ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ

Transcript

1 ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ Καθηγητής Π. Φωτήλας Λέκτορας Ι. Γιαννατσής ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ Το γνωστικό πλαίσιο που περιλαμβάνεις αξίες, θέσεις, νοοτροπίες, κανόνες συμπεριφοράς και προσδοκίες και το οποίο είναι κοινό για τα μέλη μίας οργάνωσης Ένα σύνολο βασικών υποθέσεων (assumptions) που αποδέχονται/πιστεύουν τα μέλη μιας οργάνωσης Κεντρικά χαρακτηριστικά για τον καθορισμό της κουλτούρας Συμπεριφορά στους εκτός της οργάνωσης Ενδιαφέρον για νέες ιδέες Βαθμός αποδοχής κινδύνου Συμπεριφορά στους εργαζόμενους Μέθοδοι και κανάλια επικοινωνίας Ενίσχυση συνεργατικών/ανταγωνιστικών σχέσεων 1

2 ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ Ισχυρή (strong) κουλτούρα:τα κεντρικά χαρακτηριστικά της κουλτούρας είναι αποδεκτά σε σημαντικό βαθμό από την πλειοψηφία Οι οργανισμοί με ισχυρή κουλτούρα διακρίνονται από: Ξεκάθαρη φιλοσοφία διοίκησης και λειτουργίας Σαφείς και κοινά αποδεκτοί κανόνες και αξίες Συνεχή μετάδοση/υπενθύμιση των κεντρικών αξιών/πεποιθήσεων Προσεκτική επιλογή νέων εργαζομένων Αδύναμη (weak) κουλτούρα: Τα κεντρικά χαρακτηριστικά της κουλτούρας δεν είναι αποδεκτά σε σημαντικό βαθμό από την πλειοψηφία και επηρεάζουν ελάχιστα την συμπεριφορά τους ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ Συνήθως σε ένα οργανισμό υπάρχουν διάφορες υποκουλτούρες (subcultures) πέρα από την επικρατούσα/κεντρική (dominant) Η οργανωσιακή κουλτούρα του οργανισμού επηρεάζει σημαντικά την λειτουργία ενός οργανισμού γιατί: Δίνει μία αίσθηση ταυτότητας Ενισχύει τον βαθμό δέσμευσης στο σύνολο και συμμετοχής στην επίτευξη της αποστολής Ξεκαθαρίζει και ενισχύει τα πρότυπα συμπεριφοράς και λειτουργίας 2

3 ΜΟΡΦΕΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ Ευελιξία: Βαθμός αποδοχής αλλαγών στον τρόπο λειτουργίας Εστίαση στο εσωτερικό (ικανοποίηση εργαζομένων, αρμονική λειτουργία) Οικογενειακή (clan culture) Ιεραρχική (hierarchy culture) Προσαρμοστική (Adhocracy culture) Προσανατολισμένη στην αγορά (market culture) Εστίαση στο εξωτερικό (ικανοποίηση πελατών, οικονομικά αποτελέσματα) Σταθερότητα: Έμφαση που αποδίδεται στην σταθερότητα και στον έλεγχο ΜΟΡΦΕΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ Κοινωνικότητα υψηλή Δικτυωμένη Κατακερματισμένη Συσπειρωτική Ιδιοτελής χαμηλή Αλληλεγγύη υψηλή Κοινωνικότητα: Μέτρο των συναισθηματικών μη οργανικών σχέσεων Αλληλεγγύη: Στηρίζεται σε κοινά καθήκοντα / στόχους και αμοιβαία συμφέροντα / υποχρεώσεις, όχι κοινωνικές σχέσεις 3

4 ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ Ο ιδρυτής έχει την ιδέα για την δηµιουργία µιας νέας επιχείρησης Επιλέγονται από τον ιδρυτή τα πρώτα µέλη και συνεργάτες της επιχείρησης Η συγκροτηµένη οµάδα αναπτύσσει την επιχείρηση και τις δραστηριότητές της Καθώς µεγαλώνει η επιχείρηση νέα µέλη προσέρχονται και ενηµερώνονται για το όραµα και τον τρόπο λειτουργίας (οργανωτική µνήµη) ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ Μηχανισμοί και εργαλεία μετάδοσης της κουλτούρας Υλικά αντικείμενα που λειτουργούν ως σύμβολα Συνθήματα και φράσεις (slogans) Ιστορίες και μύθοι «Διάλεκτος» (jargon) Τελετές Γραπτοί κώδικες αρχών/ηθικής 4

5 ΑΛΛΑΓΗ ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ Παράγοντες που συντελούν στην αλλαγή κουλτούρας: Μεταβολές στην σύνθεση του εργατικού δυναμικού Συγχωνεύσεις και εξαγορές Προσαρμογή στις μεταβολές των απαιτήσεων της αγοράς και των πελατών Προσαρμογή στο μεταβαλλόμενο ρόλο της επιχείρησης σε μία αγορά Προσαρμογή στις αλλαγές της τεχνολογίας (π.χ. διαδίκτυο) ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ ΒΑΣΙΚΗ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ Δημιουργικότητα: Η διαδικασία παραγωγής νέων και χρήσιμων ιδεών Βασικά συστατικά δημιουργικής σκέψης: Ικανότητες και γνώσεις σχετικές με το αντικείμενο Δημιουργικές ικανότητες πολύπλευρη και ανοικτή σκέψη κατανόηση και διαχείριση πολυπλοκότητας ευρετικές τεχνικές (π.χ. αναλογική σκέψη) εγκατάλειψη μη-παραγωγικών ιδεών Ενδιαφέρον για το αντικείμενο και εσωτερική υποκίνηση Προετοιµασία Ωρίµανση ιδέας Καταγραφή ιδεών οκιµή και επαλήθευση 5

6 ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ Εκπαίδευση ανθρώπων στην δημιουργική διαδικασία και ανάπτυξη σχετικών ικανοτήτων Ανάπτυξη δημιουργικού περιβάλλοντος Ενίσχυση αυτονομίας Ενίσχυση επαφών με άλλα δημιουργικά άτομα Απασχόληση ατόμων σε διαφορετικά έργα Ενίσχυση ενδιαφέροντος και ευχαρίστησης από την εργασία Υποστήριξη από την ανώτερη διοίκηση Ενίσχυση διαφορετικότητας ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ Καινοτομία: Η επιτυχημένη εφαρμογή νέων δημιουργικών ιδεών εντός ενός οργανισμού Η καινοτομία αποτελεί βασικό παράγοντα επιτυχίας μιας επιχείρησης Διατηρούσα (Sustaining Innovation) Σταδιακή (Incremental) Παραγωγός (Manufacturer) Επίδραση στην υφιστάµενη λειτουργία Βαθµός Αβεβαιότητας Πηγή/Προέλευση «Ρήγματος» (Sustaining Innovation) Θεμελιώδης (Radical) Πελάτης (End-user) 6

7 ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ Συνήθη πεδία εφαρμογής καινοτομιών: Προϊόντα Υπηρεσίες Διαδικασίες Προώθηση και Μάρκετινγκ Εφοδιαστική αλυσίδα Μέθοδος οργάνωσης Επιχειρηματικό μοντέλο ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ Συνθήκες για την ανάπτυξη καινοτομίας Υποκίνηση Πόροι Ικανότητες διαχείρισης καινοτομίας (προσεκτική επιλογή στόχων, συστημάτων ανταμοιβών και χρονοδιαγραμμάτων) Διαδικασία καινοτομίας 7

8 Η μόνη αεροπορική εταιρία στις Η,Π,Α, που εμφάνιζε κέρδη κάθε έτος για 3 δεκαετίες ( ). Η μόνη αεροπορική εταιρία που κέρδιζε το «τριπλό στέμμα» (ταχύτερη εξυπηρέτηση, λιγότερα παράπονα, λιγότερες χαμένες αποσκευές) για 5 χρόνια στην σειρά. Καμιά άλλη εταιρία δεν έχει κερδίσει αυτό το βραβείο. Έχει 20% χαμηλότερα λειτουργικά κόστη από τις άλλες αεροπορικές.υπάρχει συνεχής προσπάθεια μείωσης του κόστους από όλους. Η πλειοψηφία των δρομολογίων γίνονται σε σχετικά μικρές αποστάσεις χωρίς ανταπόκριση και με μικρά αεροσκάφη. Πτήσεις χωρίς καθυστερήσεις % Απολεσθείσες αποσκευές στις 1,000 Παράπονα ανά100,000 πελάτες Southwest 76,7% -1 5,70-3 0,40-1 Continental 72,0% -2 8,49-6 1,46-3 Delta 71,4% -3 7,63-5 1,52-4 American West 68,3% -4 5,21-1 3,21-8 American 67,1% -5 7,20-4 2,12-6 Alaska 66,5% -6 8,87-7 1,34-2 United 66,5% -7 11,3-9 1,92-5 Northwest 62,7% -8 10,3-8 3,89-10 TWA 60,0% -9 12,0-10 3,88-9 USAir 58,2% -10 5,37-2 3,06-7 8

9 Επιτυγχάνει τον μικρότερο χρόνο προετοιμασίας ενός αεροσκάφους για πτήση. Στην εξυπηρέτηση και την συνεργασία δίνεται έμφαση στη φιλικότητα και το οικογενειακό κλίμα Το ποσοστό των συνδικαλιζόμενων εργαζόμενων ήταν 84%. Εξυπηρετεί 52 πόλεις και έχει εργαζόμενων. Το1998 είχε περισσότερες από αιτήσεις για εργασία. Το τμήμα Μάρκετινγκ εστιάζει στο φιλικό κλίμα, την ποιότητα εξυπηρέτησης και το χαμηλό κόστος. Talking about Southwest s recruiting,kelleher says, We draft great attitudes,if you don t have a good attitude, we don t want you, no matter how skilled you are... The mission of Southwest Airlines isdedicated to the highest quality ofcustomer service delivered with asense of warmth, friendliness,individual pride, and company spirit... 9

10 We are committed to provide our employees a stable work environment with equal opportunity for learning andpersonal growth. Creativity and innovation are encouraged for improving the effectiveness of Southwest Airlines. Above all,employees will be provided the same concern, respect, and caring attitude within the organization that they are expected to share externally with every Southwest Customer. Every company I have ever gone in, they say people are number one, but they re just not, They don t liveup to that, and we do. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΔΑΔ :Απλή και συνεπής στρατηγική σε όλες τις βαθμίδες και όλα τα τμήματα Πολιτική μακροχρόνιας απασχόλησης Σταθερότητα και Σχεδιασμός εργασίας Εκπαίδευση /ανάπτυξη προσωπικού και Εσωτερική ανάδειξη Αμοιβές Βραβεία απόδοσης και υπό μορφή μετοχών Σχετικά μικρός σταθερός μισθός 10

11 Κουλτούρα και ηγεσία Επιλογή με βάση την «νοοτροπία» (attitude) και την «συμβατότητα»(fit) στην υπάρχουσα κουλτούρα Ισχυρή κουλτούραμε έμφαση στην καλλιέργεια οικογενειακού κλίματος και την απόδοση Ανάπτυξη ηγετικών ικανοτήτων Διάχυση πληροφοριών Καλλιέργεια νοοτροπίας ιδιοκτησίας της επιχείρησης από όλους τους εμπλεκόμενους (υπαλλήλους, συνεργάτες κλπ.) Τι χρειάζεται για να έχει κέρδη μία αεροπορική εταιρία; Μπορούν να διατηρηθούν μακροχρόνια αυτά τα πλεονεκτήματα;μπορούν οι άλλες εταιρίες να αντιγράψουν το μοντέλο της SA; Θα ήταν επιτυχημένο το μοντέλο της SA στην Ελλάδα/Ευρώπη; Τι πιστεύετε ότι πρέπει να κάνει η SA για να παραμείνει επιτυχής; 11