Βασικές αρχές ασφάλειας για εργασία με ζώα εργαστηρίου. Ν. ΚΩΣΤΟΜΗΤΣΟΠΟΥΛΟΣ, DVM, PhD Υπεύθυνος Μονάδας Ζωικών Προτύπων

Transcript

1 Βασικές αρχές ασφάλειας για εργασία με ζώα εργαστηρίου Ν. ΚΩΣΤΟΜΗΤΣΟΠΟΥΛΟΣ, DVM, PhD Υπεύθυνος Μονάδας Ζωικών Προτύπων

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11 Κίνδυνοι που σχετίζονται με την εργασία με ζώα εργαστηρίου Φυσικοί κίνδυνοι λακτίσματα, δαγκώματα από ζώα εργαστηρίου προβλήματα που σχετίζονται με την εν γένει εργονομία γλυστρήματα, ηλεκτρικό ρεύμα έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες, υδρατμούς κ.λ.π. Βιολογικοί κίνδυνοι ζωοανθρωπονόσοι, αλλεργιογόνοι παράγοντες κίνδυνοι που σχετίζονται με το ερευνητικό πρωτόκολλο (μικρόβια, χημικά καρκινογόνα, ραδιενεργά υλικά, μολυσμένα βιολογικά υλικά) Χημικοί κίνδυνοι απολυμαντικά, αντισηπτικά αναισθητικά

12 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

13 Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΜΙΑΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΖΩΙΚΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ ΓΙΝΕΤΑΙ ΠΛΕΟΝ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΕΝΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ

14 Βασικός σκοπός ενός προγράμματος διαχείρισης Διασφάλιση της σωστής χρησιμοποίησης ζώων εργαστηρίου και της ποιότητας της επιτελούμενης έρευνας Ομοιογένεια των παρεχόμενων υπηρεσιών/εργασιών Καθορισμός καθηκόντων και υποχρεώσεων του τεχνικού και ερευνητικού προσωπικού Αποφυγή πανικού σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης LAS EU Functions Course, November 9-17th, 2015

15 Πρόγραμμα Διαχείρισης Μονάδας Ζ/Π (AAALAC Int.)

16 Ο σύγχρονος τρόπος αντιμετώπισης των επαγγελματικών κινδύνων στο συγκεκριμένο χώρο εργασίας βασίζεται στο σχεδιασμό και στην εφαρμογή συγκεκριμένου Προγράμματος Επαγγελματικής Υγείας και Ασφάλειας (ΠΕΥΑ)

17 Πρόγραμμα Διαχείρισης Μονάδας Ζ/Π (AAALAC Int.)

18 Βασικός Κανόνας για την κατάρτιση ενός ΠΕΥΑ Η ασφάλεια προάγεται και επιτυγχάνεται μέσω: Των καλών και συντηρημένων εγκαταστάσεων και του καλού εξοπλισμού. Με την καθιέρωση και εφαρμογή κανόνων ασφαλείας Με την ενημέρωση και σωστή εκπαίδευση του προσωπικού Τη χρησιμοποίηση του απαραίτητου κατά περίπτωση προστατευτικού εξοπλισμού

19 Ομάδα σχεδίασης ΠΕΥΑ Στην ομάδα σχεδίασης μπορούν να συμμετέχουν: Ο υπεύθυνος της Μονάδας Το προσωπικό που φροντίζει και χρησιμοποιεί ζώα εργαστηρίου Το ερευνητικό προσωπικό Ο τεχνικός ασφαλείας Ιατρός εργασίας Διοίκηση

20 Κύρια σημεία του ΠΕΥΑ Αναγνώριση κινδύνου και εκτίμηση επικινδυνότητας Εκπαίδευση του προσωπικού Θέσπιση διαδικασιών για την παρακολούθηση του Προγράμματος Ιατρική αξιολόγηση και προληπτική ιατρική του προσωπικού

21 Αναγνώριση κινδύνων & εκτίμηση επικινδυνότητας

22 Ποιος αναγνωρίζει τους κινδύνους Ο ερευνητής (προκειμένου για τα πρωτόκολλα που εκτελούνται στη Μονάδα) Ο υπεύθυνος της Μονάδας Ζώων Εργαστηρίου Ο υπεύθυνος φροντίδας των ζώων Οποιοσδήποτε εμπλεκόμενος!

23 Εκτίμηση επικινδυνότητας για χημικούς κινδύνους Για τη διενέργεια εκτίμησης επικινδυνότητας για χημικούς κινδύνους θα πρέπει να γνωρίζουμε: Τις τοξικές δόσεις Τη σταθερότητα της ένωσης Τη μορφή (αέριο /υγρό /στερεό ) Το τύπο της τοξικότητας (ερεθιστικό, διαβρωτικό, καρκινογόνο, ναρκωτικό, θανατηφόρο) Τρόπος δράσης Μεταβολικά προϊόντα Σοβαρότητα της προκαλούμενης αντίδρασης

24 Εκτίμηση επικινδυνότητας για βιολογικούς κινδύνους Σχέση δόσης-αποτελέσματος Λοιμογόνο δράση Μεταδοτικότητα Τρόποι αποβολής Σταθερότητα Τρόπος προσβολής Διαθέσιμη προφύλαξη / θεραπεία

25 Γιατί είναι απαραίτητη η εκτίμηση κινδύνου?

26

27

28

29

30

31 Εκπαίδευση & επιμόρφωση

32 Τι θα πρέπει να περιλαμβάνει Πρακτικές ορθής ατομικής υγιεινής και μέτρα προφύλαξης Τη χρησιμοποίηση του Προσωπικού Προστατευτικού Εξοπλισμού Αντιμετώπιση φυσικών κίνδυνοι (φωτιά, σεισμός, ηλεκτροπληξία, θόρυβος) Εκπαίδευση στη χρήση χημικών, στην ακτινοβολία, στους βιοκινδύνους, στο χειρισμό βιολογικών υλικών (αίμα, ούρα)

33

34 Το προσωπικό που πρόκειται να εργαστεί με ζώα Εργαστηρίου θα πρέπει να εκπαιδεύεται προηγουμένως στο χειρισμό των ζώων αυτών Τα περισσότερα ζώα προκαλούν τραυματισμούς είτε γιατί το προσωπικό που τα χειρίζεται δεν είναι εκπαιδευμένο ή τα ζώα δεν φροντίζονται σωστά από το προσωπικό (φωτισμόςεπιθετικότητα)

35

36 Οδηγίες για ατομική υγιεινή Συστήνεται στο προσωπικό να φορά φόρμα εργασίας, ή μπλούζα εργαστηρίου, ποδονάρια, κάλυμμα κεφαλής, μάσκα όταν βρίσκεται στους θαλάμους ζώων ή όταν εργάζεται με ζώα. Αυτά δεν θα πρέπει να φοριούνται σε δημόσιους χώρους και ποτέ δεν πρέπει να μεταφέρονται στο σπίτι. Να φορούν ειδικά γάντια όταν χειρίζονται ζώα ή παρεμφερή υλικά. Νιπτήρες, σαπούνι και χαρτί σκουπίσματος των χεριών θα πρέπει να υπάρχουν στους θαλάμους των ζώων. Πλένετε τα χέρια προτού εγκαταλείπετε το θάλαμο των ζώων. Απαγορεύεται η κατανάλωση φαγητού, ποτού, το κάπνισμα σε περιοχές όπου στεγάζονται ή χρησιμοποιούνται ζώα.

37 Παρακολούθηση & αξιολόγηση του ΠΕΥΑ

38 Παρακολούθηση & αξιολόγηση του ΠΕΥΑ Επιτόπου επισκέψεις. Προσωπικές συνεντεύξεις. Παρακολούθηση των αρχείων προσβολών και ασθενειών. Περιοδική συμπλήρωση ερωτηματολογίου

39 Παρακολούθηση και αξιολόγηση του ΠΕΥΑ Η τήρηση αρχείων είναι σημαντική. Η τήρηση αρχείων σχετικά με την εκπαίδευση είναι σημαντική και είναι επιβεβλημένη και από τη νομοθεσία. Εγκαταστήστε ένα όσο το δυνατό πιο απλό σύστημα χωρίς πολύ γραφειοκρατία. Η χρησιμοποίηση μιας βάσης δεδομένων μπορεί να διευκολύνει

40 Προληπτική Ιατρική

41 Προληπτικά μέτρα Ιατρική αξιολόγηση του εργαζόμενου πριν την ανάληψη εργασίας Περιοδική αξιολόγηση της υγείας Ερωτηματολόγιο

42 Ερωτηματολόγιο Πάσχετε από κάποια αλλεργία? Έχετε αλλεργία στα ζώα? Σε ποιούς κινδύνους εκτίθεστε ή πρόκειται να εκτεθείτε? Με ποιο είδος ζώου εργάζεστε? Έχετε αρρωστήσει ποτέ από κάποια ζωοανθρωπονόσο? Έχετε πρόβλημα με τη μέση σας κ.λ.π.?

43 Πρόγραμμα ανοσοποίησης Αντιτετανικός εμβολιασμός (υποχρεωτικός) Εμβολιασμός κατά του ιού τςη Ηπατίτιδας Β? Αντιλυσσικός εμβολιασμός? Άλλοι εμβολιασμοί? Φυματινισμός?

44 ΜΗΝ ΞΕΧΝΑΤΕ Κάθε άτομο είναι υπεύθυνο για την ασφάλειά του Μην αναλαμβάνετε αχρείαστες πρωτοβουλίες Διαβάζετε τα σήματα και τα ενημερωτικά Υπακούετε στις προειδοποιήσεις ασφαλείας Ρωτάτε, αν δεν είστε σίγουροι Μην βιάζεστε Χρησιμοποιείτε κοινή λογική

45 Η ασφάλεια και υγιεινή των ατόμων που εργάζονται με ζώα εργαστηρίου ξεκινά από τη φάση του Σχεδιασμού της Μονάδας Ζωικών Προτύπων

46

47