https//engymo.wordpress.com Με αφορμή το θέμα των προσφύγων

Transcript

1 https//engymo.wordpress.com Με αφορμή το θέμα των προσφύγων Εμείς οι ίδιοι μοιάζουμε των εγκλημάτων τους απόηχος, που κατάφερε τα σύνορα να δρασκελίσει. Μ. Μπρεχτ Κάθε χρόνο πληθαίνουν σε όλο τον κόσμο τα μέρη από τα οποία άνθρωποι εγκαταλείπουν τις εστίες τους. Κάθε χρόνο χιλιάδες άντρες, γυναίκες και παιδιά ξεριζώνονται από τις πατρίδες τους. Διασχίζουν ερήμους με στόχο να φθάσουν στις ακτές και στη συνέχεια εναποθέτουν τις αποταμιεύσεις και την ίδια τους τη ζωή σε δουλεμπόρους και παράνομους διακινητές, στοιβάζονται σε βάρκες και σαπιοκάραβα στην προσπάθειά τους να φτάσουν στην Ευρώπη, για να γλιτώσουν από βίαιες συγκρούσεις ή διώξεις ή αναζητώντας μια καλύτερη ζωή για τους ίδιους και τις οικογένειές τους. Ενδεικτικά, κάθε λεπτό που περνά, τρεις άνθρωποι από τη Συρία εγκαταλείπουν τις εστίες τους για να σωθούν, ανεβάζοντας τον αριθμό των Σύριων προσφύγων στα 2,5 εκατομμύρια από την έναρξη του πολέμου. Τα κράτη της ΕΕ που δέχονται τον μεγαλύτερο αριθμό αφίξεων δια θαλάσσης είναι η Ελλάδα, η Ισπανία, η Ιταλία και η Μάλτα. Από τις αρχές του 2015 μέχρι σήμερα περισσότεροι από πρόσφυγες και μετανάστες διέσχισαν τη Μεσόγειο. Και ποια είναι η τύχη που τους περιμένει; Πολλοί χάνουν τη ζωή τους στη διαδρομή χωρίς ποτέ να φθάνουν στον προορισμό τους, όπως μαρτυρούν τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και όπως τεκμηριώνεται από πλήθος εκθέσεων. Άλλοι συλλαμβάνονται και επιστρέφονται πίσω στις πατρίδες τους. Όσοι κατορθώνουν να φθάσουν στον προορισμό τους μπορεί να τελούν υπό κράτηση έως ότου αποσαφηνισθεί το νομικό τους καθεστώς. Το «έπαθλο» που περιμένει τους «νικητές» είναι μια χαμηλά αμειβόμενη, επισφαλής διαβίωση και οι ρατσιστικές επιθέσεις. Οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις που ευθύνονται για τη δυστυχία όλων αυτών των ανθρώπων όχι μόνο δεν βάζουν τέλος στη λεηλασία και στον βομβαρδισμό των χωρών τους, αλλά επιπλέον κάνουν τη ζωή δυσκολότερη για όσους θελήσουν να φύγουν από αυτές. Η ιστορία της προσφυγιάς και της μετανάστευσης σήμερα αναβιώνει Η ιστορία της προσφυγιάς και της μετανάστευσης, που ποτέ δεν έπαψε να υπάρχει, αναβιώνει σήμερα εξαιτίας αφενός της αυστηρότερης μεταναστευτικής πολιτικής και του νομοθετικού πλαισίου των ευρωπαϊκών χωρών που καθιστούν δυσχερέστερη τη νόμιμη είσοδο σε αυτές και αφετέρου εξαιτίας των πολέμων. Παρά το γεγονός ότι μετά από τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο δεν έχει υπάρξει γενικευμένη ανάφλεξη της ίδιας κλίμακας, εντούτοις ο κόσμος δεν έχει ζήσει έκτοτε ούτε μια ειρηνική στιγμή. 1

2 Σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών του Λονδίνου από το 1945 έως το 2000 έλαβαν χώρα 188 επεισόδια ένοπλης σύγκρουσης σε ολόκληρο τον κόσμο και ενέπλεξαν 90 χώρες με θύματα. Η Ελλάδα που αποτελούσε στο παρελθόν χώρα προέλευσης μεταναστών σήμερα έχει γίνει χώρα υποδοχής μεταναστών 1923, χιλιάδες Έλληνες πρόσφυγες στο Χαλέπι της Συρίας Στο παρελθόν - όχι και τόσο παλιά για να το ξεχάσει κανείς - χιλιάδες άνθρωποι έφευγαν από τη χώρα μας αναζητώντας μια καλύτερη ζωή και ένα καλύτερο αύριο για τους ίδιους και τις οικογένειές τους. Όλοι μας ξέρουμε ιστορίες συγγενικών μας προσώπων που έμπαιναν ομαδικά σε πλοία και τρένα για την ξενιτιά, όπου τους υποδέχονταν εχθρικές αστυνομίες, τους περίμεναν εξονυχιστικές ιατρικές εξετάσεις και ανακρίσεις από τις αρχές, κοιμούνταν σε «τρύπες», προσλαμβάνονταν στις πιο ανθυγιεινές δουλειές για ένα κομμάτι ψωμί και τους αποκαλούσαν υπάνθρωπους και μιάσματα ώστε να τους έχουν υποτιμημένους ως εργάτες και εξαθλιωμένους ως ανθρώπους. Σήμερα είμαστε εμείς από την άλλη πλευρά της θάλασσας για να δεχθούμε χιλιάδες κατατρεγμένους, οι οποίοι περνάνε με κίνδυνο τη ζωή τους τα θαλάσσια και τα χερσαία σύνορα της Ευρώπης. Μιας Ευρώπης η οποία δεν είναι καθόλου άμοιρη για τις τύχες των τόπων που άφησαν αυτοί πίσω τους μιας και στο πλαίσιο της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας συμμετέχει και αυτή στην καταλήστευση των πόρων τους και διατηρεί στρατό σε κάθε γωνιά του κόσμου. 2

3 Σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ πρόσφυγες και μετανάστες έχουν φτάσει φέτος μέσω θαλάσσης στην Ελλάδα έως τις 31 Ιουλίου. Το σύνολο αυτό συνιστά τεράστια αύξηση που ξεπερνά το 750% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο το Οι πρόσφυγες διασχίζουν το ανατολικό Αιγαίο από την Τουρκία μέσα σε μικρές μη αξιόπλοες βάρκες και φουσκωτά. Οι μεγαλύτερες αφίξεις είναι στα νησιά της Λέσβου, της Χίου, της Σάμου, της Κω και της Λέρου. Μικρότεροι αριθμοί προσφύγων έχουν επίσης διασχίσει τα χερσαία σύνορα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας στον Έβρο. Η πλειονότητα όσων φτάνουν στην Ελλάδα προέρχονται από χώρες όπου πραγματοποιούνται συγκρούσεις ή παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κυρίως από τη Συρία, το Αφγανιστάν και το Ιράκ. Οι περισσότεροι από αυτούς χρησιμοποιούν την Ελλάδα ως σταθμό και ζητούν την άμεση παροχή ταξιδιωτικών εγγράφων για να μπορέσουν να συνεχίσουν το ταξίδι τους προς τη βόρεια Ευρώπη. Ωστόσο, ελλείψει οργανωμένων εγχώριων υποδομών υποδοχής και της απαραίτητης στελέχωσής τους, οι άνθρωποι αυτοί μεταφέρονται από το ένα μέρος στο άλλο. Αποτελούν έρμαια των προσωρινών και αποσπασματικών ενεργειών από πλευράς κρατικού μηχανισμού, στην προσπάθειά του να διαχειριστεί το πρόβλημα των αυξημένων μεταναστευτικών ροών. Πόσους μετανάστες χωράνε τα νησιά; Πόσους μετανάστες χωράει η Ελλάδα; Πόσους ανθρώπους, τελικά, «χωράει» ο καπιταλισμός; 3

4 Με όρους φυσικά στυγνής οικονομικής εκμετάλλευσης και όχι κοινωνικής δικαιοσύνης οι μετανάστες θα μπορούσαν να είναι «ευλογία» για την ελληνική κοινωνία. Οι μετανάστες δεν χωράνε στην Ελλάδα για τον ίδιο λόγο που δεν χωράνε και οι Έλληνες εν μέσω ενός συστήματος που βρίσκεται σε βαθιά κρίση: εξαιτίας της απόφασης για διάλυση της παραγωγικής διαδικασίας και τη μελλοντική ανασυγκρότησή της με όρους μεγαλύτερης κερδοφορίας προς όφελος του κεφαλαίου. Και προς αυτή την κατεύθυνση κάποιοι άνθρωποι περισσεύουν. Και αυτό ισχύει για οποιαδήποτε αστική κυβέρνηση, είτε της δεξιάς ή της αριστερής πτέρυγας του κεφαλαίου. Γιατί το κατεστημένο δεν αλλάζει, αλλάζουνε μόνο τα πρόσωπα. Το σύστημα είναι προγραμματισμένο να λειτουργεί προς όφελος του καπιταλιστικού πλουτοκρατικού κατεστημένου όποιο κόμμα και να βρίσκεται στην εξουσία. Ο Μαρξ το 1844 έγραφε στα Οικονομικά και Φιλοσοφικά Χειρόγραφα ότι: «Η ζήτηση ανθρώπων αναγκαστικά ρυθμίζει την παραγωγή των ανθρώπων, όπως και κάθε άλλου εμπορεύματος. Αν η προσφορά υπερβαίνει σημαντικά τη ζήτηση, τότε ένα τμήμα των εργατών βυθίζεται στην επαιτεία ή την πείνα». Ο Ένγκελς έγραψε επίσης ότι: «Υπερπληθυσμός υπάρχει μονάχα όπου υπάρχει γενικώς πληθώρα παραγωγικών δυνάμεων, και η ατομική ιδιοκτησία έχει μετατρέψει τον άνθρωπο σε εμπόρευμα, η παραγωγή και η καταστροφή του οποίου εξαρτώνται μονάχα από την ζήτηση» και ότι «ο ανταγωνισμός έχει εξολοθρεύσει, και κάθε μέρα εξολοθρεύει, κατ αυτόν τον τρόπο εκατομμύρια ανθρώπους». Μπορεί να είναι προφανές, αλλά σε «ομαλούς» καιρούς, ο καπιταλισμός της ανάπτυξης χρειάζεται φτηνό εργατικό δυναμικό. Σε περιόδους οξείας κρίσης, ο καπιταλισμός της καταστροφής χρειάζεται ανθρώπους-σκουπίδια. Τους καταδικάζει σε θάνατο αποβάλλοντάς τους από την παραγωγή. Ο καπιταλισμός ως κοινωνικό σύστημα είναι συνυφασμένος σε όλες του τις εκφάνσεις με τη βαρβαρότητα από τα πρώτα του βήματα. Υπάρχει λύση για «της γης τους κολασμένους»; Η λύση του «μεταναστευτικού προβλήματος» θα ήταν να υπάρξουν συνθήκες αξιοπρεπούς διαβίωσης στις χώρες προέλευσης των μεταναστών. Αφού όμως η καταλήστευση των χωρών του τρίτου κόσμου είναι το βασικό του παγκόσμιου καπιταλισμού κάτι τέτοιο είναι προφανώς ανέφικτο. Ο παγκόσμιος καπιταλισμός θέλει να διαχειριστεί τις μεταναστευτικές ροές (που ο ίδιος δημιουργεί) προς όφελός του. Μια συνήθης τακτική των καπιταλιστών ήταν ανέκαθεν η τακτική του «διαίρει και βασίλευε» πόσο δε μάλλον εν καιρώ κρίσης όπου είναι πολύ πιο εύκολο να φταίνε για αυτήν οι «άλλοι»: οι μετανάστες, οι άνεργοι άλλων εθνοτικών ομάδων. Πρόκειται για μια τακτική παλαιότερη του καπιταλισμού, αλλά ποτέ άλλοτε δεν την είχαν τόση ανάγκη οι εκμεταλλευτές μας από όσο την έχουν σήμερα. 4

5 Από την άλλη, οι εικόνες των εξαθλιωμένων ανθρώπων που είναι στοιβαγμένοι σε σαπιοκάραβα και σε λιμάνια, οι ειδήσεις για όλους όσοι πνίγονται στη Μεσόγειο. εξυπηρετούν ώστε να μας κάνουν να λησμονήσουμε ότι ο καπιταλισμός μετατρέπει σε εμπόρευμα τον ζωντανό άνθρωπο. Όπως είχε γράψει ο Μπορντίγκα «η φρίκη του θανάτου μέσα στον καπιταλισμό κάνει το προλεταριάτο να λησμονεί τη φρίκη της ζωής του μέσα σ αυτόν». Η χρησιμοποίηση των θυμάτων ως προστασία για το κεφάλαιο είναι ο πιο επονείδιστος τρόπος τής, στον μέγιστο βαθμό, εκμετάλλευσής τους. Η εργατική τάξη σαφώς και θα πρέπει να εκφράσει απερίφραστα και έμπρακτα την αλληλεγγύη της στους πρόσφυγες και τους μετανάστες, διεκδικώντας να χορηγούνται αμέσως ταξιδιωτικά έγγραφα προς όσους έχουν προορισμό άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ καθώς και να απολαμβάνουν αξιοπρεπείς συνθήκες στέγασης, σίτισης και περίθαλψης για το χρονικό διάστημα που παραμένουν εδώ. Η μόνη ρεαλιστική λύση είναι το τέλος του καπιταλισμού Η εργατική τάξη δεν έχει πατρίδα. Είμαστε, και ήμασταν ανέκαθεν, μια τάξη «μεταναστών». Είμαστε η δύναμη εκείνη που μπορεί να καταπολεμήσει τη λιτότητα, τον εθνικισμό και την πορεία του καπιταλισμού προς τον παγκόσμιο πόλεμο. Κι αυτό όχι επειδή είμαστε κάτοχοι κάποιων μαγικών αρετών, αλλά επειδή είμαστε η μόνη τάξη που παράγει τον κοινωνικό πλούτο, που παράγει και αναπαράγει με την εργασία του ολόκληρο το σύστημα και διαθέτει την συλλογική δύναμη να αντιμετωπίσει τον καπιταλισμό σε διεθνή κλίμακα και να τον νικήσει. Τα σημερινά εκρηκτικά και πρωτόγνωρα παγκόσμια προβλήματα τοποθετούν την ανθρωπότητα σε ένα σταυροδρόμι: είτε την διαχείρισή τους από την διεθνή αστική τάξη με σκοπό την διατήρηση και την ενίσχυση των προνομίων μιας λιλιπούτειας κατεστημένης μειονότητας, η οποία θα οδηγήσει σε μια νέα βαρβαρότητα, είτε την σωστική τους επίλυση από μια παγκόσμια κομμουνιστική κοινωνία. Η σημερινή οικονομική, περιβαλλοντική, ενεργειακή, επισιτιστική και πληθυσμιακή κρίση θέτει την βάση για την σημερινή τοποθέτηση του διλήμματος «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα». Η κρίση είναι δεδομένη το ζητούμενο είναι η επίλυσή της. Η σύγχρονη καπιταλιστική παρακμή προσλαμβάνει όλο και περισσότερο την μορφή ενός αδυσώπητου ανταγωνισμού για την αναδιανομή των παγκόσμιων πόρων, η οποία προσλαμβάνει την μορφή διαφόρων ιδεολογημάτων. Ή θα ακολουθήσουμε τη λογική του καπιταλισμού προς την κατεύθυνση όλο και περισσότερων εχθροπραξιών και της οικολογικής καταστροφικής υπερ-εκμετάλλευσης του πλανήτη ή θα προχωρήσουμε προς την ανασύσταση της κοινωνίας εκ νέου, με βάση την κοινοκτημοσύνη των πόρων του πλανήτη. «Εντός αυτού του πλαισίου», όπως έχουμε γράψει σε κάποιες σημειώσεις μας για τη μεταβατική περίοδο προς τον κομμουνισμό που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό μας (Το Ένζυμο, Νο 3, Νοέμβριος 2014), «ο κομμουνισμός έχει να επιχειρήσει ένα τιτάνιο έργο, πρωτόγνωρο για την ιστορία του ανθρώπινου γένους: την μεταφορά πόρων από τις πλούσιες στις φτωχές χώρες σε πλανητική κλίμακα με στόχο την αναδιανομή του παγκόσμιου πλούτου για την κάλυψη των βιοτικών αναγκών όλων των μελών της ανθρωπότητας σε συνδυασμό με την επίτευξη ολικής απασχόλησης, ακριβοδίκαιου καταμερισμού της αυτάρκειας σε όλους τους εργαζόμενους και τις οικογένειές τους, ειδικής φροντίδας των 5

6 ασθενέστερων μελών του είδους και μείωσης του χρόνου εργασίας προκειμένου να αποδεσμευτεί περισσότερος ελεύθερος χρόνος για την συμμετοχή στα κοινά και στην ανάπτυξη της προσωπικότητας του ανθρώπου». Για όσο υπάρχει καπιταλισμός οι άνθρωποι θα είναι εμπορεύματα και κατά συνέπεια δεν θα πάψουν να ξεριζώνονται κάθε μέρα από τις χώρες τους, να πνίγονται στη θάλασσα, να υφίστανται διωγμούς. Κάποιοι, πάντα, θα περισσεύουν. Ωστόσο, η τελευταία λέξη δεν ειπώθηκε ακόμα. Εσύ, εγώ: φελλοί στην τρικυμία. Εμείς: φλόγες της ίδιας πυρκαγιάς. Προλετάριοι, Γ.Ρίτσος 25 Αυγούστου 2015 Αθηνά https//engymo.wordpress.com 6