ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΤΕΧΝΗ. Δρ Δημήτρης Γ. Μυλωνάς

Transcript

1 Π ΜΩΚ Δρ Δημήτρης Γ. Μυλωνάς

2 Π ΜΩΚ ΛΛΚ Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 2

3 Π ΜΩΚ Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 3

4 Π ΜΩΚ λληνιστικά βασίλεια, κατακτήσεις Μ. λεξάνδρου Παλιές πόλεις: θήνα έες πόλεις: λεξάνδρεια, η ντιόχεια και το Πέργαμον Κατασκευή πλούσια διακοσμημένων και επιβλητικών προσόψεων πό το πρώτο μισό του 3ου αιώνα π..: εμφάνιση ώμης Δημιουργία μεγάλων σε έκταση και πλούσιων βασιλείων με ελληνική διοίκηση νομοιογενής καλλιτεχνική παραγωγή με λίγα σχετικά κοινά χαρακτηριστικά Θεατρικότητα και προσπάθεια ανάδειξης της ανθρώπινης παρέμβασης στο φυσικό περιβάλλον Έντονα κινημένες και πληθωρικές μορφές και συνθέσεις, μοιάζουν να κινούνται ελεύθερα στον χώρο Παραλληλισμός της ελληνιστικής τέχνης με το ευρωπαϊκό μπαρόκ Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 4

5 Π ΜΩΚ λληνιστική περίοδος ( π..) ταδιακή πτώση των ελλ. Πόλεωνκρατών ξάπλωση των Μακεδόνων, Μέγας λέξανδρος Κοινωνικός ρεαλισμός, απεικόνιση πόνου, λύπης Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 5

6 Πολιτειακό σύστημα αρακτηριστικά Πληθυσμός Π ΜΩΚ Υποχώρηση του πολιτειακού συστήματος της πόληςκράτους και επικράτηση της μοναρχίας λλαγές στο κοινωνικό σύστημα που ήταν άρρηκτα συνδεδεμένο με μοναρχία ντικατάσταση του ιδεώδους του πολίτη με πλούτο & έντονες φιλοδοξίες για κοινωνική άνοδο έες αξίες του ελληνιστικού κόσμου, με "κοσμοπολίτικη" συνείδηση αρακτηριστικό της νέας εποχής: αυξανόμενη ανισότητα στην κατανομή του πλούτου και η εμφάνιση μιας αριστοκρατίας αστών ύποροι πολίτες όλο και πλουσιότεροι ελαχιστοποίηση εισοδήματος κατώτερων κοινωνικών τάξεων Υπάρχουσες συνθήκες σε συνδυασμό με αύξηση των δούλων: μεγάλη δυσαρέσκεια στα ασθενέστερα οικονομικά στρώματα, με αποτέλεσμα την εκδήλωση επαναστάσεων Κινητικότητα πληθυσμού και μεταναστεύσεις λλήνων προς τα νέα βασίλεια: συμβολή στην εξάπλωση των ελληνικών πολιτισμικών στοιχείων και στη δημιουργία της κοινής, μιας καινούργιας γλώσσας Ίδρυση νέων ελληνικών πόλεων και στρατιωτικών οικισμών: κοιτίδες των ελληνικών θεσμών υνύπαρξη ελληνικών και επιτόπιων πολιτισμικών στοιχείων: αλληλεπιδράσεις και εμφάνιση ενός πολιτιστικού πλουραλισμού Πολυπολιτισμικότητα Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 6

7 Γλώσσα Π ΜΩΚ λληνιστική ή αλεξανδρινή κοινή: απλοποιημένη αττική κυρίως διάλεκτος, από 300 π.. - 6ος αι. μ.., επίσημη γραπτή και προφορική γλώσσα Φιλοσοφία ταδιακή εγκατάλειψη της επιστημονικής γνώσης, προσανατολισμός στην ανακάλυψη & διδαχή του άριστου βίου Θρησκεία Βαθμιαία διάδοση και εξάπλωση της λατρείας ανατολικών θεοτήτων Θρησκευτικός συγκρητισμός Φιλοσοφία Παραμερισμός μεταφυσικής, εμφάνισης της ηθικής Ποίηση- Λογοτεχνία έα Κωμωδία: θεματογραφία από τις καθημερινές ασχολίες και παρουσίαση των ανθρώπινων χαρακτήρων της εποχής Φιλοσοφία Φιλόσοφοι: ακαδημαϊκοί, περιπατητικοί, στωικοί, επικούρειοι, κυνικοί Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 7

8 Π ΜΩΚ έχνες - ρχιτεκτονική Κατασκευή κτιρίων σε κλιμακωτά επίπεδα και με μνημειακότερες διαστάσεις Έμφαση στο διακοσμητικό σε σχέση με το λειτουργικό χαρακτήρα των αρχιτεκτονικών μελών έχνες - ρχιτεκτονική έχνες - Γλυπτική μφάνιση στις αρχιτεκτονικές δημιουργίες μίας νέας ζωγραφικής αντίληψης σε βάρος της κλασικής πλαστικότητας πικράτηση ιωνικού ρυθμού: υψηλές και λεπτές αναλογίες των ιωνικών κιόνων, περίτεχνα κορινθιακά κιονόκρανα, εξυπηρέτηση των διακοσμητικών απαιτήσεων ντικατάσταση κλασικής εξιδανίκευσης από ατομικιστικό ρεαλισμό Μετατροπή ανθρώπου σε φορέα μίας συνεχούς εσωτερικής πάλης με τον περιβάλλοντά του κόσμο Παράλληλη τελειοποίηση μορφολογικών στοιχείων για απόδοση φύλου, ηλικίας, κοινωνικής τάξης, επαγγέλματος Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 8

9 Π ΜΩΚ έχνες - Μικροτεχνία Μικροτεχνία: αντικείμενα από πολύτιμα υλικά, με καλλιτεχνικές τάσεις της εποχής και προτιμήσεις των κατόχων τους ορευτική: σημαντικά κέντρα στη νότια ταλία, Μακεδονία και Θεσσαλία Γαλαζοπράσινα αγγεία από φαγεντιανή: βασιλικές οινοχόες έχνες - Κεραμική έχνες - Κοροπλαστική Κεραμική: μεγαρικοί και ομηρικοί σκύφοι μικρά ανάγλυφα άωτα αγγεία, μίμηση μεταλλικών προτύπων υδρίες Hadra: μελανόγραφα αγγεία από πηλό καλής ποιότητας, τέλη του 4ου και στις αρχές του 2ου αιώνα π.. Κοροπλαστική: ένας από τους σημαντικότερους τομείς της ελληνιστικής μικροτεχνίας Βοιωτία: μερικά από τα σημαντικότερα εργαστήρια πήλινων ειδωλίων, χαρακτηριστικά έργα τους οι λεγόμενες αναγραίες Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 9

10 Π ΜΩΚ έχνες - Ζωγραφική τενή σχέση ζωγραφικής με άλλες τέχνες, ιδιαίτερα αρχιτεκτονική και γλυπτική: διακόσμηση αρχιτεκτονικών μελών με ζωγραφικά σύνολα, κατασκευή φορητών πινάκων ολοένα και συχνότερη έχνες - Ζωγραφική έχνες - Ζωγραφική Έντονο ενδιαφέρον για χρήση της προοπτικής, με εναλλαγή της φωτοσκίασης ταδιακή εμφάνιση της αίσθησης του χώρου σε ζωγραφικά έργα, εμφανής μία διεύρυνση στη χρωματική κλίμακα Θεματογραφία όμοια με εκείνη της πλαστικής ρήση αρχιτεκτονικών λεπτομερειών και πολλών στοιχείων από το φυσικό περιβάλλον κηνές πολυπρόσωπες, προσπάθεια απόδοσης ψυχικού και συναισθηματικού κόσμου των μορφών Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 10

11 Π ΜΩΚ ΛΛΚ ΚΚ Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 11

12 Π ΜΩΚ λεξάνδρεια - Πιο γνωστή από νέες πόλεις - ο λιμάνι της Μεσογείου - Φάρος λεξάνδρειας - νάκτορα Πτολεμαίων - Βιβλιοθήκη λεξάνδρειας - Κενοτάφιο λεξάνδρου - αραπιείο ντιόχεια - Ίδρυση από έλευκο, 300 π - πουδαίος ναός του Διός - Κατάφυτο προάστιο: Δάφνη - Άγαλμα της ύχης της πόλης του υτυχίδη, μαθητή του Λυσίππου Πέργαμον - ημαντικό ελληνιστικό κέντρο - ύγκρουση με Γαλάτες - Κέντρο ελληνικής παιδείας - αός της θηνάς - Βωμός του Δία - ύμπλεγμα με Γαλάτες Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 12

13 Π ΜΩΚ Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 13

14 Π ΜΩΚ Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 14

15 Π ΜΩΚ Βιβλιοθήκη της λεξάνδρειας χεδιαστική αναπαράσταση του Φάρου της λεξανδρείας Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 15

16 Π ΜΩΚ Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 16

17 Π ΜΩΚ ναπαράσταση της ντιόχειας επί ρόντου Άποψη ντιόχειας Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 17

18 Π ΜΩΚ Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 18

19 Π ΜΩΚ ναπαράσταση της ακρόπολης του Περγάμου Μακέτα της ακρόπολης του Περγάμου στα ελληνιστικά χρόνια Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 19

20 Π ΜΩΚ χεδιαστική αναπαράσταση στοάς του ιερού της θηνάς στο Πέργαμο χεδιαστική αναπαράσταση του βωμού του Δία στο Πέργαμο Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 20

21 Π ΜΩΚ βωμός του Δία στην κρόπολη του Περγάμου, Βερολίνο ύμπλεγμα Γαλάτη πολεμιστή και γυναίκας, ώμη, Museo Nazionale Romano Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 21

22 Π ΜΩΚ Κάτοψη του ναού του λυμπίου Διός στην θήνα Κάτοψη του ελληνιστικού ναού του πόλλωνα στα Δίδυμα Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 22

23 Π ΜΩΚ Κάτοψη του ναού της ρτέμιδος Λευκοφρυηνής στη Μαγνησία του Μαιάνδρου Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 23

24 Π ΜΩΚ χεδιαστική αναπαράσταση του ιερού του σκληπιού στην Κω Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 24

25 Π ΜΩΚ Κάτοψη του ιερού της θηνάς στην ακρόπολη της Λίνδου στη όδο Μακέτα του ιερού της θηνάς στην ακρόπολη της Λίνδου στη όδο Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 25

26 Π ΜΩΚ ΛΛΚ ΓΛΥΠΚ Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 26

27 Π ΜΩΚ λληνιστική Γλυπτική Προέλευση μορφής από ένα μπλοκ, φτωχικό, σκληρό πλάσιμο λεπτομερειών αυστηρό πρώιμο ελληνιστικό στυλ, απόδοση ψυχογραφικών χαρακτηριστικών, αντικατάσταση ιδεαλισμού κλασικής περιόδου με προσωπογραφικά χαρακτηριστικά, απόδοση πόνου, λύπης πό μέσα 3ου αι.: έναρξη ενός μεγαλοπρεπούς στυλ με μπαρόκ χαρακτηριστικά (χαρακτηριστικό παράδειγμα τα αγάλματα των Γαλατών) ώθηση στο περγαμηνό στυλ (βωμός Περγάμου) με διάσπαση του συνόλου σε ξεχωριστές φόρμες, απόδοση ανθρώπινων συναισθημάτων, σύσπαση μυών και συστροφή σωμάτων κπρόσωποι: ροδιακή σχολή, περγαμηνή σχολή, αττική σχολή Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 27

28 Π ΜΩΚ πιτύμβιο ανάγλυφο του ριστοναύτη, ~320 π.. θήνα, θνικό ρχαιολογικό Μουσείο Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 28

29 Π ΜΩΚ Άγαλμα καθιστού πυγμάχου, ώμη Άγαλμα καθιστού πυγμάχου, ώμη Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 29

30 Π ΜΩΚ Άγαλμα καθιστού πυγμάχου, ώμη ρακλής Farnese, Λύσιππος, γύρω στο 325, εάπολη Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 30

31 Π ΜΩΚ άλκινο αντίγραφο της ύχης της ντιοχείας, έργου του υτυχίδη, Παρίσι, Λούβρο ωμαϊκό αντίγραφο ύχης της ντιόχειας, έργου υτυχίδη, ώμη Μουσ. Βατικανού Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 31

32 Π ΜΩΚ αρκοφάγος του Μ. λεξάνδρου από τη ιδώνα, Κωνσταντινούπολη, ρχ. Μουσείο Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 32

33 Π ΜΩΚ αρκοφάγος του Μ. λεξάνδρου από τη ιδώνα, Κωνσταντινούπολη, ρχ. Μουσείο Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 33

34 Π ΜΩΚ Πρόσοψη του μακεδονικού τάφου Β ( τάφου του Φιλίππου ) της Μεγάλης ούμπας της Βεργίνας Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 34

35 Π ΜΩΚ νδριάντας του Μενάνδρου στο θέατρο του Διονύσου στην θήνα, , Göttingen ντίγραφο του ανδριάντα του Δημοσθένη, ~280, Κοπεγχάγη, Ny Carlsberg Glyptothek Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 35

36 Π ΜΩΚ Πορτρέτο του φιλόσοφου πίκουρου, έα Υόρκη Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 36

37 Π ΜΩΚ ντίγραφο αγάλματος παιδιού που βγάζει αγκάθι από το πόδι του, Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο ντίγραφο αγάλματος παιδιού που βγάζει αγκάθι από το πόδι του, ώμη, Palazzo dei Conservatori Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 37

38 Π ΜΩΚ ύμπλεγμα Γαλάτη με τη νεκρή γυναίκα του, ώμη, Museo Nazionale Romano εκρός Γαλάτης, Βενετία, Museo Archeologico Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 38

39 Π ΜΩΚ Κοιμισμένος άτυρος Μπαρμπερίνι, Μόναχο Κοιμισμένος άτυρος Μπαρμπερίνι, Μόναχο Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 39

40 Π ΜΩΚ ντίγραφο αγάλματος καθιστής μεθυσμένης γριάς με λάγυνο, Μόναχο ντίγραφο αγάλματος γέρου ψαρά. Παρίσι, Λούβρο Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 40

41 Π ΜΩΚ ντίγραφο αγάλματος κοιμισμένου ρμαφρόδιτου, ώμη ντίγραφο αγάλματος κοιμισμένου ρμαφρόδιτου, ώμη Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 41

42 Π ΜΩΚ ύμπλεγμα ρμαφρόδιτου με άτυρο, Δρέσδη ύμπλεγμα ρμαφρόδιτου με άτυρο, Δρέσδη Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 42

43 Π ΜΩΚ ντίγραφο αγάλματος του κρεμασμένου Μαρσύα, Παρίσι, Λούβρο ντίγραφο αγάλματος κύθη, Φλωρεντία, Galleria degli Uffizi Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 43

44 Π ΜΩΚ Άγαλμα ίκης από τη αμοθράκη, Παρίσι, Λούβρο Άγαλμα ίκης από τη αμοθράκη, Παρίσι, Λούβρο Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 44

45 Π ΜΩΚ Άγαλμα ίκης από τη αμοθράκη, Παρίσι, Λούβρο Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 45

46 Π ΜΩΚ νακατασκευασμένη πρόσοψη του βωμού του Δία στο Πέργαμο, Βερολίνο Βόρεια πλευρά του βωμού του Δία στην Πέργαμο Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 46

47 Π ΜΩΚ Ζωφόρος του βωμού του Δία, Πέργαμον, λκυονεύς και θηνά Ζωφόρος του βωμού του Δία, Πέργαμον, λκυονεύς και θηνά Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 47

48 Π ΜΩΚ μήμα της ζωφόρου της βόρειας πλευράς του βωμού του Δία στο Πέργαμο, υξ ή ρινύα, Βερολίνο Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 48

49 Π ΜΩΚ Άγαλμα του καθιστού άραπη. λεξάνδρεια, ρχαιολογικό Μουσείο Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 49

50 Π ΜΩΚ άλκινο άγαλμα ελληνιστικού ηγεμόνα, ώμη, Museo Nazionale Romano άλκινο άγαλμα ελληνιστικού ηγεμόνα, ώμη, Museo Nazionale Romano Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 50

51 Π ΜΩΚ γάλματα Κλεοπάτρας και Διοσκουρίδη, Δήλος Άγαλμα νεαρού αγοριού, από ράλλεις Μικράς σίας, 2ος αι. π, Κωνσταντινούπολη Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 51

52 Π ΜΩΚ Άγαλμα της φροδίτης της Μήλου, Παρίσι, Λούβρο Άγαλμα Ποσειδώνα από τη Μήλο, θήνα, θνικό ρχαιολογικό Μουσείο Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 52

53 Π ΜΩΚ άλκινο ανδρικό κεφάλι από τη Δήλο, θήνα Μ Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 53

54 Π ΜΩΚ ύμπλεγμα του Λαοκόοντα και των γιων του που δέχονται την επίθεση φιδιών, Βατικανό, Museo Pio Clementino Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 54

55 Π ΜΩΚ ύμπλεγμα του Λαοκόοντα και των γιων του που δέχονται την επίθεση φιδιών, Βατικανό, Museo Pio Clementino Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 55

56 Π ΜΩΚ Γλυπτή σύνθεση της τύφλωσης του Πολύφημου, Sperlonga, Museo Archeologico κύλλα αρπάζει τον κυβερνήτη του πλοίου του δυσσέα, Sperlonga, Museo Archeologico Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 56

57 Π ΜΩΚ ΛΛΚ ΓΛΜ Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 57

58 Π ΜΩΚ αναγραία, Γαλάζια κόρη με βεντάλια και μαντήλι, ~ , από Βοιωτία, Λούβρο αναγραία με χιτώνα, θήνα Μουσ. Μπενάκη Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 58

59 Π ΜΩΚ Κωμική μάσκα από τον άραντα, 2ος αι, ρχ. Μουσείο άραντα Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 59

60 Π ΜΩΚ ΛΛΚ ΜΛΛ Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 60

61 Π ΜΩΚ Καπάκι αργυρής πυξίδας με νύμφη πάνω σε θαλάσσιο κήτος, ρχ. Μουσείο άραντα ργυρό πιάτο με παράσταση σατύρου με νύμφη, ολέδο Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 61

62 Π ΜΩΚ ρυσό διάδημα, από Θεσσαλία, αρχές 2ου αι, θήνα Μουσ. Μπενάκη ρυσό διάδημα με κεφαλή φροδίτης, Μακεδονία, 280 π.., Θεσσαλονίκη Μ Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 62

63 Π ΜΩΚ ρυσός αμφορέας από Φιλιππούπολη, Βουλγαρία-Plovdiv θησαυρός της Φιλιππούπολης Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 63

64 Π ΜΩΚ ΛΛΚ ΚΜΚ Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 64

65 Π ΜΩΚ Πήλινος μεγαρικός σκύφος με παράσταση Μαινάδων, 3ος-2ος αι. π.., Πύλος Μ Μεγαρικός σκύφος, Β μισό 2ου αι. π.., από σοπάνη-άχη, Πύλος Μ Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 65

66 Π ΜΩΚ Μεγαρικός σκύφος με μονομαχία Μενελάου και Πάρη, αριστεία Διομήδη, θυσία Πολυξένης, από την Κεφαλλονιά, θήνα Μ Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 66

67 Π ΜΩΚ ΛΛΚ ΖΩΓΦΚ Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 67

68 Π ΜΩΚ Ψηφιδωτό του Μ. λεξάνδρου από την ικία του Φαύνου στην Πομπηία, 1ος αι. π.., εάπολη, Museo Arch. Nazionale Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 68

69 Π ΜΩΚ Πρόσοψη του μακεδονικού τάφου της Κρίσεως, Λευκάδια, αρχές 3ου αι. π.. Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 69

70 Π ΜΩΚ Μακεδονικός τάφος της Κρίσεως, Λευκάδια, αρχές 3ου αι. π.. Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 70

71 Π ΜΩΚ Δρ Δ.Γ. Μυλωνάς 71