Λογαριασμόν Προσθέτων Παροχών πρόσωπα και αι τοιαύται της απονομής παροχών, ο κύκλος των προστατευομένων προσώπων υπό των εν ενεργεία ή συντάξει

Transcript

1 Αριθμός 2276/2013 ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ Α Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 7 Ιανουαρίου 2013, με την εξής σύνθεση: Γ. Παπαμεντζελόπουλος, Σύμβουλος της Επικρατείας, Προεδρεύων, σε αναπλήρωση του Προέδρου του Τμήματος και του Προεδρεύοντος Αντιπροέδρου, που είχαν κώλυμα, Δ. Μαρινάκης, Ο. Ζύγουρα, Σύμβουλοι, Κ. Κονιδιτσιώτου, Σ. Κτιστάκη, Πάρεδροι. Γραμματέας η Μ. Βλασερού. Για να δικάσει την από 4 Ιανουαρίου 2010 αίτηση: των: 1) Σ. χας Γ. Τ., το γένος, 2) Α. Γ. και Σ. Τ. και 3) Ά. Γ. και Σ. Τ., κατοίκων Κρήτης, οδός αρ., οι οποίοι παρέστησαν με την δικηγόρο Χριστίνα Ντούση (Α.Μ ), που την διόρισαν με πληρεξούσιο, κατά του ΤΣΜΕΔΕ, που ήδη έχει ενταχθεί στο ΕΝΙΑΙΟ ΤΑΜΕΙΟ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΩΝ (Ε.Τ.Α.Α.), το οποίο παρέστη με την δικηγόρο Ιωάννα Παναγοπούλου-Πανοπούλου (Α.Μ. 3658), που την διόρισε με πληρεξούσιο. Με την αίτηση αυτή οι αναιρεσείοντες επιδιώκουν να αναιρεθεί η υπ αριθμ. 3978/2008 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών. Οι πληρεξούσιοι των διαδίκων δήλωσαν, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 21 του Κανονισμού Λειτουργίας του Δικαστηρίου, ότι δεν θα αγορεύσουν. Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως της εισηγήτριας, Παρέδρου Σ. Κτιστάκη. Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι Α φ ο ύ μ ε λ έ τ η σ ε τ α σ χ ε τ ι κ ά έ γ γ ρ α φ α Σ κ έ φ θ η κ ε κ α τ ά τ ο Ν ό μ ο 1. Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση, για την άσκηση της οποίας έχει καταβληθεί το νόμιμο παράβολο (γραμμάτια , /2010), ζητείται, παραδεκτώς, η αναίρεση της 3978/2008 απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, με την οποία έγινε δεκτή έφεση του αναιρεσίβλητου Ταμείου, εξαφανίστηκε η 2153/2007 απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών, στη συνέχεια δε δικάστηκε και απορρίφθηκε προσφυγή των αναιρεσειόντων κατά της 505/ απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου του αναιρεσίβλητου Ταμείου, που αφορά τη χορήγηση στους αναιρεσείοντες μηνιαίας πρόσθετης σύνταξης και εφάπαξ βοήθηματος από τον Ειδικό Λογαριασμό Πρόσθετων Παροχών (Ε.Λ.Π.Π.) του Ταμείου αυτού, λόγω θανάτου του ασφαλισμένου του Ταμείου Γ. Τ., συζύγου της πρώτης και πατέρα των άλλων δύο αναιρεσειόντων, και την περαιτέρω κράτηση των σχετικών παροχών λόγω οφειλών του θανόντος από εγγυητικές επιστολές εκδοθείσες από το αναιρεσίβλητο Ταμείο. 2. Επειδή, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 25 παρ. 1 και 3 και 38 παρ. 1 και 2 του ν. 3655/2008 (A 58), νομίμως παρίσταται και συνεχίζει τη δίκη ως αναιρεσίβλητο το Ενιαίο Ταμείο Ανεξάρτητα Απασχολουμένων (Ε.Τ.Α.Α.) (ΣτΕ 480/2011, 1988/2012). 3. Επειδή, το εκδοθέν κατ εξουσιοδότηση του άρθρου 2 του αν.ν. 2326/1940 «Περί Ταμείου Συντάξεων Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων» (Α 145) β.δ/γμα της 20.11/ (Α 413) ορίζει στο άρθρο 1, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 8 παρ. 1 του ν.δ. 2724/1953 (Α 327) και στη συνέχεια το τελευταίο εδάφιό του αντικαταστάθηκε με το άρθρο 18 του ν. 915/1979 (Α 103), ότι: «Από 1ης Ιανουαρίου 1940 και εφεξής οι μέτοχοι του Ταμείου Συντάξεων Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων, οι ασκούντες το επάγγελμα αυτών κατά την δημοσίευσιν του ν και εφεξής, ως και τα εν άρθρω 3 του παρόντος μέλη της οικογενείας των, δικαιούνται συντάξεως ή εφ άπαξ βοηθήματος, κατά τας διατάξεις

2 του α.ν. 2326/40 Περί Ταμείου Συντάξεων Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων και τας λοιπάς διατάξεις του παρόντος». Στο δε άρθρο 3 του ίδιου β.δ/τος, όπως αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 23 του ν. 915/1979, ορίζεται ότι: « Συντάξεως λόγω θανάτου ησφαλισμένου, έχοντος συμπληρώσει πενταετή χρόνον πραγματικής ασφαλίσεως, ή συνταξιούχου, δικαιούνται α. Η χήρα σύζυγος, β....γ. Τα μη υπερβαίνοντα το 20όν έτος της ηλικίας των άγαμα άρρενα, ανεξαρτήτως δε ηλικίας τα άγαμα θήλεα τέκνα, νόμιμα, νομιμοποιηθέντα, αναγνωρισθέντα ή υιοθετηθέντα, ών η υιοθεσία συνετελέσθη δύο τουλάχιστον έτη προ του θανάτου του υιοθετήσαντος γονέως, επί δε γυναικός και τα φυσικά τέκνα αυτής...». Εξάλλου, σύμφωνα με το άρθρο 11 παρ. 11 του αν.ν. 2326/1940, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 20 του ν. 915/1979 και διαμορφώθηκε τελικά με την προσθήκη εδαφίου με το άρθρο 1 του π.δ. 805/1981 (Α 210): «Ουδεμία σύνταξις απονέμεται, αν μη προηγουμένως έχουν εξοφληθή πάσαι αι εξ ασφαλιστικών εισφορών υποχρεώσεις των ησφαλισμένων προς το Ταμείον, μετά των προσθέτων επιβαρύνσεων, αφ ής χρονολογίας και άρχεται η καταβολή της συντάξεως. Κατ εξαίρεσιν, είναι δυνατή η απονομή της συντάξεως και προ της ημερομηνίας εξοφλήσεως των οφειλών του ησφαλισμένου, εάν το σύνολον της κυρίας οφειλής δεν υπερβαίνει το ποσόν το αντιστοιχούν εις το σύνολον δώδεκα (12) μηνιαίων εισφορών του εδαφίου α της παρ. 1 του άρθρου 7 του παρόντος. Εις την περίπτωσιν ταύτην το οφειλόμενον ποσόν συμψηφίζεται με το ποσόν των πρώτων συντάξεων. Εις περίπτωσιν καθ ήν υφίστανται οφειλαί των μετόχων εξ οιασδήποτε άλλης αιτίας, πλην ασφαλιστικών εισφορών, απονέμεται η σύνταξις και συμψηφίζεται το ποσόν της οφειλής με τας συντάξεις μέχρις ολοσχερούς εξοφλήσεως». Περαιτέρω, σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 13 του αν.ν. 2326/1940, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 13 του ν. 915/1979: «Πάσα απαίτησις του Ταμείου εξ οιασδήποτε αιτίας προερχομένη μετά των προσθέτων επιβαρύνσεων, εισπράττεται βάσει των δικονομικών διατάξεων της εκάστοτε ισχυούσης διά την αναγκαστικήν είσπραξιν των δημοσίων εσόδων νομοθεσίας Τίτλον διά την τοιαύτην αναγκαστικήν είσπραξιν αποτελεί απόφασις του Διοικητικού Συμβουλίου του ΤΣΜΕΔΕ, καθορίζουσα το εισπρακτέον ποσόν εκ καθυστερουμένων εν γένει απαιτήσεων και προσθέτων επιβαρύνσεων, την αιτίαν της οφειλής, ως και την περίοδον εις ήν ανάγεται αύτη». Εξάλλου, στο άρθρο 33 του πιο πάνω ν. 915/1979 ορίζονται τα εξής: «1. Συνιστάται παρά τω Ταμείω Ειδικός Λογαριασμός Προσθέτων Παροχών, έχων ιδίαν οικονομικήν και λογιστικήν αυτοτέλειαν. 2. Σκοπός του ως άνω συνιστωμένου Ειδικού Λογαριασμού είναι η παροχή: α. Προσθέτου συντάξεως εις τους λόγω γήρατος ή αναπηρίας συνταξιοδοτουμένους ή, εν περιπτώσει θανάτου εν ενεργεία ησφαλισμένου ή συνταξιούχου, εις τα μέλη της οικογενείας αυτού, κατά τα ορισθησόμενα υπό της κατά την παράγραφον 3 του άρθρου 34 του παρόντος προβλεπομένης υπουργικής αποφάσεως. β. Εφ άπαξ βοηθήματος εις τους εξερχομένους το πρώτον εις σύνταξιν λόγω γήρατος ή, εν περιπτώσει θανάτου εν ενεργεία ησφαλισμένου, εις τα δικαιούμενα συντάξεως μέλη της οικογενείας αυτού, κατά τα ορισθησόμενα υπό της κατά την παράγραφον 3 του άρθρου 34 του παρόντος προβλεπομένης υπουργικής αποφάσεως. 3.α. Εις τον κατά το παρόν άρθρον Ειδικόν Λογαριασμόν υπάγονται υποχρεωτικώς πάντες οι ησφαλισμένοι του Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε. οι μη υπαγόμενοι εις έτερον φορέα κυρίας ασφαλίσεως δια συνταξιοδότησιν ή μη δικαιούμενοι συντάξεως εκ του Δημοσίου». Περαιτέρω, στην παρ. 3 του άρθρου 34 του ίδιου νόμου ορίζεται ότι: «Δι αποφάσεων του Υπουργού Κοινωνικών Υπηρεσιών, εκδιδομένων μετά γνώμην του Δ.Σ. του Ταμείου, θέλουν ορισθή τα της κατανομής των εσόδων μεταξύ των επί μέρους λογαριασμών δια πρόσθετον μηνιαίον βοήθημα, εφ άπαξ παροχήν, αι προϋποθέσεις τας οποίας δέον να πληρούν τα ασφαλιζόμενα εις τον Ειδικόν

3 Λογαριασμόν Προσθέτων Παροχών πρόσωπα και αι τοιαύται της απονομής παροχών, ο κύκλος των προστατευομένων προσώπων υπό των εν ενεργεία ή συντάξει ησφαλισμένων». Κατ εξουσιοδότηση της τελευταίας αυτής διάταξης εκδόθηκε η 43/3/715/ απόφαση του Υπουργού Κοινωνικών Υπηρεσιών «Περί εγκρίσεως του Κανονισμού Παροχών του συσταθέντος στο Ταμείο Συντάξεων Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Ειδικού Λογαριασμού Προσθέτων Παροχών» (Β 223), στο άρθρο 2 της οποίας προβλέπεται ότι: «Για τη χορήγηση προσθέτων παροχών από τον Ε.Λ.Π.Π. απαιτείται: 1. Προσθέτου συντάξεως: α) Η χορήγηση συντάξεως γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου από τον Κλάδο Συντάξεων του ΤΣΜΕΔΕ. β) Η μη συνταξιοδότηση από άλλον ασφαλιστικό φορέα κυρίας ασφαλίσεως ή από το Δημόσιο, σύμφωνα με το άρθρο 33 παρ. 3 εδ. α του ν. 915/79 2. Εφ άπαξ βοηθήματος: Η χορήγηση συντάξεως από τον Κλάδο Συντάξεων του ΤΣΜΕΔΕ για πρώτη φορά μετά την 1η Ιουλίου Στους υπαγομένους στην ασφάλιση του Ε.Λ.Π.Π. και στους δικαιούχους παροχών έχουν ανάλογη εφαρμογή: α) γ) Οι διατάξεις του Κλάδου Συντάξεων του ΤΣΜΕΔΕ οι σχετικές με τις προϋποθέσεις απονομής, αναστολής και διακοπής ή απώλειας του συνταξιοδοτικού δικαιώματος, πλην αν ορίζεται διαφορετικά στην παρούσα απόφαση. 4. Για τη χορήγηση των παροχών του Ε.Λ.Π.Π. θα πρέπει να έχουν εξοφληθεί όλες οι ασφαλιστικές εισφορές προς τον Ε.Λ.Π.Π., για τις οποίες είναι υπόχρεως ο ασφαλισμένος». Τέλος, στο άρθρο 5 της πιο πάνω υπουργικής απόφασης ορίζεται ότι: «1 2. Η μηνιαία πρόσθετη σύνταξη των προστατευομένων μελών, σε περίπτωση θανάτου ασφαλισμένου ή συνταξιούχου, ορίζεται σε ποσοστό επί της μηνιαίας πρόσθετης συντάξεως που εδικαιούτο ή ελάμβανε ο θανών από τον Ε.Λ.Π.Π. Τα ανωτέρω ποσοστά προσθέτου συντάξεως είναι τα εκάστοτε ισχύοντα για τους δικαιούχους του Κλάδου Συντάξεων του ΤΣΜΕΔΕ. 3. Σε περίπτωση θανάτου εν ενεργεία ασφαλισμένων, το εφ άπαξ βοήθημα καταβάλλεται στα δικαιούμενα συντάξεως μέλη της οικογενείας τους κατά το προβλεπόμενο για τη σύνταξη ποσοστό». 4. Επειδή, στο άρθρο 7 του ν. 440/1945 «Περί τροποποιήσεως και συμπληρώσεως των αφορωσών το Ταμείον Συντάξεων Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων διατάξεων» (170 Α ) ορίζεται ότι: «Αι κατά τας κειμένας γενικάς ή ειδικάς διατάξεις εγγυοδοτικαί επιστολαί δια την συμμετοχήν εις δημοπρασίας εκτελέσεως έργων ή προμηθειών του Δημοσίου παντός Υπουργείου και πάσης αρμοδιότητος, ως και των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου και παντός Οργανισμού, δι ά απαιτείται κατά νόμον δημοπρασία δια την εκτέλεσιν των έργων κλπ., εκδίδονται απεριορίστως και υπό του Ταμείου Συντάξεων Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων. Αι εγγυοδοτικαί επιστολαί του Ταμείου τούτου γίνονται υποχρεωτικώς δεκταί, έστω και αν δεν αναφέρεται τούτο εν τη διακηρύξει. Επίσης όπου κατά νόμον απαιτείται χρηματική εγγυοδοσία ή ενεργείται παρακατάθεσις ταύτης εντολή της Αρχής κλπ., αρκεί πιστοποίησις του Ταμείου ότι η κατάθεσις συνετελέσθη παρ αυτώ». Περαιτέρω, στο άρθρο 2 του ν. 1019/1949 (Α 162) ορίζεται ότι: «1. Προκειμένου περί δημοσίων κλπ. έργων εκτελουμένων εις τας επαρχίας, αι υπέρ των μετόχων του Ταμείου Συντάξεων Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων εκδιδόμεναι υπό τούτου μετά τον νόμον 440 του 1945 εγγυοδοτικαί επιστολαί δια την συμμετοχήν εις δημοπρασίας, την εκτέλεσιν των έργων, την ανάληψιν προκαταβολών δεκάτων κλπ., ως και δια πάσαν εγγυοδοσίαν απαιτουμένην κατά την κειμένην νομοθεσίαν περί εκτελέσεως δημοσίων κλπ. έργων και προμηθειών, χορηγούνται είτε υπό του Κεντρικού Γραφείου του Ταμείου, είτε υπό των ιδρυομένων υπό του Ταμείου Γραφείων εις ας πόλεις εδρεύει Επιθεωρητής Δημοσίων Έργων 2». 5. Επειδή, κατά μεν το άρθρο 1901 του Αστικού Κώδικα «Ο κληρονόμος ευθύνεται

4 και με τη δική του περιουσία για τις υποχρεώσεις της κληρονομίας...», κατά δε το άρθρο 1902 του ίδιου κώδικα «Όσο ο κληρονόμος έχει δικαίωμα να αποποιηθεί την κληρονομία, μπορεί να δηλώσει ότι την αποδέχεται με το ευεργέτημα της απογραφής Η δήλωση αποδοχής θεωρείται ότι έγινε με το ευεργέτημα της απογραφής, αν ο κληρονόμος είναι πρόσωπο για το οποίο η αποδοχή της κληρονομίας γίνεται κατά το νόμο με το ευεργέτημα της απογραφής». Τέτοιος, εκ του νόμου κληρονόμος εξ απογραφής είναι, σύμφωνα με το άρθρο 1527 του Αστικού Κώδικα, και το ανήλικο τέκνο. Τέλος, στο άρθρο 1904 του εν λόγω Κώδικα ορίζεται ότι «Ο κληρονόμος με απογραφή ευθύνεται για τις υποχρεώσεις της κληρονομίας έως το ενεργητικό της», ενώ στο άρθρο 1905 ότι «Αφότου γίνει η δήλωση της αποδοχής της κληρονομίας με το ευεργέτημα της απογραφής, τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις της κληρονομίας αποχωρίζονται αυτοδικαίως από την περιουσία του κληρονόμου και αποτελούν χωριστή ομάδα». 6. Επειδή, κατά την άποψη που επικράτησε στο Τμήμα, κατά την έννοια των πιο πάνω διατάξεων, οι οφειλές θανόντος ασφαλισμένου του ΤΣΜΕΔΕ προς το Ταμείο αυτό από οποιαδήποτε άλλη αιτία εκτός ασφαλιστικών εισφορών δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι απορρέουν από τη μεταξύ τους σχέση «κοινωνικής ασφάλισης», αλλά αποτελούν χρέη της κληρονομίας. Και τούτο, διότι το δικαίωμα σε ασφαλιστικές παροχές σε περίπτωση θανάτου ασφαλισμένου ενός ασφαλιστικού οργανισμού αποτελεί ίδιο εκ του νόμου δικαίωμα του εμμέσως ασφαλισμένου. Σε περίπτωση, επομένως, απονομής πρόσθετων παροχών του Ε.Λ.Π.Π. του ΤΣΜΕΔΕ λόγω θανάτου ασφαλισμένου του στα κατά νόμον προστατευόμενα μέλη, οι συνταξιοδοτικές αυτές παροχές δεν αποτελούν αντικείμενο κληρονομικής διαδοχής, αφού παρέχονται στους δικαιούχους αυτών απευθείας εκ του νόμου, χωρίς να διέλθουν από την κληρονομία του ασφαλισμένου, και συνεπώς δεν μπορούν να εφαρμοστούν σ αυτούς οι διατάξεις του άρθρου 20 του ν. 915/1979 με συμψηφισμό του ποσού των οφειλών του θανόντος ασφαλισμένου προς το Ταμείο με το ποσό της σύνταξής τους. Τούτο ισχύει ιδίως, όταν οι δικαιούχοι έχουν αποδεχτεί νομίμως την κληρονομία του αποβιώσαντος ασφαλισμένου με το ευεργέτημα της απογραφής, οπότε οι υποχρεώσεις της κληρονομίας, σύμφωνα με το άρθρο 1905 ΑΚ, αποχωρίζονται αυτοδικαίως από την περιουσία του κληρονόμου. Κατά την άποψη, όμως, της Συμβούλου Ο. Ζύγουρα, προς την οποία συντάχθηκαν και οι Πάρεδροι Κ. Κονιδιτσιώτου και Στ. Κτιστάκη, σύμφωνα με τις προεκτεθείσες διατάξεις του Κανονισμού Παροχών του Ε.Λ.Π.Π. του ΤΣΜΕΔΕ, σε περίπτωση θανάτου του ασφαλισμένου του Ταμείου αυτού, η πρόσθετη σύνταξη των προστατευόμενων μελών ορίζεται σε ποσοστό επί της μηνιαίας πρόσθετης σύνταξης που δικαιούτο ο θανών, το δικαίωμα δε αυτό, σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις, συναρτάται άμεσα προς το σχετικό δικαίωμα του θανόντος, που απορρέει από την ασφαλιστική του σχέση με το Ταμείο. Κατά συνέπεια, το εν λόγω δικαίωμα των μελών της οικογένειας του θανόντος τελεί υπό τους ίδιους όρους και περιορισμούς που τελεί και το σχετικό δικαίωμα του θανόντος. Επομένως, το ΤΣΜΕΔΕ μπορεί να συμψηφίσει τις οφειλές θανόντος ασφαλισμένου του όχι μόνο με το ποσό της κύριας σύνταξης αλλά και με την καταβαλλόμενη πρόσθετη σύνταξη από τον Ε.Λ.Π.Π. στα μέλη της οικογενείας του, δεδομένου, άλλωστε, ότι οι διατάξεις του Κλάδου Συντάξεων του Ταμείου αυτού, που αφορούν τις προϋποθέσεις του συνταξιοδοτικού δικαιώματος, έχουν, κατά τα προεκτεθέντα, εφαρμογή, κατ αναλογία, και στους δικαιούχους της πρόσθετης σύνταξης του Ε.Λ.Π.Π. Το δικαίωμα αυτό του Ταμείου υφίσταται και σε περίπτωση που οι κληρονόμοι του ασφαλισμένου αποδέχτηκαν την κληρονομία με το ευεργέτημα της απογραφής. Και τούτο, διότι το ευεργέτημα της απογραφής δεν ασκεί επιρροή στην ίδια την κληρονομούμενη οφειλή έναντι του Ταμείου, αλλ αναφέρεται στο στάδιο της

5 εκτέλεσης της αντίστοιχης αξίωσης του Ταμείου, κατά το οποίο και μπορεί ο εξ απογραφής κληρονόμος να αντιτάξει την έλλειψη ενεργητικού της κληρονομίας (πρβλ. ΣτΕ 2396/1995, 5060/1996). Τέτοιο, όμως, στάδιο εκτέλεσης δεν αποτελεί ο κατ άρθρο 20 του ν. 915/1979 συμψηφισμός των οφειλών του ασφαλισμένου με το ποσό της σύνταξής του, διότι με τον συμψηφισμό δεν γίνεται αναγκαστική εκτέλεση προς είσπραξη της απαίτησης που απορρέει από τον οικείο νόμιμο τίτλο, αλλά απόσβεση των εκατέρωθεν βεβαιωμένων απαιτήσεων (ΣτΕ 2164/2012 7μ.). 7. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, από την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση προκύπτουν τα εξής: Ο Γ. Τ., σύζυγος της πρώτης και πατέρας των άλλων δύο αναιρεσειόντων, που απεβίωσε στις , ήταν ασφαλισμένος του αναιρεσιβλήτου Ταμείου. Με την 15781/ απόφαση της Διευθύντριας Διοικητικού του Ταμείου χορηγήθηκε στους αναιρεσείοντες, λόγω θανάτου του ως άνω συζύγου και πατέρα τους, μηνιαία κύρια σύνταξη ως εξής: Στην πρώτη αναιρεσείουσα (Σ., χήρα Γ. Τ.) ποσό 254,43 ευρώ από , ενώ ορίστηκε ότι η σύνταξή της λήγει την , στη δεύτερη (Α., θυγατέρα Γ. Τ.) ποσό 228,98 ευρώ από και ορίστηκε ότι η σύνταξή της λήγει την και στον τρίτο (Α.., υιό Γ. Τ) ομοίως 228,98 ευρώ από και ορίστηκε ότι η σύνταξή του λήγει την Με την ίδια απόφαση προσδιορίστηκε οφειλή του ως άνω αποβιώσαντος α) από εγγυητικές επιστολές για εκτελεσθέντα έργα ποσού ,99 ευρώ και β) από εγγυητικές επιστολές που ήταν ενεργές, με χρέωση τριμήνου, ποσού 421,88 ευρώ. Στη συνέχεια, με την 11432/ απόφαση της Διευθύντριας Διοικητικού του Ε.Λ.Π.Π. του Ταμείου χορηγήθηκε στους αναιρεσείοντες α) μηνιαία πρόσθετη σύνταξη, στη μεν πρώτη ποσού 180,88 ευρώ από και σε καθένα από τους άλλους δύο αναιρεσείοντες ποσού 162,79 ευρώ από και ποσού 90,44 ευρώ από , αντίστοιχα, ορίστηκε δε ότι η σύνταξη θα κρατείται και θα αποδίδεται στις εγγυητικές επιστολές λόγω οφειλής και β) εφάπαξ βοήθημα στην πρώτη ποσού 2.467,63 ευρώ και σε καθένα από τους άλλους δύο, ποσού 1.233,82 ευρώ, ορίστηκε δε ότι το εφάπαξ θα κρατηθεί και θα αποδοθεί στις εγγυητικές επιστολές λόγω οφειλής. Ένσταση των αναιρεσειόντων κατά της απόφασης αυτής απορρίφθηκε με την 505/ απόφαση του Δ.Σ. του Ταμείου κατ εφαρμογή των πιο πάνω διατάξεων του άρθρου 11 παρ. 11 του αν.ν. 2326/1940, καθώς και με βάση την 98/ απόφαση του Δ.Σ. του Ταμείου, με την οποία αποφασίστηκε ότι και το εφάπαξ βοήθημα που χορηγείται από τον Ε.Λ.Π.Π. του Ταμείου συμψηφίζεται με οφειλές από εγγυητικές επιστολές. Κατά της πιο πάνω (505/ ) απόφασης του Δ.Σ. του Ταμείου, αλλά και κατά της 15781/ συνταξιοδοτικής απόφασης της Διευθύντριας του Ταμείου οι αναιρεσείοντες άσκησαν προσφυγή, προβάλλοντας ότι αποδέχτηκαν την κληρονομία του αποβιώσαντος συζύγου και πατέρα τους με το ευεργέτημα της απογραφής με τις 13/ και 21/ εκθέσεις αποδοχής κληρονομίας επ ωφελεία απογραφής της γραμματέως του Πρωτοδικείου Ρεθύμνου και ότι έχει συνταχτεί η 8439/ έκθεση κληρονομιαίας περιουσίας του ως άνω αποβιώσαντος από τη συμβολαιογράφο Ρεθύμνου Μ. Ψ.-Π. Περαιτέρω, οι αναιρεσείοντες προέβαλαν ότι, βάσει των άρθρων 1904 και 1905 ΑΚ, οι κληρονόμοι με το ευεργέτημα της απογραφής ευθύνονται για τις υποχρεώσεις της κληρονομίας έως το ενεργητικό της και ότι, εφόσον η ατομική τους περιουσία διαχωρίζεται και αποτελεί ξεχωριστό σύνολο, οι δανειστές της κληρονομίας μπορούν να επιδιώξουν την ικανοποίησή τους μόνο από την κληρονομία και, συνεπώς, η οφειλή του αποβιώσαντος αποτελεί παθητικό της κληρονομιαίας περιουσίας, ενώ η θεμελίωση του συνταξιοδοτικού τους δικαιώματος δεν αποτελεί κληρονομική διαδοχή στο δικαίωμα αυτού αλλά σύσταση αυτοτελούς δικαιώματος των ίδιων και ατομική τους περιουσία, οπότε η είσπραξη της

6 οφειλής από το Ταμείο θα έπρεπε να γίνει από την κληρονομιαία περιουσία και όχι με συμψηφισμό από την ατομική τους περιουσία. Η προσφυγή αυτή έγινε δεκτή κατά το μέρος που στρεφόταν κατά της πιο πάνω 505/ απόφασης του Δ.Σ. του Ταμείου με την 2153/2007 απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών, ακυρώθηκε η απόφαση αυτή και αναγνωρίστηκε το δικαίωμα των αναιρεσειόντων να λάβουν πρόσθετη σύνταξη και εφάπαξ βοήθημα από τον Ε.Λ.Π.Π. του Ταμείου αυτού χωρίς παρακράτηση λόγω οφειλών από εγγυητικές επιστολές του θανόντος ασφαλισμένου του Ταμείου Γ. Τ., αφού έγινε δεκτό ότι οι οφειλές από εγγυητικές επιστολές του αποβιώσαντος δεν ήταν δυνατόν να αντιταχθούν προς συμψηφισμό με τις ένδικες συνταξιοδοτικές παροχές προς τους αναιρεσείοντες. Κατά της πρωτόδικης αυτής απόφασης το αναιρεσίβλητο Ταμείο άσκησε έφεση, η οποία έγινε δεκτή με την ήδη αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση. Με την απόφαση αυτή το δικάσαν εφετείο δέχτηκε ότι σύμφωνα με τις προεκτεθείσες διατάξεις του άρθρου 11 παρ. 11 του αν.ν. 2326/1940 και του άρθρου 2 παρ. 3 και 4 του Κανονισμού Παροχών του Ε.Λ.Π.Π. του Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε., το Ταμείο αυτό μπορεί να συμψηφίσει τις ένδικες οφειλές του θανόντος ασφαλισμένου από εγγυητικές επιστολές με τις χορηγούμενες από τον Ε.Λ.Π.Π. συνταξιοδοτικές παροχές (πρόσθετη σύνταξη και εφάπαξ βοήθημα) στους αναιρεσείοντες, χήρα και τέκνα του, εφόσον οι σχετικές αξιώσεις του Ταμείου απορρέουν από τη ασφαλιστική σχέση του αποβιώσαντος με αυτό, από την οποία σχέση πηγάζει το συνταξιοδοτικό τους δικαίωμα. Το δικαίωμα δε αυτό, σύμφωνα με την ίδια κρίση, δεν αναιρείται από το γεγονός ότι οι αναιρεσείοντες κληρονόμοι του θανόντος ασφαλισμένου αποδέχτηκαν την κληρονομία του αποβιώσαντος επ ωφελεία απογραφής. Με τις σκέψεις αυτές, το δικάσαν εφετείο έκανε δεκτή την έφεση του αναιρεσίβλητου Ταμείου, εξαφάνισε την πρωτόδικη απόφαση που είχε κρίνει αντιθέτως και, αφού δίκασε την προσφυγή των αναιρεσειόντων, την απέρριψε ως αβάσιμη. 8. Επειδή, σύμφωνα με την άποψη που επικράτησε στο Τμήμα, η πιο πάνω κρίση του δικάσαντος εφετείου ότι το αναιρεσίβλητο Ταμείο μπορεί να συμψηφίσει τις ένδικες οφειλές του θανόντος ασφαλισμένου από εγγυητικές επιστολές με τις χορηγούμενες από τον Ε.Λ.Π.Π. συνταξιοδοτικές παροχές στους αναιρεσείοντες δεν είναι νόμιμη. Τούτο δε, διότι το αναιρεσίβλητο Ταμείο δεν μπορεί να συμψηφίσει τις ένδικες οφειλές του αποβιώσαντος από εγγυητικές επιστολές με τις χορηγούμενες από τον Ε.Λ.Π.Π. συνταξιοδοτικές παροχές στους αναιρεσείοντες, οι οποίοι αποδέχτηκαν την κληρονομία του αποβιώσαντος με το ευεργέτημα της απογραφής, εφόσον η θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος δεν αποτελεί κληρονομική διαδοχή στο δικαίωμα του αποβιώσαντος, αλλά ίδιο εκ του νόμου περιουσιακό δικαίωμα και, συνεπώς, κατά τη γνώμη αυτή, η κρινόμενη αίτηση θα έπρεπε να γίνει δεκτή. Κατά την άποψη όμως της μειοψηφίας, ορθώς το δικάσαν εφετείο έκρινε ότι το αναιρεσίβλητο Ταμείο μπορεί να συμψηφίσει τις ένδικες οφειλές του θανόντος ασφαλισμένου από εγγυητικές επιστολές με τις χορηγούμενες από τον Ε.Λ.Π.Π. συνταξιοδοτικές παροχές στους αναιρεσείοντες. Τούτο δε, διότι οι σχετικές αξιώσεις του Ταμείου απορρέουν από την ασφαλιστική σχέση του αποβιώσαντος με αυτό, από την οποία πηγάζει και το δικαίωμα των αναιρεσειόντων στην πρόσθετη σύνταξη του αναιρεσίβλητου Ταμείου, ενώ με την κρινόμενη αίτηση δεν αμφισβητείται ειδικώς η δυνατότητα συμψηφισμού των ένδικων οφειλών με το καταβαλλόμενο στους αναιρεσείοντες εφάπαξ βοήθημα από τον Ε.Λ.Π.Π. του Ταμείου. Εξάλλου, το δικαίωμα του Ταμείου να συμψηφίσει τις ένδικες οφειλές μπορεί να αντιταχθεί και έναντι των αναιρεσειόντων που αποδέχτηκαν την κληρονομία του αποβιώσαντος ασφαλισμένου του Ταμείου με το ευεργέτημα της απογραφής, διότι, όπως προεκτέθηκε (6η σκέψη), το ευεργέτημα της απογραφής δεν ασκεί επιρροή επί της

7 κληρονομούμενης οφειλής έναντι του Ταμείου, εφόσον με τον συμψηφισμό δεν γίνεται αναγκαστική εκτέλεση προς είσπραξη της οφειλής, στάδιο κατά το οποίο ο εξ απογραφής κληρονόμος θα μπορούσε να αντιτάξει την έλλειψη ενεργητικού της κληρονομίας. Συνεπώς, κατά την γνώμη αυτή, η κρινόμενη αίτηση θα έπρεπε να απορριφθεί. 10. Επειδή, λόγω της μείζονος σπουδαιότητας του ζητήματος που ανέκυψε σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 20 του ν. 915/1979 στους εξ απογραφής κληρονόμους ασφαλισμένου του αναιρεσίβλητου Ταμείου, το Τμήμα κρίνει ότι η υπόθεση πρέπει να παραπεμφθεί στην 7μελή σύνθεσή του, σύμφωνα με το άρθρο 14 παρ. 5 του π.δ. 18/1989 (Α 8), με εισηγήτρια την Πάρεδρο Στ. Κτιστάκη και δικάσιμο την Δ ι ά τ α ύ τ α Παραπέμπει την υπόθεση στην 7μελή σύνθεση του Α Τμήματος και ορίζει δικάσιμο την και εισηγήτρια την Πάρεδρο Στ. Κτιστάκη. Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 22 Ιανουαρίου 2013 Ο Προεδρεύων Σύμβουλος Η Γραμματέας Γ. Παπαμεντζελόπουλος Μ. Βλασερού και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 10ης Ιουνίου Ο Προεδρεύων Αντιπρόεδρος Η Γραμματέας του Α' Τμήματος Α. Γκότσης Β. Ραφαηλάκη