Μακροχρόνια εξέλιξη του λόγου CD4/CD8 σε HIV οροθετικούς υπό συνδυασμένη αντριρετροϊκή αγωγή

Transcript

1 Μακροχρόνια εξέλιξη του λόγου CD4/CD8 σε HIV οροθετικούς υπό συνδυασμένη αντριρετροϊκή αγωγή Πανταζής Νίκος 1, Κουρκουντή Σοφία 2, Σκουτέλης Αθανάσιος 3, Αντωνιάδου Αναστασία 4, Λαζανάς Μάριος 5, Γαργαλιάνος-Κακολύρης Παναγιώτης 6, Σαμπατάκου Ελένη 7, Γώγος Χαράλαμπος 8, Ψυχογυιού Μήνα 9, Χρύσος Γεώργιος 10, Σύψας Νικόλαος 11, Κατσαρού Όλγα 12, Παναγόπουλος Περικλής 13, Πάνος Γεώργιος 14 και Τουλούμη Γιώτα 1 εκ μέρους της AMACS 1 Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Αθηνών. 2 Νοσοκομείο «Α.Συγγρός», Μονάδα Ειδικών Λοιμώξεων. 3 Γ.Ν. Αθηνών «Ο Ευαγγελισμός», Ε Παθολογική Κλινική. 4 Π.Γ.Ν. «Αττικόν», Δ Παθολογική Κλινική. 5 Π.Γ.Ν.Α. «Κοργιαλένειο- Μπενάκειο Ε.Ε.Σ», Μονάδα Ειδικών Λοιμώξεων. 6 «Γ. Γεννηματάς» Π.Γ.Ν.Α. 7 Γ.Ν.Α. «Ιπποκράτειο», Μονάδα Ειδικών Λοιμώξεων. 8 Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική και Τμήμα Λοιμώξεων, Π.Γ.Ν. Πατρών. 9 Πανεπιστήμιο Αθηνών, Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική 10 Γ.Ν. Πειραιά «Τζάνειο», Μονάδα Λοιμώξεων. 11 Κλινική Παθολογικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Αθηνών. 12 Γ.Ν.Α. «Λαϊκό», Κέντρο Αίματος, Εθνικό Κέντρο Αναφοράς Αιμορραγικών Διαθέσεων. 13 Περιφερειακό Γενικό Νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης, Μονάδα Ειδικών Λοιμώξεων 14 1ο Νοσοκομείο Ι.Κ.Α. Αθηνών «Η Πεντέλη», Μονάδα Ειδικών Λοιμώξεων

2 Εισαγωγή Εισαγωγή Η HIV λοίμωξη οδηγεί σε αναστροφή του λόγου CD4/CD8. Πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι χαμηλές τιμές του σχετίζονται με αυξημένη, μη σχετιζόμενη με το AIDS, νοσηρότητα. Η δυνατότητα της συνδυασμένης αντιρετροϊκής θεραπείας (cart) να επαναφέρει το λόγο CD4/CD8 σε φυσιολογικά επίπεδα (>1) παραμένει ασαφής. Σκοποί Διερεύνηση της μακροχρόνιας εξέλιξης του λόγου CD4/CD8 μετά την έναρξη cart Διερεύνηση παραγόντων που την επηρεάζουν Εκτίμηση πιθανοτήτων επαναφοράς του λόγου CD4/CD8 σε φυσιολογικά επίπεδα

3 Δεδομένα από την πολυκεντρική μελέτη AMACS (Athens Multicenter Cohort Study). Κριτήρια επιλογής: Ηλικία κατά τη διάγνωση 18 ετών Έναρξη cart από το 2002 και μετά Ασθενείς & Μέθοδοι Χωρίς προηγούμενη εμπειρία με αντιρετροϊκά (naïve) cart βασισμένη σε boosted PIs ή NNRTIs Μακροχρόνια ιολογική ανταπόκριση (μη ανιχνεύσιμο ιϊκό φορτίο για πάνω από το 90% του χρόνου παρακολούθησης εξαιρουμένων των πρώτων 3 μηνών) Διαθέσιμες μετρήσεις CD4, CD8 και ιϊκού φορτίου στη baseline (έναρξη cart)

4 Στατιστική ανάλυση Ανάλυση διαχρονικών τάσεων του λόγου CD4/CD8 και του απόλυτου αριθμού των CD4 και CD8 μέσω μοντέλων μεικτών επιδράσεων (linear mixed models) Οι τάσεις στην εξέλιξη του λόγου CD4/CD8 και του απόλυτου αριθμού των CD4 είχαν έντονες αποκλίσεις από τη γραμμικότητα: fractional polynomials του χρόνου Κανονικοποίηση των κατανομών και τη σταθεροποίηση της διασποράς: μετασχηματισμοίτέταρτης ρίζας για το λόγο CD4/CD8 και τον απόλυτο αριθμό CD4 και τετραγωνικής ρίζας για τον απόλυτο αριθμό CD4 Μη-γραμμικοί συνδυασμοίκαι μέθοδος Delta για εξαγωγή συμπερασμάτων στην αρχική κλίμακα Ιδιότητες κανονικής κατανομήςγια υπολογισμό πιθανοτήτων κανονικοποίησης του λόγου CD4/CD8

5 Επιλογή ατόμων 7034 HIV+ στην ηλεκτρονική βάση της AMACS (ανανέωση: τέλος 2014) 2911 ενήλικες, ξεκίνησαν cart 2002 βασισμένη σε PI/r, NNRTI 1912 είχαν μετρήσεις CD4, CD8, ιϊκού φορτίου 1014είχαν follow-up πέραν των 3 μηνών και διατήρησαν ιϊκό φορτίο <50 copies/ml για πάνω από το 90% του χρόνου παρακολούθησης

6 Αποτελέσματα Δημογραφικά-κλινικά χαρακτηριστικά (Ν=1,014) N (%) Γυναίκες 129 (12.7) Τρόπος μετάδοσης Α.Σ.Α 602 (59.4) X.E.N. 75 (7.4) Ετεροφ. επαφή 223 (22.0) Άγνωστος 114 (11.2) Συλλοιμώξεις HIV/HBV 26 (2.6) HIV/HCV 82 (8.1) Άγνωστη 92 (9.1) Χώρα καταγωγής Ελλάδα 882 (87.0) Άλλη 115 (11.3) Άγνωστη 17 (1.7) Median (IQR) Ηλικία 36 (30,44) Έτος έναρξης cart 2010 (2007, 2011) Παρακολούθηση (έτη) 3.1 (1.6, 5.4) Αρ. Μετρήσεων (CD4, CD8) Baselineαρ. CD4 (κύτταρα/μl) Baselineαρ. CD8 (κύτταρα/μl) Baselineλόγος CD4/CD8 Baseline HIV-RNA (log 10 c/ml) 9 (6, 15) 273 (170, 353) 823 (552, 1199) 0.31 (0.18, 0.45) 4.46 (3.84, 5.00)

7 Αποτελέσματα Εξέλιξη αριθμού CD4 (Median-IQR) Εξέλιξη αριθμού CD8 (Median-IQR) Αριθμός CD4 (κύτταρα/μl) Αριθμός CD8 (κύτταρα/μl) Έτη από έναρξη cart Έτη από έναρξη cart cart βασισμένη σε boosted PIs NNRTIs cart βασισμένη σε boosted PIs NNRTIs Εκτιμώμενη αύξηση στα 5 έτη: 432 (95% CI: ) κύτταρα/μl Εκτιμώμενη μείωση στα 5 έτη: 57 (95% CI: 32-82) κύτταρα/μl

8 Εξέλιξη λόγου CD4/CD8 - Median-IQR Αποτελέσματα Λόγος CD4/CD Έτη από έναρξη cart cart βασισμένη σε boosted PIs NNRTIs

9 Αποτελέσματα Αποτελέσματα πολυπαραγοντικής ανάλυσηςγια CD4/CD8 Βραδύτερη αύξηση λόγου CD4/CD8: Χαμηλός αριθμός CD4 κατά την έναρξη θεραπείας (p<0.001) Ηλικία άνω των 50 (p=0.015) Ομοφυλοφιλική μετάδοση (p=0.031) Ταχύτερη αύξηση λόγου CD4/CD8: Πιο πρόσφατες θεραπείες (p<0.001)

10 Εκτιμώμενο ποσοστό ατόμων σε κάθε κατηγορία λόγου CD4/CD Εκτιμώμενη εξέλιξη λόγου CD4/CD8 μετά την cart CD4 cells/µl CD4 cells/µl 5.8% 11.6% 27.8% 54.8% 38.0% 24.8% 18.7% 21.4% 31.6% 28.2% 56.1% 22.5% 24.6% 16.1% 12.6% 5.3% 28.0% 24.0% 28.7% 19.2% CD4 cells/ µl 500+ CD4 cells/µl 62.1% Αποτελέσματα 46.5% 24.4% 20.7% 8.4% 73.6% 20.6% 13.4% 16.2% 8.4% 3.9% 1.8% Years since cart initiation CD4/CD8: CD4/CD8: CD4/CD8: CD4/CD8: Εκτιμώμ. λόγος CD4/CD8 Εκτιμώμ. λόγος CD4/CD8 Γραφήματα ανά κατηγορία CD4 στην έναρξη της cart Οι εκτιμήσεις αφορούν λευκούς Α.Σ.Α. που ξεκίνησαν cart το σε ηλικία <50.

11 Συμπεράσματα Η επαναφορά του λόγου CD4/CD8 σε φυσιολογικά επίπεδα γίνεται δύσκολα: ακόμα και υπό παρατεταμένη ιολογική καταστολή και επαρκή ανάκτηση των CD4 λεμφοκυττάρων ειδικά όταν τα CD4 κατά την έναρξη της cartείναι <350 κύτταρα/μl. Η πρώιμη έναρξη της cart, όταν ο αριθμός των CD4 κυττάρων είναι >500 κύττ/μl, μπορεί να επαναφέρει τον λόγο CD4/CD8 σε τιμές μεγαλύτερες του 1.