ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΟΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ. ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΜΕΣΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ KAI ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ Syllabus

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΟΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ. ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΜΕΣΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ KAI ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ Syllabus"

Λαύρα Καψής
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΟΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΜΕΣΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ KAI ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ Syllabus Ακαδημαϊκό Έτος:

2 ΜΕΣΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ Υπεύθυνη Μαθήματος: Έφη Σίμου, Bsc, Msc, PhD. 1. Σκοπός του Μαθήματος H διαπροσωπική επικοινωνία και οι παραδοσιακοί τρόποι ενημέρωσης δεν αποτελούν πλέον τους καθοριστικούς τρόπους επικοινωνίας και ενημέρωσης. Η τεχνολογία μετασχημάτισε την προοπτική και τις δυνατότητες της ενημέρωσης μέσω των ΜΜΕ ενισχύοντας πολλαπλασιαστικά την δυνατότητά τους για αδιάκοπη ροή ειδήσεων. Με την ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας και την παγκοσμιοποίηση των επικοινωνιακών δικτύων, νέες λέξεις εισήχθησαν στο λεξιλόγιο του σύγχρονου ανθρώπου, λέξεις που τροποποίησαν παλιά ριζωμένα νοήματα και κοινωνικές αντιλήψεις. Αθόρυβα, οι δορυφόροι, η ψηφιακή τηλεόραση, ο ηλεκτρονικός υπολογιστής, το διαδίκτυο, τα blogs, το βιντεοτηλέφωνο και οι βιντεοσυσκέψεις, οι χώροι ηλεκτρονικής κοινωνικής δικτύωσης και εικονικής πραγματικότητας, εισχώρησαν στον κοινωνικό βίο, άλλαξαν τις έννοιες των κοινωνικών επαφών, της είδησης και της πληροφορίας. Με το διαδίκτυο για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας, οι νέοι γνωρίζουν περισσότερα σε σχέση με τους μεγάλους. Στις ιστοσελίδες της εικονικής πραγματικότητας διαμορφώνονται νέες σχέσεις στον πραγματικό κοινωνικό βίο. Τίποτα δεν μένει πια αδιαμεσολάβητο. Eύστοχα έχει επισημανθεί ότι το μεγαλύτερο μέρος όλων όσων γνωρίζουμε ή πιστεύουμε ότι γνωρίζουμε, δεν αποτελεί πλέον τμήμα των προσωπικών μας εμπειριών και ειδικότερα σε ότι αφορά τις ειδήσεις, τα ΜΜΕ έχουν διαμεσολαβητικό ρόλο ανάμεσα στην πραγματικότητα και στο κοινό το οποίο στερείται τη δυνατότητα άμεσης επαφής με πολλές πτυχές της. Η τηλεόραση, το διαδίκτυο και οι εφημερίδες αποτελούν την κύρια πηγή ενημέρωσης για τα περισσότερα θέματα, μεταδίδουν πληροφορίες, επηρεάζουν το επίπεδο κατανόησης ενός θέματος, αντανακλούν τις απόψεις του κοινού και λειτουργούν ως φορέας διαμόρφωσης πολιτισμού, θέτουν την πολιτική και δημόσια ατζέντα και επηρεάζουν αυτό που οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται ως κοινωνική, πολιτική και πολιτιστική προτεραιότητα. Η παραπάνω διαπίστωση ισχύει και στην περίπτωση της εκλαΐκευσης της επιστημονικής γνώσης μέσω των ΜΜΕ. Ο γενικός πληθυσμός ανατρέχει στα ΜΜΕ για να πληροφορηθεί τις τελευταίες εξελίξεις στην επιστήμη και την τεχνολογία. Ειδήσεις που βασίζονται στα αποτελέσματα επιδημιολογικών μελετών και σχετίζονται με κινδύνους για την υγεία μας έρχονται γρήγορα, πυκνά και αντιφατικά στις μέρες μας, αφενός λόγω της γρήγορης και ανεξέλεγκτης πλέον παραγωγής της ιατρικής γνώσης και αφετέρου λόγω της άμεσης μετάδοσής τους μέσω των ηλεκτρονικών και έντυπων μέσων ενημέρωσης. Όμως η ενημέρωση

Η τεχνολογία μετασχημάτισε την προοπτική και τις δυνατότητες της ενημέρωσης μέσω των ΜΜΕ ενισχύοντας πολλαπλασιαστικά την δυνατότητά τους για αδιάκοπη ροή ειδήσεων.

3 αναφορικά με τις εξελίξεις της ιατρικής επιστήμης που προσφέρεται στο κοινό μέσω των ΜΜΕ μπορεί να έχει αντίκτυπο στην καθημερινή ζωή και μπορεί να επηρεάζει πολλές πρακτικές πλευρές της καθημερινότητας, αναφορικά με στάσεις και συμπεριφορές υγείας, αλλά και να εγείρει ποικίλα συναισθήματα όπως εφησυχασμό, άρνηση, αγωνία, αδιαφορία, απώθηση ή κοινωνική αντίδραση, πανικό και τρομολαγνεία. Η ρητορική του εντυπωσιασμού και της καταστροφολογίας είναι πολύ προσφιλής και εύκολα αναπαραγώγιμη στα ΜΜΕ, οι επικίνδυνες ειδήσεις και τα καταστροφολογικά σενάρια θέλουν τον πολιτισμό υπό απειλή. Σε αυτή την προοπτική το μέλλον δείχνει όλο και περισσότερο κοντινό και κατανοητό και ταυτόχρονα όλο και περισσότερο απρόβλεπτο, δυσκολονόητο και επικίνδυνο. Οι κίνδυνοι, στατιστικά κατασκευασμένες αβεβαιότητες, που ουσιαστικά υπάρχουν διάμεσο της επιστημονικής σκέψης, εισχωρούν στον καθημερινό κοινωνικό βίο και παρότι αόρατοι, γίνονται ορατοί στην αρένα του κοινωνικού διαλόγου που υποβάλλουν τα ΜΜΕ. Σε πιο βαθμό οι πληροφορίες που λαμβάνουμε σε θέματα υγείας είναι αντικειμενικές, βασιζόμενες σε στοιχεία της πραγματικότητας και όχι αποτέλεσμα συστηματικής καθοδήγησης της κοινής γνώμης στο πλαίσιο προώθησης μιας κοινωνίας κινδύνου, παρερμηνείας λόγω της επιστημονικής πολυπλοκότητας των επιστημονικών μελετών ή επιλεκτικής προβολής για λόγους εντυπωσιασμού, θεμάτων που προκαλούν τον οίκτο μας, σπάνια γεγονότα, οι ειδήσεις που επιτείνουν την αίσθηση του κινδύνου και του πανικού; Μπορούν τα ΜΜΕ να βοηθήσουν τους επαγγελματίες υγείας να δράσουν περισσότερο αποτελεσματικά στην προάσπιση και την προαγωγή της υγείας; Στα παραπάνω ερωτήματα επιχειρεί να απαντήσει το συγκεκριμένο μάθημα. Βασικός σκοπός του οποίου είναι, να ευαισθητοποιήσει τους επαγγελματίες υγείας στο σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν τα ΜΜΕ στην διαμόρφωση στάσεων, συμπεριφορών και πολιτικών υγείας και να τους εκπαιδεύσει στην στρατηγική τους χρήση, ως τρόπο προώθησης των κοινωνικών και πολιτικών πρωτοβουλιών για την προάσπιση και προαγωγή της δημόσιας. Στο πλαίσιο του μαθήματος οι φοιτητές θα διδαχθούν βασικές έννοιες και θεωρίες που διέπουν τα ΜΜΕ και όπως έχει επισημάνει ο Karls Lewin δεν υπάρχει τίποτα πιο πρακτικό από ότι μια καλή θεωρία. Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα είναι σε θέση να γνωρίζουν: τις βασικές αρχές της μαζικής επικοινωνίας, τις σημαντικότερες θεωρίες και μοντέλα μαζικής επικοινωνίας, τις αξίες και τα κριτήρια επιλογής των ειδήσεων, τις αρχές και τις αξίες του δημοσιογραφικού

4 επαγγέλματος, την έννοια της διακινδύνευσης και της κοινωνίας κινδύνου, τον τρόπο με τον οποίο τα ΜΜΕ παρουσιάζουν επιδημιολογικούς κινδύνους και γενικότερα θέματα υγείας. Επίσης θα έχουν την δεξιότητα: να αναγνωρίζουν προκαταλήψεις στην παρουσίαση των ειδήσεων υγείας, να επικοινωνούν και να διαχειρίζονται τα ΜΜΕ σε περιστατικά κρίσεων, να αναζητήσουν και να επιλέξουν το ενδεδειγμένο μέσο για την μετάδοση ενός μηνύματος ή μιας πολιτικής υγείας, να προβάλουν πιο αποτελεσματικά τις πολιτικές του οργανισμού στον οποίο εργάζονται, να συντάξουν ένα δελτίο τύπου, να συντάξουν ένα άρθρο με θεματολογία υγείας.

Επίσης θα έχουν την δεξιότητα: να αναγνωρίζουν προκαταλήψεις στην παρουσίαση των ειδήσεων υγείας, να επικοινωνούν και να διαχειρίζονται τα ΜΜΕ σε

5 2. Διδακτικές ενότητες Ενότητα 1 Ο άνθρωπος είναι επικοινωνιακό όν Βασικές αρχές της ανθρώπινης επικοινωνίας; Οι διεργασίες της επικοινωνίας; Νούς, Συναισθήματα και Σκέψεις; Θεωρίες επεξεργασίας πληροφοριών; Πως επεξεργαζόμαστε τις πληροφορίες που μεταδίδονται από τα μέσα ενημέρωσης, πως αντιλαμβανόμαστε τον επικοινωνιακό λόγο; Τι συγκρατούμε από αυτόν και γιατί; Επικοινωνία και κοινωνικό πλαίσιο. Ενότητα 2 Θεωρίες Μαζικής Επικοινωνίας Ραδιόφωνο, εφημερίδες, τηλεόραση, διαδίκτυο: η ανάπτυξη των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας; Μερικά χαρακτηριστικά της μαζικής επικοινωνίας; Ανασκόπηση σημαντικότερων θεωριών και μοντέλων μαζικής επικοινωνίας. Ο καθορισμός της ημερήσιας θεματολογίας. Ενότητα 3 Ο επικοινωνιακός λόγος: διακυβεύματα και ιδιαιτερότητες Η επιλογή και η πλαισίωση των ειδήσεων. Κριτήρια επιλογής ειδήσεων; Το βάρος των λέξεων και ο εντυπωσιασμός τους; Η εμφάνιση του εμπορίου στις ειδήσεις; Η επεξεργασία των πληροφοριών που μας παρέχουν τα μέσα ενημέρωσης; Ποιες επεξεργασίες και για ποια μέσα; Ψηφιακός αναλφαβητισμός; Επιμόρφωση στα ΜΜΕ; Θεωρητικές προσεγγίσεις της επιμόρφωσης στα ΜΜΕ; Επιμόρφωση στα ΜΜΕ και γνωστική εξέλιξη: Η σημασία των ατομικών διαφορών. Ψηφιακός αναλφαβητισμός και υγεία. Ενότητα 4 Δημοσιογραφία και διαχείριση δημοσιογραφικών πηγών Δημοσιογραφικές αρχές και αξίες; Δημοσιογραφική Δεοντολογία; Ειδησεογραφικοί οργανισμοί; Η

6 παγκοσμιοποίηση της επικοινωνίας; Ειδησεογραφικά πρακτορεία; Η κοινή γνώμη και οι καθοδηγητές της κοινής γνώμης; Οι δημόσιες σχέσεις ως μέσο επηρεασμού της κοινής γνώμης; Ο επικοινωνιακός χαρακτήρας των δημοσίων σχέσεων; Αρχές αποτελεσματικής συγγραφής μηνυμάτων- η δομή των ανακοινώσεων τύπου; Σύνταξη δελτίου τύπου; Επιλογή μέσων μετάδοσης μηνυμάτων; Η συνεργασία των επαγγελματιών υγείας με τα ΜΜΕ. Ενότητα 5 Κίνδυνος- Ηθικός Πανικός και ΜΜΕ Η έννοια του ρίσκου και της διακινδύνευσης; Επικοινωνία και η κοινωνία της διακινδύνευσης; Το κοινωνικό πλαίσιο της διακινδύνευσης; Η κατασκευή της διακινδύνευσης ως πολιτικό εγχείρημα; Η έννοια του ηθικού πανικού; Ηθικός πανικός και κίνδυνος. Ενότητα 6 Επικοινωνία Κινδύνου Η πρόσληψη του κινδύνου για την Υγεία. Τα ΜΜΕ ως φορέας διακινδύνευσης; Διαχείριση επικοινωνιακών κρίσεων; Βασικές αρχές και κανόνες επικοινωνίας με τα ΜΜΕ σε περιόδους κρίσεων. Ενότητα 7 Η παρουσίαση των επιδημιολογικών κινδύνων στα ΜΜΕ Κριτήρια επιλογής και παρουσίασης των επιδημιολογικών κινδύνων και ειδήσεων υγείας; Παράγοντες κινδύνου και ΜΜΕ; Μικρόβια Δολοφόνοι, Υπερμικρόβια και Μικροβιοφοβικά Νέα. Εργασίες Σύνταξη Δελτίου Τύπου Σύνταξη άρθρου με θεματολογία υγείας Συνέντευξη stakeholders σε θέμα δημόσιας υγείας, οικονομικών και διοίκησης υγείας Αξιολόγηση Η αξιολόγηση των φοιτητών/τριών γίνεται με γραπτή εξέταση στο τέλος του εξαμήνου. Φοιτητές/τριες που επιθυμούν να εκπονήσουν ατομικές εργασίες είναι ευπρόσδεκτοι υπό την προϋπόθεση ότι δεν απαλλάσσονται από την υποχρέωση της

ΜΜΕ. Ενότητα 5 Κίνδυνος- Ηθικός Πανικός και ΜΜΕ Η έννοια του ρίσκου και της διακινδύνευσης; Επικοινωνία και η κοινωνία της διακινδύνευσης; Το κοινωνικό πλαίσιο της διακινδύνευσης; Η κατασκευή της

7 γραπτής εξέτασης, αλλά ότι η εργασία τους συνυπολογίζεται στη βελτίωση του βαθμού της γραπτής εξέτασης.

8 3. Ενδεικτική Βιβλιογραφία Μακ Κομπς, Μ., Εινσίντελ, Ε., και Ουίβερ, Ντ. (1996) Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και η διαμόρφωση της κοινής γνώμης. Αθήνα: Kαστανιώτης. Mc Quail, D. (2003) H Θεωρία της Μαζικής Επικοινωνίας για τον 21ο Αιώνα, Αθήνα, Καστανιώτης. Fiske, J. (2000) Η Ανατομία του Τηλεοπτικού Λόγου, Αθήνα, Δρομέας. ΜακΚουέιλ, Ντ., Βίνταλ, Σβ. ( 2001) Σύγχρονα Μοντέλα Επικοινωνίας Αθήνα: Καστανιώτης. Παναγιωτοπούλου Ρ.,Ρηγοπούλου π., Ρήγου Μ.,Νοτάρης Σ., (επιμ.) (1998) Η κατασκευή της πραγματικότητας από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. εκδ., Αλεξάνδρεια, Αθήνα Chomsky, N. (1997) Τα ΜΜΕ ως Όργανο Κοινωνικού Ελέγχου και Επιβολής, Αθήνα, Ελεύθερος Τύπος. Chomsky, N.(1997) Η χειραγώγηση των μαζών (συνεντεύξεις με τον David Barsamian), Αθήνα: Scripta Dreyfus, H. L. (2003) Το Διαδίκτυο, Αθήνα, Κριτική Prokop, D. (1997) Η Δύναμη των Μέσων και η Επίδραση τους στις Μάζες. Μια Ιστορική Ανασκόπηση, Αθήνα, Νέα Σύνορα. 4. Ιστοσελίδες Tufts University: Harvard School of Public Health: John Hopkins University: Boston University:

( 2001) Σύγχρονα Μοντέλα Επικοινωνίας Αθήνα: Καστανιώτης. Παναγιωτοπούλου Ρ.,Ρηγοπούλου π., Ρήγου Μ.,Νοτάρης Σ., (επιμ.) (1998) Η κατασκευή της πραγματικότητας από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. εκδ.

Σχετικά έγγραφα

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ -ΜΜΕ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ

ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΟΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ Syllabus Μαθήματος ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ -ΜΜΕ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ 1 ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΜΕ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ Επιστημονική Υπεύθυνη Μαθήματος: Έφη Σίμου,