ υ μ ί α ) μεταφράζει είτε το Wunsch, την ε υ χ ή, που συνήθως χρησιμοποιεί ο Φρόϋντ, ή το Βegierde ή das Begehren, l avidite ( λ α ι μ α ρ γ ί α /απληστία), που ο Φρόϋντ τη χρησιμοποιεί σπάνια, εμφανίζεται όμως στην Φαινομενολογία τού πνεύματος τού Χέγκελ. Aυτήν την διπλωπία θα πρέπει να την λάβουμε υπόψη αν θέλουμε στα σοβαρά να δ ι α β ά σ ο υ μ ε αυτό που εννοεί ο Λακάν με τη λέξη d e s i r (επιθυμία/πόθος/λαχτάρα,θα έλεγα στα ελληνικά) Ας αναφερθούμε και στο εμβληματικό Wo es war soll Ιch werden (Oπου αυτό υπήρξε οφείλω να γίνω) που είχε μεταφρασθει where id was, there ego shall be, οπου ηταν αυτό θα γίνει εγώ. Και τι θα πει να διαβαζουμε Λακαν μ α ζ ί με τον Λακάν; Να τι λέει Πιερ Μπρυνό (πάλι στο ΛΑΚΑΝ ΠΕΡΑΤΗΣ ΤΟΥ ΜΑΡΞ) Εδώ που τα λέμε, πολύ θα μου άρεσε να είμαι σε θέση να εξηγώ άμεσα, με τρόπο απλό, πράγματα εγγενώς δύσκολα Δεν πρόκειται μόνο για την αναγνωσιμότητα, πράγμα απολύτως νόμιμο. Πρόκειται για το πένθος τής μητρικής γλώσσας, της γλώσσας μητέρας που μας εισήγαγε στην ψυχανάλυση, αυτής τού Λακάν.(..) Με άλλα λόγια, το να λέγεται κανείς μαθητής τού Λακάν να διαβάζει Λακαν μ α ζ ί με τον Λακαν προϋποθέτει και συνεπάγεται να μη μένει υποταγμένος στα λακανικά σημαίνοντα, αλλά να τα κοσκινίζει για να μην συγκρατήσει τελικά παρά τις σμιλεμένες στα δικά του μέτρα, στην δική του τροπικότητα έννοιες, ή ακόμα, επειδή η ίδια η έννοια αποδεικνύεται ότι αδυνατεί να αποδώσει και αποδυναμοποιεί την εμπειρία αρμογής, την εμπειρία άρθρωσης τού απείρου με το πεπερασμένο, ίσως είναι καλύτερο να συγκρατούμε μονο τα αξιώματα : αυτά που επιτρέπουν την πτύχωση της δομής κατά την εμπειρία. Aυτά τα αξιώματα υπάρχουν; Υπάρχουν από πάντα και περιμένουν να τα ανακαλύψουμε; ή έχουν δημιουργηθεί χάρη σε κάποιον; ή μήπως δεν είναι τελικά παρά συμβάσεις; H έρευνα είναι εν εξελίξει. Αυτό που αντίθετα είναι σίγουρο, είναι ότι, όποια και αν είναι η αξία των μέσων με τα οποία ο Λακάν προικίστηκε, και προίκισε και εμάς (γραφήματα, μαθήμια, τοπολογία), για να μεταδώσουμε, με τρόπο επαληθεύσιμο, ό,τι, από την ψυχανάλυση μπορεί να μεταδοθεί, αυτή η μετάδοση δεν μπορεί να λάβει χώρα παρά κατά μία διαδικασία που επί ποινή αποκλεισμού από την ψυχαναλυτικη κοινότητα, δεν επιτρέπεται να παραμείνει τυπική, δίχως την επιθυμία του υποκειμένου. δίχως τον συνυπολογισμό της επιθυμίας. Μόνο που γι αυτήν την επιθυμία, δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε άλλο από το να διαπιστώσουμε την παρουσία της στο βαθμό που εκδηλώνεται από την αμφισβήτηση, δηλαδή από το στραμπούληγμα τής μητρικής γλώσσας. Το να ξανασκεφτόμαστε τη ψυχανάλυση αμφισβητώντας την, δηλαδή διακινδυνεύοντας, αυτό είναι το χαρακτηριστικό τής επιθυμίας. Να λοιπόν τι σημαίνει διαβάζω μ α ζ ί με τον Λακάν: οχι ταυτιζόμενη, μα διαφοροποιούμενη από τον Λακάν. Άντα Κλαμπατσέα

8 ΑΘΗΝΑΪΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ (Α.Κ.Ψ.Κ.) Νεόφρονος 3, Ιλίσια Παρουσιάσεις Κλινικών Περιστατικών. ΩΡΑ: 10:00-12:00 Εργαστήριο Ανάγνωσης & Επεξεργασίας Ψυχαναλυτικών Κειμένων. ΩΡΑ: 12:00-14:00 ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ: Α-Μ. Αντωνοπούλου, Α. Κλαμπατσέα, Σ. Κόρδιτς, Ο. Κουμουτσέα, Π. Παπαθεοδώρου ΣΑΒΒΑΤΟ: 19/11, 17/12, 14/1, 11/2, 11/3 Το ΑΚΨΚ αποτελεί το τμήμα εκείνο του Ψυχαναλυτικού Συλλόγου Freud-Lacan το οποίο από το 2000 είναι επιφορτισμένο με την κατάρτιση εκείνων που επιθυμούν να διαμορφωθούν στον αναλυτικό Λόγο. Η διαμόρφωση αυτή είναι προσανατολισμένη πρωτίστως απο τη σχέση του καθενός ξεχωριστά με το αναλυτικό αίτιο. Καμία Σχολή δεν μπορεί να του εγγυηθεί τη σχέση αυτή. Μια Σχολή μπορεί να προσφέρει κατάρτιση και προσανατολισμό, είναι άλλο πράγμα η σχέση με το αναλυτικό αίτιο. Η σχέση αυτή αποτελεί ένα ανοικτό διακύβευμα που τίθεται διαρκώς στη δοκιμασία της πράξης. Πράξη υπάρχει μόνο απο τη στιγμή που το υποκείμενο μιλά, όχι όταν ακούει ή για να το πούμε διαφορετικά μαθαίνουμε να ακούμε όταν πρώτα έχουμε καταφέρει να μιλήσουμε. Για την πράξη αυτή δεν υπάρχει δίπλωμα πανεπιστημιακού τύπου αλλά δεν υπάρχει και αυτοπροσδιορισμός του καθενός με έναν τίτλο που θα του εγγυώταν την πράξη του. Αναλυτικός λόγος υπάρχει μόνον εκεί που το «είναι» μπορεί να μιλά αδιαφορώντας για το «έχειν» μίας εγκατεστημένης γνώσης του γνωρίζειν. Ο καθένας λοιπόν προσέρχεται μαζί με άλλους, εφόσον το επιθυμεί, για να δώσει λόγο για αυτό που μέσα στην πράξη του αναμοχλεύει τη σχέση με το αναλυτικό αίτιο. Η εργασία αυτή είναι μία πράξη απο την πλευρά του «ειδέναι» μαζί με άλλους. Η εργασία του καθενός σε ένα κλινικό κολλέγιο διακρίνεται απο αυτή στην ανάλυση και την εποπτεία του. Είναι η θέση του τρίτου προσώπου που αλλάζει τα πράγματα. Η προσωπική ανάλυση και η εποπτεία είναι αναγκαία αλλά δεν είναι η ικανή συνθήκη που θα μπορούσε να διαμορφώσει τη σχέση του αναλυτικού αιτίου με τον κοινωνικό δεσμό και αυτό διότι δίνει την ψευδαίσθηση μίας αυτάρκειας. Πρόταγμα και αυτό του καπιταλιστικού λόγου, ιδιώτευση μίας κατανάλωσης. Αλήθεια, όταν κανείς είναι αυτάρκης

9 ΑΘΗΝΑΪΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ (Α.Κ.Ψ.Κ.) Νεόφρονος 3, Ιλίσια μπορεί να μιλήσει; Μιλάμε μόνον όταν κάτι λείπει. Αυτός είναι ο κινητήρας. Ο κινητήρας μίας πράξης που αναζητά προσανατολισμό. Μια τέτοια πράξη αποτελεί και η κλινική πράξη. Ο Freud μας παρέδωσε τις πέντε περιπτώσεις κλινικών περιστατικών. Πρόκειται για κείμενα επιμελώς γραμμένα που έχουν ως στόχο να αναδείξουν την άρθρωση μίας εμπερίας προσανατολισμένης απο τη δομή, τη μεταβίβαση και τον τρόπο με τον οποίο ο αναλυτής ενέχεται ο ίδιος μέσα στη μεταβιβαστική εμπειρία μαζί με τη θεωρητική σκευή του. Πρόκειται για μία κλινική της υποκειμενικότητας. Ο Lacan δεν μας παρέδωσε κάτι αντίστοιχο και οι όποιες αναφορές του σε κλινικά περιστατικά είναι λίγες και αποσπασματικές. Διάλεξε την «παρουσίαση ασθενών», διαδικασία έμπλουτη μιας διδασκαλίας που προκύπτει απο τη συζήτηση και την επεξεργασία μέσα απο τον λόγο του ασθενούς. Οι εργασίες του κλινικού κολλεγίου περιλαμβάνουν: Την «παρουσίαση ασθενών» (βλέπε κείμενο του προγράμματος) Την παρουσίαση κλινικών περιστατικών Το εργαστήριο ανάγνωσης κειμένων. Στις εργασίες αυτές συμμετέχουν μόνο όσοι είναι εγγεγραμένοι στο ΑΚΨΚ. Ο προσανατολισμός στη φροϋδική και λακανική κλινική προκύπτει απο την εγγραφή της εργασίας του καθενός στη βάση της επιθυμίας του για εργασία και της ενεργούς συμμετοχής του στις εργασίες του κλινικού κολλεγίου. Αυτό σημαίνει ότι ο κάθε συμμετέχων αναλαμβάνει, απο την στιγμή που εγγράφεται, να εγγράψει κάτι απο την προσωπική του εργασία σε μια ανταλλαγή με άλλους συναδέλφους, διερωτώμενος για τα κλινικά και θεωρητικά ερωτήματα που προκύπτουν στην πρακτική του, καθώς δεν υπάρχει σχέση με το αναλυτικό αίτιο χωρίς ερωτηματικά, αινίγματα, προσκόμματα αλλά και αδιέξοδα που προκύπτουν σε μία κλινική της υποκειμενικότητας. Ο καθένας διδάσκεται απο τη στιγμή που μιλά για αυτό που του θέτει ερωτήματα στην αναλυτική πράξη και αναζητά απαντήσεις, θέτoντας σε δοκιμασία τη μέχρι εκείνη τη στιγμή, διαμορφωμένη θεωρητική του σκευή. Η θεωρητική αυτή σκευή προκύπτει μέσα απο την προσωπική επιθυμία ανάγνωσης των θεωρητικών κειμένων και αυτή είναι μία δοκιμασία ανταλλαγής στο πλαίσιο του εργαστηρίου ανάγνωσης. Μια δοκιμασία ανταλλαγής απο το σημείο εκείνο στο οποίο βρίσκεται η ανάγνωση του. Η ανάγνωση ενός κειμένου είναι δομικά ομόλογη με την ανάγνωση ενός κλινικού περιστατικού. Συνεπώς στο ΑΚΨΚ δεν διαλέξαμε την κλασσική διαφοροποίηση των συμμετεχόντων σε διδάσκοντες και διδασκόμενους και κανείς δεν ορίζει τους διδάσκοντες. Ο προσανατολισμός αυτός προκύπτει απο τη διάκριση μεταξύ του κυρίου και του Λόγου του κυρίου. Διδασκόμενος είναι εκείνος που διδάσκεται απο την ανάγνωσή του, θέτoντας την ανάγνωση αυτή στη δοκιμασία της ανταλλαγής με τους άλλους που βρίσκονται σε μία διαφορετική στιγμή της επεξεργασίας και της εμπειρίας τους. Πρόκειται για μια άλλη δοκιμασία τελείως διαφορετική απο εκείνη της επαγγελματικής τους πληρότητας και ικανότητας. Πρόκειται για μια διαδικασία πλαισίωσης μέσα απο το Λόγο του Άλλου. Πάνος Παπαθεοδώρου

10 ΑΘΗΝΑΪΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ (Α.Κ.Ψ.Κ.) Δεκελέων 50, Β Όροφος, Κέντρο Ημέρας «Ομόνοια» ΑμΚΕ Κλίμακα Παρουσίαση Ασθενών. ΩΡΑ: 19:00-21:30 Κλινικό Σεμινάριο: Η Ψυχαναλυτική Προσέγγιση των Ψυχώσεων. Κλινική - Δομή - Ηθική. ΩΡΑ: 21:30-22:30 ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: Δημήτρης Σακελλαρίου ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ: Δ. Σακελλαρίου, Γ. Δασούκης, Γ.Κακούλας, Π. Παπαθεοδώρου ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ: 18/11, 16/12, 13/1, 10/2, 10/3 Η ψύχωση για τον Freud και τον Lacan δεν αποτελεί μία ελλειμματική κατάσταση. Το κείμενο του Freud για τον πρόεδρο Schreber παραμένει ακόμα και σήμερα ασύγκριτο παράδειγμα πραγματείας της ψύχωσης. Για τον Freud το παρανοϊκό παραλήρημα αποτελεί απόπειρα ίασης, ενώ για τον Lacan, ισοδυναμεί με δοκίμιο αυστηρής λογικής. Εντούτοις παραμένει το ακανθώδες ζήτημα της μεταβίβασης στην ψύχωση. Ο Freud θεωρεί ότι ο ψυχωτικός δεν δύναται να αναπτύξει αναλυτικού τύπου μεταβίβαση. Ο Lacan, στην αρχή, θεωρεί ότι η μεταβίβαση μπορεί να οδηγήσει σε έκλυση, και ότι ο ψυχωτικός έχει το αντικέιμενο α στο τσεπάκι του. Ο Freud συνέχισε να δέχεται ψυχωτικούς ασθενείς, ενώ την ίδια στιγμή απέτρεπε τους μαθητές του να πράξουν το ίδιο. Ο Lacan, όμως, ο οποίος ήρθε αντιμέτωπος με την ψύχωση πριν την συνάντησή του με την ψυχανάλυση, θεωρούσε ότι ο ψυχαναλυτής δεν πρέπει να υποχωρεί μπροστά στην ψύχωση. Θα μπορούσε άραγε ο αναλυτικός λόγος να υποδεχθεί το ψυχωτικό υποκείμενο τη στιγμή που αυτό παραμένει εκτός δυνατότητας εγκατάστασης στο πλαίσιο ενός βασικού κοινωνικού δεσμού; Αυτό είναι το θέμα που θα εξετάσουμε στο φετινό σεμινάριο. Το υποκείμενο ενώ δεν μπορεί να ιαθεί από την ψύχωση, θα μπορούσε ίσως να επινοήσει μέσα από την αναλυτική διαδικασία παραπληρωματικές λύσεις προς αντιμετώπισή της; Δεν υπάρχει καμία γενικευτική λύση - καμία εγγύηση δεν είναι δεδομένη - αλλά μάλλον μια προσέγγιση της τάξεως του ενδεχόμενου και ως εκ τούτου ενδέχεται να επέλθει η συνάντηση με την επιθυμία του αναλυτή. Η παρουσίαση ασθενών ως κληρονομιά της ψυχιατρικής παράδοσης από τα τέλη του 19ου αιώνα ήταν πρακτική διδασκαλίας και μετάδοσης στην κλινική κατάρτιση των εκπαιδευόμενων ιατρών. Από τα μέσα του 20ου αιώνα αυτή η παράδοση, ως προς τον πλούτο και το εύρος της, αρχίζει σταδιακά να φθίνει. Οι αρχές μας, - που μας ωθούν σε μια «επιστροφή» - εντοπίζονται στη Φροϋδική κληρονομιά και την επιστημολογική τομή που εισήγαγε ο Φρόιντ στη γνώση. Η γνώση βρίσκεται από την πλευρά του ασθενούς και όχι του εξεταστή. Η ψυχανάλυση αποκηρύσσει κάθε αντικειμενοποιούσα γνώση. Ο Lacan ανανέωσε και διεύρυνε την παράδοση της παρουσίασης ασθενών ανατρέποντας την. Επανεισήγαγε αυτήν την πρακτική στην καρδιά του ψυχιατρείου καθιστώντας μία χρονική στιγμή συνάντησης του λό-

11 ΑΘΗΝΑΪΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ (Α.Κ.Ψ.Κ.) Δεκελέων 50, Β Όροφος, Κέντρο Ημέρας «Ομόνοια» ΑμΚΕ Κλίμακα γου του υποκειμένου με τον αναλυτικό Λόγο. Λόγος που ενσαρκώνεται και στηρίζεται από την παρουσία του αναλυτή ως φορέα της επιθυμίας του αναλυτή. Η διάταξη αυτή δημιουργεί ένα ανάχωμα και προσφέρει εγγύηση αντίστασης στον Λόγο του σύγχρονου Κυρίου. Αντιτάσσεται στην τυποποιημένη και διαχειριστική γνώση της ψυχοπαθολογίας η οποία αντικειμενοποιεί τον ασθενή, μετατρέπει το ακροατήριο σε θεατές και στηρίζεται στη φροϋδική επινόηση για την αλήθεια της γνώσης. Δόμηση και λειτουργία των παρουσιάσεων Η παρουσίαση ασθενών διατάσσεται ως εξής: Ένας αναλυτής είναι ο συνομιλητής που δίνει τον λόγο απευθύνοντας ερωτήσεις στον ασθενή που βρίσκεται εκεί με δική του προαίρεση (συνοδεύεται στον χώρο της συνομιλίας από μέλη της νοσηλευτικής μονάδας στα οποία έχει δείξει εμπιστοσύνη). Ο αναλυτής κατευθύνει τη συνομιλία οδηγούμενος από τον λόγο του ασθενούς. Ένα ακροατήριο επιλεγμένο με περιορισμένο αριθμό παρόντων με «σάρκα και οστά» το οποίο δεν παρεμβαίνει κατά τη διάρκεια της συνέντευξης του ασθενούς, αλλά ασκεί μια συγκεκριμένη λειτουργία: τη θέση του τρίτου, λειτουργία η οποία έρχεται να υπενθυμίσει στον συνομιλητή ότι τελικά ο ίδιος δεν αποτελεί κάτι άλλο παρά ένα εφεδρικό στοιχείο (relais) της εκδήλωσης της ασθένειας. Έτσι διασφαλίζεται η «εγγύηση επιστροφής» σχετικά με τη θέση που κατέχει απέναντι στον ασθενή κατά την ουσιαστική λειτουργία της συνέντευξης, εφόσον δεν απευθύνεται στους ακροατές, παρακάμπτοντας έτσι τον ασθενή και υποκύπτοντας στην τάση να τον μετατρέψει σε παράδειγμα ή περίπτωση. Αυτό επιτρέπει επίσης στον ίδιο και στους παρευρισκόμενους να διαπιστώσουν πόσο θα μπορούσε να περιπλανηθεί ή ενδεχομένως να «τυφλωθεί» παρασυρόμενος στην κατανόηση της περίπτωσης. Το διακύβευμα της παρουσίασης και της συζήτησης που ακολουθεί έγκειται στο να καταστεί εμφανής η θεμελιώδης δομή μιας υποκειμενικής απάντησης. Ο αναλυτής έχοντας αποπέμψει κάθε πειρασμό θεραπευτικής παρέμβασης (δεν αποτελεί μέλος της θεραπευτικής ομάδας), προσφέρεται ως συνομιλητής χωρίς προκατάληψη. Δεν σημαίνει όμως ότι είναι αφελής, εφόσον έχει κάποια ιδέα σχετικά με τη γνώση της δομής. Αξίζει δε να επισημάνουμε ότι ο ασθενής δεν βρίσκεται σε μεταβιβαστική σχέση με τον αναλυτή - συνομιλητή σε αυτήν τη συνάντηση. Η επιλογή του ασθενούς δεν αφήνεται στην τύχη χωρίς κανένα κριτήριο, αλλά εμφορείται από διερευνητικό πνεύμα. Εντούτοις καμία παραγκώνιση της θέλησης του ασθενούς δεν είναι επιτρεπτή. Ο ασθενής είναι ελεύθερος να αλλάξει γνώμη ακόμη και την τελευταία στιγμή, να διακόψει τη συνέντευξη και να συνοδευτεί από τους νοσηλευτές στον χώρο υποδοχής ή διαμονής του. Σχετικά με την επιλογή του ακροατηρίου, αυτή γίνεται δια μέσου μιας προηγηθείσας συνέντευξης από ένα από τα μέλη που πλαισιώνουν την παρουσίαση. Οφείλουμε να υπογραμμίσουμε την αναγκαιότητα ακριβούς τήρησης ωραρίου (κλείσιμο των θυρών από τη στιγμή έναρξης της συνέντευξης), εγκράτειας και διακριτικότητας, όπως και την απαγόρευση οποιασδήποτε μαγνητοφώνησης. Η συζήτηση κατόπιν της συνέντευξης επιτρέπει ενίοτε να σταθμίσει κανείς την απόσταση ανάμεσα στον λόγο του ασθενούς ο οποίος ενδεχομένως επιφέρει την έκπληξη, και τη γνώση ή την κατανόηση της θεραπευτικής ομάδας, η οποία στηρίζεται στην ανάμνηση ή την ανασυγκροτημένη ιστορία του. Η διεργασία των ερωτημάτων τα οποία αναδύονται είναι επιθυμητή κυρίως ως προς τη σχέση του υποκειμένου με το Συμβολικό, αναλόγως με το καθεστώς του Άλλου του λόγου (εάν δηλαδή έχει ή όχι υπόσταση για το υποκείμενο όποιος και αν είναι ο τρόπος υποκειμενικής ένταξης - υποταγής στη Δομή, Νεύρωση - Ψύχωση - Διαστροφή). Επίσης ως προς τη σχέση του με την απόλαυση - οδύνη, όπως αυτή αναδεικνύεται στην πυκνότητα των συμπτωμάτων του. Οφείλουμε να διερευνήσουμε κατά πόσον το υποκείμενο αποτελεί μια ένσταση στη γνώση, όπως επίσης και το βάρος του πραγματικού σχετικά με αυτό που οδηγεί στο να υπάρξει ή όχι συνάντηση. Δημήτρης Σακελλαρίου

12 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ Νεόφρονος 3, Ιλίσια Εργαστήρι Ανάγνωσης τού κειμένου του Ζακ Λακάν η «Τρίτη». Aνάμεσα στο «Ακόμη» και στο «Πραγματικό-Συμβολικό-Φαντασιακό». ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: Άντα Κλαμπατσέα ΔΕΥΤΕΡΑ: 24/10, 14/11, 28/11, 12/12, 9/1, 23/1, 13/2, 13/3, 27/3, 10/4, 24/4, 8/5, 22/5, 5/6, 19/6 ΩΡΑ: 21:00-22:30 Η ΤΡΙΤΗ. Πρόκειται για κομβικό κείμενο τού Λακάν που γράφτηκε μετά το ΑΚΟΜΗ ( ) και κατά τη χρονιά του σεμιναρίου LES NON DUPES ERRENT/ΟΙ ΜΗ ΠΛΑΝΩΜΕΝΟΙ ΠΕΡΙΠΛΑΝΩΝΤΑΙ ( ). Eκφωνήθηκε στη Ρώμη στο VII Συνέδριο της Φροϋδικής Σχολής τού Παρισιού, 31 Οκτωβρίου - 3 Νοεμβρίου Το Τρίτη δεν αναφέρεται τόσο στην τρίτη ομιλία τού Λακάν στη Ρώμη μα εγγράφεται στην φροϋδική επανάληψη. Αυτό είναι το σημαντικό. Γνέφει στο κιρκεγκααρντιανό: «το μόνο που επαναλαμβάνεται είναι η αδυνατότητα της επανάληψης». Κατά κάποιο τρόπο, όπως λεει και ο Πατρίκ Βαλάς, στην ΤΡΙΤΗ είναι όλος ο Λακάν. Δεν ξέρω αν είναι όλος, μοιάζει πάντως να είναι ο πιο γοητευτικά αποολοποιούμενος Λακάν. Μεταφορικά και κυριολεκτικά. Κατά γράμμα. Και σίγουρα πάντως είναι εκεί, στην ΤΡΙΤΗ όπου οι βορρόμειες θηλειές γ ί ν ο - ν τ α ι και οι βορρόμειοι κόμποι δ έ ν ο ν τ α ι, μετά τους κύκλους απο κλωστή του σεμιναρίου ΑΚΟΜΗ, αναδεικνύοντας καίρια το πραγματικό, φαντασιακό, συμβολικό ως ισοδύναμα και κυρίως αναδεικνύοντας το αντικείμενο μικρο α, τη Φαλλική Απόλαυση ως Εκτός Σώματος και την Άλλη Απόλαυση ως Εκτός Συμβολικού. Η απόπειρα, μα τι απόπειρα, η λ α χ τ ά ρ α προσέγγισης του Πραγματικού και τής Αλλης Απόλαυσης κορυφώνεται. Ο Σαντίνι μιλά για πλεξούδα (έκφραση τού ίδιου τού Λακάν) από Πραγματικό Φαντασιακό και Συμβολικό που παρακολουθούμε να πλέκεται χάρη στα λόγια και τα σχήματα, το γραπτό και την ομιλία, αλλά και χάρη στις κλωστές και τα δεσίματα. Λέγεται ότι καποια στιγμή ο Λακαν είπε Ακούτε, ακούτε, όμως αντιλαμβανεστε, π ι ά ν ε τ ε αραγε κάτι από Πραγματικο σε όλα αυτά ; Αλλοι μιλούν για μανιφέστο της διδασκαλίας του Λακάν. Κομβικό κείμενο. Ζόρικο και συναρπαστικό. Οπου γίνεται λόγος για σημαίνοντα, φωνήματα, ενορμήσεις, έρωτα, μαθήμια, κρινάκια, γλώσσα, το γουργουρητό τής γάτας και τον οργασμό του Μίσιμα. Για μένα ωστόσο, το σημαντικότερο είναι πως ο «Σύλλογος Φρόϋντ Λακάν» εγκαινιάζει ενα Ανοιχτό Εργαστήρι Ανάγνωσης ενός δύσκολου λακανικού κειμένου, όπου μαζί, βήμα βήμα, δίχως βιασύνη, βρίσκοντας τους ρυθμους που μας ταιριάζουν και το χρόνο που θα χρειαστούμε για να διατυπώσουμε τα ερωτήματα μας, θα αποπειραθούμε να δ ι α β ά - σ ο υ μ ε Λακάν μ α ζ ί με τον Λακάν. Πολύτιμοι βοηθοί το σεμινάριο της Κολέτ Σολέρ ( ), και το τρίχρονο σεμινάριο των Βαλάς- Σαντίνι (βιντεοσκοπημένο) που ξεκίνησε το Και κυρίως η ίδια η φ ω ν ή του Ζάκ Λακάν, μια που χάρη στις φροντίδες του Π.Βαλάς η ΤΡΙΤΗ ηχογραφήθηκε. (Να προσθέσω. όσοι δεν ξέρουν γαλλικά μην πτοηθούν. Θα υπάρχει παράλληλη μεταφραση). Άντα Κλαμπατσέα

13 ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗΣ Νεόφρονος 3, Ιλίσια Μετάδοση της Ψυχανάλυσης: Προσέγγιση της δομής (structure) και μαθηματικών γραφημάτων (math mes). ΕΙΣΗΓΗΤΕΣ: Jacques Marble, Pierre Bruno ΣΑΒΒΑΤΟ: 20/5 ΩΡΑ: 10:00-12:30 & 14:00-16:30 ΚΥΡΙΑΚΗ: 21/5 ΩΡΑ: 10:00-13:00 Ο Λακάν εισήλθε στο Φροϋδικό Πεδίο με ένα σκουπάκι, όπως αρεσκόταν να το υπενθυμίζει ο ίδιος : πρόκειται για το στάδιο του καθρέπτη όπως ονόμασε μετά το τέλος του πολέμου (1949) την παρέμβαση που είχε παρουσιάσει το 1936, όταν ο Φρόυντ ήταν ακόμη εν ζωή. Η πρώτη αυτή συνεισφορά είχε δομικό χαρακτήρα και απέβλεπε στην αποτροπή της παρέκκλισης που επικρατούσε τότε στους κόλπους των απογόνων του Φρόυντ ξεκινώντας από τις Η.Π.Α. και επιστρέφοντας στην Ευρώπη. Η παρέκκλιση αυτή αφορούσε στη μετακίνηση από το ασυνείδητο στο εγώ, από την ψυχανάλυση στην ψυχολογία, από την δομική προσέγγιση στην εικονοποιημένη κατανόηση των ψυχαναλυτικών εννοιών. Ο Λακάν εγκαθιδρύει την φροϋδική ανακάλυψη του ασυνειδήτου και την επινόηση της αναλυτικής διαδικασίας στο ορθολογικό πλαίσιο που της αξίζει. Αναδεικνύει δε μια νέα επιστημολογική κατεύθυνση εστιάζοντας ταυτόχρονα στη δομική προσέγγιση του ασυνειδήτου και στην έννοια του υποκειμένου, χωρίς το οποίο η ψυχανάλυση δεν θα παρουσίαζε κανένα ενδιαφέρον για την ανθρωπότητα. Αυτή η ρηξικέλευθη τοποθέτηση τον οδηγεί στο να αποχωριστεί το κίνημα του στρουκτουραλισμού. Η λακανική διδασκαλία θα στηριχτεί, πέρα από την αναλυτική εμπειρία, στην γραφή μαθηματικών τύπων (math mes), γραφημάτων, τοπολογικών αντικειμένων, λογικών τύπων, βορρόμειων κόμβων και αλυσίδων. Πέρα από την θεμελίωση της ψυχανάλυσης στον τομέα των επιστημών (sciences conjecturales) μας μεταδίδει ένα υλικό που δεν διδάσκεται από την απλή εμπειρία, και αποτελεί βασικό φορέα μετάδοσης και προσανατολισμού της καθοδήγησης της αναλυτικής διαδικασίας. Η πρότυπη αυτή διάταξη διεργασίας όλων αυτών των τύπων που ονομάσαμε Μετάδοση της Ψυχανάλυσης στοχεύει στην μεθοδική και ενδελεχή επεξεργασία βασικών εννοιών και τύπων, όπως διαμορφώνονται στην ακολουθία της λακανικής διδασκαλίας έως τις ύστατες εκφάνσεις της. Πρακτικά η ιδιόμορφη αυτή διεργασία θα πραγματοποιηθεί φέτος σε δύο παραδόσεις που θα διαρκούν ένα σαββατοκύριακο η κάθε μία (σε τρεις χρονικές ενότητες: Σάββατο πρωί κι απόγευμα - κυριακή πρωϊ). Η δέσμευση των εγγεγραμμένων θα έγκειται στην πλήρη παρακολούθηση ολόκληρης της παράδοσης των παρεμβαινόντων, ενώ θα διατίθεται φυσικά χρόνος για ερωτήσεις και επισημάνσεις με τους εκάστοτε εισηγητές. Οι ημερομηνίες, παρότι έχουν καθοριστεί, θα ανακοινωθούν ταυτόχρονα με τα ονόματα των εισηγητών από την στιγμή που οι τελευταίοι θα έχουν δεσμευθεί οριστικά. Για την φετινή περίοδο η επιλογή των θεματικών αφορά: Jacques Marble: Η Έννοια της Επανάληψης στην Ψυχανάλυση. Pierre Bruno: Ο Πατέρας στην Ψυχανάλυση. (Θα ανακοινωθεί η ημερομηνία)

14 ΖΩΤΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ Νεόφρονος 3, Ιλίσια Ανοικτές θεματικές ολομέλειες ανταλλαγής και επεξεργασίας: Πέρασμα - Μετάδοση - Συλλογικότητα (Σχολή). ΕΙΣΗΓΗΤΕΣ: Δημήτρης Σακελλαρίου & προσκεκλημένοι. ΣΑΒΒΑΤΟ: 3/12, 8/4, 17/6 ΩΡΑ: 14:00-16:30 Από τη στιγμή της θεμελίωσής της από τον Φρόυντ, η ψυχανάλυση αντιμετωπίστηκε με επιφύλαξη, δυσπιστία αλλά και εχθρότητα. Έκτοτε, παράλληλα με τη διάδοσή της, αυτό το φάσμα αντιδράσεων τη συνοδεύει σταθερά, καθ όλη τη διάρκεια της πορείας της. Αν και κόρη της επιστήμης, από ιστορική και μεθοδολογική άποψη, δεν ταυτίστηκε ποτέ άλλα επιβλήθηκε στην τελευταία ως ένα γεγονός, ως συμβάν που επαναφέρει στην ανθρώπινη συνθήκη αυτό που η επιστήμη δεν μπορεί παρα να συνεχίζει να αποκλείει: το ίδιο της το υποκείμενο, ως τέτοιο. την αλήθεια ως αίτιο, και όχι ως αξία δυαδικού υπολογιστικού συστήματος. Οι αντιδράσεις εναντίον της ψυχανάλυσης θα μπορούσαν να συνοψιστούν σε τρεις, οι οποίες, αν και φαινομενικά πολύ διαφορετικές, έως και αντίθετες, συγκλίνουν απολύτως ως προς το στόχο τους. Η πρώτη ήταν η αποδοχή - με απώτερο σκοπό ωστόσο, την αφομοίωση και τον έλεγχό της από ένα κατά βάθος αντιδραστικό ιατρικό (και όχι μόνο ιατρικό) κατεστημένο. Μία άλλη ήταν η δριμεία επίκρισή της κυρίως με επιστημονικοφανή επιχειρήματα στην υπηρεσία ιδεολογικών προκαταλήψεων, πέρα από τη συλλήβδην απόρριψή της από τους εκπροσώπους της πειραματικής ψυχολογίας. Το μεγαλύτερο όμως πλήγμα το υπέστη «εξ οικείων» από τους ίδιους τους απογόνους του Φρόυντ, οι οποίοι την μετέτρεψαν άλλοτε σε ψυχολογία του εγώ, άλλοτε σε θεωρητικές φαντασιοπληξίες και άλλοτε σε θεραπευτικές πρακτικές, ομαδικές ή ατομικές με στόχο την προσαρμογή στο περιβάλλον, σύμφωνα με την κοινωνική επιταγή της πολιτικής ορθότητας. Σε αυτές τις εκ των έσω και έξωθεν επιθέσεις, ο Φρόυντ και αργότερα ο Λακάν, ακόμη πιο αποφασιστικά, «απάντησαν» με τη συγκρότηση της ψυχανάλυσης ως Λογικής, δηλαδή ως επιστήμης του Πραγματικού. Παρ όλα αυτά, τίποτα δεν μπορεί να εγγυηθεί την άσκηση/τη λειτουργία της ψυχανάλυσης στο διηνεκές. Eξάλλου τίποτα δεν εγγυάται την εξέλιξή της σε «success story». Η επιτυχία δεν αποτελεί αυτοσκοπό για την ανάλυση, όπως έχει επισημάνει και ο Λακάν. Καθώς δεν πρόκειται για μια εφαρμογή μιας θεωρίας, η ψυχανάλυση απαιτεί συνεχή επεξεργασία της θεωρητικής διδασκαλίας και γενικότερα συνεχή επανεφεύρεση της αναλυτικής πράξης. Κατά συνέπεια, τα ζωτικά ερωτήματα αναφορικά με τη λειτουργία του αναλυτικού Λόγου απαιτούν κάτι περισσότερο από τη διατύπωση ορισμών ή την από στήθους αναπαραγωγή αποσπασμάτων από το φροϋδικό και το λακανικό έργο. Η λειτουργία της ανάλυσης ως ζωντανής πρακτικής μας υπαγορεύει να μην υποχωρούμε σε επικοινωνιακές απλουστεύσεις αλλά να επανεξετάζουμε τα θεμελιώδη συστατικά στοιχεία της αναλυτικής εμπειρίας, συγκρίνοντας και ανταλλάσσοντας τα ευρήματά μας με εκείνα άλλων συναδέλφων, που μπορεί να προέρχονται και από διαφορετικά πλαίσια, στο μέτρο που ουδείς μπορεί να διεκδικήσει το ψυχαναλυτικό αλάθητο. Ελπίζουμε ότι οι ανοικτές αυτές συναντήσεις μας, λαμβάνοντας υπ όψιν τον υποκειμενικό χρόνο του καθενός μας, θα οδηγήσουν σε μια δημιουργική πορεία αναζήτησης σε σχέση με τα ερωτήματά μας και θα μας επιτρέψουν να υποστηρίξουμε την πρακτική μας στο πλαίσιο μιας νέου τύπου συλλογικότητας, τουλάχιστον στον τόπο όπου ζούμε και εργαζόμαστε. Δημήτρης Σακελλαρίου

15 Περί του ιστορικού μας Ο Ψυχαναλυτικός Σύλλογος Freud - Lacan ξεκίνησε τις εργασίες του το 2000 στην Αθήνα για να στηρίξει τη μετάδοση του ψυχαναλυτικού λόγου. Οι εργασίες του Συλλόγου προσανατολίστηκαν όλα αυτά τα χρόνια από το έργο του Sigmund Freud και τη διδασκαλία Jacques Lacan. Με πρότυπο την ίδρυση από τον Lacan το 1976, του Τομέα Ψυχαναλυτικής Κλινικής, ο Σύλλογος έχει σκοπό να συμβάλλει στη συγκρότητση και μετάδοση της γνώσης που πηγάζει από την ψυχαναλυτική κλινική ως συνέπεια της αναλυτικής πράξης. Ο Σύλλογος εγγράφεται στο πλαίσιο της συνεχούς εκπαίδευσης και κλινικής κατάρτισης όλων όσων ενδιαφέρονται για τον προσανατολισμό της κλινικής από τον αναλυτικό Λόγο είτε ασκούν οι ίδιοι κλινική είτε όχι. Λειτουργεί και συνεργάζεται με φορείς ομοειδούς αντικειμένου που επιδιώκουν τους ίδιους ή ανάλογους στόχους με αυτόν σε διεθνές επίπεδο. Θεματικές Εργασιών : «Το Σώμα, η Σεξουαλικότητα και το Αίτιο στην ψυχαναλυτική κλινική» : «Η Κλινική των Ενορμήσεων και το πεπρωμένο του Υποκειμένου» : «Ψύχωση και Κοινωνικός Δεσμός» : «Η ψυχαναλυτική προσέγγιση του Άγχους στις κλινικές δομές» : «Η Είσοδος στην Ανάλυση» : «Υπερεγώ, Κοινωνικός Δεσμός & Ηθική της Ψυχανάλυσης» : «Σύμπτωμα και Φαντασίωση στις Κλινικές Δομές» : «Μεταβίβαση και Πράξη στη Αναλυτική Εμπειρία» : «Αναλυτικός Λόγος versus Καπιταλιστικός Λόγος» : «Η Ηθική του ψυχαναλυτή ανάμεσα στο Προσχηματικό και την Απόλαυση»

16 Flectere si nequeo superos, Acheronta movebo. Νεόφρονος 3, Ιλίσια -